«Έρρωσθε!»
Μ’ ΑΥΤΑ τα λόγια έκλεισε μια επιστολή του στις εκκλησίες το κυβερνών σώμα των Χριστιανών του πρώτου αιώνα. Η έκφραση που χρησιμοποίησαν είχε το νόημα, ‘Να είστε δυνατοί, να υγιαίνετε.’—Πράξεις 15:29.
Μολονότι η λέξη «έρρωσθε» χρησίμευε σαν φιλοφρόνηση στο τέλος μιας επιστολής, αφορά κάτι πολύτιμο για όλους μας—την υγεία μας. Οι άνθρωποι για πολύ χρόνο αναζητούν καλύτερη υγεία. Έχετε όμως παρατηρήσει πόσοι ανησυχούν υπερβολικά σήμερα γι’ αυτό; Έχετε αναρωτηθεί τι είναι ισορροπημένο για ένα Χριστιανό;
Τι Επηρεάζει τις Απόψεις για την Υγεία
Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την υγεία μπορεί ν’ αντανακλά πόσο βαθιά αισθάνονται οι άνθρωποι τη θνητότητα τους. Ο θάνατος έρχεται τόσο γρήγορα! (Ψαλμός 90:10) Καταλαβαίνετε λοιπόν γιατί, αν κάποιος πιστεύει ότι αυτή η ζωή είναι το παν, μπορεί να κάνει σχεδόν οτιδήποτε για ν’ αποφύγει τις αρρώστιες που θα μπορούσαν να επιταχύνουν το θάνατο του.
Επίσης, οι απόψεις για την υγεία επηρεάζονται από τη δυσπιστία που έχουν πολλοί για «το κατεστημένο,» στο οποίο περιλαμβάνονται και οι αυθεντίες της ιατρικής. Αυτή η δυσπιστία κάνει πολλά άτομα να αμφισβητούν την καλή ποιότητα των τροφών του εμπορίου. Επειδή έχουν ακούσει για τη βλάβη που προκαλείται στην υγεία από πολλά ραφιναρισμένα «άχρηστα τρόφιμα» τα οποία περιέχουν χημικές προσθήκες, εκατομμύρια προτιμούν να περιορίζουν τις επεξεργασμένες τροφές. Πολλοί έχουν τόση μανία για τις «φυσικές τροφές», ώστε δεν τρώνε σχεδόν τίποτα άλλο, εκτός απ’ αυτές. Άλλοι που γνωρίζουν για τραγωδίες όπως είναι η γέννηση ελαττωματικών παιδιών από τη θαλιδομίδη, φοβούνται τα φάρμακα. Υποπτεύονται ότι ίσως να υπάρχουν παρενέργειες σε φάρμακα που οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις προπαγανδίζουν πολύ και ότι μερικοί πολυάσχολοι γιατροί δίνουν συνταγές χωρίς να προσέξουν.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι οι άνθρωποι τώρα δείχνουν μεγαλύτερη ανεξαρτησία στα ζητήματα της υγείας. Πιθανόν να διαπιστώνετε ότι κάθε ενήλικος πρέπει να παίρνει μόνος του τις αποφάσεις για την υγεία, βασισμένες σε αξιόπιστες πληροφορίες για τις διάφορες εκλογές που μπορεί να κάνει. Υπάρχουν όμως κίνδυνοι που πρέπει να σκεφτούμε; Μπορεί να μας βοηθήσει η Γραφή σε ζητήματα υγείας;
Η Χριστιανοσύνη Είναι Καλή για την Υγεία Σας
Η επιστολή του κυβερνώντος σώματος του πρώτου αιώνα εξήγησε ότι οι Χριστιανοί πρέπει να ‘απέχουν από πορνεία και από αίμα.’ (Πράξεις 15:28, 29) Αυτό είναι συνετό ακόμη και από άποψη υγείας. Η πορνεία εκθέτει τα άτομα σε αφροδίσια νοσήματα και σε ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Οι μεταγγίσεις αίματος έχουν μολύνει αναρίθμητες χιλιάδες με ηπατίτιδα και αρρώστιες όπως είναι ο συχνά μοιραίος ιός που μόλυνε λόγο μεταγγίσεως τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄.
Σκεφτείτε, επίσης, την καλύτερη υγεία που προέρχεται από την εφαρμογή της συμβουλής του Θεού σχετικά με τη μέθη και το κάπνισμα. Ο Δρ Ιωήλ Πόσνερ ανέφερε ότι το 60 τα εκατό των χρημάτων που δαπανώνται στις Ηνωμένες Πολιτείες για την υγεία, είναι για αρρώστιες που συνδέονται με τη χρήση του οινοπνεύματος και του καπνού.—Παροιμίαι 20:1· 2 Κορινθίους 7:1a
Η Βίβλος προστατεύει την υγεία μας επίσης και μ’ άλλους τρόπους. Αυτό το καταλαβαίνετε αν σκεφθείτε τι λέει για την καθαριότητα. (Έξοδος 30:17-21· Δευτερονόμιον 23:12-14) Ακόμη και το γενικό πνεύμα που αναπτύσσει ένας Χριστιανός, καθώς μελετάει τη Βίβλο, μπορεί να βελτιώσει την υγεία του. Επιδιώκοντας πραότητα, καλοσύνη και αγάπη, ζει πιο ειρηνικά με τους άλλους, κι αυτό προστατεύει την υγεία του. (Παροιμίαι 14:30) Επίσης, η βαθιά εκτίμηση του Χριστιανού για τη ζωή τον υποκινεί να λάβει λογικές προφυλάξεις για ν’ αποφεύγει τους κινδύνους. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι πιο ευσυνείδητος από τους περισσότερους με το να χρησιμοποιεί τη ζώνη ασφαλείας του αυτοκινήτου. (Πράξεις 17:24, 25, 28) Ο Δρ Κ. Λ. Χουάιτ, διευθυντής του τμήματος επιστημονικής Υγείας του Ιδρύματος Ρόκφέλλερ, είπε ότι ζητήματα όπως «ο τρόπος ζωής και η προσωπική συμπεριφορά» είναι «μεγάλοι παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία των ατόμων.»
Έπειτα υπάρχει η συμβουλή της Βίβλου: «Εύρηκας μέλι; Φάγε όσον σοι είναι, αρκετόν, μήποτε υπερεμπλησθής απ’ αυτού και εξεμέσης αυτό. Δεν είναι καλόν να τρώγη τις πολύ μέλι.» (Παροιμίαι 25:16, 27) Οσοδήποτε κι αν υπερτερεί το μέλι σαν γλυκαντικό απέναντι στη ζάχαρη, η συμβουλή αυτή δίνει έναν κανόνα για την καλή υγεία: Να κάνετε το μέτρο, κλειδί για τη δίαιτα σας. Αν κάποιος μπορεί να έχει μια ποικίλη δίαιτα και αποφεύγει το υπερβολικό φαγητό, καθώς και να τρώει υπερβολική ποσότητα από κάποια τροφή, θα ωφελήσει πολύ την υγεία του. Τα σχόλια για το μέλι εφαρμόζονται και σ’ άλλα πράγματα σχετικά με την υγεία.
Βιταμίνες, Μεταλλικές Ουσίες και Βότανα
Η βελτιωμένη διατροφή έχει φέρει καλύτερη υγεία. Ένα κλειδί γι’ αυτό ήταν η ανακάλυψη των αναγκών μας σε βιταμίνες και μεταλλικές ουσίες. Για παράδειγμα, οι αρρώστιες από αβιταμίνωση όπως η μπέρι-μπέρι, η πελλάγρα, το σκορβούτο και ο ραχιτισμός μπορούν να θεραπευθούν ή να αποφευχθούν από μια ισορροπημένη δίαιτα με αρκετές βιταμίνες B, C και D. Επίσης, όσο οι γιατροί ασχολούνται περισσότερο με έρευνες στη διατροφή, αναφέρονται και άλλες αρρώστιες που φαίνεται να θεραπεύονται από μεγάλες ποσότητες ορισμένων βιταμινών και μεταλλικών ουσιών που χορηγούνται κάτω από ιατρική παρακολούθηση.
Εντούτοις πολλά άτομα άρχισαν με δική τους πρωτοβουλία να παίρνουν μεγάλες δόσεις αυτών των ουσιών για να συμπληρώσουν τη διατροφή τους, σαν να είχαν σοβαρές αβιταμινώσεις. Μερικοί που εφαρμόζουν αυτή την αυτοϊατρική σκέπτονται ως εξής: ‘Αν το λίγο είναι καλό, τότε και το περισσότερο είναι ακόμη καλύτερο,’ και, ‘οι βιταμίνες και οι μεταλλικές ουσίες δεν μπορούν να σε βλάψουν γιατί το σώμα αποβάλλει όσα δεν χρειάζεται.’ Είναι αλήθεια ότι αν πάρετε πάρα πολλές από ορισμένες βιταμίνες μπορούν να ‘περάσουν στα έντερα και να αποβληθούν,’ και το αποτέλεσμα θα είναι απλώς περισσότερες σωματικές εκκενώσεις. (Ματθαίος 15:17) Αλλά αν πάρετε υπερβολική ποσότητα από ορισμένες βιταμίνες και μεταλλικές ουσίες, μπορούν να πάψουν να είναι θρεπτικές ουσίες και ν’ αρχίσουν να ενεργούν σαν φάρμακα, και να γίνουν μάλιστα και εξαιρετικά τοξικές.
Με το να πάρουν υπερβολικές ποσότητες από ορισμένες βιταμίνες, μερικοί προξένησαν βλάβη στα όργανα του σώματος τους, ή και κάτι χειρότερο. Αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα για έναν άνδρα στη Βρετανία που έπαιρνε μεγάλες ποσότητες χυμού από καρότα και βιταμίνες Α και πέθανε από υπερβιταμίνωση. Όσο για τις μεταλλικές ουσίες, ένας οφθαλμολόγος και οφθαλμοχειρούργος κάνει την εξής προσωπική παρατήρηση: «Ανησυχώ για πολλούς που παίρνουν μαζικές δόσεις ασβεστίου, χαλκού, ψευδαργύρου και χρωμίου. Αρχίζω να παρατηρώ συμπτώματα τυφλώσεως σε 20χρονους και 30χρονους αδελφούς και αδελφές.» Θυμηθείτε τη σοφή συμβουλή της Βίβλου για το μέλι. Είτε πρόκειται για συνθετικό φάρμακο ή για φυσική βιταμίνη, μεταλλική ουσία ή βότανο, η υπερβολική ποσότητα μπορεί να σας βλάψει.
Ασφαλώς η φροντίδα χρειάζεται όπως χρειάζονται και τα βότανα. Είναι φανερό ότι μερικά φυτικά παρασκευάσματα έχουν αξία· το χελιδονόχορτο και το κινίνο, για παράδειγμα, προέρχονται από «βότανα». Μια μελέτη στην Κένυα αποκάλυψε ότι «τουλάχιστον 50 τα εκατό από τα φυτικά φάρμακα που χρησιμοποιούν οι μάγοι-γιατροί έχουν πραγματικά φαρμακευτική αξία.» Αυτό όμως σημαίνει ότι δεν ξέρουμε αν πολλά απ’ αυτά έχουν κάποια αξία. Και το γεγονός ότι ο Ιεχωβά έδωσε τον «χόρτον» σαν αρχική τροφή του ανθρώπου δεν σημαίνει ότι όλα τα βότανα είναι ασφαλή. Ο καπνός και η μαριχουάνα είναι «χόρτα».—Γένεσις 1:29, 30.
Ακόμη και βότανα που φαίνονται να κάνουν καλό σ’ ένα άτομο μπορεί να κάνουν κακό σ’ ένα άλλο. Ένας περιοδεύων διάκονος στο Οχάιο των Ηνωμένων Πολιτειών είχε στομαχικές διαταραχές. Μερικοί φίλοι που ενδιαφέρονταν τον παρότρυναν να πάρει ένα φυτικό παρασκεύασμα. Επειδή η διαταραχή συνεχιζόταν πήγε σ’ έναν επαγγελματία γιατρό ο οποίος ύστερα από εκτεταμένες εξετάσεις διαπίστωσε πέτρα στη χολή. Ο γιατρός ανακάλυψε επίσης ότι το αίμα του διακόνου δεν έπηζε· ένα κόψιμο μπορούσε να του φέρει θάνατο από ακατάσχετη αιμορραγία. Όταν ο γιατρός άκουσε για το φυτικό παρασκεύασμα, είπε πως αυτό ήταν γνωστό ότι δημιουργεί προβλήματα στην πήξη του αίματος. Μόλις σταμάτησε να παίρνει το παρασκεύασμα έπαψε και το πρόβλημα στο αίμα.
Όταν Κάνετε Υποδείξεις
Είναι ευνόητο ότι κάποιος που θέλει να βοηθήσει έναν άρρωστο φίλο ή συγγενή θα υποδείξει κάτι που πιστεύει ότι βοήθησε τον ίδιο ή ότι άκουσε πως είναι αποτελεσματικό. Μερικές φορές ίσως να είναι και Χριστιανική καλοσύνη να το κάνει αυτό, όπως όταν ο απόστολος Παύλος συμβούλευσε τον νεαρό Τιμόθεο να αποφεύγει το ντόπιο νερό, αλλά να ‘χρησιμοποιεί λίγο κρασί για το στομάχι του και τις συχνές αρρώστιες του.’—1 Τιμόθεον 5:23.
Αλλά όταν ένα άτομο συνιστά τακτικά φάρμακα, βιταμίνες, μεταλλικές ουσίες ή βότανα θα πρέπει να είναι προσεκτικό, ιδιαίτερα αν δεν ξέρει καλά την υγεία και τον οργανισμό του σώματος. Πρέπει να αναρωτηθεί: Ξέρω όλα τα γεγονότα; Μολονότι κάποιο φάρμακο, βιταμίνη, μεταλλική ουσία ή βότανο προφανώς με βοήθησε, γνωρίζω αν θα βλάψει κάποιον άλλο; Κι αν ναι, μήπως μπορεί να θεωρηθώ μερικώς υπεύθυνος για ό,τι συμβεί; Αλλά κι αν αυτό που συστήνω δεν φέρει αποτέλεσμα ούτε είναι και επικίνδυνο, μήπως είμαι αιτία να καθυστερήσει να πάρει το άτομο αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή και η κατάσταση του γίνει κρίσιμη ή μοιραία;—Παράβαλε 1 Τιμόθεον 5:22.
Μερικοί ενθουσιάζονται υπερβολικά για κάποιο προϊόν για την υγεία. Ένα ακραίο παράδειγμα είναι ένας Χριστιανός πρεσβύτερος που βρήκε κάτω απ’ την πόρτα του μια επιστολή από ένα φίλο που πουλούσε βιταμίνες. Ανάμεσα σ’ άλλα έλεγε: ‘Υπάρχει λογική και καταπληκτική αιτία που (αυτή η μάρκα) συμπληρώματος της τροφής έχει αποτελέσματα. Είναι ακριβώς σαν «την αλήθεια» σε σύγκριση με τη «Βαβυλώνα τη Μεγάλη.» Μερικές φορές δεν καταλαβαίνω πώς μερικοί αδελφοί μας και αδελφές μας γνώρισαν την αλήθεια. Αγνοούν το εδάφιο Παροιμίες 18:13 μολονότι ο σκοπός μας είναι να τους βοηθήσουμε.’
Επειδή μερικοί, για κάποιο λόγο, μπορεί να αναπτύξουν θρησκευτικό σχεδόν ζήλο για τα ζητήματα της υγείας, αυτό δείχνει την ανάγκη για όλους τους Χριστιανούς να προσέχουν να μη χάσουν την ισορροπία τους.
Άλλα Ερωτήματα
Οι Χριστιανοί μπορούν να είναι ευγνώμονες που έχουμε τη συμβουλή του Λόγου του Θεού, γιατί με διάφορους τρόπους μας βοηθάει να παραμένουμε υγιείς. Εντούτοις υπάρχουν άλλα ζητήματα για την υγεία που αξίζει να τα προσέξουμε, όπως: Πώς μπορώ να καθορίσω ποια θεραπευτική αγωγή θα δεχτώ; Τι θα λεχθεί για ανορθόδοξους τρόπους διαγνώσεως ή θεραπείας; Υπάρχουν πνευματικοί κίνδυνοι απ’ αυτούς; Πώς πρέπει η άποψη σας για τη βασιλεία του Θεού να επηρεάζει τη σκέψη σας για την υγεία; Το επόμενο άρθρο θα εξετάσει αυτά τα ζητήματα.
[Υποσημειώσεις]
a Βλέπε τα κεφάλαια «Καλύτερη Υγεία και Μακρότερη Ζωή—Πώς;» στο Βιβλίο Ευτυχία—Πώς να τη Βρείτε που εκδόθηκε από τη Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά της Νέας Υόρκης. (Στην Αγγλική).