Ψαλμοί
Το Βιβλίο των Ψαλμών—Θεραπευτικό για την Καρδιά
ΤΟ βιβλίο των Ψαλμών αποτελούσε το βιβλίο ποιήσεως και άσματος του αρχαίου Εβραϊκού έθνους. Τα λυρικά του ποιήματα είχαν μελοποιηθή και εχρησιμοποιούντο στη λατρεία του Ιεχωβά στον ναό της Ιερουσαλήμ, και ήσαν, επίσης, τα κύρια άσματα στα σπίτια και στις καρδιές των Ισραηλιτών ατομικά. Η ποίησις δεν βασιζόταν στον ρυθμό των λέξεων, ούτε τελείως στο μέτρο. Συχνά, υπάρχει παραλληλισμός στη σκέψι, μερικές φορές συνώνυμα, μερικές φορές αντίθετα. Αυτό καθιστά ικανή τη διάνοια και το πνεύμα του αναγνώστου ν’ ακολουθή τη σκέψι απαλά έτσι ώστε προέρχεται η καλύτερη κατανόησις και υποκίνησις. Οι στίχοι που επαναλαμβάνονται, ή ‘ρεφραίν,’ μαζί με την ποικιλία στην έκφρασι, τονίζουν τις αλήθειες που εκφράζονται, και συγχρόνως τις κάνουν να προεξέχουν με μεγαλύτερη πληρότητα και σαφήνεια. Αυτά τα λίγα παραδείγματα από τις χιλιάδες διαθέσιμα είναι παραστατικά:
«Ο νόμος του Κυρίου είναι άμωμος, επιστρέφων ψυχήν·
Η μαρτυρία του Κυρίου πιστή, σοφίζουσα τον απλούν.»—Ψαλμ. 19:7.
«Δανείζεται ο ασεβής και δεν αποδίδει,
Ο δε δίκαιος ελεεί και δίδει.»—Ψαλμ. 37:21.
«Εάν περιπατήσω εν μέσω στενοχώριας, θέλεις με ζωοποιήσει·
Θέλεις εκτείνει την χείρα σου κατά της οργής των εχθρών μου·
Και η δεξιά σου θέλει με σώσει.»—Ψαλμ. 138:7.
Οι Ψαλμοί απευθύνονται στην καρδιά. Η βαθειά επίδρασις που ασκούν οφείλεται στο γεγονός ότι, μέσω των Ψαλμών ο Θεός απογυμνώνει την ανθρώπινη καρδιά, αγγίζει κάθε αίσθημα και δυστυχία της. Αγάπη, χαρά, έκστασι, ύμνος, λύπη, αποθάρρυνσις, μετάνοια, ελπίδα—ο αναγνώστης μπορεί να προσδιορίση την κάθε μια απ’ αυτές τις ιδιότητες. Η κατάθλιψις που επιφέρει η ασθένεια, η σκληρή εχθρότης εκ μέρους συντρόφων, η απογοήτευσις από έναν έμπιστο φίλο που έγινε προδότης, το αίσθημα απορρίψεως και ο φόβος του Θεού όταν ένα άτομο έχη αμαρτήσει, η ανύψωσις όταν ένα άτομο γνωρίζη ότι συγχωρούνται οι αμαρτίες του—ο αναγνώστης όχι μόνο μπορεί να διαβάζη όλα αυτά, καθώς και χιλιάδες άλλα αισθήματα, που δημιουργούνται από τις περιπέτειες της ζωής, αλλά μπορεί επίσης να τα αισθάνεται.
Γι’ αυτούς τους λόγους, οι Ψαλμοί είναι ένα ακέραιο, αναπόσπαστο μέρος του Λόγου του Θεού, ο οποίος μπορεί να κάνη τον άνθρωπο του Θεού ‘τέλειον, ητοιμασμένον εις παν έργον αγαθόν.’ (2 Τιμ. 3:16, 17) Το βιβλίο πραγματεύεται την ανθρώπινη φύσι ρεαλιστικά και παρηγορεί τον αναγνώστη για κάθε ανθρώπινο πρόβλημα, και έτσι οι Ψαλμοί είναι ένα βιβλίο που δεν περιορίζεται από το χρόνο, εφαρμόζεται στη σημερινή ζωή όπως, επίσης, και χιλιάδες χρόνια πριν.
Η ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Οι Ψαλμοί δυναμικά εκφράζουν τις ιδιότητες του Θεού—τη δόξα του και την τελειότητά του. Η ομορφιά της αιωνιότητος, του μεγαλείου και της παντοδυναμίας του Ιεχωβά απεικονίζονται με θαυμάσιο τρόπο. Μπορούμε να πάρω με μια ιδέα απ’ αυτά τα τρία σύντομα αποσπάσματα:
«Κύριε, συ έγεινες εις ημάς καταφυγή
Εις γενεάν και γενεάν.
Πριν γεννηθώσι τα όρη,
Και πλάσης την γην και την οικουμένην,
Και από του αιώνος έως του αιώνος, συ είσαι ο Θεός. . . .
Διότι χίλια έτη ενώπιόν σου είναι Ως ημέρα η χθες, ήτις παρήλθε,
Και ως φυλακή νυκτός.»—Ψαλμ. 90:1-4.
«Κατ’ αρχάς συ Κύριε, την γην εθεμελίωσας,
Και έργα των χειρών σου είναι οι ουρανοί,
Αυτοί θέλουσιν απολεσθή, συ δε διαμένεις·
Και πάντες ως ιμάτιον θέλουσι παλαιωθή·
Ως περιένδυμα θέλεις τυλίξει αυτούς, και θέλουσιν αλλαχθή·
Συ όμως είσαι ο αυτός, Και τα έτη σου δεν θέλουσιν εκλείψει.»—Ψαλμ. 102:25-27.
«Νεφέλη και ομίχλη είναι κύκλω αυτού· Δικαιοσύνη και κρίσις η βάσις του θρόνου αυτού.
Πυρ προπορεύεται έμπροσθεν αυτού
Και καταφλέγει πανταχόθεν τους εχθρούς αυτού.
Αι αστραπαί αυτού φωτίζουσι την οικουμένην·
Είδεν η γη και εσαλεύθη.
Τα όρη διαλύονται ως κηρός από της παρουσίας του Κυρίου,
Από της παρουσίας του Κυρίου πάσης της γης.»—Ψαλμ. 97:2-5.
Με όμοιο τρόπο, η στενή σχέσις του Θεού με τον λαό του εμποτίζει τους Ψαλμούς, όπως δείχνουν οι επόμενοι λίγοι υπότιτλοι:
Η ΣΤΟΡΓΙΚΗ ΤΟΥ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΑΟ ΤΟΥ
«Επειδή συ τον Κύριον, την ελπίδα μου,
Τον Ύψιστον έκαμες καταφύγιόν σου,
Δεν θέλει συμβαίνει εις σε κακόν,
Και μάστιξ δεν θέλει πλησιάζει εις την σκηνήν σου.
Διότι θέλει προστάξει εις τους αγγέλους αυτού περί σου,
Δια να σε διαφυλάττωσιν εν πάσαις ταις οδοίς σου.
Θέλουσι σε σηκόνει επί των χειρών αυτών,
Δια να μη προσκόψης προς λίθον τον πόδα σου.»—Ψαλμ. 91: 9-12.
ΤΟ ΕΛΕΟΣ ΤΟΥ
«Καθώς σπλαγχνίζεται ο πατήρ τα τέκνα,
Ούτως ο Κύριος σπλαγχνίζεται τους φοβούμενους αυτόν.
Διότι αυτός γνωρίζει την πλάσιν ημών,
Ενθυμείται ότι είμεθα χώμα.»—Ψαλμ. 103:13, 14.
«Εάν, Κύριε, παρατήρησης ανομίας,
Κύριε, τις θέλει δυνηθή να σταθή;
Παρά σοι όμως είναι συγχώρησις,
Δια να σε φοβώνται.
Προσέμεινα τον Κύριον, προσέμεινεν η ψυχή μου,
Και ήλπισα επί τον λόγον αυτού.»—Ψαλμ. 130:3-5.
Η ΑΜΑΡΤΩΛΟΤΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙ
«Και μη εισέλθης εις κρίσιν μετά του δούλου σου·
Διότι δεν θέλει δικαιωθή ενώπιόν σου ουδείς άνθρωπος ζων.»—Ψαλμ. 143:2.
«Κύριε, μη με ελέγξης εν τω θυμώ σου,
Μηδέ εν τη οργή σου παιδεύσης με.
Διότι τα βέλη σου ενεπήχθησαν εις εμέ
Και η χειρ σου καταπιέζει με.
Δεν υπάρχει υγεία εν τη σαρκί μου εξ αιτίας της οργής σου·
Δεν είναι ειρήνη εις τα οστά μου εξ αιτίας της αμαρτίας μου.
Διότι αι ανομίαι μου υπερέβησαν την κεφαλήν μου·
Ως φορτίον βαρύ υπερεβάρυναν επ’ εμέ.
Εβρώμησαν και εσάπησαν αι πληγαί μου
Εξ αιτίας της ανοησίας μου.
Εταλαιπωρήθην, εκυρτώθην εις άκρον·
Όλην την ημέραν περιπατώ σκυθρωπός.»—Ψαλμ. 38:1-6.
«Ιδού, συνελήφθην εν ανομία,
Και εν αμαρτία με εγέννησεν η μήτηρ μου.
Ράντισόν με με ύσσωπον, και θέλω είσθαι καθαρός·
Πλύνον με, και θέλω είσθαι λευκότερος χιόνος.
Απόστρεψον το πρόσωπόν σου από των αμαρτιών μου
Και πάσας τας ανομίας μου εξάλειψον.»—Ψαλμ. 51:5, 7, 9.
«Μακάριος εκείνος, του οποίου συνεχωρήθη η παράβασις, του οποίου εσκεπάσθη η αμαρτία.
Μακάριος ο άνθρωπος, εις τον οποίον ο Κύριος δεν λογαριάζει ανομίαν
Και εις του οποίου το πνεύμα δεν υπάρχει δόλος. . . .
Την αμαρτίαν μου εφανέρωσα προς σε, και την ανομίαν μου δεν έκρυψα·
Είπα, Εις τον Κύριον θέλω εξομολογηθή τας παραβάσεις μου·
Και συ συνεχώρησας την ανομίαν της αμαρτίας μου.»—Ψαλμ. 32:1-5.
ΕΛΠΙΔΑ ΚΑΙ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ
«Ευλογητός Κύριος, όστις καθ’ ημέραν επιφορτίζεις ημάς αγαθά·
Ο Θεός της σωτηρίας ημών. Διάψαλμα.
Ο Θεός ημών είναι Θεός σωτηρίας·
Και Κυρίου του Θεού είναι η λύτρωσις από του θανάτου.»—Ψαλμ. 68:19, 20.
«Τίνα άλλον έχω εν τω ουρανώ;
Και επί της γης δεν θέλω άλλον παρά σε.
Ητόνησεν η σαρξ μου και η καρδία μου·
Αλλ’ ο Θεός είναι η δύναμις της καρδίας μου και η μερίς μου εις τον αιώνα.
Διότι, ιδού, όσοι απομακρύνονται από σου, θέλουσιν απολεσθή·
Συ εξωλόθρευσας πάντας τους εκκλίνοντας από σου.
Αλλά δι’ εμέ, το να προσκολλώμαι εις τον Θεόν είναι το αγαθόν μου·
Έθεσα την ελπίδα μου επί Κύριον τον Θεόν,
Δια να κηρύττω πάντα τα έργα σου.»—Ψαλμ. 73:25-28.
«Επί τον Θεόν ελπίζω· δεν θέλω φοβηθή·
Τι να μοι κάμη άνθρωπος;»—Ψαλμ. 56:11.
«Διότι ούτος ο Θεός είναι ο Θεός ημών εις τον αιώνα του αιώνος·
Αυτός θέλει οδηγεί ημάς μέχρι θανάτου.»—Ψαλμ. 48:14.
Η ΜΕΣΣΙΑΝΙΚΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ
Οι Ψαλμοί έχουν πολλά να πουν σχετικά με τον Χριστό Ιησού και τη Μεσσιανική βασιλεία, χωρίς να τον αναφέρουν ονομαστικά, αλλά περιγράφοντάς τον, ιδιαίτερα ως ένδοξο βασιλέα που κυβερνά ολόκληρη τη γη με ειρήνη και δικαιοσύνη. Μερικοί ψαλμοί φαίνεται ότι προφητεύουν απ’ ευθείας για τον Μεσσία, όπως παραδείγματος χάριν οι Ψαλμοί 2 και 110. Σε πολλές περιπτώσεις άλλοι ψαλμοί ομιλούν για τον Μεσσία, όχι απ’ ευθείας, αλλά τυπικά και εξεικονιστικά. Δηλαδή, ο ψαλμωδός είχε τα δικά του προβλήματα ή τις υποθέσεις του έθνους με άμεσο τρόπο στη διάνοιά του, και αυτά που είπε εφαρμόζοντο απ’ ευθείας στο δικό του καιρό. Αλλά ως προς τις αρχές, ή ως προς μια δεύτερη και πλήρη ή τελική εκπλήρωσι, αυτά που είπε εφαρμόζονται στον Χριστό από τους συγγραφείς των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών. Πολύ πιθανώς, ο ψαλμωδός δεν είχε πάντοτε τον Μεσσία υπ’ όψιν του, ούτε καταλάβαινε πλήρως την τυπική ή εξεικονιστική εκπλήρωσι, όπως ακριβώς και ο απόστολος Πέτρος λέγει ότι οι προφήτες δεν καταλάβαιναν πλήρως τη σημασία όλων των πραγμάτων που προφήτευσαν.—1 Πέτρ. 1:10-12.
Ένα παράδειγμα τούτου βρίσκομε στα εδάφια Ψαλμός 102:25-27, που ανεφέρθησαν ανωτέρω. Το εδάφιο ένα του ψαλμού αυτού δείχνει ότι ο ψαλμωδός μιλούσε για τον Ιεχωβά. Αλλά στα εδάφια Εβραίους 1:10-12, ο απόστολος Παύλος αποδίδει αυτές τις ιδιότητες στον Ιησού Χριστό, επειδή ο Ιησούς είναι εκείνος τον οποίον ο Θεός χρησιμοποίησε στο έργο της δημιουργίας και στον οποίον έχει δώσει τώρα κάθε εξουσία «εν ουρανώ και επί γης.» (Ματθ. 28:18· Κολ. 1:15-17) Ο Ιησούς αντιπροσωπεύει τον Θεό σ’ εμάς πλήρως σε όλες τις ιδιότητες και ενέργειές του.
Ο Ψαλμός 22, που αποδίδεται στον Δαβίδ, αναφέρει, εν μέρει σε εξεικονιστική γλώσσα, μερικά από τα παθήματα του Χριστού. (Παράβαλε Ψαλμόν 22:1 με Μάρκον 15:34· επίσης, παράβαλε ολόκληρο τον ψαλμό με τις αφηγήσεις των τεσσάρων ευαγγελίων σχετικά με τη δίκη και τη σταύρωσι του Ιησού.) Η περιγραφή των γεγονότων γίνεται σε τέτοια γλώσσα ώστε έχει μια πληρέστερη εκπλήρωσι στη ζωή του Χριστού.
Εν τούτοις, οι ψαλμωδοί είχαν κάποια κατανόησι της εφαρμογής των γραφομένων τους στον Μεσσία. Όταν ο Δαβίδ έγραψε τον Ψαλμό 16, ενεπνεύσθη να προφητεύση για τον Μεσσία, του οποίου η ψυχή δεν επρόκειτο να εγκαταλειφθή στον Σιεόλ ή Άδη (τον τάφο) για πάντα, ούτε επρόκειτο η σάρκα του, που είχε ταφή, να διαφθαρή πλήρως. (Πράξ. 2:31) Συνεπώς, ο απόστολος Πέτρος, μιλώντας σε χιλιάδες Ιουδαίους την ημέρα της Πεντηκοστής, τόνισε ότι η μνεία αυτή αφωρούσε τον Μεσσία, όταν είπε: «Επειδή λοιπόν ήτο [ο Δαβίδ] προφήτης και ήξευρεν ότι μεθ’ όρκου ώμοσε προς αυτόν ο Θεός, ότι εκ του καρπού της οσφύος αυτού θέλει αναστήσει κατά σάρκα τον Χριστόν δια να καθίση αυτόν επί του θρόνου αυτού, προϊδών ελάλησε περί της αναστάσεως του Χριστού ότι δεν εγκατελείφθη η ψυχή αυτού εν τω άδη [Εβραϊστί, σιεόλ] ουδέ η σαρξ αυτού είδε διαφθοράν.»—Πράξ. 2:30, 31,
Ο Πέτρος, ενώπιον των συναθροισμένων Ιουδαίων, οι οποίοι εδέχοντο πλήρως το βιβλίο των Ψαλμών ως θεόπνευστο, χρησιμοποίησε αυτό το επιχείρημα πολύ δυναμικά, μαζί με τον Μεσσιανικό 110 Ψαλμό, για ν’ αποδείξη ότι ο Χριστός ήταν εκείνος στον οποίον ανεφέροντο αυτοί οι ψαλμοί και ότι είχε αναστηθή από τον Άδη (Σιεόλ). Είπε, σαν απόδειξι, του γεγονότος αυτού, ότι ο ίδιος ο Δαβίδ πέθανε και ετάφη και ότι ο τάφος του ήταν εκεί μεταξύ των Ιουδαίων. Εκείνοι εγνώριζαν ότι ο Δαβίδ πήγε στον Σιεόλ, ή Άδη, και ότι η σάρκα του είδε διαφθορά, ή αποσύνθεσι. Κατόπιν, κατενόησαν ότι ο Δαβίδ δεν μιλούσε για τον εαυτό του. Έτσι, αφού αυτό ήταν αλήθεια, ο Δαβίδ, επειδή ήταν προφήτης, μιλούσε για κάποιον από τους απογόνους του στον οποίον θα συνέβαινε αυτό. Οι αποδείξεις, που συνίσταντο από τα γεγονότα σχετικά με το θάνατο και την ανάστασι του Ιησού, ευρίσκοντο, επίσης, ενώπιον των Ιουδαίων, και απεδείκνυαν σαφώς ότι ο Δαβίδ μιλούσε προφητικά για τον Χριστό, έναν απόγονο του Δαβίδ. (1 Πέτρ. 1:10-12) Αυτό το επιχείρημα είχε δυναμικό αποτέλεσμα στους Ιουδαίους που άκουσαν την ομιλία του Πέτρου.—Πράξ. 2:29-36.
Με κάθε τρόπο, οι Ψαλμοί εξυψώνουν τον Θεό και τον Υιό του και μας βοηθούν να γνωρίσωμε καλύτερα αυτούς για τους οποίους λέγεται: «Αύτη δε είναι η αιώνιος ζωή, το να γνωρίζωσι σε τον μόνον αληθινόν Θεόν και τον οποίον απέστειλας Ιησούν Χριστόν.» (Ιωάν. 17:3) Οι Ψαλμοί περιγράφουν τις συμφορές που είναι κοινές σε όλους τους ανθρώπους και μας δείχνουν πώς να προσευχώμεθα σε ευτυχισμένους καθώς και σε δύσκολους καιρούς. Όποιο πρόβλημα κι αν έχωμε, υπάρχει ένας ψαλμός που θα μας βοηθήση και θα προσφέρη απαλό βάλσαμο στην καρδιά μας.
Ο απόστολος Παύλος είπε ότι χρειαζόμεθα βοήθεια στην προσευχή, λέγοντας: «Το τι να προσευχηθώμεν ως πρέπει δεν εξεύρομεν.» (Ρωμ. 8:26) Αυτό αληθεύει συχνά για κάθε Χριστιανό. Πολλές φορές από το βιβλίο των Ψαλμών μπορούμε να λάβωμε την αναγκαία βοήθεια για να εκφράσωμε τις εσώτερες σκέψεις και επιθυμίες μας πιο πλήρως στον Θεό.—Παράβαλε Εφεσίους 5:19· Κολοσσαείς 3:16.
Οι Ψαλμοί, επειδή αγγίζουν διάφορα ανθρώπινα συναισθήματα, δημιουργούν μια θερμή προσωπική έλξι. Ο αναγνώστης μπορεί να δη μέσα σ’ αυτούς τον εαυτό του και αισθάνεται ότι οι Ψαλμοί μιλούν κατ’ ευθείαν σ’ αυτόν, όχι γι’ αυτόν. Οι Ψαλμοί αγγίζουν τις εσώτατες σκέψεις και τα ελατήριά του, και διερευνούν έτσι την καρδιά του. Υποκινείται να κάνη προσαρμογές στη ζωή του. Ενεργώντας έτσι, πλουτίζει, και αποκτά περισσότερη γνώσι για τον Θεό. Όλοι πρέπει να διαβάσουν τους Ψαλμούς από την αρχή μέχρι το τέλος. Όποιος τους διαβάσει θα ωφεληθή ασφαλώς ο ίδιος.