Απελευθέρωσις σ’ ένα Δίκαιο Κόσμο — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

Απελευθέρωσις σ’ ένα Δίκαιο Κόσμο

«Ο Θεός είναι εις ημάς Θεός απελευθερώσεων· και εις Ιεχωβά τον Κύριον ανήκει η λύτρωσις από του θανάτου.»—Ψαλμός 68:20, ΑΣ.

1. Ποια ενέργεια υποκινεί ο φόβος στους ανθρώπους και στα έθνη, και με ποιο αποτέλεσμα;

ΚΙΝΔΥΝΩΔΕΙΣ καιροί, γεμάτοι από ανησυχία και φόβο του πιθανού προσεχούς τέλους του πολιτισμού, υποκινούν τους ανθρώπους γα αναζητήσουν συμμαχίες δυνάμεως. Δεν είναι παράδοξο αυτό, διότι ένας μεγάλος προφήτης του Θεού προείπε ότι στον καιρόν του τέλους θα υπήρχε «στενοχωρία εθνών εν απορία . . . [ενώ] οι άνθρωποι θέλουσιν αποψυχεί εκ του φόβου και προσδοκίας των επερχομένων δεινών εις την οικουμένην». (Λουκάς 21:25, 26) Εκείνο που ζητούν σήμερα οι άνθρωποι είναι εξασφάλισις επιβιώσεως και απελευθερώσεως από οποιαδήποτε περίστασι. Φόβος θανάτου, πιθανώς πρωίμου θανάτου σε ατομικό πόλεμο μεταξύ των εθνών, δεσμεύει τους ανθρώπους στη σιδερένια λαβή του και τους καθιστά δούλους συστημάτων και διευθετήσεων που ελπίζουν ότι θα εξασφαλίσουν την επιβίωσι.—Εβραίους 2:15.

2. Ποια αποτυχία έφερε απογοήτευσι; και με ποια μέτρα ζητούν τα έθνη να αποζημιωθούν γι’ αυτή την αποτυχία;

² Τρυφερές ελπίδες συνενώσεως των εθνών του κόσμου σε μια ευτυχισμένη οικογένεια γρήγορα μαραίνονται και λησμονούνται. Η θεμελιώδης διευθέτησις ειρηνικής επιλύσεως των διαφορών έφερε απογοήτευσι. Ο οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών που έπρεπε να έχη προμηθεύσει ένα πρακτικό σύστημα διατηρήσεως της οικογενείας των εθνών σε ενότητα και αρμονία, έχει αποδειχθή έως τώρα ότι δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα τόπο συζητήσεων και διασαλπίσεως εθνικής προπαγάνδας. (Ησαΐας 8:9, 10) Μη έχοντας εμπιστοσύνη σε μια προφανώς ασθενή οργάνωσι Ηνωμένων Εθνών, οι μεγάλες δυνάμεις προσέφυγαν ακόμα μια φορά στη συγκρότησι στρατιωτικής ισχύος για να εξασφαλίσουν τη διατήρησί τους σ’ έναν εχθρικό κόσμο, όπως ακριβώς και η πρώτη παγκόσμιος δύναμις της αρχαίας Αιγύπτου είχε συναθροίσει χιλιάδες πολεμικών ίππων και αρμάτων για να εδραιώση την ασφάλειά της. Αγνοείται η δήλωσις της Γραφής ότι θα επέλθουν ουαί σ’ εκείνους που προσφεύγουν σε τέτοια μέτρα για απελευθέρωσι: «Ουαί εις τους . . . επιστηριζομένους επί ίππους, και θαρρούντας επί αμάξας, διότι είναι πολυάριθμοι· και επί ιππέας, διότι είναι πολύ δυνατοί.»—Ησαΐας 31:1.

3. Λόγω αγνοίας της συμβουλής του Ιεχωβά, ποια γραμμή λογικεύσεως ακολουθείται; Ποια είναι η τύχη των λαών;

³ Αυτοί δεν φείδονται καμμιάς προσπαθείας ούτε χρημάτων στην άμιλλα της αναπτύξεώς των πιο αποτελεσματικών μέσων επιβολής «αμυντικής» καταστροφής. Η Ανατολή και η Δύσις διατηρούν μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις, και κάθε μερίς ελπίζει (1) να εμποδίση τη συμφορά αποκλείοντας την εχθρική επίθεσι και (2) να είναι σε θέσι ν’ αντιμετωπίση επιτυχώς μια επίθεσι που θα εξεδηλώνετο και να επιζήση. Άλλα μικρότερα έθνη ενώνονται σε σύμφωνα και συμμαχίες με τις μεγάλες δυνάμεις, προσπαθώντας έτσι ν’ αυξήσουν τις δικές των πιθανότητες επιβιώσεως. Η μεγάλη πλειονότης των λαών του κόσμου, με εκλογή η εξαναγκασμό, συνταυτίζουν την τύχη τους με τη μια μερίδα ή την άλλη. Όλοι έχουν την ίδια ιδέα στο νου, δηλαδή, απελευθέρωσι μέσω συμμαχίας με την πιο ισχυρή δύναμι, όσο τούτο είναι δυνατόν.

4. Ποια έκθεσι προμηθεύει η ιστορία σχετικά με την επιστήριξι σε στρατιωτικήν ισχύν;

⁴ Αλλ’ αυτή η φιλοσοφία της επιβιώσεως δεν είναι κάτι νέο. Εδοκιμάσθη προηγουμένως από μεγάλες δυνάμεις, και τα αποτελέσματα δεν υπήρξαν ούτε κατ’ ελάχιστον ενθαρρυντικά. Η κοσμική ιστορία αποδεικνύει ότι κάθε παγκόσμιος δύναμις από τον καιρό της αρχαίας Αιγύπτου εβασίσθη σε στρατιωτικήν ισχύν για να πραγματοποιήση την απελευθέρωσί της σε καιρό θλίψεως, και όμως οι δυνάμεις αυτές δεν μπόρεσαν να διατηρηθούν απεριόριστα. Γρήγορα ή αργά, σ’ έναν καιρό μεγάλης δοκιμασίας, έπεσαν. Η ιστορική αφήγησις πολέμων που διετηρήθη στη Βίβλο προσθέτει αποδείξεις στο ότι η στρατιωτική ισχύς δεν εγγυάται ασφάλεια και απελευθέρωσι. Συχνά μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις, μολονότι φαινομενικώς συντριπτικά ισχυρές και ικανές επιφανειακώς να ανθέξουν σε οποιαδήποτε δοκιμή των όπλων, αντιμετώπισαν ήττα από μέρους εκείνων που ήσαν σχετικώς άοπλοι. Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι το γεγονός ότι τα ηττημένα αυτά έθνη, σε όλα τα αμυντικά των μέτρα επροτίμησαν να αγνοήσουν τον Ιεχωβά.—Ησαΐας 60:12.

5, 6. Αναφέρατε παραδείγματα όπου η ένοπλη ισχύς απέτυχε ως σωστική δύναμις.

⁵ Η Αίγυπτος των Φαραώ συνήθροισε όλη την πολεμική εξάρτυσι του βασιλείου, εξακόσια ισχυρά άρματα, και κατεδίωξε ένα άοπλο λαό που εθεωρείτο απειλή στην ύπαρξί της. Και τα εξακόσια άρματα κατεστράφησαν, τα δε αμείλικτα στρατεύματα που τα συνώδευαν επνίγησαν στην Ερυθρά θάλασσα. (Έξοδος 14) Ένας ισχυρός στρατός των Φιλισταίων που απετελείτο από 30.000 άρματα και 6.000 ιππείς, φαινομενικώς αήττητος, εκινήθη εναντίον του Ισραήλ. Ήταν μια επίδειξις στρατιωτικής ισχύος που αντιστοιχούσε σ’ εκείνη την εποχή με την ισχύν των σημερινών μεγάλων δυνάμεων. Και η ισχύς αυτή φαινόταν πιο συντριπτική επειδή δεν υπήρχε ούτε ένα ξίφος σε όλον τον Ισραήλ κατά τον καιρό εκείνο, ούτε ακόμη ένας σιδηρουργός στη χώρα. Εν τούτοις, τα ισχυρά στρατεύματα των Φιλισταίων διεσκορπίσθησαν και οι στρατιωτικές των δυνάμεις δεν μπόρεσαν να τους απελευθερώσουν.—1 Σαμουήλ 13:5, 19, 22· 14:22, 23.

⁶ Ο Ιαβείν, βασιλεύς της Χαναάν, είδε 900 από τα καλύτερα άρματά του να σαρώνωνται από ένα λαό που εθεωρείτο ανυπεράσπιστος. (Κριταί 4:13-17) Ο Ασσύριος Βασιλεύς Σενναχειρείμ παρέστη μάρτυς του αποδεκατίσματος της ισχυρής στρατιωτικής του δυνάμεως σε μια νύχτα, διότι 185.000 από τα καλύτερα στρατεύματά του βρέθηκαν «σώματα νεκρά». (Ησαΐας 37:35, 36) Πουθενά στην ιστορία του συγχρόνου πολέμου δεν έγινε κάτι όμοιο με την καταστροφή των 100.000 Συρίων πεζών μέσα σε μια ημέρα.—1 Βασιλέων 20:29.

7. Τι θα έπρεπε να έχουν διδαχθή τα έθνη έως τώρα, όπως κατεδείχθη από μια πρόσφατη πείρα;

⁷ Τα έθνη έπρεπε να έχουν διδαχθή από τα μαθήματα της ιστορίας, ότι ασφάλεια και απελευθέρωσις δεν είναι συνώνυμα με την στρατιωτικήν ισχύν. Δεν υπάρχει ούτε ένα παράδειγμα της ιστορίας όπου η επιστήριξις στη στρατιωτική δύναμι να διεφύλαξε επ’ άπειρον ένα έθνος. Ούτε η στρατιωτική ισχύς υπήρξε βέβαιος απελευθερωτής σε όλες τις μεγάλες κρίσεις. Η διαδοχική άνοδος και πτώσις των εθνών δίδει απόδειξι του γεγονότος αυτού. Τώρα η μεγίστη κρίσις όλων των καιρών είναι επάνω στον κόσμο. Πολύ φυσικά οι άνθρωποι είναι ανήσυχοι για μια εξασφάλισι απελευθερώσεως. Θα εξακολουθήσουν τώρα να επιστηρίζωνται σε μεθόδους που πάντοτε απεδείχθησαν ανεπαρκείς; Επί πλέον, μολονότι η απελευθέρωσις με στρατιωτικά μέσα θα μπορούσε να είναι ασφαλής σε μια κρίσι εκείνοι όμως που θα επιζούσαν θ’ αντιμετώπιζαν ακόμη, ως επακόλουθα, και άλλες θλίψεις και κρίσεις που θα προεκαλούντο από άλλες ακόμη περιστάσεις. Τα τρομερά επακόλουθα του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου διευκρινίζουν καλά το σημείο αυτό. Η στρατιωτική ισχύς δεν μπορεί ν’ απελευθερώση τα έθνη ή τους λαούς από τις θλίψεις και τις ανησυχίες του κόσμου τούτου. Κάτι περισσότερο απ’ αυτήν χρειάζεται.

8. Σε αντίθεσι με τα ανθρώπινα σχέδια για απελευθέρωσι, τι αποκαλύπτει η Βίβλος;

⁸ Μια ειλικρινής επισκόπησις της ιστορίας, αρχαίας και νεωτέρας, αποκαλύπτει την μη αποτελεσματικότητα των στρατών, των συμμαχιών, των συνθηκών, των συμφωνιών, των όπλων της καταστροφής κλπ., στο να επιφέρουν πραγματικά μια γνήσια απελευθέρωσι. Δεν είναι εκδήλωσις σοφίας το να εξακολουθή κανείς να επαναλαμβάνη τα λάθη του παρελθόντος. Οι σοφοί άνθρωποι ακούουν τη συμβουλή και επωφελούνται από αυτήν. (Παροιμίαι 12:15· 9:9) «Οι ζητούντες τον Ιεχωβά θέλουσι νοήσει τα πάντα,» διότι αυτός είναι ο μέγας Σύμβουλος. (Παροιμίαι 28:5, ΑΣ) Ο λόγος του Ιεχωβά αποκαλύπτει αυτόν ως ισχυρόν Απελευθερωτήν. Υποσχέθηκε γι’ αυτές τις έσχατες ημέρες μια απελευθέρωσι χωρίς προηγούμενο στην ανθρώπινη ιστορία—μια απελευθέρωσι των ανθρώπων από τις καταθλίψεις και τους τρόμους του παλαιού αυτού συστήματος πραγμάτων, σ’ ένα δίκαιον νέον κόσμον ελεύθερον για πάντα και λαμπρόν με το σθένος, τη δροσερότητα και την πεποίθησι που έρχονται με την αληθινή ασφάλεια. Ο νέος αυτός κόσμος προετοιμάσθηκε ειδικώς από τον Ιεχωβά, διότι αυτός λέγει για τον εαυτό του, «Επειδή, ιδού, νέους ουρανούς κτίζω, και νέαν γην και δεν θέλει είσθαι μνήμη των προτέρων, ουδέ θέλουσιν ελθεί εις τον νουν.» (Ησαΐας 65:17) Καμμιά σημερινή ανθρώπινη διευθέτησις που θα ήταν δυνατόν κανείς να φαντασθή, δεν θα μπορούσε πιθανώς να κατορθώση τέτοια απελευθέρωσι του ανθρωπίνου γένους από τις θλίψεις του.

9. Προγνωρίζοντας ο Ιησούς τους κρισίμους καιρούς που επήλθαν τώρα στον κόσμο, ποια πορεία συνέστησε;

⁹ Ο Ιησούς Χριστός κατανοούσε τις θλίψεις τού ανθρωπίνου γένους και την ανάγκη του για έναν απελευθερωτή. Αλλά δεν εδίδαξε τους ανθρώπους να επινοούν μεθόδους για να πραγματοποιήσουν την απελευθέρωσί τους. Μάλλον τους εδίδαξε να προσεύχωνται στον Θεό για απελευθέρωσι, και έτσι τους υπέδειξε την ορθή πηγή απελευθερώσεως. Αυτό εσήμαινε ότι οι άνθρωποι έπρεπε να βασίζονται στον Ιεχωβά Θεό για να τους απελευθερώση, όχι στις λεγεώνες της Αυτοκρατορικής Ρώμης, ούτε σε μια επόμενη δύναμι που θα μπορούσε ν’ αποκτήση την υπεροχή, να υποδουλώση τις στρατιές του Καίσαρος και να κυριαρχήση στον κόσμο. Θυμηθήτε ότι ο Ιησούς προεγνώρισε και προείπε τους ταραχώδεις καιρούς που επήλθαν τώρα στον κόσμο. Προείπε ότι έθνος θα ηγείρετο εναντίον έθνους και βασιλεία εναντίον βασιλείας, επισπεύδοντας στενοχωρία του πιο κρισίμου είδους. Δεν συνέστησε, όμως, επιστήριξι σε οποιοδήποτε ανθρώπινο σχέδιο ή οργάνωσι για απελευθέρωσι, αλλά εδίδαξε τους ανθρώπους να απευθύνουν τις προσευχές των στον Ιεχωβά Θεό για απελευθέρωσι. Η προσευχή των έπρεπε να είναι όπως το θέλημα του Θεού γίνη στη γη, καθώς και στον ουρανό. Έτρεπε έτσι να ζητούν απελευθέρωσι μ’ ένα τρόπο και από μια πηγή πολύ υψηλότερα από τα επίγεια πράγματα.—Ματθαίος 6:9-13· 24:1-14· 2 Τιμόθεον 3:1.

10. Ποιους απελευθερώνει ο Ιεχωβά και με ποιο μέσον; Τι υποστηρίζει εκείνους που εμπιστεύονται στην απελευθέρωσί του;

¹⁰ Ο Ιεχωβά είναι ο μέγας απελευθερωτής· σχετικά με τούτο δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία. Αλλά δεν παρέχει απελευθέρωσι σε όλους αδιακρίτως. Απελευθερώνει μόνο εκείνους που είναι άξιοι απελευθερώσεως και εγκαταλείπει στην καταστροφή εκείνους που δεν είναι άξιοι σωτηρίας. «Εξεύρει ο Ιεχωβά να ελευθερόνη εκ του πειρασμού τους ευσεβείς, τους δε αδίκους να φυλάττη εις την ημέραν της κρίσεως δια να κολάζωνται.» (2 Πέτρου 2:9, ΜΝΚ) Διακηρύττει τον εαυτό του ως τον μόνον Απελευθερωτήν και Σωτήρα του ανθρωπίνου γένους, μέσω του Υιού του Ιησού Χριστού. Ο Πέτρος το πιστοποιεί αυτό, λέγοντας: «Και δεν υπάρχει δι’ ουδενός άλλου η σωτηρία· διότι ούτε όνομα άλλο είναι υπό τον ουρανόν δεδομένον μεταξύ των ανθρώπων, δια του οποίου πρέπει να σωθώμεν.» (Πράξεις 4:12) Ο λόγος του Ιεχωβά είναι πράγματι ένα μεγάλο άσμα απελευθερώσεως που αναπτύσσει μέσα μας θάρρος, δύναμι και πεποίθησι σ’ Αυτόν. Ποτέ αυτός δεν αφήνει εκείνους που τον αγαπούν να λησμονήσουν τη δύναμί του για απελευθέρωσι, μολονότι περνούν από δυσκόλους καιρούς. Τους παρηγορεί με άσματα απελευθερώσεως, τα οποία όλα τον φανερώνουν ως Εκείνον που ασφαλώς θ’ απελευθερώση.—Ψαλμός 32:7.

11. Πώς η απελευθέρωσις του Ιεχωβά διαφέρει από τις ποοσπάθειες των ανθρώπων για αυτοαπελευθέρωσι;

¹¹ Ο Θείος τρόπος απελευθερώσεως είναι τόσο θαυμαστά διαφορετικός από τους τρόπους του κόσμου ώστε να είναι ακατάληπτος στους ανθρώπους που δεν έχουν πίστι. Έτσι ακριβώς, επίσης, είναι απείρως πιο αποτελεσματικός από ό,τι θα ήταν δυνατόν να ελπίζη κάνεις από μια επίγεια απελευθέρωσι. Ο Θεός δεν έχει ανάγκη να βασίζεται σε ισχυρά όπλα ούτε σε ευφυά στρατιωτικά στρατηγήματα για δύναμι απελευθερώσεως. Με πλήρη εμπιστοσύνη στην ικανότητά του, λέγει, «Θέλω ελεήσει, και θέλω σώσει αυτούς δια Ιεχωβά του Θεού αυτών, και δεν θέλω σώσει αυτούς δια τόξου, ουδέ δια ρομφαίας, ουδέ δια πολέμου, δια ίππων, ουδέ δια ιππέων.» (Ωσηέ 1:7, ΑΣ) Θα ήταν ομολογία αδυναμίας γι’ αυτόν το να λάβη στρατιωτικά μέτρα σύμφωνα με τις κατευθύνσεις των ανθρώπων. Πράγματι, το ίδιο του το όνομα είναι ένας ισχυρός πύργος, στον οποίον ο δίκαιος μπορεί να καταφύγη για ασφάλεια. (Παροιμίαι 18:10) Ο Ιησούς είχε εκτίμησι του γεγονότος ότι η απελευθέρωσις των ανθρώπων από τον Θεό δεν βασίζεται στο ξίφος. Για τούτο, σ’ έναν με αγαθάς προθέσεις οπαδόν που επιθυμούσε να τον απελευθερώση από τα χέρια των εχθρών του, ο Ιησούς είπε: «Επίστρεψον την μάχαιράν σου εις τον τόπον αυτής· διότι πάντες όσοι πιάσωσι μάχαιραν, δια μαχαίρας θέλουσιν απολεσθή.»—Ματθαίος 26:52.

ΑΝΑΓΚΗ ΓΝΩΣΕΩΣ

12. Ποια πίστις χρειάζεται για να γίνωμε κατάλληλοι για την απελευθέρωσι του Θεού, και πώς ο Ιησούς διεκήρυξε την ερχόμενη απελευθέρωσι;

¹² Ο Χριστός Ιησούς είναι ο Πρώτιστος Αντιπρόσωπος του Ιεχωβά για απελευθέρωσι. Χρειάζεται πίστις σ’ αυτόν για να γίνωμε κατάλληλοι για απελευθέρωσι με ενέργεια του Θεού, διότι ο Θεός απέστειλε τον Ιησούν «δια να μη απολεσθή πας ο πιστεύων εις αυτόν, αλλά να έχη ζωήν αιώνιον.» (Ιωάννης 3:16) Ο Ιησούς διεκήρυξε την απελευθέρωσι του Ιεχωβά διαδίδοντας γνώσι—γνώσι του Θεού ως εκείνου που είναι αποφασισμένος να απελευθερώση το ανθρώπινο γένος από τις θλίψεις του· και γνώσι του ίδιου του εαυτού του ως του κεχρισμένου του Θεού που θα πραγματοποιήση αυτή την απελευθέρωσι. Δεν θα υπήρχε απελευθέρωσις για ζωή χωρίς τη γνώσι του Θεού και του Υιού του. Συνεπώς ο Ιησούς είπε: «Αύτη δε είναι η αιώνιος ζωή, το να γνωρίζωσι σε τον μόνον αληθινόν Θεόν, και τον οποίον απέστειλας Ιησούν Χριστόν.»—Ιωάννης 17:3.

13. Τίνος η γνώσις μας καθιστά καταλλήλους, υποστηριζόμενη από ποιο είδος πορείας ζωής;

¹³ Επομένως, η γνώσις είναι το κλειδί της απελευθερώσεως, διότι «οι δίκαιοι θέλουσιν ελευθερωθή δια της γνώσεως». (Παροιμίαι 11:9) Αυτό δεν μπορεί ν’ αναφέρεται σε ανώτερη γνώσι στρατιωτικών στρατηγημάτων, ούτε σε γνώσι πυρηνικών δυνάμεων, που η εφαρμογή τους μπορεί να χρησιμοποιηθή ως απελευθερωτική δύναμις. Όχι, αλλά αναφέρεται στη γνώσι των σκοπών του Θεού. Ως υποστήριξις αυτής της γνώσεως πρέπει να υπάρχη ένα πρότυπον ζωής διαπλασμένο σε συμμόρφωσι με τις απαιτήσεις του Θεού όπως εκτίθενται στον Λόγον του. Η απαιτούμενη γνώσις είναι μια κατανόησις του Ιεχωβά ως Εκείνου που είναι «Θεός των θεών, και Κύριος των κυρίων, Θεός μέγας, ισχυρός, και φοβερός, ουκ αποβλέπων εις πρόσωπον, ουδέ λαμβάνων δώρον.» (Δευτερονόμιον 10:17) Αυτό σημαίνει γνώσιν του Ιεχωβά ως του Οικοδόμου ενός δικαίου νέου κόσμου ο οποίος θα προμηθεύση μόνιμη απελευθέρωσι για κείνους που τον αγαπούν, και γνώσιν της προθέσεώς του να σώση δικαίους ανθρώπους από αυτόν τον παλαιόν κόσμον στο νέο εκείνο σύστημα πραγμάτων.

14. Στην εκπλήρωσι ποιου σκοπού του Ιεχωβά απέβλεπε ο Πέτρος για απελευθέρωσι;

¹⁴ Από τον καιρό ακόμη της ανταρσίας της Εδέμ ο Ιεχωβά είχε εκφράσει τον σκοπό του να έχη έναν κόσμον τελείως δίκαιον, ο σκοπός δε αυτός θα εκπληρωθή. Ο κόσμος αυτός θα αποτελήται από τους «ουρανούς», αοράτους στους ανθρωπίνους οφθαλμούς, και την «γην», η οποία είναι ορατή. Κάθε τι σ’ αυτόν τον δίκαιον νέον κόσμον πρέπει να είναι δίκαιο και να πράττη εκείνο που είναι ορθόν, προς αίνον του Ιεχωβά. Ο απόστολος Πέτρος απέβλεπε για απελευθέρωσι στο νέο αυτό σύστημα πραγμάτων, λέγοντας για τον εαυτό του και τους συντρόφους του πρώτους Χριστιανούς: «Κατά δε την υπόσχεσιν αυτού νέους ουρανούς και νέαν γην προσμένομεν, εν οις δικαιοσύνη κατοικεί.» (2 Πέτρου 3:13) Ο Πέτρος ήθελε ν’ απελευθερωθή από τις θλίψεις του παλαιού κόσμου και τις ανησυχίες του, εγνώριζε όμως ότι μόνο ο Θεός θα μπορούσε να το επιτελέση αυτό, σύμφωνα με τις επαγγελίες του. Ο Πέτρος δεν ετάχθη με το μέρος της Ρώμης και δεν επήγε πίσω από τις στρατιές της για απελευθέρωσι.

15. Από τι θα αποτελήται ο δίκαιος νέος κόσμος;

¹⁵ Το μέρος των «νέων ουρανών» του νέου αυτού κόσμου αποτελείται από τον Ιησού Χριστό, μαζί με τους συγκληρονόμους του στην ουράνια δόξα, που υποστηρίζονται από τους αγγέλους του ουρανού, όλοι δε αυτοί είναι δίκαιοι και πλήρως νομοταγείς στον Θεό και πιστοί στην αφοσίωσί των προς αυτόν. Η «νέα γη» θα αποτελήται από δικαίους ανθρώπους που θα αποδειχθούν πριν και μετά τον Αρμαγεδδώνα ότι είναι τα άλλα πρόβατα του Κυρίου Ιησού, του «Καλού Ποιμένος». (Ιωάννης 10:16 και Εβραίους 2:5, 6) Και η «νέα γη» θα περιλαμβάνη τους απογόνους αυτών των άλλων προβάτων που θα γεννηθούν στον έπειτα από τον Αρμαγεδδώνα κόσμο. Κάθε πλάσμα που θα κατοική στην «νέαν γην» πρέπει να είναι δίκαιο, και οι δίκαιοι δεν θα πεθάνουν ποτέ.—Ματθαίος 25:46.

16. Γιατί είναι τόσο επιθυμητό το ορθό είδος γνώσεως;

¹⁶ Αναντίρρητα, ένα πράγμα που διακρίνει τους απελευθερωμένους από εκείνους που χάνονται, είναι η γνώσις. Η γνώσις είναι επιθυμητή πάνω από κάθε άλλο πράγμα, διότι η αξία της γνώσεως έγκειται στην ικανότητα που δίνει στον κάτοχο της να ενεργήση τώρα σύμφωνα με τους σκοπούς του Θεού. Εφαρμόζοντας την αληθινή γνώσι μ’ ένα αγνό ελατήριο, οι άνθρωποι μπορούν ν’ αποκτήσουν σοφία και κατανόησι πολύ πέρα από οτιδήποτε έχει να προσφέρη αυτός ο κόσμος, παρ’ όλα τα μεγάλα εκπαιδευτικά του ιδρύματα. Γι’ αυτό ακριβώς ο σοφός άνθρωπος των Παροιμιών τοποθετεί τη μεγάλη αυτή αξία στην απόκτησι κατανοήσεως του λόγου του Θεού. «Μακάριος ο άνθρωπος όστις εύρηκε σοφίαν, και ο άνθρωπος όστις απέκτησε σύνεσιν· διότι το εμπόριον αυτής είναι καλήτερον παρά το εμπόριον του αργυρίου, και το κέρδος αυτής παρά χρυσίον καθαρόν. Είναι τιμιωτέρα πολυτίμων λίθων· και πάντα όσα επιθυμήσης δεν είναι αντάξια αυτής. Μακρότης ημερών είναι εν τη δεξιά αυτής· εν τη αριστερά αυτής, πλούτος και δόξα. Αι οδοί αυτής είναι οδοί τερπναί, και πάσαι αι τρίβοι αυτής ειρήνη. Είναι δένδρον ζωής εις τους εναγκαλιζομένους αυτήν· και μακάριοι οι κρατούντες αυτήν.»—Παροιμίαι 3:13-18.

Η ΘΕΟΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑ

17. Με ποιο μέσον μπορεί κανείς να αποκτήση γνώσι που οδηγεί σε απελευθέρωσι, αλλά πώς μπορεί να φανή αυτή η άποψις σε πολλούς;

¹⁷ Εν τούτοις, γνώσις και κατανόησις που εγγυώνται απελευθέρωσι δεν παρέχονται ατομικώς, χωριστά από τον λόγον του Θεού και την οργάνωσί του. Η ίδια τάξις και οργάνωσις που εξεδηλώθη στη δημιουργία του είναι προφανής και στο έργο της απελευθερώσεως. Ενώ το φως της αληθείας σχετικά με την απελευθέρωσί του φέγγει ολοένα λαμπρότερα, αυτό γίνεται μέσω της θεοκρατικής του οργανώσεως, πρώτα του ουρανίου μέρους και κατόπιν του επιγείου. Μολονότι η προσωπική κατ’ άτομον μελέτη της Γραφής είναι αναγκαία, αξιέπαινη και αξιοσύστατη, δεν θα φέρη αυτή καθ’ εαυτήν ένα άτομο σε πλήρη εκτίμησι της διευθετήσεως του Ιεχωβά για απελευθέρωσι· όπως ακριβώς και το να παρακολουθή κανείς τακτικά μια εκκλησία επί έτη, δεν θα τον εξαρτίση κατ’ ανάγκην στο να υπηρετή τον Θεό και δεν θα τον φέρη στη θέσι για να λάβη την απελευθέρωσί του. Ο Ιεχωβά χρησιμοποιεί την οργάνωσί του για να πραγματοποιήση απελευθέρωσι, και η απελευθέρωσις ενός άτομου εξαρτάται από τη σχέσι του προς τον Θεό και προς την οργάνωσι του Θεού. Σε πολλούς αυτό μπορεί να φανή μια στενή άποψις των πραγμάτων, εν τούτοις, δεν μπορούμε να καταδικάσωμε ως ακατανόητα στενό εκείνο που ο Θεός επρομήθευσε για την απελευθέρωσί μας. (Ματθαίος 7:13, 14) Πρέπει να αναζητήσωμε απελευθέρωσι υπό τους όρους του Θεού. Εξετάστε όσα αναγράφει η Βίβλος επάνω σ’ αυτό το σημείο.

18, 19. Ποια παραδείγματα υπάρχουν που διευκρινίζουν ότι η κατανόησις και η εύνοια δεν αποκτώνται χωριστά από την ορατή οργάνωσι του Θεού;

¹⁸ Ένας Αιθίοψ ευνούχος εδιάβαζε με επιμέλεια τον λόγον του Θεού, και όμως αυτό δεν ήταν αρκετό για να τον φέρη στη θέσι να λάβη την απελευθέρωσι του Θεού. Ο Φίλιππος τον άκουσε να διαβάζη δυνατά τον Ησαΐα τον προφήτη, και είπε: «Άρά γε γινώσκεις α αναγινώσκεις;» Ο ευνούχος απήντησε, «Και πώς ήθελον δυνηθή, εάν δεν με οδηγήση τις;» Ο Φίλιππος τον «ωδήγησε» λέγοντας του τα αγαθά νέα της ερχομένης απελευθερώσεως, και ο ευνούχος εζήτησε βάπτισμα, που εσήμαινε την επιθυμία του να επωφεληθή από την απελευθέρωσι αυτή με το να συμμορφωθή προς την στενήν οδόν του Θεού. Ο Φίλιππος τότε εκπροσωπούσε την ορατή οργάνωσι του Θεού, επειδή είχε σταλή από την Ιερουσαλήμ για να κηρύττη.—Πράξεις 8:26-39.

¹⁹ Ο Κορνήλιος, ο Ιταλός αξιωματικός του στρατού και πρώτος Εθνικός που εδέχθη τη Χριστιανοσύνη, μολονότι επί χρόνια ήταν ένας θεοσεβής άνθρωπος, εξασκώντας έλεος, αγαθότητα και φιλανθρωπία προς τους άλλους, είχε ανάγκη της ορατής οργανώσεως του Θεού για να τον βοηθήση. Αφού ο Πέτρος, που αντιπροσώπευε την εκκλησία της Ιερουσαλήμ, εστάλη στον Κορνήλιο και τον εδίδαξε, αυτόν κι εκείνους που είχαν συναθροισθή μαζί του, όλοι αυτοί έλαβαν το άγιο πνεύμα, που εσήμαινε εύνοια του μεγάλου Απελευθερωτού Ιεχωβά, και εβαπτίσθησαν τότε. (Πράξεις 10) Ακόμη και ο Σαούλ ο εκ Ταρσού δεν έλαβε εύνοια ούτε ανοίχθηκαν οι οφθαλμοί του, ούτε έλαβε το βάπτισμα, παρά αφού ήλθε σε επαφή με τον Ανανία, ο οποίος αντιπροσώπευε την ορατή οργάνωσι του Θεού. (Πράξεις 9) Χωρίς προσκόλλησι στην ορατή οργάνωσι που χρησιμοποιεί ο Θεός, δεν μπορεί να υπάρξη απελευθέρωσις, ούτε τώρα ούτε σε οποιονδήποτε μέλλοντα καιρό.

20. Πώς η παλαιότερη ακόμη πολιτεία του Θεού προς ανθρώπους καταδεικνύει την ίδια αρχή;

²⁰ Μήπως δεν γινόταν το ίδιο πάντοτε; Δεν υπήρχε απελευθέρωσις χωριστά από τον Νώε και την οικογενειακή του οργάνωσι που την επεδοκίμασε ο Θεός επειδή κατεσκεύασε την κιβωτό της απελευθερώσεως. (2 Πέτρου 2:5) Δεν υπήρχε απελευθέρωσις για τα πρωτότοκα των Ισραηλιτών στην Αίγυπτο, χωριστά από τη διάταξι της ορατής οργανώσεως μέσω του Μωυσέως. Ούτε υπήρχε απελευθέρωσις από την Αίγυπτο χωριστά από την ορατή διάταξι του Θεού. Ο δίκαιος άνθρωπος Λωτ έλαβε απελευθέρωσι από τα Σόδομα μόνο αφού ήλθε σε επαφή με τους αγγέλους οι οποίοι υλοποιήθησαν ως ορατοί αντιπρόσωποι του Θεού για να τον προειδοποιήσουν. (2 Πέτρου 2:7, 8) Η απελευθέρωσις της Ραάβ από την καταστροφή της Ιεριχούς εξηρτάτο από την συμφωνία της με τους Ισραηλίτες κατασκόπους οι οποίοι αντιπροσώπευαν την επιδοκιμασμένη οργάνωσι του Ιεχωβά τότε.—Ιησούς του Ναυή 6.

21. Τι έχομε να πούμε για τη διευθέτησι του Θεού σ’ αυτόν τον καιρόν του τέλους; Ποιο ζωτικό μέρος θα έπαιζε η ορατή οργάνωσις, όπως δείχνεται από τον Παύλο;

²¹ Το ίδιο συμβαίνει και σ’ αυτή τη συντέλεια του αιώνος, που η καταστροφή ενός κόσμου είναι τώρα πλησίον. Τα αγαθά νέα της διατάξεως της Βασιλείας για απελευθέρωσι κηρύττονται από την ορατή οργάνωσι του Ιεχωβά, και μέσω της οργανώσεως έχει έλθει μια θαυμασίως πλήρης κατανόησις της διευθετήσεως του Ιεχωβά για απελευθέρωσι. Αυτή περιλαμβάνει την κατανόησι της ευκαιρίας να αποδοθή υπηρεσία στον Ιεχωβά σ’ αυτόν τον καιρόν του τέλους, να κάμη κάθε άτομο μια συνεχή ομολογία δημοσίου αίνου στον Θεό, που οδηγεί σε σωτηρία ή απελευθέρωσι. Ότι αυτό θα ήταν αναγκαίο για απελευθέρωσι δείχνεται από τον απόστολο Παύλο, ο οποίος παραθέτει μέρος της προφητείας του Ιωήλ για απελευθέρωσι: «Διότι “πας όστις επικαλεσθή το όνομα του Ιεχωβά, θέλει σωθή.” Πώς λοιπόν θέλουσιν επικαλεσθή εκείνον εις τον οποίον δεν επίστευσαν; και πώς θέλουσι πιστεύσει εις εκείνον περί του οποίου δεν ήκουσαν; και πώς θέλουσιν ακούσει χωρίς να υπάρχη ο κηρύττων; Και πώς θέλουσι κηρύξει, εάν δεν αποσταλώσι;» Αυτό είναι κατά τόσον βέβαιον τρόπον οργάνωσις, όσο ακριβώς είναι βέβαιο ότι ο Ιησούς ωργάνωσε κήρυκας για να τους αποστείλη· συνένωσις δε με την οργάνωσι αυτή που επικαλείται το όνομα του Ιεχωβά είναι η οδός της απελευθερώσεως.—Ρωμαίους 10:13-15, ΜΝΚ· Ιωήλ 2:32.

22. Ποιο χαρακτηριστικό του Ιεχωβά μαρτυρεί ότι είναι ίδιες οι απαιτήσεις του για απελευθέρωσι τώρα;

²² Ο Ιεχωβά λέγει: «Εγώ, ο Ιεχωβά, δεν αλλοιούμαι.» (Μαλαχίας 3:6, ΑΣ) Είχε πάντοτε ωρισμένους κανόνας για να κυβερνούν τα πλάσματά του. Σε περασμένους καιρούς υπήρχαν απαιτήσεις στις οποίες έπρεπε ν’ ανταποκριθούν για ν’ αποκτήσουν απελευθέρωσι, όπως, παραδείγματος χάριν, η συμμόρφωσίς των σε λεπτομερειακές οδηγίες σχετικές με τον χειρισμό του αμώμου αμνού και του αίματός του κατά την νύκτα που ο άγγελος του θανάτου διήρχετο την Αίγυπτο. Εφ’ όσον οι «σημερινοί ουρανοί και η γη . . . είναι αποτεταμιευμένοι, φυλαττόμενοι δια το πυρ εις την ημέραν της κρίσεως και της απωλείας των ασεβών ανθρώπων» για να δώσουν τόπο στον δίκαιο νέο κόσμο, μόνον η πιστή τήρησις των κανόνων του Ιεχωβά θα εξασφαλίση απελευθέρωσι κατά το τέλος του παρόντος κόσμου. Ποιος κανών του Θεού είναι αμετάβλητος και πρέπει να εφαρμοσθή στα άλλα πρόβατα και σε όλους όσοι τώρα ζητούν απελευθέρωσι; Τι θα απαιτηθή από κάθε άτομο που επιθυμεί απελευθέρωσι στο νέο κόσμο του Ιεχωβά;

23. Πώς μαθαίνει κανείς υπακοή; Και ποια χτυπητή αντιπαραβολή γίνεται στο Βιβλικό υπόμνημα;

²³ Υπακοή απαιτείται. Ο νόμος του Παντοδυνάμου Θεού απαιτεί, χωρίς εξαίρεσι, όπως κάθε πλάσμα που θα λάβη ζωή αιώνια στους ουρανούς ή στη γη, μάθη υπακοή στον Ύψιστον. Τούτο καθιστά αναγκαία τη γνώσι τού τι ο Θεός απαιτεί, η οποία γνώσις μπορεί να αποκτηθή μόνο με επιμελή μελέτη των Γραφών. Οι Γραφές εγράφησαν προ πολλού «προς νουθεσίαν ημών, εις τους οποίους τα τέλη των αιώνων έφθασαν.» (1 Κορινθίους 10:11) Στη Βίβλο οι ευπειθείς αντιπαραβάλλονται έντονα με τους απειθείς και διεφυλάχθη ένα υπόμνημα των αποτελεσμάτων κάθε πορείας, που βοηθεί εκείνους οι οποίοι τώρα ζητούν απελευθέρωσι. Είναι αξιοσημείωτο ότι απελευθέρωσις ποτέ δεν ήλθε στους απειθείς, αλλά μόνο σ’ εκείνους που εξεζήτησαν τον Ιεχωβά και επρόσεξαν τον λόγον του, και οι οποίοι συνεμορφώθησαν με την οργάνωσί του.

24. Τί σημαίνει να είμεθα ευπειθείς; Δείξτε παραδείγματα από Εβραίους 11.

²⁴ Να είμεθα ευπειθείς σημαίνει να έχωμε γνώσιν του θελήματος του Θεού και κατόπιν να πράττουμε επιμελώς το θέλημά του. Μετά την πτώσι του ανθρώπου ο Ιεχωβά ανήγγειλε τον σκοπό του να παραγάγη «σπέρμα», τον Μεσσίαν, ο οποίος, προμηθεύοντας μια απολυτρωτική τιμή και έπειτα εγκαθιδρύοντας μια κυβέρνησι δικαιοσύνης, θα άνοιγε το δρόμο για απελευθέρωσι των δικαίας διαθέσεως ανθρώπων. Ο Διάβολος αρνήθηκε την ικανότητα του Θεού να πραγματοποιήση μια τέτοια απελευθέρωσι, και ως την ημέρα αυτή ο Σατανάς προσπαθεί να εμποδίση την απελευθέρωσι οποιωνδήποτε ανθρώπων. Αλλ’ ο άνθρωπος που πιστεύει ότι ο Θεός είναι ο Υπέρτατος και μπορεί να πραγματοποιήση τον σκοπό του για απελευθέρωσι σύμφωνα με το θέλημά του, αρχίζει να έχη πίστι. (Εβραίους 11:6) Στο ενδέκατο κεφάλαιο της προς Εβραίους επιστολής προβάλλουν τα ονόματα πιστών ανδρών των αρχαίων χρόνων που είχαν ακλόνητη εμπιστοσύνη στη δύναμι του Θεού για απελευθέρωσι και στην ικανότητά του να εκτελέση τον αναγγελμένο σκοπό του· και υπήκουαν με επιμέλεια στις εντολές του. Δια πίστεως απέβλεψαν προς τα εμπρός στην ημέρα αυτή που ο Θεός θα ίδρυε τη βασιλεία του, δημιουργώντας έτσι ένα δίκαιο κόσμο, και επιθυμούσαν να ζήσουν κάτω από την τελεία αυτή κυβέρνησι. Απέβλεπαν στους «νέους ουρανούς» ως την κυβερνητική των εξουσία. Δεν ήθελαν να δεχθούν μέσω συμβιβασμού οποιαδήποτε προσωρινή απελευθέρωσι με το χέρι του Διαβόλου από όσα υπέφεραν χάριν δικαιοσύνης.—Εβραίους 11:14-16, 35-38.

25, 26. (α) Ποιο ερώτημα μπορεί να εγερθή σχετικά με τους πιστούς άνδρας των αρχαίων χρόνων; (β) Ποιο θαυμαστό γεγονός φέρεται μπροστά μας σχετικά με τον Ιεχωβά;

²⁵ Ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα για τους πιστούς αυτούς άνδρας; Εκράτησαν την ακεραιότητά τους και την υπακοή τους απέναντι του Θεού και είχαν την επιδοκιμασία του, πολλοί όμως απ’ αυτούς απέθαναν βίαιο θάνατο και εσφράγισαν με το αίμα τους τη μαρτυρία τους για την υπεροχή του Θεού. Μήπως ο Θεός δεν μπόρεσε να τους απελευθερώση; Μήπως το γεγονός ότι εχάθηκαν δείχνει ότι ο Θεός δεν έχει τη δύναμι ν’ απελευθερώση και ότι ακόμη κι εκείνοι που είναι οι αφωσιωμένοι δούλοι του δεν είναι βέβαιοι ότι θα λάβουν σωτηρία; Ασφαλώς όχι!

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΙΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΩΣ

²⁶ Μάλλον, αυτό φέρνει μπροστά μας μια άλλη άποψι της απελευθερώσεως που χαρακτηρίζει τον Ιεχωβά ως μέγαν Απελευθερωτήν που δεν υπάρχει όμοιός του. Ναι, ακόμη και ο θάνατος ο ίδιος δεν μπορεί να εμποδίση τον Ιεχωβά από το να εξασκήση την απελευθέρωσί του υπέρ του λαού του. Οποιαδήποτε ανθρώπινη απελευθέρωσις θα εβραχύνετο και θα εματαιώνετο με την επέμβασι του θανάτου, αλλά δεν συμβαίνει αυτό με την απελευθέρωσι του Θεού. «Ο δίκαιος και εν τω θανάτω αυτού έχει ελπίδα,» λέγει ο αλάνθαστος Λόγος. Γιατί; «Διότι έρχεται ώρα, καθ’ ην πάντες οι εν τοις μνημείοις θέλουσιν ακούσει την φωνήν αυτού· και θέλουσιν εξέλθει οι πράξαντες τα αγαθά εις ανάστασιν ζωής.» (Ιωάννης 5:28, 29) Κρατούνται στη μνήμη του Θεού και προορίζονται για μια πρώιμη ανάστασι οι άνδρες εκείνοι των αρχαίων χρόνων. Δική των θα είναι η απελευθέρωσις από τον τάφο σε αιώνια ζωή επάνω στη γη, και αυτό είναι εξίσου βέβαιο, όσο ότι ο Υιός του Θεού ο ίδιος απελευθερώθηκε από το μνήμα έπειτα από τρεις ημέρες. Έτσι τονίζεται ο αμετάβλητος κανών ότι οι πιστοί ευπειθείς που έχουν την επιδοκιμασία του Θεού, θα λάβουν απελευθέρωσι. Ούτε και ο θάνατος ακόμη δεν μπορεί να ματαιώση την απελευθέρωσί των.

27. Μήπως η εγγυημένη απελευθέρωσις αποκλείει την δυνατότητα παθημάτων ή θανάτου; Γιατί;

²⁷ Συνεπώς, βέβαιη απελευθέρωσις από τον Θεό δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουν παθήματα, ούτε θάνατον, εκείνοι που τελικά απελευθερώνονται. (2 Τιμόθεον 3:12· 4:5) Μόνο με το να υποφέρη κανείς υπομονητικά ονειδισμό και καταδίωξι με πιστή συνέχισι, μπορεί να δείξη την απόλυτη αγάπη του για κείνο που είναι δίκαιο και έτσι να καταδείξη ότι είναι άξιος για απελευθέρωσι από τον Θεό. Ο Χριστός Ιησούς κατέδειξε την αξιότητά του να απελευθερωθή από τον τάφο με υπομονητικό, πιστό, ευπειθές κήρυγμα, συχνά κάτω από πολύ ενάντιες περιστάσεις. Υπέφερε σωματικόν πόνο και διανοητική στενοχωρία, διότι ήταν «άνθρωπος θλίψεων, και δόκιμος ασθενείας». (Ησαΐας 53:3) Εν τούτοις, ήταν πάντοτε φιλάγαθος και γενναιόδωρος. Δεν έβλαπτε κανένα, αλλά πάντοτε έκανε εκείνο που ήταν καλό, και εξέφερε λόγια αγαθότητος προς εκείνους που είχαν «ευήκοον ους». (1 Πέτρου 2:23) Κάτω από παθήματα έμαθε την υπακοή και έτσι «κατεστάθη αίτιος σωτηρίας αιωνίου εις πάντας τους υπακούοντας εις αυτόν». (Εβραίους 5:8, 9· Ρωμαίους 8:17) Έστεκε σταθερά υπέρ του ονόματος τού Ιεχωβά, και για την τιμή του ονόματός του ο Ιεχωβά απελευθέρωσε τον Υιόν του.

28. Με το ν’ ακολουθήση ποια πορεία ο Ιησούς απέκτησε τη θέσι τού Πρωτίστου Αντιπροσώπου του Ιεχωβά για απελευθέρωσι;

²⁸ Ο Ιησούς, με όσα εδοκίμασε και παρετήρησε, μπόρεσε να εκτιμήση πληρέστερα τη μεγάλη ανάγκη απελευθερώσεως για το ανθρώπινο γένος. Έχοντας ο ίδιος διανύσει την ανθρώπινη πορεία, γνωρίζει καλά πώς να υποστηρίζη και να βοηθή εκείνους που ζητούν μια πρώιμη απελευθέρωσι από το χέρι τού Θεού. Επί πλέον, απέδειξε ότι είχε τα προσόντα να υπηρετήση ως ο μέγας δούλος του Θεού για να απελευθερώση το ανθρώπινο γένος, δείχνοντας ότι ήταν πρόθυμος να πληρώση το τίμημα που απητείτο για την πραγματοποίησι αυτής της απελευθερώσεως, σύμφωνα με τον δίκαιον νόμον του Ιεχωβά. (Δευτερονόμιον 19:21) Από αγάπη για τον Θεό και τον άνθρωπο, ο Ιησούς επιθυμούσε πολύ να εκπληρώση τον ρόλον τού Απελευθερωτού, που ο Θεός είχε ορίσει γι’ αυτόν. Με υπακοή, λοιπόν, ενήργησε κατά τον τρόπο που περιγράφεται εις Φιλιππησίους 2:7-11: «Εαυτόν εκένωσε, λαβών δούλου μορφήν, γενόμενος όμοιος με τους ανθρώπους· και ευρεθείς κατά το σχήμα ως άνθρωπος εταπείνωσεν εαυτόν, γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού. Δια τούτο και ο Θεός υπερύψωσεν αυτόν, και εχάρισεν εις αυτόν όνομα το υπέρ παν όνομα· δια να κλίνη εις το όνομα του Ιησού παν γόνυ επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων· και πάσα γλώσσα να ομολογήση ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Κύριος, εις δόξαν Θεού Πατρός.» Συνεπώς η απελευθέρωσις απαιτεί υποταγή στον εξυψωμένον Ιησούν. Το να καταφρονήση κανείς το όνομά του σημαίνει βέβαιη καταστροφή γι αυτόν.