Διαρκής Ωφέλεια Όταν Ζούμε Σύμφωνα με τη Βίβλο ως Οικογένεια
1. Ποιες αποδείξεις υπάρχουν ότι εκατομμύρια οικογενειών έχουν σοβαρά προβλήματα:
ΣΗΜΕΡΑ μπορούμε να δούμε αποδείξεις ολόγυρα μας ότι εκατομμύρια ανδρών, γυναικών και παιδιών έχουν σοβαρά προβλήματα συμβιώσεως ως οικογενειακοι όμιλοι. Σε πολλές χώρες, οι χωρισμοί, τα διαζύγια και οι διηρημένοι οίκοι αυξάνουν με ανησυχητικό ρυθμό. Σημαντικός αριθμός νυμφευμένων ατόμων, αν και ζουν στο ίδιο σπίτι ή διαμέρισμα, απλώς ανέχονται τους γαμήλιους συντρόφους των. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά συχνά δεν έχουν σχεδόν τίποτα το κοινόν, και κάθε μέλος οικογενείας ακολουθεί τον δικό του δρόμο. Δεν είναι, λοιπόν, φανερό ότι οι άνθρωποι παντού έχουν μεγάλη ανάγκη ενός αξιόπιστου οδηγού;
2. Ποιος είναι ένας από τους κύριους σκοπούς της Βίβλου;
2 Ένας κύριος σκοπός της Βίβλου είναι να παρέχη κατευθυντήριες γραμμές για μια ζωή που θα ωφελήση μονίμως όλους εκείνους που τις ακολουθούν. Δεν υπάρχει προοπτική ζωής εκεί όπου η συμβουλή της Βίβλου δεν μπορεί να εφαρμοσθή με πραγματική ωφέλεια. «Όλη η Γραφή είναι. .. ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς εκπαίδευσιν την μετά της δικαιοσύνης· διά να ήναι τέλειος ο άνθρωπος του Θεού, ητοιμασμένος εις παν έργον αγαθόν.»—-2 Τιμ. 3:16, 17.
3. Γιατί μπορούμε να πούμε ότι αυτά που εκθέτει η Γραφή για την καθοδηγία μας είναι ρεαλιστικά;
3 Αυτά που εκθέτει η Βίβλος για την καθοδηγία μας είναι πολύ ρεαλιστικά. Δεν μας αφήνει με τη σκέψι ότι εκείνοι που προσπαθούν ν’ ακολουθήσουν τη νουθεσία της δεν θα έχουν προβλήματα. Όχι. Η Βίβλος ειλικρινά παραδέχεται ότι θα υπάρξουν προβλήματα. Αλλά δεν αφήνει εκεί τα πράγματα, συνιστώντας απλώς να δεχθούμε τα πράγματα όπως είναι και να μη ανησυχούμε γι’ αυτά. Η Βίβλος τονίζει τι μπορούμε να κάμωμε με θετικό τρόπο για ν’ αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και ν’ απολαύσωμε καλές σχέσεις με τους συνανθρώπους μας, περιλαμβανομένων και των οικογενειών μας.
Ο ΚΑΝΩΝ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΑΜΟ
4. Ποιος είναι ο πρωτουργός του γάμου, και ποιος ήταν ο σκοπός του γι’ αυτή τη διάταξι;
4 Από το πρώτο ακόμη βιβλίο της Αγίας Γραφής μαθαίνομε ότι ο Ιεχωβά Θεός είναι ο Πρωτουργός του γάμου. (Γέν. 2:22-24) Επειδή είναι Θεός αγάπης, προώρισε τον γάμο να συμβάλη στην ευτυχία των δύο συζύγων και να παράσχη μια σταθερή διευθέτησι για την ανατροφή των τέκνων. Ο γάμος επρόκειτο να είναι μια μόνιμη ένωσις, όπως είναι προφανές από όσα είπε ο Ιησούς Χριστός σε μερικούς Φαρισαίους, οι οποίοι τον ερώτησαν για το ζήτημα του διαζυγίου: «Δεν ανεγνώσατε ότι ο πλάσας απ’ αρχής άρσεν και θήλυ έπλασεν αυτούς;.. .Ένεκεν τούτου θέλει αφήσει άνθρωπος τον πατέρα και την μητέρα, και θέλει προσκολληθή εις την γυναίκα αυτού, και θέλουσιν είσθαι οι δύο εις σάρκα μίαν; Ώστε δεν είναι πλέον δύο, αλλά μία σαρξ. Εκείνο λοιπόν το οποίον ο θεός συνέζευξεν, άνθρωπος ας μη χωρίζη.» (Ματθ. 19:4-6) Προφανώς, ο σεβασμός του αρχικού αυτού κανόνος θα μπορούσε να προφυλάξη πολλούς από τα συναισθηματικά προβλήματα και παθήματα που προέρχονται από τα διαζύγια και τη διαίρεσι των οίκων.
5. Γιατί ο νόμος του Θεού που δόθηκε στους Ισραηλίτας ανεχόταν την πολυγαμία, καθώς και το διαζύγιο για λόγους εκτός από τη συζυγική απιστία;
5 Το γεγονός ότι ο Ιεχωβά Θεός ανέχθηκε την πολυγαμία και το διαζύγιο για λόγους εκτός από τη συζυγική απιστία μεταξύ των Ισραηλιτών δεν εσήμαινε ότι εγκατέλειψε τον αρχικά του κανόνα για τον γάμο. Τον καιρό που δόθηκε ο νόμος μέσω του Μωυσέως, η πολυγαμία και το διαζύγιο είχαν γίνει ανεγνωρισμένοι θεσμοί. Ο Ιεχωβά Θεός, γνωρίζοντας τις διαθέσεις των Ισραηλιτών, με σοφία κατέγραψε εντολές που θα απέτρεπαν καταχρήσεις κάτω από τις περιστάσεις που υφίσταντο τότε. Ο Ιησούς Χριστός το ετόνισε αυτό όταν είπε: «Ο Μωυσής δια την σκληροκαρδίαν σας συνεχώρησεν εις εσάς να χωρίζησθε τας γυναίκας σας· απ’ αρχής όμως δεν έγεινεν ούτω.»—Ματθ. 19:8.
6. Πώς αντέδρασαν οι μαθηταί του Ιησού στην αποκατάστασι του αρχικού κανόνος του γάμου, και γιατί;
6 Τα λόγια του Ιησού Χριστού, όμως, τόνιζαν ότι ο αρχικός κανών του Θεού για τον γάμο θα εφηρμόζετο στους Χριστιανούς ακολούθους του. Πώς αντέδρασαν οι μαθηταί του; Εξετίμησαν πλήρως ότι επρόκειτο για την καλύτερη διευθέτησι; Τα όσα είπαν εκείνοι δείχνουν ότι δεν είχαν μια αληθινά ισορροπημένη άποψι του ζητήματος. Διαλογίσθηκαν ως εξής: «Εάν ούτος έχη η υποχρέωσις του ανδρός προς την γυναίκα, δεν συμφέρει να νυμφευθή.» (Ματθ. 19:10) Οι μαθηταί εγνώριζαν τα προβλήματα του γάμου που θα προέκυπταν από την ανθρώπινη ατέλεια. Φρονούσαν λοιπόν ότι ο άγαμος βίος ήταν καλύτερος από το να διακινδυνεύση κανείς την πιθανότητα να είναι μονίμως ενωμένος δια γάμου με κάποιο πρόσωπο με το οποίο θα ήταν πολύ δύσκολο να προχωρήση μαζί. Ο Ιησούς Χριστός, όμως, όταν συνέστησε την αγαμία δεν κατέκρινε τον γάμο.—Ματθ. 19:11, 12.
7. Γιατί είναι ορθό να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν ο νόμος;
7 Φυσικά, οι μαθηταί του Ιησού δεν είχαν άδικο εξετάζοντας από μια σοβαρή άποψι τον αρχικό κανόνα για τον γάμο. Ο γάμος μεταξύ ατελών ανθρώπων έχει αρνητικά χαρακτηριστικά που δεν μπορούν ν’ αγνοηθούν. Η Βίβλος ειλικρινά λέγει σ’ εκείνους που αποφασίζουν να νυμφευθούν ότι θα έχουν ‘θλίψιν εις την σάρκα’. (1 Κορ. 7:28) Ο γάμος συνοδεύεται από σοβαρές ευθύνες, ανησυχίες και φροντίδες. (1 Κορ. 7:32-35) Ατυχήματα και ασθένειες, λόγου χάριν, μπορούν να δημιουργήσουν τεράστια βάρη και στενοχώριες σε μια οικογένεια.
8. Έχοντας μια Γραφική άποψι της σοβαρότητος του γάμου, τι θα μπορούσε να κάμη ένας μελλοντικός σύζυγος ή μια σύζυγος, και ποιες θλιβερές συνέπειες θα απέφευγαν έτσι;
8 Γι’ αυτό, ένα άτομο, που κατευθύνεται από την Αγία Γραφή, θα κατανοήση ότι ο γάμος είναι κάτι για το οποίο ο άνδρας ή η γυναίκα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι διανοητικώς και συναισθηματικούς. Εκείνοι που αποβλέπουν στον γάμο πρέπει να λάβουν σοβαρά υπ’ οψι την ικανότητα τους να είναι καλοί σύζυγοι και πατέρες, και καλές σύζυγοι και μητέρες. Πρέπει να προσπαθήσουν να γνωρίσουν εκ των προτέρων τις κυριώτερες αδυναμίες του ατόμου που θέλουν να νυμφευθούν και αν μπορούν να τις αντιμετωπίσουν με στοργικό τρόπο και κατανόησι για μια ολόκληρη ζωή. Πρέπει να διερωτηθούν αν είναι πραγματικά διατεθειμένοι να κάμουν προσωπικές θυσίες και να πράξουν οτιδήποτε μπορούν για να συμβάλουν στην ευτυχία του μελλοντικού συντρόφου των. Πολλοί άνδρες και γυναίκες θα μπορούσαν ν’ αποφύγουν οι ίδιοι και οι σύντροφοί των απερίγραπτες οδύνες και θλίψεις, αν ελάμβαναν σοβαρά υπ’ όψιν τι λέγει η Βίβλος ότι πρέπει να αναμένουν οι έγγαμοι. Αντί να σπεύδουν σε κάτι για το οποίο είναι απροετοίμαστοι, θα μπορούσαν ν’ αναμείνουν ως τον καιρό που θα ήσαν ικανοί ν’ αναλάβουν γαμήλιες ευθύνες και να έχουν την απαιτούμενη διορατικότητα για να εκλέξουν ένα ισόβιο σύντροφο. Μια τέτοια πορεία θα τους έφερνε πραγματικά διαρκή ωφέλεια.
9. Τι λέγει η Βίβλος για τη δυνατότητα ατελών ανθρώπων να βρουν ευτυχία στον γάμο;
9 Η Γραφική εξέτασις αυτών των αρνητικών απόψεων, όμως, δεν σημαίνει ότι μεταξύ ατελών ανθρώπων δεν μπορούν να υπάρξουν ευτυχείς γάμοι. Αντιθέτως, οι Γραφές αποκαλύπτουν ότι μια καλή σύζυγος, λόγου χάριν, αποτελεί έναν πραγματικό θησαυρό και μια μεγάλη ευλογία στον σύζυγο της. Διαβάζομε: «Όστις εύρηκε γυναίκα, εύρηκεν αγαθόν, και απήλαυσε χάριν παρά Ιεχωβά.» (Παροιμ. 18:22, ΜΝΚ) «Γυναίκα ενάρετον τις θέλει ευρεί; Διότι η τοιαύτη είναι πολύ τιμιωτέρα υπέρ τους μαργαρίτας.» (Παροιμ. 31:10) Η Γραφή δίνει επίσης και την επόμενη ενθάρρυνσι σ’ ένα σύζυγο: «Ευφραίνου μετά της γυναικός της νεότητός σου.» (Παροιμ. 5:18) Παρά τις ατέλειες, οι νυμφευμένοι, Ιδιαίτερα όταν αγωνίζονται να εφαρμόσουν τις Βιβλικές αρχές, μπορούν να βρουν ευχαρίστησι, ικανοποίησι και χαρά στον δεσμό των.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΖΥΓΟΥ
10. Τι σημαίνει η άσκησις ηγεσίας του συζύγου κατά μίμησιν του Ιησού Χριστού;
10 Οι Γραφές προτρέπουν τους συζυγούς να μιμηθούν το τέλειο παράδειγμα του Ιησού Χριστού στην άσκησι της ηγεσίας των. Η ηγεσία ενός συζύγου δεν του παρέχει το δικαίωμα να κυριαρχή στη σύζυγο του, να την θέτη σε μια χαμηλή, υποτιμητική θέσι. Αντιθέτως, θέτει σ’ αυτόν την ευθύνη να είναι αυτοθυσιαστικός στην αγάπη του, να προτάσση την ευημερία και τα συμφέροντα της συζύγου του από τις προσωπικές του επιθυμίες. «Οι άνδρες,» έγραψε ο θεόπνευστος απόστολος Παύλος, «αγαπάτε τας γυναίκας σας, καθώς και ο Χριστός ηγάπησε την εκκλησίαν και παρέδωκεν εαυτόν υπέρ αυτής.» (Εφεσ. 5:25) Η ηγεσία που ασκεί ο Χριστός Ιησούς στην εκκλησία δεν είναι διόλου σκληρή ή τυραννική. Η αυτοθυσιαστική του αγάπη, μαζί με την εμπιστοσύνη του στα μέλη της εκκλησίας, τα αναγκάζει πραγματικά ν’ ανταποκριθούν με όμοια αγάπη, κάνοντας το καλύτερο που μπορούν για να τον ευχαριστήσουν.—2 Κορ. 5:14, 15· παράβαλε με 1 Ιωάννου 5:2, 3.
11. Πώς μπορούν οι σύζυγοι να δείξουν ότι αγαπούν τις συζύγους των όπως τα δικά τους σώματα;
11 Ο απόστολος Παύλος, για να δείξη τη φύσι της αγάπης που πρέπει να δείχνουν οι σύζυγοι στις συζύγους των, συνεχίζει ως εξής: «Ούτω χρεωστούσιν οι άνδρες να αγαπώσι τας εαυτών γυναίκας ως τα εαυτών σώματα. Όστις αγαπά την εαυτού γυναίκα, εαυτόν αγαπά· διότι ουδείς εμίσησε ποτέ την εαυτού σάρκα, αλλ’ εκτρέφει και περιθάλπει αυτήν, καθώς ο Χριστός την εκκλησίαν.» (Εφεσ. 5:28, 29, ΜΝΚ) Οι σύζυγοι γενικά δεν υποτιμούν τα δικά τους επιτεύγματα, δεν δείχνουν ότι δεν είναι ικανοί για κάτι, ούτε κακομεταχειρίζονται τα σώματα τους, ούτε παραβλέπουν την ανάγκη των για ανάπαυσι και αναψυχή. Δεν θέλουν να έχουν τη φήμη ότι είναι ανάξιοι, αλλά επιθυμούν να έχουν μια αξιοπρεπή θέσι στα όμματα των άλλων. Η εφαρμογή, λοιπόν, των συμβουλών της Βίβλου θα εσήμαινε να έχουν και οι γυναίκες των την ίδια αξιοπρεπή θέσι και υπόληψι που θα ήθελαν για τον εαυτό τους.
12. Τι χρειάζεται ένας σύζυγος για να μπορη να αποδίδη τιμή στη σύζυγο του ως σε σκεύος ασθενέστερο;
12 Αν ένας σύζυγος πρόκειται ν’ αγαπήση τη σύζυγο του όπως τον εαυτό του, πρέπει πραγματικά να την γνωρίση. Αυτό είναι ακριβώς εκείνο που η Βίβλος παραγγέλλει στους συζύγους: «Συνοικείτε με τας γυναίκας σας εν φρονήσει, αποδίδοντες τιμήν εις το γυναικείον γένος ως εις σκεύος ασθενεστερον.» (1 Πέτρ. 3:7) Όταν ένας σύζυγος γνωρίζη τα αισθήματα και τα όρια δυνατοτήτων της συζύγου του—σωματικά, συναισθηματικά και λοιπά—μπορεί να την μεταχειρίζεται με διακριτικότητα, σαν ένα πολύτιμο σκεύος. Αν πρόκειται μια σύζυγος να αισθάνεται ότι έχει μια τιμητική θέσι στον οίκο, ο σύζυγος πρέπει να είναι διατεθειμένος να εξετάζη τα οικογενειακά ζητήματα μαζί της με ήρεμο και λογικό τρόπο, δεχόμενος τις σκέψεις και τις ιδέες της. Η σύζυγος πρέπει να έχη το θάρρος να εκφράζεται και να εχη την πεποίθησι ότι εκείνο που λέγει, όταν εξετάζωνται σοβαρά ζητήματα, δεν θα αποκρούεται με ελαφρότητα, αλλά θα δίδεται η κατάλληλη προσοχή. Επίσης, ο σύζυγος πρέπει να είναι άγρυπνος να λαμβάνη υπ’ όψιν περισσότερα από τα λόγια που λέγονται. Τα βαθειά εσωτερικά αισθήματα μπορούν ν’ αποκαλυφθούν με τον τόνο της φωνής, με τις εκφράσεις του προσώπου ή με την έλλειψι ενθουσιασμού ή αυθορμητισμού. Ένας σύζυγος που εγνώρισε τη σύζυγο του δεν θα αγνοήση αυτά τα πράγματα και δεν θα προχωρήση τυφλά σε κάτι που θα μπορούσε να δώση αφορμή σε περιττούς ερεθισμούς.
13. Πότε πρέπει ο σύζυγος να μένη σταθερός παρά τις συναισθηματικές εκδηλώσεις της συζύγου του, και πώς αυτό μπορεί να είναι επωφελές;
13 Ο σύζυγος, φυσικά, ως κεφαλή της οικογενείας, δεν θα ενδίδη στη γυναίκα του όταν γνωρίζη θετικά ότι τα συμφέροντα της οικογενείας γενικά θα εβλάπτοντο απ’ αυτό. Αναγνωρίζει ότι είναι Γραφικώς υποχρεωμένος να υποστηρίζη ό,τι είναι ορθό παρά τις συναισθηματικές εκδηλώσεις της συζύγου του. Αν συνεμορφώνετο με τις επιθυμίες της αντίθετα με ό,τι υπαγορεύει η καλή του κρίσις, δεν θα τιμούσε τον Θεόν που του εμπιστεύθηκε τη θέσι της κεφαλής της οικογενείας. (1 Κορ. 11:3) Και αν τα πράγματα κατόπιν ωδηγούσαν σε δυσχέρειες για την οικογένεια αυτό θα τον έκανε να είναι πικρός απέναντι της συζύγου του. Αφ’ ετέρου, το να μένη σταθερός σε ό,τι θετικά πιστεύει ότι είναι η ορθή πορεία θα είναι προς όφελος της οικογενείας του. Όταν η σύζυγος του κατόπιν παρατηρήση την ορθότητα της αποσπάσεώς που εκείνος πήρε, θα χαρή που παρέμεινε σταθερός ο σύζυγος της. Αυτό θα συμβάλη στην αύξησι του σεβασμού της προς αυτόν και θα την κάμη λιγώτερο διατεθειμένη να χρησιμοποιή τη γυναικεία επιρροή για να παρασύρη το σύζυγο της να ενεργή με τον δικό της τρόπο.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΥΖΥΓΟΥ
14. Ποιος είναι ο Γραφικός ρόλος της συζύγου;
14 Εν σχέσει με τον ρόλο της συζύγου, η Βίβλος λέγει: «Υποτάσσεσθε εις τους άνδρας υμών, ίνα και εάν τινές απειθώσιν εις τον λόγον, κερδηθώσιν άνευ του λόγου διά της διαγωγής των γυναικών, αφού ίδωσι την μετά φόβου καθαράν διαγωγήν σας.. . ο στολισμός ας ήναι .. . ο κρυπτός άνθρωπος της καρδίας, κεκοσμημένος με την αφθαρσίαν του πράου και ησυχίου πνεύματος.»—1 Πέτρ. 3:1-4.
15. Πώς μπορεί η σύζυγος να δείξη την υποταγή της, και τι οφέλη μπορεί έτσι ν’ αποκομίση;
15 Η σύζυγος που επιζητεί να συμμορφωθή με αυτή τη Γραφική συμβουλή θα συμβουλεύεται τον σύζυγο της σε ζωτικά ζητήματα—μεγαλύτερες αγορές, εργασίες επισκευών και τα παρόμοια—προτού ενεργήση ανάλογα. Θα προσπαθή να ξέρη τη γνώμη του για πολλά πράγματα και να χειρίζεται τις οικογενειακές υποθέσεις μ’ένα τρόπο που ξέρει ότι θα είναι δεκτός απ’ αυτόν. Κάνοντας τούτο, θα ωφεληθή πολύ. Ο σύζυγος της δεν θα αισθανθή την ανάγκη να της επιβάλη κανόνας επιχειρώντας να κρατήση κάτω από τον έλεγχό του ασύνετες πράξεις. Εκείνη θα έχη την εμπιστοσύνη του, που θα της επιτρέπη να χρησιμοποιή τις ικανότητές της και την πρωτοβουλία της στο πλήρες για να φροντίση για τα πράγματα της οικογενείας.—Παροιμ. 31:11-31.
16. Τι ωφελείται μια σύζυγος που προσέχει τις συμβουλές της Γραφής παρ’ όλον ότι ο σύζυγος μπορεί να τις παραβλέπη;
16 Η υποταγή της συζύγου μπορεί να μην είναι πάντοτε εύκολη, ιδιαίτερα αν ο σύζυγος είναι αδιάκριτος, παράλογος και μάλιστα αποφεύγη την ευθύνη. Ένα όμως είναι βέβαιο η κατάστασις δεν θα βελτιωθή αν η σύζυγος προσπαθή ν’ αναλάβη την ηγεσία, αν γκρινιάζη συνεχώς ή επικρίνη τον σύζυγό της και αναμένη απ’ αυτόν να κάμη πράγματα που είναι πέραν από τις ικανότητες του. (Παροιμ. 21:9, 19· 27:15, 16) Αντί να εξάπτεται για κάποια αμέλεια του συζύγου, η σύζυγος θα έχη πολύ καλύτερα αποτελέσματα αν προσπαθή να ενθαρρύνη τον σύζυγό της και αν διατηρή ηρεμία και ψυχραιμία κάτω από δυσχερείς συνθήκες. Το ‘πράον και ησύχιον πνεύμα’ της μπορεί να είναι ακριβώς ό,τι χρειάζεται για να κάμη τον σύζυγο να σκεφθή σοβαρά για τον τρόπο με τον οποίον φέρεται και ν’ αρχίση να κάνη αλλαγές στη ζωή του. Και αν ακόμη η πρόοδος είναι πολύ βραδεία, η σύζυγος που εφαρμόζει τις συμβουλές της Αγίας Γραφής ωφελείται. Αποφεύγει την τεραστία συναισθηματική έντασι, την πικρία και τη δυσαρέσκεια στην οποία θα ωδηγούσαν οι ανοιχτές συγκρούσεις με τον σύζυγο της.—Παροιμ. 14:29, 30· 1 Πέτρ. 3:10, 11.
17. Γιατί είναι συνετό να μη δημιουργή η σύζυγος μεγάλα ζητήματα για εσφαλμένες αποφάσεις τον συζύγου;
17 Ομοίως, οποτεδήποτε ο σύζυγος λαμβάνει εσφαλμένες αποφάσεις, δεν ωφελείται η σύζυγος με το να δημιουργή μεγάλα ζητήματα γι’ αυτό. Οι άνθρωποι σπεύδουν να υπερασπίσουν τον εαυτό τους ακόμη και όταν έχουν άδικο. Αν, λοιπόν, μια σύζυγος δημιουργή μεγάλο ζήτημα επειδή ο σύζυγος της δεν χρησιμοποίησε καλή κρίσι, μπορεί να έχη ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα απ’ αυτό που επιζητεί. Εκείνος μπορεί να πάρη πιο πολύ την απόφασι να παραβλέψη αυτά που του λέγει εκείνη για να της αποδείξη ότι δεν έχει ανάγκη της συμβουλής της. Εξ άλλου, αν η αντίδρασίς της αντανακλά κατανόησι του γεγονότος ότι εμείς οι ατελείς άνθρωποι δεν μπορούμε ν’ αποφύγωμε εντελώς εσφαλμένες κρίσεις, αυτός μπορεί να είναι πολύ πιο διατεθειμένος να λάβη υπ’ όψιν τις σκέψεις της την επόμενη φορά. (Ιακ. 3:2) Η υπερηφάνεια του δεν θα παρενέβαινε τόσο πολύ στο ζήτημα.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΙΣ ΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ
18. Πώς επηρεάζει τα τέκνα ο βαθμός στον όποιον οι γονείς εφαρμόζουν ή αγνοούν τις συμβουλές της Βίβλου;
18 Ο βαθμός στον οποίον οι γονείς εφαρμόζουν ή αγνοούν τις συμβουλές της Βίβλου στην εκπλήρωσι των αντιστοίχων ρόλων των, επηρεάζει τα τέκνα είτε προς το καλό είτε προς το κακό. Αν μια σύζυγος υπονομεύη τη Θεόδοτη εξουσία του συζύγου, της, τα τέκνα μπορεί με τον καιρό να μη δείχνουν πολύ σεβασμό στους γονείς. Μπορεί να προδιαθέτουν τον ένα γονέα εναντίον του άλλου επιχειρώντας να επιτύχουν εκείνο που θέλουν. Εν τούτοις, όταν μια σύζυγος αυξάνη την εκτίμησι των τέκνων για την κρίσι του συζύγου της με λόγια και με παράδειγμα, τα τέκνα μπορούν να εκτιμήσουν την ωφέλεια που προκύπτει όταν πλησιάζουν τον πατέρα τους για να ζητήσουν τη συμβουλή του και τη γνώμη του. (Παροιμ. 12:4) Η ειλικρίνεια του συζύγου να παραδέχεται σφάλματα και η προθυμία του να λαμβάνη υπ’όψιν τις υποδείξεις και τα αισθήματα της οικογενείας μπορεί να συμβάλουν πολύ στη δημιουργία ενός θερμού οικογενειακού πνεύματος. Όταν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις ότι ο σύζυγος εκτιμά την κρίσι της συζύγου του, και τα τέκνα επίσης θα σέβωνται και θα εκτιμούν τη νουθεσία της μητέρας των. (Παροιμ. 6:20-23· 31:28, 29) Η θερμή, στοργική και ευγενική σχέσις μεταξύ των συζύγων, την οποία η Αγία Γραφή ενθαρρύνει, συνδέει την οικογένεια και κάνει τα τέκνα να δέχωνται τις οδηγίες των γονέων τους.
19. Γιατί δεν είναι εύκολο έργο η κατάλληλη ανατροφή των τέκνων;
19 Η κατάλληλη διαπαιδαγώγησις των τέκνων ασφαλώς δεν είναι εύκολο έργο. Πολύ ενωρίς στη ζωή τα τέκνα εκδηλώνουν κακά χαρακτηριστικά, όπως ισχυρογνωμοσύνη, στασιασμό και ιδιοτέλεια. Οι γονείς πρέπει να είναι άγρυπνοι να παρατηρούν τις κακές τάσεις και κατόπιν να λαμβάνουν κατάλληλα πειθαρχικά μέτρα για να διορθώσουν τα τέκνα των, κάνοντας τούτο υπομονητικά. (Παροιμ. 22:15· 29:15) Πρέπει επίσης να μπορούν να διακρίνουν τα προβλήματα που θα μπορούσαν να εγερθούν από πράγματα τα οποία μπορεί να μη φαίνωνται ότι είναι κακά. Συχνά ανήκει στους γονείς να διακρίνουν αν μια ωρισμένη πορεία δεν είναι πλέον ορθή.
20. Γιατί η απομόνωσις αποτελεί κίνδυνον που πρέπει ν’ αποφεύγεται;
20 Λόγου χάριν, υπάρχει διαφορά μεταξύ μοναξιάς και απομονώσεως. Κάποιος βαθμός μοναξιάς είναι επωφελής για μια σοβαρή μελέτη, για εποικοδομητικά συλλογισμό και προγραμματισμό. Αλλ’ η απομόνωσις είναι επικίνδυνη, διότι στερεί τον άνθρωπο από την ευεργετική επίδρασι της σκέψεως των άλλων, της πείρας και της κρίσεως των. Μπορεί να κάμη τον άνθρωπο να γίνη εγωκεντρικός και τυφλός στις ανάγκες και τα αισθήματα των άλλων. Ο απομονωτιστής» παρατηρώντας τον εαυτό του, μπορεί να οικτίρη τον εαυτό του ή να γίνη ισχυρογνώμων, σκληρός και τραχύς. Ο «απομονώνων τον εαυτόν του,» λέγει μια παροιμία της Βίβλου, «ζητεί κατά την επιθυμία αυτού και εναντιώνεται εις παν ό,τι είναι ορθόν.»—Παροιμ. 18:1, (ΜΝΚ).
21. Τι θα μπορούσαν να κάμουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα τέκνα τους ν’ αποφεύγουν την απομόνωσι;
21 Παιδιά που έχουν τάσι να απομονώνονται πρέπει να τα κάμουν να αισθάνονται ότι είναι επιθυμητά μέλη της οικογενείας, ότι όλοι τα εκτιμούν, και ότι οι σκέψεις των, τα αισθήματα των και οι πείρες των είναι σημαντικά για τους γονείς των. Στο παράδειγμα που δίδεται από τους γονείς των, είναι ανάγκη να διακρίνουν τη θετική απόδειξι ότι η πραγματική ευτυχία προέρχεται από το να δίνη κανείς από τον εαυτό του χάριν και άλλων. (Πράξ. 20:35) Οι γονείς μπορούν να δώσουν τέτοια απόδειξι, όχι μόνο με την εκδήλωσι γνησίου ενδιαφέροντος και συμπαθείας για άτομα που έχουν ανάγκη, αλλά και κάνοντας ό,τι μπορούν για να τα βοηθήσουν. Μπορεί να χρειασθή απλώς να κάμουν μερικά ψώνια, να καθαρίσουν ή να κάμουν άλλες δουλειές για ηλικιωμένα, ασθενή η ανάπηρα άτομα. Από πολύ μικρή ηλικία ένα παιδί μπορεί να διδαχθή να μετέχη σε τέτοιες ασχολίες. Αυτό μπορεί να συμβάλη πολύ στο ν’ άναγνωρίζη ένα παιδί τη σπουδαιότητα να δείχνη ενδιαφέρον για την ευημερία των άλλων.
22. Πώς θα μπορούσαν τα παιδιά να απομονώνονται από τους ενηλίκους, και τι επίδραση μπορεί να έχη αυτό στα παιδιά;
22 Οι γονείς πρέπει επίσης να προσέχουν να μη ενθαρρύνουν ούτε να επιτρέπουν στους γυιους των και στις θυγατέρες των να απομονώνονται στη δική τους ψυχαγωγία, στους φίλους των, στις ιδέες η στις φαντασιώσεις των. Μια οικογένεια είναι ανάγκη να ενεργή από κοινού για να διατηρήση καλή επικοινωνία. Οι γονείς πρέπει να προσέχουν να μη φαίνωνται απλώς ότι ενεργούν ως οικογένεια. Ίσως όταν έρχωνται επισκέπται στο σπίτι ή όταν η οικογένεια επισκέπτεται άλλους, τα παιδιά συνήθως αποσύρονται από τη συντροφιά των ενηλίκων και μένουν σε απόστασι σε όλη τη διάρκεια της επισκέψεως. Ίσως και να τους πουν οι άλλοι ν’ απομακρυνθούν. Αν τα παιδιά τελικά κάνουν συντροφιά μόνο με άτομα της ηλικίας των, πώς είναι δυνατόν να αναπτύξουν εκτίμησι για τη σύνεσι που προέρχεται από την ηλικία και την πείρα; (Παροιμ. 1:20, 21· 8:1-11) Πώς μπορούν να μάθουν να διεξάγουν μια σοβαρή συνομιλία με ενηλίκους και να καταλαβαίνουν τις επιθυμίες, τα ενδιαφέροντα, τα αισθήματα και τις ανάγκες των μεγαλυτέρων; (Λευιτ. 19:32) Δεν θα έχουν στενές απόψεις, παρατηρώντας τα πράγματα μόνο με τα μάτια της μη πεπειραμένης νεότητος; Ταυτόχρονα, δεν θα έχουν και οι γονείς επίσης περιωρισμένη αντίληψι, αγνοώντας τις σκέψεις των τέκνων τους; Δεν θα έχουν ένα χάσμα των γενεών μέσα στο σπίτι τους;
23. Πώς μπορεί ν’ αποτύχουν οι γονείς να καταλάβουν τις πραγματικές σκέψεις και τα αισθήματα των τέκνων των;
23 Και με άλλους τρόπους, επίσης, οι γονείς μπορεί ν’ αποτύχουν να καταλάβουν τα πραγματικά αισθήματα και τις σκέψεις των τέκνων των κι έτσι να χάσουν την επαφή με αυτά. Πώς θα μπορούσε να γίνη αυτό; 0ι γονείς, απορροφημένοι από την επιδίωξι των προσωπικών τους σκοπών, μπορεί να μη βρίσκουν καιρό ν’ ακούσουν τα παιδιά των και να προσέξουν τις αντιδράσεις των. (Παράβαλε Παροιμίαι 27:23.) Μπορεί να ρωτούν τα παιδιά τους πώς πηγαίνουν με το σχολείο ή πώς βλέπουν το κάπνισμα, τη χρήσι ναρκωτικών για συγκινήσεις, τη συμπεριφορά με το αντίθετο φύλο και λοιπά. Μολονότι μπορεί να νοιώθουν ότι αυτά δεν τους λέγουν ολόκληρη την αλήθεια, οι γονείς μπορεί ν’ αρκούνται στις σύντομες απαντήσεις και στα σχόλια των τέκνων των. Επειδή κατ’ επανάληψιν αγνοούν τις εκδηλώσεις των βαθύτερων αισθημάτων των τέκνων των όπως αυτά αντανακλώνται στον τόνο της φωνής των, στις εκφράσεις του προσώπου των και στην έκτασι του ενθουσιασμού ή του αυθορμητισμού των. Οι γονείς αυτοί μπορεί με τον καιρό να μη προσέξουν ούτε τη στάσι και τις ενέργειες που δείχνουν ότι οι γυιοι και οι θυγατέρες των πραγματικά δεν εννοούν εκείνα που λέγουν. Οι γονείς μπορεί να νομίζουν ότι τα πράγματα πηγαίνουν καλά με τα τέκνα τους, εφόσον φροντίζουν να τους παρέχουν ό,τι χρειάζονται από υλική άποψι. Στην πραγματικότητα, όμως, τα τέκνα μπορεί να είναι πολύ δυσαρεστημένα και να νομίζουν ότι οι γονείς των πολύ λίγο ενδιαφέρονται για την ευημερία τους. Είναι φανερό ότι αυτή η αμέλεια των γονέων προκαλεί διακοπή της ζωτικής οικογενειακής επικοινωνίας.
24. Τι νουθεσία δίνει το Εφεσίους 6:4 στους πατέρες, και τι μπορεί να συμβή αν αυτή παραβλέπεται;
24 Οι γονείς, εκτός του ότι πρέπει να προσπαθούν σκληρά να μη χάσουν την επαφή με τις σκέψεις και τα αισθήματα των τέκνων των, πρέπει να γνωρίζουν και πώς να διαπαιδαγωγήσουν τα τέκνα των, Η Αγία Γραφή δίνει οδηγίες στους πατέρες: «Μη παροργίζετε τα τέκνα σας, αλλ’ εκτρέφετε αυτά εν παιδεία και νουθεσία Ιεχωβά.» (Εφεσ. 6:4, ΜΝΚ) Πώς μπορεί η παιδεία ενός πατρός, δηλαδή ο τρόπος που χρησιμοποιεί ένας πατέρας για διαπαιδαγώγηση να παροργίση τα τέκνα του; Μπορεί ο πατέρας να είναι παράλογος στις εντολές του, χωρίς λόγο αυστηρός η ασυνεπής. Ποινές μπορεί να επιβληθούν πάνω σε μια έξαψι οργής. Επειδή η οργή γεννά οργή, τα παιδιά μπορεί ν’ αναπτύξουν οργή και αποστροφή μέσα τους για τον πατέρα των. Μπορεί να υποταχθούν στην τιμωρία που τους επιβάλλει απλώς επειδή είναι αναγκασμένα να υποκύψουν στην ανώτερη δύναμί του. Οποτεδήποτε συμβαίνει αυτό, η τιμωρία δεν θα τα υποκινήση πραγματικά να κάμουν εκείνο που είναι ορθό. Μπορεί μάλιστα να τα οδηγήση στο χειρότερο—σε αποστροφή, πικρία και στασιαστική διάθεσι.
25. Τι πρέπει να κάμη ένας πατέρας ώστε η τιμωρία να επηρεάση τα τέκνα του προς το καλό;
25 Ο πατέρας που προσπαθεί να κατανοήσουν τα τέκνα του τη βαθειά αγάπη που έχει γι’ αυτά και να εντυπώση σ’ αυτά την αξία και την ορθότητα του τρόπου ζωής που εναρμονίζεται με τη Βίβλο, θα έχη εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα. Είναι αλήθεια ότι τα τέκνα μπορεί στην αρχή να μη αναγνωρίζουν πάντοτε την ορθότητα της τιμωρίας που επιβάλλει ο πατέρας των. Αλλά κατόπιν, όσο την αναλογίζονται, μπορούν να κατανοήσουν ότι ήταν μια έκφρασις στοργής από ένα πατέρα, ο οποίος πραγματικά ενδιαφέρεται γι’ αυτά.—Εβρ. 12:5-11.
26. Γιατί είναι πολύ σπουδαίο να διαθέτη ο πατέρας ένα λογικό διάστημα χρόνου με τα τέκνα του;
26 Η επιβολή πειθαρχίας αποτελεί ένα μικρό μόνο μέρος της Γραφικής ευθύνης τον πατέρα προς τα τέκνα του. Ο πατέρας έχει επίσης την υποχρέωσι να διάθεση ένα λογικό διάστημα χρόνου μαζί τους ώστε το παράδειγμα του και η διδασκαλία του ν’ αντισταθμίσουν τις κακές επιδράσεις, στις οποίες τα παιδιά υπόκεινται στο σχολείο και αλλού. Ένας πατέρας, που το παίρνει στα σοβαρά αυτό, δεν θα σκέπτεται ότι έχει κάμει πλήρως το καθήκον του αν διεξάγη ίσως μια Γραφική μελέτη την εβδομάδα με την οικογένεια του. Θα κατανοήση ότι η ανατροφή των τέκνων «εν παιδεία και νουθεσία Ιεχωβά» αποτελεί ευθύνη για την οποία πρέπει να φροντίζη κάθε μέρα αν είναι δυνατόν.—Δευτ. 6:6, 7.
27. Τι σημαίνει να δίνη ο πατέρας καθημερινή διδασκαλία στα τέκνα τον;
27 Καθημερινή διδασκαλία δεν σημαίνει ότι ο πατέρας πρέπει συνεχώς να παραθέτη Γραφικά εδάφια στα τέκνα του. Αλλ’ είναι ανάγκη να γνωρίζη τι λέγει η Βίβλος και να μεταδίδη το πνεύμα του αγγέλματος της στα τέκνα του. Η στάσις του, τα λόγια και οι πράξεις του πρέπει να είναι σε αρμονία με τη Βίβλο. Κάθε φορά που τα παιδιά έχουν ανάγκη καθοδηγίας, πρέπει να μπορή να τα βοηθή να διακρίνουν τα πράγματα από τη Γραφική άποψι. Με αυτόν τον τρόπο, ο Λόγος του Θεού θα βρίσκεται σε εξέχουσα θέσι ενώπιον των τέκνων. Η σύζυγος μπορεί να είναι μεγάλη βοήθεια στον σύζυγο της με την παροχή αυτής της ζωτικής εκπαιδεύσεως.—Παροιμ. 1:8· 6:20· 31:26.
28. Τι πρέπει να κάμη η σύζυγος αν ο σύζυγος της δεν ακολουθή τις συμβουλές τον Θείου λόγου;
28 Τι θα γίνη αν ο σύζυγος δεν παίρνη στα σοβαρά τον Λόγο του Θεού; Τι θα γίνη αν μόνο η σύζυγος εκτιμά τις συμβουλές της Γραφής; Σ’ αυτή την περίπτωσι η ευθύνη της ανατροφής των τέκνων «εν παιδεία και νουθεσία Ιεχωβά» απόκειται στη σύζυγο. (Παράβαλε Παροιμίαι 31:1) Αυτή δεν είναι μια ιδεώδης κατάστασις, αλλά δεν είναι και απελπιστική. Πολλές γυναίκες κατώρθωσαν να βοηθήσουν τα τέκνα τους να γίνουν υποδειγματικοί δούλοι του Ιεχωβά Θεού.
29. Πώς η περίπτωσις του Τιμοθέου δείχνει ότι μια μητέρα μπορεί να δώση καλή Γραφική εκπαίδευσι παρά την απιστία του συζύγου της;
29 Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωσι του Τιμοθέου στον πρώτον αιώνα μ.Χ. Με τις προσπάθειες της μητέρας του Ευνίκης, ίσως και της μάμμης του Λωίδος, μπόρεσε να εκτιμήση τις Άγιες Γραφές. Η μητέρα του, αν και θα δυσκολεύθηκε λόγω του απίστου συζύγου της, άρχισε να διδάσκη τις Γραφές στον γυιο της από πολύ μικρή ηλικία. Γι’ αυτό και ο απόστολος Παύλος μπορούσε να πή στον Τιμόθεο: «Από βρέφους γνωρίζεις τα ιερά γράμματα.» (2 Τιμ. 3:15) Από τις πρώτες ακόμη απαιτήσεις του. ο Τιμόθεος ποτέ δεν γνώρισε κάποια εποχή που να μη ήταν εξοικειωμένος με τις Ιερές Γραφές. Η εξαίρετη αυτή εκπαίδευσις πολύ συνέβαλε στο να τον καταστήση ένα ωραίο παράδειγμα για τους νέους. Υπάρχουν καλές πληροφορίες γι’ αυτόν απ’ όλους όσοι τον εγνώριζαν καλά. (Πράξ. 16:1, 2) Στην εκκλησία των Φιλίππων, ο απόστολος Παύλος είπε για τον Τιμόθεο: «Δεν έχω ουδένα ισόψυχον, όστις να μεριμνήση γνησίως περί της καταστάσεως σας· . . . γνωρίζετε δε την δοκιμασίαν αυτού, ότι ως τέκνον μετά του πατρός εδούλευσε μετ’ εμού εις το ευαγγέλιον.»—Φιλιππ. 2:20-22.
30. Πώς πρέπει να σκέπτωνται οι γονείς για την εκπαίδευσι των τέκνων έστω κι αν προσφάτως μόνο κατενόησαν την αξία της Αγίας Γραφής;
30 Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εκπαίδευσις τέκνων με τον τρόπο που εκθέτει η Βίβλος απαιτεί πολύν χρόνο και κόπο. Αλλά μήπως δεν αξίζει τον χρόνο που δαπανάτε και τον κόπο που καταβάλλετε; Δεν είναι ικανοποιητικό όταν τα τέκνα αποδειχθούν ότι είναι τιμή για τους γονείς των; Και αν ακόμη παρέλειψαν οι γονείς στο παρελθόν να εκπαιδεύσουν τα τέκνα των με τον ορθό τρόπο λόγω μη εκτιμήσεως της αξίας της Γραφής, μπορούν ωστόσο ν’ αποκαταστήσουν τη ζημία που προήλθε από έλλειψι κατάλληλης καθοδηγίας και παιδείας. Η εφαρμογή των Βιβλικών αρχών μπορεί να εγγίση τις καρδιές ακόμη και των μεγαλυτέρων παιδιών όταν διακρίνουν ότι οι γονείς των αληθινά έχουν στην καρδιά τους τα καλύτερα συμφέροντα τους.
31. Τι απαιτείται αν θέλωμε να ζούμε σύμφωνα με τη Βίβλο, και που οδηγεί αυτό;
31 Αν ζούμε σύμφωνα με τη Βίβλο, θα έχωμε πραγματικά διαρκή ωφέλεια. Για να γίνη αυτό, θα πρέπει να γνωρίζωμε τι λέγει η Γραφή και να επιζητούμε να καθοδηγούμεθα από το πνεύμα της διδασκαλίας της σε όλα όσα πράττομε. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να γίνη σε μια μέρα. Απαιτείται συνεχής μελέτη του Λόγου του Θεού και ζωηρή επιθυμία συμμορφώσεως με τις σοφές συμβουλές του. Αυτό, κατόπιν, οδηγεί σε αληθινή ευτυχία, ασφάλεια, ευχαρίστησι και ειρήνη, όπως διατυπώνεται στο βιβλίο των παροιμιών: «Μακάριος ο άνθρωπος, όστις εύρηκε σοφίαν, και ο άνθρωπος, όστις απέκτησε σύνεσιν διότι το εμπόριον αυτής είναι καλύτερον παρά το εμπόριον του αργυρίου και το κέρδος αυτής παρά χρυσίον καθαρόν. Είναι τιμιωτέρα πολυτίμων λίθων και πάντα όσα επιθυμήσης δεν είναι αντάξια αυτής. Μακρότης ημερών είναι εν τη δεξιά αυτής· εν τη αριστερή αυτής, πλούτος και δόξα. Αι οδοί αυτής είναι οδοί τερπναί και πάσαι αι τρίβοι αυτής ειρήνη. Είναι δένδρον ζωής εις τους εναγκαλιζομένους αυτήν και μακάριοι οι κρατούντες αυτήν.»—Παροιμ. 3:13-18.