Η Αξία και η Ανάγκη της Εγκρατείας
«Ο . . . καρπός του πνεύματος είναι . . . εγκράτεια.»—Γαλ. 5:22, 23
1, 2. (α) Πώς θα μπορούσε να τονισθή η σπουδαιότης της εγκρατείας; (β) Πώς αυτό προκύπτει απ’ αυτά που λέγει, ο απόστολος Παύλος γι’ αυτό;
ΠΟΣΟ σπουδαία είναι η ανάγκη εξασκήσεως εγκρατείας από τους Χριστιανούς; Τόσο σπουδαία ώστε θα ήταν δύσκολο να τονισθή η ανάγκη πάρα πολύ. Πράγματι, θα μπορούσαμε κατάλληλα να παραφράσωμε τα λόγια του αποστόλου Παύλου σχετικά με την αγάπη και να πούμε: ‘Εάν λαλώ τας γλώσσας των ανθρώπων και των αγγέλων, εάν έχω προφητείαν και έχω πάσαν την πίστιν, και εάν πάντα τα υπάρχοντά μου διανείμω, εγκράτειαν δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι.’—1 Κορ. 13:1-3.
2 Μήπως αυτό φαίνεται υπερβολή; Τότε παρατηρήστε τη μαρτυρία του αποστόλου Παύλου. Ασφαλώς κανένας ακόλουθος του Ιησού Χριστού δεν εξεδήλωσε περισσότερο ζήλο ούτε υπέμεινε περισσότερα χάριν του ευαγγελίου από τον Παύλο, όπως αυτός ο ίδιος το βεβαιώνει στα εδάφια 2 Κορινθίους 11:22-33. Κι εν τούτοις, παρά την ύπαρξι ενός τέτοιου εξόχου υπομνήματος ζήλου και εγκαρτερήσεως, ναι, και καρποφόρου διακονίας, τι λέγει ο Παύλος για την ανάγκη εγκρατείας που είχε; «Δαμάζω το σώμα μου και δουλαγωγώ, μήπως εις άλλους κηρύξας, εγώ γείνω αδόκιμος.» Θα μπορούσε να υπάρξη μεγαλύτερη τραγωδία από το να έχη ένας κοπιάσει τόσο σκληρά και υπομείνει τόσο πολύ κι εν τούτοις όλ’ αυτά ν’ αποβούν μάταια; Εν τούτοις θα μπορούσαν «κάπως» ν’ αποβούν μάταια, αν ο Παύλος είχε αποτύχει να ασκή εγκράτεια!—1 Κορ. 9:27.
3, 4. (α) Πώς καθορίζεται η εγκράτεια; (β) Πώς μπορεί να εξεικονισθή;
3 Πράγματι, η εγκράτεια είναι κάτι πολύ σπουδαίο. Και τι είναι εγκράτεια; Καθορίζεται ως η «χαλιναγώγησις που ασκεί ένας στις ορμές, τις συγκινήσεις ή τις επιθυμίες του·» «η πράξις, η δύναμις ή συνήθεια να διατηρή ένας τις ικανότητες ή δραστηριότητές του, ειδικά τις τάσεις και τις συγκινήσεις του κάτω από έλεγχο.» Φυσικά, αυτός ο ίδιος ο όρος υπονοεί την άσκησί της σε καιρούς πειρασμού ή πιέσεως οπότε υπάρχει ο μεγαλύτερος κίνδυνος να ενεργήση ένας με άσοφο ή ιδιοτελή τρόπο.
4 Η αξία και η ανάγκη της εγκρατείας θα μπορούσε να εξεικονισθή μ’ ένα αυτοκίνητο. Η μηχανή του μπορεί να είναι μικρή όπως 35 ίππων ή μεγάλη έως 400 ίππων. Αλλά όσο σπουδαία είναι η παραγωγή δυνάμεως απ’ αυτή τη μηχανή, τόσο σπουδαία είναι να κρατήται κάτω από έλεγχο, διότι ποια αξία θα είχε ένα αυτοκίνητο αν δεν θα μπορούσατε να ελέγχετε την ταχύτητα ή την κατεύθυνσι προς την οποία ταξιδεύει; Θα ήταν ένα όργανο θανάτου!
5. Πού οφείλεται η ανάγκη της εγκρατείας;
5 Το πρόβλημα της εγκρατείας προκύπτει επειδή έχομε την ικανότητα να χρησιμοποιούμε μ’ εσφαλμένο τρόπο καθώς και με ορθό, σοφά και στοργικά, τα διάφορα δώρα και τις ικανότητες με τις οποίες μας έχει προικίσει ο Ιεχωβά Θεός, εφόσον δεν δεσμευόμεθα από ένστικτα όπως συμβαίνει με την ζωική δημιουργία, αλλά είμεθα ελεύθεροι ηθικοί παράγοντες δημιουργημένοι κατ’ εικόνα και ομοίωσιν του Θεού. Όπως ακριβώς οι δυνάμεις της αψύχου δημιουργίας, αν δεν χαλιναγωγηθούν, μπορούν να προξενήσουν πολύ κακό—μαρτυρία δε τούτου είναι οι καταιγίδες, οι τυφώνες, τα παλιρροιακά κύματα και οι κεραυνοί—έτσι επίσης και οι διανοητικές, συγκινησιακές και σωματικές δυνάμεις με τις οποίες μας έχει προικίσει ο Δημιουργός μας· αν δεν ελέγχωνται, μπορούν να προξενήσουν πολύ κακό.—Παροιμ. 25:28.
ΚΑΚΟΝ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΛΛΕΙΨΙ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑΣ
6. Ποια είναι μερικά από τα επιβλαβή αποτελέσματα της ελλείψεως εγκρατείας;
6 Οπουδήποτε και αν παρατηρήσωμε, γύρω μας ή στις σελίδες της ιστορίας, θα ιδούμε τα επιζήμια αποτελέσματα που προέρχονται από την αποτυχία εξασκήσεως εγκρατείας εκ μέρους ανδρών, γυναικών, και νέων παιδιών ιδιαιτέρως. Οι συγκλονιστικοί πολλαπλοί φόνοι που αναφέρονται στις εφημερίδες και στο ραδιόφωνο και στην τηλεόρασι είναι περιπτώσεις ατόμων που αποτυγχάνουν να κρατήσουν κάτω από έλεγχο μια ισχυρή ώθησι που αισθάνονται να εκφράσουν μίσος ή ματαίωσι των ελπίδων των με φόνο. Στην αποτυχία ασκήσεως εγκρατείας οφείλεται η εξάπλωσις των αφροδισίων νοσημάτων, τα πολλά νόθα τέκνα, για να μη πούμε τίποτε για την πολύ διαδεδομένη γαμήλιο δυστυχία, πράγμα που καταλήγει σε χωρισμούς, εγκαταλείψεις και διαζύγια. Λέγουν ότι στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου περισσότεροι στρατιώτες είχαν καταστή ανίκανοι από αφροδίσια νοσήματα παρά από τις εχθρικές σφαίρες, και μια πρόσφατη έκθεσις σχετικά με τον παρόντα πόλεμο του Βιετνάμ έλεγε ότι 25 τοις εκατό και πλέον από τα στρατεύματα είχαν μολυνθή με τον ίδιο τρόπο. Και τι άλλο είναι η μέθη παρά το αποτέλεσμα της αποτυχίας ν’ ασκήση ένας έλεγχο στην ακόρεστη επιθυμία του για οινοπνευματώδη ποτά; Πόσο συχνά δεν είναι υπεύθυνη η έλλειψις εγκρατείας για ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα όπως όταν ένας οδηγός οργίζεται ή αφήνη ν’ αποσπασθή η προσοχή του; Επανειλημμένως, οι ιατρικές έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι τα δυστυχήματα προξενούνται από απερίσκεπτη διαγωγή «κυβερνωμένων από τις ορμές των προσωπικοτήτων»—εκείνων που στερούνται εγκρατείας.
7, 8. (α) Τι παραδείγματα ελλείψεως εγκρατείας έδωσαν η Εύα και ο Κάιν; (β) Ποια άλλα παραδείγματα ελλείψεως εγκρατείας αναγράφονται στις Γραφές;
7 Πολλά είναι τα προειδοποιητικά παραδείγματα που δίνει η Γραφή για τη ζημία που προκύπτει από την αποτυχία ασκήσεως εγκρατείας. Θα μπορούσε να λεχθή ότι η Εύα ήταν μεταξύ των πρώτων. «Είδεν η γυνή, ότι το δένδρον ήτο καλόν εις βρώσιν, και ότι ήτο αρεστόν εις τους οφθαλμούς, και επιθυμητόν το δένδρον»· κι έτσι, αντί ν’ ασκήση εγκράτεια, υπέκυψε στον πειρασμό κι έφαγε από τον καρπό. (Γεν. 2:16, 17· 3:2-6) Ο Κάιν είχε προειδοποιηθή να μη αφήση να τον εξουσιάζη ο θυμός του αλλ’ αυτός να κυριαρχή επάνω του, αλλ’ αυτός απέτυχε ν’ ασκήση εγκράτεια κι έτσι κατέσφαξε τον αδελφό του, κι έχασε την ελπίδα της αιωνίου ζωής κι έγινε ο πρώτος σε μια μακρά γραμμή φονέων ανθρώπων, όλα δε αυτά οφείλονται στην έλλειψι εγκρατείας.—Γεν. 4:5-7· 1 Ιωάν. 3:12.
8 Κατόπιν πάλιν, η υπακοή του Λωτ και της οικογενείας του στην εντολή να μη στραφούν οπίσω καθώς διέφευγαν από την καταδικασμένη σε καταστροφή πόλι των Σοδόμων απαιτούσε εγκράτεια. Η σύζυγος του Λωτ απέτυχε να την ασκήση, προς καταστροφήν της. Ο Ιησούς την ανέφερε ως προειδοποιητικό παράδειγμα στους ακολούθους του. (Γεν. 19:17, 26· Λουκ. 17:32) Ο Ιακώβ στην επιθανάτιο κλίνη του επρόφερε μια δριμεία επίπληξι στον Ρουβήν τον πρωτότοκο γυιό του, λόγω της αποτυχίας του ν’ ασκήση εγκράτεια, διότι ο Ρουβήν άφησε προφανώς να τον καταλάβη πειρασμός για μια από τις παλλακές του πατρός του. ‘Εξέβρασε ως [καταρρακτώδες] ύδωρ,’ και εμίανε την κλίνη του πατρός του. (Γέν. 49:3, 4) Ο βασιλεύς Σαούλ έχασε το βασίλειο του Ισραήλ λόγω της ανυπόμονου του ελλείψεως εγκρατείας, διότι δεν μπόρεσε ν’ αναμείνη ωσότου έλθη ο προφήτης Σαμουήλ να προσφέρη θυσία σ’ ένα καιρό εθνικής ανάγκης. (1 Σαμ. 13:8-14) Και υπήρξαν περιπτώσεις στη ζωή μερικών από τους πιο πιστούς δούλους του Ιεχωβά, στις οποίες απέτυχαν ν’ ασκήσουν εγκράτεια, προς μεγάλη και αιώνιο θλίψι των! Πόσο όλ’ αυτά τα προειδοποιητικά παραδείγματα τονίζουν για μας την ανάγκη ασκήσεως εγκρατείας!—Γεν. 9:20, 21· Αριθμ. 20:7-13· 2 Σαμ. 11:1-12:15.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑΣ
9, 10. Ποιος μας έχει δώσει το μέγιστο παράδειγμα εγκρατείας, και με ποιους τρόπους το έχει δείξει;
9 Εξ άλλου, για να ενισχυθή η απόφασίς μας ν’ ασκούμε εγκράτεια, ο Λόγος του Θεού μάς δίνει πολλά καλά παραδείγματα, από τα οποία το κυριώτερο δεν είναι άλλο από τον ίδιο τον Ιεχωβά Θεό. Ο Ιεχωβά Θεός ασκεί εγκράτεια; Ναι, αυτός ο ίδιος μας λέγει αυτό ακριβώς: «Από πολλού εσιώπησα· θέλω μείνει ήσυχος, θέλω κρατήσει εμαυτόν [ασκήσει εγκράτειαν, ΜΝΚ].» (Ησ. 42:14) Ο άπιστος Ισραήλ άξιζε να τιμωρηθή αμέσως, αλλά ο Ιεχωβά συνεκρατήθη. Πολλοί άνθρωποι που αγνοούν τις ιδιότητες και τους σκοπούς του Ιεχωβά, παραπονούνται διότι επιτρέπει την πονηρία και τα παθήματα· διότι αποτυγχάνουν να εκτιμήσουν ότι ο λόγος για τον οποίον τα επιτρέπει αυτά—που είναι σοφός και στοργικός λόγος—εκφράζει μεγάλη εγκράτεια εκ μέρους του. Πώς αυτό;
10 Ο Ιεχωβά Θεός έχει απεριόριστες δυνάμεις υπό τας διαταγάς του. Μπορεί να τις χρησιμοποιήση με οποιονδήποτε τρόπο και σε κάθε περίστασι που νομίζει κατάλληλη. Αλλά χρησιμοποιεί τις δυνάμεις του μόνο με δικαίους, σοφούς και στοργικούς τρόπους. Είναι μακρόθυμος, βραδύς στον θυμό, όπως ακριβώς μας λέγει ο Λόγος του, και τι άλλο είναι η μακροθυμία παρά η άσκησις εγκρατείας επάνω στη δικαία αγανάκτησί του; (Ψαλμ. 103:8· 145:8· Ιερεμ. 15:15· Ιωήλ 2:13· Ιωνάς 4:2· Ναούμ 1:3) Ανέμενε 120 έτη προτού καταστρέψη την πονηρή γενεά της εποχής του Νώε, και ανέμενε αιώνες προτού εκτελέση τελικά κρίσεις επάνω στον άπιστο Ισραήλ το 607 π.Χ. (Γέν. 6:3· 2 Χρον. 36:15, 16) Ο Σατανάς και οι δαίμονές του καθώς επίσης και τα ανθρώπινα όργανα και θύματά των, συνεχώς προσβάλλουν την δικαιοσύνη του Θεού, χλευάζουν την εξουσία του, τον υβρίζουν με βλασφημίες, συκοφαντίες και στασιασμούς. Έχει αισθήματα, όπως ακριβώς δείχνει η Βίβλος. Μήπως δεν δίνει μεγάλη σημασία σ’ αυτά; Ασφαλέστατα δίνει! Ωστόσο τ’ ανέχεται επί χιλιετηρίδες· ήσκησε εγκράτεια λόγω της σοφίας και της αγάπης του.
11. Με ποιους τρόπους μας έδωσε ο Ιησούς ένα έξοχο παράδειγμα εγκρατείας;
11 Και χωρίς αμφιβολία ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Θεού, έδωσε το μέγιστο παράδειγμα ανθρωπίνης εξασκήσεως εγκρατείας. Ποτέ σ’ όλη τη διάρκεια της επιγείου διακονίας του δεν έχασε τον έλεγχο των ικανοτήτων, των δυνάμεων ή των συγκινήσεών του, ποτέ δεν ωμίλησε ή ενήργησε απερίσκεπτα ή ασύνετα. «Λοιδορούμενος δεν αντελοιδόρει, πάσχων δεν ηπείλει.» (1 Πέτρ. 2:23) Αυτό απαιτούσε εγκράτεια! Έτσι διαβάζομε στα εδάφια Ματθαίος 27:13, 14: «Τότε λέγει προς αυτόν ο Πιλάτος, Δεν ακούεις πόσα σου καταμαρτυρούσι; Και δεν απεκρίθη προς αυτόν ουδέ προς ένα λόγον· ώστε ο ηγεμών εθαύμαζε πολύ.» Αυτό ήταν πάρα πολύ ασυνήθιστο. Αλλά ο προφήτης του Ιεχωβά είχε προείπει ότι, όταν θα εφέρετο σε δίκη, ‘δεν θα ήνοιγε το στόμα αυτού,’ κι έτσι ο Ιησούς συνεκρατείτο, χωρίς να λέγη ούτε μια λέξι παρ’ όλες τις ψευδείς κατηγορίες που εξετοξεύοντο εναντίον του. Πραγματικά, ο Ιησούς μάς έδωσε ένα θαυμάσιο, ναι, ένα τέλειο παράδειγμα εγκρατείας για να προσπαθήσουμε να το αντιγράψωμε, και ειδικά όταν είμεθα κάτω από πίεσι, και όταν ιστάμεθα ενώπιον αρχόντων!—Ησ. 53:7.
12-14. Ποιο παράδειγμα εγκρατείας έδωσαν ο Ιωσήφ; ο Γεδεών; ο Βασιλεύς Σαούλ; ο Δανιήλ και οι τρεις σύντροφοί του;
12 Κάτι που μας ενθαρρύνει στο να προσπαθούμε να μιμούμεθα τον Ιησού Χριστό είναι επίσης τα καλά παραδείγματα εγκρατείας που έχουν αφήσει ατελείς, ευπαθείς δούλοι του Ιεχωβά όπως εμείς, όπως επανειλημμένως δείχνει ο Λόγος του Θεού. Τι έξοχο παράδειγμα εγκρατείας έδωσε ο Ιωσήφ όταν τον ενώχλησε η σύζυγος του Πετεφρή! (Γεν. 39:7-20) Ένα άλλο καλό παράδειγμα ασκήσεως εγκρατείας στους αρχαίους χρόνους είχε δώσει ο Κριτής Γεδεών. Αφού εκέρδισε τη νίκη εναντίον των Μαδιανιτών, αντιμετώπισε τους ζηλόφθονους άνδρες του Εφραΐμ, οι οποίοι προσπάθησαν να φιλονικήσουν μαζί του με το να επιρρίπτουν εναντίον του ψευδείς κατηγορίες. Ο Γεδεών, μέσα στη μέθη της νίκης, μπορούσε εύκολα να χάση την ψυχραιμία του και να τους πη αυτά που είχε στο νου του, πράγμα που θα κατέληγε σε αιματηρή συμπλοκή μεταξύ των Ισραηλιτών. Αλλά όχι, ήσκησε εγκράτεια και με διακριτικότητα εξέφρασε μια φιλοφρόνησι κάνοντάς τους έτσι ν’ αναχωρήσουν με ειρήνη. Εφρόντισε ώστε η λογική, και όχι η συγκίνησις, να υπαγορεύσουν τα λόγια του.—Κριτ. 8:1-3.
13 Ο Βασιλεύς Σαούλ, μολονότι αργότερα έχασε τη βασιλεία του λόγω ελλείψεως εγκρατείας εκ μέρους του, όπως παρετηρήθη ήδη, στην αρχή εξεδήλωνε αυτή την καλή ιδιότητα. Όταν είχε μόλις γίνει βασιλεύς, μερικοί «άνθρωποι . . . κακοί» τον κατεφρόνησαν, τον εχλεύασαν: «Πώς θέλει σώσει ημάς ούτος;» και δεν έφεραν σ’ αυτόν δώρον ως αναγνώρισι του γεγονότος ότι είχε διορισθή επάνω σ’ αυτούς βασιλεύς από τον ίδιο τον Ιεχωβά Θεό. Ο Σαούλ μπορούσε να αισθανθή γι’ αυτούς εχθρότητα, να τους είχε επιτιμήσει, να είχε εκμανή ή ακόμη να είχε αναλάβει δράσι εναντίον των, αλλά όχι, αρνήθηκε να το κάμη ζήτημα και ήσκησε εγκράτεια: «Εκείνος όμως έκαμνε τον κωφόν.» Πόσο φρόνιμο είναι να παραμένη ένας σιωπηλός όταν τον προκαλούν!—1 Σαμ. 10:27.
14 Μεταξύ άλλων που θα μπορούσαν ν’ αναφερθούν είναι ο Δανιήλ και οι τρεις νεαροί φίλοι του. Όταν είχαν οδηγηθή αιχμάλωτοι στη Βαβυλώνα, τους προσεφέρθησαν οι πιο καλές τροφές και ποτά σύμφωνα με τις οδηγίες του αυτοκράτορος. Αλλά μολονότι όλοι οι υπόλοιποι αιχμάλωτοι καθώς και όλοι οι Βαβυλώνιοι ευωχούντο μ’ αυτά τα φαγητά, ο Δανιήλ και οι τρεις φίλοι του ασκούσαν εγκράτεια, αρνούμενοι, να φάγουν αυτά τα κρέατα διότι ήσαν ακάθαρτα σύμφωνα με το νόμο του Μωυσέως. Επειδή ήσκησαν έτσι εγκράτεια, ο Ιεχωβά τούς ευλόγησε πλουσίως, και απεδείχθησαν σοφώτεροι απ’ όλους τους υπολοίπους σοφούς άνδρες του βασιλέως. Και χωρίς αμφιβολία, αυτή η άσκησις εγκρατείας τούς εβοήθησε να ενισχυθούν ώστε όταν ήλθαν αυστηρότερες δοκιμασίες, και οι τέσσερες μπόρεσαν να σταθούν, μπόρεσαν να κρατήσουν ακεραιότητα.—Δαν. 1:8-20· 3:16-30· 6:4-28.
ΑΝΑΓΚΗ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑΣ ΣΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΤΟ
15-17. (α) Ποια γεγονότα σχετικά με τους Χριστιανούς τούς υποχρεώνουν να ασκούν εγκράτεια; (β) Ποια γεγονότα, ποιοι και ποια Γραφικά εδάφια δείχνουν την ανάγκη εγκρατείας στην τροφή και στο ποτό;
15 Η εγκράτεια συνιστάται για τους Χριστιανούς για πάρα πολλούς αναγκαστικούς και ισχυρούς λόγους, ένας από τους οποίους είναι η ιδιότης των ως οικονόμων. Λόγω της αφιερώσεώς των στον Ιεχωβά Θεό είναι οικονόμοι όχι μόνο των προνομίων και των ικανοτήτων των αλλά επίσης του χρόνου των, των μέσων των και της δυνάμεώς των. Για να εκτελέσουν κατάλληλα την υπηρεσία των ως οικονόμων απαιτείται εγκράτεια, όπως στο φαγητό και στο ποτό. Είναι καταφανές ότι ο μέθυσος και ο λαίμαργος, οι οποίοι στερούνται εγκρατείας, σπαταλούν όχι μόνο το χρήμα των αλλά επίσης τον χρόνο των και τη δύναμί των. (Παροιμ. 23:20, 21) Αλλά θα ήταν σφάλμα να συμπεράνωμε ότι εφ’ όσον αποφεύγομε αυτές τις ακρότητες σημαίνει ότι ασκούμε κατάλληλη εγκράτεια στο φαγητό και στο ποτό. Είναι πιθανόν να μη συμβαίνη αυτό. Ένας άνθρωπος πιθανόν να μη είναι μεθυσμένος, αλλά μπορεί να έχη εμποτισθή πάρα πολύ αν έχη γίνει πολύλογος ή νυσταλέος. Ομοίως είναι πιθανόν να μη έχη φάγει ένας ως το σημείον της λαιμαργίας κι εν τούτοις να έχη φάγει πάρα πολύ αν αυτό τον κάμη νωθρό ή νυσταλέο. Μπορεί να εξαρτάται από την περίπτωσι.
16 Η εγκράτεια στο φαγητό και στο ποτό υπονοείται στη συμβουλή: «Είτε . . . τρώγετε, είτε πίνετε, είτε πράττετέ τι, πάντα πράττετε εις δόξαν Θεού.» (1 Κορ. 10:31) Ο Χριστιανός δεν ζη για να τρώγη, ως αν οι απολαύσεις της τραπέζης ήσαν τα κάλλιστα πράγματα στη ζωή! Δεν είναι! Οι Χριστιανοί πρέπει να είναι πρόθυμοι να περιφρονήσουν την τράπεζα του φαγητού χάριν του ευαγγελίου. Απλή, καθαρή τροφή, που λαμβάνεται με μέτρον είναι το κάλλιστο για το σώμα. Και είναι, επίσης, οικονομική. Οι Χριστιανοί δεν πρέπει να το υποτιμούν αυτό, διότι μετριοπαθείς συνήθειες φαγητού μπορούν να δείξουν τη διαφορά μεταξύ του να παραμείνη ένας στην ολοχρόνια υπηρεσία και του να μη είναι σε θέσι να το πράξη. Σοφά δίδεται η συμβουλή: «Όταν καθίσης να φάγης μετά άρχοντος, παρατηρεί επιμελώς τα παρατιθέμενα έμπροσθέν σου· και βάλε μάχαιραν εις τον λαιμόν σου, εάν ήσαι αδηφάγος.»—Παροιμ. 23:1, 2.
17 Οι Χριστιανοί οφείλουν να είναι πρόθυμοι ν’ ασκούν εγκράτεια στο τραπέζι χάριν συμφερόντων και των ευλογιών της Βασιλείας. Πόση ωφέλεια μπορούμε ν’ αποκομίσωμε από μια Γραφική διάλεξι, αν είμεθα νυσταλέοι επειδή έχομε φάγει προηγουμένως ένα πλούσιο γεύμα; Δεν θέλομε να είμεθα μεταξύ εκείνων των οποίων «ο Θεός είναι η κοιλία» ή οι οποίοι δουλεύουν «την εαυτών κοιλίαν»· δεν είναι έτσι; Πόσο κατάλληλα είναι τα λόγια του Ιησού: «Προσέχετε . . . εις εαυτούς, μήποτε βαρυνθώσιν αι καρδίαι σας από κραιπάλης και μέθης και μεριμνών βιωτικών, και επέλθη αιφνίδιος εφ’ υμάς η ημέρα εκείνη . . . ως παγίς.» Η άσκησις εγκρατείας στο φαγητό και στο ποτό αποτελεί μέρος της ευσεβείας, η οποία είναι «προς πάντα ωφέλιμος,» τόσο για την παρούσα ζωή—μερικές ιατρικές αυθεντίες μέμφονται τον υπερσιτισμό για όλες σχεδόν τις σύγχρονες εκφυλιστικές ασθένειες—όσο και για τη μέλλουσα.—Φιλιππησ. 3:19· Ρωμ. 16:18· Λουκ. 21:34, 35· 1 Τιμ. 4:8.
18. Με ποιους δύο τρόπους μας βοηθεί η εγκράτεια στο φαγητό και στο ποτό να κρατούμε κάτω από έλεγχο τις συγκινήσεις μας;
18 Εκτός τούτου, η εγκράτεια στο τραπέζι μάς βοηθεί ν’ ασκούμε εγκράτεια και όσον αφορά τις συγκινήσεις μας, και τούτο με δύο τρόπους. Πρώτον, διότι η άσκησις εγκρατείας σ’ ένα πράγμα μας βοηθεί ν’ ασκούμε εγκράτεια σε άλλα ζητήματα. Έτσι ένας εξέχων Χριστιανός διάκονος που αγαπούσε πολύ τα φυστίκια είπε ότι τα μετέφερε στη τσέπη του αλλά δεν τα έτρωγε, με το σκοπό ν’ αναπτύξη εγκράτεια. Με το να κρατή κάτω από έλεγχο τη μεγάλη αγάπη του για τα φυστίκια εβοηθείτο ν’ ασκή εγκράτεια σε άλλα ζητήματα. Και δεύτερον, όσο πιο εγκρατής είναι ένας στις συνήθειες του φαγητού του, τόσο λιγώτερες πιθανότητες έχει να ενοχλήται από ισχυρό σεξουαλικό πάθος, που είναι ένας άλλος τομεύς που απαιτεί άσκησι εγκρατείας. Όπως ορθώς έχει λεχθή, ‘όσο περισσότερο δυνατός είναι ο ρωμαλέος άνθρωπος, τόσο μεγαλύτερη κλίσι έχει προς το κακό.’
ΑΝΑΓΚΗ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ
19. (α) Ποια θα μπορούσε να λεχθή ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκλησις για την εγκράτεια, όπως δείχνουν ποια γεγονότα; (β) Γιατί συμβαίνει αυτό, κι εν τούτοις πώς αυτό αποδεικνύεται ότι είναι μια εκδήλωσις της αγάπης του Ιεχωβά;
19 Η ανάγκη ασκήσεως εγκρατείας στις σχέσεις ενός με άτομα του αντιθέτου φύλου είναι, οπωσδήποτε, ακόμη μεγαλύτερη και συγχρόνως πιο δύσκολη από την άσκησι έλεγχου στο φαγητό και στο ποτό, αφού περιλαμβάνονται πολύ πιο σοβαρές συνέπειες. Θα μπορούσε να λεχθή ότι είναι η πιο μεγάλη πρόκλησις απ’ όλες. Κάθε χρόνο, πραγματικά χιλιάδες αφιερωμένων Χριστιανών σ’ όλο τον κόσμο αποκόπτονται από την επικοινωνία διότι η διαγωγή των απέναντι στο αντίθετο φύλο ήταν ανάρμοστη για Χριστιανούς. Και ο λόγος γίνεται εύκολα αντιληπτός, όταν έχωμε υπ’ όψιν τι περιλαμβάνεται. Ο Ιεχωβά Θεός όχι μόνο διέταξε το πρώτο ανθρώπινο ζεύγος ν’ αυξηθή και να πληθυνθή, αλλά ταυτοχρόνως έθεσε στο καθένα από τα φύλα μια τόσο ισχυρή έλξι για το άλλο, ώστε δεν υπήρχε ποτέ κίνδυνος να διαπράξη αυτοκτονία ή ανθρώπινη φυλή λόγω αποτυχίας ν’ ασκήση τις δυνάμεις της αναπαραγωγής εξαιτίας των φορτίων που συμβαδίζουν με την οικογενειακή ζωή. Αυτό ταυτοχρόνως ήταν μια άλλη απόδειξις της αγάπης του Ιεχωβά Θεού, διότι έκαμε την έλξι των φύλων προς άλληλα εξαιρετικά απολαυστική. Έτσι κατέστησε δυνατόν για τον καθένα, άσχετα με το πόσο ταπεινές μπορεί να είναι οι συνθήκες του, ν’ απολαμβάνη μια από τις μεγαλύτερες ευλογίες της ζωής, χωρίς να εξαρτάται ούτε από την ιδιοφυία ούτε από τη μεγάλη ευημερία.—Γέν. 1:26-28· 2:18-24.
20, 21. (α) Γιατί ο Ιεχωβά Θεός έδωσε νόμους που διέπουν το δώρον του φύλου; (β) Τι λέγει ο Λόγος του Θεού γι’ αυτούς οι οποίοι παραβιάζουν τους νόμους του σχετικά μ’ αυτό;
20 Αλλά μαζί μ’ αυτό το δώρο ο Δημιουργός έθεσε σοφά, δίκαια, ναι, και λογικά, περιορισμούς, όχι αυθαίρετα, αλλά για το καλό του ιδίου του ανθρώπου, και ειδικά για το καλό του γυναικείου φύλου, του ασθενεστέρου σκεύους, και για το καλό των τέκνων που προέρχονται απ’ αυτή την ευλογία· και γι’ αυτούς τους λόγους απέκλεισε την πορνεία και τη μοιχεία. Όπως ακριβώς η ανάγκη του ανθρώπου για τροφή και ποτό δεν του δίνει δικαίωμα να κλέψη ούτε να γίνη λαίμαργος ή μέθυσος, έτσι και η δύναμις της σεξουαλικής εκδηλώσεως δεν πρέπει να εξασκήται μ’ ένα τρόπο που ευχαριστεί τον άνθρωπο χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι νόμοι του Θεού ή οι συνέπειες για τον εαυτό του και για τους άλλους. Έτσι απαιτείται από μας ν’ ασκούμε εγκράτεια σχετικά με το πώς εκδηλώνομε αυτό το ένστικτο με τη σκέψι, τον λόγο και την πράξι. Γι’ αυτό ο Λόγος του Θεού συμβουλεύει τους συζύγους: «Πίνε ύδατα εκ της δεξαμενής σου, και πηγάζοντα εκ του φρέατός σου.»—Παροιμ. 5:15-23.
21 Ναι, η διέγερσις και ικανοποίησις του ενστίκτου της συζεύξεως είναι μια εξαιρετικά ευχάριστη αίσθησις, κι επομένως η εκπεσμένη ανθρωπίνη καρδιά έχει μια ισχυρή τάσι να εντρυφά σ’ αυτήν. Αλλ’ αν αυτό δεν ασκήται εντός των ορίων του γάμου, στιγματίζεται από τις Γραφές ως «τα έργα της σαρκός . . . πορνεία, ακαθαρσία, ασέλγεια,» πράγματα τα οποία στερούν από ένα τις ευλογίες της βασιλείας του Θεού, όπως ακριβώς διαβάζομε: «Πορνεία δε και πάσα ακαθαρσία, ή πλεονεξία, μηδέ ας ονομάζηται μεταξύ σας, καθώς πρέπει εις άγιους . . . Διότι πας πόρνος, ή ακάθαρτος, ή πλεονέκτης, όστις είναι ειδωλολάτρης, δεν έχει κληρονομίαν εν τη βασιλεία του Χριστού και [του] Θεού.»—Γαλ. 5:19-21· Εφεσ. 5:3, 5.
22. Ποια Γραφική συμβουλή δίδεται στους άνδρες και στις γυναίκες σχετικά με την προσεκτική διαγωγή μεταξύ των φύλων, με ποιο συμπέρασμα;
22 Οι Χριστιανοί ιδιαιτέρως πρέπει να είναι προσεκτικοί στην άσκησι εγκρατείας σχετικά με τα λόγια των και τις πράξεις των, ώστε να μη διεγείρουν ακαθαρσία στο αντίθετο φύλο, όπως φαίνεται ότι είναι η τάσις του εκπεσμένου ανθρώπου να ευφραίνεται στον δελεασμό. Οι Χριστιανές γυναίκες, εξ άλλου, οφείλουν να είναι προσεκτικές έτσι ώστε «με αιδώ και σωφροσύνην να στολίζωσιν εαυτάς.» Όπως ακριβώς η αρρενωπή εμφάνισις δίνει ευχαρίστησι στις γυναίκες, έτσι και η θηλυκότης δίνει ευχαρίστησι στους άνδρες, αλλ’ αν δεν συνοδεύεται από σεμνότητα τότε είναι ακάθαρτη ευχαρίστησις. Οι κοντές φούστες δύσκολα μπορεί να λεχθή ότι είναι εκδήλωσις σεμνότητος. Οι λόγοι του Ιησού που αναγράφονται στο εδάφιο Ματθαίος 5:28 υπαινίσσονται τις γυναίκες. Πώς αυτό; Διότι οι Χριστιανές γυναίκες έχουν υποχρέωσι να μη ντύνωνται με προκλητικό τρόπο, να προκαλούν πειρασμό στους άνδρες για να τις παρατηρούν κι έτσι ν’ απολαμβάνουν μια υπερήφανη ευχαρίστησι παρατηρώντας πόσο είναι σε θέσι να παίξουν με τις συγκινήσεις των ανδρών. Και όταν οι άνδρες παραβιάζουν το εδάφιο αυτό, όχι μόνο γίνονται αυτοί οι ίδιοι ένοχοι αλλά μπορούν πολύ καλά να διεγείρουν και τη γυναίκα έτσι ώστε κι αυτή γίνεται ένοχος. Είναι σαφές ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες στη Χριστιανική εκκλησία οφείλουν να κάμουν το μέρος των αν πρέπει να συμπεριφέρωνται στις πρεσβύτερες γυναίκες «ως μητέρας· τας νεωτέρας, ως αδελφάς, μετά πάσης καθαρότητος.»—1 Τιμ. 2:9· 5:1, 2.
ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ
23, 24. Σε ποιους άλλους τομείς οφείλουν οι Χριστιανοί να είναι προσεκτικοί στο ν’ ασκούν εγκράτεια, και για ποιους λόγους;
23 Ο Δημιουργός δεν έθεσε επάνω στα κατώτερα ζώα την υποχρέωσι να ασκούν εγκράτεια. Αυτά με το ν’ ακολουθούν απλώς τα ένστικτά των περνούν καλά, ζουν το μήκος της ζωής των κι εξυπηρετούν τον σκοπό που είχε ο Θεός γι’ αυτά. Αλλά με τον άνθρωπο συμβαίνει διαφορετικά. Ο Ιεχωβά Θεός επροίκισε τον άνθρωπο με λογική και με συνείδησι και με δύναμι θελήσεως, που έχουν, όμως, ελαττωθή από την πτώσι. Επομένως ο ατελής άνθρωπος οφείλει να επιβάλλη συνεχώς πειθαρχία στον εαυτό του έτσι ώστε να μη φθάνη σε οποιεσδήποτε ακρότητες που θα του έφερναν απόλαυσι. Έτσι δεν υπάρχει τίποτε το εσφαλμένο με την αναψυχή καθ’ εαυτήν, με τα σπορ, τα χόμπυ και τα όμοια, ΑΝ αυτά κρατούνται κάτω από έλεγχο, στην κατάλληλη θέσι των· ΑΝ στην απόλαυσι των ασκήται μετριοπάθεια. Αλλ’ αν ένας δυσκολεύεται να είναι μετριοπαθής στην απόλαυσι αυτών των καλών πραγμάτων, ακόμη και αν αυτό είναι το χόμπυ της παρακολουθήσεως της τηλεοράσεως, θα ήταν καλύτερα να κάμη κανείς τελείως χωρίς αυτό παρά να το αφήση να γίνη παγίς σ’ αυτόν.—Μάρκ. 9:43-48.
24 Το ίδιο ισχύει ακόμη και για την καθημερινή κοσμική εργασία ενός. Μπορεί αυτή να είναι πολύ ενδιαφέρουσα ή ν’ αποτελή πρόκλησι, ή μπορεί να θεωρή ένας ότι αυτή του ανταποδίδει πολλά εξαιτίας των χρημάτων που κερδίζει ή άλλων ωφελειών. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν εύκολα να κάμουν ένα να γίνη καταναγκαστικός εργάτης, ελλιπής από απόψεως εγκρατείας. Αυτοί οι άνθρωποι μπορούν συχνά να γίνουν θύματα υψηλής αρτηριακής πιέσεως και να υποστούν καρδιακές προσβολές. Κατόπιν πάλι, πολλά άτομα αδυνατούν ν’ ασκήσουν εγκράτεια στην απόκτησι υλικών πραγμάτων. Επηρεαζόμενοι εύκολα από την κολακευτική ομιλία των πωλητών, κάνουν αγορές που δεν είναι φρόνιμες κι έτσι γίνονται οφειλέται των πιστωτών.
25. Τι εφέρθη υπό την προσοχή μας από τ’ ανωτέρω όσον αφορά την αξία και την ανάγκη της εγκρατείας;
25 Πράγματι η αξία και η ανάγκη της εγκρατείας δύσκολα μπορούν να τονισθούν πάρα πολύ. Αν δεν την ασκούμε, όλοι οι Χριστιανικοί μας μόχθοι μπορούν ν’ αποδειχθούν ότι ήσαν ‘κατά κάποιον τρόπον’ μάταιοι. Η έλλειψις εγκρατείας έδωσε στην ανθρωπίνη φυλή έναρξι στην οδό της αμαρτίας και του θανάτου κι επέφερε την πτώσι πολλών δούλων του Ιεχωβά και αθλιότητα σ’ αυτούς. Αλλά είναι δυνατόν να την ασκή ένας, όπως έδειξαν πολλοί πιστοί Βιβλικοί χαρακτήρες. Ειδικά, όταν πρόκειται για απολαύσεις, για πράγματα που τ’ απολαμβάνομε καθ’ εαυτά, όπως τροφή, ποτό, σεξ και αναψυχή, τότε έχομε ανάγκη εγκρατείας, αν πρόκειται να ενεργήσωμε σοφά, στοργικά και δίκαια.
[Εικόνα στη σελίδα 650]
Η ανάγκη εγκρατείας μπορεί να εξεικονισθή μ’ ένα αυτοκίνητο: Δεν έχει μόνο ανάγκη δυνάμεως μηχανής αλλά και ελέγχου της διευθύνσεως και της ταχύτητός του
[Εικόνα στη σελίδα 651]
Ο Κατακλυσμός ήταν πράγματι ένα παράδειγμα της ασκήσεως εγκρατείας εκ μέρους του Θεού. Ανέμενε 120 έτη προτού καταστρέψη εκείνη την πονηρή γενεά
[Εικόνα στη σελίδα 652]
Ο Δανιήλ και οι τρεις φίλοι του έδειξαν εγκράτεια με το ν’ αρνηθούν να τρώγουν τα εδέσματα του βασιλέως. Ο Ιεχωβά τούς ευλόγησε για την εγκράτειά των