Κεφάλαιο 1
Πού Βρίσκεται το Μυστικό της Οικογενειακής Ευτυχίας
1, 2. Ποια ωραία πράγματα παρέχει μια υγιής οικογενειακή ζωή; Τι ερωτήματα, λοιπόν, μπορεί να εγερθούν;
ΠΟΛΛΕΣ ανάγκες του ανθρώπου για ευτυχία μπορούν να ικανοποιηθούν μέσα στον οικογενειακό κύκλο. Εκεί μπορούμε να βρούμε τα πράγματα που όλοι μας φυσιολογικά επιθυμούμε: να αισθανόμαστε ότι μας χρειάζονται, ότι μας εκτιμούν, ότι μας αγαπούν. Μια θερμή οικογενειακή σχέση μπορεί να ικανοποιήσει αυτές τις επιθυμίες μ’ ένα θαυμάσιο τρόπο. Μπορεί να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα όπου ο ένας εμπιστεύεται τον άλλον, του δείχνει κατανόηση και του συμπαραστέκεται. Το σπίτι γίνεται τότε ένα πραγματικό λιμάνι ηρεμίας από τις εξωτερικές στενοχώριες και φασαρίες. Τα παιδιά αισθάνονται ασφάλεια και η προσωπικότητά τους μπορεί να αναπτυχθεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό.
2 Αυτό είναι το είδος της οικογενειακής ζωής που θα θέλαμε να ζήσουμε. Αλλά κάτι τέτοιο δεν γίνεται αυτόματα. Πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί; Γιατί σήμερα η οικογενειακή ζωή αντιμετωπίζει τόσο μεγάλα προβλήματα σε πολλά μέρη του κόσμου; Ποιο είναι το μυστικό που εξασφαλίζει στο γάμο ευτυχία και όχι δυστυχία, που κάνει την οικογένεια να είναι θερμή και ενωμένη και όχι ψυχρή και διαιρεμένη;
3. Τι αποκαλύπτουν τα ιστορικά γεγονότα για τη σπουδαιότητα της οικογένειας;
3 Είναι πολύ λογικό να ενδιαφέρεστε βαθιά για την ευημερία και την επιτυχία της οικογένειάς σας. Περιγράφοντας τη σπουδαιότητα της οικογενειακής διάταξης, Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου (The World Book Encyclopedia) (1973) λέει:
«Η οικογένεια είναι ο αρχαιότερος ανθρώπινος θεσμός. Από πολλές πλευρές, είναι και ο πιο σπουδαίος. Αποτελεί τη βασικότερη μονάδα της κοινωνίας. Ολόκληροι πολιτισμοί επιβίωσαν ή εξαφανίστηκαν ανάλογα με το αν η οικογενειακή ζωή ήταν υγιής ή όχι».
4, 5. Ποια ανεπιθύμητα χαρακτηριστικά έχετε παρατηρήσει σε πολλές οικογένειες;
4 Όμως, πόσες οικογένειες είναι σήμερα αδιάρρηκτα ενωμένες με ισχυρούς δεσμούς αγάπης; Πόσες οικογένειες απολαμβάνουν τη θέρμη που φέρνουν οι αμοιβαίες εκδηλώσεις καλοσύνης, ευγνωμοσύνης και γενναιοδωρίας; Πόσες οικογένειες έχουν μάθει ότι είναι αληθινό το ρητό «Μακάριον είναι να δίδη τις μάλλον παρά να λαμβάνη»;
5 Σήμερα απλώνεται σε όλη τη γη ένα πολύ διαφορετικό πνεύμα. Αν και είναι ιδιαίτερα έντονο στο δυτικό κόσμο, εισχωρεί επίσης και στην Ανατολή καθώς και σε άλλα μέρη όπου η οικογενειακή ζωή είναι, κατά παράδοση, αρκετά σταθερή. Μερικές από τις σημερινές αντιλήψεις είναι: «Κάνε ό,τι θέλεις εσύ, και άσε τους άλλους να νοιαστούν εκείνοι για τον εαυτό τους». «Η διαπαιδαγώγηση είναι ξεπερασμένο πράγμα· άσε τα παιδιά να διαλέξουν μόνα τους το δρόμο τους». «Μην κρίνεις τι είναι σωστό και τι λάθος». Σε όλο και περισσότερες χώρες τα διαζύγια, η νεανική εγκληματικότητα και η ανηθικότητα των ενηλίκων αυξάνουν με ανησυχητικό ρυθμό. Ψυχολόγοι, ψυχίατροι, κληρικοί και άλλοι σύμβουλοι δίνουν συμβουλές. Αντί όμως να ενισχύουν την ενότητα της οικογένειας, πολλοί σύμβουλοι δικαιολογούν ή ακόμα και συνιστούν την ανηθικότητα σαν μέσο ανακούφισης από την απογοήτευση. Η κακή σοδειά απ’ όλα αυτά επιβεβαιώνει το ρητό «Ό,τι αν σπείρη ο άνθρωπος, τούτο και θέλει θερίσει».
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ
6. Πώς πιστοποιούν τη σπουδαιότητα της οικογένειας τα όσα συνέβηκαν στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη;
6 Τα μαθήματα που διδάσκει η ιστορία για τη σπουδαιότητα της οικογένειας είναι άξια σοβαρής προσοχής. Στο 2ο Μέρος του βιβλίου του Η Ιστορία του Πολιτισμού (The Story of Civilization), ο ιστορικός Γουίλ Ντουράν περιγράφει την κατάρρευση της οικογένειας στην αρχαία Ελλάδα, και συνεχίζει: «Η βασική αιτία που κατακτήθηκε η Ελλάδα από τους Ρωμαίους ήταν το ότι ο ελληνικός πολιτισμός είχε υποστεί εσωτερική αποσύνθεση». Στη συνέχεια, δείχνει ότι η δύναμη της Ρώμης ήταν η οικογένεια, αλλά όταν η οικογενειακή διάταξη κατέρρευσε, λόγω σεξουαλικής ανηθικότητας, άρχισε και η παρακμή της αυτοκρατορίας.
7. Γιατί μερικοί στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία απολάμβαναν υγιή οικογενειακή ζωή ενώ άλλοι αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα;
7 Στην πραγματικότητα, η ιστορία επιβεβαιώνει το αρχαίο ρητό «Του περιπατούντος ανθρώπου δεν είναι το να κατευθύνη τα διαβήματα αυτού». Αλλά δείχνει, επίσης, και την ύπαρξη μιας πηγής ανώτερης από την ανθρώπινη σοφία, στην οποία μπορούν να στρέφονται οι άνθρωποι για καθοδήγηση ώστε η οικογενειακή μονάδα να ευημερεί. Οι ιστορικοί αναφέρουν ότι ενόσω προχωρούσε η αποσύνθεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, «η οικογενειακή ζωή των Ιουδαίων ήταν υποδειγματική, και οι μικρές Χριστιανικές κοινότητες αναστάτωναν το φιλήδονο ειδωλολατρικό κόσμο με την ευσέβεια και την ευπρέπειά τους». (Η Ιστορία του Πολιτισμού, 3ο Μέρος, σ. 366) Τι ήταν εκείνο που διέκρινε αυτές τις οικογένειες; Ήταν το ότι είχαν διαφορετική πηγή καθοδήγησης, την Αγία Γραφή. Στο βαθμό που εφάρμοζαν τις συμβουλές της ως Λόγου του Θεού, στον ίδιο βαθμό απολάμβαναν υγιείς, ειρηνικές οικογένειες. Τα αποτελέσματα αυτά προκαλούσαν αισθήματα ενοχής στον ηθικά διεφθαρμένο ρωμαϊκό κόσμο.
8. Όταν πρόκειται για την επίλυση οικογενειακών προβλημάτων, γιατί αξίζει να εξετάσουμε την Αγία Γραφή; (Ψαλμός 119:100-105)
8 Τα ρητά που παρατέθηκαν στις προηγούμενες παραγράφους είναι από την Αγία Γραφή. Σ’ αυτό το βιβλίο βρίσκουμε τα λόγια του Ιησού Χριστού ότι νιώθει μεγαλύτερη ευτυχία κάποιος όταν δίνει παρά όταν παίρνει, τη δήλωση του θεόπνευστου αποστόλου Παύλου ότι θα θερίσουμε ό,τι σπείρουμε και τη διακήρυξη του Ιερεμία, του προφήτη του Θεού, ότι δεν ανήκει στον άνθρωπο το να κατευθύνει τα βήματά του. (Πράξεις 20:35· Γαλάτας 6:7· Ιερεμίας 10:23) Αυτές οι αρχές της Αγίας Γραφής έχουν αποδειχτεί σωστές. Ο Ιησούς είπε επίσης: «Εδικαιώθη η σοφία από των τέκνων [έργων, ΜΝΚ] αυτής». (Ματθαίος 11:19) Αν οι συμβουλές της Αγίας Γραφής είναι πραγματικά αποτελεσματικές για την επίλυση οικογενειακών προβλημάτων, δεν αξίζει να της δώσουμε την ανάλογη προσοχή;
9, 10. (α) Γιατί οι υποβοηθητικές υποδείξεις και η φυσική στοργή δεν αρκούν για να μπορέσει κανείς να απολαύσει ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή; (β) Τι άλλο χρειάζεται; (Αποκάλυψις 4:11)
9 Σήμερα, υπάρχουν χιλιάδες έντυπα που ασχολούνται με το γάμο και την οικογενειακή ζωή. Τα περισσότερα περιέχουν κάποιες χρήσιμες πληροφορίες. Ωστόσο, η οικογενειακή ζωή εξακολουθεί να χειροτερεύει. Χρειάζεται κάτι περισσότερο, κάτι που θα δίνει τη δύναμη για την αντιμετώπιση των πιέσεων που απειλούν τώρα τον οικογενειακό κύκλο. Η φυσική στοργή που υπάρχει μεταξύ συζύγων καθώς και μεταξύ γονέων και παιδιών δίνει δύναμη. Αλλά, στην περίπτωση πολλών οικογενειών, και αυτό ακόμα δεν αποδεικνύεται αρκετό για να τις κρατήσει ενωμένες όταν έρχονται κρίσιμοι καιροί. Τι άλλο χρειάζεται;
10 Δεν φτάνει να υπάρχει μόνο το αίσθημα ευθύνης και αφοσίωσης προς το γαμήλιο σύντροφο, τα παιδιά ή τους γονείς. Παράλληλα χρειάζεται και ένα πολύ μεγαλύτερο αίσθημα ευθύνης προς Εκείνον στον οποίο η Αγία Γραφή αναφέρεται ως ‘τον Πατέρα, στον οποίο κάθε οικογένεια στον ουρανό και στη γη χρωστάει το όνομά της’. Αυτός είναι ο Πρωτουργός του γάμου και της οικογενειακής ζωής, ο Δημιουργός του ανθρώπινου γένους, ο Ιεχωβά Θεός.—Εφεσίους 3:14, 15, ΜΝΚ.
ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ
11-13. Ποιος είναι ο σκοπός του Θεού για τη γη και την ανθρώπινη οικογένεια;
11 Ο Ιεχωβά Θεός γνωρίζει τις ανάγκες του ανθρώπινου γένους και επειδή επιθυμία του είναι να είμαστε ευτυχισμένοι, μας δίνει συμβουλές για την οικογενειακή ζωή. Αλλά έχει έναν υψηλότερο σκοπό και αυτός φαίνεται από το βαθύ του ενδιαφέρον για τις οικογένειες. Η Αγία Γραφή εξηγεί ποιος είναι αυτός ο σκοπός. Δείχνει ότι η γη δεν ήρθε σε ύπαρξη τυχαία. Ούτε εμείς ήρθαμε σε ύπαρξη τυχαία. Ο Ιεχωβά Θεός δημιούργησε τη γη με σκοπό αυτή να υπάρχει για πάντα και να κατοικείται για πάντα. Ο προφήτης Ησαΐας έγραψε: «Όστις αυτός εστερέωσεν αυτήν, έκτισεν αυτήν ουχί ματαίως αλλ’ έπλασεν αυτήν δια να κατοικήται».—Ησαΐας 45:18.
12 Ο Θεός, για να εκπληρώσει το σκοπό του, έπλασε το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι και του είπε να αποκτήσει οικογένεια: «Άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς· και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός· και είπε προς αυτούς ο Θεός, Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην». (Γένεσις 1:27, 28) Επιπλέον, ο σκοπός του απαιτούσε αυτοί και οι απόγονοί τους να υπακούν σ’ εκείνον και να φροντίζουν τη γη. Το εδάφιο Γένεσις 2:15 λέει: ‘Και έλαβε Ιεχωβά ο Θεός τον άνθρωπον και έθεσεν αυτόν εν τω παραδείσω της Εδέμ δια να εργάζηται αυτόν και να φυλάττη αυτόν’. Τελικά, αυτές οι παραδεισένιες συνθήκες θα επεκτείνονταν σε ολόκληρη την υδρόγειο σφαίρα. Η φροντίδα της γης και η χρησιμοποίηση των πόρων της θα έδινε στην παγκόσμια οικογένεια του ανθρώπινου γένους ατέλειωτες ευκαιρίες να μαθαίνουν και να βρίσκουν ικανοποίηση καθώς θα χρησιμοποιούσαν τις ικανότητές τους.
13 Σήμερα υπάρχουν πάνω από 5.000.000.000 άνθρωποι στη γη, αλλά τα πλήθη αυτά δεν εκπληρώνουν το σκοπό του Ιεχωβά γι’ αυτήν. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν υπακούν σ’ αυτόν ούτε νοιάζονται για τη γη. Αντίθετα, την καταστρέφουν μολύνοντας τον αέρα, το νερό και το έδαφός της. Σύμφωνα με τον αρχικό του σκοπό, ο Θεός προείπε, όχι μόνο ότι θα βάλει τέλος σε όλα αυτά, αλλά και ότι θα ‘καταστρέψει εκείνους που καταστρέφουν τη γη’.—Αποκάλυψις 11:18, ΚΔΤΚ.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ
14. Γιατί μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα αποτύχει ο σκοπός του Θεού για την οικογενειακή ζωή;
14 Ο σκοπός του Θεού για τη γη και την οικογενειακή ζωή δεν θα αποτύχει. ‘Ο λόγος μου ο εξερχόμενος εκ του στόματός μου δεν θέλει επιστρέψει εις εμέ κενός, αλλά θέλει εκτελέσει το θέλημά μου’, λέει ο Ιεχωβά. (Ησαΐας 55:11) Ο Θεός θέσπισε την οικογενειακή διάταξη και έδωσε συμβουλές για τη λειτουργία της. Οι κατευθυντήριες γραμμές του απαντούν στα πραγματικά ουσιώδη ερωτήματα σχετικά με την οικογενειακή ζωή—μερικά από τα οποία μπορεί κι εσείς να αντιμετωπίσετε.
15-17. (α) Ποια θεωρείτε ότι είναι μερικά από τα πολύ σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την οικογενειακή ζωή; (β) Γιατί είναι καλό να βρεθούν ικανοποιητικές απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα;
15 Για παράδειγμα: Πώς θα βρει ένα άτομο το γαμήλιο σύντροφο που του ταιριάζει; Μέσα στο γάμο, πώς μπορεί να υπάρξει συμφωνία σε ακανθώδη προβλήματα; Δυο μυαλά είναι καλύτερα από ένα, αλλά, αφού πει ο καθένας τη γνώμη του, ποιος παίρνει τις αποφάσεις; Πώς μπορεί ο σύζυγος να κερδίσει το σεβασμό της συζύγου του και γιατί αυτό το ζήτημα είναι σημαντικό γι’ αυτόν; Γιατί έχει ανάγκη η σύζυγος από την αγάπη του συζύγου της και τι μπορεί να κάνει για να την εξασφαλίσει;
16 Πώς θεωρείτε εσείς τα παιδιά; Μερικοί τα θεωρούν σύμβολο κοινωνικής θέσης, πηγή αδάπανου εργατικού δυναμικού ή ασφάλεια για τα γηρατειά· άλλοι τα θεωρούν βάρος. Η Αγία Γραφή, όμως, τα αποκαλεί ευλογία. Τι είναι εκείνο που καθορίζει αν θα αποδειχτούν ευλογία; Και πότε πρέπει να αρχίσει η εκπαίδευσή τους; Πρέπει να υπάρχει διαπαιδαγώγηση; Αν ναι, πόση και τι είδους; Είναι ανάγκη να υπάρχει χάσμα γενεών μέσα στην οικογένεια; Μήπως μπορεί να κλείσει; Και, το καλύτερο, μήπως μπορεί να γίνει κάτι για να μην ανοίξει ποτέ;
17 Η εξεύρεση ικανοποιητικών απαντήσεων σ’ αυτά τα ερωτήματα θα συμβάλει πάρα πολύ στην εξασφάλιση της ευτυχίας στην οικογενειακή σας ζωή. Και, επιπλέον, θα μπορέσει να σας δώσει τη σιγουριά ότι υπάρχει Κάποιος που έχει ανυπέρβλητη δύναμη, καλοσύνη και σοφία, στον οποίο μπορείτε να στρέφεστε σε οποιαδήποτε στιγμή ανάγκης, και ο οποίος μπορεί να οδηγήσει την οικογένειά σας σε ατέλειωτη ευτυχία.
[Ολοσέλιδη εικόνα στη σελίδα 4]