Είσθε Ένας Καιροσκόπος;
ΕΠΩΦΕΛΕΙΣΘΕ από τις ευκαιρίες; Ή είσθε ένας καιροσκόπος; Στην αρχή μπορεί να φαίνεται ότι είναι μικρή μόνο διαφορά μεταξύ των δύο. Αλλά με στενότερη εξέτασι το ένα θα βρεθή ότι είναι καλό, το άλλο κακό· τόσο κακό, μάλιστα, ώστε να κατακρίνεται κι από τον Θεό.
Το να επωφελούμεθα από ευκαιρίες είναι κατάλληλο, όταν εννοούμε τη λέξι «ευκαιρία» με τη σημασία «συνδυασμός περιστάσεων, χρόνου και τόπου καταλλήλων ή ευνοϊκών για μια ιδιαίτερη δράσι ή ενέργεια», όπως ορίζει ένα λεξικό. Λόγου χάριν, σχετικά με τη λήψι κάθε ευκαιρίας για να μπορέσωμε να υπηρετήσουμε τον Θεό, η Γραφή λέγει: «Προσέχετε λοιπόν πώς να περιπατήτε ακριβώς· μη ως άσοφοι, αλλ’ ως σοφοί, εξαγοραζόμενοι τον καιρόν, διότι αι ημέραι είναι πονηραί.» (Εφεσ. 5:15, 16) Ναι, ακόμη κι αν δανειζώμεθα χρόνον από άλλες επιδιώξεις, δημιουργώντας ευκαιρίες για να υπηρετούμε τον Θεό, είναι κατάλληλο.
Στη Χριστιανική εκκλησία, το να επωφελούμεθα από ευκαιρίες για να υπηρετήσωμε τον Θεό με μια μεγαλύτερη ιδιότητα, όπως η του επισκόπου, είναι αξιέπαινο: «Εάν τις ορέγηται επισκοπήν, καλόν έργον επιθυμεί.» (1 Τιμ. 3:1) Ο απόστολος Παύλος, ακόμη κι όταν συνεβούλευε δούλους, έλεγε: «Εκλήθης δούλος; Μη σε μέλη· αλλ’ εάν δύνασαι να γείνης ελεύθερος, μεταχειρίσου τούτο καλήτερα.» (1 Κορ. 7:21) Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, δεν υπήρχε παράβασις της ορθής αρχής, επομένως οι ευκαιρίες μπορούσαν να ληφθούν.
Πόσο διαφέρει ο καιροσκοπισμός! Ο καιροσκοπισμός ορίζεται έτσι: «Η τέχνη, η μέθοδος ή συνήθεια του να επωφελήται κανείς από ευκαιρίες ή περιστάσεις, ειδικά λίγο ενδιαφερόμενος γι’ αρχές ή τελικές συνέπειες.»
Καιροσκόπος, λοιπόν, είναι ένας, που είναι ιδιοτελής, αδιαφορώντας για τα αισθήματα του Θεού ή ανθρώπου, αποβλέποντας πάντοτε στα δικά του συμφέροντα ακόμη και αν αυτό γίνεται εις βάρος των άλλων. Ο καιροσκόπος αδιαφορεί αν η ευκαιρία, από την οποίαν επωφελείται, αντιβαίνη στις αρχές του δικαίου.
Οι καιροσκόποι είναι πολυάριθμοι σ’ αυτόν τον κόσμο, πράγμα που εξηγεί τον λόγο, για τον οποίον οι ανέντιμες συναλλαγές, το ψεύδος, η απάτη κι η ανηθικότης επικρατούν τόσο πολύ σε υψηλά και χαμηλά επίπεδα. Πόσο συχνά οι κυβερνήσεις υπογράφουν συνθήκες ειρήνης μόνο για να τις παραβούν και να εισβάλουν και λεηλατήσουν το έδαφος γειτονικής χώρας, χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν αρχές ή τις συνέπειες για τους ηττημένους! Ένα τραγικό παράδειγμα κυβερνητικής καιροσκοπίας έγινε προσφάτως, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες παρεβίασαν μια συνθήκη που έδινε σε μια Ινδική φυλή των Σένεκα έδαφος ως εκχώρησι. Οι αρχές ήθελαν ν’ ανεγείρουν υδατόφραγμα, που θα κατέκλυζε την εκχώρησι και θα εγίνετο αιτία ώστε οι Ινδοί να χάσουν τα σπίτια τους, τα κτήματα τους και τις κληρονομιές τους. Η συνθήκη που παρείχε εγγυήσεις για τα δικαιώματα των είχε υπογραφή το 1794 από τον Πρόεδρο Γεώργιο Ουάσιγκτον. Συνήθως οι συνθήκες υποστηρίζονται από τη δύναμι του νόμου, αλλ’ ούτε ακόμη το Ανώτατο Δικαστήριο δεν ήθελε να υποστηρίξη τα δικαιώματα των Ινδών που απέρρεαν από τη συνθήκη. Λόγω εμπορικού και πολιτικού καιροσκοπισμού, οι σχετικές με τους Ινδούς συνθήκες παρεβιάζοντο επί δεκαετηρίδες.
Μολονότι σεις μπορεί να μην έχετε την ευκαιρία να παραβιάσετε μια εθνική συνθήκη, έχετε περιπτώσεις στην καθημερινή ζωή για να δείξετε αν είσθε ένας καιροσκόπος. Λόγου χάριν, αν εκαλείσθε για φαγητό στο σπίτι ανθρώπων, οι οποίοι δεν θα μπορούσαν να διαθέσουν κάτι εξαιρετικό, θ’ αδιαφορούσατε για την υπόσχεσι, αν αργότερα κάποιος άλλος προσέφερετο να σας πάη σ’ ένα πολύ δαπανηρό εστιατόριο και σ’ ένα θέατρο το ίδιο εκείνο βράδυ; Αν το εκάνατε αυτό, θα ήσθε ένας καιροσκόπος, εφόσον δεν ήταν ασθένεια, ένα ατύχημα ή κάποιο τέτοιο περιστατικό ή αιτία που σας έκαμε να προβήτε σ’ αυτή την αλλαγή, αλλ’ η επιθυμία σας για «κάτι καλύτερο».
Όταν κάνετε τη δήλωσι φόρου εισοδήματος, μήπως αφαιρείτε περισσότερα σε εισφορές για φιλανθρωπικούς σκοπούς απ’ όσα πραγματικά επληρώσατε; Όταν οδηγήτε αυτοκίνητο, διέρχεσθε από σήματα σταθμεύσεως ή ερυθρά φώτα σε μεμονωμένες περιοχές, όπου φρονείτε ότι κανείς δεν επιβλέπει; Όταν ψωνίζετε, μήπως παίρνετε πράγματα χωρίς να τα πληρώσετε, όταν δεν σας βλέπη κανένας; Μήπως κολακεύετε κάποιον που είναι στην εξουσία απλώς για προσωπικό σας όφελος; Αν κάνετε τέτοια πράγματα, είσθε ένας καιροσκόπος!
Μολονότι μπορεί να φρονήτε ότι αυτά είναι αθώα πράγματα, ειδικά ‘αφού ο καθένας τα κάνει’, πρέπει να κατανοήσετε ότι άνθρωποι που είναι υπέρ των αρχών του δικαίου δεν τα κάνουν. Γνωρίζουν ότι οι καιροσκόποι είναι βδελυκτοί στον Θεό. Όπως εκθέτει ο Ψαλμός 119:158: «Είδον τους παραβάτας, και εταράχθην· διότι δεν εφύλαξαν τον λόγον σου [του Θεού].»
Εν τούτοις, μήπως αυτό σημαίνει ότι όλοι όσοι παραβαίνουν συνθήκες είναι καιροσκόποι; Όχι. Αν ένας άνθρωπος συνάψη συμφωνία να ληστεύση μια τράπεζα, και κατόπιν τύπτεται από τη συνείδησι και παραβαίνη τη συμφωνία, δεν είναι καθόλου καιροσκόπος. Η συμφωνία, την οποίαν παρέβη, ήταν κακή από την αρχή. Την παρέβη λόγω των αρχών του δικαίου, όχι εναντίον αυτών.
Αυτό, επίσης, εφαρμόζεται εκεί όπου ένας γαμήλιος σύντροφος συνεφώνησε να δεχθή τη θρησκεία του συντρόφου του ή συνεφώνησε να αναθρέψη τα τέκνα του σε μια ωρισμένη θρησκεία, αλλά κατόπιν μαθαίνει για την αληθινή θρησκεία. Αλλάσσει την προηγούμενη θρησκεία του, υιοθετεί την αληθινή θρησκεία κι αρχίζει να διδάσκη τα τέκνα του στη νέα του πίστι. Είναι αυτό καιροσκοπισμός; Όχι, διότι γίνεται χάριν της αληθείας, για τους δικαίους νόμους του Θεού. Πραγματικά, θα δυσαρεστούσε τον Θεό, αν δεν επωφελείτο της ευκαιρίας να ασκήση την αληθινή θρησκεία. Το να συνεχίση παραμένοντας στην ψευδή θρησκεία είναι σφαλερό. Το να την εγκαταλείψη δεν είναι μόνο ορθό, αλλά κι επιβεβλημένο, έστω κι αν αυτό σημαίνη παράβασι προγενεστέρας σχετικής συμφωνίας.
Επωφεληθήτε από τις κατάλληλες ευκαιρίες να υπηρετήσετε Θεό και άνθρωπο. Αναπτύξτε μια προσωπικότητα βασισμένη στις δίκαιες αρχές της τιμιότητος, ακεραιότητος, εντίμων συναλλαγών και διακριτικότητος απέναντι των άλλων. Κάνετε όπως ο ψαλμωδός, ο οποίος είπε: «Ώμοσα, και θέλω εμμένει, να φυλάττω τας κρίσεις της δικαιοσύνης σου.» (Ψαλμ. 119:106) Ακολουθήστε το παράδειγμα του Ιησού Χριστού, όταν είπε: «Ας ήναι ο λόγος σας, Ναί, ναι· Ου, ου,» και μην είσθε καιροσκόπος!—Ματθ. 5:37.