του Κυρίου. Έπειτα από κατάλληλη εκπαίδευσι, που δίδεται στον καθένα, όλοι οι άρρενες που έχουν τα προσόντα προσδιορίζονται να διδάσκουν και κηρύττουν από το βήμα, πράγμα που είναι δυνατόν επειδή τα θέματα που πρόκειται να διδαχθούν σε μια εκκλησία από όλους τους διακόνους είναι τόσο πολλά και ποικίλα, ώστε ο χειρισμός των να είναι για όλους τους βαθμούς ικανότητος διδασκαλίας και κηρύγματος. Έτσι, όπως στην πρώτη, εκκλησία, ‘όλες οι τελετουργίες εκτελούνται από οποιονδήποτε Χριστιανό’.​—Φιλιππησ. 1:1· 1 Τιμ. 2:12· Εφεσ. 4:11-13.

20. Γιατί οι μάρτυρες του Ιεχωβά συναθροίζονται πιο συχνά από άλλους, και πώς συγκρίνονται εκείνοι που παρακολουθούν τις συναθροίσεις των με τους των άλλων εκκλησιών εν γένει;

²⁰ Είναι προφανές ότι, με κάθε μέλος δημόσιο διδάσκαλο, η ζήτησις για εκπαίδευσι και συναθροίσεις είναι πολύ μεγαλύτερη παρά εκεί που δεν συμβαίνει αυτό. Για τούτο, οι μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν πέντε τακτικές, εβδομαδιαίες Εκκλησιαστικές συναθροίσεις μιας ώρας η καθεμιά, μ’ ένα μέσον όρον ακροατών παγκοσμίως 75 τοις εκατό περίπου από όλα τα συνδεδεμένα μέλη, σε αντιπαραβολή με τους μιας φοράς την εβδομάδα θαμώνας των εκκλησιών και τον γενικά χαμηλό αριθμό παρευρισκομένων για τον οποίο παραπονούνται σε πλείστες άλλες εκκλησίες.

21. Γιατί οι συναθροίσεις των μαρτύρων του Ιεχωβά είναι διαφορετικές από εκείνες των άλλων εκκλησιών;

²¹ Οι περισσότερες από τις συναθροίσεις των μαρτύρων του Ιεχωβά είναι διαφορετικές από τις λεγόμενες θείες λειτουργίες και τις συναθροίσεις που γίνονται στα εκκλησιαστικά κτίρια του «Χριστιανικού κόσμου», επειδή πρέπει ν’ ανταποκρίνωνται στην απαίτησι ενός γενικού ιερατείου. Εκτός από την ομιλία της Κυριακής, στην οποία προσκαλείται επίσης ειδικά το κοινόν, και εκτός από δύο εβδομαδιαίες Γραφικές μελέτες, οι Μάρτυρες διεξάγουν δύο συναθροίσεις την εβδομάδα με τον ειδικό σκοπό εκπαιδεύσεως και εκγυμνάσεως αυτών των ιδίων για τις διακονικές των υπηρεσίες του ενός προς τον άλλον και προς το κοινόν.

22. Ποιες συναθροίσεις αποβλέπουν ειδικά στο να βοηθήσουν στην εξάσκησι του γενικού ιερατείου;

²² Μια απ’ αυτές είναι η Συνάθροισις Υπηρεσίας. Σ’ αυτήν οι μάρτυρες του Ιεχωβά εξετάζουν τρόπους και μέσα, με τα οποία η εκκλησία μπορεί να επωμισθή πιο αποτελεσματικά την υποχρέωσι να κηρύττη τακτικά σε κάθε κατοικία του προσδιωρισμένου τομέως της και να μελετά τη Γραφή με ενδιαφερόμενα άτομα. Η άλλη συνάθροισις είναι η Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας, η οποία παρέχει στον Μάρτυρα ατομικώς την προσωπική του εκπαίδευσι ως δημοσίου διακόνου των αγαθών νέων. Είναι εγγεγραμμένοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ομιλίες διδασκαλίας, ανάθεσι σε σπουδαστάς δημοσίας αναγνώσεως της Γραφής, ομιλιών και διακονίας «κατ’ οίκους», που ακολουθούνται από διδακτική συμβουλή από έναν υπηρέτη σχολής. Όλες οι συναθροίσεις είναι ελεύθερες και το κοινόν είναι ευπρόσδεκτο.

23. Ποια συμπεράσματα μπορούν να αντληθούν από το γεγονός ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά μπορούν να εφαρμόζουν το γενικό ιερατείο σε όλον τον κόσμο;

²³ Το να γίνη δημόσιος υμνητής του Θεού κάθε μέλος μιας θρησκευτικής οργανώσεως, που αριθμεί 989.192 μέλη σε 189 χώρες, είναι κάτι για να το προσέξη κανείς. Αυτοί δεν ήσαν κοινωνικοί εργάται ή κατά γράμμα τραγουδισταί στους δρόμους, αλλά διάκονοι που ακολουθούν τα ίχνη του Χριστού Ιησού, κηρύττοντας και διδάσκοντας «κατ’ οίκους» και στις κατοικίες με αποστολικό τρόπο, ασχέτως ηλικίας, φύλου, γλώσσης, φυλής και κοσμικής εκπαιδεύσεως· και αυτό είναι ένα κατόρθωμα για το οποίο κανείς άνθρωπος ή οργάνωσις δεν μπορεί να λάβη τιμή. Σε όλο τον κόσμο οι μάρτυρες του Ιεχωβά εδαπάνησαν 142.046.679 ώρες στο κήρυγμα «κατ’ οίκους» στο έτος 1962. Οι άκαρπες απόπειρες του «Χριστιανικού κόσμου» να κάμη το ίδιο παρά τη μεγάλη επιθυμία και προσπάθεια, πιστοποιούν τούτο. Είναι το αποτέλεσμα της δυνάμεως του πνεύματος του Θεού και είναι απόδειξις του γεγονότος, όχι μόνο ότι ζούμε στις «έσχατες ημέρες», που ανεφέρθησαν από τον Ιωήλ, αλλά και ότι η εκκλησία, ασκούσα το λειτούργημα του πολύ επιθυμητού γενικού ιερατείου, έλαβε το πνεύμα του Θεού και είναι εκείνη που ο Θεός χρησιμοποιεί στη γη για να τον αντιπροσωπεύη μεταξύ των εθνών. Γιατί να μη γνωρισθήτε καλύτερα με τους μάρτυρας του Ιεχωβά; Μπορείτε να τους εύρετε σε όλα τα μέρη του κόσμου. Είσθε ευπρόσδεκτοι στο να παρευρίσκεσθε στις συναθροίσεις των Γραφικής μελέτης στις Αίθουσες των Βασιλείας.

Δίδετε Χριστιανική Συμβουλή Επιδεξίως

ΣΤΟΥΣ κρίσιμους αυτούς καιρούς οι ώριμοι Χριστιανοί ερωτώνται συχνά για ζητήματα όπως αυτά: «Ο γυιός μου είναι ανυπότακτος· πώς μπορώ να του επιβληθώ;» «Διέπραξα ένα αμάρτημα· τι πρέπει να κάμω;» «Ο σύζυγος μου δεν μου δίνει αρκετά χρήματα για τροφή κι ενδύματα, θα ήταν σφάλμα να εύρω μια εργασία;» «Η θυγατέρα μας ζητεί να νυμφευθή έναν που δεν είναι της πίστεως μας. Πρέπει να δώσωμε τη συγκατάθεσί μας;» «Ήμουν πολύ νέος για να καταλάβω τι έκανα. Μήπως πρέπει να ξαναβαπτισθώ;» Αυτά είναι τυπικά προβλήματα που προκαλούν την αναζήτησι Χριστιανικής συμβουλής.

Εκείνοι, που ερωτώνται να δώσουν συμβουλή για τέτοια ζητήματα, γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια σοβαρή ευθύνη. Είναι δε και μια υποχρέωσις, που πρέπει ν’ αντιμετωπισθή μ’ επιδεξιότητα. Ο λόγος του Θεού επανειλημμένως τονίζει αυτή την υποχρέωσι στους ωρίμους Χριστιανούς και ιδιαίτερα σ’ εκείνους, που κατέχουν θέσεις επισκοπής μέσα στην εκκλησία. Λόγου χάριν, στις επιστολές του Παύλου αναγινώσκομε: «Οφείλομεν δε ημείς οι δυνατοί να βαστάζωμεν τα ασθενήματα των αδυνάτων, και να μη αρέσκωμεν εις εαυτούς.» Αδελφοί, και εάν άνθρωπος απερισκέπτως πέση εις κανέν αμάρτημα, σεις οι πνευματικοί διορθόνετε τον τοιούτον με πνεύμα πραότητος.» «Παρηγορείτε αλλήλους, και οικοδομείτε ο είς τον άλλον.» «Παρηγορείτε τους ολιγοψύχους, περιθάλπετε τους ασθενείς, μακροθυμείτε προς πάντας.»​—Ρωμ. 15:1· Γαλ. 6:1· 1 Θεσ. 5:11, 14.

Ο ώριμος Χριστιανός, για ν’ ανταποκριθή επιδέξια σ’ αυτή την υποχρέωσι, δεν χρειάζεται ν’ ασχοληθή σε μελέτες ψυχολογίας, όπως κάνουν πολλοί ιεροσπουδασταί. Υπάρχει τόση σύγχυσις και διαφωνία μεταξύ ψυχολόγων και ψυχιάτρων όση υπάρχει μεταξύ των θρησκευτικών δογμάτων του «Χριστιανικού κόσμου». Πολύ καλύτερο είναι να μη γνωρίζη κανείς τίποτε από την κοσμική αυτή σοφία παρά να μολύνη ή ν’ αψηφά τον λόγον του Θεού εξαιτίας τούτου.​—2 Κορ. 4:2.

ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

Ο σύμβουλος, για να δώση επιδέξια Χριστιανική συμβουλή, πρέπει να έχη αδίστακτη πίστι στην Αγία Γραφή ως τη θεία αποκάλυψι που είναι «ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς εκπαίδευσιν, την μετά της δικαιοσύνης.» (2 Τιμ. 3:16) Αυτή είναι η πρώτη απαίτησις. Κατόπιν έρχεται μια καλή γνώσις των Γραφικών αρχών και των Γραφικών συμβουλών σε ειδικά ζητήματα. Ο σύμβουλος πρέπει να κατανοήση το ότι οι θεόπνευστες Γραφές αποτελούν τις βασικές οδηγίες οργανώσεως για τον λαό του Ιεχωβά. Η υποχρέωσίς του είναι να υποστηρίζη πάντοτε την κυριαρχία και τους δικαίους νόμους του Ιεχωβά. Για να το πράξη αποτελεσματικά αυτό ο επιδέξιος σύμβουλος θα χρειασθή ωριμότητα, κατανόησι, ευθυκρισία και ισορροπία. Επιπρόσθετα, ο Χριστιανός σύμβουλος πρέπει να παράγη τους καρπούς του πνεύματος του Θεού στη δική του ζωή. Αυτοί οι καρποί είναι αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης και εγκράτεια.​—Γαλ. 5:22, 23.

Ο Χριστιανός που δίνει συμβουλή δεν πρέπει να ευαρεστήται ή να καυχάται στο να βρίσκη σφάλματα, αλλά πρέπει να χαίρη στο να βρίσκη την αλήθεια σ’ ένα ζήτημα. Πρέπει να είναι προσιτός και ευγενικός πάντοτε, αλλ’ ωστόσο ποτέ δεν θα συμβιβάζη τις Χριστιανικές αρχές για να μη θίξη αισθήματα. Δεν πρέπει να δείχνη μεροληψία. Δεν είναι ένας αυθέντης, ένας δύστροπος, ή ένας άνθρωπος των άκρων. (Μάρκ. 10:42-44· 1 Πέτρ. 5:3) Οι Χριστιανικές αρχές, τις οποίες συνιστά σε άλλους, πρέπει ν’ ασκούνται από τον ίδιο μ’ έναν τρόπο παραδειγματικό. Τότε είναι σε θέσι να συμβουλεύση με κύρος κι εμπιστοσύνη, γνωρίζοντας ότι οι Γραφικές αρχές πραγματικά εφαρμόζονται.​—1 Τιμ. 4:12.

Ο ώριμος Χριστιανός, για να δίνη επιδέξιες συμβουλές, πρέπει και ν’ ακούη επίσης. Πρέπει να θυμάται ότι υπάρχει «καιρός του σιγάν, και καιρός του λαλείν.» (Εκκλησ. 3:7) Η ακρόασις έρχεται πρώτα, όπως λέγει η παροιμία: «Το να αποκρίνηταί τις πριν ακούση, είναι εις αυτόν αφροσύνη και όνειδος.» (Παροιμ. 18:13) Αυτό δεν πρέπει να φαίνεται πολύ δύσκολο, αφού ένας, που βρίσκεται σε αρκετά ανώμαλη κατάστασι ώστε να ζητή συμβουλή, είναι συνήθως πολύ πρόθυμος να μιλή. Ενθαρρύνετε τον να το κάνη αυτό. Ακούετε και έχετε το πρόβλημα καλά στο νου σας. Δείξτε ότι δεν είσθε για να επικρίνετε, αλλά για να υποβοηθήτε. Κάμετέ τον να αισθάνεται ότι αντιλαμβάνεσθε τα δικά σας όρια αντοχής και τις ελλείψεις σας, ότι δεν είσθε υπεράνθρωπος. Αυτό θα βοηθήση τον διστακτικό να μιλήση και θα εκθέση το πρόβλημα του πιο ελεύθερα.

Με τη χρήσι ερωτήσεων τα πράγματα κάποτε φέρονται σε φως και ο αδελφός που βρίσκεται σε αμηχανία βλέπει το πρόβλημα του πιο αντικειμενικά. Οι ερωτήσεις, επίσης, καθιστούν ικανό τον σύμβουλο να βλέπη κάτω από την επιφάνεια κι έτσι ν’ αντιληφθή καλύτερα ποια συμβουλή θα κάμη το περισσότερο καλό. Ρωτήστε αν αυτός που βρίσκεται σε αμηχανία έκαμε καμμιά έρευνα στη Γραφή για να εύρη κάποια λύσι του προβλήματός του. Ανεζήτησε συμβουλή στα δημοσιεύματα της Σκοπιάς; Εφήρμοσε τη συμβουλή που βρήκε εκεί στη δική του περίπτωσι ή κατέληξε σε κανένα συμπέρασμα; Απευθύνοντας ερωτήσεις μπορείτε να τον βοηθήσετε να ιδή τα σημείο που χρειάζεται βελτίωσι από μέρους του χωρίς να του το υποδείξετε σεις απ’ ευθείας. Αν λέγη το πρόβλημά του και την προφανή απάντησί του ο ίδιος μπορεί να είναι πιο διατεθειμένος να ιδή την ορθότητα του μέσου θεραπείας, διότι κι αυτός έχει μέρος στη διαπίστωσι του κακού και στον καθορισμό της θεραπείας του.

Θα παρατηρήσετε ότι κατά καιρούς εκείνο που χρειάζεται είναι ν’ ακούσετε με συμπάθεια τα όσα σας λέγει ο στενοχωρημένος συμμεριζόμενος το βάρος του μ’ εσάς. Μπορεί να είναι μια δοκιμασία, την οποία πρέπει να υποφέρη, ή μια κατάστασις που δεν μπορεί ν’ αλλάξη εντεύθεν του νέου κόσμου του Θεού. Αλλά θα είναι προνόμιό σας να δώσετε ενθάρρυνσι και συμβουλή περί του πώς να ελαφρυνθή το βάρος όσο είναι δυνατόν. Τονίστε την αγάπη του Ιεχωβά και την πρόσκλησι του Ιησού να ρίπτωμε τα βάρη μας σ’ αυτόν. Βοηθήστε τον στενοχωρημένο ν’ αντλήση παρηγοριά κι ενίσχυσι από τις Γραφικές επαγγελίες.​—2 Κορ. 1:3-7· 2 Θεσ. 3:13.

ΠΟΙΑ ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΡΧΗ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ;

Για να δώσετε επιδέξια συμβουλή, καθ’ όσον το πρόβλημα αποκαλύπτεται, πρέπει να διερωτήθητε: Ποια Γραφική αρχή περιλαμβάνεται; Ποια Γραφική αρχή ηγνοήθη ή παρεβιάσθη; Ποια αρχή πρέπει να επεκταθή για να προσαρμοσθή σ’ αυτή την ιδιαίτερη περίπτωσι; Ποια Γραφική συμβουλή δεν ακολουθήθηκε; Ενθαρρύνετε την εφαρμογή αυτής της συμβουλής και την υπακοή σ’ αυτή την αρχή που παρέβλεψαν. Αυτό πρέπει να γίνη με καλωσύνη, κατανόησι, ευγένεια και αγάπη. (1 Θεσ. 2:7, 8) Κατά καιρούς η θεραπεία συνίσταται στο να λαμβάνεται απλώς μια πρακτική άποψις του ζητήματος, αλλά συχνά αυτό είναι κάτι δύσκολο για κείνον που έχει το πρόβλημα.

Πιθανόν είναι να έχη αυταπατηθή εκείνος που ερωτά—πράγμα πολύ εύκολο. Η Γραφή λαμβάνει τούτο υποσημείωσιν, όταν λέγη: «Η καρδία είναι απατηλή υπέρ πάντα, και σφόδρα διεφθαρμένη· τις δύναται να γνωρίση αυτήν;» «Πάσαι οι οδοί του ανθρώπου φαίνονται ορθαί εις τους οφθαλμούς αυτού· πλην ο Ιεχωβά σταθμίζει τα πνεύματα.» (Ιερεμ. 17:9· Παροιμ. 16:2, ΜΝΚ) Ο σύμβουλος δεν μπορεί να συμβαδίση με την απάτη. Δεν μπορεί να ταλαντεύεται από αίσθημα. Τονίστε τη Γραφική συμβουλή χωρίς φόβο. Ενίοτε μπορεί ν’ απαιτήται σταθερότης. Αν είναι έτσι, και είναι κατάλληλη μια επίπληξις, δώστε την με στοργικότητα, παρακαλώντας τον πταίσαντα, όπως θα εκάνατε με τον πατέρα, τη μητέρα, τον αδελφό ή την αδελφή σας, ανάλογα με την περίπτωσι.​—Εκκλησ. 7:5· 1 Τιμ. 5:1, 2.

Τον Χριστιανό επίσκοπο μπορεί να πλησιάση ένας, που είναι στενοχωρημένος από μια διαφορά με κάποιον ή παραπονείται ότι έχει προσβληθή. Πρώτα, διαπιστώστε ακριβώς σε τι συνίσταται η προσβολή. Αν πρόκειται πραγματικά για κάποιο ασήμαντο πράγμα, μπορεί να είσθε σε θέσι να τον βοηθήσετε να το εννοήση, τερματίζοντας έτσι το ζήτημα. Αν όχι, ρωτήστε αν ακολουθήθηκε ο τρόπος ενεργείας που καθώρισε ο Ιησούς για τη διευθέτησι διαφορών. (Ματθ. 18:15-17) Προσεπάθησιε ο ίδιος προσωπικώς να εξηγηθή με το άλλο άτομο; Η διαφορά ίσως να μπορή να λυθή με αυτόν τον τρόπο, πριν απαιτηθή να τεθή ως ένα πρόβλημα υπ’ όψι του επισκόπου.

Πολύ συχνά εκείνος που ζητεί συμβουλή θα μπορούσε να την εύρη στις εκδόσεις της Εταιρίας Σκοπιά, όπως είναι το περιοδικό Η Σκοπιά. Λόγου χάριν, ένας Χριστιανός μπορεί να ρωτήση, αν αυτός και η οικογένεια του είναι Γραφικώς ελεύθεροι να έχουν οποιουδήποτε είδους συναναστροφή μ’ ένα στενό συγγενή, ο οποίος έχει αποκοπή. Ο σύμβουλος πρέπει να του δώση μια σαφή απάντησι και να εξακριβώση αν η αρχή κατενοήθη. Κατόπιν, πρέπει να ενθαρρύνη εκείνον που ερωτά να λάβη το Ευρετήριον Εκδόσεων Σκοπιάς και να ιδή τη γενική επικεφαλίδα «Αποκοπή». Εκεί θα εύρη έναν υπότιτλο, «συναναστροφή με αποκεκομμένους», ακολουθούμενον από παραπομπές σε ωρισμένες εκδόσεις της Σκοπιάς. Τα παραρτήματα του Ευρετηρίου πρέπει πάντοτε να ελέγχωνται για να λαμβάνωνται οι τελευταίες πληροφορίες. Καλέστε εκείνον που υπέβαλε την ερώτησι να κάμη την προτεινόμενη ανάγνωσι ως βάσι της απαντήσεως που του εδώσατε. Αυτό θα του δώση πολύ υποβοηθητικές πληροφορίες. Καλέστε τον να σας αναφέρη και πάλι τι έμαθε. Αυτό θα τον βοηθήση να εξασκήση τις αντιληπτικές του ικανότητες, που είναι τόσο αναγκαίες για να βαστάση το δικό του φορτίο ευθύνης ως Χριστιανός. Είναι ένας τρόπος βοηθήσεως της εκκλησίας να φθάση σε ωριμότητα και ενότητα στην πίστι.​—Εφεσ. 4:13, 14.

Όταν ένας έγγαμος Χριστιανός ζητή συμβουλή σ’ ένα πρόβλημα του γάμου, που αφορά έναν άπιστο σύντροφο, ο σύμβουλος δεν πρέπει να παραβλέπη την πιθανότητα ότι ο αφιερωμένος Χριστιανός είναι δυνατόν να μην εφαρμόζη τις Γραφικές αρχές τις σχετικές με τον γάμο. (Λουκ. 6:41, 42) Η προστριβή, που υπάρχει, μπορεί να οφείλεται σε ασύνετες ενέργειες προερχόμενες κι από τα δύο μέρη. Η μέθοδος των ερωτήσεων μπορεί να χρησιμοποιήται για να διαπιστωθή αν αγνοήθηκε μια Γραφική αρχή. Ανεγνώρισε πλήρως η Χριστιανή σύζυγος την ηγεσία του απίστου συζύγου στην οικογένεια; Μήπως λησμονεί να επιδείξη βαθύ σεβασμό, και αντιθέτως τον μεταχειρίζεται σαν να είναι ένα αποκεκομμένο άτομο; Εσεβάσθη την ελευθερία της λατρείας του μέσα στον οίκο του; Ως Χριστιανή γυναίκα έχει ως πραγματικό στολισμό της «την αφθαρσίαν του πράου και ησυχίου πνεύματος, το οποίον ενώπιον του Θεού είναι πολύτιμον»; (1 Πέτρ. 3:4) Αν ο σύζυγος είναι ο πιστός, εξεπλήρωσε την ευθύνη του ως κεφαλής της οικογενείας, προμηθεύοντας τα του οίκου του και αγαπώντας τη σύζυγο του ως το ίδιο του σώμα; Εμιμήθη το παράδειγμα του Ιεχωβά και του Χριστού, ή μήπως υπήρξε φορτικός και απερίσκεπτος;

Αφ’ ετέρου, επιπρόσθετα στη διδόμενη προφορική συμβουλή, ο επίσκοπος μπορεί να δείξη σ’ εκείνον που υπέβαλε την ερώτησι πώς να βρίσκη υποβοηθητικές συμβουλές στο Ευρετήριο κάτω από τη γενική επικεφαλίδα «Γάμος». Εκεί θα βρήτε υποτίτλους όπως αυτοί: «διαιρεμένος οίκος», «ο ρόλος του συζύγου» και «ο ρόλος της συζύγου». Σημειώστε τις σχετικές παραπομπές της λέξεως «Σύζυγος», όπου παρατίθενται περισσότερες πληροφορίες κάτω από υποτίτλους όπως αυτοί, «διακριτικότης για τη σύζυγο», «άπιστη σύζυγος», «αγάπη για τον σύζυγο» και «υποταγή στον σύζυγο». Όσοι δεν έχουν το Ευρετήριο Εκδόσεων Σκοπιάς στη γλώσσα τους μπορούν να χρησιμοποιούν τα ευρετήρια και τους Πίνακας Περιεχομένων των άλλων βιβλίων της Εταιρίας Σκοπιά. Εκεί υπάρχουν συμβουλές που αξίζουν περισσότερο από μια συμπτωματική ακρόασι· είναι άξιες μελέτης με προσευχή!

Ας λεχθή, παρεμπιπτόντως, ότι η περί γάμου συμβουλή συνήθως είναι πιο αποτελεσματική, όταν ο επίσκοπος εκκλησίας ή άλλος ώριμος σύμβουλος μπορή να μιλήση στον άνδρα και στη σύζυγό του μαζί​—ίσως αφού γίνουν χωριστές ερωτήσεις και παρουσιασθούν οι ατομικές απόψεις