Πώς Πρέπει οι Χριστιανοί να Θεωρούν τον Χορό;

«Η ΚΟΣΜΙΚΗ κοινωνία, αφού αγνόησε επί χρόνια το ‘ροκ εν ρολ’, ξαφνικά, με μια προφανή μέθοδο ομαδικής υπνώσεως, ησπάσθη τη νεανική τρέλλα», ανέγραψαν προσφάτως οι Τάιμς Νέας Υόρκης. «Η αριστοκρατική κοινωνία και οι διασημότητες των θεαμάτων ανεκάλυψαν αισθησιακόν χορόν που λέγεται Τουίστ κι εκτελείται σε μουσική ‘ροκ εν ρολ’ κι επιδίδονται σ’ αυτόν ασυγκράτητα σαν προσήλυτοι ενός νέου τύπου μαγείας». Ένα «μαγικό τουίστ» με όλους τους τύπους χορεύεται ακόμη και στο Δυτικό Βερολίνο, διότι η χορευτική τρέλλα διεδόθη από τη Νέα Υόρκη στο Βερολίνο, στη Γαλλία και σε άλλες χώρες. Λίγες χορευτικές τρέλλες τα τελευταία χρόνια επροκάλεσαν τόσο πολλή συζήτησι, τόσο πολλή αντιλογία.

Αλλά χοροί έρχονται και χοροί παρέρχονται. Η αυριανή χορευτική φαντασιοπληξία μπορεί να είναι εντελώς διαφορετική από τη σημερινή. Ποια, λοιπόν, πρέπει να είναι η άποψις του Χριστιανού ως προς τον χορό, ειδικά εφόσον οι ρυθμοί αλλάσσουν τόσο συχνά;

Ο ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΣ ΧΟΡΟΣ ΔΕΝ ΚΑΤΑΚΡΙΝΕΤΑΙ

Στις Άγιες Γραφές δεν υπάρχει απερίφραστη κατάκρισις του ιδίου του χορού. Όταν η θεία αποδοκιμασία επήλθε στους χορευτάς, όπως στην περίπτωσι που εχόρευαν οι Ισραηλίται ενώπιον ενός χρυσού μόσχου, το σφάλμα ήταν στην ειδωλολατρία που είχε συνενωθή με τον χορό, μολονότι κι αυτή μπορεί να ήταν ένας παράγων ηδονιστικής επιδόσεως στον χορό. Τέτοια όρχησις επέφερε δυσφήμησι στον Ιεχωβά.—Έξοδ. 32:1-35.

Στον αρχαίο Ισραήλ η όρχησις εγίνετο συνήθως από γυναίκες, ειδικά σε περιπτώσεις νίκης εναντίον εχθρών του Ιεχωβά. Ο χορός αυτός αποτελούσε εκδήλωσι ευχαριστιών στον Θεό, εκδήλωσι χαράς για τη νίκη του, γενικά προς δόξαν του. Μετά τη νίκη του Ιεχωβά εναντίον του Φαραώ και της στρατιάς του στην Ερυθρά θάλασσα, η αδελφή του Μωυσέως Μαριάμ ετέθη επί κεφαλής των γυναικών του Ισραήλ που εξήλθαν «μετά τυμπάνων και χορών». Αφού ο Θεός εβοήθησε τον Δαβίδ να νικήση τους ειδωλολάτρας Φιλισταίους, «εξήρχοντο αι γυναίκες εκ πασών των πόλεων του Ισραήλ, ψάλλουσαι και χορεύουσαι». Αφού ο Ιεχωβά εχάρισε στον Ιεφθάε τη νίκη εναντίον των Αμμωνιτών, η θυγατέρα του βγήκε να τον συναντήση «μετά τυμπάνων και χορών». Όταν η κιβωτός της διαθήκης του Ιεχωβά μετεφέρθη στην πόλι Δαβίδ, ο ίδιος ο Βασιλεύς Δαβίδ «εχόρευεν ενώπιον του Ιεχωβά εξ όλης δυνάμεως.»—Έξοδ. 15:20· 1 Σαμ. 18:6· Κριτ. 11:34· 2 Σαμ. 6:14, ΜΝΚ.

Οι Γραφές, επίσης, χρησιμοποιούν τη λέξι «χορός» ως εμφατικόν όρον χαράς ή ευφροσύνης, όπως στον Ψαλμό 30:11: «Μετέβαλες εις εμέ τον θρήνον μου εις χαράν [χορόν, ΜΝΚ].»

Τι θα λεχθή για τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές; Σ’ αυτές δεν βρίσκομε καμμιά κατάκρισι του ιδίου του χορού. Ο Ιησούς Χριστός, πραγματικά, είπε μια παραβολή που εισήγαγε τον χορό σε μια περίπτωσι χαράς. Στην επιστροφή του ασώτου γυιού, ο πατέρας αυτού εχάρη κι ετοίμασε μια τελετή. Έγινε και χορός μαζί με την ευωχία αυτή: «Ήτο δε ο πρεσβύτερος αυτού υιός εν τω αγρώ· και καθώς ερχόμενος επλησίασεν εις την οικίαν, ήκουσε συμφωνίαν και χορούς.» (Λουκ. 15:25) Είναι πρόδηλον ότι ο Υιός του Θεού δεν κατέκρινε τον ίδιο τον χορό· αλλιώς δεν θα τον εμνημόνευε ως μέρος μιας επαξίας τελετής.

Πολλοί χοροί, εξ άλλου, επιδεικνύουν ομορφιά σωματικών στάσεων και βήματος και, λόγω της αληθινής των χάριτος, είναι ωραίοι να τους θεάται κανείς. Η ρυθμική κίνησις των ποδών και του σώματος δεν είναι κακή καθ’ εαυτήν. Μια θρησκευτική εγκυκλοπαιδεία λέγει: «Ο Ιουδαϊκός χορός εγίνετο από τα φύλα χωριστά. . . . σε διακεκριμένες και χωριστές ομάδες».

Πώς, λοιπόν, πρέπει να θεωρή ένας Χριστιανός τον σύγχρονο χορό; Ο Θεός, στον γραπτό του λόγο, κατέγραψε ωρισμένες εντολές και αρχές, που πρέπει να καθοδηγούν ένα Χριστιανό, σε όλες τις οδούς του. Ο Χριστιανός, λοιπόν, έχει έναν έντυπο Οδηγό για να καθορίζη αν ένας ιδιαίτερος χορός ή ο τρόπος, με τον οποίον γίνεται ένας χορός, είναι κατάλληλος ή ακατάλληλος. Όταν εμφανίζεται ένας νέος ρυθμός χορού, πώς θα μπορούσε ένας Χριστιανός να καθορίση αν η συμμετοχή του σ’ αυτόν θα ήταν κατάλληλη ή ακατάλληλη;

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Πρώτα, βρήτε ακριβώς τι είναι ο χορός. Τι κινήσεις περιλαμβάνει; Πώς περιγράφεται ο χορός από παρατηρητάς και σε εφημερίδες και περιοδικά; Αν μπορή κανείς να μάθη την προέλευσι και την εξέλιξι του χορού, αυτό μπορεί ν’ αποδειχθή διαφωτιστικό. Ελέγχετε τα όσα εμάθατε με τις Γραφικές αρχές.

Για ν’ αναφέρωμε ένα παράδειγμα: Υποθέστε ότι ένας νεαρός ενήλικος ή ένας γονεύς έχει ακούσει για το «τουίστ» και θέλει να ξέρη αν αυτό θα ήταν κατάλληλο για ένα Χριστιανό. Παρατηρήστε, λοιπόν, πώς το περιγράφουν οι άνθρωποι. Θα βρήτε ίσως συχνά σχόλια σε εφημερίδες, πιθανώς σαν αυτά: «Το Τουίστ, προερχόμενον από ένα χορόν, ο οποίος καλείται Μέντισον και ανεφάνη πριν από λίγα χρόνια στη Φιλαδέλφεια, είναι ένας ρυθμικός βηματισμός, συνοδευόμενος από κινήσεις των ώμων και στροφές της οσφύος, όσοι δε μετέχουν σ’ αυτόν συγχρονίζουν τις κινήσεις των αλλά δεν έρχονται σ’ επαφή.»¹ Ένα λαϊκό Αμερικανικό περιοδικό αφιέρωσε πολλές σελίδες στον χορό και είπε: «Στον επίμονο κτύπο του τραγουδιού όσοι λαμβάνουν μέρος στον χορό λικνίζονται πίσω και εμπρός πάνω στα άκρα των ποδών των, ενώ συστρέφουν μανιωδώς τις οσφύες των.»² Αν τα μέσα των τοπικών ειδήσεων χύνουν λίγο φως σ’ αυτό το ζήτημα, θα μπορούσε κανείς να εύρη βιβλία σε μια δημόσια βιβλιοθήκη που εξετάζουν τις πρόσφατες τάσεις. Έτσι, αν κανείς άνοιγε το Βιβλίον του Έτους 1962 της Μπριτάνικα, θα εύρισκε διάφορα σχόλια, περιλαμβανομένου και αυτού: «Έγινε επίσης μια αναζωπύρωσις στο 1961 δύο νεανικών χορών, του τουίστ και του φις. Αυτοί οι χοροί επεκρίθησαν δημοσία από διαφόρους κληρικούς των Ηνωμένων Πολιτειών. Προς το τέλος του φθινοπώρου, το τουίστ ιδιαίτερα προσέλαβε ξαφνικά τα χαρακτηριστικά μιας μεγαλυτέρας χορευτικής φρενίτιδος. . . . Παρουσιάζει ένα ελάχιστο αριθμό κινήσεων των ποδών κι ένα μέγιστο αριθμό σωματικών περιστροφών».

Πολλές από τις ειδησεογραφίες θα έχουν πιθανώς λίγες λέξεις για την προέλευσι ενός νέου χορού, αυτό δε αληθεύει και για το τουίστ. Το περιοδικό Τάιμ, λόγου χάριν, εσχολίασε:

«Το Τουίστ στην αρχή ήταν ένας αρκετά αθώος χορός· αλλά κατόπιν απερρίφθη σε μεγάλο βαθμό λόγω χρησιμοποιήσεως εκλεπτυσμών, όπως είναι το ‘Ρόουτς’ και το ‘Φλάι’. Αλλ’ οι νεανίαι [σ’ ένα νυκτερινό κέντρο της Νέας Υόρκης] ανεζωογόνησαν το Τουίστ και παρουσίασαν μια παρωδία ενός πανομοιοτύπου κάποιας αρχαίας φυλετικής εφηβικής ιεροτελεστίας. Εκείνοι που χορεύουν σπανίως εγγίζουν ο ένας τον άλλον ή κινούν κάποιο από τα πόδια. Κάθε τι άλλο, όμως, κινείται. Το πάνω μέρος του σώματος ταλαντεύεται προς τα εμπρός και πίσω, οι δε οσφύες και οι ώμοι συστρέφονται ερωτικά, ενώ οι βραχίονες βαίνουν προς τα μέσα, έξω, πάνω και κάτω».³

Το νυκτερινό εκείνο κέντρον και το αναθεωρημένο του τουίστ, επεξήγησε περαιτέρω η ίδια αυτή ειδησεολογία, «θα μπορούσε κάλλιστα να παραμείνη απλώς μια άλλη ιαματική πηγή σαρκός για τα διεφθαρμένα πλήθη των κέντρων των πόλεων», αν δεν εξελαϊκεύετο με την κοσμική κοινωνία από έναν εκδότη κοινωνικής εφημερίδος.

Τι, λοιπόν, εμάθατε γι’ αυτόν τον χορό; Σ’ αυτό το παράδειγμα διεπιστώσαμε ότι η φρενίτις του χορού περιλαμβάνει κυρίως σωματικές περιστροφές και ότι οι λέξεις που χρησιμοποιούνται για να τις περιγράψουν είναι «μανιώδης», «αισθησιακός» και «ερωτικός». Εμάθατε, επίσης, τι είδους άτομα ανέπτυξαν τον χορό και ότι βασικά ο χορός είναι μια μίμησις του χορού κάποιας ειδωλολατρικής φυλής, και ότι περιλαμβάνει χειρονομίες φύσεως που υπενθυμίζει σεξουαλισμό.

Τώρα, ποιες είναι οι Γραφικές αρχές και εντολές που θα ρίψουν φως στα πράγματα που εμάθατε; Αν δεν ξέρετε, ρωτήστε έναν ώριμο Χριστιανό. Η χρησιμοποιήστε το Ευρετήριον Εκδόσεων της Σκοπιάς (στην Αγγλική) να σας κατευθύνη σ’ αυτές τις αρχές. Θα βρήτε πολλές. Λόγου χάριν, ο χορός, για τον οποίον πρόκειται, συντείνει στην άγια διαγωγή; Ο λόγος του Θεού λέγει: «Γίνεσθε άγιοι εν πάση διαγωγή». Ο λόγος του Θεού εκφράζεται εναντίον των «ηδονών». Μας προειδοποιεί να φυλαγώμεθα από κάθε τι που είναι «αισχρότης» κι απ’ όσα δεν είναι «σεμνά». Απαιτείται σεμνότης για τις Χριστιανές γυναίκες. Στους Χριστιανούς λέγεται ότι πρέπει να εξετάζουν και να πράττουν όσα είναι «εύφημα».—1 Πέτρ. 1:15· Ιάκ. 4:1· Εφεσ. 5:4· Φιλιππησ. 4:8· 1 Τιμ. 2:9.

Τώρα διερωτηθήτε: Πώς ο χορός που έχετε υπ’ όψιν ανταποκρίνεται προς τις Γραφικές αυτές απαιτήσεις; Πρέπει να μπορήτε να κάμετε την ορθή απόφασι τώρα.

ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΕΜΦΑΣΙΣ;

Πολλοί χοροί δίνουν έμφασι στις κινήσεις των ποδών, συνοδευόμενες από χαριτωμένες κινήσεις του σώματος. Αλλά μερικοί χοροί λίγο μόνο σχετίζονται με σχηματισμούς των ποδών και κινήσεις· δίνουν έμφασι σε κινήσεις του σώματος, που μπορεί να είναι ή να μην είναι ερωτικές. Μερικοί χοροί αρχεγόνων φυλών και λαών είναι σχεδιασμένοι έτσι ώστε να διεγείρουν σεξουαλικά αισθήματα. Οι Χαναναίοι είχαν χορούς γονιμότητος. Όμοιοι χοροί εγίνοντο στα αρχαία Διονύσια, που εχρησίμευαν ως δικαιολογία της ανηθικότητος. Ο Κουρτ Σαξ, στο βιβλίο του Παγκόσμια Ιστορία του Χορού, εκφράζει την πεποίθησι ότι οι «χοροί της μέσης και της κοιλίας» των τόπων, όπως οι Νότιες Θάλασσες, έχουν ως «μόνο σκοπό τη σεξουαλική διέγερσι. Αλλ’ ο αρχικός σκοπός ήταν μαγικός: σεξουαλικές κινήσεις, όπως και όλες οι άλλες σεξουαλικές παρορμήσεις, προάγουν τη ζωή και την αύξησι». Αν ένας σύγχρονος χορός αποτελή μίμησι των ερωτικών χειρονομιών κάποιου ειδωλολατρικού χορού, τότε οι Γραφικές αρχές θα τον απέκλειαν για τους Χριστιανούς. Η σθεναρή κίνησις αυτή καθ’ εαυτήν δεν είναι ο αποφασιστικός παράγων· η πόλκα είναι γρήγορη αλλά δεν είναι κατ’ ανάγκην ερωτική. Ούτε αποτελεί τον μόνον αποφασιστικόν παράγοντα το αν εκείνοι που χορεύουν εγγίζουν ο ένας τον άλλον. Δεν χρειάζεται να γίνη φυσική επαφή των ατόμων για να διεγερθούν τα πάθη των. Η παρατήρησις των κινήσεων των χορευτών μπορεί να διεγείρη χαμερπείς σκέψεις ή αισθήματα πάθους.

Αν, λοιπόν, κάποιος σύγχρονος χορός δίνη έμφασι σε περιστροφές των ισχίων και κίνησι μαστών των θηλέων, καλό είναι να κατανοηθή ότι αυτό δεν είναι σεμνή διαγωγή, ότι το ίδιο αυτό πράγμα γίνεται από ιθαγενείς διαφόρων μερών του κόσμου στους ιδικούς των χορούς γονιμότητος. Ο Χριστιανός μπορεί να είναι βέβαιος ότι ο χορός αυτός έχει την ίδια επίδρασι στους ανθρώπους του τόπου του όπως και μεταξύ των αρχεγόνων λαών.

Οι Χριστιανοί μπορεί να βρίσκουν απόλαυσι στον χορό· αλλ’ όταν διαπιστώνουν ότι ο χορός, που συνηθίζεται τώρα στον παλαιό κόσμο, είναι σεξουαλικά υποβλητικός (με μεγάλη χρήσι ερωτικών κινήσεων των μαστών και των ισχίων), τότε τον αποφεύγουν, αντί να αισθάνωνται ότι πρέπει ν’ ακολουθήσουν το πλήθος. Μερικοί μπορεί να σας ειρωνευθούν που δεν συνακολουθείτε το πλήθος, αλλά το σπουδαίο είναι ότι έχετε καλή συνείδησι προς τον Θεό.—1 Πέτρ. 4:3, 4.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΦΗΜΗ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ;

Ο απόστολος Παύλος είπε στους Χριστιανούς να συλλογίζωνται «εάν τις έπαινος». (Φιλιππησ. 4:8) Προκειμένου, λοιπόν, να καθορίσετε αν ένας χορός είναι κατάλληλος ή ακατάλληλος για τους Χριστιανούς, αναζητήστε να μάθετε ποια είναι η φήμη του. Η κοσμική κοινωνία ή οι εκτροχιασμένοι μπορεί να επιδοκιμάζουν ένα χορό, αλλ’ εμείς δεν μπορούμε να καθοδηγούμεθα απ’ εκείνους, που αποχαλινώνονται και δίνουν την πρώτη θέσι στη λεγόμενη «σεξουαλική ελευθερία». Ποιο, λοιπόν, είναι το αίσθημα της κοινότητος; Ιδιαίτερα, ποιο είναι το αίσθημα της θρησκευτικής σας εκκλησίας; Πώς θα εθεωρείσθε σεις αν εχορεύατε; Αν ένας επιθυμούσε την φήμη του τουίστ, όπως εξελαϊκεύθη από ένα νυκτερινό κέντρον της Νέας Υόρκης, θα μπορούσε να διαβάση ένα άρθρο όμοιο με ένα άρθρο που εγράφη από τον Τζόφρεϋ Χόλντερ, ένα χορευτή ιθαγενή της Τρινιντάντ, ο οποίος είπε:

«Το Τουίστ; Δεν μετέχω σ’ αυτόν τον χορό. Είναι ανέντιμος. . . . Είναι σύνθεμα σεξουαλικό που έχει μεταστραφή σε νοσηρό θεαματικό άθλημα. . . . Η κοινωνική όρχησις ποτέ δεν απέβλεπε στο να προμηθεύση αντιπροσωπευτικά λακτίσματα για τους θεατάς. Όταν γίνεται αυτό, προσέξτε το! . . . Όταν ο Αντώνιος Τυδώρ ήθελε να καθορίση τον ήρωά του ως σκεύος ηδονής και φαλλικό σύμβολο στο έργο του ‘Στήλη Πυρός’ βγήκε κι εχόρεψε Τουίστ—για λίγα δευτερόλεπτα, για να δημιουργήση χαρακτήρα. . . . Από μιας αρχής, ο κλασικός τρόπος επιδείξεως αρσενικής δυναμικότητος, σεξουαλικού σθένους, έχει γίνει η ίδια κοιλιακή κίνησις. Στους Αφρικανικούς γονιμοποιητικούς χορούς, τον βρίσκετε πάντοτε γυμνόν. Έντιμον.»⁴

Αλλά δεν χρειάζονται ειδικά άρθρα για να σας δώσουν μια ιδέα της φήμης του χορού. Μερικά βραχύτατα ειδησεογραφικά άρθρα λέγουν πολλά. Παραδείγματος χάριν: «Η Πόλις της Τάμπας άρχισε από το 1962 ν’ απαγορεύη το Τουίστ, ένα νέο χορευτικό βήμα, στα κοινοτικά κέντρα της».⁵ «Οι ηθικολόγοι συνεζήτησαν την κοσμιότητα του χορού. Η Έλσα Μάξουελ, σε άρθρο της απεκάλυψε ότι η Πριγκήπισσα Όλγα της Γιουγκοσλαυίας συνεφώνησε μαζί της στον Πολωνικό Χορό ότι το τουίστ δεν πρέπει να χορεύεται σε δημοσίους τόπους.»⁴ «Ο Λευκός Οίκος επιμόνως ηρνήθη σήμερα ότι ο Πρόεδρος Κέννεντυ ή οποιοσδήποτε άλλος εχόρεψε ‘Τουίστ’ σε κάποια εσπερίδα εκεί».⁷ «Ο νέος χορός, το Τουίστ, απηγορεύθη στην Πόλι Ρόζλαντ Ντανς [Νέας Υόρκης]. ‘Δεν είναι, κατά τη γνώμη μας, ένας χορός αιθούσης’, κατά τον Λου Μπρέκερ, ο οποίος ίδρυσε την αίθουσα χορού της θεατρικής περιφερείας το 1919. ‘Στερείται αληθινής χάριτος’.»⁸

Τα τοπικά σας ειδησεογραφικά μέσα είναι δυνατόν, επίσης, να περιέχουν επιστολές προς συντάκτας, που συχνά αποκαλύπτουν πολλά για το τι σκέπτεται ο λαός, όπως αυτό το παράδειγμα: «Ας ελπίσωμε ότι τα νεαρά (και όχι πολύ νεαρά) σώματα των Τουιστών μας ψεύδονται, ότι οι διάνοιές των δεν συμπεριφέρονται εσωτερικά με τον τρόπο που συμπεριφέρονται εξωτερικά οι κοιλιές και τα στήθη».⁹

Έτσι, αν ακόμη ένας Χριστιανός μπορή να μετάσχη σ’ ένα χορό με καλή συνείδησι ενώπιον του Θεού, επειδή δεν έχει κακό ελατήριο, αυτό δεν είναι αρκετό. Πρέπει να λάβη υπ’ όψιν την εντύπωσι που θα προκαλέση στον παρατηρητή. Ο παρατηρητής γνωρίζει τι συμβαίνει στην ίδια του διάνοια, όταν βλέπη έναν αισθησιακό χορό, και συμπεραίνει ότι τέτοιες σκέψεις περνούν κι από τη διάνοια του χορευτού. Το να πη κανείς: «Ο νους μου κι η συνείδησίς μου είναι καθαρά» δεν είναι αρκετό, διότι οι Γραφές τονίζουν με έμφασι το να ‘μη γινώμεθα πρόσκομμα’.—1 Κορ. 10:32.

ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΙΣ ΓΙΑ Ν’ ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΠΡΟΣΚΟΜΜΑΤΟΣ

Κανένας Χριστιανός δεν θέλει ν’ απομακρύνη τους ανθρώπους από την αλήθεια του Θεού λόγω της διαγωγής του, ακόμη κι όταν η διαγωγή του μπορή να μην είναι κακή καθ’ εαυτήν. Αλλ’ οι συνθήκες είναι δυνατόν να κάμουν κακή αυτή τη διαγωγή. Εκείνο που μπορεί να είναι παραδεκτό σ’ έναν τόπο μπορεί να σας κάμη να υποβλέπεσθε σ’ έναν άλλο τόπο. Κι εκεί ακόμη όπου γίνεται δεκτός ένας χορός, αν οι άνθρωποι τον αναγνωρίζουν ως ένδειξιν χαλαράς ζωής, θεωρούν και όλους τους μετέχοντας ως τοιούτους. Κάθε Χριστιανός, λοιπόν, θα θελήση να προσέξη τη συμβουλή του Παύλου: «Μη δίδοντες μηδέν πρόσκομμα κατ’ ουδέν, δια να μη προσαφθή μώμος εις την διακονίαν.»—2 Κορ. 6:3.

Η Θεία συμβουλή λοιπόν είναι: «Μηδείς ας μη ζητή το εαυτού συμφέρον· αλλ’ έκαστος τα του άλλου.» (1 Κορ. 10:24) Ποιο είναι αυτό το συμφέρον που πρέπει να ζητούν οι Χριστιανοί για τους άλλους; Είναι το πνευματικό τους συμφέρον. Το να είμεθα ενθαρρυντικοί και φιλόφρονες είναι κατάλληλο, βέβαια, αλλ’ αυτό μπορεί να μη μας στοιχίζη τίποτα· ο Παύλος, όμως, ομιλεί γι’ αυτό που στοιχίζει σ’ εμάς κάτι για να ωφεληθή ο άλλος. Είναι ζήτημα συνειδήσεως. Όλοι δεν βλέπουν τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο. Ο Χριστιανός με μια φωτισμένη συνείδησι ίσως να μπορή να ενεργή με αγαθή συνείδησι, η οποία, όμως, μπορεί να δίνη πρόσκομμα σε άλλους. Ο Χριστιανός πρέπει να λαμβάνη υπ’ όψιν τον ζωτικώτατο σκοπό: Τη σωτηρία των άλλων. Δεν θέλομε να γίνωμε πρόσκομμα στους άλλους λόγω της συνειδήσεώς των. Αυτό θέτει χαλινό στην ελευθερία μας κι απαιτεί αυτοσυγκράτησι, ακόμη και σε πράγματα που μπορεί να είναι κατάλληλα αυτά καθ’ εαυτά. Πρέπει να ενεργούμε με τέτοιον τρόπο, ώστε τίποτα από εκείνα που κάνομε να μην εμποδίζη τους άλλους από το να δεχθούν την αλήθεια του Θεού. Αυτό αποβλέπει όχι μόνο στο ν’ αποφεύγωμε ό,τι είναι Γραφικώς κακό, αλλά και ν’ αρνούμεθα στον εαυτό μας αυτό που δικαιούμεθα, για να μη δημιουργούμε προκατάληψι οποιουδήποτε εναντίον της αληθείας του Θεού.

Αν, λοιπόν, είμεθα πρόθυμοι ν’ αρνηθούμε στον εαυτό μας κάτι, που μπορεί αυτό καθ’ εαυτό να είναι κατάλληλο, για να μη δώσωμε πρόσκομμα στους άλλους, πόσο περισσότερο θ’ απείχαμε από ό,τι είναι Γραφικώς ακατάλληλο!

Για να καταδειχθή ότι το ζήτημα του να σκανδαλίσωμε άλλους δεν πρέπει να λαμβάνεται μ’ ελαφρότητα, παρατίθενται τα προειδοποιητικά λόγια του Ιησού: «Όστις όμως σκανδαλίση ένα των μικρών τούτων των πιστευόντων εις εμέ, συμφέρει εις αυτόν να κρεμασθή μύλου πέτρα επί τον τράχηλον αυτού, και να κατοποντισθή εις το πέλαγος της θαλάσσης.»—Ματθ. 18:6.

Δεν μπορούμε κατ’ ανάγκην να σκανδαλίσωμε άλλους απλώς μ’ ένα χορό, αλλά θα μπορούσαμε να τον σκανδαλίσωμε με τα περιστατικά γύρω από τον χορό. Λόγου χάριν, τι θα προκύψη αν ο τόπος όπου γίνεται ο χορός είναι κακόφημος; Ένας Χριστιανός δεν θα έπρεπε να συχνάζη σ’ ένα εστιατόριο που είχε κακή φήμη, έστω και αν το συμφέρον του εκεί ήταν απλώς η καλή τροφή. Θα ήταν δυνατόν να σκανδαλίση άλλους. Κι ο τόπος, λοιπόν, αποτελεί έναν αποφασιστικό παράγοντα. (1 Κορ. 8:9, 10) Η συναναστροφή, επίσης, είναι μια ζωτική άποψις, εφόσον «φθείρουσι τα καλά ήθη αι κακαί συναναστροφαί.» (1 Κορ. 15:33) Ένας χορός μπορεί ο ίδιος να είναι κατάλληλος, αλλά η όλη διασκέδασις να είναι ακατάλληλη αν γίνεται με κακή συναναστροφή. Η διασκέδασίς μας πρέπει να είναι σε συναναστροφή με εκείνους που αγαπούν τον Θεό και σέβονται τις εντολές του.

Καλό είναι να ενθυμούνται οι Χριστιανοί ότι κάθε χορός δεν μπορεί να χαρακτηρισθή ως κατάλληλος ή ακατάλληλος. Πολλοί χοροί μπορούν να γίνουν είτε κατάλληλα είτε ακατάλληλα, ανάλογα με τα άτομα που τους χορεύουν. Το ελατήριο ενός μπορεί να είναι κακό σ’ έναν κατάλληλο χορό, έτσι ώστε να μεταστραφή σε πάθος για αισθησιακή ηδονή. Ένας Χριστιανός, εξ άλλου, δεν χρειάζεται ειδική διάταξι για κάθε νέα χορευτική φαντασιοπληξία ή ρυθμό, διότι στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να μάθη τα πράγματα και να εφαρμόση τις Γραφικές αρχές. Αν ο Χριστιανός θέλη ν’ ακολουθήση άγαμον βίον, μπορεί να θεωρήση καλό γι’ αυτόν το να μη χορεύη με το αντίθετο φύλο που συνδέεται μαζί του.

Βρήτε, λοιπόν, τι είναι βασικά ένας χορός. Ποιες είναι οι κινήσεις του; Ποια είναι η προέλευσις κι η ανάπτυξίς του; Τι λέγουν οι άνθρωποι γι’ αυτόν; Τι γράφουν οι εφημερίδες γι’ αυτόν; Ποια είναι η φήμη του στην κοινότητα; Αν μετέχετε σε χορό, τι επίδρασι θα είχε αυτό στους παρατηρητάς; Πόσο ευτυχείς θα είμεθα αν, όταν υπάρχουν λόγοι αμφιβολίας για την καταλληλότητα της λήψεως μιας ωρισμένης πορείας, κάνωμε τα όσα εποικοδομουν τους αδελφούς μας και δεν σκανδαλίζουν τους νέους! «Η αγάπη οικοδομεί.»—1 Κορ. 8:1.

Μολονότι η εκλογή ενός μέσου διασκεδάσεως είναι ατομικό ζήτημα, ένας ώριμος Χριστιανός ποτέ δεν θα επιμείνη στα «δικαιώματά» του σχετικά μ’ αυτό, όταν διαταράσση τη συνείδησι ενός συγ-Χριστιανού του ή όταν αυτό μπορή ν’ αποτελέση αιτία σκανδαλισμού των νέων. «Ας μη κρίνωμεν πλέον αλλήλους· αλλά τούτο κρίνατε μάλλον, το να μη βάλλητε πρόσκομμα εις τον αδελφόν, ή σκάνδαλον.» Ο καθείς ας χρησιμοποιή το πνεύμα του υγιαίνοντος νοός. Ο καθείς ας εκζητή το πνευματικό συμφέρον των άλλων. Ο καθείς ας συμπεριφέρεται όπως θα συμπεριεφέρετο ενώπιον του Κυρίου Ιησού Χριστού και του αγίου Θεού, του Ιεχωβά. «Είτε λοιπόν τρώγετε, είτε πίνετε, είτε πράττετε τι, πάντα, πράττετε εις δόξαν Θεού.»—Ρωμ. 14:13· 1 Κορ. 10:31.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

 ¹ Τάιμς Νέας Υόρκης, 19 Οκτωβρίου 1961.

 ² Λάιφ, 24 Νοεμβρίου 1961.

 ³ Τάιμ, 20 Οκτωβρίου 1961.

 ⁴ Τάιμς Μάγκαζιν, 3 Δεκεμβρίου 1961.

 ⁵ Τάιμς Νέας Υόρκης, 4 Ιανουαρίου 1962.

 ⁶ Νιούσγουηκ, 4 Δεκεμβρίου 1961.

 ⁷ Τάιμς Νέας Υόρκης, 15 Νοεμβρίου 1961.

 ⁸ Τάιμς Νέας Υόρκης, 21 Οκτωβρίου 1961.

 ⁹ Τάιμς Μάγκαζιν Νέας Υόρκης, 17 Δεκεμβρίου 1961.