Οικοδομώντας μια Ευτυχισμένη Οικογένεια

 1. (α) Γιατί ο οικογενειακός κύκλος είναι η βασική μονάς της ανθρωπίνης κοινωνίας; (β) Ποιες ισχυρές δυνάμεις είναι σε ενέργεια και απειλούν την ύπαρξι του οικογενειακού κύκλου;

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ εχαρακτηρίσθη από ειδικούς και μη ειδικούς εξίσου ως η βασική μονάς της ανθρωπίνης κοινωνίας. Από οικογένειες προέρχονται χωριά, κωμοπόλεις, πόλεις, πολιτείες ή επαρχίες και τέλος ολόκληρα έθνη. Αναγνωρίζεται γενικά ότι καλές οικογένειες κάνουν καλές κοινότητες, και όμως η οικογένεια βρίσκεται κάτω από πίεσι όπως ποτέ προηγουμένως και εκ των έσω και εκ των έξω. Ισχυρές δυνάμεις είναι σε ενέργεια και απειλούν την ίδια την ύπαρξι της οικογενειακής ζωής. Η βιομηχανική επανάστασις, η έγερσις του εθνικισμού, η κραυγή για ανεξαρτησία, νέες απόψεις για το φύλον και τη ζωή, έλαβαν όλα τον φόρο τους εις βάρος του οικογενειακού κύκλου. Αυτός ο κύκλος φαίνεται ότι συνετρίβη σχεδόν ως το θεμέλιο της ανθρωπίνης κοινωνίας.

 2. Περιγράψτε συνθήκες στους αρχαίους οικογενειακούς κύκλους.

² Στην αρχαία ανθρωπότητα η γεωργία ήταν ο κύριος τρόπος ζωής. Ο πατέρας ήταν κεφαλή και άρχων της οικογενείας του. Αυστηρή υπακοή ήταν ο πρώτος κανών του οίκου. Οι οικογένειες ανεπτύσσοντο μαζί, ζούσαν μαζί, ειργάζοντο μαζί και πολεμούσαν μαζί. Το σπίτι ήταν το κέντρον της θρησκευτικής εκπαιδεύσεως. Το διαζύγιο ήταν απεχθές. Εκείνοι που ελάμβαναν διαζύγιο εθεωρείτο ότι παρέβαιναν τον νόμον του Θεού. Ενώ κανένα από αυτά τα πράγματα δεν εξηφανίσθη εντελώς από την οικογενειακή ζωή, η συνδυασμένη των επιρροή δεν είναι η ίδια. Οι καιροί άλλαξαν. Μερικοί πιστεύουν ότι ο οικογενειακός κύκλος είναι στο δρόμο της φθοράς του.

 3. Ποιοι παράγοντες, όπως πιστεύουν μερικές αυθεντίες, συνέβαλαν στην πτώσι αρχαιοτέρων πολιτισμών;

³ Πολλοί ιστορικοί συμφωνούν ότι ο πρώτος παράγων στην πτώσι του Ελληνικού και του Ρωμαϊκού πολιτισμού ήταν η παρακμή και κατάπτωσις του οικογενειακού κύκλου. Επιπρόσθετα, ένας διακεκριμένος κοινωνιολόγος του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ τελευταίως έγραψε: «Η ανηθικότης συνέβαλε στην καταστροφή πολλών μεγάλων εθνών στους περασμένους αιώνες. Σήμερα απειλεί ακόμη και τις Ηνωμένες Πολιτείες . . . Πολλοί επιστήμονες διερωτώνται ήδη αν υπάρχη σχέσις ή όχι μεταξύ της επισφαλούς καταστάσεως της σεξουαλικής μας ηθικής και της υψώσεως της αναλογίας του εγκλήματος, της αυτοκτονίας, της νεανικής εγκληματικότητος και της παραφροσύνης.» Υπό το φως αυτών των παρατηρήσεων, τι χρειάζεται για να σωθή ο οικογενειακός κύκλος και ν’ αποκατασταθή στο κατάλληλο θεμέλιο του ως η βασική μονάς της ανθρωπίνης κοινωνίας; Ουσιωδώς, πώς μπορεί η ευτυχία να επιτευχθή σ’ αυτή τη θεμελιώδη μονάδα; Επίσης, πώς μπορεί να ορισθή μια οικογένεια, και για ποια αιτία ο οικογενειακός κύκλος φέρθηκε σε υπαρξι;

 4. Πώς μπορεί να ορισθή ο όρος «οικογένεια»;

⁴ Η οικογένεια περιεγράφη ως «ομάς στενά σχετιζομένων ατόμων ή ομάδων, ή ομάς που περιλαμβάνει αμέσους συγγενείς, ειδικά ομάς που αποτελείται από γονείς και τέκνα». Ένας άλλος ορισμός είναι, «Μια επίδημη ένωσις εγκαθιδρυμένη σύμφωνα με έθιμον και νόμον που συνδέει αυστηρά τα άτομα τα ενωμένα με γάμον, τα τέκνα των εκ γεννήσεως και υιοθεσίας και όλα τα άλλα άτομα στον ίδιον οίκον με γενικώς αναγνωριζόμενα και επιβαλλόμενα δικαιώματα και καθήκοντα.» Τα τέκνα αποτελούν συνήθως μια σπουδαία όψι της οικογενειακής μονάδος.

 5. (α) Δείξτε πώς ήλθε σε ύπαρξι ο πρώτος ανθρώπινος οικογενειακός κύκλος. (β) Τι είναι ευτυχία, και πώς είναι ουσιώδης στον Χριστιανικό οικογενειακό κύκλο;

⁵ Από την αρχή ακόμη ο Ιεχωβά Θεός σαφώς εσκόπευε για τον Αδάμ να είναι ένας πιστός άνδρας με οικογένεια. Η αφήγησις της Γενέσεως λέγει: «Και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός και είπε προς αυτούς ο Θεός, Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε, και γεμίσατε την γην, και κυριεύσατε αυτήν, και εξουσιάζετε επί των ιχθύων της θαλάσσης, και επί των πετεινών του ουρανού, και επί παντός ζώου κινουμένου επί της γης.» (Γέν. 1:28) Με αυτή τη θεία εντολή είναι φανερό ότι ο θεμελιώδης σκοπός του γάμου καθωρίσθη ως η τεκνογονία, το να φερθή σε ύπαρξι ο πλήρης οικογενειακός κύκλος. Επί πλέον, επειδή τα τέκνα αυτά, που παρήχθησαν από την ένωσι του γάμου, θα μπορούσαν να διδαχθούν να λατρεύουν τον Θεό και να δίνουν αίνο σ’ αυτόν ως τον Δημιουργό των, πράγμα που ο Θεός επιθυμεί και απαιτεί, μπορούμε να δούμε γιατί υπήρχε πρόθεσις αρχικά να ζη ο άνθρωπος σε μια οικογενειακή μονάδα με ευτυχία. (Έξοδ. 20:5) Αλλά τι είναι ευτυχία; Η ευτυχία ορίζεται ως κατάστασις ευεξίας και ευχάριστης ικανοποιήσεως. Σ’ αυτή την ευχάριστη ατμόσφαιρα η οικογενειακή ζωή θα συντελούσε σε ικανοποίησι, ασφάλεια και αίνο στον Θεό.

 6. Σύμφωνα με τι είναι διαμορφωμένος ο ανθρώπινος οικογενειακός κύκλος;

⁶ Επί πλέον, είναι υποβοηθητικό να κατανοήσωμε ότι, με μια εικονική έκφρασι, ο Ιεχωβά Θεός ο ίδιος χαρακτηρίζεται ως σύζυγος, η κεφαλή του παγκοσμίου οικογενειακού του κύκλου. Η σύζυγός του, η μητέρα της μεγάλης του οικογενείας, είναι η μητέρα όλων σ’ αυτή την παγκόσμια οργάνωσι, και τα τέκνα είναι οι νομοταγείς του υπήκοοι μιας τέτοιας ενώσεως. Ο Ησαΐας λέγει: «Ο ανήρ σου είναι ο Ποιητής σου· το όνομα αυτού είναι, ο Ιεχωβά των δυνάμεων και ο Λυτρωτής σου είναι ο Άγιος του Ισραήλ· αυτός θέλει ονομασθή, ο Θεός πάσης της γης.» (Ησ. 54:5, ΜΝΚ) Ο ανθρώπινος οικογενειακός κύκλος, διαμορφωμένος σύμφωνα με μια τέτοια υψηλή και επιτυχή διάταξι στον ουρανό, είναι κατ’ ουσίαν βεβαιωμένος για ευτυχία αρκεί μόνο ν’ ακολουθούμε τις αρχές που διέπουν την οικογενειακή ζωή, οι οποίες αρχές περιεγράφησαν από τον Ιεχωβά στον λόγον του, τη Γραφή.

 7. (α) Ποια διπλή ευθύνη έχει για την οικογένειά του ένας Χριστιανός ποτέρας; (β) Πώς θα θεωρή ένας καλός πατέρας τον οικογενειακό του κύκλο;

⁷ Αφού ο μεγάλος Σύζυγος και Δημιουργός, ο Ιεχωβά, βαστάζει το φορτίο της ευθύνης στην οικογένειά του, είναι απλώς λογικό να ζητήσωμε ένα τέτοιο παράδειγμα ηγεσίας και στον ανθρώπινο πατέρα. Τι, όμως, βλέπομε σήμερα; Ο Δρ Τζων Ι. Καίην, διευθυντής του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Νοτρ Νταμ, εδήλωσε ότι σήμερα «η απασχόλησις του πατέρα είναι σχεδόν εξίσου αχρηστευμένη, όσο ενός κατασκευαστού ιπποσκευών ή ενός σιδηρουργού». Εν τούτοις, εδώ είναι το εναρκτήριο σημείο για ευτυχείς οικογενειακούς κύκλους, διότι η ευθύνη του πατέρα είναι διπλή: να προνοή για την οικογένειά του και πνευματικώς και υλικώς. Αυτό θα θέλη να το πράττη με αγάπη. (1 Κορ. 13:4-7) Γιατί; Επειδή η αγάπη δεν είναι ούτε σκληρή ούτε δικτατορική, αλλά δεν είναι, βέβαια, ούτε αισθηματική. Ένας καλός πατέρας αναγνωρίζει ότι ο οικογενειακός κύκλος είναι σαν μια λεπτή μηχανή με μέρη που εργάζονται με οικειότητα μαζί. Χωρίς λάδι θα υπήρχε φθορά και τριβή. Έτσι ο φρόνιμος πατέρας θα λάβη την ηγεσία στο να προμηθεύη το λάδι της αγάπης, που μαλακώνει τη ζωηρή εκδήλωσι της παρεξηγήσεως και των διαφωνιών και κρατεί τα οικογενειακά συμφέροντα κατάλληλα ισορροπημένα. Αλλά πώς καταδεικνύεται πραγματικά αυτή η αγάπη; Καλύτερα με το παράδειγμα, διότι οι πράξεις μιλούν δυνατώτερα από τα λόγια. Ίσως το άριστο παράδειγμα είναι όταν ο πατέρας καταδεικνύη έντονο ενδιαφέρον να είναι η οικογένεια του μια ευτυχισμένη οικογένεια υμνητών του Θεού. Σχετικά μπορούμε να πούμε ότι οι ευτυχισμένες οικογένειες δεν υπάρχουν απλώς κατά τύχην—σχεδιάζονται και οικοδομούνται σύμφωνα με λεπτομερείς ειδικούς όρους.

 8. (α) Τι τονίζουν ερευνητικές μελέτες ως σπουδαίον παράγοντα επιτυχίας στον γάμο; (β) Πώς και ο Μωυσής και ο απόστολος Παύλος υπεγράμμισαν την ευθύνη των γονέων εν σχέσει με τη θρησκευτική εκπαίδευσι των τέκνων;

⁸ Είναι ενδιαφέρον να σημειώσωμε ότι, σύμφωνα με ερευνητικές μελέτες, τα γεγονότα δείχνουν ότι γενικά στον πολιτισμό μας η παρουσία μιας θρησκευτικής πίστεως συνδέεται με περισσότερο ευνοϊκές ευκαιρίες για συζυγική ευτυχία. Ένας ερευνητής, αναφέροντας στη μελέτη του για τους ευτυχισμένους και δυστυχισμένους νυμφευμένους ανθρώπους, λέγει: «Δυσμενείς διαθέσεις προς τη θρησκεία χαρακτηρίζουν τους περισσοτέρους από τους δυστυχείς ανθρώπους. Οι ευτυχείς νυμφευμένοι άνθρωποι αποτελούν μια διακεκριμένη πλειονότητα μεταξύ εκείνων . . . που πιστεύουν ότι είναι ουσιώδες τα τέκνα να έχουν θρησκευτική εκπαίδευσι.» Για πολλούς γονείς, όμως, αυτό σημαίνει αποστολή των τέκνων των σ’ ένα Κυριακό σχολείο ή σε μια εκκλησιαστική λειτουργία καθ’ ον χρόνον αυτοί ίσως παραμένουν στο σπίτι. Είναι μήπως αυτό εκείνο που διδάσκει η Γραφή; Αντιθέτως, η εντολή του Ιεχωβά εκτίθεται στο Δευτερονόμιο 6:6, 7: «Και ούτοι οι λόγοι, τους οποίους εγώ σε προστάζω σήμερον, θέλουσιν είσθαι εν τη καρδία σου· και θέλεις διδάσκει αυτούς επιμελώς εις τα τέκνα σου, και περί αυτών θέλεις ομιλεί καθήμενος εν τη οικία σου, και περιπατών εν τη οδώ, και πλαγιάζων, και εγειρόμενος.» Επομένως η ευθύνη των γονέων είναι θεία εντολή όταν αφορά τη θρησκευτική εκπαίδευσι από τον λόγον του Θεού. Για να υπογραμμισθή αυτή η αρχή, σημειώστε τι έγραφε ο απόστολος Παύλος: «Τα τέκνα, υπακούετε εις τους γονείς σας εν Κυρίω· διότι τούτο είναι δίκαιον, “Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα,” ήτις είναι εντολή πρώτη με επαγγελίαν· “δια να γείνη εις σε καλόν, και να ήσαι μακροχρόνιος επί της γης.” Και οι πατέρες, μη παροργίζετε τα τέκνα σας, αλλ’ εκτρέφετε αυτά εν παιδεία και νουθεσία Ιεχωβά.»—Εφεσ. 6:1-4, ΜΝΚ.

 9. Ποια καλή συνήθεια πρέπει να διαμορφώσουν οι Χριστιανοί γονείς, και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθή διδασκαλία εκεί;

⁹ Μια καλή συνήθεια που πρέπει να διαμορφώσουν οι Χριστιανοί γονείς είναι η εξέτασις ενός Γραφικού εδαφίου κάθε μέρα. Οι μάρτυρες του Ιεχωβά συγκατατίθενται σ’ αυτή την ιδέα διαβάζοντας το εδάφιο και τα σχόλια που δίδονται για κάθε μέρα στο Βιβλίο του Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Μερικοί γονείς φρονούν ότι αυτό είναι μια μικρή λεπτομέρεια που μπορεί να παραβλεφθή· εν τούτοις, οι καλοί γονείς, σαν καλοί αρχιτέκτονες, δεν μπορούν να παραβλέψουν τις λεπτομέρειες. Προσοχή ακόμη και στις πιο μικρές λεπτομέρειες είναι εκείνη που παράγει ποιότητα, και δεν θέλετε μήπως τα τέκνα σας ν’ αποδίδουν αίνο υψίστης ποιότητας στον Ιεχωβά; Αν δεν είναι δυνατόν να εξετάζετε αυτή την ημερήσια Γραφική ύλη το πρωί ως οικογενειακή ομάς, ίσως μπορεί να διατίθεται χρόνος στο βραδινό φαγητό. Ενθαρρύνετε τα τέκνα να διαβάζουν το εδάφιο και τα σχόλια κάθε μέρα. Να έχετε ένα πρόχειρο λεξικό και παρακινείτε τα να προστρέχουν σ’ αυτό για να εξακριβώνουν τη σημασία των αγνώστων λέξεων. Υποβάλλετε με τη σειρά ερωτήσεις που είναι απλές και στο σημείο. Διδάξτε τον καθένα να δίνη ένα βραχύ σχόλιο· και έπειτα ο πατέρας μπορεί να δώση μια ενδιαφέρουσα περίληψι, περιλαμβάνοντας κατάλληλη συμβουλή για την εποικοδόμησι του οικογενειακού του κύκλου από μια πνευματική άποψι. Αν έτσι εξετάζεται το καθημερινό Γραφικό εδάφιο, θ’ αποβλέπουν όλοι σ’ αυτό εκ των προτέρων και θα είναι μια αναψυκτική περίοδος εκπαιδεύσεως κάθε μέρα.

10. (α) Γιατί πρέπει να ενθαρρύνεται συστηματική Γραφική μελέτη σε μια πολύ τρυφερή ηλικία; (β) Τι διευκρινίζει γιατί πρέπει να διδάσκεται στα τέκνα η αυτοπεποίθησις και η πρωτοβουλία από μια πρώιμη ηλικία;

¹⁰ Επιπρόσθετα, ένα ουσιώδες μέρος της ευθύνης ενός Χριστιανού πατέρα είναι να προνοή για μια τακτική περίοδο συστηματικής Γραφικής μελέτης με την οικογένειά του. Τα νεανικά χρόνια είναι διαπλαστικά χρόνια. Μερικοί γονείς μπορεί να εκπλήττωνται για την πρώιμη ηλικία στην οποία τα τέκνα των γίνονται άγρυπνα για νέα πράγματα και νέο περιβάλλον. Σε πολύ τρυφερή ηλικία η αυτοπεποίθησις και η πρωτοβουλία μπορούν να διδαχθούν στα τέκνα. Πολλοί γονείς, ιδιαίτερα εκείνοι που έχουν το πρώτο τους παιδί, δεν κατανοούν σε πόσο πρώιμη ηλικία μπορεί να εμφανισθή η παρόρμησις του παιδιού για ανεξαρτησία. Παραδείγματος χάριν: Η μητέρα ενός βρέφους εννέα μηνών επάλευε την ώρα του γεύματος με το βρέφος στην ψηλή του καρέκλα. Κάθε φορά που του προσέφερε τροφή μ’ ένα κουτάλι, αυτό κουνούσε το χέρι της και συχνά επετύγχανε να πετάξη είτε την τροφή είτε το κουτάλι στο πάτωμα. Η μητέρα έλεγε, «Δεν ξέρω γιατί είναι τόσο άτακτο τελευταία. Είναι κάτι τρομερό όταν το ταΐζω.» Ένας φίλος είπε, «Γιατί δεν το αφήνετε να ταϊσθή μόνο του; Μπορεί να κουνά το κουτάλι επειδή θα ήθελε να το πιάση και να φάγη μόνο του αντί να σπρώχνετε εσείς μέσα του την τροφή.» Η μητέρα γρήγορα διεπίστωσε, παρά τις διαμαρτυρίες της, ότι το παιδί ετάιζε τον εαυτό του· χωρίς περισσότερο λέρωμα από εκείνο που εγίνετο όταν η μητέρα του προσπαθούσε να το ταΐση, και η μεγάλη του ικανοποίησις να μπορή να ενεργή μόνο του ανεξάρτητα, φαινόταν εύκολα στον ενθουσιασμό με τον οποίον υπεδέχετο την ώρα του φαγητού. Ναι, τα παιδιά είναι πολύ άγρυπνα από μια τρυφερή ηλικία και μπορούν να βοηθηθούν να μάθουν πολλά χρήσιμα και πρακτικά πράγματα.

11. Ποια παραδείγματα δείχνουν ότι τα τέκνα είναι ικανά να μάθουν πολλά από μια Γραφική μελέτη; Με ποια ωφέλεια στους γονείς; στα τέκνα;

¹¹ Μερικοί γονείς μπορεί να υποστηρίζουν ότι τα τέκνα των είναι πολύ νέα για να εννοήσουν πολλά από Γραφική μελέτη. Αλλ’ αν παιδιά τεσσάρων και πέντε ετών ηλικίας μπορούν να επαναλάβουν εμπορικές διαφημίσεις της τηλεοράσεως λέξιν προς λέξιν και μαθαίνουν συναρπαστικές φράσεις από ωρισμένα προγράμματα, ασφαλώς είναι ικανά να μάθουν Γραφικές αρχές. Ένα παιδί τεσσάρων ετών μπορεί ήδη να δείξη τις ογδόντα και πλέον εικονογραφίες του Βιβλικού εκπαιδευτικού βοηθήματος που εξεδόθη από την Εταιρία Σκοπιά, Από τον Απολεσθέντα Παράδεισο στον Αποκαταστημένο Παράδεισο, και μπορεί να πη τι περιγράφεται από κάθε εικόνα ή ποια ιστορία συνδέεται με κάθε χαρακτήρα. Σκεφθήτε την εκπαίδευσι που λαμβάνει το παιδί αυτό και σκεφθήτε, επίσης, τα οφέλη που λαμβάνουν οι γονείς. Γιατί; Επειδή χρειάζεται επιμελής μελέτη της Γραφής από μέρους των για να προετοιμάσουν εποικοδομητικές μελέτες, με τα τέκνα των. Ποια μπορεί να είναι η έκβασις; Θυμηθήτε τι λέγει το Παροιμίαι 22:6: «Δίδαξον το παιδίον εν αρχή της οδού αυτού· και δεν θέλει απομακρυνθή απ’ αυτής ουδέ όταν γηράση.»

12. Γιατί πρέπει οι γονείς να ενδιαφέρωνται να δίδουν τα ορθά παραδείγματα σχετικά με τη λατρεία;

¹² Οι γονείς, επίσης, πρέπει να ενδιαφέρωνται για την τακτική ομαδική συνάθροισι της οικογενείας στο τοπικό μέρος λατρείας. Τα τέκνα γεννώνται μιμηταί. Γονείς, δίνετε στα τέκνα σας καλά παραδείγματα για να μιμηθούν; Ή περιμένετε τα τέκνα σας να πηγαίνουν στις συναθροίσεις, ενώ εσείς μένετε στο σπίτι βλέποντας τηλεόρασι ή κάνοντας μερικές μικροδουλειές γύρω στο σπίτι; Θυμηθήτε, επίσης, ότι αποτελεί ευθύνη σας να δίδετε ένα καλό παράδειγμα παρέχοντας σχόλια σ’ αυτές τις συναθροίσεις, έτσι ώστε τα τέκνα σας να μάθουν σε μικρή ηλικία ότι αυτό δεν είναι μόνο δικαίωμα, αλλά και ό,τι αναμένεται να πράττουν.—Εβρ. 10:24, 25.

13. (α) Πόσο ζωτικό είναι να δίδομε επαρκή φροντίδα και προσοχή στην οικογένειά μας; (β) Ποια εδάφια, αποδεικνύουν ότι η σωτηρία της οικογενείας πρέπει να συγκεντρώνη μεγαλύτερο ενδιαφέρον των γονέων;

¹³ Και όταν πρόκειται για εκπαίδευσι νεαρών τέκνων και κατεύθυνσί των στην οδό της σωτηρίας, εδώ ίσως βρίσκεται η πιο μεγάλη δοκιμή της επιδεξιότητος των γονέων ως διδασκάλων. Ενώ πολλοί γονείς έχουν επιτυχία στην εκπαίδευσι άλλων, ποια αποτελέσματα έχετε με τα δικά σας τέκνα; Συχνά Χριστιανοί γονείς απορροφώνται τόσο στο να δείξουν την οδό της σωτηρίας στους άλλους, ώστε δεν δίδεται αρκετή φροντίδα και προσοχή στις οικογένειές των. Θυμηθήτε ότι η οδός της σωτηρίας αρχίζει στον οικογενειακό μας κύκλο. Η οικογενειακή φροντίδα και εκπαίδευσις είναι μια θεία αρχή. Ο Παύλος έγραψε στον Τιμόθεο: Αλλ’ εάν τις δεν προνοή περί των εαυτού, και μάλιστα των οικείων, ηρνήθη την πίστιν, και είναι απίστου χειρότερος.» Ο Παύλος έγραψε περαιτέρω πάνω σ’ αυτό το ζήτημα; «Ταύτα μελέτα, εις ταύτα μένε, δια να ήναι φανερά εις πάντας η προκοπή σου. Πρόσεχε εις σεαυτόν και εις την διδασκαλίαν επίμενε εις αυτά. Διότι τούτο πράττων, και σεαυτόν θέλεις σώσει και τους ακούοντάς σε.» (1 Τιμ. 5:8· 4:15, 16) Γονείς, θέλετε να «σώσετε» τα τέκνα σας; Τέκνα έτσι εκπαιδευμένα μπορούν να βοηθηθούν να εκπαιδεύσουν άλλους, όπως ακριβώς έγραψε ο Παύλος στον Τιμόθεο, στη 2 Τιμόθεον 2:1, 2: «Συ λοιπόν, τέκνον μου, ενδυναμού δια της χάριτος της εν Χριστώ Ιησού· και όσα ήκουσας παρ’ εμού δια πολλών μαρτύρων, ταύτα παράδος εις πιστούς ανθρώπους, οίτινες θέλουσιν είσθαι ικανοί και άλλους να διδάξωσι.» Η εκπαίδευσις αυτή, αρχίζοντας στο οικογενειακό επίπεδο, θα επεκταθή και θα εξαπλωθή, παρέχοντας διαρκώς περισσοτέρους ικανούς διακόνους για τη διάδοσι τούτου του ευαγγελίου της Βασιλείας.—Ματθ. 24:14.

14. Πώς μπορούν τα τέκνα να εκπαιδεύονται στις θεμελιώδεις αρχές της Χριστιανικής διακονίας; Με ποιό αποτέλεσμα;

¹⁴ Από πείρα πολλοί γονείς έμαθαν ότι ο πιο καλός τρόπος να εκπαιδεύσουν τα τέκνα των στη Χριστιανική διακονία είναι να τα κάμουν ν’ αρχίσουν την από σπίτι σε σπίτι διανομή των περιοδικών Η Σκοπιά και Ξύπνα! (Πράξ. 20:20) Αυτό είναι ένα υγιές έργο, στο οποίο μπορούν εύκολα να ενασχοληθούν τα παιδιά και που γενικά παράγει καλά αποτελέσματα, καθιστώντας ικανούς ειλικρινείς ερευνητάς να μάθουν για τη βασιλεία του Θεού. Γονείς, βοηθείτε μήπως τα τέκνα σας να έχουν κατάλληλα λόγια για κάθε περιοδικό, ώστε οι παρουσιάσεις των να είναι και αποτελεσματικές και μεταδοτικές γνώσεως; Ναι, το να διδάσκη ο γονεύς τα τέκνα του είναι πρωταρχική του ευθύνη και αμφότεροι οι γονείς πρέπει να συμμετέχουν σ’ αυτήν πλήρως. Αυτή η διδασκαλία και εκπαίδευσις από μέρους των γονέων οδηγεί στην οικογενειακή ωριμότητα.—Εφεσ. 4:13, 14.

15. (α) Διευκρινίστε την ευθύνη των γονέων εν σχέσει με την εφαρμογή των Βιβλικών αρχών. (β) Πώς πρέπει να γίνεται η πειθαρχική διαπαιδαγώγησις;

¹⁵ Εν τούτοις, είναι ένα πράγμα το να γνωρίζωμε κάποιες Βιβλικές αρχές, αλλά είναι ένα άλλο το να κατανοούμε πού και πώς να τις εφαρμόσωμε. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθινό στην περίπτωσι των τέκνων. Επομένως, συνετοί γονείς θα το αναγνωρίσουν αυτό και θα βοηθούν διαρκώς τα τέκνα των να κατανοήσουν τα διατί και τα διότι. Παραδείγματος χάριν, μπορεί να λεχθή σ’ ένα παιδί να μην κλέπτη. Αυτό δεν σημαίνει πολλά σ’ ένα νεανία που δεν έχει αίσθησι δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και που βλέπει κάτι που το θέλει. Οι γονείς, λοιπόν, θα πρέπει να καθήσουν και με απλότητα να εξηγήσουν τι είναι κλοπή και ότι αυτή άρχισε με τον Σατανά και, επειδή δεν θέλομε να είμεθα όμοιοι μ’ αυτόν, ή να έχωμε το ίδιο με αυτόν τέλος, δεν θα κάμωμε τα πράγματα που πηγάζουν απ’ αυτόν. (Ησ. 14:12-15) Επίσης, όταν συμβαίνουν κακές πράξεις και πρέπει να γίνη πειθαρχική διαπαιδαγώγησις, αυτή πρέπει να γίνη με αγάπη και σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε παιδιού. Μερικά παιδιά χρειάζονται μόνο ένα λόγο και εννοούν. Μερικά χρειάζονται σταθερώτερη πειθαρχική διαπαιδαγώγησι αρκετά χαμηλή και αρκετά σκληρή. Άλλα ακόμη θ’ ανταποκριθούν καλύτερα, αν αποστερηθούν από κάτι που αγαπούν πάρα πολύ. Οι συνετοί γονείς θα μάθουν ποιό φάρμακο ενεργεί καλύτερα και έπειτα θα το χειρισθούν στις κατάλληλες δόσεις και στις κατάλληλες ώρες.—Παροιμ. 23:13, 14.

16. (α) Πώς πρέπει οι γονείς ν’ αποβλέπουν στα λόγια του Παύλου στην 1 Κορινθίους 15:33; (β) Πώς μπορούν οι Χριστιανοί γονείς να οδηγούν επιτυχώς τα τέκνα των στα σχολικά χρόνια;

¹⁶ Ένα άλλο σημείο, που είναι άξιο εξετάσεως, είναι ότι βρισκόμαστε στον καιρό του τέλους, σύμφωνα με τη Γραφή. (2 Τιμ. 3:1-5) Για τούτο, οι συνετοί γονείς θα προσέξουν τη συμβουλή του αποστόλου Παύλου στην 1 Κορινθίους 15:33: «Μη πλανάσθε· “Φθείρουσι τα καλά ήθη αι κακαί συναναστροφαί”.» Γονείς, φυλάξτε τα τέκνα σας από ακατάλληλες συναναστροφές και κακές σκέψεις. Όταν τα τέκνα αρχίζουν να πηγαίνουν στο σχολείο, πολλοί γονείς σημειώνουν μια αλλαγή στη σκέψι και στη διάθεσι των τέκνων των. Για μερικά γίνεται πιο δύσκολο το να τα διευθύνουν λόγω του περιβάλλοντος, στο οποίο τώρα βρίσκονται. Άλλα γίνονται τόσο απορροφημένα στη μελέτη, ώστε βρίσκουν λίγο μόνο χρόνο ή καθόλου για Γραφικές μελέτες, διακονική δράσι και οικογενειακές επιδιώξεις. Είναι καιρός για ισορροπημένη διεύθυνση από μέρους των γονέων. Τα σχολικά χρόνια μπορούν να είναι εποικοδομητικά χρόνια αλλά συγχρόνως, χωρίς κατάλληλη διαπαιδαγώγησι και καθοδηγία από τους γονείς, μπορούν να είναι δύσκολα χρόνια.

17. Πώς πρέπει να θεωρήται από τους γονείς και τα τέκνα η έξω από το πρόγραμμα των μαθημάτων δράσις;

¹⁷ Παραδείγματος χάριν, ένα σημείο, στο οποίο πάρα πολλά τέκνα χρειάζονται καθοδηγία, είναι το ζήτημα της έξω από το πρόγραμμα των μαθημάτων δράσεως. Αθλήματα και άλλη δράσις μπορεί να καταναλίσκουν χρόνον και να κάνουν τη σκέψι ενός παιδιού να βρίσκεται έξω από ισορροπία. Ο Παύλος έγραψε στον Τιμόθεο: «Και γύμναζε σεαυτόν εις την ευσέβειαν. Διότι η σωματική γυμνασία είναι προς ολίγον ωφέλιμος αλλ’ η ευσέβεια είναι προς πάντα ωφέλιμος, έχουσα επαγγελίαν της παρούσης ζωής και της μελλούσης. Πιστός ο λόγος και πάσης αποδοχής άξιος. Επειδή δια τούτο και κοπιάζομεν και ονειδιζόμεθα, διότι ελπίζομεν εις τον ζώντα Θεόν, όστις είναι ο Σωτήρ πάντων ανθρώπων, μάλιστα των πιστών.» (1 Τιμ. 4:7-10) Συνεπώς, οι Χριστιανοί γονείς θα βοηθούν πάντοτε τα τέκνα των να βλέπουν το σχολείο στην κατάλληλη προοπτική του, δηλαδή, ως μέσον αποκτήσεως της αναγκαίας εκπαιδεύσεως. Τα τέκνα στην κοινωνία Νέου Κόσμου παρατηρούνται ως παραδείγματα και πρέπει ν’ αγωνίζωνται να παρουσιάζουν καλά, υγιεινά σχολικά πρότυπα, διότι τούτο αποτελεί, αυτό καθ’ εαυτό, έπαινο και μαρτυρία. Η διαγωγή των, επίσης, πρέπει να φρουρήται ζηλότυπα, για να μη φερθή όνειδος στο όνομα και στην οργάνωσι του Ιεχωβά.

18. Τι είναι αναψυχή, και πώς μπορεί να υιοθετηθή στον οικογενειακό κύκλο μια ισορροπημένη άποψις αναψυχής;

¹⁸ Σ’ αυτό το σημείο θα ήταν καλά να εξετάσωμε το θέμα της αναψυχής. Τι είναι αναψυχή και ποιες μορφές μπορεί να λάβη; Η αναψυχή γενικά ορίζεται ως δροσισμός ή αναζωογόνησις της δυνάμεως και των πνευμάτων έπειτα από κόπο· ψυχαγωγία ή ένας τρόπος ψυχαγωγίας. Βασικά σημαίνει αλλαγή βήματος, και η αναψυχή φαίνεται να είναι ένας ζωτικός παράγων για ισορροπημένη ζωή. Ποια ακριβώς μορφή πρέπει να λάβη η αναψυχή, θα έπρεπε να το αποφασίση ο Χριστιανός σε αρμονία με τη φωτισμένη, του συνείδησι. (2 Κορ. 1:12) Συμμετοχή σε παιγνίδια του ενός ή του άλλου είδους θα ήταν αναψυχή για μερικούς. Άλλοι φρονούν ότι τα διάβασμα, ο περίπατος ή η πεζοπορία μέσα από τα δάση ή ίσως ακόμη μια προσφιλής ενασχόλησις θα ήσαν ευπρόσδεκτα. Το κύριο ζήτημα είναι να μην αφήνωμε την αναψυχή να γίνη ο μέγιστος παράγων στη ζωή, αλλά, μάλλον, πρέπει αυτή να προσαρμόζεται στη θέσι της, με τονισμό του πιο σπουδαίου πράγματος, δηλαδή, του κηρύγματος τούτου του ευαγγελίου της Βασιλείας. Εν τούτοις, είναι ζωτικό οι γονείς να δαπανούν λίγον χρόνον με τα παιδιά των σε αναψυκτική δράσι· και σχετικά έχει λεχθή, «Σπάνια οποιοδήποτε αγόρι θα ήταν ένα παιδί-πρόβλημα, αν ο πατέρας του το έπαιρνε από καιρό σε καιρό μαζί του στο ψάρεμα για να κρατή το κουτί με τα δολώματα. Άσχετα με τη μορφή που λαμβάνει η αναψυχή, εφόσον είναι υγιεινή και δεν παραβιάζει τις Χριστιανικές αρχές, τα καλά της αποτελέσματα θα εκτιμηθούν από ισορροπημένους Χριστιανούς.

19. (α) Εν σχέσει με τι πρέπει οι γονείς να ενισχύουν τα τέκνα των; Διευκρινίστε. (β) Πώς ο Παύλος έδειξε ότι οι Χριστιανοί θα υπέφεραν;

¹⁹ Ένας άλλος παράγων, που πρέπει οι Χριστιανοί γονείς να εξετάσουν προσεκτικά, είναι ότι η νεότης πρέπει να ενισχύεται όταν περιγελάται από άλλους. Τα παιδιά, περισσότερο ακόμη και από τους ενηλίκους, θέλουν να σκέπτωνται οι άλλοι ευμενώς γι’ αυτά. Μερικά παιδιά έγιναν γνωστά ότι κλέπτουν για να έχουν απλώς αρκετά χρήματα για να ντυθούν καλύτερα και να πηγαίνουν σε διάφορα μέρη με τους φίλους των. Άλλα παιδιά το βρίσκουν δύσκολο ν’ αντισταθούν στις πιέσεις που εξασκούνται λόγω της στάσεώς των σε ωρισμένα ζητήματα. Σχετικά με τούτο, πρέπει να εξηγηθή υπομονητικά και στοργικά ότι ο Χριστιανικός τρόπος ζωής είναι ανώτερος και ακολουθεί τον κανόνα που ετέθη από τον Ιησού Χριστό. Ο ίδιος ο απόστολος Παύλος είπε: «Και πάντες δε οι θέλοντες να ζώσιν ευσεβώς εν Χριστώ Ιησού, θέλουσι διωχθή.» Τα Χριστιανικά τέκνα, επομένως, μπορεί να υποφέρουν ή να υπάρχη κακή ιδέα γι’ αυτά, επειδή δεν παρευρίσκονται στα έξαλλα «πάρτυ», δεν χτενίζονται μ’ ένα διαφορετικό τρόπο, δεν συμμορφώνονται με ωρισμένους τύπους ενδυμασίας και δεν περιφέρονται για κλοπές. Είναι μήπως εσφαλμένο να υπάρχη μια τέτοια κακή ιδέα γι’ αυτά; Όχι! Ο έπαινος από τον Ιεχωβά είναι καλύτερος από τη δημοτικότητα, και η αρετή πρέπει να είναι πιο επιθυμητή από τη φαυλότητα.—2 Τιμ. 3:12.

20. Ποια Γραφική συμβουλή δίδεται για την αποφυγή κακής συναστροφής;

²⁰ Επίσης, μήπως είναι εσφαλμένο οι γονείς να δίνουν ευθεία αλλά στοργική συμβουλή στα τέκνα των τονίζοντας την παγίδα του να πηγαίνουν σε «ραντεβού» και με άλλους τρόπους να έχουν συντροφιά με πρόσωπα που δεν ανήκουν στην πίστι των; Όχι! Οι συνετοί γονείς θα εφαρμόζουν τι διατάσσει ο Ιεχωβά, στο Δευτερονόμιο 7:3: «Ουδέ θέλεις συμπενθερεύσει μετ’ αυτών· την θυγατέρα σου δεν θέλεις δώσει εις τον υιόν αυτού, ουδέ την θυγατέρα αυτού θέλεις λάβει εις τον υιόν σου.» Ο απόστολος Παύλος, επίσης, εδήλωσε: «Μόνον να γίνηται τούτο [ο γάμος] εν Κυρίω.» (1 Κορ. 7:39) Δεν μπορεί κανείς να παραβλέψη αυτή τη θεία εντολή και να περιμένη να έχη την ευαρέσκεια του Ιεχωβά. Γονείς, έχετε βαριά ευθύνη να οδηγήτε τα τέκνα σας στο σωστό δρόμο, αποβλέποντας σε γάμο που είναι και έντιμος και Γραφικώς υγιής.

21. Γιατί η Χριστιανική εκκλησία μπορεί ορθώς να αναμένη καλά παραδείγματα από Χριστιανούς πατέρες;

²¹ Επίσης, ο Παύλος, δίνοντας σχόλια για τους Χριστιανούς πατέρες που θα είχαν τα προσόντα να είναι επίσκοποι και διακονικοί βοηθοί, έγραψε στον Τιμόθεο: Πρέπει να είναι άνθρωπος «κυβερνών καλώς τον εαυτού οίκον, έχων τα τέκνα αυτού εις υποταγήν μετά πάσης σεμνότητος (διότι εάν τις δεν εξεύρη να κυβερνά τον εαυτού οίκον, πώς θέλει επιμεληθή την εκκλησίαν του Θεού;)» (1 Τιμ. 3:1-7) Επομένως, η Χριστιανική εκκλησία μπορεί ορθώς να αναμένη καλά οικογενειακά παραδείγματα από επισκόπους και διακονικούς βοηθούς. Οι Χριστιανοί πατέρες που αποτυγχάνουν να παράσχουν τέτοια παραδείγματα, θα ήταν δύσκολο να αναμένεται ότι θα διατηρηθούν σε θέσεις εποπτείας.