Ανεύρεσις Απαντήσεων στις Γραφικές Σας Ερωτήσεις

ΜΕΡΙΚΟΙ χρυσοθήραι αναζητούν χρυσόν ή άργυρον· μερικοί, πολυτίμους λίθους, και μερικοί, κρυμμένους θησαυρούς. Μια πιο επωφελής θήρα θησαυρών είναι η έρευνα στον Λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή, για ακριβή γνώσι, ώστε να μπορή ένας να έχη αληθινή σοφία. Μας λέγεται, λοιπόν, στις Παροιμίες 2:4, 5 (ΜΝΚ): «Εάν ζητήσης αυτήν ως αργύριον, και εξερευνήσης αυτήν ως κεκρυμμένους θησαυρούς, τότε θέλεις εννοήσει τον φόβον του Ιεχωβά, και θέλεις ευρεί την επίγνωσιν του Θεού.»

Οι ανεκτίμητοι θησαυροί της ‘επιγνώσεως του Θεού’ είναι για κείνους οι οποίοι, όπως ένας επίμονος θηρευτής θησαυρών, έχουν τη θέλησι να τους αναζητήσουν. Είσθε επιμελής στο να βρίσκετε απαντήσεις στα Γραφικά σας ερωτήματα; Πώς μπορείτε να βελτιώσετε την ικανότητά σας γι’ αυτό;

Μπορείτε, βέβαια, να ερωτάτε κάποιον άλλον. Είναι, όμως, αυτό, εκείνο που πρέπει να σκέπτεται πρώτα ένας σπουδαστής της Γραφής; Όχι, διότι ο Λόγος του Θεού λέγει ότι πρέπει να ‘ζητούμε’ και επίσης λέγει: «Σπούδασον [κάμε το καλύτερον που ειμπορείς, ΜΝΚ] να παραστήσης σεαυτόν δόκιμον εις τον Θεόν, εργάτην ανεπαίσχυντον, ορθοτομούντα τον λόγον της αληθείας.» (2 Τιμ. 2:15) Τι θα πούμε για κείνους που πάντοτε ερωτούν άλλους; Είναι απίθανο ότι έχουν σπουδάσει [κάμει το καλύτερο που μπορούν] για να βρουν απαντήσεις, τουλάχιστον σε πολλές περιπτώσεις. Αυτό δείχνεται, όπως φαίνεται, από το γεγονός ότι η Εταιρία Σκοπιά λαμβάνει συχνά από ωρισμένα πρόσωπα ερωτήσεις επάνω σε πλήθος σημείων, ενώ άλλοι σπανίως ερωτούν. Εργασθήτε, λοιπόν, σκληρά για να βρήτε απαντήσεις στις Γραφικές ερωτήσεις σας. Τι μπορείτε να κάνετε, όμως, για να εξασφαλίσετε επιτυχία στην έρευνά σας για θησαυρούς γνώσεως μέσα στον Λόγον του Θεού;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΙ, ΕΞΕΤΑΣΤΕ ΤΑ ΣΥΜΦΡΑΖΟΜΕΝΑ

Ένας από τους πιο σπουδαίους τρόπους για να βρήτε απαντήσεις είναι απ’ αυτούς που παραμελούνται περισσότερο: Δηλαδή, να μεταβήτε στη Γραφική αφήγησι, που πιθανόν να έδωσε αφορμή για την ερώτησι. Εξετάστε την πλήρως, χωρίς να παραμελήσετε να διαβάσετε τα συμφραζόμενα, την ύλη που συγγενεύει μ’ αυτή. Ιδού μια Γραφική ερώτησις που υποβάλλεται κοινώς, και στην οποία θα μπορούσε να δοθή απάντησις, αν οι άνθρωποι το έκαναν αυτό: Πού απέκτησε τη σύζυγό του ο Κάιν, ο πρώτος γυιός του Αδάμ και της Εύας;

Για την απάντησι, γιατί να μην πάτε στη Γραφική αφήγησι; Μελετήστε την, όχι απλώς διαβάζοντάς την γρήγορα. Διαβάστε το τέταρτο και πέμπτο κεφάλαιο της Γενέσεως. Θα παρατηρήσετε ότι στη Γένεσι 4:16 λέγεται απλώς ότι ο Κάιν «κατώκησεν εν τη γη Νωδ», όχι ότι μετέβη εκεί για να λάβη σύζυγο. Το επόμενο εδάφιο λέγει: «Εγνώρισε δε ο Κάιν τη γυναίκα αυτού, και συνέλαβε, και εγέννησε τον Ενώχ.» Τώρα, αν συνεχίσετε την ανάγνωσι, θα φθάσετε στη Γένεσι 5:4, που λέγει: «Και εγέννησεν [ο Αδάμ] υιούς και θυγατέρας.» Συνεπώς, ο Αδάμ είχε θυγατέρες ως επίσης και υιούς, που εγεννήθησαν σ’ αυτόν από την Εύα. Και, εφόσον η Γραφική αφήγησις το διασαφηνίζει ότι ο Θεός εδημιούργησε μόνον έναν άνδρα και μια γυναίκα, ο Κάιν πρέπει ν’ απέκτησε τη σύζυγό του ανάμεσα από τις αδελφές του, νυμφευόμενος ίσως τη μεγαλύτερη αδελφή του. Βέβαια, η ανθρώπινη οικογένεια ήταν τότε πολύ κοντά στην τελειότητα και μια τέτοια ένωσις δεν θα είχε τα ίδια επιβλαβή αποτελέσματα τότε, όπως θα είχε τώρα. Πράγματι, αργότερα ο Θεός απηγόρευσε στους Ισραηλίτας να συνάπτουν τέτοιους γάμους. (Λευιτ. 18:11) Εν τούτοις, όπως βλέπετε, διαβάζοντας τη Βιβλική αφήγησι μαζί με τα συμφραζόμενα, μπορείτε συχνά να φθάσετε στη μόνη λογική απάντησι της Γραφικής σας ερωτήσεως.

Κατόπιν, υπάρχει η ερώτησις σχετικά με τα όσα λέγονται στη Γένεσι 18:22 (ΜΝΚ), που αφορά τους τρεις αγγελικούς επισκέπτας, που εμφανίσθηκαν ως άνθρωποι και επεσκέφθηκαν τον Αβραάμ για να του πουν ότι η σύζυγός του Σάρρα θα γεννούσε υιόν. «Τότε οι άνδρες ανεχώρησαν εκείθεν και καθ’ οδόν έφθασαν εις τα Σόδομα· ο δε Ιεχωβά, ίστατο ακόμη ενώπιον του Αβραάμ.» Θα μπορούσε ένας να ερωτήση, Πώς ο Ιεχωβά ίστατο ενώπιον του Αβραάμ, τώρα που οι άνδρες, οι άγγελοι, είχαν αναχωρήσει; Διαβάζοντας προσεκτικά τα συμφραζόμενα, μαθαίνετε ότι δεν λέγουν ότι οι τρεις άγγελοι, που εμφανίσθηκαν ως άνθρωποι, ανεχώρησαν. Αντί τούτου, παρατηρείτε στην αρχή του επομένου κεφαλαίου ότι λέγουν: «Ήλθον δε οι δύο άγγελοι εις τα Σόδομα το εσπέρας.» Έτσι, μόνον δύο άγγελοι έφυγαν από προσώπου του Αβραάμ και μετέβησαν στα Σόδομα, όχι τρεις. Η λογική απάντησις, λοιπόν, πρέπει να είναι ότι ένας άγγελος έμεινε πίσω και ίστατο ενώπιον του Αβραάμ, ο άγγελος δε αυτός αντιπροσώπευε τον Ιεχωβά. Ο αγγελικός αντιπρόσωπος του Ιεχωβά δεν είχε ακόμη αποσυρθή ούτε εξαφανισθή από το πρόσωπο του Αβραάμ, αλλ’ ίστατο ακόμη ενώπιόν του και ήταν δυνατόν να βλέπεται από τον Αβραάμ.

Ένα άλλο ακόμη παράδειγμα, που τονίζει την ανάγκη να διαβάζωμε προσεκτικά τα συμφραζόμενα, είναι η ερώτησις, Ποιος επώλησε τον Ιωσήφ στην Αίγυπτο; Μερικοί εδιάβασαν γρήγορα στη Γένεσι 37:28: «Και ενώ διέβαινον οι Μαδιανίται έμποροι, ανέσυραν και ανεβίβασαν τον Ιωσήφ εκ του λάκκου, και επώλησαν τον Ιωσήφ δια είκοσι αργύρια εις τους Ισμαηλίτας· οι δε έφεραν τον Ιωσήφ εις την Αίγυπτον.» Μερικοί εξήγαγαν το συμπέρασμα από το κείμενο αυτό ότι πράγματι οι Μαδιανίται έμποροι ήσαν εκείνοι που ανέσυραν τον Ιωσήφ από τον λάκκο και ότι οι έμποροι αυτοί, με τη σειρά τους, επώλησαν τον Ιωσήφ σε άλλη ομάδα, τους Ισμαηλίτας, οι οποίοι τον έφεραν στην Αίγυπτο. Είναι, όμως, αυτό ορθό;

Διαβάζοντας τα συμφραζόμενα προσεκτικά, θα παρατηρήσετε ότι το εδάφιον 27 του κεφαλαίου αυτού λέγει ότι οι αδελφοί του Ιωσήφ ήσαν εκείνοι που απεφάσισαν να πωλήσουν τον Ιωσήφ στους Ισμαηλίτας. Τώρα, όταν θα διαβάσετε το τελευταίο εδάφιο του κεφαλαίου, «Οι . . . Μαδιανίται επώλησαν αυτόν εν τη Αιγύπτω», σε ποιο συμπέρασμα καταλήγετε; Είτε ότι οι Μαδιανίται ωνομάζοντο και Ισμαηλίται, είτε ότι οι Μαδιανίται έμποροι ήσαν άνθρωποι που ταξίδευαν μαζί με το Ισμαηλιτικό «καραβάνι»· και ο Ιωσήφ επωλήθη σ’ αυτούς από τους αδελφούς του. Αν θα διαβάσετε περαιτέρω, θα έχετε επί πλέον επιβεβαίωσι στο μέρος της Γενέσεως 45:4, 5, όπου ο ίδιος ο Ιωσήφ λέγει: «Εγώ είμαι Ιωσήφ ο αδελφός σας, τον οποίον επωλήσατε εις την Αίγυπτον.» Διαβάζοντας, λοιπόν, ολόκληρη την αφήγησι, έχετε την ορθή άποψι—δηλαδή ότι οι Μαδιανίται έμποροι δεν απεμακρύνθησαν γρήγορα από τον Ιωσήφ και μετά τον επώλησαν εις τους Ισμαηλίτας, αλλ’ ότι οι ίδιοι οι αδελφοί του Ιωσήφ τον επώλησαν στους εμπόρους. Οι Ισμαηλίται και οι Μαδιανίται συνεδέοντο μεταξύ των μέσω του προπάτορός των Αβραάμ.

ΛΕΞΙΚΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

Αν έχετε ένα λεξικό της Γραφής στη βιβλιοθήκη σας, θα μπορούσατε να το χρησιμοποιήσετε για να επιβεβαιώσετε την απάντησι που εδόθη στην ανωτέρω ερώτησι περί του Ιωσήφ. Π. χ., πολλά λεξικά της Γραφής θα σας πουν κάτω από τον όρο «Μαδιανίται» ή «Ισμαηλίται» ότι τα δύο αυτά ονόματα χρησιμοποιούνται μερικές φορές κατ’ εναλλαγήν. Ή, αν κυττάξετε, π. χ., την λέξι «Ιωσήφ» στο Νέο Λεξικό της Γραφής του Ντάγκλας, θα βρήτε το εξής:

«Ποιος επώλησε τον Ιωσήφ στην Αίγυπτο; . . . Το ‘καραβάνι’ ήταν Ισμαηλιτικό, συμπεριλαμβανομένων κάτω απ’ αυτό τον προσδιορισμό και Μαδιανιτών· οι όροι συμπίπτουν. Αυτή η εναλλαγή των όρων καταδεικνύεται σαφέστατα από το εδάφιον Κριταί 8:24, που λέγει σαφώς ότι οι Μαδιανίται που εκτυπήθησαν από τον Γεδεών ‘είχον ενώτια χρυσά, όντες Ισμαηλίται’.»

Συνεπώς, τα λεξικά της Γραφής μπορεί να υποβοηθήσουν, ειδικώς όσον αφορά τις πληροφορίες για ένα λαό της Γραφής, τη Γραφική ιστορία, τα ονόματα, τη γεωγραφία, την καθημερινή ζωή των λαών, τις ασχολίες και λοιπά. Εν τούτοις, πρέπει να χρησιμοποιούνται με επιφύλαξι, ειδικώς όταν άπτωνται ζητημάτων σχετικών με Γραφική διδασκαλία.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Ένα βοήθημα με ειδική αξία είναι οι Γραφικές παραπομπές. Ωρισμένες Γραφές έχουν παραπομπές, αλλ’ εκείνη που είναι περισσότερο υποβοηθητική είναι η με μεγάλα τυπογραφικά στοιχεία έκδοσις της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών. Στο περιθώριον υπάρχουν εδάφια, γίνεται δε παραπομπή σ’ αυτά με σύμβολα, όπως: *, †, ^Δ, x, ^k έως ⁿ, ^r έως ^z. Ο πρόλογος της Γραφής, στη σελίδα 24, λέγει ότι αυτά τα σύμβολα «θα σας οδηγήσουν σε χρήσιμες πληροφορίες, όπως είναι αντίστοιχα εδάφια, γεωγραφικά και βιογραφικά σημεία, εδάφια από τα οποία γίνεται παράθεσις, κλπ.»

Τοιουτρόπως, χρησιμοποιώντας αυτές τις παραπομπές στην έκδοσι αυτή της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου, θα βρήτε συχνά χρήσιμες πληροφορίες. Πράγματι, σχετικά με την ίδια την ερώτησι τη σχετική με τον Ιωσήφ, θα βρήτε μια παραπομπή μετά τις λέξεις «Μαδιανίται έμποροι», που παραπέμπει τον αναγνώστη στη Γένεσι 25:2. Εκεί ένας μαθαίνει ότι ο Μαδιάμ ήταν ένας από τους υιούς του Αβραάμ με τη Χεττούρα. Αυτό είναι υποβοηθητικό διότι μπορείτε να μάθετε ότι οι Ισμαηλίται και οι Μαδιανίται είχαν ένα κοινόν προπάτορα, δηλαδή, τον Αβραάμ· έτσι γίνεται πιο κατανοητό ότι θα συνεδέοντο στενά και ότι τα ονόματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ακόμη και κατ’ εναλλαγήν.

Με τη χρήσι τέτοιων παραπομπών, μπορεί ν’ αποκτηθή μέγα πλήθος πληροφοριών. Θα μπορούσε ένας να ερωτήση, γιατί ο Ιησούς, στις προ του θανάτου του ακριβώς στιγμές, είπε: «Θεέ μου, Θεέ μου, δια τι με εγκατέλιπες;» (Ματθ. 27:46) Αν ο ερευνητής χρησιμοποιήση τη Γραφική παραπομπή, θα σημειώση μια παραπομπή στον Ψαλμό 22:1, και διαβάζοντάς τον θα παρατηρήση ότι αυτό είχε προλεχθή στον Ψαλμό· ο Ιησούς δε, εις εκπλήρωσιν της προφητείας, εξεφώνησε αυτές τις λέξεις στον καιρό κατά τον οποίον εφαίνετο εκ πρώτης όψεως ότι είχε εγκαταλειφθή από τον Θεό.

ΤΑΜΕΙΑ

Ένα άλλο βοήθημα για την ανεύρεσι απαντήσεων στις Γραφικές σας ερωτήσεις είναι ένα ταμείο της Γραφής, που είναι ένας αλφαβητικός πίναξ λέξεων, ο οποίος δείχνει τις θέσεις εντός του κειμένου της Γραφής, όπου ωρισμένες λέξεις μπορούν να βρεθούν. Μερικά είναι μεγάλα και λεπτομερή, άλλα είναι μικρά και χρησιμοποιούν μόνον κύριες λέξεις. Μια μεγάλη βοήθεια από την άποψι αυτή είναι το τμήμα που τιτλοφορείται «Σπουδαίες Γραφικές Λέξεις για Ταχεία Παραπομπή», που βρίσκεται στο τέλος της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών, εκδόσεως 1961.

Αυτό το τμήμα της Γραφής μπορεί να χρησιμοποιηθή με πολλούς τρόπους. Π.χ., υποθέστε ότι θέλετε πληροφορίες σχετικά με το θέμα «Πίστις». Για να βρήτε μερικά από τα σπουδαιότερα εδάφια πάνω στο θέμα αυτό, όλο εκείνο που χρειάζεσθε να κάμετε είναι να γυρίσετε στο πίσω μέρος της Γραφής και να κυττάξετε την κυρία λέξι «πίστις». Εκεί θα βρήτε έναν ωρισμένον αριθμό υποβοηθητικών εδαφίων, όπως το Εβραίους 11:6: «Χωρίς . . . πίστεως αδύνατον είναι να ευαρεστήση τις» τον Θεό, και Ιακώβου 2:26: «Πίστις χωρίς των έργων είναι νεκρά».

Ίσως ενθυμείσθε τους λόγους του Ιησού Χριστού, «Πάντες όσοι πιάσωσι μάχαιραν, δια μαχαίρας θέλουσιν απολεσθή.» Αλλά πού βρίσκονται στη Γραφή; Το ταμείο έρχεται προς βοήθειάν σας. Κυττάζοντας κάτω από την κυρία λέξι «μάχαιρα», λόγου χάριν, μπορείτε να βρήτε τη Γραφική παραπομπή. Είναι Ματθαίος 26:52. Την βρήκατε χρησιμοποιώντας το τμήμα «Σπουδαίες Γραφικές Λέξεις για Ταχεία Παραπομπή» στο πίσω μέρος της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών, εκδόσεως 1961. Χρησιμοποιείτε λοιπόν ταμεία της Γραφής, και, πραγματικά, θα ωφεληθήτε.

«ΠΙΝΑΞ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΚΟΠΙΑΣ»

Ένα από τα πιο πολύτιμα απ’ όλα βοηθήματα για την ανεύρεσι απαντήσεων σε Γραφικές ερωτήσεις είναι ο Πίναξ Εκδόσεων Σκοπιάς, 1930-1960, μαζί με τα ετήσια συμπληρώματά του. Χρησιμοποιώντας τον Πίνακα, που περιλαμβάνει και τα δύο, δηλαδή, και πίνακα θεμάτων και πίνακα Γραφικών εδαφίων, έχετε μια πολύτιμη διάταξι που σας κατευθύνει σε πλούτον πληροφοριών για ν’ απαντάτε σ’ ερωτήσεις.

Υποθέστε ότι διαβάζετε τη Βίβλο και φθάνετε στο 2 Χρονικών 36:20, 21(ΜΝΚ), που ομιλεί για την εβδομηκονταετή ερήμωσι, της οποίας επρόκειτο να λάβη πείραν το βασίλειον του Ιούδα «δια να πληρωθή ο λόγος του Ιεχωβά ο δια στόματος Ιερεμίου, εωσού η γη χαρή τα σάββατα αυτής.» Θα μπορούσε ένας να ρωτήση, Γιατί ο Ιεχωβά απήτησε εβδομήντα χρόνια; Ήταν μήπως επειδή οι Ισραηλίται απέτυχαν να τηρήσουν ακριβώς τόσο πολλά σαββατιαία έτη, ή μήπως ο αριθμός είναι συμβολικός; Προσφεύγοντας στο συμπλήρωμα του Πίνακος του 1963, θα βρήτε κάτω από τον πίνακα Γραφικών εδαφίων στο 2 Χρονικών 36:21 μια παραπομπή στο βιβλίο “Έπεσε Βαβυλών η Μεγάλη!” Η Βασιλεία του Θεού Κυβερνά! (στην Αγγλική) Δείχνει στη σελίδα 164 ότι ο αριθμός εβδομήντα είναι συμβολικός. Περαιτέρω έρευνα στον Πίνακα 1930- 1960 επισύρει την προσοχή σας στο βιβλίο Η Βασιλεία Είναι Εγγύς (στην Αγγλική), όπου μαθαίνετε:

«Στη διάρκεια των καιρών που οι Ισραηλίται ήσαν πιστοί στη διαθήκη των, τηρούσαν αυτά τα σάββατα της γης στον καθωρισμένο χρόνο. Πόσα συνολικά ετήρησαν, δεν αποκαλύπτεται. Αλλά ο αριθμός εβδομήντα αντιπροσωπεύει πληρότητα με το να είναι πολλαπλάσιο του 10x7· το 10 συμβολίζει γήινη πληρότητα, το δε 7 συμβολίζει πνευματική πληρότητα. Όθεν ο Ιεχωβά Θεός άφησε τον αριθμό 70 να παραμένη ως σύμβολο για να αντιπροσωπεύη περιεκτικά όλα τα υπόλοιπα σαββατιαία έτη της γης που είχαν αποτύχει να τηρήσουν. Έπειτα άφησε 70 χρόνια αναγκαστικής ερημώσεως της γης να αντισταθμίσουν ή να συμπληρώσουν όλα εκείνα τα σαββατιαία έτη, που δεν ετηρήθησαν.»—Σελίδες 169, 170.

Αλλά το χαρακτηριστικόν του «πίνακος Γραφικών εδαφίων» στον Πίνακα Εκδόσεων Σκοπιάς δεν είναι το παν· υπάρχει, επίσης, το χαρακτηριστικό του «πίνακος θεμάτων». Για πολλές από τις ερωτήσεις σας είναι καλύτερα να κυττάξετε εκεί. Υποθέστε, παραδείγματος χάριν, ότι είχατε μια ερώτησι, Ο Ιησούς εσταυρώθη σύμφωνα με το Ιουδαϊκό, ή σύμφωνα με το Ρωμαϊκό έθιμο; Κυττάζοντας απλώς κάτω από τη λέξι «Σταύρωσις», βρίσκετε έναν υπότιτλο «Ιουδαϊκή διαδικασία», και κατευθύνεσθε προς τη Σκοπιά της 1ης Απριλίου 1952, σελ. 223 (στην Αγγλική), όπου μαθαίνετε τα στοιχεία που αφορούν τόσο την Ιουδαϊκή όσο και τη Ρωμαϊκή διαδικασία της σταυρώσεως. Η Ιουδαϊκή μέθοδος ήταν να σταυρώνουν έναν εγκληματία αφού είχε θανατωθή· η Ρωμαϊκή διαδικασία ήταν να κρεμούν το θύμα στον πάσσαλο ζωντανό. Έτσι, ο Ιησούς εσταυρώθη σύμφωνα με το Ρωμαϊκό έθιμο.

Τοιουτοτρόπως, ο Πίναξ Εκδόσεων της Σκοπιάς μπορεί να σας κατευθύνη προς απαντήσεις σε πολλές Γραφικές ερωτήσεις σας. Έχετε καμμιά; Αν ναι, τον χρησιμοποιείτε, μαζί με τα συμπληρώματά του; Μπορείτε να κάμετε τον Πίνακα ειδικά καρποφόρο με το να διαφυλάσσετε τα αντίτυπά σας της Σκοπιάς και του Ξύπνα! ή με το ν’ αποκτάτε τους δεμένους τόμους στο τέλος του έτους. Ακόμη και όταν δεν έχετε μια ωρισμένη ποικιλία εκδόσεων της Σκοπιάς, ο Πίναξ θα σας βοηθήση πολύ, διότι οι περισσότερες από τις εκδόσεις θα είναι πιθανόν προσιτές στη βιβλιοθήκη της πλησιεστέρας Αιθούσης Βασιλείας των μαρτύρων του Ιεχωβά.

Κάνετε, λοιπόν, καλή χρήσι των πολλών τρόπων για να βρήτε «την επίγνωσιν του Θεού.» Μη λησμονείτε να διαβάζετε τα συμφραζόμενα, όταν μια ερώτησις συγκεντρώνεται γύρω από ωρισμένα εδάφια. Τα λεξικά της Γραφής πιθανόν να σας βοηθήσουν. Χρησιμοποιήστε Γραφικές παραπομπές και ένα ταμείον· και αν αυτό δεν είναι οπωσδήποτε δυνατόν, μην παραλείπετε ποτέ να ερευνάτε στον Πίνακα Εκδόσεων της Σκοπιάς. Αν μεταχειρισθήτε αυτά τα βοηθήματα, σπανίως θα έλθετε στην ανάγκη να ερωτήσετε άλλους. Εκτός απ’ αυτό, θα έχετε, όχι μόνο την απάντησι, αλλ’ επίσης και την ικανοποίησι ότι σεις γνωρίζετε πώς να βρίσκετε απαντήσεις στις Γραφικές σας ερωτήσεις. Τότε, επίσης, η πνευματική σας ωριμότης θα λάβη μεγαλύτερη αξία. Άφθονοι θησαυροί σας περιμένουν! Γίνετε ένας πεπειραμένος ερευνητής και πλουτισθήτε!