Πώς η Ταπεινοφροσύνη Μπορεί να σας Προστατεύση
«Ενδύθητε την ταπεινοφροσύνην . . . Εγκρατεύθητε, αγρυπνήσατε.»—1 Πέτρ. 5:5-8.
1. Ποια τάσι έχουν πολλοί άνθρωποι και πού μπορεί να οδηγήση;
ΕΧΕΤΕ παρατηρήσει την τάσι που έχουν οι άνθρωποι ν’ αποδίδουν ακατάλληλη σπουδαιότητα στους εαυτούς των; Μερικοί έχουν την τάσι να επιβάλλωνται και να ελκύουν την προσοχή στον εαυτό τους μέσω της προσωπικής των εμφανίσεως, της ομιλίας των ή του τρόπου της ζωής των. Η φιλόδοξη στάσις τους και η υπερβολική εμπιστοσύνη τους μπορεί τελικά να τους οδηγήση σε δυσάρεστη πτώσι, όπως παρατηρεί η αρχαία Γραφική παροιμία: «Προ του αφανισμού υψώνεται η καρδία του ανθρώπου.»—Παροιμ. 18:12.
2, 3. (α) Τι παρετήρησε ο Ιησούς όταν βρισκόταν σ’ ένα δείπνο; (β) Πώς ο Ιησούς έδωσε ένα μάθημα ταπεινοφροσύνης σ’ εκείνη την περίπτωσι;
2 Σε μια περίπτωσι, όταν ο Ιησούς Χριστός δέχθηκε την πρόσκλησι ενός Φαρισαίου για ένα δείπνο, παρετήρησε ότι οι προσκεκλημένοι είχαν αυτή την υπερήφανη στάσι. Η Αγία Γραφή λέγει: «Παρετήρει πώς εξέλεγον τας πρωτοκαθεδρίας.» (Λουκ. 14:1, 7) Έτσι, ο Ιησούς επωφελήθηκε απ’ αυτή την ευκαιρία για να τους δώση ένα μάθημα ταπεινοφροσύνης. Είπε στους προσκεκλημένους την ακόλουθη παραβολή:
3 «Όταν προσκληθής υπό τίνος εις γάμους, μη καθήσης εις τον πρώτον τόπον, μήποτε είναι προσκεκλημένος υπ’ αυτού εντιμότερός σου, και ελθών εκείνος, όστις εκάλεσε σε και αυτόν, σοι είπη· Δος τόπον εις τούτον και τότε αρχίσης με αισχύνην να λαμβάνης τον έσχατον τόπον. Αλλ’ όταν προσκληθής, ύπαγε και κάθησον εις τον έσχατον τόπον, δια να σοι είπη όταν έλθη εκείνος, όστις σε εκάλεσε· Φίλε, ανάβα ανωτέρω· τότε θέλεις έχει δόξαν ενώπιον των συγκαθημένων μετά σου. Διότι πας ο υψών εαυτόν θέλει ταπεινωθή και ο ταπεινών εαυτόν θέλει υψωθή.»—Λουκ. 14:8-11.
4, 5. (α) Από τι μπορεί να σας προστατεύση η ταπεινοφροσύνη; (δ) Ποια παραβολή είπε ο Ιησούς σε άτομα που ‘θαρρούσαν στον εαυτό τους ότι ήσαν δίκαια’;
4 Με τι σαφείς και απλούς όρους έδειξε ο Ιησούς πώς η ταπεινοφροσύνη μπορεί να προστατεύση ένα άτομο! (Παροιμ. 16:18) Αλλ’ η ταπεινοφροσύνη, όχι μόνο μπορεί να σας προφυλάξη από το να βρεθήτε σε δύσκολη θέσι ενώπιον των ανθρώπων, αλλά θα σας σώση από την καταδίκη του Θεού, για τον οποίο ελέχθησαν τα εξής: «Ο Θεός εις τους υπερήφανους αντιτάσσεται, εις δε τους ταπεινούς δίδει χάριν.» (Ιακ. 4: 6· Λουκ. 20:45-47) Ο Ιησούς έδειξε πώς ο Θεός θεωρεί αυτούς που αυτοεξυψώνονται και υπερηφανεύονται όταν, σε μια άλλη ευκαιρία μίλησε «προς τινας, τους θαρρούντας εις εαυτούς ότι είναι δίκαιοι και καταφρονούντας τους λοιπούς.» (Λουκ. 18:9) Σ’ αυτά τα άτομα, είπε την εξής παραβολή για ένα Φαρισαίο και έναν τελώνη:
5 «Ο Φαρισαίος σταθείς προσηύχετο καθ’ εαυτόν ταύτα· Ευχαριστώ σοι, Θεέ, ότι δεν είμαι καθώς οι λοιποί άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και καθώς ούτος ο τελώνης· νηστεύω δις της εβδομάδος, αποδεκατίζω πάντα όσα έχω. Και ο τελώνης μακρόθεν ιστάμενος, δεν ήθελεν ουδέ τους οφθαλμούς να υψώση εις τον ουρανόν, αλλ’ έτυπτεν εις το στήθος αυτού, λέγων· Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ. Σας λέγω, Κατέβη ούτος εις τον οίκον αυτού δεδικαιωμένος μάλλον παρά εκείνος· διότι πας ο υψών εαυτόν θέλει ταπεινωθή, ο δε ταπεινών εαυτόν θέλει υψωθή.»—Λουκ. 18:9-14.
6. (α) Ποια στάσι συναντούσε συχνά ο Ιησούς; (β) Ποιες ερωτήσεις εγείρει αυτό;
6 Καθώς διαβάζομε την Αγία Γραφή, είναι αξιοσημείωτο να παρατηρήσωμε πόσο συχνά ο Ιησούς συναντούσε άτομα που νόμιζαν ότι είναι ανώτερα από τους άλλους και πόσο συχνά προειδοποιούσε αυτά τα άτομα για τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν εκείνοι που διακρατούν τη στάσι ότι είναι πιο σπουδαίοι από τους άλλους. Το έκαμε πάλι αυτό όταν μιλούσε στα πλήθη και στους αποστόλους στην Ιερουσαλήμ λίγες ημέρες πριν από την εκτέλεσί του. Είπε: «Σεις όμως μη ονομασθήτε Ραββί· διότι είς είναι ο καθηγητής σας, ο Χριστός· πάντες δε σεις αδελφοί είσθε . . . Μηδέ ονομασθήτε καθηγηταί· διότι είς είναι ο καθηγητής σας, ο Χριστός. Ο δε μεγαλήτερος από σας θέλει είσθαι υπηρέτης σας. Όστις δε υψώση εαυτόν θέλει ταπεινωθή, και όστις ταπεινώση εαυτόν θέλει υψωθή.» (Ματθ. 23:1-12) Αλλά προς όφελος τίνος ιδιαιτέρως ετόνισε ο Ιησούς πάλι την ανάγκη για ταπεινοφροσύνη; Ποιους ειδικά προσπαθούσε να βοηθήση και να προστατεύση;
Η ΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
7. Γιατί δεν πρέπει να μας εκπλήσση το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν την τάσι να είναι υπερήφανοι και να επιζητούν διακρίσεις;
7 Είναι σπουδαίο να παρατηρήσωμε ότι, λόγω των κληρονομημένων ατελειών, οι άνθρωποι έχουν την τάσι να είναι ιδιοτελείς και να σκέπτωνται περισσότερο τον εαυτό τους απ’ ό,τι θα έπρεπε. (Ψαλμ. 51:5· Ρωμ. 12:3) Επί πλέον, ο κόσμος προσπαθεί να καλλιεργήση σ’ εμάς την άποψι ότι η οικογένειά μας, η φυλή ή η εθνικότης μας είναι καλύτερες από την οικογένεια, τη φυλή ή την εθνικότητα των άλλων. Μας ενθαρρύνει επίσης να προσπαθούμε να είμεθα πρώτοι και να παραβλέπωμε τους άλλους, άσχετα με τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται. Έτσι, δεν πρέπει να μας εκπλήσση το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν τη διάθεσι ν’ αναζητούν θέσεις και διακρίσεις. Βέβαια, είναι πιθανόν μερικοί άνθρωποι ν’ αρνηθούν ότι επιδιώκουν κάτι τέτοιο. «Δεν θέλω να έχω εξουσία» μπορεί να πουν. Αλλά τι δείχνουν οι πράξεις των; Έδειξαν, επί παραδείγματι, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης ή κανείς από τους άλλους αποστόλους ότι επιθυμούσαν ν’ αποκτήσουν μια θέσι υπεροχής; Τι συνέβη μια μέρα όταν, μαζί με τον Ιησού ταξίδευαν προς την Καπερναούμ;
8, 9. (α) Τι συζήτησι έκαμαν οι απόστολοι του Ιησού καθ’ οδόν προς την Καπερναούμ; (β) Πώς ο Ιησούς σ’ εκείνη την περίπτωσι δίδαξε τους αποστόλους του ότι είχαν εσφαλμένη στάσι;
8 Ο Μάρκος περιγράφει το γεγονός ως εξής: «Και ότε εισήλθεν [ο Ιησούς] εις την οικίαν, ηρώτα αυτούς· Τι διελογίζεσθε καθ’ οδόν προς αλλήλους; Οι δε εσιώπων διότι καθ’ οδόν διελέχθησαν προς αλλήλους τις είναι μεγαλύτερος.» Και ο Λουκάς, επίσης, κατέγραψε αυτό το περιστατικό, αλλά προφανώς ούτε αυτός ούτε ο Μάρκος ήσαν παρόντες σ’ εκείνη την περίπτωσι. (Μάρκ. 9:33-37· Λουκ. 9:46-48) Εν τούτοις, ο απόστολος Ματθαίος ήταν εκεί και, χωρίς αμφιβολία, αισθάνθηκε ντροπή επειδή είχε λάβει μέρος σ’ αυτή τη συζήτησι. Μολονότι ο Ματθαίος παραλείπει ν’ αναφέρη τον διάλογο, περιγράφει πώς ο Ιησούς σ’ εκείνη την ευκαιρία τους δίδαξε ένα μάθημα ταπεινοφροσύνης, λέγοντας:
9 «Και προσκαλέσας ο Ιησούς παιδίον, έστησεν αυτό εν τω μέσω αυτών και είπεν· Αληθώς σας λέγω, εάν δεν επιστρέψητε και γείνητε ως τα παιδία, δεν θέλετε εισέλθει εις την βασιλείαν των ουρανών. Όστις λοιπόν ταπεινώση εαυτόν ως το παιδίον τούτο, ούτος είναι ο μεγαλήτερος εν τη βασιλεία των ουρανών.» (Ματθ. 18:2-4) Τι θαυμάσιος τρόπος για να εντυπώση στους μαθητάς του την αξία της ταπεινοφροσύνης! Τα μικρά παιδιά έχουν τη φυσική τάσι ν’ αποβλέπουν για καθοδηγία στους μεγαλυτέρους των και να τους θεωρούν ανώτερους. Οι απόστολοι έπρεπε ν’ αλλάξουν και να γίνουν όπως αυτά. Το έκαμαν; Άλλαξε η στάσις των;
10. Αργότερα, ποιο αίτημα έκαμαν στον Ιησού ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης και πώς αντέδρασαν οι άλλοι δέκα απόστολοι;
10 Μετά από λίγο καιρό οι απόστολοι συνώδευσαν τον Ιησού στην Ιερουσαλήμ για τη σημαντική τελευταία εβδομάδα της ζωής του. Καθ’ οδόν προς την πόλι, ο Μάρκος περιγράφει τι συνέβη: «Τότε έρχονται προς αυτόν ο Ιάκωβος και Ιωάννης, οι υιοί του Ζεβεδαίου, λέγοντες· Διδάσκαλε, θέλομεν να κάμης εις ημάς ό,τι ζητήσωμεν. Ο δε είπε προς αυτούς· Τι θέλετε να κάμω εις εσάς; Οι δε είπον προς αυτόν· Δος εις ημάς να καθήσωμεν είς εκ δεξιών σου και είς εξ αριστερών σου εν τη δόξη σου.» Ίσως αυτό το αίτημα σας υπενθυμίζει τους προσκεκλημένους στο δείπνο, οι οποίοι εξέλεξαν τις καλύτερες θέσεις για τον εαυτό τους. «Και ακούσαντες οι δέκα ήρχισαν να αγανακτώσι περί Ιακώβου και Ιωάννου.» Οι άλλοι απόστολοι δεν επεδοκίμασαν αυτή την υστερόβουλη απόπειρα του Ιακώβου και του Ιωάννου να εξασφαλίσουν μια ανώτερη θέσι στην κυβέρνησι του Χριστού.—Μάρκ. 10:35-41.
11. (α) Ποια εσφαλμένη άποψι είχαν οι απόστολοι; (β) Πώς ο Ιησούς προσπάθησε να διορθώση τον τρόπο της σκέψεώς των;
11 Ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, καθώς και οι υπόλοιποι απόστολοι, έβλεπαν τα πράγματα από μια εσφαλμένη κοσμική άποψι. Ίσως είχαν στο νου τους τον καιρό που οι Ισραηλίται βασιλείς της Δαβιδικής γραμμής κυβερνούσαν εκατοντάδες χρόνια. Ίσως να είχαν υποθέσει ότι ο Μεσσιανικός βασιλεύς Χριστός Ιησούς θα είχε επίσης μια επίγεια κυβέρνησι από άνδρες με υψηλές θέσεις και αξιώματα. Ίσως ακόμη να είχαν προσωπικές φιλοδοξίες να υπηρετήσουν σε τέτοιες υψηλές κι επίσημες θέσεις. Ό,τι κι αν συνέβαινε, δεν είχαν μάθει το μάθημα της ταπεινοφροσύνης. Γι’ αυτό ο Ιησούς προσπάθησε να διορθώση τον τρόπο της σκέψεώς των λέγοντάς τους τα εξής: «Εξεύρετε ότι οι νομιζόμενοι άρχοντες των εθνών κατακυριεύουσιν αυτά και οι μεγάλοι αυτών κατεξουσιάζουσιν αυτά· ούτως δεν θέλει είσθαι εν υμίν, αλλ’ όστις θέλει να γείνη μέγας εν υμίν, θέλει είσθαι υπηρέτης υμών, και όστις εξ υμών θέλει να γείνη πρώτος, θέλει είσθαι δούλος πάντων.»—Μάρκ. 10:42-44· Ματθ. 20:20-28.
12. Ποιους είχε ιδιαιτέρως υπ’ όψιν ο Ιησούς όταν παρώτρυνε τους όχλους να είναι ταπεινοί και να μην αποκαλούνται ‘καθηγηταί’;
12 Έχοντας υπ’ όψιν αυτόν τον τρόπο σκέψεως των αποστόλων του Ιησού, μπορούμε να είμεθα βέβαιοι ότι αυτούς είχε ιδιαιτέρως υπ’ όψιν ο Ιησούς όταν είπε στους όχλους της Ιερουσαλήμ λίγες μέρες αργότερα ότι θα έπρεπε να είναι ταπεινοί και να μην αποκαλούν τους εαυτούς των ‘καθηγητάς’ ή ‘πατέρας.’ (Ματθ. 23:8-12) Λόγω των επανειλημμένων φιλονεικιών των αποστόλων, ο Ιησούς μπορεί να είχε αποφασίσει να τονίση ακόμη περισσότερο την ανάγκη που είχαν να είναι ταπεινοί. Η ευκαιρία ήλθε δύο ημέρες αργότερα όταν και οι δώδεκα συναθροίσθησαν σ’ ένα υπερώον στην Ιερουσαλήμ για να εορτάσουν το τελευταίο τους Πάσχα μαζί.
13. (α) Στις χώρες της Ανατολής, πώς ένας οικοδεσπότης συνήθως έδειχνε φιλοξενία στους επισκέπτες του; (β) Έτσι, ποια ευκαιρία είχαν οι απόστολοι όταν συναθροίσθηκαν για να εορτάσουν το τελευταίο τους Πάσχα μαζί;
13 Επειδή οι απόστολοι δεν ήσαν προσκεκλημένοι, αλλ’ απλώς έκαναν χρήσι του υπερώου, δεν υπήρχαν εκεί υπηρέται για να τους πλύνουν τα πόδια. Στις χώρες της Ανατολής, όπου οι άνθρωποι γενικά φορούσαν σανδάλια ή περπατούσαν γυμνόποδες, αποτελούσε εκδήλωσι φιλοξενίας από μέρους του οικοδεσπότου να πλύνη τα πόδια των επισκεπτών του όταν εισήρχοντο στο σπίτι του. Αυτό το καθήκον γενικά ανετίθετο στον πιο ταπεινό υπηρέτη του οίκου. Επομένως, η νεαρή Αβιγαία έδειξε πράγματι ταπεινοφροσύνη όταν υποδέχθηκε τους δούλους του Δαβίδ με τα εξής λόγια: «Ιδού, ας ήναι η δούλη σου θεράπαινα δια να πλύνη τους πόδας των δούλων του κυρίου μου.» (1 Σαμ. 25:41· Λουκ. 7:44· 1 Τιμ. 5:10) Οι απόστολοι λοιπόν, είχαν, μια θαυμάσια ευκαιρία να προσφέρουν ταπεινά αυτή την αναγκαία υπηρεσία, αλλά προφανώς το πνεύμα της αντιζηλίας ήταν τόσο ισχυρό στην καρδιά τους ώστε κανένας απ’ αυτούς δεν προθυμοποιήθηκε να το κάμη. Ως αποτέλεσμα, έφαγαν χωρίς να πλύνουν τα πόδια των, αντίθετα με τη συνήθεια.
14, 15. (α) Ποια σπουδαία υπηρεσία έκαμε ο Ιησούς για τους αποστόλους του; (β) Τι μάθημα έδωσε έτσι ο Ιησούς, αλλά τι δείχνει αν οι απόστολοι κατενόησαν τότε το σημείο;
14 Ο απόστολος Ιωάννης καταγράφει τι συνέβη τότε: Ο Ιησούς «εγείρεται εκ του δείπνου και εκδύεται τα ιμάτια αυτού, και λαβών προσόψιον διεζώσθη· έπειτα βάλλει ύδωρ εις τον νιπτήρα, και ήρχισε να νίπτη τους πόδας των μαθητών και να σπογγίζη με το προσόψιον, με το οποίον ήτο διεζωσμένος. . . . Αφού λοιπόν ένιψε τους πόδας αυτών και έλαβε τα ιμάτια αυτού, καθήσας πάλιν είπεν προς αυτούς· Εξεύρετε τι έκαμον εις εσάς; Σεις με φωνάζετε, Ο Διδάσκαλος και ο Κύριος, και καλώς λέγετε, διότι είμαι. Εάν λοιπόν εγώ, ο Κύριος και ο Διδάσκαλος, σας ένιψα τους πόδας, και σεις χρεωστείτε να νίπτητε τους πόδας αλλήλων.»—Ιωάν. 13:1-14.
15 Τι θαυμάσιος τρόπος για να διδάξη στους αποστόλους την ταπεινοφροσύνη! Μπορεί να νομίζετε ότι αυτοί τώρα κατενόησαν το σημείο. Τους εδίδασκε μια στάσι διανοίας—μια στάσι ταπεινοφροσύνης, μια στάσι που θα τους έκανε να έχουν τη διάθεσι να εκτελούν τα πιο ταπεινά καθήκοντα χάριν των άλλων. Εν τούτοις, τι συνέβη; Καθώς προχωρούσε το βράδυ, ο Λουκάς εξηγεί: «Έγεινε δε και φιλονεικία μεταξύ αυτών, περί του τις εξ αυτών νομίζεται ότι είναι μεγαλήτερος.» (Λουκ. 22:24) Μπορείτε να το φαντασθήτε αυτό! Μετά απ’ όλες αυτές τις προσπάθειες του Ιησού να τους διδάσκη ταπεινοφροσύνη, δεν είχαν βγάλει ακόμη από τη διάνοιά τους την ιδέα των διακρίσεων και το γεγονός ότι μερικοί θα έπρεπε να έχουν θέσεις μεγαλύτερες από τους άλλους. Ολόκληρη η ανατροφή των, στην οποία κυριαρχούσαν οι υπερήφανοι Φαρισαίοι και Σαδδουκαίοι προφανώς είχε συμβάλει τόσο πολύ στη διαστρέβλωσι της στάσεώς των ώστε δεν μπορούσαν να εκτιμήσουν ότι ήσαν αδελφοί, ίσοι σε θέσι.
16. (α) Ποια σχόλια του Ιησού έθεσαν χωρίς αμφιβολία τη βάσι γι’ αυτή τη φιλονεικία; (β) Πώς ο Ιησούς υπομονετικά συνέχισε να προσπαθή να βοηθή τους αποστόλους του;
16 Το γεγονός ότι ο Ιησούς ανεφέρθη στη βασιλεία του Θεού εκείνη τη νύκτα, χωρίς αμφιβολία έθεσε τη βάσι γι’ αυτή τη φιλονεικία σχετικά με το ποιος είναι μεγαλύτερος. (Λουκ. 22:16-18) Αποτελεί πραγματικά εξέχουσα απόδειξι της υπομονής του Ιησού και της ανοχής του το γεγονός ότι δεν θύμωσε με τους αποστόλους του και δεν τους επέπληξε αυστηρά για την ιδιοτελή επιθυμία να επιζητούν διακρίσεις και τις πιο εξέχουσες θέσεις μαζί του στη βασιλική του δόξα. Αντιθέτως, υπομονητικά τους είπε πάλι, χωρίς αμφιβολία με συγκινητικό τόνο στη φωνή του: «Οι βασιλείς των εθνών κυριεύουσιν αυτά, και οι εξουσιάζοντες αυτά ονομάζονται ευεργέται. Σεις όμως ουχί ούτως, αλλ’ ο μεγαλήτερος μεταξύ σας ας γείνη ο μικρότερος, και ο προϊστάμενος ως ο υπηρετών.»—Λουκ. 22:25-27.
ΗΤΑΝ ΖΩΤΙΚΟ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΝ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ
17, 18. (α) Γιατί ήταν ζωτικό να μάθουν οι απόστολοι να είναι ταπεινοί; (β) Η στάσις των αποστόλων να έχουν υπερβολική εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, σε τι συνέβαλε εκείνο το βράδυ;
17 Ήταν πολύ ζωτικό για τους αποστόλους να καταλάβουν αυτό το μάθημα της ταπεινοφροσύνης. Διεκυβεύετο η ίδια η ζωή των καθώς επίσης και η ζωή του Χριστιανικού ποιμνίου. Πώς συνέβαινε αυτό; Ας εξετάσωμε πού ωδήγησε η στάσις των εκείνο το βράδυ. Ο Ιησούς τούς προειδοποίησε: «Πάντες υμείς θέλετε σκανδαλισθή εν εμοί την νύκτα ταύτην.» Αλλ’ οι απόστολοι διαμαρτυρήθηκαν ότι αυτό δεν θα συνέβαινε ποτέ. Πίστευαν ότι ήσαν έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο και γι’ αυτό ο καθένας είπε: «Και αν γείνη χρεία να αποθάνω μετά σου, δεν θέλω σε απαρνηθή.» Και στην απάντησι του Πέτρου, διακρίνομε έναν ισχυρό υπαινιγμό του ανταγωνισμού που υπήρχε μεταξύ των: «Και αν πάντες σκανδαλισθώσιν εν σοι, εγώ ποτέ δεν θέλω σκανδαλισθή.»—Ματθ. 26:31-35.
18 Βεβαίως, ενθυμούμεθα τι συνέβη. Όλοι οι απόστολοι απέτυχαν πλήρως ν’ αποδειχθούν άξιοι του Κυρίου των. Δεν έδειξαν τη δέουσα προσοχή και απέτυχαν να υπακούσουν στις επανειλημμένες συμβουλές του. Τελικά διασκορπίσθηκαν λόγω φόβου κι άφησαν τον Ιησού ν’ αντιμετωπίση μόνος του τον όχλο που ερχόταν να τον συλλάβη. Και ο Πέτρος αρνήθηκε σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις ότι εγνώριζε τον Κύριόν του! Ο Πέτρος, στην πραγματικότητα, είχε πει: ‘Η πίστις όλων των άλλων μπορεί να έχη αδυναμίες, αλλά εγώ—εγώ ποτέ δεν θα σε εγκαταλείψω, Κύριε.’ Αλλά αυτή η υπερβολική εμπιστοσύνη, στον εαυτό του, δηλαδή η στάσις ότι ‘εγώ είμαι πιο πιστός από τους άλλους’ συνέβαλε στην τρομερή πτώσι του Πέτρου. Πόσο ζωτικό είναι να μάθη κανείς να είναι ταπεινός! Το έμαθαν αυτό τελικά οι άλλοι απόστολοι;
19, 20. (α) Ποια απόδειξις υπάρχει ότι οι απόστολοι έμαθαν την ταπεινοφροσύνη; (2) Με ποιον τρόπο γινόταν η επισκόπησις της πρώτης Χριστιανικής εκκλησίας και τι δείχνει αυτό ως προς τη στάσι των αποστόλων;
19 Ναι, το έμαθαν. Η στοργική υπομονή που τους έδειξε ο Ιησούς ανταμείφθηκε πλούσια. Μια απόδειξι αυτού είναι ο ειλικρινής, έντιμος τρόπος με τον οποίο κατέγραψαν τη διδασκαλία του Ιησού σχετικά με την ταπεινοφροσύνη. Μπορούμε να φαντασθούμε πόσο άσχημα θα αισθάνθηκαν όταν σκέφθηκαν όλα όσα είχαν διαπράξει. Εν τούτοις, επιθυμούσαν να ωφεληθούν οι άλλοι από τα δικά τους λάθη και ιδιαίτερα από τη θαυμάσια εκπαίδευσι που τους έδωσε ο Ιησούς. Μεγαλύτερη απόδειξις για το ότι έμαθαν καλά αυτό το μάθημα είναι η συμβουλή που έδωσαν αργότερα οι ίδιοι και που ενθάρρυνε την ταπεινοφροσύνη. Επί παραδείγματι, ο απόστολος Πέτρος αργότερα έγραψε: «Γίνεσθε πάντες ομόφρονες, . . . (ταπεινόφρονες, Κείμενον).»—1 Πέτρ. 3:8.
20 Μια άλλη απόδειξις ότι τελικά κατάλαβαν το μάθημα της ταπεινοφροσύνης βρίσκεται στο βιβλίο των Πράξεων. Καθώς το διαβάζομε, μπορούμε να διακρίνωμε πώς οι απόστολοι συνεργάσθηκαν με ενότητα για να εποικοδομήσουν τη Χριστιανική εκκλησία. Κανένας απ’ αυτούς δεν επεζήτησε φιλόδοξα υπεροχή ή διάκρισι, ούτε ενήργησε κανείς σαν να ήταν ο αρχηγός όλων των άλλων, προσπαθώντας να επιβάλλη τη γνώμη του. Αντιθέτως, είναι προφανές ότι ένα σώμα ανδρών στο οποίο περιλαμβάνοντα και άλλοι ακόμη πρεσβύτεροι εκτός από τους αποστόλους, απεφάσιζαν για σπουδαία ζητήματα που επηρέαζαν τη Χριστιανική εκκλησία. Ο μαθητής Ιάκωβος, ο ετεροθαλής αδελφός του Ιησού, ο οποίος δεν ήταν ένας απόστολος, προφανώς προήδρευε αυτού του σώματος όταν ελήφθη η απόφασις σχετικά με την περιτομή. (Πράξ. 15:6-29· 12:1, 2) Αυτό υποδεικνύει ότι υπήρχε μια εκ περιτροπής προεδρία πρεσβυτέρων, σύμφωνα με την οποία ένας ενεργούσε ως εισηγητής σε μια περίστασι κι ένας άλλος σε μια άλλη. Ένα πνεύμα αληθινής ταπεινοφροσύνης ανεπτύχθη μεταξύ των αποστόλων.
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗΣ ΤΟΝΙΖΕΤΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ—ΓΙΑΤΙ;
21. Πώς ο απόστολος Πέτρος τόνισε τη σπουδαιότητα της ταπεινοφροσύνης;
21 Ο απόστολος Πέτρος, χρόνια αργότερα, αισθάνθηκε την ανάγκη να τονίση τη σπουδαιότητα της ταπεινοφροσύνης και το έκαμε αυτό στην πρώτη από τις θεόπνευστες επιστολές του που περιελήφθησαν στον κανόνα της Αγίας Γραφής. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναφέρει τα παθήματα που μπορούν ν’ αναμένουν οι Χριστιανοί ότι θα υποστούν λόγω της πιστότητός των στον Θεό και λέγει: «Τους μεταξύ σας πρεσβυτέρους [ουν (λοιπόν), κείμενον] παρακαλώ εγώ . . . ποιμάνατε το μεταξύ σας ποίμνιον του Θεού, επισκοπούντες μη αναγκαστικώς αλλ’ εκουσίως . . . μηδέ ως κατακυριεύοντες την κληρονομίαν του Θεού, αλλά τύποι γινόμενοι του ποιμνίου . . . Πάντες δε υποτασσόμενοι εις αλλήλους ενδύθητε την ταπεινοφροσύνην διότι ο Θεός αντιτάσσεται εις τους υπερήφανους, εις δε τους ταπεινούς δίδει χάριν. Ταπεινώθητε λοιπόν . . . Εγκρατεύθητε, αγρυπνήσατε διότι ο αντίδικος σας διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιέρχεται ζητών τίνα να καταπίη.»—1 Πέτρ. 5:1-8.
22. Γιατί ο Πέτρος, αφού αναφέρει τα παθήματα των Χριστιανών, χρησιμοποιεί τη λέξι «λοιπόν» όταν αρχίζη ν’ απευθύνεται στους πρεσβυτέρους;
22 Γιατί ο Πέτρος, αφού ανέφερε τις κακουχίες των αδελφών, λέγει: «Τους μεταξύ σας πρεσβυτέρους λοιπόν παρακαλώ» (Κείμενον); Επειδή, αν οι πρεσβύτεροι στερούνται ταπεινοφροσύνης, αυτή η στάσις μπορεί να προσθέση στα παθήματα και στα φορτία τα οποία ήδη οι Χριστιανοί αδελφοί μπορεί να έχουν επωμισθή. Αλλά η ταπεινή στάσις των πρεσβυτέρων είναι αναψυκτική και βοηθεί τους αδελφούς να δείχνουν υπομονή. (Ησ. 32:1, 2) Έτσι, ο Πέτρος συμβουλεύει τους πρεσβυτέρους να ‘μην κατακυριεύουν την κληρονομίαν του Θεού, αλλά να γίνουν τύποι του ποιμνίου.’
23. (α) Ποια σχόλια του Ιησού επηρέασαν ίσως τον Πέτρο ώστε να παρακαλέση τους πρεσβυτέρους να μην κατακυριεύουν το ποίμνιο; (β) Ποια ιδιότητα πρέπει να ενδυθούν οι πρεσβύτεροι και με ποια αποτελέσματα;
23 Προφανώς ο Πέτρος θυμόταν τα σχόλια του Ιησού σχετικά με τους κοσμικούς άρχοντας οι οποίοι «κατακυριεύουσιν αυτά» και οι οποίοι «κατεξουσιάζουσιν αυτά» και γι’ αυτό είπε: «Ούτως όμως δεν θέλει είσθαι εν υμίν.» (Μάρκ. 10:42-44· Λουκ. 22:25-27) Όχι, οι Χριστιανοί πρεσβύτεροι δεν πρέπει να είναι σαν τους υπερήφανους Φαρισαίους οι οποίοι έλεγαν στους άλλους τι να κάμουν, αλλά κατόπιν ήσαν απρόθυμοι να σηκώσουν έστω και το δάκτυλό τους για να κάμουν αυτά τα πράγματα οι ίδιοι. (Ματθ. 23:3, 4) Αντιθέτως, αυτοί πρέπει να δίνουν το παράδειγμα· πρέπει οι ίδιοι να είναι πρόθυμοι να κάνουν οτιδήποτε τους ζητούν οι άλλοι. Πρέπει μαζί με όλους τους άλλους Χριστιανούς, ‘να ενδυθούν ταπεινοφροσύνην.’ Σύμφωνα με τη σημασία του αρχαίου ρήματος εγκομβούμαι, το οποίο μεταφράζεται στην 1 Πέτρ. 5:5, ως ‘ενδύομαι’ οι πρεσβύτεροι πρέπει να ‘εγκομβωθούν’ αυτή την ταπεινοφροσύνη. Ως αποτέλεσμα ποτέ δεν θα θεωρούν τον εαυτό τους τόσο σπουδαίο ώστε να μη κάμουν ταπεινά καθήκοντα, όπως είναι ο καθαρισμός της Αιθούσης Βασιλείας ή η συμμετοχή σε όλες τις μορφές του έργου κηρύγματος της Χριστιανικής εκκλησίας.
24. Με ποιους τρόπους θα μπορούσαν οι πρεσβύτεροι να κατακυριεύουν το ποίμνιο;
24 Ταυτόχρονα, εκείνοι που ενδύονται την ταπεινοφροσύνη δεν θα ζητούν ειδικές ανέσεις ή προνόμια για τον εαυτό τους σαν ν’ αξίζουν καλύτερα πράγματα απ’ εκείνα που λαμβάνουν οι άλλοι. Στις Χριστιανικές συνελεύσεις, επί παραδείγματι, δεν θα μπορούσαμε να πούμε ότι στην πραγματικότητα κατακυριεύουν τους αδελφούς των αν εξασφάλιζαν για τον εαυτό τους ειδικά γεύματα και τους καλύτερους διορισμούς για εργασία, αφήνοντας για τους αδελφούς των τα πιο κατώτερα πράγματα; Ή θα έθεταν το παράδειγμα για το ποίμνιο αν πήγαιναν στην αρχή της θύρας για την καφετήρια και έπαιρναν τα γεύματά των πριν από τους άλλους που περιμένουν επί πολλή ώρα; Είναι αλήθεια ότι μπορεί να υπάρχουν επείγουσες καταστάσεις λόγω επειγόντων διορισμών εργασίας, οπότε είναι αναγκαίο να πάνε στην αρχή της ουράς για την καφετήρια ή να φάνε σε μια διαφορετική ώρα ή τόπο απ’ ό,τι οι άλλοι. Εν τούτοις, αυτά είναι ζητήματα που πρέπει να τα σκέπτεται κανείς σοβαρά. Γιατί;
25. (α) Μήπως αυτοί που έχουν ειδικές ικανότητες ή προνόμια υπηρεσίας είναι ανώτερα άτομα; (β) Ποια συμβουλή, λοιπόν, είναι ζωτικό ν’ ακολουθήσουν οι Χριστιανοί;
25 Κατ’ αρχήν, όταν ένα άτομο λαμβάνη εξουσία, μπορεί ιδιαιτέρως να τείνη να σκέπτεται ότι είναι καλύτερο, πιο άξιο από τους άλλους. Αλλά είναι πραγματικά; Μπορεί να έχη ωρισμένες ικανότητες που τον καθιστούν κατάλληλο να είναι Χριστιανός πρεσβύτερος και να χειρίζεται ίσως τη λειτουργία μιας συνελεύσεως, αλλ’ αυτές οι ικανότητες δεν τον κάνουν ανώτερο άτομο. (1 Τιμ. 3:1-7) Ο Ιεχωβά Θεός δεν θεωρεί έναν πρεσβύτερο ή κάποιον άλλον άνθρωπο με ειδικές ικανότητες ανώτερο από τους αδελφούς του. Πόσο ζωτικό είναι επομένως, το άτομο που ακολουθεί τη συμβουλή του Θεού να επιδεικνύη ‘ταπεινοφροσύνη θεωρών αλλήλους υπερέχοντας εαυτού’ (Φιλιππ. 2:3) Αυτό το ταπεινό πνεύμα θα προστατεύση ένα Χριστιανό από την τρομερή πτώσι που μπορεί να φέρη η υπερηφάνεια.—Παροιμ. 16:18· 18:12.
26. Πώς μπορεί η έλλειψις ταπεινοφροσύνης εκ μέρους των πρεσβυτέρων να θέση σε κίνδυνο το ποίμνιο;
26 Επίσης, αυτή η ταπεινή στάσις ενός πρεσβυτέρου θα προστατεύση το ποίμνιο. Τα «πρόβατα» μπορούν εύκολα να προσκόψουν και ν’ απομακρυνθούν από τη Χριστιανική εκκλησία αν οι πρεσβύτεροι κρατούν για τον εαυτό τους ειδικά προνόμια, αναζητούν υπεροχή ή διακρίσεις, ή με άλλους τρόπους δείχνουν υπερήφανο και υψηλόφρον πνεύμα. Ο Λόγος του Θεού παροτρύνει: «Προλαμβάνοντες να τιμάτε αλλήλους.» (Ρωμ. 12:10) Αλλ’ αν το ποίμνιο βλέπη τους πρεσβυτέρους, οι οποίοι υποτίθεται ότι υπηρετούν ως παραδείγματα, να τιμούν τον εαυτό των με τα καλύτερα πράγματα και να ενεργούν μ’ ένα υψηλόφρονα και υπεροπτικό τρόπο, πώς θα επηρεασθή; Οπωσδήποτε θα πληγωθή. Τα παθήματα που θα υποστούν επειδή είναι Χριστιανοί θ’ αυξηθούν, και αυτό μπορεί να οδηγήση σε καταστροφή.
27. Πώς μπορούν οι πρεσβύτεροι ν’ αγρυπνούν και να εμποδίζουν τον Διάβολο να καταβροχθήση αυτούς και το ποίμνιο;
27 Μας εκπλήσσει λοιπόν το γεγονός ότι ο απόστολος Πέτρος προειδοποίησε: «Εγκρατεύθητε, αγρυπνήσατε· διότι ο αντίδικος σας διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιέρχεται ζητών τίνα να καταπίη;» Αν ένας Χριστιανός πρεσβύτερος καλλιεργή ένα υπερήφανο, υψηλόφρον πνεύμα, μπορεί να προλειάνη το έδαφος ώστε ο Διάβολος να επιτύχη να καταβροχθίση τόσο αυτόν όσο και άλλα μέλη του ποιμνίου. Γι’ αυτό, εσείς πρεσβύτεροι, προσπαθήτε ν’ αποφεύγετε ακόμη και την εμφάνισι της υψηλοφροσύνης και της υπεροχής. Ενδυθήτε ταπεινοφροσύνη. Να είσθε προσιτοί, στοργικοί, τρυφεροί και να δείχνετε συμπάθεια, όπως μια μητέρα δείχνει στοργή για τα τέκνα της. (Εφεσ. 4: 32· 1 Θεσσ. 2:7, 8) Πάντοτε ν’ αποβλέπετε στο παράδειγμα και στη διδασκαλία του Ιησού Χριστού και να κάνετε το καλύτερο που μπορείτε για να τον μιμήσθε.—Φιλιππ. 2:5-8.
28. Ποια ωραία προοπτική για το μέλλον υπάρχει και πού λαμβάνομε μια πρόγευσι αυτού;
28 Σκεφθήτε πόσο θαυμάσιο θα είναι όταν όλοι οι άνθρωποι που θα ζουν θα επιδεικνύουν ταπεινοφροσύνη και θα θεωρούν τους άλλους ανώτερους από τον εαυτό τους. Τι αναψυχή και ειρήνη θα υπάρχη! Ακόμη και τώρα, μέσα στις Χριστιανικές εκκλησίες, λαμβάνομε μια πρόγευση αυτής της ευλογίας με το να συναναστρεφώμεθα με ταπεινούς, ανιδιοτελείς άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Δεν ενθαρρυνόμεθα, λοιπόν, έτσι να ενδυθούμε ταπεινοφροσύνη; Αυτή μπορεί να μας εμποδίση να καταβροχθισθούμε από τον Διάβολο και να μας βοηθήση να επιζήσωμε από την ‘μεγάλη θλίψι’ ώστε να ζήσωμε αιώνια στην ταχέως πλησιάζουσα δίκαιη νέα τάξι του Θεού.—Ψαλμ. 133:1-3· Αποκάλ. 7:9-14.