Επικοινωνία​—⁠Κάτι Περισσότερο από Απλή Ομιλία

ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΤΕ ένα πλήθος από τουρίστες να βλέπουν κάποιο γραφικό τοπίο. Μολονότι όλη η ομάδα βλέπει την ίδια εικόνα, το κάθε άτομο τη βλέπει διαφορετικά. Γιατί; Επειδή ο καθένας έχει διαφορετική οπτική γωνία. Ούτε δυο άτομα δεν στέκονται στην ίδια ακριβώς θέση. Επιπλέον, δεν έχουν όλοι επικεντρώσει την προσοχή τους στο ίδιο σημείο της εικόνας. Το κάθε άτομο βρίσκει ιδιαίτερα ελκυστικό ένα διαφορετικό χαρακτηριστικό.

Το ίδιο αληθεύει μέσα στο γάμο. Ακόμα και όταν οι σύζυγοι είναι πολύ ταιριαστοί, δεν υπάρχουν ούτε δυο σύντροφοι που να έχουν την ίδια ακριβώς άποψη για τα διάφορα ζητήματα. Ο σύζυγος και η σύζυγος διαφέρουν σε τέτοια θέματα όπως είναι η συναισθηματική ψυχοσύνθεση, οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας και η οικογενειακή επιρροή. Οι διαφορετικές απόψεις που προκύπτουν μπορούν να γίνουν πηγή σφοδρής φιλονικίας. Ο απόστολος Παύλος δήλωσε ξεκάθαρα: «Εκείνοι που παντρεύονται θα έχουν πόνο και λύπη».—1 Κορινθίους 7:28, Η Νέα Αγγλική Βίβλος (The New English Bible).

Η επικοινωνία περιλαμβάνει την προσπάθεια που χρειάζεται να καταβάλετε για να συνταιριάξετε αυτές τις διαφορές ώστε να προκύψει η σχέση της μιας σάρκας. Αυτό απαιτεί να δημιουργείτε χρόνο για να μιλάτε. (Βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 7). Αλλά περιλαμβάνονται πολύ περισσότερα.

Να Δείχνετε Ενόραση

Μια παροιμία της Αγίας Γραφής δηλώνει: ‘Η καρδιά του σοφού κάνει το στόμα του να δείχνει ενόραση, και στα χείλη του προσθέτει πειστικότητα’. (Παροιμίαι 16:23, ΜΝΚ) Η εβραϊκή λέξη που εδώ αποδίδεται ‘κάνει να δείχνει ενόραση’ βασικά σημαίνει να είναι κανείς συνετός, να σταθμίζει τα ζητήματα προσεκτικά στο νου. Συνεπώς, το κέντρο της αποτελεσματικής επικοινωνίας είναι η καρδιά, όχι το στόμα. Για να επικοινωνεί κάποιος με επιτυχία δεν πρέπει να μιλάει απλώς· πρέπει να είναι ακροατής ο οποίος δείχνει κατανόηση. (Ιακώβου 1:19) Πρέπει να διακρίνει τα αισθήματα και τα προβλήματα που βρίσκονται κάτω από την επιφανειακή συμπεριφορά του συντρόφου του.—Παροιμίαι 20:5, ΜΝΚ.

Πώς θα το κάνει αυτό; Μερικές φορές αυτό μπορεί να επιτευχτεί με την παρατήρηση των περιστάσεων που περιβάλλουν μια σύγκρουση. Μήπως ο σύντροφός σας βρίσκεται κάτω από μεγάλη συναισθηματική ή σωματική πίεση; Μήπως υπάρχει κάποια αρρώστια που συμβάλλει στη διάθεση του συντρόφου σας; «Τι χαρά είναι να βρίσκει κανείς ακριβώς την κατάλληλη λέξη για την κατάλληλη περίπτωση!» λέει η Αγία Γραφή. (Παροιμίαι 15:23, Σημερινή Αγγλική Μετάφραση [Today’s English Version]) Συνεπώς, το να εξετάζετε τις περιστάσεις θα σας βοηθήσει να ανταποκρίνεστε ανάλογα.—Παροιμίαι 25:11, ΜΝΚ.

Ωστόσο, συχνά η αιτία της σύγκρουσης βρίσκεται ριζωμένη σε ζητήματα που δεν έχουν σχέση με τις παρούσες περιστάσεις.

Να Κατανοείτε το Παρελθόν

Οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας συντελούν πολύ στη διαμόρφωση του τρόπου σκέψης μας ως ενηλίκων. Εφόσον οι γαμήλιοι σύντροφοι προέρχονται από διαφορετικές οικογένειες, η ύπαρξη συγκρουόμενων απόψεων είναι αναπόφευκτη.

Ένα περιστατικό που είναι καταγραμμένο στην Αγία Γραφή το δείχνει αυτό παραστατικά. Όταν επέστρεφε η κιβωτός της διαθήκης στην Ιερουσαλήμ, ο Δαβίδ εξέφρασε δημόσια τον ενθουσιασμό του. Αλλά τι έγινε με τη σύζυγό του, τη Μιχάλ; Η Αγία Γραφή αναφέρει: ‘Μιχάλ, η θυγάτηρ του Σαούλ, έκυψε δια της θυρίδος, και ιδούσα τον βασιλέα Δαβίδ ορχούμενον και χορεύοντα ενώπιον του Ιεχωβά, εξουδένωσεν αυτόν εν τη καρδία αυτής’.—2 Σαμουήλ 6:14-16.

Η Μιχάλ εκδήλωσε την άπιστη διάθεση του άδικου πατέρα της, του Σαούλ. Οι σχολιαστές της Αγίας Γραφής Κ. Φ. Κάιλ και Φ. Ντέλιτς αφήνουν να εννοηθεί ότι αυτός είναι ο λόγος που η Μιχάλ αναφέρεται στο εδάφιο 16 ως «θυγάτηρ του Σαούλ» και όχι ως σύζυγος του Δαβίδ. Όπως και αν έχουν τα πράγματα, η λογομαχία που προέκυψε ανάμεσά τους κάνει σαφές ότι ο Δαβίδ και η Μιχάλ δεν είχαν την ίδια άποψη για αυτό το χαρωπό γεγονός.—2 Σαμουήλ 6:20-23.

Αυτό το παράδειγμα δείχνει καθαρά ότι ανεπαίσθητες επιρροές από την ανατροφή που έχει πάρει κάποιος μπορεί να κάνουν ένα σύζυγο και μια σύζυγο να βλέπουν τα πράγματα εντελώς διαφορετικά. Αυτό αληθεύει ακόμα και σε περίπτωση που και οι δυο τους υπηρετούν ενωμένα τον Ιεχωβά. Για παράδειγμα, μια σύζυγος στην οποία δεν δόθηκε αρκετή συναισθηματική υποστήριξη όταν ήταν παιδί μπορεί να παρουσιάζει υπερβολική ανάγκη για επιδοκιμασία και διαβεβαίωση. Αυτό είναι πιθανόν να προβληματίζει το σύζυγό της. «Μπορεί να της πω εκατό φορές ότι την αγαπάω», ίσως αναφωνήσει, «και ακόμα να μην είναι αρκετές!»

Σε αυτή την περίπτωση, η επικοινωνία περιλαμβάνει να ‘δίνετε προσοχή, όχι με προσωπικό ενδιαφέρον μόνο σε ό,τι αφορά τα δικά σας ζητήματα, αλλά με προσωπικό ενδιαφέρον και σε ό,τι αφορά τα ζητήματα των άλλων’. (Φιλιππησίους 2:4, ΜΝΚ) Για να μπορέσει ο σύζυγος να επικοινωνήσει θα πρέπει να δει τη σύζυγό του από την άποψη του δικού της παρελθόντος αντί να τη δει από την άποψη του δικού του. Φυσικά, η σύζυγος θα πρέπει να υποκινηθεί να κάνει το ίδιο για το σύζυγό της.—1 Κορινθίους 10:24.

Όταν το Παρελθόν Έχει Σημαδευτεί από Κακοποίηση

Το προσωπικό ενδιαφέρον είναι ιδιαίτερα κρίσιμο όταν ένας από τους συντρόφους είχε πέσει θύμα βιασμού ή σεξουαλικής κακοποίησης όταν ήταν παιδί—κάτι που, δυστυχώς, αποτελεί αυξανόμενο πρόβλημα σήμερα. Κάποια σύζυγος, για παράδειγμα, μπορεί να διαπιστώσει ότι στις στιγμές των σεξουαλικών σχέσεων δεν μπορεί να ξεχωρίσει το παρόν από το παρελθόν, το σύντροφό της από το δράστη ή τις σεξουαλικές σχέσεις από τη σεξουαλική κακοποίηση. Αυτό μπορεί να προκαλεί απογοήτευση, ειδικά αν ο σύζυγος δεν σκέφτεται αυτό το λεπτό ζήτημα από την άποψη της συζύγου του.—1 Πέτρου 3:8, ΜΝΚ.

Ενώ δεν μπορείτε να σβήσετε το παρελθόν ούτε να θεραπεύσετε πλήρως τις συνέπειές του, μπορείτε να κάνετε πολλά πράγματα για να παρηγορήσετε μια στενοχωρημένη σύντροφο. (Παροιμίαι 20:5, ΜΝΚ) Πώς; «Εσείς οι σύζυγοι θα πρέπει να προσπαθείτε να καταλαβαίνετε τις γυναίκες μαζί με τις οποίες ζείτε», έγραψε ο Πέτρος. (1 Πέτρου 3:7, Φίλιπς [Phillips]) Το να καταλαβαίνετε το παρελθόν της συζύγου σας αποτελεί ζωτικό μέρος της επικοινωνίας. Χωρίς γεμάτη κατανόηση συμπόνια τα λόγια σας θα είναι άχρηστα.

Όταν ο Ιησούς συναντούσε αρρώστους τούς ‘σπλαχνιζόταν’, αν και ποτέ δεν είχε υποστεί εκείνος προσωπικά τις ασθένειές τους. (Ματθαίος 14:14) Παρόμοια, εσείς προσωπικά μπορεί να μην έχετε υποστεί την ίδια παραμέληση ή κακοποίηση που έχει υποστεί η σύζυγός σας, αλλά αντί να μικροποιείτε την οδύνη που νιώθει, λάβετε υπόψη σας το παρελθόν της και δώστε της την υποστήριξή σας. (Παροιμίαι 18:13) Ο Παύλος έγραψε: «Οφείλομεν δε ημείς οι δυνατοί να βαστάζωμεν τα ασθενήματα των αδυνάτων, και να μη αρέσκωμεν εις εαυτούς».—Ρωμαίους 15:1.

Παγιδευμένοι από την Πικρία

Ο γάμος είναι σαν ένα ανεκτίμητο σκεύος. Όταν υποστεί ζημιά εξαιτίας της μοιχείας, προκύπτει ανυπολόγιστη βλάβη. (Παροιμίαι 6:32) Είναι αλήθεια ότι, αν το αθώο μέλος αποφασίσει να συγχωρήσει το άλλο μέλος, τα κομμάτια μπορούν να συγκολληθούν μέσω συμφιλίωσης. Αλλά τα ραγίσματα παραμένουν, και στη διάρκεια κάποιας διαφωνίας μπορεί να υπάρχει η τάση να κοιτάζουμε αυτά τα ραγίσματα και να χρησιμοποιούμε το παρελθόν σαν όπλο.

Η πικρία είναι μια φυσική αντίδραση στην απιστία ενός συντρόφου. Αλλά αν έχετε συγχωρήσει το σύντροφό σας, να φυλάγεστε από το να αφήσετε κάποια υποβόσκουσα αγανάκτηση να καταστρέψει το καλό που πετύχατε μέσω της πράξης τής συγχώρησης. Η συνεχιζόμενη πικρία, είτε σιγοβράζει μέσα σας είτε ξεσπάει αμείλικτη, βλάπτει και τους δυο συντρόφους. Γιατί; Μια γιατρός αναφέρει τι μπορεί να συμβεί: «Αν νιώθετε πληγωμένη από το σύντροφό σας, είναι επειδή εξακολουθείτε να ενδιαφέρεστε για αυτόν. Έτσι, με το να απομονώνεστε ή με το να ζητάτε εκδίκηση, δεν πληγώνετε μόνο το σύντροφό σας αλλά καταστρέφετε και τον εαυτό σας. Διαλύετε ακόμα περισσότερο τη σχέση που θα ευχόσασταν να ήταν υγιής».

Ναι, απλώς δεν μπορείτε να επιλύσετε τις διαφορές που υπάρχουν στο γάμο σας αν δεν κατευνάσετε το θυμό σας. Γι’ αυτό, σε κάποια στιγμή που τα συναισθήματα δεν βρίσκονται σε έξαρση, συζητήστε με το σύντροφό σας το πώς αισθάνεστε. Εξηγήστε γιατί διακατέχεστε από πληγωμένα αισθήματα, τι χρειάζεστε για να νιώσετε διαβεβαίωση και τι θα κάνετε για να διατηρήσετε τη σχέση σας. Ποτέ μη χρησιμοποιείτε το παρελθόν απλώς σαν όπλο για να βρεθείτε σε πλεονεκτικότερη θέση σε μια λογομαχία.

Ο Εθισμός Τραυματίζει την Επικοινωνία

Ένας γάμος υφίσταται έντονη πίεση όταν κάποιος από τους συντρόφους κάνει κατάχρηση αλκοόλ ή χρήση ναρκωτικών. Το μέλος που δεν υποφέρει από εθισμό μπορεί να βρίσκεται σε κατάσταση παρόμοια με εκείνη της Αβιγαίας, όπως καταγράφεται στην Αγία Γραφή. Ενώ ο σύζυγός της ο Νάβαλ «ήτο εις άκρον μεθυσμένος», η Αβιγαία με σθένος προσπαθούσε να αντιστρέψει τις συνέπειες της άσοφης συμπεριφοράς του. (1 Σαμουήλ 25:18-31, 36) Οι γάμοι στους οποίους ο ένας από τους συζύγους βασανίζεται από εθισμό και ο άλλος είναι απορροφημένος στην προσπάθειά του να αλλάξει τη συμπεριφορά του συντρόφου του που υποφέρει από εθισμό μοιάζουν συχνά με το σπιτικό του Νάβαλ και της Αβιγαίας.a

Είναι ευνόητο ότι υπάρχει μεγάλη ανακούφιση όταν ένα άτομο που υποφέρει από εθισμό αρχίζει να αναρρώνει. Αλλά αυτή είναι μόνο η αρχή. Φανταστείτε ένα βίαιο τυφώνα που σκορπάει την καταστροφή σε μια μικρή πόλη. Σπίτια καταρρέουν, δέντρα ξεριζώνονται, τηλεφωνικά καλώδια πέφτουν στο έδαφος. Υπάρχει μεγάλη χαρά όταν τελειώνει η καταιγίδα. Αλλά τώρα είναι απαραίτητο να γίνει ένα εκτεταμένο έργο αποκατάστασης των ζημιών. Το ίδιο αληθεύει όταν ένας σύντροφος αρχίζει να αναρρώνει. Οι σχέσεις που έχουν καταρρεύσει πρέπει να ανορθωθούν. Η εμπιστοσύνη και η ακεραιότητα πρέπει να αποκατασταθούν. Οι γραμμές επικοινωνίας πρέπει να ανοικοδομηθούν. Για το άτομο που υποφέρει από εθισμό και αναμορφώνεται, αυτή η σταδιακή αποκατάσταση αποτελεί μέρος της ‘νέας προσωπικότητας’ που η Αγία Γραφή απαιτεί να καλλιεργούν οι Χριστιανοί. Αυτή η νέα προσωπικότητα πρέπει να περιλαμβάνει ‘τη δύναμη που ενεργοποιεί το νου σας’.—Εφεσίους 4:22-24, ΜΝΚ.

Η Γραφική μελέτη που έκαναν ο Λέναρντ και η Ιλέιν τους βοήθησε να σταματήσουν τη χρήση ναρκωτικών, αλλά η δύναμη που ενεργοποιεί το νου δεν είχε αρχίσει να επενεργεί πλήρως.b Σύντομα έγινε φανερό ότι είχαν εθιστεί και σε άλλα πράγματα. «Επί 20 χρόνια προσπαθούσαμε να εφαρμόσουμε τις Βιβλικές αρχές ώστε να έχουμε έναν ικανοποιητικό γάμο, αλλά ποτέ δεν το καταφέραμε αυτό», λέει η Ιλέιν. «Τα πράγματα στα οποία είχαμε εθιστεί είχαν ριζώσει βαθιά. Δεν μπορούσαμε να απαλλαγούμε από αυτά με τη μελέτη και την προσευχή».

Ο Λέναρντ και η Ιλέιν ζήτησαν συμβουλή για να κατανοήσουν τους λόγους εξαιτίας των οποίων είχαν εθιστεί. Επίκαιρα άρθρα από τον ‘πιστό και φρόνιμο δούλο’ γύρω από την κακοποίηση των παιδιών, τον αλκοολισμό και το σεβασμό για τις γυναίκες φάνηκαν ιδιαίτερα υποβοηθητικά.c (Ματθαίος 24:45-47) «Βοηθηθήκαμε να διορθώσουμε τη ζημιά και να ξαναπλησιάσουμε ο ένας τον άλλον», λέει η Ιλέιν.

Επίλυση των Προβλημάτων

Η Ρεβέκκα ένιωθε αφόρητη οδύνη εξαιτίας των συζύγων που είχε πάρει ο γιος της Ησαύ. Φοβούμενη ότι ο άλλος της γιος, ο Ιακώβ, θα ακολουθούσε το παράδειγμα του Ησαύ, η Ρεβέκκα άφησε να ξεσπάσει η απογοήτευση που ένιωθε λέγοντας στο σύζυγό της, τον Ισαάκ: «Αηδίασα την ζωήν μου εξ αιτίας των θυγατέρων του Χετ· εάν ο Ιακώβ λάβη γυναίκα εκ των θυγατέρων του Χετ, καθώς είναι αύται εκ των θυγατέρων της γης ταύτης, τι με ωφελεί να ζω;»—Γένεσις 27:46.

Προσέξτε ότι, ενώ η Ρεβέκκα μίλησε με σταθερότητα για τα αισθήματά της, δεν επιτέθηκε προσωπικά στον Ισαάκ. Δεν είπε: «Εσύ φταις για όλα!» ή «Εσύ θα έπρεπε να είχες χειριστεί καλύτερα αυτή την κατάσταση!» Αντίθετα, η Ρεβέκκα χρησιμοποίησε το ρήμα στο πρώτο ενικό πρόσωπο για να περιγράψει πώς την επηρέαζε το πρόβλημα. Αυτός ο τρόπος προσέγγισης προκάλεσε τη συμπάθεια του Ισαάκ, όχι την επιθυμία του να σώσει το γόητρό του. Εφόσον ο Ισαάκ δεν αισθανόταν ότι είχε δεχτεί προσωπική επίθεση, η ανταπόκρισή του στην παράκληση της Ρεβέκκας ήταν από ό,τι φαίνεται άμεση.—Γένεσις 28:1, 2.

Τόσο ο σύζυγος όσο και η σύζυγος μπορούν να μάθουν από το παράδειγμα της Ρεβέκκας. Όταν δημιουργείται κάποια σύγκρουση, επιτεθείτε στο πρόβλημα και όχι ο ένας στον άλλον. Όπως η Ρεβέκκα, εκφράστε την απογοήτευσή σας δείχνοντας πώς επηρεάζει εσάς. Εκφράσεις όπως «Είμαι απογοητευμένος επειδή . . .» ή «Αισθάνομαι ότι έχει δημιουργηθεί κάποια παρεξήγηση επειδή . . .» είναι πολύ πιο αποτελεσματικές από το «Με απογοήτευσες!» ή «Ποτέ δεν με καταλαβαίνεις!»

Κάτι Περισσότερο από Αντοχή

Ο γάμος του πρώτου ανθρώπινου ζευγαριού, του Αδάμ και της Εύας, άντεξε επί αιώνες, δημιουργώντας μια οικογένεια από γιους και κόρες. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο γάμος τους ήταν άξιος μίμησης. Από πολύ νωρίς, το πνεύμα ανεξαρτησίας και αδιαφορίας για τους δίκαιους νόμους του Δημιουργού αμαύρωσε το δεσμό της μιας σάρκας που είχαν.

Παρόμοια, ένας γάμος σήμερα μπορεί να είναι ανθεκτικός, και ωστόσο να του λείπουν ζωτικά στοιχεία επικοινωνίας. Ισχυρά οχυρωμένοι διαλογισμοί και ακατάλληλα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ίσως χρειάζεται να ξεριζωθούν. (Παράβαλε 2 Κορινθίους 10:4, 5, ΜΝΚ). Αυτή είναι μια συνεχής εκπαιδευτική διαδικασία. Αλλά η προσπάθεια αξίζει τον κόπο. Ο Ιεχωβά Θεός ενδιαφέρεται βαθιά για τη γαμήλια διευθέτηση, εφόσον αυτός είναι ο Δημιουργός της. (Μαλαχίας 2:14-16· Εβραίους 13:4) Συνεπώς, αν εμείς κάνουμε το μέρος μας, μπορούμε να είμαστε πεπεισμένοι ότι εκείνος θα αναγνωρίσει τις προσπάθειές μας και θα μας εφοδιάσει με τη σοφία και τη δύναμη που είναι απαραίτητες για να αποκατασταθεί οποιαδήποτε ρήξη της επικοινωνίας μέσα στο γάμο.—Παράβαλε Ψαλμός 25:4, 5· 119:34.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

«Αφιερώναμε περισσότερο χρόνο στα σκουπίδια!»

ΖΗΤΗΘΗΚΕ από ένα σύζυγο και μια σύζυγο, οι οποίοι αντιμετώπιζαν δυσκολίες στο γάμο τους, να υπολογίσουν πόσο χρόνο δαπανούσαν για να βγάζουν τα σκουπίδια έξω κάθε εβδομάδα. Η απάντησή τους ήταν ότι δαπανούσαν περίπου 35 λεπτά την εβδομάδα, δηλαδή 5 λεπτά τη μέρα. Κατόπιν τους ζητήθηκε να πουν πόσο χρόνο δαπανούσαν συζητώντας μαζί. Ο σύζυγος συγκλονίστηκε. «Αφιερώναμε περισσότερο χρόνο στα σκουπίδια!» δήλωσε και κατόπιν πρόσθεσε: «Κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας αν νομίζουμε ότι πέντε λεπτά τη μέρα είναι αρκετός χρόνος για να διατηρηθεί ένας γάμος. Και ασφαλώς δεν είναι αρκετός χρόνος για να κάνει το γάμο να αναπτυχτεί».

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

Θέστε Βασικούς Κανόνες

◻ Να συζητάτε ένα θέμα τη φορά (1 Κορινθίους 14:33, 40)

◻ Να εκδηλώνετε τα αισθήματά σας· να μην επιρρίπτετε κατηγορίες (Γένεσις 27:46)

◻ Όχι ξυλοδαρμός (Εφεσίους 5:28, 29)

◻ Όχι βρισιές (Παροιμίαι 26:20)

◻ Να έχετε ως στόχο σας να συμφιλιώνεστε, όχι να νικάτε (Γένεσις 13:8, 9)

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Όταν δημιουργείται κάποια σύγκρουση, επιτεθείτε στο πρόβλημα και όχι ο ένας στον άλλον

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Να εκδηλώνετε τα αισθήματά σας· να μην επιρρίπτετε κατηγορίες