Να Καλλιεργείτε Εγκράτεια

1, 2. (α) Πού οδηγεί η έλλειψη εγκράτειας; (β) Γιατί είναι η εγκράτεια επίκαιρο ζήτημα;

Η ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ είναι θεϊκή ιδιότητα. (Γαλ. 5:22, 23) Ο Ιεχωβά τη διαθέτει σε τέλειο βαθμό. Οι άνθρωποι όμως είναι ατελείς και ως εκ τούτου χρειάζεται αγώνας για να διατηρούν την εγκράτειά τους. Μάλιστα, πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι σήμερα οφείλονται σε έλλειψη εγκράτειας. Αυτή η έλλειψη ίσως οδηγεί σε αναβλητικότητα και χαμηλή αποδοτικότητα στο σχολείο ή στην εργασία. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε φραστική κακομεταχείριση, μέθη, βία, διαζύγιο, άσκοπα χρέη, εθισμούς, φυλάκιση, ψυχικά τραύματα, σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες και ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, για να αναφέρουμε μόνο λίγα.​—Ψαλμ. 34:11-14.

² Είναι σαφές ότι οι άνθρωποι που στερούνται εγκράτειας δημιουργούν προβλήματα τόσο στον εαυτό τους όσο και στους άλλους. Και το πρόβλημα της έλλειψης εγκράτειας επιδεινώνεται. Η αυτοπειθαρχία ήταν αντικείμενο μελέτης ήδη από τη δεκαετία του 1940, αλλά πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι έχουν χειροτερέψει πολύ στον συγκεκριμένο τομέα. Αυτό δεν εκπλήσσει τους σπουδαστές του Λόγου του Θεού επειδή η Γραφή προείπε πως μια απόδειξη για το ότι ζούμε «στις τελευταίες ημέρες» θα ήταν η έλλειψη εγκράτειας.​—2 Τιμ. 3:1-3.

 3. Γιατί πρέπει οι Χριστιανοί να καλλιεργούν εγκράτεια;

³ Γιατί πρέπει να σας ενδιαφέρει η καλλιέργεια εγκράτειας; Εξετάστε δύο σημαντικούς λόγους. Πρώτον, έχει παρατηρηθεί ότι, κατά κανόνα, οι άνθρωποι που μπορούν να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους δεν αντιμετωπίζουν τόσο πολλά σοβαρά προβλήματα. Έχουν μεγαλύτερη συναισθηματική σταθερότητα, είναι πιο ικανοί να δημιουργούν υγιείς σχέσεις, ενώ έχουν μέσα τους λιγότερο θυμό και δεν είναι εξίσου επιρρεπείς στο άγχος και στην κατάθλιψη με τους παρορμητικούς ανθρώπους. Δεύτερον, η ικανότητα να αντιστεκόμαστε στον πειρασμό και να ελέγχουμε τις ακατάλληλες παρορμήσεις είναι ουσιώδης προκειμένου να διατηρήσουμε την εύνοια του Θεού. Η αποτυχία του Αδάμ και της Εύας δείχνει παραστατικά πόσο αληθινό είναι αυτό. (Γέν. 3:6) Σκεφτείτε επίσης τις θλιβερές συνέπειες που υπέστησαν έκτοτε και κάποιοι άλλοι οι οποίοι δεν εκδήλωσαν αυτή τη σημαντική ιδιότητα.

 4. Τι μπορεί να ενθαρρύνει όσους αγωνίζονται να εκδηλώνουν εγκράτεια;

⁴ Κανένας ατελής άνθρωπος δεν μπορεί να εκδηλώσει τέλεια εγκράτεια. Ο Ιεχωβά γνωρίζει τι αγώνα κάνουν οι υπηρέτες του ως προς αυτό, και θέλει να τους βοηθήσει να επιβληθούν στις αμαρτωλές τους τάσεις. (1 Βασ. 8:46-50) Ως στοργικός Φίλος, ενθαρρύνει θερμά τα ειλικρινή άτομα που θέλουν να τον υπηρετούν αλλά δυσκολεύονται να εκδηλώνουν εγκράτεια σε κάποιον τομέα της ζωής τους. Ας εξετάσουμε το τέλειο παράδειγμα του Ιεχωβά. Κατόπιν θα πάρουμε κάποια διδάγματα από καλά και κακά παραδείγματα που αναφέρονται στη Γραφή. Θα ανασκοπήσουμε επίσης πρακτικές συμβουλές για το πώς να ενισχύσουμε την εγκράτειά μας.

5, 6. Ποιο παράδειγμα θέτει ο Ιεχωβά όσον αφορά την εγκράτεια;

⁵ Ο Ιεχωβά εκδηλώνει την ιδιότητα της εγκράτειας τέλεια, επειδή είναι τέλειος σε όλα όσα κάνει. (Δευτ. 32:4) Εμείς όμως είμαστε ατελείς. Παρ’ όλα αυτά, προκειμένου να κατανοήσουμε την ιδιότητα της εγκράτειας, χρειάζεται να εξετάσουμε το παράδειγμα του Ιεχωβά για να μπορέσουμε να τον μιμηθούμε καλύτερα. Ποιες είναι μερικές αξιοσημείωτες περιπτώσεις στις οποίες ο Ιεχωβά εκδήλωσε εγκράτεια;

⁶ Σκεφτείτε πώς εκδήλωσε ο Ιεχωβά εγκράτεια στον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε τον θρασύτατο στασιασμό του Σατανά. Εκείνη η πρόκληση δεν έπρεπε να μείνει αναπάντητη. Αναμφίβολα, τα ουράνια πλάσματα που ήταν όσια στον Θεό ένιωσαν αγανάκτηση, θυμό και περιφρόνηση για την πρόκληση του Διαβόλου. Ίσως νιώθετε και εσείς κάπως έτσι όταν αναλογίζεστε όλα τα βάσανα που έχει προκαλέσει ο Σατανάς. Ωστόσο, ο Ιεχωβά δεν έκανε βιαστικές κινήσεις. Η αντίδρασή του ήταν συγκρατημένη και απολύτως αρμόζουσα. Υπήρξε μακρόθυμος και αντιμετώπισε την ανταρσία του Σατανά με δικαιοσύνη. (Έξοδ. 34:6· Ιώβ 2:2-6) Γιατί; Ο Ιεχωβά έχει επιτρέψει να περάσει καιρός επειδή δεν θέλει να καταστραφεί κανείς αλλά θέλει «όλοι να φτάσουν σε μετάνοια».​—2 Πέτρ. 3:9.

 7. Τι μαθαίνουμε από το παράδειγμα του Ιεχωβά;

⁷ Η εγκράτεια του Ιεχωβά μάς διδάσκει ότι και εμείς οφείλουμε να ζυγίζουμε τα λόγια μας και να σκεφτόμαστε προσεκτικά τις ενέργειές μας. Δεν πρέπει να κάνουμε βιαστικές κινήσεις. Όταν αντιμετωπίζετε ένα σοβαρό ζήτημα, δώστε στον εαυτό σας τον αναγκαίο χρόνο για να ενεργήσετε σοφά. Προσευχηθείτε για σοφία ώστε να πείτε ή να κάνετε το σωστό. (Ψαλμ. 141:3) Όταν η κατάσταση είναι τεταμένη, είναι πολύ εύκολο να αντιδράσουμε συναισθηματικά. Σε πολλούς από εμάς έχει συμβεί να μετανιώσουμε για απερίσκεπτα λόγια ή πράξεις!​—Παρ. 14:29· 15:28· 19:2.

 8. (α) Πού μπορούμε να βρούμε παραδείγματα θεϊκών ιδιοτήτων; (β) Τι βοήθησε τον Ιωσήφ να μην ενδώσει όταν η γυναίκα του Πετεφρή προσπαθούσε να τον ξελογιάσει; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

⁸ Ποια Γραφικά παραδείγματα τονίζουν πόσο σημαντικό είναι να ελέγχουμε τις αντιδράσεις μας; Αναμφίβολα θα θυμάστε αρκετά Βιβλικά πρόσωπα που εκδήλωσαν την πρέπουσα αυτοσυγκράτηση όταν δοκιμάστηκαν. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Ιωσήφ, ο γιος του Ιακώβ. Έδειξε αυτοσυγκράτηση όταν υπηρετούσε στο σπίτι του Πετεφρή, ο οποίος ήταν αρχηγός της σωματοφυλακής του Φαραώ. Η γυναίκα του Πετεφρή άρχισε να κοιτάζει πονηρά τον Ιωσήφ, ο οποίος είχε «ωραία διάπλαση και ωραία εμφάνιση», και προσπαθούσε να τον ξελογιάσει. Τι βοήθησε τον Ιωσήφ να μην ενδώσει στις επανειλημμένες προτάσεις της; Αναμφίβολα, αφιέρωσε χρόνο για να σκεφτεί ποιες θα ήταν οι συνέπειες αν χαλάρωνε την επαγρύπνησή του. Και όταν η κατάσταση έγινε επικίνδυνη, έφυγε γρήγορα. Το σκεπτικό του ήταν το εξής: «Πώς . . . θα μπορούσα να διαπράξω αυτό το μεγάλο κακό και να αμαρτήσω εναντίον του Θεού;»​—Γέν. 39:6, 9· διαβάστε Παροιμίες 1:10.

 9. Πώς μπορείτε να προετοιμαστείτε για να αντισταθείτε σε πειρασμούς;

⁹ Τι μας διδάσκει το παράδειγμα του Ιωσήφ; Κατ’ αρχάς, ότι μπορεί να χρειαστεί να φύγουμε γρήγορα από τον πειρασμό για να μην παραβιάσουμε κάποιον νόμο του Θεού. Στο παρελθόν, ορισμένοι που τώρα είναι Μάρτυρες πάλευαν με το υπερβολικό φαγητό, το υπερβολικό ποτό, το κάπνισμα, τα ναρκωτικά, τη σεξουαλική ανηθικότητα και τα παρόμοια. Ακόμα και μετά το βάφτισμά τους, μερικές φορές ίσως μπαίνουν στον πειρασμό να επιστρέψουν στις παλιές τους συνήθειες. Αν μπείτε ποτέ στον πειρασμό να παραβιάσετε κάποιον νόμο του Ιεχωβά, ενισχύστε τον εαυτό σας αφιερώνοντας χρόνο για να συλλογιστείτε τις καταστροφικές πνευματικές συνέπειες που ίσως υποστείτε αν δεν συγκρατήσετε τις αμαρτωλές παρορμήσεις. Προσπαθήστε να προβλέψετε καταστάσεις στις οποίες θα μπορούσαν να παρουσιαστούν πειρασμοί και καθορίστε πώς θα τις αποφύγετε. (Ψαλμ. 26:4, 5· Παρ. 22:3) Αν βρεθείτε αντιμέτωποι με μια τέτοια δοκιμασία, ζητήστε από τον Ιεχωβά σοφία και εγκράτεια για να αντισταθείτε.

10, 11. (α) Ποια πραγματικότητα αντιμετωπίζουν πολλοί έφηβοι στο σχολείο; (β) Τι μπορεί να βοηθήσει τους νεαρούς Χριστιανούς να αντιστέκονται στις πιέσεις για εσφαλμένη διαγωγή;

¹⁰ Πολλοί νεαροί Χριστιανοί αντιμετωπίζουν μια δοκιμασία σαν του Ιωσήφ. Πάρτε για παράδειγμα την Κιμ. Οι περισσότεροι συμμαθητές της ήταν σεξουαλικά δραστήριοι, και ύστερα από κάθε σαββατοκύριακο καμάρωναν για τις σεξουαλικές τους περιπέτειες. Η Κιμ όμως δεν είχε τίποτα τέτοιο να αφηγηθεί. Παραδέχεται ότι μερικές φορές ένιωθε «εγκαταλειμμένη και μόνη» επειδή ήταν διαφορετική και ότι τα άλλα παιδιά τη θεωρούσαν χαζή που δεν έβγαινε ραντεβού. Ωστόσο, η Κιμ ήταν σοφή, επειδή ήξερε ότι για τους νεαρούς ο πειρασμός για σεξ είναι μεγάλος. (2 Τιμ. 2:22) Οι συμμαθητές της συχνά τη ρωτούσαν αν ήταν ακόμα παρθένα. Αυτό της έδινε την ευκαιρία να εξηγεί γιατί δεν είχε σεξουαλικές σχέσεις. Είμαστε περήφανοι για τους νεαρούς Χριστιανούς που αντιστέκονται αποφασιστικά στην πίεση για σεξουαλική ανηθικότητα, αλλά και ο Ιεχωβά είναι περήφανος για αυτούς!

¹¹ Η Γραφή περιέχει προειδοποιητικά παραδείγματα ατόμων που δεν είχαν εγκράτεια όσον αφορά το σεξ. Δείχνει επίσης τις θλιβερές συνέπειες που μπορούν να προκύψουν από τέτοια ανεξέλεγκτη συμπεριφορά. Οποιοσδήποτε βρίσκεται σε παρόμοια θέση με την Κιμ είναι καλό να συλλογιστεί την αφήγηση για τον αφελή νεαρό στο 7ο κεφάλαιο των Παροιμιών. Σκεφτείτε επίσης πώς ενήργησε ο Αμνών καθώς και τα τραγικά αποτελέσματα της συμπεριφοράς του. (2 Σαμ. 13:1, 2, 10-15, 28-32) Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναπτύξουν εγκράτεια και σοφία σε ό,τι αφορά τις αισθηματικές σχέσεις συζητώντας μαζί τους το συγκεκριμένο θέμα στην οικογενειακή λατρεία με τη βοήθεια των παραπάνω Γραφικών περικοπών.

12. (α) Πώς συγκράτησε ο Ιωσήφ τα συναισθήματά του απέναντι στους αδελφούς του; (β) Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να συγκρατούμε τα συναισθήματά μας;

¹² Σε κάποια άλλη περίπτωση, ο Ιωσήφ έθεσε και πάλι θαυμάσιο παράδειγμα εγκράτειας. Προκειμένου να καταλάβει τι είχαν στην καρδιά τους οι αδελφοί του, δεν τους φανέρωσε ποιος ήταν όταν εμφανίστηκαν ενώπιόν του στην Αίγυπτο για να αγοράσουν τροφή. Και όταν φορτίστηκε συναισθηματικά, πήγε σε άλλο δωμάτιο για να κρύψει τα δάκρυά του. (Γέν. 43:30, 31· 45:1) Αν ένας συγχριστιανός σας ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο εκδηλώσει κακή κρίση, προσπαθήστε να δείξετε αυτοσυγκράτηση όπως ο Ιωσήφ. Έτσι ίσως μπορέσετε να αποφύγετε να αντιδράσετε παρορμητικά. (Παρ. 16:32· 17:27) Αν έχετε αποκομμένους συγγενείς, ίσως χρειάζεται να ελέγχετε τα αισθήματά σας ώστε να αποφεύγετε τη μη αναγκαία επικοινωνία μαζί τους. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αυτοσυγκράτηση δεν επιτυγχάνεται αυτόματα, γίνεται όμως ευκολότερη όταν αντιλαμβανόμαστε ότι έτσι ενεργούμε σε αρμονία με το παράδειγμα και τις συμβουλές του Θεού.

13. Ποια διδάγματα παίρνουμε από τις αφηγήσεις για τον βασιλιά Δαβίδ;

¹³ Ένα αξιόλογο παράδειγμα που αναφέρει η Γραφή είναι ο βασιλιάς Δαβίδ. Παρά την κραταιότητά του, δεν χρησιμοποίησε τη δύναμή του με θυμό όταν δέχτηκε προκλήσεις από τον Σαούλ και τον Σιμεΐ. (1 Σαμ. 26:9-11· 2 Σαμ. 16:5-10) Βέβαια, ο Δαβίδ δεν έλεγχε πάντα τον εαυτό του, όπως φαίνεται από την αμαρτία του με τη Βηθ-σαβεέ και την αρχική του αντίδραση στην τσιγκουνιά του Νάβαλ. (1 Σαμ. 25:10-13· 2 Σαμ. 11:2-4) Εντούτοις, παίρνουμε πολύτιμα διδάγματα από τον Δαβίδ. Πρώτον, οι επίσκοποι ανάμεσα στον λαό του Θεού χρειάζεται να προσπαθούν ιδιαίτερα να εκδηλώνουν εγκράτεια ώστε να μην καταχρώνται την εξουσία τους. Δεύτερον, κανείς μας δεν πρέπει να εφησυχάζει, θεωρώντας ότι δεν κινδυνεύει από πειρασμούς.​—1 Κορ. 10:12.

14. Ποια εμπειρία είχε ένας αδελφός, και γιατί έχει σημασία ο τρόπος με τον οποίο αντιδρούμε σε ανάλογες καταστάσεις;

¹⁴ Πώς μπορείτε να αναπτύξετε περισσότερη εγκράτεια; Εξετάστε το ακόλουθο πραγματικό περιστατικό. Ένα όχημα τράκαρε το αυτοκίνητο του Λουίτζι από πίσω. Ο άλλος οδηγός, παρότι έφταιγε, έβρισε τον Λουίτζι και προσπάθησε να αρχίσει καβγά. Ο Λουίτζι προσευχήθηκε στον Ιεχωβά να τον βοηθήσει να διατηρήσει την αυτοκυριαρχία του, και προσπάθησε να ηρεμήσει τον άλλο οδηγό​—αλλά μάταια. Τότε σημείωσε τον αριθμό του αυτοκινήτου του για να επικοινωνήσει με την ασφαλιστική εταιρία και έφυγε, ενώ ο άλλος οδηγός ακόμα ωρυόταν. Μια εβδομάδα αργότερα, ενώ έκανε επανεπίσκεψη σε κάποια κυρία, ο Λουίτζι διαπίστωσε ότι ο σύζυγός της ήταν εκείνος ο οδηγός! Αυτός ντράπηκε και ζήτησε συγνώμη για τον τρόπο με τον οποίο είχε μιλήσει. Προσφέρθηκε μάλιστα να επικοινωνήσει ο ίδιος με την ασφαλιστική εταιρία του Λουίτζι ώστε να επιταχύνει τη διαδικασία για την αποζημίωση. Πήρε μέρος στην πνευματική συζήτηση που γινόταν και εξέφρασε εκτίμηση για όσα άκουγε. Αναλογιζόμενος τα όσα συνέβησαν, ο Λουίτζι συνειδητοποίησε πόσο σημαντικό ήταν που παρέμεινε ήρεμος μετά το ατύχημα και πόση ζημιά θα είχε γίνει αν είχε χάσει την ψυχραιμία του.​—Διαβάστε 2 Κορινθίους 6:3, 4.

15, 16. Πώς θα βοηθήσει η μελέτη της Γραφής τόσο εσάς όσο και την οικογένειά σας να καλλιεργήσετε εγκράτεια;

¹⁵ Μελετώντας τη Γραφή με επιμέλεια και ευσυνειδησία, οι Χριστιανοί μπορούν να αναπτύξουν εγκράτεια. Θυμηθείτε τι είπε ο Θεός στον Ιησού του Ναυή: «Αυτό το βιβλίο του νόμου δεν πρέπει να απομακρυνθεί από το στόμα σου, και αυτό πρέπει να διαβάζεις χαμηλόφωνα ημέρα και νύχτα, για να φροντίζεις να ενεργείς σύμφωνα με όλα όσα είναι γραμμένα σε αυτό· διότι τότε θα έχεις επιτυχία στην οδό σου και τότε θα ενεργείς σοφά». (Ιησ. Ναυή 1:8) Πώς θα σας βοηθήσει η Γραφή να καλλιεργήσετε εγκράτεια;

¹⁶ Όπως είδαμε προηγουμένως, οι Γραφές περιέχουν αφηγήσεις που δείχνουν παραστατικά τόσο τα οφέλη όσο και τις συνέπειες των πράξεών μας. Ο Ιεχωβά φρόντισε να καταγραφούν αυτές οι αφηγήσεις για κάποιον σκοπό. (Ρωμ. 15:4) Πόσο σοφό είναι να τις διαβάζουμε, να τις στοχαζόμαστε και να τις μελετούμε! Να προσπαθείτε να αντιλαμβάνεστε πώς εφαρμόζονται σε εσάς και στην οικογένειά σας. Να ζητάτε από τον Ιεχωβά να σας βοηθάει να εφαρμόζετε τον Λόγο του. Αν διακρίνετε ότι υστερείτε σε κάποια πτυχή της εγκράτειας, παραδεχτείτε το. Κατόπιν, προσευχηθείτε για αυτό, και προσπαθήστε να δείτε πώς θα βελτιωθείτε. (Ιακ. 1:5) Αναμφίβολα, κάνοντας έρευνα στα Χριστιανικά μας έντυπα, θα εντοπίσετε σχετική ύλη που θα σας βοηθήσει περαιτέρω.

17. Με ποιους τρόπους θα βοηθήσουν οι γονείς τα παιδιά τους να αναπτύξουν εγκράτεια;

¹⁷ Πώς θα βοηθήσετε τα παιδιά σας να αναπτύξουν εγκράτεια; Οι γονείς ξέρουν ότι αυτή η ιδιότητα δεν είναι έμφυτη στα νεαρά άτομα. Και όπως ισχύει και με όλες τις άλλες ιδιότητες που χρειάζεται να μάθουν τα παιδιά τους, οι γονείς πρέπει να θέτουν το παράδειγμα. (Εφεσ. 6:4) Αν λοιπόν βλέπετε ότι τα παιδιά σας δυσκολεύονται να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους, αναρωτηθείτε αν εσείς θέτετε το καλό παράδειγμα. Μην υποτιμάτε την καλή επίδραση της δικής σας τακτικότητας στην υπηρεσία αγρού, στην παρακολούθηση συναθροίσεων και στη διεξαγωγή της οικογενειακής λατρείας. Μη φοβάστε να πείτε «όχι» στα αιτήματα των παιδιών σας αν χρειάζεται! Ο Ιεχωβά έθεσε όρια για τον Αδάμ και την Εύα​—όρια που είχαν στόχο να τους εμπνεύσουν τον δέοντα σεβασμό για την εξουσία του. Παρόμοια, η διαπαιδαγώγηση και το παράδειγμα που δίνουν οι γονείς έχουν στόχο να διδάξουν στα παιδιά την εγκράτεια. Η αγάπη για την εξουσία του Θεού και ο σεβασμός για τους κανόνες του είναι από τα πιο πολύτιμα πράγματα που μπορείτε να καλλιεργήσετε στην καρδιά των παιδιών σας.​—Διαβάστε Παροιμίες 1:5, 7, 8.

18. Γιατί μπορείτε να είστε πεπεισμένοι ότι οι καλές συναναστροφές θα αποδειχτούν ευλογία;

¹⁸ Ασφαλώς, είτε είστε γονέας είτε όχι, δεν πρέπει να παραβλέπετε την ανάγκη να επιλέγετε τις συναναστροφές σας σοφά. Να επιζητείτε τη συντροφιά ατόμων που θα σας υποκινούν να επιδιώκετε αξιόλογους στόχους και να αποφεύγετε προβλήματα. (Παρ. 13:20) Οι φίλοι που έχουν πνευματικό φρόνημα θα ασκούν θετική επιρροή πάνω σας, ωθώντας σας να μιμείστε την εγκράτεια που εκδηλώνουν οι ίδιοι στη ζωή τους. Και αναμφίβολα, η δική σας καλή διαγωγή θα επιδρά υποκινητικά στους φίλους σας. Η εγκράτεια που προκύπτει είναι ουσιώδης προκειμένου να απολαμβάνετε καθημερινά τη ζωή σας με την εύνοια του Θεού και να μοιράζεστε καλά πράγματα με τους ανθρώπους που αγαπάτε.