ΣΑΤΑΝΑΣ

[Ανθιστάμενος].

Σε πολλά σημεία των Εβραϊκών Γραφών, η λέξη σατάν εμφανίζεται χωρίς το οριστικό άρθρο. Χρησιμοποιούμενη με αυτόν τον τρόπο, εφαρμόζεται την πρώτη φορά που εμφανίζεται στον άγγελο που στάθηκε στο δρόμο για να αντισταθεί στον Βαλαάμ, ο οποίος είχε ξεκινήσει ένα ταξίδι με σκοπό να καταραστεί τους Ισραηλίτες. (Αρ 22:22, 32) Σε άλλες περιπτώσεις αναφέρεται σε διάφορα άτομα που αντιστέκονταν σε άλλους. (1Σα 29:4· 2Σα 19:21, 22· 1Βα 5:4· 11:14, 23, 25) Αλλά με το οριστικό άρθρο χα αναφέρεται πάντα στον Σατανά τον Διάβολο, τον πρώτιστο Αντίδικο του Θεού. (Ιωβ 1:6, υποσ.· 2:1-7· Ζαχ 3:1, 2) Στο πρωτότυπο κείμενο των Ελληνικών Γραφών η λέξη σατανᾷς εφαρμόζεται στον Σατανά τον Διάβολο σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις όπου εμφανίζεται και συνήθως συνοδεύεται από το οριστικό άρθρο ὁ.

Προέλευση. Οι Γραφές υποδεικνύουν ότι το πλάσμα που είναι γνωστό ως Σατανάς δεν είχε ανέκαθεν αυτό το όνομα. Απεναντίας, αυτό το περιγραφικό όνομα του δόθηκε επειδή ακολούθησε μια πορεία εναντίωσης και αντίστασης στον Θεό. Το όνομα που είχε προηγουμένως δεν αναφέρεται. Ο Θεός είναι ο μόνος Δημιουργός, και «οι ενέργειές του είναι τέλειες», χωρίς αδικία. (Δευ 32:4) Συνεπώς, αυτός που έγινε Σατανάς ήταν, όταν δημιουργήθηκε, ένα τέλειο, δίκαιο πλάσμα του Θεού. Είναι πνευματικό πρόσωπο, εφόσον εμφανιζόταν στον ουρανό ενώπιον του Θεού. (Ιωβ κεφ. 1, 2· Απ 12:9) Ο Ιησούς Χριστός είπε για αυτόν: «Εκείνος ήταν ανθρωποκτόνος τότε που άρχισε, και δεν έμεινε σταθερός στην αλήθεια, επειδή δεν υπάρχει αλήθεια σε αυτόν». (Ιωα 8:44· 1Ιω 3:8) Ο Ιησούς δείχνει εδώ ότι κάποτε ο Σατανάς ήταν στην αλήθεια, αλλά την εγκατέλειψε. Αρχίζοντας από την πρώτη απροκάλυπτη ενέργειά του, την απομάκρυνση του Αδάμ και της Εύας από τον Θεό, ήταν ανθρωποκτόνος, γιατί με αυτήν προκάλεσε το θάνατο του Αδάμ και της Εύας, πράγμα που έφερε κατόπιν την αμαρτία και το θάνατο στους απογόνους τους. (Ρω 5:12) Σε όλες τις Γραφές οι ιδιότητες και οι ενέργειες που του αποδίδονται θα μπορούσαν να αποδοθούν μόνο σε ένα πρόσωπο, όχι σε μια αφηρημένη έννοια του κακού. Είναι σαφές ότι οι Ιουδαίοι, καθώς και ο Ιησούς και οι μαθητές του, γνώριζαν ότι ο Σατανάς είναι υπαρκτό πρόσωπο.

Επομένως, από μια δίκαιη, τέλεια αρχή, αυτό το πνευματικό πρόσωπο παρέκκλινε στην αμαρτία και στην εξαχρείωση. Η διαδικασία που οδήγησε σε αυτό περιγράφεται από τον Ιάκωβο ως εξής: «Ο καθένας δοκιμάζεται με το να ελκύεται και να δελεάζεται από την ίδια του την επιθυμία. Έπειτα η επιθυμία, αφού συλλάβει, γεννάει την αμαρτία· και η αμαρτία, αφού επιτελεστεί, γεννάει το θάνατο». (Ιακ 1:14, 15) Η πορεία την οποία ακολούθησε ο Σατανάς φαίνεται ότι παραλληλίζεται, από μερικές απόψεις, με την πορεία του βασιλιά της Τύρου όπως περιγράφεται στα εδάφια Ιεζεκιήλ 28:11-19.—Βλέπε ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑ (Ο πρώτος αμαρτωλός και ο βασιλιάς της Τύρου).

Η Γραφική αφήγηση, λοιπόν, καθιστά σαφές ότι ο Σατανάς ήταν αυτός που μίλησε μέσω του φιδιού και παραπλάνησε την Εύα ώστε να παρακούσει την εντολή του Θεού. Στη συνέχεια, η Εύα παρέσυρε τον Αδάμ ώστε να ακολουθήσει και αυτός την ίδια στασιαστική πορεία. (Γε 3:1-7· 2Κο 11:3) Ως αποτέλεσμα της χρησιμοποίησης του φιδιού από μέρους του Σατανά, αυτός αποκαλείται στην Αγία Γραφή «Φίδι», τίτλος που κατέληξε να σημαίνει «απατεώνας». Ο ίδιος έγινε επίσης «ο Πειραστής» (Ματ 4:3), καθώς και ψεύτης, «ο πατέρας του ψέματος».—Ιωα 8:44· Απ 12:9.

Εγείρεται Ζήτημα Κυριαρχίας. Όταν ο Σατανάς πλησίασε την Εύα (χρησιμοποιώντας τη μιλιά του φιδιού), στην ουσία αμφισβήτησε το κατά πόσον ήταν δικαιωματική και δίκαιη η κυριαρχία του Ιεχωβά. Υπαινίχθηκε ότι ο Θεός κατακρατούσε κάτι από τη γυναίκα χωρίς να έχει το δικαίωμα, και επίσης παρουσίασε τον Θεό ως ψεύτη όσον αφορά τη δήλωσή του ότι, αν εκείνη έτρωγε τον απαγορευμένο καρπό, θα πέθαινε. Επιπλέον, ο Σατανάς την έκανε να πιστέψει ότι θα ήταν ελεύθερη και ανεξάρτητη από τον Θεό, ότι θα γινόταν σαν τον Θεό. Με αυτούς τους χειρισμούς, το πονηρό αυτό πνευματικό πλάσμα εξύψωσε τον εαυτό του πάνω από τον Θεό στα μάτια της Εύας, και έτσι ο Σατανάς έγινε ο θεός της, αν και τότε η Εύα δεν γνώριζε προφανώς την ταυτότητα εκείνου που την παροδηγούσε. Με αυτή του την ενέργεια έθεσε τον άντρα και τη γυναίκα υπό την ηγεσία και τον έλεγχό του, καθιστώντας τον εαυτό του ανταγωνιστή θεό ενάντια στον Ιεχωβά.—Γε 3:1-7.

Η Αγία Γραφή, αφαιρώντας προς στιγμήν το πέπλο που καλύπτει τις ουράνιες υποθέσεις, αποκαλύπτει ότι αργότερα ο Σατανάς εμφανίστηκε ως ανταγωνιστής θεός ενώπιον του Ιεχωβά στον ουρανό, προκαλώντας τον Ιεχωβά κατά πρόσωπο και λέγοντας ότι θα μπορούσε να στρέψει τον υπηρέτη του Θεού τον Ιώβ, και κατ’ επέκταση κάθε υπηρέτη του Θεού, μακριά από Αυτόν. Στην πραγματικότητα, κατηγόρησε τον Θεό ότι είχε ενεργήσει με αδικία δίνοντας στον Ιώβ τα πάντα, καθώς και πλήρη προστασία, και έτσι εκείνος—ο Σατανάς—δεν μπορούσε να δοκιμάσει τον Ιώβ και να δείξει τι είχε πράγματι στην καρδιά του, η οποία καρδιά, όπως υπαινίχθηκε ο Σατανάς, ήταν κακή. Άφησε να εννοηθεί ότι ο Ιώβ υπηρετούσε τον Θεό πρωτίστως χάριν ιδιοτελών συμφερόντων. Ο Σατανάς κατέστησε σαφές αυτό το σημείο του επιχειρήματός του όταν είπε: «Δέρμα για χάρη δέρματος, και όλα όσα έχει ο άνθρωπος θα τα δώσει για χάρη της ψυχής του. Άπλωσε, όμως, τώρα το χέρι σου, παρακαλώ, και άγγιξε τα κόκαλά του και τη σάρκα του και δες αν δεν σε καταραστεί κατά πρόσωπο».—Ιωβ 1:6-12· 2:1-7· βλέπε ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ.

Σε αυτή την ειδική περίπτωση, ο Ιεχωβά επέτρεψε στον Σατανά να επιφέρει συμφορά στον Ιώβ χωρίς Εκείνος να παρέμβει όταν ο Σατανάς προκάλεσε μια επιδρομή από Σαβαίους ληστές, καθώς και την καταστροφή των ποιμνίων και των ποιμένων μέσω αυτού που ο αγγελιοφόρος του Ιώβ αποκάλεσε «φωτιά του Θεού» από τους ουρανούς (το αν αυτό ήταν κεραυνός ή φωτιά άλλου είδους δεν αναφέρεται). Ο Σατανάς προκάλεσε επίσης μια επιδρομή από τρεις ομάδες Χαλδαίων, καθώς και μια ανεμοθύελλα. Αυτά προξένησαν το θάνατο όλων των παιδιών του Ιώβ και αφάνισαν την περιουσία του. Τελικά, ο Σατανάς έπληξε τον ίδιο τον Ιώβ με μια σιχαμερή αρρώστια.—Ιωβ 1:13-19· 2:7, 8.

Όλα αυτά αποκαλύπτουν τη δύναμη και την ισχύ του πνευματικού πλάσματος που λέγεται Σατανάς, καθώς και τη θηριώδη, δολοφονική διάθεσή του.

Αξίζει να επισημάνουμε, ωστόσο, ότι ο Σατανάς αναγνώρισε την ανικανότητά του έναντι της ρητής εντολής του Θεού, εφόσον δεν προκάλεσε τη δύναμη και την εξουσία του Θεού όταν ο Θεός τού απαγόρευσε να αφαιρέσει τη ζωή του Ιώβ.—Ιωβ 2:6.

Συνεχιζόμενη Εναντίωση στον Θεό. Προκαλώντας τον Θεό και κατηγορώντας τους υπηρέτες του Θεού για έλλειψη ακεραιότητας, ο Σατανάς επαλήθευσε τον τίτλο του ως «Διαβόλου», που σημαίνει «Συκοφάντης», έναν τίτλο που του άξιζε επειδή συκοφάντησε τον Ιεχωβά Θεό στον κήπο της Εδέμ.

Ενώνονται μαζί του και άλλοι πονηροί δαίμονες. Πριν από τον Κατακλυσμό της εποχής του Νώε, φαίνεται ότι κάποιοι άλλοι άγγελοι του Θεού άφησαν την κατοικία που τους άρμοζε στους ουρανούς, καθώς και τις θέσεις στις οποίες είχαν διοριστεί εκεί. Υλοποιήθηκαν προσλαμβάνοντας ανθρώπινα σώματα, ήρθαν να κατοικήσουν στη γη, παντρεύτηκαν γυναίκες και απέκτησαν απογόνους που ονομάστηκαν Νεφιλείμ. (Γε 6:1-4· 1Πε 3:19, 20· 2Πε 2:4· Ιου 6· βλέπε ΓΙΟΣ [ΓΙΟΙ] ΤΟΥ ΘΕΟΥ· ΝΕΦΙΛΕΙΜ.) Αυτοί οι άγγελοι, εφόσον είχαν αφήσει την υπηρεσία του Θεού, περιήλθαν υπό τον έλεγχο του Σατανά. Γι’ αυτό αποκαλείται ο Σατανάς “ο άρχοντας των δαιμόνων”. Σε μια περίπτωση, όταν ο Ιησούς εξέβαλε δαίμονες από κάποιον άνθρωπο, οι Φαρισαίοι τον κατηγόρησαν ότι το έκανε αυτό με τη δύναμη «του Βεελζεβούλ, του άρχοντα των δαιμόνων». Το ότι εννοούσαν τον Σατανά φαίνεται από την απάντηση του Ιησού: «Αν ο Σατανάς εκβάλλει τον Σατανά, έχει διαιρεθεί εναντίον του εαυτού του».—Ματ 12:22-27.

Ο απόστολος Παύλος συνδέει τον Σατανά με τις «πονηρές πνευματικές δυνάμεις στους ουράνιους τόπους», τις οποίες αποκαλεί «κοσμοκράτορες αυτού του σκοταδιού». (Εφ 6:11, 12) Ως άρχουσα δύναμη στο αόρατο βασίλειο που περιβάλλει τη γη, ο Σατανάς είναι “ο άρχοντας της εξουσίας του αέρα”. (Εφ 2:2) Στην Αποκάλυψη εμφανίζεται ως εκείνος που «παροδηγεί ολόκληρη την κατοικημένη γη». (Απ 12:9) Ο απόστολος Ιωάννης είπε ότι «ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται στην εξουσία του πονηρού». (1Ιω 5:19) Ο Σατανάς, λοιπόν, είναι «ο άρχοντας αυτού του κόσμου». (Ιωα 12:31) Γι’ αυτό και ο Ιάκωβος έγραψε ότι «η φιλία με τον κόσμο είναι έχθρα με τον Θεό».—Ιακ 4:4.

Πολεμάει για να Εξολοθρεύσει το «Σπέρμα». Ο Σατανάς έκανε από νωρίς προσπάθειες να εμποδίσει την εκπλήρωση της υπόσχεσης περί του “σπέρματος” που θα ερχόταν μέσω του Αβραάμ. (Γε 12:7) Προφανώς, προσπάθησε να φέρει έτσι τα πράγματα ώστε να μιανθεί η Σάρρα και να είναι ακατάλληλη να γεννήσει το σπέρμα, αλλά ο Θεός την προστάτεψε. (Γε 20:1-18) Έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να εξολοθρεύσει εκείνους που εξέλεξε ο Θεός ως σπέρμα του Αβραάμ, το έθνος του Ισραήλ, παρασύροντάς τους στην αμαρτία και φέρνοντας εναντίον τους άλλα έθνη, όπως δείχνει από την αρχή μέχρι το τέλος της η Βιβλική ιστορία. Οι φιλόδοξες προσπάθειες του Σατανά στον πόλεμό του εναντίον του Θεού έφτασαν σε αποκορύφωμα—με επιτυχία, όπως νόμισε ο Σατανάς—όταν ο βασιλιάς της Τρίτης Παγκόσμιας Δύναμης της Βιβλικής ιστορίας, της Βαβυλώνας, κατέλαβε την Ιερουσαλήμ, κατέλυσε τη διακυβέρνηση του Βασιλιά Σεδεκία από τη γραμμή του Δαβίδ και κατέστρεψε το ναό του Ιεχωβά, ερημώνοντας την Ιερουσαλήμ και τον Ιούδα.—Ιεζ 21:25-27.

Ως όργανο του Σατανά, η άρχουσα δυναστεία της Βαβυλώνας, της οποίας ηγήθηκε αρχικά ο Ναβουχοδονόσορ, κράτησε τον Ισραήλ σε εξορία 68 χρόνια, μέχρι την ανατροπή της Βαβυλώνας. Η Βαβυλώνα δεν είχε την πρόθεση να απελευθερώσει ποτέ τους αιχμαλώτους της, και έτσι αντανακλούσε τις κομπαστικές, φιλόδοξες προσπάθειες του ίδιου του Σατανά ως ανταγωνιστή θεού ενάντια στον Παγκόσμιο Κυρίαρχο Ιεχωβά. Οι Βαβυλώνιοι βασιλιάδες, που λάτρευαν τον ειδωλολατρικό τους θεό τον Μαρντούκ, τη θεά Ιστάρ και σωρεία άλλων θεών, ήταν στην πραγματικότητα λάτρεις των δαιμόνων και, εφόσον αποτελούσαν μέρος του κόσμου ο οποίος είναι αποξενωμένος από τον Ιεχωβά, βρίσκονταν υπό την κυριαρχία του Σατανά.—Ψλ 96:5· 1Κο 10:20· Εφ 2:12· Κολ 1:21.

Ο Σατανάς ενέπνευσε στο βασιλιά της Βαβυλώνας τη φιλοδοξία να έχει υπό την απόλυτη κυριαρχία του ολόκληρη τη γη, ακόμη και το «θρόνο του Ιεχωβά» (1Χρ 29:23) και «τα άστρα του Θεού», τους βασιλιάδες από τη γραμμή του Δαβίδ που ήταν ενθρονισμένοι στο Όρος Μοριά (κατ’ επέκταση, στη Σιών). Αυτός ο “βασιλιάς”, δηλαδή η δυναστεία της Βαβυλώνας, “υψώθηκε” μέσα στην καρδιά του και φαινόταν στα μάτια του και στα μάτια των θαυμαστών του “λαμπερός, γιος της αυγής”. (Ορισμένες μεταφράσεις έχουν διατηρήσει τον όρο «Εωσφόρος» της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα. Ωστόσο, εδώ πρόκειται απλώς για τη μετάφραση της εβραϊκής λέξης χαιλέλ, «λαμπερός». Η λέξη χαιλέλ δεν είναι όνομα ή τίτλος, αλλά όρος που περιγράφει την κομπαστική στάση της βαβυλωνιακής δυναστείας των βασιλιάδων από τη γραμμή του Ναβουχοδονόσορα.) (Ησ 14:4-21) Εφόσον η Βαβυλώνα ήταν όργανο του Σατανά, ο “βασιλιάς” της αντανακλούσε τη φιλόδοξη επιθυμία του ίδιου του Σατανά. Για άλλη μια φορά, ο Ιεχωβά χάρισε τη σωτηρία στο λαό του αποκαθιστώντας τους στη γη τους, ώσπου να έρθει το πραγματικό Σπέρμα της υπόσχεσης.—Εσδ 1:1-6.

Οι προσπάθειες που έκανε για να προσκόψει ο Ιησούς. Ο Σατανάς, ο οποίος αναμφίβολα αναγνώρισε την ταυτότητα του Ιησού ως Γιου του Θεού και εκείνου που, σύμφωνα με την προφητεία, θα τον έπληττε στο κεφάλι (Γε 3:15), έκανε ό,τι μπορούσε για να τον εξολοθρεύσει. Όταν, όμως, ο άγγελος Γαβριήλ ανήγγειλε στη Μαρία ότι εκείνη επρόκειτο να συλλάβει τον Ιησού, της είπε: «Άγιο πνεύμα θα έρθει πάνω σου, και δύναμη του Υψίστου θα σε επισκιάσει. Γι’ αυτόν το λόγο, επίσης, αυτό που γεννιέται θα αποκληθεί άγιο, Γιος του Θεού». (Λου 1:35) Ο Ιεχωβά διαφύλαξε τον Γιο του. Οι προσπάθειες που έγιναν για να εξολοθρευτεί ο Ιησούς όταν ήταν νήπιο απέτυχαν. (Ματ 2:1-15) Ο Θεός συνέχισε να προστατεύει τον Ιησού στα νεανικά του χρόνια. Μετά το βάφτισμα του Ιησού, ο Σατανάς τον πλησίασε στην έρημο βάζοντάς τον σε τρεις διαφορετικούς, ισχυρούς πειρασμούς και δοκιμάζοντάς τον πλήρως όσον αφορά την αφοσίωσή του στον Ιεχωβά. Σε μια από τις προσπάθειές του, ο Σατανάς έδειξε στον Ιησού όλα τα βασίλεια του κόσμου, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι ήταν δικά του. Ο Ιησούς δεν αντέκρουσε αυτόν τον ισχυρισμό. Εντούτοις, αρνήθηκε να διανοηθεί έστω και για μια στιγμή να γίνει βασιλιάς ακολουθώντας κάποια «συντομότερη οδό», ούτε σκέφτηκε έστω και στιγμιαία να κάνει κάτι απλώς και μόνο για να ικανοποιήσει τον εαυτό του. Η άμεση απάντησή του στον Σατανά ήταν: «Φύγε, Σατανά! Διότι είναι γραμμένο: “Τον Ιεχωβά τον Θεό σου πρέπει να λατρεύεις και σε αυτόν μόνο πρέπει να αποδίδεις ιερή υπηρεσία”». Τότε, «ο Διάβολος . . . αποχώρησε από αυτόν μέχρι κάποιον άλλον κατάλληλο καιρό». (Ματ 4:1-11· Λου 4:13) Αυτό καταδεικνύει πόσο αληθινά είναι τα λόγια που έγραψε αργότερα ο Ιάκωβος: «Εναντιωθείτε στον Διάβολο, και θα φύγει από εσάς».—Ιακ 4:7.

Ο Ιησούς ήταν πάντοτε άγρυπνος ως προς τον κίνδυνο των μηχανορραφιών του Σατανά και ως προς το γεγονός ότι ο Σατανάς ήθελε να πετύχει την εξολόθρευσή του κάνοντάς τον να φιλοξενήσει κάποια σκέψη αντίθετη προς το θέλημα του Ιεχωβά. Αυτό καταδείχτηκε όταν σε μια περίπτωση ο Πέτρος, αν και είχε καλές προθέσεις, στην πραγματικότητα έθεσε ενώπιον του Ιησού έναν πειρασμό. Ο Ιησούς είχε μιλήσει για τα παθήματα και το θάνατο που επρόκειτο να υποστεί. «Τότε ο Πέτρος τον πήρε παράμερα και άρχισε να τον επιπλήττει, λέγοντας: “Να είσαι καλός με τον εαυτό σου, Κύριε· δεν πρόκειται να σε βρει τέτοιο τέλος”. Αλλά αυτός, γυρίζοντας την πλάτη του, είπε στον Πέτρο: “Πήγαινε πίσω μου, Σατανά! Μου είσαι σκάνδαλο, επειδή σκέφτεσαι, όχι τις σκέψεις του Θεού, αλλά των ανθρώπων”».—Ματ 16:21-23.

Σε όλη τη διάρκεια της διακονίας του ο Ιησούς βρισκόταν σε κίνδυνο. Ο Σατανάς χρησιμοποίησε ως όργανά του ανθρώπους για να του εναντιωθεί, με στόχο είτε να τον κάνει να προσκόψει είτε να τον θανατώσει. Κάποτε οι άνθρωποι ετοιμάστηκαν να αρπάξουν τον Ιησού για να τον κάνουν βασιλιά. Αυτός, όμως, δεν ήταν διατεθειμένος να συμφωνήσει με κάτι τέτοιο—θα δεχόταν να γίνει βασιλιάς μόνο όταν και όπως το ήθελε ο Θεός. (Ιωα 6:15) Κάποια άλλη φορά οι κάτοικοι της πόλης όπου μεγάλωσε επιχείρησαν να τον θανατώσουν. (Λου 4:22-30) Συνεχώς τον παρενοχλούσαν άτομα που χρησιμοποιούσε ο Σατανάς για να προσπαθήσουν να τον παγιδέψουν. (Ματ 22:15) Παρ’ όλες τις προσπάθειές του, όμως, ο Σατανάς απέτυχε να κάνει τον Ιησού να αμαρτήσει έστω και με την παραμικρή σκέψη ή πράξη. Ο Σατανάς αποδείχτηκε ψεύτης από κάθε άποψη και απέτυχε στην πρόκληση που έθεσε σχετικά με την κυριαρχία του Θεού και την ακεραιότητα των υπηρετών του Θεού. Όπως είπε ο Ιησούς λίγο προτού πεθάνει: «Τώρα γίνεται κρίση αυτού του κόσμου· τώρα ο άρχοντας αυτού του κόσμου θα ριχτεί έξω»—σε πλήρη ανυποληψία. (Ιωα 12:31) Ο Σατανάς είχε στη λαβή του ολόκληρη την ανθρωπότητα μέσω της αμαρτίας. Αλλά ο Ιησούς, γνωρίζοντας ότι ο Σατανάς επρόκειτο σύντομα να προκαλέσει το θάνατό του, μπορούσε να πει αφού είχε γιορτάσει το τελευταίο του Πάσχα με τους μαθητές του: «Έρχεται ο άρχοντας του κόσμου. Και δεν έχει καμιά επιρροή πάνω μου».—Ιωα 14:30.

Λίγες ώρες αργότερα ο Σατανάς κατάφερε να θανατώσει τον Ιησού, θέτοντας πρώτα υπό τον έλεγχό του έναν από τους αποστόλους του Ιησού και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας τους Ιουδαίους ηγέτες και τη Ρωμαϊκή Παγκόσμια Δύναμη για να εκτελεστεί ο Ιησούς με επώδυνο και επονείδιστο τρόπο. (Λου 22:3· Ιωα 13:26, 27· κεφ. 18, 19) Στην προκειμένη περίπτωση ο Σατανάς ενήργησε ως “εκείνος που έχει τα μέσα να προξενεί το θάνατο, δηλαδή ο Διάβολος”. (Εβρ 2:14· Λου 22:53) Παρά ταύτα, απέτυχε να προωθήσει το σκοπό του. Το μόνο που κατάφερε ήταν να εκπληρώσει, παρά τη θέλησή του, την προφητεία που έλεγε ότι ο Ιησούς έπρεπε να πεθάνει ως θυσία. Το γεγονός ότι ο Ιησούς πέθανε άμεμπτος προμήθευσε το λυτρωτικό αντίτιμο για την ανθρωπότητα, και με το θάνατό του (και την επακόλουθη ανάστασή του από τον Θεό) ο Ιησούς μπορούσε τώρα να βοηθήσει την αμαρτωλή ανθρωπότητα να ξεφύγει από τη λαβή του Σατανά, επειδή, όπως είναι γραμμένο, ο Ιησούς έγινε αίμα και σάρκα «ώστε μέσω του θανάτου του να εκμηδενίσει εκείνον που έχει τα μέσα να προξενεί το θάνατο, δηλαδή τον Διάβολο· και να απελευθερώσει όλους εκείνους οι οποίοι από το φόβο του θανάτου ήταν υποκείμενοι σε δουλεία σε όλη τους τη ζωή».—Εβρ 2:14, 15.

Συνεχίζει να πολεμάει τους Χριστιανούς. Μετά το θάνατο και την ανάσταση του Ιησού, ο Σατανάς συνέχισε να πολεμάει με δριμύτητα τους ακολούθους του Χριστού. Τα όσα αναγράφονται στο βιβλίο των Πράξεων και στις επιστολές των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών παρέχουν πολυάριθμες αποδείξεις για αυτό. Ο Παύλος είπε ότι του «δόθηκε ένα αγκάθι στη σάρκα, ένας άγγελος του Σατανά, για να [τον] χαστουκίζει συνεχώς». (2Κο 12:7) Και όπως έκανε στην περίπτωση της Εύας, ο Σατανάς απέκρυπτε την πραγματική του φύση και τους σκοπούς του με το να «μετασχηματίζεται σε άγγελο φωτός», ενώ είχε και όργανα, διακόνους που επίσης «μετασχηματίζονται σε διακόνους δικαιοσύνης». (2Κο 11:14, 15) Τέτοια όργανα ήταν οι ψευδαπόστολοι που πολεμούσαν τον Παύλο (2Κο 11:13) και κάποιοι στη Σμύρνη “που έλεγαν ότι οι ίδιοι ήταν Ιουδαίοι, και εντούτοις δεν ήταν, αλλά ήταν συναγωγή του Σατανά”. (Απ 2:9) Ο Σατανάς δεν έπαψε ποτέ να κατηγορεί «ημέρα και νύχτα» τους Χριστιανούς, αμφισβητώντας την ακεραιότητά τους όπως έκανε και με τον Ιώβ. (Απ 12:10· Λου 22:31) Αλλά οι Χριστιανοί έχουν «βοηθό που είναι μαζί με τον Πατέρα, τον Ιησού Χριστό, που είναι δίκαιος» και εμφανίζεται μπροστά στο πρόσωπο του Θεού για χάρη τους.—1Ιω 2:1.

Ρίξιμο στην Άβυσσο και Τελική Καταστροφή. Τον καιρό που ο Σατανάς υποκίνησε την Εύα και έπειτα τον Αδάμ να στασιάσουν εναντίον του Θεού, ο Θεός είπε στο φίδι (απευθυνόμενος βέβαια στον Σατανά, εφόσον ένα ζώο δεν θα μπορούσε να καταλάβει τα ζητήματα που περιλαμβάνονταν): «Χώμα θα τρως όλες τις ημέρες της ζωής σου. Και εγώ θα βάλω έχθρα ανάμεσα σε εσένα και στη γυναίκα και ανάμεσα στο σπέρμα σου και στο σπέρμα της. Εκείνος θα σε πλήξει στο κεφάλι και εσύ θα τον πλήξεις στη φτέρνα». (Γε 3:14, 15) Ο Θεός γνωστοποίησε στην προκειμένη περίπτωση ότι ο Σατανάς, έχοντας εκβληθεί από την άγια οργάνωση του Θεού, δεν θα είχε ζωογόνα ελπίδα αλλά θα “έτρωγε χώμα”, σαν να λέγαμε, ώσπου να πεθάνει. Τελικά, το «σπέρμα» θα τον έπληττε στο κεφάλι, κάτι που υποδήλωνε θανάσιμο τραύμα. Όταν ο Χριστός ήταν στη γη, οι δαίμονες τον προσδιόρισαν ως Εκείνον που θα τους έριχνε στην «άβυσσο»—προφανώς μια κατάσταση περιορισμού η οποία στην παράλληλη αφήγηση αναφέρεται ως “βασανισμός”.—Ματ 8:29· Λου 8:30, 31· βλέπε ΒΑΣΑΝΙΖΩ, ΒΑΣΑΝΙΣΜΟΣ.

Στο βιβλίο της Αποκάλυψης βρίσκουμε την περιγραφή των τελευταίων ημερών του Σατανά καθώς και του τέλους του. Η Αποκάλυψη αναφέρει πως, όταν ο Χριστός λαβαίνει βασιλική εξουσία, ο Σατανάς ρίχνεται από τον ουρανό κάτω στη γη και δεν έχει πια πρόσβαση στους ουρανούς, όπως είχε στις ημέρες του Ιώβ και επί αιώνες έπειτα. (Απ 12:7-12) Μετά την ήττα του αυτή, έχει μόνο «μικρό χρονικό διάστημα», στη διάρκεια του οποίου διεξάγει πόλεμο με «τους υπόλοιπους από το σπέρμα της [γυναίκας], οι οποίοι τηρούν τις εντολές του Θεού και έχουν το έργο της επίδοσης μαρτυρίας για τον Ιησού». Επειδή προσπαθεί να καταβροχθίσει τους υπόλοιπους από το σπέρμα της γυναίκας, αποκαλείται «ο δράκοντας»—αυτός που καταπίνει ή συντρίβει. (Απ 12:16, 17· παράβαλε Ιερ 51:34, όπου ο Ιερεμίας μιλάει για λογαριασμό της Ιερουσαλήμ και του Ιούδα, λέγοντας: «Ο Ναβουχοδονόσορ, ο βασιλιάς της Βαβυλώνας, . . . με κατάπιε σαν μεγάλο φίδι [ή “δράκοντας”, υποσ.]».) Σε μια προηγούμενη περιγραφή του πολέμου που διεξάγει εναντίον της γυναίκας και των προσπαθειών που καταβάλλει για να καταβροχθίσει το γιο της, παρουσιάζεται ως “μεγάλος πυρόχρωμος δράκοντας”.—Απ 12:3.

Το 20ό κεφάλαιο της Αποκάλυψης περιγράφει το δέσιμο του Σατανά και το ρίξιμό του στην άβυσσο για χίλια χρόνια από το χέρι ενός μεγάλου αγγέλου—αναμφίβολα του Ιησού Χριστού, ο οποίος έχει το κλειδί της αβύσσου και είναι το «σπέρμα» που θα πλήξει το κεφάλι του Σατανά.—Παράβαλε Απ 1:18· βλέπε ΑΒΥΣΣΟΣ.

Η τελική απόπειρα του Σατανά καταλήγει σε οριστική ήττα. Η προφητεία λέει ότι πρέπει να λυθεί για «λίγο καιρό» μόλις τελειώσει η Χιλιετής Βασιλεία του Χριστού και ότι θα ηγηθεί ενός στασιαστικού όχλου σε μια ακόμη επίθεση εναντίον της κυριαρχίας του Θεού, αλλά θα ριχτεί (μαζί με τους δαίμονές του) στη λίμνη της φωτιάς και του θειαφιού, στην αιώνια καταστροφή.—Απ 20:1-3, 7-10· παράβαλε Ματ 25:41· βλέπε ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ.

Τι σημαίνει η “παράδοση στον Σατανά για την καταστροφή της σάρκας”;

Δίνοντας οδηγίες στην εκκλησία της Κορίνθου για τις ενέργειες που έπρεπε να γίνουν στην περίπτωση ενός μέλους της εκκλησίας που με πονηρία είχε διαπράξει αιμομειξία με τη σύζυγο του πατέρα του, ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Να παραδώσετε αυτόν τον άνθρωπο στον Σατανά για την καταστροφή της σάρκας». (1Κο 5:5) Σύμφωνα με αυτή την εντολή, έπρεπε να αποβάλουν αυτόν τον άνθρωπο από την εκκλησία κόβοντας κάθε επικοινωνία μαζί του. (1Κο 5:13) Παραδίδοντάς τον στον Σατανά θα τον έθεταν εκτός της εκκλησίας και εντός του κόσμου του οποίου θεός και άρχοντας είναι ο Σατανάς. Σαν «λίγο προζύμι» σε «όλο το ζυμάρι», αυτός ο αιμομείκτης ήταν η “σάρκα”, δηλαδή το σαρκικό στοιχείο μέσα στην εκκλησία. Απομακρύνοντάς τον, η εκκλησία η οποία είχε πνευματικό φρόνημα θα κατέστρεφε “τη σάρκα” που υπήρχε ανάμεσά της. (1Κο 5:6, 7) Παρόμοια, ο Παύλος παρέδωσε τον Υμέναιο και τον Αλέξανδρο στον Σατανά, επειδή είχαν παραμερίσει την πίστη και την αγαθή συνείδηση και είχαν ναυαγήσει σχετικά με την πίστη τους.—1Τι 1:20.

Αργότερα, ο αιμομείκτης στην Κόρινθο μετανόησε προφανώς για την αδικοπραγία του και καθαρίστηκε, γεγονός που παρακίνησε τον απόστολο Παύλο να συστήσει στην εκκλησία να τον δεχτεί και πάλι. Προτρέποντάς τους να δώσουν συγχώρηση, ανέφερε ως έναν από τους λόγους το εξής: «Ώστε να μην εξαπατηθούμε από τον Σατανά, γιατί δεν έχουμε άγνοια για τα σχέδιά του». (2Κο 2:11) Αρχικά, ο Σατανάς είχε οδηγήσει την εκκλησία σε άσχημη κατάσταση για την οποία έπρεπε να τους ελέγξει ο απόστολος επειδή ήταν πολύ ανεκτικοί—στην πραγματικότητα, άφηναν τον πονηρό άνθρωπο να συνεχίζει την πορεία του χωρίς να νοιάζονται για το όνειδος που επέσυρε αυτή, “φουσκώνοντας από υπερηφάνεια” καθώς επέτρεπαν κάτι τέτοιο. (1Κο 5:2) Από την άλλη πλευρά, όμως, αν πήγαιναν τώρα στο άλλο άκρο και αρνούνταν να συγχωρήσουν το μετανοημένο άνθρωπο, ο Σατανάς θα τους εξαπατούσε από μια άλλη άποψη, δηλαδή θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί το ότι γίνονταν σκληροί και ανελεήμονες. Μέσω του Λόγου του Θεού, οι Χριστιανοί διαφωτίζονται ώστε να συνειδητοποιούν την ύπαρξη του Σατανά, τη δύναμή του, τα σχέδιά του και τους σκοπούς του, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο δρα, και έτσι είναι σε θέση να πολεμούν αυτόν τον πνευματικό εχθρό με τα πνευματικά όπλα που προμηθεύει ο Θεός.—Εφ 6:13-17.