Ο Τιμητικός Ρόλος της Γυναίκας
«ΓΙΑΤΙ να μοιάζει η γυναίκα περισσότερο με τον άντρα;» Αυτή η κάπως διφορούμενη ερώτηση ήταν ο τίτλος ενός άρθρου, γραμμένου από την ψυχολόγο Κάρολ Τζίλιγκαν, στο οποίο ανέφερε: «Στη ζωή ενός άντρα, η γυναίκα παίζει το ρόλο τροφού, οικοφύλακα, βοηθού και εκείνης που δημιουργεί την ποικιλία των σχέσεων από τις οποίες αυτή, με τη σειρά της, εξαρτάται. Αλλά ενώ οι γυναίκες φροντίζουν μ’ αυτόν τον τρόπο για τους άντρες, είναι εξίσου αληθινό ότι οι άντρες . . . έχουν την τάση να υποτιμούν αυτή τη φροντίδα».—Psychology Today στην Αγγλική (Ψυχολογία Σήμερα).
Είναι γεγονός ότι σήμερα πολλές γυναίκες αισθάνονται δικαιολογημένες να παραπονιούνται για ορισμένες ανισότητες και διακρίσεις που γίνονται ενάντια στο φύλο τους. Ομολογουμένως υπάρχουν ιδιοτελείς άντρες σε όλα τα μέρη του κόσμου που εκμεταλλεύονται τη γυναίκα—σε μερικές χώρες και κοινωνίες περισσότερο από άλλες. Μερικοί λένε ότι αυτό οφείλεται στα κοινωνικά συστήματα που αναθέτουν δευτερεύοντα ρόλο σ’ αυτήν. Άλλοι θεωρούν ότι, τουλάχιστον εν μέρει, η Αγία Γραφή είναι υπεύθυνη, υποστηρίζοντας ότι και στις Εβραϊκές και στις Ελληνικές Γραφές (που συνήθως ονομάζονται Παλαιά και Καινή Διαθήκη), η Βίβλος είναι σκληρή προς τις γυναίκες. Είναι αυτό αλήθεια;
Ο Σκοπός του Θεού για τη Γυναίκα
Η Αγία Γραφή δηλώνει: «Εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ’ εικόνα εαυτού . . . άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς». Ποιος ήταν ο σκοπός αυτού του διαχωρισμού των φύλων; Η απάντηση είναι σαφής. Αυτό θα έδινε την ικανότητα στο πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι να φέρει σε πέρας τη θεία εντολή που τονίζεται στο αμέσως επόμενο εδάφιο: «Είπε προς αυτούς ο Θεός, Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην και κυριεύσατε αυτήν, και εξουσιάζετε . . . επί παντός ζώου κινουμένου επί της γης».—Γένεσις 1:27, 28.
Σημειώστε ότι αυτή η εντολή δόθηκε σε «αυτούς», και στον άντρα και στη γυναίκα. Και οι δυο επρόκειτο να συμμετάσχουν όχι μόνο στο να γεμίσουν τη γη με άλλους ανθρώπους, αλλά επίσης στο να την υποτάξουν και να εξουσιάζουν πάνω στην κατώτερη κτίση σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Για να γίνει αυτό, και οι δυο χρειάζονταν να έχουν διανοητικές και πνευματικές ιδιότητες, και είχαν την ίδια δυνατότητα για να τις αναπτύξουν.
Ωστόσο, ο Θεός ανέθεσε διαφορετικούς ρόλους και ευθύνες στον άντρα και στη γυναίκα. Στη διάρκεια του χρόνου που χρειάστηκε για να μελετήσει τα είδη των ζώων και να τους δώσει ονόματα, ο Αδάμ ενήργησε σαν ένας τέλειος, πλήρης άντρας. Δεν ήταν σε τίποτα ελλιπής γι’ αυτό το είδος της εργασίας που του ανατέθηκε. (Γένεσις 2:19, 20) Αλλά όταν ήρθε ο καιρός για τον άντρα να αρχίσει να γεμίζει τη γη με απογόνους, είναι φανερό ότι χρειαζόταν μια σύζυγο. Αυτός είναι ο λόγος που «είπε Κύριος ο Θεός, Δεν είναι καλόν να είναι ο άνθρωπος μόνος· θέλω κάμει εις αυτόν βοηθόν όμοιον με αυτόν».—Γένεσις 2:18.
Η Αγία Γραφή λέει ότι ο Θεός την έφτιαξε ως «βοηθόν όμοιον με αυτόν». Η Εβραϊκή λέξη που μεταφράζεται «όμοιον» μπορεί επίσης να αποδοθεί «ταίρι», το οποίο ορίζεται ως «ένα πράγμα που ταιριάζει τέλεια σ’ ένα άλλο». Ο σκοπός του Θεού για τη γυναίκα ήταν να είναι ένα τέλειο συμπλήρωμα του άντρα στην εκπλήρωση της ενωμένης τους αποστολής, η οποία ήταν ‘να γεμίσουν τη γη και να την κυριεύσουν’.
Η Αρχική Διευθέτηση του Θεού Διαστρεβλώθηκε
Η Αγία Γραφή πράγματι δηλώνει ότι «ο Αδάμ πρώτος επλάσθη, έπειτα η Εύα». (1 Τιμόθεον 2:13) Περιγράφει τη γυναίκα ως «σκεύος ασθενέστερον», και λέει ότι, όπως ακριβώς ο άντρας έχει κεφαλή (τον Χριστό), ‘η κεφαλή της γυναίκας είναι ο άντρας’.—1 Πέτρου 3:7· 1 Κορινθίους 11:3.
Σύμφωνα με την αρχική διευθέτηση του Ιεχωβά, ο κανόνας για το γάμο ήταν η μονογαμία. (Γένεσις 2:24) Πρώτα δημιουργήθηκε ο άντρας και αυτός επρόκειτο να πάρει την ηγεσία σε όλα τα ζητήματα που αφορούσαν τη λατρεία και τις θεοσεβείς δραστηριότητες, πραγματοποιώντας το σκοπό να γεμίσουν και να κυριεύσουν τη γη. Αυτό έπρεπε να περιλαμβάνει και τα οικογενειακά ζητήματα. Ο πατέρας επρόκειτο να είναι η κεφαλή του σπιτιού, αλλά αυτό δεν θα γινόταν σε βάρος της συζύγου. Αντίθετα, θα γινόταν προς όφελός της γιατί θα είχε κάποιον να την υποστηρίζει όταν θα ασκούσε τη θεόδοτη εξουσία της πάνω στα παιδιά της.—Εφεσίους 6:1-4.
Όπως συμβαίνει και σε άλλους τομείς της προσπάθειας του ανθρώπου, η αμαρτία και η ατέλεια συνέβαλαν στο να χαλάσει αυτή η κατάλληλη σχέση μεταξύ του άντρα και της γυναίκας. (Ρωμαίους 7:14-20) Σ’ όλους τους αιώνες υπήρχαν ιδιοτελείς άντρες οι οποίοι έκαναν κατάχρηση του δικαιώματός τους ως κεφαλής, με αποτέλεσμα να φέρνουν πολλά παθήματα στις γυναίκες. Προβλέποντας αυτή ακριβώς τη συνέπεια της αμαρτίας, ο Ιεχωβά είπε στην Εύα μετά την ανταρσία της: «Προς τον άνδρα σου θέλει είσθαι η επιθυμία σου, και αυτός θέλει σε εξουσιάζει». (Γένεσις 3:16) Αυτός όμως ο καταχρηστικός τρόπος εξουσίας δεν επρόκειτο να είναι η κατάλληλη άσκηση ηγεσίας. Απλώς αντανακλούσε την αμαρτωλή κατάσταση του άντρα όπως επίσης και της γυναίκας επειδή μερικές φορές αυτό θα ήταν αποτέλεσμα της δικής της προσπάθειας να σφετεριστεί την εξουσία του συζύγου της.
Οι Γυναίκες Κάτω από το Νόμο του Μωυσή
Ο Νόμος που ο Ιεχωβά έδωσε στο Ισραήλ προστάτευε τα δικαιώματα των παρθένων κοριτσιών. (Έξοδος 22:16) Προφύλαγε «το δικαίωμα των θυγατέρων». (Έξοδος 21:9) Στις γυναίκες έπρεπε να αποδίδεται ‘τρυφερότητα’, και όχι ‘δόλια μεταχείριση’. (Δευτερονόμιον 13:6· Μαλαχίας 2:14, 15) Η αξιοπρέπεια των γυναικών έπρεπε να είναι σεβαστή και στα σεξουαλικά ζητήματα. (Λευιτικόν 18:19) Στις γυναίκες δεν έπρεπε να γίνεται σεξουαλική κακομεταχείριση.—Λευιτικόν 18:8-17.
Γράφοντας στο βιβλίο Religion and Sexism, στην Αγγλική (Ρελίτζιον εντ Σέξισμ) η καθηγήτρια της θεολογίας Φίλις Μπερντ δηλώνει: «Οι νόμοι του Ισραήλ διαφέρουν αξιοσημείωτα από άλλους γνωστούς κώδικες νόμων ως προς την ασυνήθιστη αυστηρότητά τους στον τομέα των σεξουαλικών παραβάσεων . . . Η άποψη του Ισραήλ για την κατάλληλη θέση του σεξ και οι σκληρές τιμωρίες για τους ένοχους σεξουαλικών παραβάσεων ίσως να είναι αυτό που οδήγησε στο να υπάρχει σοβαρή αντίθεση με τις ενέργειες των γύρω λαών (ειδικά των Χαναναίων) . . . Στον Ισραήλ, οι σεξουαλικές παραβάσεις είναι θρησκευτικές παραβάσεις. Δεν είναι ιδιωτικά ζητήματα αλλά ζητήματα ζωτικού ενδιαφέροντος για ολόκληρη την κοινότητα». Τέτοιοι αυστηροί νόμοι σίγουρα προστάτευαν τα δικαιώματα των γυναικών.
Ο Νόμος στον Ισραήλ θεωρούσε τους άντρες ίσους με τις γυναίκες όταν τους έβρισκε ένοχους για μοιχεία, αιμομειξία, κτηνοβασία ή για άλλο έγκλημα. (Λευιτικόν 18:6, 23· 20:10-12) Νόμοι που αφορούσαν τα οφέλη του Σαββάτου, γιορτές, ευχές Ναζηραίων, και άλλες παροχές, εφαρμόζονταν εξίσου και στους άντρες και στις γυναίκες.—Έξοδος 20:10· Αριθμοί 6:2· Δευτερονόμιον 12:18· 16:11-14.
Στο βιβλίο των Παροιμιών, η Αγία Γραφή επαινεί την ‘καλή σύζυγο’, την ‘ενάρετη [ικανή (ΜΝΚ)] σύζυγο’, τη ‘φρόνιμη σύζυγο’, και τη ‘σοφή γυναίκα’. (Παροιμίαι 18:22· 12:4· 19:14· 14:1) Το 31 κεφάλαιο των Παροιμιών περιγράφει μια τέτοια ‘ικανή σύζυγο’ και δείχνει την πολλή εμπιστοσύνη που της είχε ο σύζυγός της και τα πολλά προνόμια που της επέτρεπε να έχει με το να χειρίζεται σπουδαία ζητήματα του σπιτικού της. Χωρίς αμφιβολία όταν οι Ισραηλίτες ακολουθούσαν το Νόμο οι γυναίκες δεν λάβαιναν κακή μεταχείριση.
Οι Γυναίκες στη Χριστιανική Εκκλησία
Η πολυγαμία και η παλλακεία έγιναν ανεκτές κάτω από τον πατριαρχικό και τον Μωσαϊκό Νόμο, αλλά έγιναν διευθετήσεις ώστε να προστατεύονται τα δικαιώματα και των συζύγων και των παλλακών. (Γένεσις 16:3· 29:23-29· Έξοδος 21:7, 8· Δευτερονόμιον 21:14-17) Ο Χριστός, εντούτοις, αποκατέστησε τον αρχικό κανόνα του Θεού σχετικά με το γάμο, δηλαδή, ένας άντρας για μια γυναίκα. (Ματθαίος 19:4-6) Επίσης ακύρωσε όλες τις δικαιολογίες για διαζύγιο επιτρέποντας μόνο ένα σοβαρό λόγο—τη μοιχεία.—Ματθαίος 19:7-9.
Φυσικά, με το να κάνει ο Χριστός τη διευθέτηση του γάμου περισσότερο αυστηρή, ωφελήθηκαν και οι άντρες και οι γυναίκες στη Χριστιανική εκκλησία. Αλλά είναι φανερό ότι εκείνες που πρωτίστως ωφελήθηκαν ήταν οι γυναίκες.
Σύμφωνα με τους Χριστιανικούς κανόνες, στις συζύγους έπρεπε να δείχνεται αγάπη και τρυφερότητα. (Εφεσίους 5:28, 29, 33) Τα άρρενα μέλη της εκκλησίας έπρεπε να μεταχειρίζονται τις νεότερες γυναίκες «ως αδελφάς μετά πάσης καθαρότητος». (1 Τιμόθεον 5:1, 2) Υπήρξαν Χριστιανές γυναίκες που έλαβαν το άγιο πνεύμα και ‘προφήτευσαν’, δηλαδή κήρυξαν θαρραλέα «τα μεγαλεία του Θεού». (Πράξεις 2:11-18) Οι πιο ηλικιωμένες γυναίκες έπρεπε να είναι «διδάσκαλοι των καλών» στις πνευματικές αδελφές που ήταν νεότερες. (Τίτον 2:3, 4) Όλοι, νέοι και ηλικιωμένοι, έπρεπε να λαβαίνουν ένα ενεργό μέρος για να φέρουν σε πέρας την αποστολή να ‘κάνουν μαθητές από όλα τα έθνη’.—Ματθαίος 28:19, 20.
Η αρχική διευθέτηση του Θεού για το γάμο αποκαταστάθηκε μέσα στη Χριστιανική εκκλησία. Εδώ, έπρεπε να δείχνεται σεβασμός στην αρχή της ηγεσίας του άντρα. (1 Κορινθίους 11:3) Οι Χριστιανές γυναίκες έπρεπε να υποτάσσονται στους συζύγους τους. (Εφεσίους 5:22-24) Επίσης όφειλαν να σέβονται τους διορισμένους πρεσβυτέρους στη Χριστιανική εκκλησία, οι οποίοι όλοι τους ήταν άντρες, είτε αυτοί ήταν ανύπαντροι είτε ήταν ‘σύζυγοι μιας γυναικός’. (1 Τιμόθεον 3:2) Οι Χριστιανές γυναίκες έπρεπε να αφήνουν τη δημόσια διδασκαλία που γίνεται στις εκκλησίες σ’ αυτούς τους διορισμένους «πρεσβυτέρους» και να αποφεύγουν να έρχονται σε αντιλογία δημοσίως με αυτούς τους δασκάλους. (Τίτον 1:5-9· 1 Τιμόθεον 2:11-15· 1 Κορινθίους 14:34, 35) Αυτό θα συνέβαλλε στο να υπάρχει ειρήνη μέσα στις εκκλησίες. (1 Κορινθίους 14:33, 40) Οποιαδήποτε ακατάλληλη γυναικεία επιρροή μέσα στην εκκλησία θα προκαλούσε τη δυσμενή κρίση του Χριστού.—Αποκάλυψις 2:20-23.
Το Ενδιαφέρον του Ιεχωβά για τις Γυναίκες
Είναι η Αγία Γραφή σκληρή προς τις γυναίκες; Όχι. Πέρα ως πέρα στις σελίδες της, αποκαλύπτεται το βαθύ ενδιαφέρον του Ιεχωβά για την ευτυχία και την ευημερία αυτού ‘του ασθενέστερου σκεύους, του γυναικείου γένους’, του οποίου ο Δημιουργός είναι αυτός. Τους δείχνεται τιμή. (1 Πέτρου 3:7) Αυτός γνωρίζει ποιος ρόλος ταιριάζει καλύτερα στο κάθε φύλο, για το αμοιβαίο τους όφελος. Έδωσε την ηγεσία στους άντρες, αλλά και πολλά πολύτιμα προνόμια στις γυναίκες που τον υπηρετούν, περιλαμβανομένης και της μεγάλης τιμής να είναι μάρτυρές του. «Ο Κύριος έδωκε λόγον· οι ευαγγελιζόμενοι [οι ευαγγελιζόμενες (ΜΝΚ)] ήσαν στράτευμα μέγα».—Ψαλμός 68:11.
Η ψυχολόγος Κάρολ Τζίλιγκαν έθεσε το ερώτημα, «Γιατί να μοιάζει η γυναίκα περισσότερο με τον άντρα;» Η Αγία Γραφή απαντά: Δεν υπάρχει σοβαρός λόγος. Αυτή η ίδια θα είναι πιο ευτυχισμένη και θα κάνει και τους άλλους πιο ευτυχισμένους αν εκπληρώνει το ρόλο που της ανέθεσε ο Θεός.