ΜΑΡΟΔΟΧΑΙΟΣ
(Μαροδοχαίος).
1. Κάποιος ο οποίος επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ και στον Ιούδα το 537 Π.Κ.Χ. μετά τα 70 χρόνια εξορίας στη Βαβυλώνα. (Εσδ 2:1, 2) Ο Μαροδοχαίος ήταν ένας εξέχων Ισραηλίτης και ηγέτης που βοήθησε τον Ζοροβάβελ και για τον οποίο γίνεται ιδιαίτερη μνεία στην αρχική γενεαλογική καταγραφή της ανασυγκροτημένης κοινότητας στον Ιούδα.—Νε 7:5-7.
2. «Γιος του Ιαείρ, γιου του Σιμεΐ, γιου του Κεις του Βενιαμινίτη» (Εσθ 2:5), μεγαλύτερος εξάδελφος και κηδεμόνας της Εσθήρ. (Εσθ 2:7) Ο Μαροδοχαίος παρουσιάζεται αποκλειστικά στο βιβλίο της Εσθήρ. Το βιβλίο εξιστορεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο που έπαιξε αυτός στα ζητήματα της Περσικής Αυτοκρατορίας κατά τις αρχές του πέμπτου αιώνα Π.Κ.Χ. Τα στοιχεία μαρτυρούν ότι ήταν ο συγγραφέας του βιβλίου της Εσθήρ.
Ορισμένοι αμφισβητούν την αυθεντικότητα του βιβλίου ή το ότι ο Μαροδοχαίος ήταν αληθινό πρόσωπο. Η αντίρρησή τους, δηλαδή ότι ο Μαροδοχαίος θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 120 χρονών και να έχει μια όμορφη εξαδέλφη 100 χρόνια νεότερή του, βασίζεται στην εσφαλμένη υπόθεση ότι τα εδάφια Εσθήρ 2:5, 6 υποδηλώνουν πως ο Μαροδοχαίος οδηγήθηκε στη βαβυλωνιακή εξορία μαζί με τον Βασιλιά Ιεχονία. Ωστόσο, σκοπός της Αγίας Γραφής σε αυτή την περικοπή δεν είναι να εξιστορήσει το παρελθόν του Μαροδοχαίου, αλλά να δηλώσει τη γενεαλογική του γραμμή. Ο Κεις μπορεί να ήταν προπάππος του Μαροδοχαίου ή ακόμη και κάποιος πιο μακρινός πρόγονος ο οποίος «οδηγήθηκε σε εξορία». Μια άλλη άποψη, η οποία εναρμονίζεται με το Βιβλικό τρόπο έκφρασης, είναι ότι ο Μαροδοχαίος, μολονότι γεννήθηκε στην εξορία, θεωρούνταν ότι οδηγήθηκε σε εξορία το 617 Π.Κ.Χ. εφόσον βρισκόταν, αγέννητος ακόμη, στην οσφύ των προγόνων του.—Παράβαλε Εβρ 7:9, 10.
Όσιος Υπηρέτης του Βασιλιά. Στην αφήγηση, ο Μαροδοχαίος, αν και Ιουδαίος εξόριστος, εμφανίζεται να είναι υπηρέτης του βασιλιά. Αυτός άκουσε ότι ο Βασιλιάς Ασσουήρης της Περσίας είχε αποπέμψει τη Βασίλισσα Αστίν και ότι συγκεντρώνονταν όλες οι όμορφες νεαρές παρθένες της αυτοκρατορίας με σκοπό να βρεθεί ανάμεσά τους αντικαταστάτρια για το αξίωμα της βασίλισσας. Η Εσθήρ, η εξαδέλφη του Μαροδοχαίου, μια κοπέλα με «όμορφη διάπλαση και ωραία εμφάνιση», έγινε και αυτή υποψήφια για τη θέση της βασίλισσας, αλλά η Ιουδαϊκή καταγωγή της δεν φανερώθηκε. (Εσθ 2:7, 8) Αυτή ήταν που εκλέχθηκε βασίλισσα. Ενώ ο Μαροδοχαίος συνέχισε να εκτελεί τα καθήκοντά του—«καθόταν στη βασιλική πύλη»—του έγινε γνωστό ότι δύο αυλικοί, ο Βιγθάν και ο Θερές, συνωμοτούσαν για να απλώσουν χέρι πάνω στον Βασιλιά Ασσουήρη. Εκείνος προειδοποίησε το βασιλιά μέσω της Εσθήρ, και αυτή η πράξη οσιότητας καταγράφηκε «στο βιβλίο των υποθέσεων των ημερών».—Εσθ 2:21-23.
Αρνείται να Προσκυνήσει τον Αμάν. Έπειτα από αυτά, ο Ασσουήρης έκανε πρωθυπουργό τον Αμάν τον Αγαγίτη και διέταξε όλους όσους βρίσκονταν στη βασιλική πύλη να προσπέφτουν ενώπιον του Αμάν, ο οποίος κατείχε αυτή την καινούρια εξυψωμένη θέση. Ο Μαροδοχαίος αρνήθηκε κατηγορηματικά να κάνει κάτι τέτοιο προβάλλοντας ως λόγο το ότι ήταν Ιουδαίος. (Εσθ 3:1-4) Το γεγονός ότι δικαιολόγησε με αυτόν τον τρόπο την ενέργειά του αποδεικνύει ότι αυτή ήταν συνυφασμένη με τη σχέση που είχε, ως αφιερωμένος Ιουδαίος, με τον Θεό του τον Ιεχωβά. Ο Μαροδοχαίος αντιλαμβανόταν ότι το να προσπέσει ενώπιον του Αμάν θα σήμαινε περισσότερα πράγματα από το να πέσει καταγής τιμώντας ένα υψηλά ιστάμενο πρόσωπο, όπως είχαν κάνει οι Ισραηλίτες στο παρελθόν αναγνωρίζοντας απλώς την ανώτερη θέση ενός τέτοιου προσώπου ως άρχοντα. (2Σα 14:4· 18:28· 1Βα 1:16) Στην περίπτωση του Αμάν, ο Μαροδοχαίος είχε βάσιμο λόγο να μην τον προσκυνάει. Κατά πάσα πιθανότητα, ο Αμάν ήταν Αμαληκίτης, και ο Ιεχωβά είχε δηλώσει ότι βρισκόταν σε πόλεμο με τον Αμαλήκ «από γενιά σε γενιά». (Εξ 17:16· βλέπε ΑΜΑΝ.) Από την πλευρά του Μαροδοχαίου, αυτό ήταν θέμα ακεραιότητας στον Θεό και όχι πολιτικό ζήτημα.
Ο Αμάν εξοργίστηκε, ιδιαίτερα όταν κατάλαβε ότι ο Μαροδοχαίος ήταν Ιουδαίος. Τόσο μεγάλο ήταν το μίσος του, ώστε δεν μπορούσε να απολαύσει όλη την ισχύ και τα προνόμιά του όσο ο Μαροδοχαίος καθόταν στην πύλη και αρνούνταν να τον προσκυνήσει. Η εκδικητικότητα του Αμάν δεν περιορίστηκε μόνο στον Μαροδοχαίο, αλλά αυτός εξασφάλισε από το βασιλιά ένα διάταγμα για την εξολόθρευση όλου του λαού του Μαροδοχαίου στην επικράτεια της Περσίας.—Εσθ 3:5-12.
Χρησιμοποιείται για την Απελευθέρωση του Ισραήλ. Ενόψει του διατάγματος που προέβλεπε την εξολόθρευση όλων των Ιουδαίων της αυτοκρατορίας, ο Μαροδοχαίος εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Εσθήρ είχε ανέλθει στο βασιλικό αξίωμα αυτήν ακριβώς την ώρα για να απελευθερωθούν οι Ιουδαίοι. Τόνισε στην Εσθήρ τη βαριά της ευθύνη και της υπέδειξε να ικετεύσει το βασιλιά για εύνοια και βοήθεια. Μολονότι αυτό έθετε σε κίνδυνο την ίδια της τη ζωή, η Εσθήρ συμφώνησε να πράξει ανάλογα.—Εσθ 4:7–5:2.
Στην πιο κατάλληλη στιγμή για τον Μαροδοχαίο και τους Ιουδαίους (εφόσον το ζήτημα αφορούσε την οσιότητα του Μαροδοχαίου προς το βασιλιά), μια νύχτα που ο Βασιλιάς Ασσουήρης δεν μπορούσε να κοιμηθεί, η προσοχή του στράφηκε με θεϊκή πρόνοια στο επίσημο βιβλίο των υπομνημάτων του κράτους. Αυτό υπενθύμισε στο βασιλιά ότι ο Μαροδοχαίος δεν είχε ανταμειφθεί για την υπηρεσία που είχε προσφέρει στο παρελθόν, όταν είχε ξεσκεπάσει την ανατρεπτική πλεκτάνη του Βιγθάν και του Θερές. Τότε ο βασιλιάς θέλησε να τιμήσει τον Μαροδοχαίο με μεγαλειώδη τρόπο—προς καταισχύνη του Αμάν, ο οποίος διατάχθηκε να οργανώσει αυτή την απόδοση τιμής και να την αναγγείλει δημόσια.—Εσθ 6:1-12.
Η Εσθήρ κατόρθωσε να καταγγείλει τον Αμάν ως τον υπεύθυνο για τη χονδροειδή κακοπαράσταση και τη συκοφάντηση των Ιουδαίων, καθώς και για προδοτική δολοπλοκία που απειλούσε τα ίδια τα συμφέροντα του βασιλιά. Ο εξοργισμένος Ασσουήρης διέταξε τη θανατική καταδίκη του Αμάν, και το ύψους 22 μ. ξύλο που είχε στήσει ο Αμάν για τον Μαροδοχαίο χρησιμοποιήθηκε για να κρεμάσουν το σώμα του ίδιου του Αμάν.—Εσθ 7:1-10.
Στη συνέχεια, ο Μαροδοχαίος έγινε πρωθυπουργός στη θέση του Αμάν και έλαβε το σφραγιδοφόρο δαχτυλίδι του βασιλιά για να σφραγίζει κρατικά έγγραφα. Η Εσθήρ όρισε τον Μαροδοχαίο υπεύθυνο για το σπίτι του Αμάν, το οποίο είχε παραδώσει σε αυτήν ο βασιλιάς. Κατόπιν ο Μαροδοχαίος έκανε χρήση της εξουσιοδότησης του βασιλιά για να εκδώσει ένα αντιδιάταγμα που έδινε στους Ιουδαίους το νόμιμο δικαίωμα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Για εκείνους, αυτό ήταν φως απελευθέρωσης και χαράς. Πολλοί στην Περσική Αυτοκρατορία συντάχθηκαν μαζί τους, και όταν έφτασε η 13η Αδάρ, η ημέρα κατά την οποία τέθηκαν σε ισχύ οι νόμοι, οι Ιουδαίοι ήταν έτοιμοι. Οι αξιωματούχοι τούς υποστήριξαν λόγω της υψηλής θέσης που κατείχε ο Μαροδοχαίος. Στα Σούσα η μάχη παρατάθηκε για άλλη μία ημέρα. Περισσότεροι από 75.000 εχθροί των Ιουδαίων στην Περσική Αυτοκρατορία εξολοθρεύτηκαν, ανάμεσα στους οποίους ήταν και οι δέκα γιοι του Αμάν. (Εσθ 8:1–9:18) Ο Μαροδοχαίος έδωσε εντολή, την οποία επικύρωσε και η Εσθήρ, να γιορτάζεται κάθε χρόνο η 14η και η 15η ημέρα του Αδάρ, οι «ημέρες των Πουρίμ», για χαρά και συμπόσιο και για να δίνουν δώρα ο ένας στον άλλον και στους φτωχούς. Οι Ιουδαίοι δέχτηκαν τη γιορτή και την επέβαλαν στους απογόνους τους και σε όλους όσους ενώνονταν μαζί τους. Ως ο δεύτερος ισχυρός άντρας της αυτοκρατορίας, ο Μαροδοχαίος έχαιρε του σεβασμού των Ιουδαίων, του αφιερωμένου λαού του Θεού, και εργαζόταν για την ευημερία τους.—Εσθ 9:19-22, 27-32· 10:2, 3.
Άνθρωπος Πίστης. Ο Μαροδοχαίος ήταν άνθρωπος πίστης, όπως αυτοί για τους οποίους μιλάει ο απόστολος Παύλος στο 11ο κεφάλαιο της προς Εβραίους επιστολής, μολονότι δεν αναφέρεται εκεί ονομαστικά. Εκδήλωσε θάρρος, αποφασιστικότητα, ακεραιότητα και οσιότητα στον Θεό και στο λαό του, και ακολούθησε την αρχή που διατύπωσε μετέπειτα ο Ιησούς: «Αποδώστε, λοιπόν, αυτά που είναι του Καίσαρα στον Καίσαρα, αλλά αυτά που είναι του Θεού στον Θεό». (Ματ 22:21) Αυτός και η Εσθήρ ήταν από τη φυλή του Βενιαμίν, σχετικά με τον οποίο ο πατριάρχης Ιακώβ είχε προφητεύσει: «Ο Βενιαμίν θα κατασπαράζει σαν λύκος. Το πρωί θα τρώει το ζώο που έχει πιάσει και το βράδυ θα μοιράζει λάφυρα». (Γε 49:27) Η δράση των συγκεκριμένων Βενιαμιτών έλαβε χώρα το «βράδυ» του έθνους του Ισραήλ, τότε που οι βασιλιάδες του είχαν χάσει πια το θρόνο τους και ο Ισραήλ είχε περιέλθει υπό την κυριαρχία Εθνικών. Ο Μαροδοχαίος και η Εσθήρ είχαν ενδεχομένως το προνόμιο να εξολοθρεύσουν τους τελευταίους από τους μισητούς Αμαληκίτες. Το ενδιαφέρον που έδειξε ο Μαροδοχαίος για την ευημερία των συμπατριωτών του υποδηλώνει ότι πίστευε πράγματι πως από τα παιδιά του Ισραήλ θα ερχόταν το Σπέρμα του Αβραάμ που θα ευλογούσε όλες τις οικογένειες της γης.—Γε 12:2· 22:18.