ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΞΙ
Πού Πηγαίνουμε Όταν Πεθαίνουμε;
1-3. Ποιες ερωτήσεις κάνουν οι άνθρωποι σχετικά με τον θάνατο, και ποιες απαντήσεις δίνουν κάποιες θρησκείες;
Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ μάς υπόσχεται ότι μια μέρα «ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια». (Αποκάλυψη 21:4) Στο Κεφάλαιο 5 μάθαμε ότι το λύτρο μάς δίνει τη δυνατότητα να ζήσουμε για πάντα. Αλλά οι άνθρωποι συνεχίζουν να πεθαίνουν. (Εκκλησιαστής 9:5) Έτσι λοιπόν, μια από τις σημαντικές ερωτήσεις που κάνουμε είναι: “Τι μας συμβαίνει όταν πεθαίνουμε;”
2 Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση αποκτάει ιδιαίτερη σημασία για εμάς όταν πεθάνει κάποιος που αγαπάμε. Ίσως αναρωτιόμαστε: “Πού έχει πάει; Μας βλέπει; Μπορεί να μας βοηθήσει; Θα τον ξαναδούμε ποτέ;”
3 Οι θρησκείες δίνουν διάφορες απαντήσεις. Μερικές διδάσκουν ότι αν κάποιος είναι καλός άνθρωπος πάει στον ουρανό ενώ αν είναι κακός καίγεται στην κόλαση. Ορισμένες λένε ότι, όταν κάποιος πεθαίνει, γίνεται πνεύμα και ζει μαζί με τους συγγενείς του που έχουν ήδη πεθάνει. Και άλλες λένε ότι, αφού κάποιος πεθάνει και κριθεί, θα ξαναγεννηθεί, δηλαδή θα ξαναζήσει με διαφορετικό σώμα, είτε ως άλλος άνθρωπος είτε ακόμα και ως ζώο.
4. Ποια είναι η βασική αντίληψη των θρησκειών για τον θάνατο;
4 Φαίνεται ότι οι θρησκείες διδάσκουν πολύ διαφορετικά πράγματα. Σχεδόν σε όλες όμως υπάρχει μια βασική αντίληψη. Διδάσκουν ότι, όταν ο άνθρωπος πεθαίνει, κάποιο μέρος του συνεχίζει να ζει. Είναι αλήθεια αυτό;
ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΟΥΜΕ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΙΝΟΥΜΕ;
5, 6. Τι μας συμβαίνει όταν πεθαίνουμε;
5 Ο Ιεχωβά ξέρει τι μας συμβαίνει όταν πεθαίνουμε, και μας έχει πει ότι, όταν ένα άτομο πεθαίνει, η ζωή του τελειώνει. Ο θάνατος είναι το αντίθετο της ζωής. Άρα όταν κάποιος πεθαίνει, τα αισθήματα και οι αναμνήσεις του δεν συνεχίζουν να υπάρχουν κάπου αλλού.a Όταν πεθαίνουμε, δεν μπορούμε πια ούτε να δούμε ούτε να ακούσουμε ούτε να σκεφτούμε.
6 Ο βασιλιάς Σολομών έγραψε ότι «οι νεκροί δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως». Οι νεκροί δεν μπορούν να αγαπήσουν ή να μισήσουν, και «δεν υπάρχει δυνατότητα ούτε για εργασία ούτε για σχέδια ούτε για γνώση ούτε για σοφία [στον Τάφο]». (Διαβάστε Εκκλησιαστής 9:5, 6, 10) Επίσης στο εδάφιο Ψαλμός 146:4, η Γραφή μάς λέει ότι, όταν κάποιος πεθαίνει, πεθαίνουν και «οι σκέψεις του».
ΤΙ ΕΙΠΕ Ο ΙΗΣΟΥΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ
7. Τι είπε ο Ιησούς σχετικά με τον θάνατο;
7 Όταν πέθανε ο καλός φίλος του Ιησού, ο Λάζαρος, εκείνος είπε στους μαθητές του: «Ο Λάζαρος, ο φίλος μας, έχει κοιμηθεί». Αλλά ο Ιησούς δεν εννοούσε ότι ο Λάζαρος ξεκουραζόταν. Στη συνέχεια τους είπε: «Ο Λάζαρος πέθανε». (Ιωάννης 11:11-14) Άρα ο Ιησούς παρομοίασε τον θάνατο με ύπνο. Δεν είπε ότι ο Λάζαρος ήταν στον ουρανό ή ότι ήταν μαζί με τους συγγενείς του που είχαν πεθάνει. Επίσης δεν είπε ότι ο Λάζαρος υπέφερε στην κόλαση ή ότι ξαναγεννήθηκε είτε ως άλλος άνθρωπος είτε ως ζώο. Όχι, ήταν σαν να είχε πέσει σε βαθύ ύπνο. Και άλλα εδάφια παρομοιάζουν τον θάνατο με βαθύ ύπνο. Η Γραφή λέει ότι, όταν ο Στέφανος θανατώθηκε, «κοιμήθηκε τον ύπνο του θανάτου». (Πράξεις 7:60) Ο απόστολος Παύλος έγραψε επίσης ότι μερικοί Χριστιανοί “είχαν κοιμηθεί τον ύπνο του θανάτου”.—1 Κορινθίους 15:6.
8. Πώς ξέρουμε ότι ο Θεός δεν δημιούργησε τους ανθρώπους για να πεθαίνουν;
8 Μήπως ο Θεός δημιούργησε τον Αδάμ και την Εύα μόνο και μόνο για να πεθάνουν τελικά; Όχι! Ο Ιεχωβά τούς δημιούργησε ώστε να απολαμβάνουν ζωή με τέλεια υγεία για πάντα. Όταν ο Ιεχωβά δημιούργησε τους ανθρώπους, έβαλε μέσα τους την επιθυμία να ζουν για πάντα. (Εκκλησιαστής 3:11) Οι γονείς δεν θέλουν να βλέπουν τα παιδιά τους να γερνούν και να πεθαίνουν. Το ίδιο νιώθει και ο Ιεχωβά για εμάς. Αλλά αν ο Θεός μάς δημιούργησε ώστε να ζούμε για πάντα, τότε γιατί πεθαίνουμε;
ΓΙΑΤΙ ΠΕΘΑΙΝΟΥΜΕ;
9. Γιατί ήταν λογική η εντολή που έδωσε ο Ιεχωβά στον Αδάμ και στην Εύα;
9 Στον κήπο της Εδέμ, ο Ιεχωβά είπε στον Αδάμ: «Από κάθε δέντρο του κήπου μπορείς να τρως μέχρι να χορτάσεις. Αλλά από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού δεν πρέπει να φας, διότι την ημέρα που θα φας από αυτό οπωσδήποτε θα πεθάνεις». (Γένεση 2:9, 16, 17) Δεν ήταν δύσκολο για τον Αδάμ και την Εύα να υπακούσουν σε αυτή την ξεκάθαρη εντολή. Άλλωστε, ο Ιεχωβά είχε το δικαίωμα να τους πει τι είναι καλό και τι κακό. Αν υπάκουαν στον Ιεχωβά, θα του έδειχναν ότι σέβονταν την εξουσία του. Θα του έδειχναν επίσης πόσο ευγνώμονες ήταν για όλα όσα τους είχε δώσει.
10, 11. (α) Πώς παροδήγησε ο Σατανάς τον Αδάμ και την Εύα; (β) Γιατί δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για αυτό που έκανε ο Αδάμ και η Εύα;
10 Δυστυχώς, ο Αδάμ και η Εύα επέλεξαν να μην υπακούσουν στον Ιεχωβά. Ο Σατανάς ρώτησε την Εύα: «Είπε πράγματι ο Θεός ότι δεν πρέπει να τρώτε από κάθε δέντρο του κήπου;» Η Εύα απάντησε: «Από τον καρπό των δέντρων του κήπου μπορούμε να τρώμε. Για τον καρπό του δέντρου, όμως, που είναι στη μέση του κήπου ο Θεός είπε: “Δεν πρέπει να φάτε από αυτόν ούτε και να τον αγγίξετε· αλλιώς θα πεθάνετε”».—Γένεση 3:1-3.
11 Μετά ο Σατανάς είπε: «Οπωσδήποτε δεν θα πεθάνετε. Διότι ο Θεός γνωρίζει πως, την ίδια ημέρα που θα φάτε από αυτόν, τα μάτια σας θα ανοιχτούν και θα γίνετε σαν τον Θεό, γνωρίζοντας το καλό και το κακό». (Γένεση 3:4-6) Ο Σατανάς ήθελε να κάνει την Εύα να σκεφτεί ότι μπορούσε να αποφασίζει μόνη της τι ήταν καλό και τι κακό. Ταυτόχρονα, της είπε ψέματα για το τι θα γινόταν αν δεν υπάκουε. Ο Σατανάς είπε ότι η Εύα δεν θα πέθαινε. Έτσι λοιπόν εκείνη έφαγε από τον καρπό και μετά έδωσε και στον άντρα της. Ο Αδάμ και η Εύα ήξεραν ότι ο Ιεχωβά τούς είχε πει να μη φάνε από τον καρπό. Όταν τον έφαγαν, επέλεξαν να μην υπακούσουν σε μια ξεκάθαρη και λογική εντολή. Με την κίνησή τους αυτή, έδειξαν ότι δεν σέβονταν τον στοργικό ουράνιο Πατέρα τους. Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για αυτό που έκαναν!
12. Γιατί μας φέρνει τόση απογοήτευση το ότι ο Αδάμ και η Εύα δεν υπάκουσαν στον Ιεχωβά;
12 Οι πρώτοι μας γονείς δεν σεβάστηκαν καθόλου τον Δημιουργό τους. Πόση απογοήτευση μας φέρνει αυτό! Πώς θα νιώθατε εσείς αν είχατε προσπαθήσει σκληρά να μεγαλώσετε τον γιο και την κόρη σας και αργότερα αυτοί στασίαζαν εναντίον σας και έκαναν το αντίθετο από ό,τι τους λέγατε; Δεν θα ράγιζε η καρδιά σας;
13. Τι εννοούσε ο Ιεχωβά όταν είπε «στο χώμα θα επιστρέψεις»;
13 Εφόσον ο Αδάμ και η Εύα δεν υπάκουσαν, έχασαν την ευκαιρία να ζήσουν για πάντα. Ο Ιεχωβά είπε στον Αδάμ: «Διότι χώμα είσαι και στο χώμα θα επιστρέψεις». (Διαβάστε Γένεση 3:19) Αυτό σήμαινε ότι ο Αδάμ θα ξαναγινόταν χώμα, σαν να μην είχε δημιουργηθεί ποτέ. (Γένεση 2:7) Όταν ο Αδάμ αμάρτησε, πέθανε και έπαψε να υπάρχει.
14. Γιατί πεθαίνουμε;
14 Αν ο Αδάμ και η Εύα είχαν υπακούσει στον Θεό, σήμερα θα ήταν ακόμα ζωντανοί. Εφόσον όμως δεν τον υπάκουσαν, αμάρτησαν και τελικά πέθαναν. Η αμαρτία μοιάζει με μια φοβερή αρρώστια που έχουμε κληρονομήσει από τους πρώτους μας γονείς. Όλοι μας γεννιόμαστε αμαρτωλοί, και γι’ αυτόν τον λόγο πεθαίνουμε. (Ρωμαίους 5:12) Αλλά δεν είναι αυτός ο σκοπός του Θεού για τους ανθρώπους. Ο Θεός ποτέ δεν ήθελε να πεθαίνουν οι άνθρωποι, και η Γραφή αποκαλεί τον θάνατο “εχθρό”.—1 Κορινθίους 15:26.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΜΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΙ
15. Πώς μας ελευθερώνει η αλήθεια για τον θάνατο;
15 Η αλήθεια για τον θάνατο μας ελευθερώνει από πολλές εσφαλμένες αντιλήψεις. Η Γραφή μάς διδάσκει ότι οι νεκροί δεν νιώθουν πόνο ή λύπη. Δεν μπορούμε να τους μιλήσουμε, ούτε εκείνοι να μιλήσουν σε εμάς. Δεν μπορούμε να τους βοηθήσουμε, ούτε εκείνοι να βοηθήσουν εμάς. Επίσης, δεν μπορούν να μας κάνουν κακό, γι’ αυτό δεν χρειάζεται να τους φοβόμαστε. Πολλές θρησκείες όμως μας λένε ότι οι νεκροί ζουν κάπου αλλού και ότι εμείς μπορούμε να τους βοηθάμε αν δίνουμε χρήματα στους ιερείς, λόγου χάρη για να τελέσουν κάποιο μνημόσυνο. Αλλά επειδή ξέρουμε την αλήθεια για τον θάνατο, δεν μας ξεγελούν αυτά τα ψέματα.
16. Ποιο ψέμα διδάσκουν πολλές θρησκείες για τους νεκρούς;
16 Ο Σατανάς χρησιμοποιεί την ψεύτικη θρησκεία για να μας λέει ψέματα και να μας κάνει να πιστέψουμε ότι οι νεκροί είναι ακόμα ζωντανοί. Για παράδειγμα, μερικές θρησκείες διδάσκουν ότι, όταν πεθαίνουμε, κάποιο μέρος μας συνεχίζει να ζει κάπου αλλού. Μήπως το διδάσκει αυτό και η δική σας θρησκεία; Ή διδάσκει αυτό που λέει η Γραφή για τους νεκρούς; Ο Σατανάς λέει ψέματα για να απομακρύνει τους ανθρώπους από τον Ιεχωβά.
17. Γιατί προσβάλλει τον Ιεχωβά η αντίληψη ότι οι άνθρωποι καίγονται στην κόλαση;
17 Πολλές θρησκείες διδάσκουν απαράδεκτα πράγματα. Για παράδειγμα, μερικές διδάσκουν ότι οι κακοί άνθρωποι θα καίγονται για πάντα στην κόλαση. Αυτό το ψέμα προσβάλλει τον Ιεχωβά. Εκείνος ποτέ δεν θα άφηνε τους ανθρώπους να υποφέρουν έτσι! (Διαβάστε 1 Ιωάννη 4:8) Τι άποψη θα είχατε για κάποιον που τιμωρεί ένα παιδί καίγοντας τα χέρια του στη φωτιά; Θα τον θεωρούσατε άσπλαχνο. Δεν θα θέλατε να έχετε καμιά σχέση μαζί του. Ακριβώς έτσι θέλει ο Σατανάς να νιώθουμε για τον Ιεχωβά!
18. Γιατί δεν πρέπει να φοβόμαστε τους νεκρούς;
18 Κάποιες θρησκείες μάς λένε ότι, όταν οι άνθρωποι πεθαίνουν, γίνονται πνεύματα. Αυτές οι θρησκείες διδάσκουν ότι πρέπει να έχουμε σεβασμό, ακόμα και φόβο, για τα συγκεκριμένα πνεύματα επειδή αυτά μπορούν να γίνουν είτε ισχυροί φίλοι μας είτε τρομεροί εχθροί μας. Πολλοί πιστεύουν αυτό το ψέμα. Φοβούνται τους νεκρούς, και έτσι λατρεύουν εκείνους αντί για τον Ιεχωβά. Να θυμάστε ότι οι νεκροί δεν μπορούν να νιώσουν ή να αντιληφθούν κάτι, έτσι λοιπόν δεν πρέπει να τους φοβόμαστε. Ο Ιεχωβά είναι ο Δημιουργός μας. Είναι ο αληθινός Θεός, και πρέπει να λατρεύουμε μόνο αυτόν.—Αποκάλυψη 4:11.
19. Πώς μας βοηθάει η γνώση της αλήθειας για τον θάνατο;
19 Όταν ξέρουμε την αλήθεια για τον θάνατο, ελευθερωνόμαστε από θρησκευτικά ψέματα. Και αυτή η αλήθεια μάς βοηθάει να καταλαβαίνουμε τις θαυμάσιες υποσχέσεις του Ιεχωβά για τη ζωή μας και για το μέλλον μας.
20. Τι θα μάθουμε στο επόμενο κεφάλαιο;
20 Πριν από πολύ καιρό, κάποιος υπηρέτης του Θεού, ο Ιώβ, ρώτησε: «Αν ο άνθρωπος πεθάνει, μπορεί να ξαναζήσει;» (Ιώβ 14:14) Είναι όντως δυνατόν να ξαναζήσει ένας νεκρός άνθρωπος; Η απάντηση που μας δίνει ο Θεός μέσα στη Γραφή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Θα τη δούμε στο επόμενο κεφάλαιο.
a Μερικοί πιστεύουν ότι η ψυχή ή το πνεύμα συνεχίζει να ζει αφότου κάποιος πεθάνει. Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε Σημειώσεις 17 και 18.