ΝΙΣΑΝ
(Νισάν).
Το μεταιχμαλωσιακό όνομα του πρώτου Ιουδαϊκού σεληνιακού μήνα στο θρησκευτικό ημερολόγιο, ο οποίος αντιστοιχεί με ένα μέρος του Μαρτίου και ένα μέρος του Απριλίου. (Νε 2:1· Εσθ 3:7) Αυτός ο μήνας, που προηγουμένως ονομαζόταν «Αβίβ», θεωρούνταν αρχικά ως ο έβδομος μήνας και προφανώς είναι ο μήνας που αναφέρεται στο εδάφιο Γένεση 8:4. Τον καιρό της Εξόδου από την Αίγυπτο, ο Ιεχωβά όρισε να είναι αυτός ο μήνας «ο πρώτος από τους μήνες του χρόνου». (Εξ 12:2· 13:4· Αρ 33:3) Από τότε, ήρθε σε ύπαρξη η διάκριση ανάμεσα στο θρησκευτικό ημερολόγιο που θέσπισε ο Ιεχωβά και στο προηγούμενο πολιτικό ημερολόγιο.—Βλέπε ΑΒΙΒ· ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ.
Ο καιρός ήταν συχνά αρκετά κρύος στη διάρκεια αυτού του εαρινού μήνα, και στην Ιερουσαλήμ άναβαν φωτιές τη νύχτα για να ζεσταθούν. (Ιωα 18:18) Έχει χιονίσει στην Ιερουσαλήμ ακόμη και στις 6 Απριλίου, όπως συνέβη το 1949. Ο Νισάν έπεφτε περίπου στο τέλος της εποχής των βροχών, και οι όψιμες, ή αλλιώς ανοιξιάτικες, βροχές θεωρούνταν σημαντικές για να μεστώσουν τα σιτηρά πριν από το θερισμό. (Δευ 11:14· Ωσ 6:3· Ιερ 5:24) Αυτή την περίοδο του έτους ο Ιορδάνης Ποταμός ήταν συνήθως πλημμυρισμένος. (Ιη 3:15· 1Χρ 12:15) Στις παράκτιες πεδιάδες άρχιζε ο θερισμός του κριθαριού και κάτω στην υποτροπική Κοιλάδα του Ιορδάνη ωρίμαζε το σιτάρι. (Ρθ 1:22· 2:23) Περίπου αυτή την περίοδο, τα θερισμένα λινοκάλαμα που βρίσκονταν στην ταράτσα της Ραάβ στην Ιεριχώ αποτέλεσαν κρυψώνα για τους Ισραηλίτες κατασκόπους.—Ιη 2:6· 4:19.
Προσαρμογή του Σεληνιακού Ημερολογίου. Η εντολή του Θεού απαιτούσε από τους Ισραηλίτες να προσφέρουν ένα δεμάτι από τους πρώτους καρπούς του θερισμού τους τη 16η ημέρα του Νισάν (Αβίβ), και την 50ή ημέρα έπειτα από αυτό έπρεπε να κάνουν μια δεύτερη προσφορά σιτηρών. Οι προσφορές αυτές συνέπιπταν φυσιολογικά με το θερισμό του κριθαριού και του σιταριού αντίστοιχα. Αυτή η απαίτηση καθιστούσε αναγκαία μια προσαρμογή στο ημερολόγιο των σεληνιακών μηνών που χρησιμοποιούσαν οι Ισραηλίτες. Χρειαζόταν να αναπληρωθεί η διαφορά των 11 1⁄4 ημερών ανάμεσα στο πλήρες ηλιακό έτος και στο μικρότερο σεληνιακό έτος. Διαφορετικά, μέσα σε τρία χρόνια, ο μήνας Νισάν θα έπεφτε περίπου 33 ημέρες νωρίτερα από την εποχή του και πολύ πιο πριν από το θερισμό του κριθαριού. Το Γραφικό υπόμνημα δεν προσδιορίζει τη μέθοδο που χρησιμοποιούσαν αρχικά οι Ισραηλίτες για να πετύχουν τέτοιον συγχρονισμό, αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι ένας 13ος μήνας προστίθετο κάθε δύο ή τρία χρόνια για να επαναφέρει τις εποχές στη σωστή τους θέση μέσα στο ημερολογιακό έτος. Φαίνεται πιθανό ότι αυτό το καθόριζαν μέσω απλής παρατήρησης, συσχετίζοντας τη νέα σελήνη με την εαρινή ισημερία του ήλιου, η οποία πέφτει περίπου στις 21 Μαρτίου κάθε χρόνο. Αν η νέα σελήνη που κανονικά θα σηματοδοτούσε την αρχή του μήνα Νισάν (Αβίβ) απείχε πολύ από την εαρινή ισημερία, τότε ο μήνας υπολογιζόταν ως 13ος ή εμβόλιμος και ο Νισάν άρχιζε την επόμενη νέα σελήνη. Μόλις τον τέταρτο αιώνα Κ.Χ. υιοθέτησαν οι Ιουδαίοι ένα τυποποιημένο, παγιωμένο ημερολόγιο.
Το Πάσχα—η πρώτη από τις γιορτές του μήνα Νισάν—που αρχικά γιορτάστηκε στην Αίγυπτο, έπεφτε τη 14η ημέρα του μήνα και περιλάμβανε τη θυσία του πασχαλινού αρνιού. (Εξ 12:2-14· Λευ 23:5· Δευ 16:1) Την επόμενη ημέρα άρχιζε η εφταήμερη Γιορτή των Άζυμων Άρτων, από τη 15η μέχρι την 21η ημέρα του μήνα. Τη 16η Νισάν γινόταν η προσφορά των πρώτων καρπών από το θερισμό του κριθαριού.—Εξ 12:15-20· 23:15· 34:18· Λευ 23:6-11.
Θεσπίζεται το Δείπνο του Κυρίου. Πάνω από 15 αιώνες μετά την Έξοδο, τη 14η Νισάν του έτους 33 Κ.Χ., ο Ιησούς και οι 12 απόστολοί του συνάχθηκαν στην Ιερουσαλήμ για να γιορτάσουν το τελευταίο έγκυρο Πάσχα, και στη συνέχεια, αφού έδιωξε τον προδότη Ιούδα, ο Ιησούς προέβη στη θέσπιση της ανάμνησης του θανάτου του μέσω του Δείπνου του Κυρίου. (Ματ 26:17-30· 1Κο 11:23-25) Πριν τελειώσει η 14η Νισάν, ο Ιησούς πέθανε ως το Αρνί του Θεού. Τη 16η Νισάν, την ημέρα που ο ιερέας κινούσε πέρα δώθε στο ναό τους πρώτους καρπούς από το θερισμό του κριθαριού, ο Ιησούς, ως οι πρώτοι καρποί της ανάστασης, εγέρθηκε ξανά στη ζωή.—Λου 23:54–24:7· 1Κο 15:20.
Οι ακόλουθοι του Χριστού, υπακούοντας στην οδηγία του: «Εξακολουθήστε να το κάνετε αυτό σε ανάμνησή μου», συνεχίζουν να τηρούν μέχρι σήμερα τη 14η Νισάν ως ημέρα ανάμνησης του θανάτου του Χριστού.—Λου 22:19, 20· βλέπε ΔΕΙΠΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.