Πώς να Προστατέψετε τα Παιδιά σας Μέσω της Θεϊκής Σοφίας

ΚΑΘΕ μέρα το σώμα μας βρίσκεται σε πόλεμο. Πρέπει να καταπολεμάει σωρεία μικροβίων, παρασίτων και ιών. Ευτυχώς, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κληρονομήσει ένα ανοσολογικό σύστημα το οποίο μας προστατεύει από τέτοιου είδους επιθέσεις και μας προφυλάσσει ώστε να μην προσβαλλόμαστε από πολυάριθμες μολυσματικές ασθένειες.

Με παρόμοιο τρόπο, οι Χριστιανοί πρέπει να πολεμούν ενάντια σε αντιγραφικές σκέψεις και αξίες, καθώς και ενάντια στις πιέσεις που μπορούν να καταστρέψουν την πνευματική μας υγεία. (2 Κορινθίους 11:3) Για να αντιστεκόμαστε σε αυτή την καθημερινή επίθεση εναντίον της διάνοιας και της καρδιάς μας, χρειάζεται να αναπτύξουμε πνευματική άμυνα.

Η άμυνα αυτή είναι ιδιαίτερα απαραίτητη για τα παιδιά μας, εφόσον αυτά δεν γεννιούνται διαθέτοντας πνευματική άμυνα με την οποία να μπορούν να απωθούν το πνεύμα του κόσμου. (Εφεσίους 2:2) Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, είναι ζωτικό να τα βοηθούν οι γονείς να αναπτύσσουν τη δική τους άμυνα. Από τι εξαρτάται αυτή η άμυνα; Η Αγία Γραφή εξηγεί: «Ο Ιεχωβά δίνει σοφία· . . . θα φυλάξει την οδό των οσίων του». (Παροιμίες 2:6, 8) Η θεϊκή σοφία είναι δυνατόν να φυλάξει την οδό των νεαρών οι οποίοι χωρίς αυτήν θα μπορούσαν να ενδώσουν σε επιβλαβή συναναστροφή, στην πίεση των συνομηλίκων ή σε επιζήμια ψυχαγωγία. Πώς μπορούν οι γονείς να ακολουθούν την καθοδήγηση του Ιεχωβά και να ενσταλάζουν θεϊκή σοφία;

Αναζήτηση Εποικοδομητικών Συναναστροφών

Είναι λογικό να θέλουν οι έφηβοι τη συντροφιά άλλων εφήβων, αλλά η αποκλειστική συναναστροφή με άλλα άπειρα άτομα δεν προάγει τη θεϊκή σοφία. «Η ανοησία είναι συνδεδεμένη με την καρδιά του αγοριού», προειδοποιεί η παροιμία. (Παροιμίες 22:15) Πώς έχουν βοηθήσει, λοιπόν, μερικοί γονείς τα παιδιά τους να εφαρμόσουν τη θεϊκή σοφία στο ζήτημα των συναναστροφών;

Ένας πατέρας ονόματι Ντονa είπε: «Τα αγόρια μας περνούσαν αρκετό χρόνο με φίλους της ηλικίας τους, αλλά τον περισσότερο από αυτόν το χρόνο τον περνούσαν στο σπίτι μας υπό τη δική μας παρουσία. Το σπίτι μας ήταν ανοιχτό, γι’ αυτό ήταν πάντα γεμάτο από νεαρούς που έτρωγαν μαζί μας και ένιωθαν ευπρόσδεκτοι. Ανεχόμασταν ευχαρίστως το θόρυβο και τη φασαρία στο σπίτι μας προκειμένου να παρέχουμε ένα ασφαλές περιβάλλον μέσα στο οποίο θα μπορούσαν να διασκεδάζουν τα παιδιά μας».

Ο Μπράιαν και η Μαίρη έχουν τρία εξαιρετικά παιδιά, αλλά παραδέχονται ανοιχτά ότι δεν ήταν πάντοτε εύκολο να τα εκπαιδεύουν. Οι ίδιοι αναφέρουν: «Στην εκκλησία μας υπήρχαν λίγα νεαρά άτομα στα τέλη της εφηβείας τους για να συναναστραφούν με την κόρη μας, την Τζέιν. Εντούτοις, είχε μια φίλη, τη Σούζαν, η οποία ήταν εκδηλωτική και χαριτωμένη νεαρή. Αλλά οι γονείς της ήταν πιο ανεκτικοί από εμάς. Επέτρεπαν στη Σούζαν να μένει έξω πιο αργά από όσο η Τζέιν, να φοράει πιο κοντές φούστες, να ακούει αμφισβητήσιμη μουσική και να βλέπει ανάρμοστες ταινίες. Για πολύ καιρό, η Τζέιν δυσκολευόταν να καταλάβει την άποψή μας. Κατά τη γνώμη της, οι γονείς της Σούζαν έδειχναν μεγαλύτερη κατανόηση, ενώ εμάς μας θεωρούσε πολύ αυστηρούς. Μόνο όταν η Σούζαν έμπλεξε σε προβλήματα, η Τζέιν συνειδητοποίησε ότι η σταθερότητά μας συνέβαλε στην προστασία της. Είμαστε πολύ χαρούμενοι για το ότι δεν υποχωρήσαμε από αυτό που πιστεύαμε ότι ήταν ορθό για την κόρη μας».

Όπως και η Τζέιν, πολλοί νεαροί έχουν μάθει πόσο σοφό είναι να επιζητούν την καθοδηγία των γονέων τους στο ζήτημα των συναναστροφών. «Το αφτί που ακούει τον έλεγχο της ζωής κατοικεί ανάμεσα στους σοφούς», λέει η παροιμία. (Παροιμίες 15:31) Η θεϊκή σοφία κάνει τους νεαρούς να επιζητούν τη συντροφιά εποικοδομητικών φίλων.

Αντιμετώπιση της Πίεσης για Συμμόρφωση με τον Περίγυρο

Στενά συνδεδεμένο με το ζήτημα των συναναστροφών είναι και το ζήτημα της πίεσης των συνομηλίκων. Καθημερινά, η πίεση για συμμόρφωση με τον περίγυρο υπονομεύει την άμυνα των παιδιών μας. Εφόσον οι νέοι επιζητούν συνήθως την επιδοκιμασία των συνομηλίκων τους, η πίεση για συμμόρφωση με τον περίγυρο μπορεί να τους βάλει στο καλούπι που ο κόσμος θεωρεί επιθυμητό.​—Παροιμίες 29:25.

Η Γραφή μάς υπενθυμίζει ότι «ο κόσμος παρέρχεται καθώς και η επιθυμία του». (1 Ιωάννη 2:17) Επομένως, οι γονείς δεν πρέπει να αφήνουν τα παιδιά τους να επηρεάζονται υπερβολικά από τις απόψεις του κόσμου. Πώς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να σκέφτονται με Χριστιανικό τρόπο;

«Η κόρη μου ήθελε ανέκαθεν να φοράει ό,τι φορούσαν τα άλλα νεαρά άτομα», είπε ο Ρίτσαρντ. «Γι’ αυτό, συζητούσαμε λογικά μαζί της με υπομονή τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που είχε το κάθε της αίτημα. Ακόμη και όσον αφορά τις τάσεις της μόδας που θεωρούσαμε αποδεκτές, ακολουθούσαμε τη συμβουλή που ακούσαμε πριν από μερικά χρόνια: “Σοφός είναι εκείνος που δεν υιοθετεί πρώτος μια νέα μόδα ούτε είναι ο τελευταίος που την εγκαταλείπει”».

Μια μητέρα ονόματι Πολίν αντιμετώπισε την πίεση των συνομηλίκων με έναν άλλον τρόπο. Όπως ανέφερε η ίδια: «Ενδιαφερόμουν για ό,τι ενδιέφερε τα παιδιά μου και πήγαινα τακτικά στο δωμάτιό τους για να τους μιλάω. Αυτές οι παρατεταμένες συζητήσεις με διευκόλυναν να επηρεάσω θετικά τις απόψεις τους και να τα βοηθήσω να εξετάσουν και άλλους τρόπους θεώρησης των ζητημάτων».

Η πίεση των συνομηλίκων δεν εξαλείφεται, γι’ αυτό οι γονείς χρειάζεται πιθανότατα να διεξάγουν συνεχή αγώνα ώστε να “ανατρέπουν κοσμικούς διαλογισμούς” και να βοηθούν τα παιδιά τους να “αιχμαλωτίζουν τις σκέψεις τους για να τις κάνουν υπάκουες στον Χριστό”. (2 Κορινθίους 10:5) Αλλά, “εγκαρτερώντας στην προσευχή”, τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά θα αντλούν ενίσχυση για να φέρουν αυτό το ζωτικό έργο σε πέρας.​—Ρωμαίους 12:12· Ψαλμός 65:2.

Η Ισχυρή Έλξη της Ψυχαγωγίας

Μια τρίτη επιρροή την οποία μπορεί να δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν οι γονείς είναι η ψυχαγωγία. Τα μικρά παιδιά αγαπούν το παιχνίδι εκ φύσεως. Πολλά μεγαλύτερα παιδιά επιζητούν τη διασκέδαση το ίδιο έντονα. (2 Τιμόθεο 2:22) Αλλά, αν ικανοποιείται με άσοφο τρόπο, αυτή η επιθυμία μπορεί να εξασθενίσει την πνευματική τους άμυνα. Ο κίνδυνος εμφανίζεται κυρίως με δύο τρόπους.

Πρώτον, μεγάλο μέρος της ψυχαγωγίας αντανακλά τα ξεπεσμένα ηθικά κριτήρια του κόσμου. (Εφεσίους 4:17-19) Ωστόσο, παρουσιάζεται κατά κανόνα με συναρπαστικό και ελκυστικό τρόπο. Αυτό θέτει σε πραγματικό κίνδυνο τους νεαρούς, οι οποίοι μπορεί να μην αντιλαμβάνονται τις παγίδες.

Δεύτερον, η ποσότητα του χρόνου που αφιερώνεται στην ψυχαγωγία μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα. Για μερικούς, το να περνάνε καλά γίνεται το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή τους, απορροφώντας μεγάλο μέρος του χρόνου τους και της ενεργητικότητάς τους. Η παροιμία προειδοποιεί ότι «δεν είναι καλό να τρώει κανείς πολύ μέλι». (Παροιμίες 25:27) Παρόμοια, η πολλή ψυχαγωγία θα ελαττώσει την όρεξη για πνευματική διατροφή και θα οδηγήσει σε διανοητική οκνηρία. (Παροιμίες 21:17· 24:30-34) Το να απολαμβάνουν αυτόν τον κόσμο στο πλήρες θα εμποδίσει τους νεαρούς να «κρατήσουν γερά την πραγματική ζωή»​—την αιώνια ζωή στο νέο κόσμο του Θεού. (1 Τιμόθεο 6:12, 19) Πώς έχουν αντιμετωπίσει διάφοροι γονείς αυτή την πρόκληση;

Η Μαρί Κάρμεν, μητέρα με τρεις κόρες, είπε: «Θέλαμε να έχουν οι κόρες μας ωφέλιμη αναψυχή και να την απολαμβάνουν. Γι’ αυτό, βγαίναμε τακτικά έξω ως οικογένεια, και οι κόρες μας έκαναν επίσης παρέα με άτομα στην εκκλησία. Αλλά κρατούσαμε την αναψυχή στη θέση της. Την παρομοιάζαμε με το επιδόρπιο στο τέλος ενός γεύματος​—είναι γλυκό αλλά δεν αποτελεί το κυρίως πιάτο. Οι κόρες μας έμαθαν να είναι εργατικές στο σπίτι, στο σχολείο και στην εκκλησία».

Ο Ντον και η Ρουθ επίσης δεν άφησαν την ψυχαγωγία στην τύχη. «Συνήθως ξεχωρίζαμε το Σάββατο ως “οικογενειακή μέρα”», εξήγησαν. «Το πρωί συμμετείχαμε στη διακονία αγρού, το απόγευμα πηγαίναμε για μπάνιο και το βράδυ απολαμβάναμε ένα ιδιαίτερο γεύμα».

Τα σχόλια αυτών των γονέων δείχνουν πόση αξία έχει η ισορροπία στην παροχή ωφέλιμης ψυχαγωγίας και το να κρατιέται αυτή στη θέση που της αρμόζει στη ζωή ενός Χριστιανού.​—Εκκλησιαστής 3:4· Φιλιππησίους 4:5.

Εμπιστοσύνη στον Ιεχωβά

Ασφαλώς, η πνευματική άμυνα χρειάζεται χρόνια για να αναπτυχθεί. Δεν υπάρχει θαυματουργό φάρμακο το οποίο να μεταβιβάζει θεϊκή σοφία, υποκινώντας τα παιδιά να εμπιστεύονται στον ουράνιο Πατέρα τους. Απεναντίας, οι γονείς πρέπει να “τα ανατρέφουν με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά”. (Εφεσίους 6:4) Αυτή η συνεχής «νουθεσία» αποσκοπεί στο να βοηθούνται τα παιδιά ώστε να βλέπουν τα πράγματα όπως τα βλέπει ο Θεός. Πώς μπορούν να το επιτελέσουν αυτό οι γονείς;

Η τακτική οικογενειακή Γραφική μελέτη αποτελεί κλειδί για την επιτυχία. Η μελέτη “ξεσκεπάζει τα μάτια των παιδιών, για να βλέπουν τα θαυμαστά πράγματα του νόμου του Θεού”. (Ψαλμός 119:18) Ο Ντιέγκο θεωρούσε την οικογενειακή μελέτη πολύ σοβαρή και έτσι βοήθησε τα παιδιά του να πλησιάσουν τον Ιεχωβά περισσότερο. «Προετοιμαζόμουν διεξοδικά για τη μελέτη», είπε. «Κάνοντας έρευνα σε Γραφικά έντυπα, έμαθα να ζωντανεύω τους Βιβλικούς χαρακτήρες. Παρότρυνα τα παιδιά να ταυτίζονται με τα πιστά άτομα. Αυτό παρείχε στα παιδιά μου μια ζωντανή υπενθύμιση του τι ευαρεστεί τον Ιεχωβά».

Τα παιδιά μαθαίνουν επίσης σε ανεπίσημες περιστάσεις. Ο Μωυσής πρότρεψε τους γονείς να μιλούν για τις υπενθυμίσεις του Ιεχωβά “όταν κάθονταν στο σπίτι τους και όταν περπατούσαν στο δρόμο και όταν ξάπλωναν και όταν σηκώνονταν”. (Δευτερονόμιο 6:7) Κάποιος πατέρας εξήγησε: «Ο γιος μου χρειάζεται χρόνο για να ανοίξει την καρδιά του και να εκφράσει τα αισθήματά του. Όταν πηγαίνουμε βόλτα ή κάνουμε κάποια δουλειά μαζί, βρίσκει τελικά την ευκαιρία για να βγάλει το βάρος από μέσα του. Σε αυτές τις περιστάσεις, κάνουμε θαυμάσιες συζητήσεις που μας ωφελούν και τους δύο».

Οι προσευχές που αναπέμπουν οι γονείς κάνουν επίσης βαθιά εντύπωση στα παιδιά τους. Το να ακούν τους γονείς τους να πλησιάζουν ταπεινά τον Θεό για να ζητήσουν τη βοήθειά του και τη συγχώρησή του υποκινεί τα παιδιά “να πιστέψουν ότι αυτός είναι”. (Εβραίους 11:6) Πολλοί επιτυχημένοι γονείς τονίζουν τη σημασία που έχουν οι οικογενειακές προσευχές, όπως αυτές οι οποίες περιλαμβάνουν σχολικά ζητήματα και άλλα πράγματα που ανησυχούν τα παιδιά. Κάποιος πατέρας είπε ότι η σύζυγός του προσεύχεται πάντοτε με τα παιδιά προτού φύγουν για το σχολείο.​—Ψαλμός 62:8· 112:7.

«Ας Μην Παραιτούμαστε από το να Κάνουμε το Καλό»

Όλοι οι γονείς κάνουν λάθη και ίσως μετανιώνουν για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν ορισμένες καταστάσεις. Παρ’ όλα αυτά, η Γραφή μάς παροτρύνει να συνεχίσουμε να προσπαθούμε, αντί να «παραιτούμαστε από το να κάνουμε το καλό».​—Γαλάτες 6:9.

Εντούτοις, οι γονείς μπορεί να νιώθουν ότι θέλουν να παραιτηθούν όταν μερικές φορές απλώς δεν μπορούν να καταλάβουν τα παιδιά τους. Θα ήταν εύκολο να συμπεράνουν ότι η νεότερη γενιά είναι διαφορετική και δύσκολη. Αλλά στην πραγματικότητα, τα παιδιά σήμερα έχουν τις ίδιες αδυναμίες που είχαν οι παλαιότερες γενιές και αντιμετωπίζουν παρόμοιους πειρασμούς, παρότι η πίεση για παρεκτροπή ίσως έχει αυξηθεί. Γι’ αυτό, αφού κάποιος πατέρας διόρθωσε το γιο του, απάλυνε τα λόγια του προσθέτοντας με καλοσύνη: «Η καρδιά σου θέλει απλώς να κάνει αυτό που ήθελε να κάνει και η δική μου καρδιά όταν ήμουν στην ηλικία σου». Οι γονείς μπορεί να μη γνωρίζουν πολλά για τα κομπιούτερ, αλλά γνωρίζουν τα πάντα σχετικά με τις τάσεις της ατελούς σάρκας.​—Ματθαίος 26:41· 2 Κορινθίους 2:11.

Μερικά παιδιά μπορεί να μην ακολουθούν πρόθυμα την καθοδηγία των γονέων τους, και ίσως μάλιστα στασιάζουν όταν λαβαίνουν διαπαιδαγώγηση. Και πάλι, όμως, η υπομονή είναι απαραίτητη. Παρά την αρχική αντίσταση ή κάποιες περιόδους απείθειας, πολλά παιδιά ανταποκρίνονται τελικά. (Παροιμίες 22:6· 23:22-25) Ο Μάθιου, ένας νεαρός Χριστιανός ο οποίος υπηρετεί τώρα σε κάποιο γραφείο τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά, ανέφερε: «Όταν ήμουν έφηβος, νόμιζα ότι οι περιορισμοί που έθεταν οι γονείς μου ήταν άδικοι. Άλλωστε​—σκεφτόμουν—​αν οι γονείς των φίλων μου επέτρεπαν κάτι, γιατί να μην το επιτρέπουν και οι δικοί μου; Και θύμωνα πολύ όταν μερικές φορές με τιμωρούσαν μη επιτρέποντας να πηγαίνω για κανό​—κάτι που μου άρεσε ιδιαίτερα. Ωστόσο, αναλογιζόμενος το παρελθόν, συνειδητοποιώ ότι η διαπαιδαγώγηση που μου έδιναν οι γονείς μου ήταν και αποτελεσματική και απαραίτητη. Είμαι ευγνώμων για το ότι μου έδιναν την καθοδηγία που χρειαζόμουν όταν τη χρειαζόμουν».

Δεν υπάρχει αμφιβολία: παρότι τα παιδιά μας ίσως είναι υποχρεωμένα μερικές φορές να βρίσκονται σε νοσηρό από πνευματική άποψη περιβάλλον, μπορούν να μεγαλώσουν και να γίνουν καλοί Χριστιανοί. Όπως υπόσχεται η Γραφή, η θεϊκή σοφία μπορεί να τους προμηθεύσει πνευματική άμυνα. «Όταν η σοφία μπει στην καρδιά σου και η γνώση γίνει ευχάριστη για την ψυχή σου, η ικανότητα σκέψης θα σε φυλάει, η διάκριση θα σε διαφυλάττει, για να σε διασώζει από τον κακό δρόμο».​—Παροιμίες 2:10-12.

Η κυοφορία ενός παιδιού επί εννιά μήνες δεν είναι εύκολη υπόθεση. Τα δε επόμενα 20 χρόνια μπορεί και αυτά να φέρουν πόνο, παράλληλα με τη χαρά. Αλλά επειδή οι Χριστιανοί γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, προσπαθούν με όλο τους το είναι να τα προστατέψουν μέσω της θεϊκής σοφίας. Νιώθουν για τα παιδιά τους όπως ένιωθε ο ηλικιωμένος απόστολος Ιωάννης για τα πνευματικά του παιδιά: «Τίποτα δεν μου δίνει μεγαλύτερη αιτία για ευγνωμοσύνη από ό,τι αυτά τα πράγματα, από το να ακούω ότι τα παιδιά μου περπατούν στην αλήθεια».​—3 Ιωάννη 4.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 24]

«Το σπίτι μας ήταν ανοιχτό, γι’ αυτό ήταν πάντα γεμάτο από νεαρούς»

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Να ενδιαφέρεστε για ό,τι ενδιαφέρει τα παιδιά σας

[Εικόνες στη σελίδα 26]

«Προετοιμαζόμουν διεξοδικά για τη μελέτη»