ΓΕΩΡΓΙΑ

Αγροκαλλιέργεια, η καλλιέργεια του εδάφους για την παραγωγή σοδειάς. Η γεωργία ξεκίνησε στην Εδέμ, εφόσον ο Αδάμ, μετά τη δημιουργία του από τον Θεό, τοποθετήθηκε στον κήπο «για να τον καλλιεργεί και να τον φροντίζει». (Γε 2:5, 15) Ωστόσο, εξαιτίας της απιστίας του πρώτου ανθρώπινου ζευγαριού, ο Παράδεισος της Εδέμ δεν επεκτάθηκε. Απεναντίας, η γη περιήλθε υπό την κατάρα του Θεού. Απαιτούνταν ιδρώτας και μόχθος για να εξοικονομεί κάποιος τα προς το ζην καλλιεργώντας το έδαφος.—Γε 3:17-19.

Ο πρώτος γιος του Αδάμ και της Εύας, ο Κάιν, έγινε «καλλιεργητής της γης», ενώ ο Άβελ έγινε βοσκός προβάτων. (Γε 4:2-4) Μετά τον Κατακλυσμό, «ο Νώε . . . άρχισε να εργάζεται ως γεωργός» και φύτεψε ένα αμπέλι. (Γε 9:20) Σε μεταγενέστερη χρονική περίοδο, ο Αβραάμ, ο Ισαάκ και ο Ιακώβ ζούσαν βασικά νομαδική και ποιμενική ζωή με τα κοπάδια τους, παρόμοια με τη ζωή του Ιαβάλ πριν από τον Κατακλυσμό (Γε 4:20), μολονότι στην περίπτωση του Ισαάκ και του Ιακώβ υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι αυτοί ασχολούνταν και με γεωργικές καλλιέργειες—αναφέρεται συγκεκριμένα το σιτάρι.—Γε 26:12· 27:37· 30:14· 37:7.

Η Γεωργία στον Ισραήλ. Αρχαιολογικές ανασκαφές δείχνουν ότι η περιοχή της Παλαιστίνης αποτελούσε ένα από τα παλαιότερα κέντρα γεωργίας. Η Γη της Υπόσχεσης ήταν εξαιρετικά εύφορη. Στις ημέρες του Λωτ, η περιφέρεια του Ιορδάνη ήταν «σαν τον κήπο του Ιεχωβά, σαν τη γη της Αιγύπτου, μέχρι τη Σηγώρ». (Γε 13:10) Πριν από την Έξοδο, το έθνος του Ισραήλ είχε εξοικειωθεί με τη γεωργία στη χώρα της Αιγύπτου, όπου καλλιεργούνταν σιτάρι, λινάρι, κριθάρι, αγγούρια, καρπούζια, πράσα, κρεμμύδια, σκόρδα και άλλα προϊόντα. (Εξ 9:25, 26, 31, 32· Αρ 11:5· Δευ 11:10) Κατόπιν το έθνος έζησε 40 χρόνια περιπλανώμενο στην έρημο, όπου βέβαια ήταν σχετικά απαλλαγμένο από τη φθοροποιά συναναστροφή με ειδωλολατρικούς λαούς.

Όταν εισήλθε στη Γη της Υπόσχεσης, το έθνος καταστάλαξε σε έναν τρόπο ζωής που περιστρεφόταν γύρω από τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Το γεγονός ότι πήραν στην κατοχή τους μια γη που ήδη καλλιεργούνταν τους ωφέλησε ιδιαίτερα. Η μεγάλη πλειονότητα των Εβραίων που ήταν εξοικειωμένοι με τη γεωργία στην Αίγυπτο είχε ήδη αφανιστεί στην έρημο, οπότε υπήρχαν λίγοι, αν όχι καθόλου, ικανοί και έμπειροι γεωργοί για να ξεκινήσουν την καλλιέργεια μιας γης που τους ήταν καινούρια και άγνωστη. (Αρ 14:22-30· Εβρ 3:16, 17) Συνεπώς, ωφελήθηκαν πολύ από το γεγονός ότι κληρονόμησαν “σπίτια γεμάτα με όλα τα αγαθά, στέρνες λαξευτές, αμπέλια και ελαιόδεντρα που ήταν ήδη φυτεμένα και καρποφόρα”.—Δευ 6:10, 11· 8:6-9.

Μετά τη διαμοίραση της γης στις φυλές, διανεμήθηκαν αγροτεμάχια, προφανώς με τη χρήση μετρικού σχοινιού. (Ψλ 78:55· Ιεζ 40:3· Αμ 7:17· Μιχ 2:4, 5) Από τη στιγμή που προσδιορίστηκαν αυτά τα όρια, έπρεπε να γίνονται αποδεκτά και σεβαστά.—Δευ 19:14· 27:17· Παρ 22:28· Ωσ 5:10· παράβαλε Ιωβ 24:2.

Η γεωργία κατείχε σημαντική θέση στη νομοθεσία που δόθηκε στον Ισραήλ. Η γη ανήκε στον Ιεχωβά, και γι’ αυτό δεν επιτρεπόταν η κακή χρήση της. (Λευ 25:23) Δεν μπορούσε να πουληθεί για πάντα, και, με εξαίρεση τις ιδιοκτησίες που βρίσκονταν μέσα σε περιτειχισμένες πόλεις, η γη που πουλιόταν εξαιτίας συμφορών ή οικονομικών δυσχερειών έπρεπε να επιστρέφεται στον αρχικό της κάτοχο το Ιωβηλαίο έτος. (Λευ 25:10, 23-31) Κάθε έβδομο έτος έπρεπε να τηρείται ανάπαυση σαββάτου, στη διάρκεια της οποίας η γη δεν καλλιεργούνταν και η γονιμότητά της αποκαθίστατο, πράγμα που εξασφάλιζε ό,τι και η σημερινή αμειψισπορά. (Εξ 23:10, 11· Λευ 25:3-7) Μια τέτοια απαίτηση ίσως να φαινόταν ριψοκίνδυνη και αναμφίβολα αποτελούσε δοκιμασία για την πίστη του έθνους στην υπόσχεση που είχε δώσει ο Θεός ότι θα παρείχε άφθονα προϊόντα τα οποία θα επαρκούσαν μέχρι τη συγκομιδή του επόμενου έτους. Ταυτόχρονα, προωθούσε τη σύνεση και την προνοητικότητα. Το Ιωβηλαίο έτος (κάθε 50ό έτος) ήταν και αυτό έτος αγρανάπαυσης.—Λευ 25:11, 12.

Οι τρεις ετήσιες γιορτές που είχε εντολή να γιορτάζει ο Ισραήλ είχαν οριστεί έτσι ώστε να συμπίπτουν χρονικά με συγκεκριμένες γεωργικές εποχές: η Γιορτή των Άζυμων Άρτων με τον καιρό του θερισμού του κριθαριού, η Πεντηκοστή με τον καιρό του θερισμού του σιταριού και η Γιορτή των Σκηνών με τον καιρό κατά τον οποίο γινόταν η συγκομιδή των τελευταίων προϊόντων του απερχόμενου έτους. (Εξ 23:14-16) Για τους Ισραηλίτες, οι εποχές και η συγκομιδή αποτελούσαν μέσα προσδιορισμού του χρόνου, τα χρησιμοποιούσαν δε με αυτόν τον τρόπο περισσότερο από ό,τι χρησιμοποιούσαν τα ονόματα των ημερολογιακών μηνών. Αυτός ο γεωργικός τρόπος ζωής προστάτευε επίσης τους Ισραηλίτες από πνευματική άποψη, εφόσον τους καθιστούσε σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητους από άλλους λαούς για την κάλυψη των αναγκών τους και ελαχιστοποιούσε την ανάγκη για εμπορικές συναλλαγές με τα γύρω έθνη.

Μολονότι στη γη τους επρόκειτο να «ρέει το γάλα και το μέλι» υπό την ευλογία του Θεού, υπήρχαν γεωργικά προβλήματα που χρειάζονταν επίλυση. Υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάκουαν, δεν θα υπήρχε ανάγκη για εκτεταμένη άρδευση. (Δευ 8:7· 11:9-17) Η εποχή των βροχών άρχιζε με τις πρώιμες βροχές κατά τα μέσα Οκτωβρίου και συνεχιζόταν ως τον καιρό των όψιμων βροχών, που τελείωνε κατά τα μέσα Απριλίου. (Δευ 11:14) Έπειτα ακολουθούσαν πέντε μήνες που χαρακτηρίζονταν συνήθως από ανομβρία, των οποίων τη ζέστη και την ξηρασία απάλυνε η έντονη δροσιά που έπεφτε τη νύχτα και αναζωογονούσε το έδαφος και τα φυτά.—Γε 27:28· Δευ 33:28· βλέπε ΔΡΟΣΙΑ.

Προκειμένου να συγκρατείται το χώμα στις πλαγιές, φαίνεται ότι χρησιμοποιούσαν αναβαθμίδες τις οποίες στήριζαν με λιθόκτιστα τοιχία για να μην παρασύρεται από τις βροχές το ζωτικής σημασίας επιφανειακό χώμα. Αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν φέρει στο φως σε μερικές πλαγιές λόφων μέχρι και 60 ή περισσότερες τέτοιες αναβαθμίδες που υψώνονται η μια πάνω από την άλλη. Για την προστασία της σοδειάς, έστηναν σκηνές, καλύβες ή κατασκεύαζαν ακόμη και μόνιμους πύργους στα αμπέλια και στους αγρούς, όπου μπορούσε να τοποθετηθεί φύλακας για να επιβλέπει τις γύρω περιοχές.—Ησ 1:8· 5:2· Ματ 21:33.

Για τον Βασιλιά Οζία αναφέρεται συγκεκριμένα ότι «αγαπούσε τη γεωργία [κατά κυριολεξία, το έδαφος]».—2Χρ 26:10.

Μολονότι η μετέπειτα ανυπακοή οδήγησε στην απόσυρση της ευλογίας του Θεού και σε γεωργικές καταστροφές—αποτυχημένες σοδειές, ξηρασίες, επιδρομές από ακρίδες, μυκητίαση των φυτών και άλλα προβλήματα—και μολονότι, εξαιτίας της καταστροφής μεγάλου μέρους των δασών και της εγκατάλειψης του συστήματος των αναβαθμίδων, οι βροχές έχουν παρασύρει στο πέρασμα των αιώνων τεράστιες ποσότητες επιφανειακού χώματος σε μεγάλο μέρος της Παλαιστίνης, το έδαφος που έχει απομείνει εξακολουθεί σε γενικές γραμμές να είναι ιδιαίτερα εύφορο μέχρι σήμερα.—Βλέπε ΑΛΩΝΙΣΜΑ· ΘΕΡΙΣΜΟΣ, ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ· ΣΠΟΡΕΑΣ, ΣΠΟΡΑ και άλλα λήμματα για συναφή θέματα.

[Εικόνα στη σελίδα 612]

Αναβαθμίδες σε πλαγιά λόφου, συνηθισμένη γεωργική τακτική στον Ισραήλ