ΓΑΙ

[Σωρός Ερειπίων].

Η ονομασία εμφανίζεται επίσης με τους τύπους Γαιάθ και Γαιιά, οι οποίοι στην εβραϊκή είναι θηλυκού γένους.—Ησ 10:28· Νε 11:31.

1. Βασιλική πόλη των Χαναναίων, η δεύτερη πόλη που καταλήφθηκε κατά την εισβολή των Ισραηλιτών. Η Γαι βρισκόταν «κοντά στη Βαιθ-αβέν, στα ανατολικά της Βαιθήλ», και στα Β είχε ένα λεκανοπέδιο. (Ιη 7:2· 8:11, 12) Η Μιχμάς προφανώς βρισκόταν στα Ν.—Ησ 10:28.

Λίγο καιρό αφότου ο Αβραάμ έφτασε στη Χαναάν, έστησε τη σκηνή του «έχοντας τη Βαιθήλ στα δυτικά και τη Γαι στα ανατολικά». Εκεί έχτισε ένα θυσιαστήριο, ξαναπήγε δε σε αυτό το μέρος μετά την παραμονή του στην Αίγυπτο.—Γε 12:8· 13:3.

Το 1473 Π.Κ.Χ., μετά τη νίκη επί της Ιεριχώς, η Γαι δέχτηκε επίθεση από μια μικρή δύναμη περίπου 3.000 Ισραηλιτών στρατιωτών, εφόσον οι κατάσκοποι είχαν πει σχετικά με τους κατοίκους της Γαι: «Είναι λίγοι». (Ιη 7:2, 3) Ωστόσο, λόγω της αμαρτίας του Αχάν, ο Ισραήλ ηττήθηκε. (Ιη 7:4-15) Όταν διορθώθηκε η κατάσταση, ο Ιησούς του Ναυή χρησιμοποίησε ένα στρατήγημα εναντίον της Γαι, στήνοντας ενέδρα στα νώτα της πόλης, στη δυτική πλευρά της. Ο κύριος όγκος της δύναμης παρατάχθηκε μπροστά στην πόλη προς τα Β, όπου βρισκόταν μια κοιλάδα ή έρημη πεδιάδα, και από εκεί ο Ιησούς του Ναυή ετοίμασε μια κατά μέτωπο επίθεση εναντίον της Γαι. Έχοντας παρασύρει το βασιλιά της Γαι και μια δύναμη αντρών έξω από τη Γαι, οι δυνάμεις του Ιησού του Ναυή προσποιήθηκαν ότι οπισθοχωρούσαν μέχρις ότου οι διώκτες τους βρέθηκαν μακριά από το φρούριό τους. Τότε δόθηκε το σήμα για να αναλάβουν δράση οι ενεδρευτές, και η πόλη καταλήφθηκε και παραδόθηκε στη φωτιά. (Ιη 8:1-27) Ο βασιλιάς της Γαι εκτελέστηκε, και η πόλη μεταβλήθηκε σε «σωρό [εβρ., τελ] που παραμένει στον αιώνα, ερημότοπο μέχρι αυτή την ημέρα».—Ιη 8:28.

Την εποχή του Ησαΐα, τον όγδοο αιώνα Π.Κ.Χ., η πόλη, ή ενδεχομένως μια παρακείμενη τοποθεσία, κατοικούνταν, και προφητεύτηκε ότι θα ήταν η πρώτη που θα καταλάμβανε ο βασιλιάς της Ασσυρίας κατά την προέλασή του προς την Ιερουσαλήμ. (Ησ 10:28) Μετά τη βαβυλωνιακή εξορία, οι Βενιαμίτες που κατάγονταν από τη Γαι επέστρεψαν με το καραβάνι του Ζοροβάβελ.—Εσδ 2:28· Νε 7:32· 11:31.

Η Γαι έχει ταυτιστεί γενικά με την τοποθεσία Χίρμπετ ετ-Τελλ (Χορβάτ ετ-Τελ), στο όνομα της οποίας διασώζεται η σημασία του αρχαίου ονόματος (ετ-Τελλ σημαίνει «Το Ύψωμα· Ο Σωρός Ερειπίων»). Το μέρος αυτό βρίσκεται 2,3 χλμ. ΑΝΑ της Βαιθήλ (της σημερινής Μπεϊτίν). Ωστόσο, διάφορες ανασκαφές που έγιναν εκεί τις περιόδους 1933-1935 και 1964-1972 δείχνουν ότι επρόκειτο για μια μεγάλη πόλη η οποία καταστράφηκε γύρω στο 2000 Π.Κ.Χ. και έκτοτε παρέμεινε ακατοίκητη μέχρι το 1050 Π.Κ.Χ. περίπου (σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μεθόδους χρονολόγησης). Εξαιτίας αυτού έχουν γίνει διάφορες απόπειρες από αρχαιολόγους να αλλοιωθεί η σημασία των Γραφικών αναφορών στη Γαι. Ο αρχαιολόγος Γ. Σίμονς, όμως, δεν θεωρεί αποδεκτή την ταύτιση με το Χίρμπετ ετ-Τελλ, λόγω του μεγέθους της πόλης (Ιη 7:3), λόγω του ότι δεν υπάρχει κάποια ευρύχωρη κοιλάδα στα Β του Χίρμπετ ετ-Τελλ (Ιη 8:11) και λόγω κάποιων άλλων στοιχείων επίσης. (Αμερικανικό Περιοδικό Αρχαιολογίας [American Journal of Archaeology], Ιούλιος-Σεπτέμβριος 1947, σ. 311) Αν η αρχαιολογική χρονολόγηση είναι σωστή, τότε η τοποθεσία της Γαι πρέπει να βρίσκεται κάπου αλλού. Αυτό καθαυτό το όνομα δεν είναι κατ’ ανάγκην αναγνωριστικό σημείο της εν λόγω τοποθεσίας, δεδομένου ότι ο Σερ Φρέντερικ Κένιον δηλώνει: «Η μεταφορά του ονόματος μιας ερειπωμένης ή εγκαταλειμμένης τοποθεσίας σε μια άλλη εκεί κοντά αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο στην Παλαιστίνη».—Η Αγία Γραφή και η Αρχαιολογία (The Bible and Archæology), 1940, σ. 190.

2. Πόλη που μνημονεύεται μαζί με την Εσεβών στην προφητεία του Ιερεμία εναντίον των Αμμωνιτών. (Ιερ 49:3) Η θέση της είναι άγνωστη.