Άνοιξε την Καρδιά της στον Θεό Μέσω Προσευχής

1, 2. (α) Γιατί ήταν η Άννα στενοχωρημένη καθώς ετοιμαζόταν να ταξιδέψει; (β) Τι μαθαίνουμε από την ιστορία της Άννας;

Η ΑΝΝΑ είχε καταπιαστεί με τις ετοιμασίες του ταξιδιού για να κρατάει το μυαλό της απασχολημένο. Κανονικά, θα έπρεπε να είναι χαρούμενη. Ο Ελκανά, ο σύζυγός της, είχε τη συνήθεια να παίρνει όλη την οικογένεια στα ετήσια ταξίδια για απόδοση λατρείας στη σκηνή της μαρτυρίας στη Σηλώ. Ο Ιεχωβά ήθελε να είναι χαρμόσυνες εκείνες οι περιστάσεις. (Διαβάστε Δευτερονόμιο 16:15) Και, αναμφίβολα, στην Άννα άρεσαν αυτές οι γιορτές από τότε που ήταν παιδί. Αλλά τα τελευταία χρόνια δεν ένιωθε πια έτσι.

² Η Άννα είχε ευλογηθεί με έναν σύζυγο που την αγαπούσε. Ωστόσο, ο Ελκανά είχε και άλλη γυναίκα. Την έλεγαν Φενίννα και, από ό,τι φαίνεται, το είχε βάλει σκοπό να κάνει τη ζωή της Άννας μαρτύριο. Η Φενίννα είχε βρει τον τρόπο να προκαλεί μεγάλο πόνο στην Άννα ακόμη και στις ετήσιες γιορτές. Ποιος ήταν αυτός; Και, κάτι πιο σημαντικό, πώς βοήθησε την Άννα η πίστη της στον Ιεχωβά να αντεπεξέλθει σε μια κατάσταση που πολλές φορές γινόταν ανυπόφορη; Αν αντιμετωπίζετε δυσκολίες που σας στερούν τη χαρά της ζωής, ίσως βρείτε την ιστορία της Άννας ιδιαίτερα συγκινητική.

3, 4. Ποια δύο μεγάλα προβλήματα είχε η Άννα, και γιατί αποτελούσε το καθένα πρόκληση;

³ Η Αγία Γραφή αποκαλύπτει ότι η Άννα είχε δύο μεγάλα προβλήματα στη ζωή της. Για το ένα δεν μπορούσε να κάνει και πολλά, για το άλλο δε τίποτα απολύτως. Πρώτον, η οικογένειά της ήταν πολυγαμική, και υπήρχε μια αντίζηλη σύζυγος η οποία τη μισούσε. Δεύτερον, ήταν στείρα. Η στειρότητα είναι ούτως ή άλλως αγκάθι για κάθε παντρεμένη γυναίκα που λαχταράει να αποκτήσει παιδιά. Στην εποχή, όμως, της Άννας, και στην κοινωνία στην οποία ζούσε, ήταν αιτία βαθύτατης θλίψης. Κάθε οικογένεια βασιζόταν στους απογόνους για να συνεχιστεί το οικογενειακό όνομα. Η στειρότητα θεωρούνταν μεγάλο όνειδος και ντροπή.

⁴ Η Άννα ίσως και να σήκωνε το φορτίο της με καρτερικότητα, αν δεν υπήρχε η Φενίννα. Η πολυγαμία δεν ήταν ποτέ ιδεώδης κατάσταση. Οι αντιζηλίες, οι έριδες και οι συναισθηματικές πληγές ήταν στην ημερήσια διάταξη. Η συνήθεια της πολυγαμίας απείχε πολύ από το πρότυπο της μονογαμίας που είχε θεσπίσει ο Θεός στον κήπο της Εδέμ. (Γέν. 2:24) Ως εκ τούτου, η Γραφή παρουσιάζει με μελανά χρώματα την πολυγαμία, και η σκληρή περιγραφή της ζωής στο σπιτικό του Ελκανά αποτελεί χαρακτηριστική πινελιά σε αυτή την εικόνα.

 5. Γιατί ήθελε η Φενίννα να κάνει την Άννα να υποφέρει, και πώς την πλήγωνε;

⁵ Ο Ελκανά αγαπούσε περισσότερο την Άννα. Όπως υποστηρίζει η Ιουδαϊκή παράδοση, παντρεύτηκε πρώτα την Άννα, και έπειτα από μερικά χρόνια τη Φενίννα. Ούτως ή άλλως, η Φενίννα, που ζήλευε αφόρητα την Άννα, βρήκε πολλούς τρόπους για να κάνει την αντίζηλό της να υποφέρει. Το μεγάλο της πλεονέκτημα σε σύγκριση με την Άννα ήταν η γονιμότητά της. Η Φενίννα γεννούσε το ένα παιδί μετά το άλλο, και η έπαρσή της μεγάλωνε με κάθε νέα γέννα. Αντί να λυπάται την Άννα και να την παρηγορεί για την απογοήτευσή της, τη χτυπούσε εκεί που πονούσε. Η Γραφή λέει ότι η Φενίννα παρόξυνε την Άννα πολύ «ώστε να την αναστατώνει». (1 Σαμ. 1:6) Οι πράξεις της ήταν εσκεμμένες. Ήθελε να πληγώνει την Άννα, και τα κατάφερνε.

6, 7. (α) Παρά τις προσπάθειες που κατέβαλε ο Ελκανά για να παρηγορήσει την Άννα, γιατί εκείνη ίσως δεν του είπε τι ακριβώς συνέβαινε; (β) Μήπως η στειρότητα της Άννας σήμαινε ότι ο Ιεχωβά ήταν δυσαρεστημένος με αυτήν; (Βλέπε υποσημείωση.)

⁶ Φαίνεται ότι η Φενίννα έβρισκε την καλύτερη ευκαιρία να το κάνει αυτό κατά το ετήσιο προσκύνημα στη Σηλώ, και το ίδιο έγινε και εκείνη τη χρονιά. Σε καθένα από τα πολλά παιδιά της Φενίννας​—«σε όλους τους γιους της και τις κόρες της»—​ο Ελκανά έδωσε μερίδες από τις θυσίες προς τον Ιεχωβά. Στην Άννα, όμως, που την αγαπούσε τόσο πολύ, έδωσε ιδιαίτερη μερίδα. Τότε η ζηλόφθονη Φενίννα φέρθηκε με τόση υπεροψία στην Άννα, θυμίζοντάς της τη στειρότητά της, ώστε η δύστυχη γυναίκα έβαλε τα κλάματα και έχασε ακόμη και την όρεξή της. Όπως ήταν επόμενο, ο Ελκανά πρόσεξε ότι η αγαπημένη του Άννα ήταν στενοχωρημένη και δεν έτρωγε, γι’ αυτό προσπάθησε να την παρηγορήσει. «Άννα», ρώτησε, «γιατί κλαις και γιατί δεν τρως και γιατί νιώθει άσχημα η καρδιά σου; Δεν είμαι εγώ για εσένα καλύτερος από δέκα γιους;»​—1 Σαμ. 1:4-8.

⁷ Ο Ελκανά διέκρινε προς τιμήν του ότι αιτία για τη στενοχώρια της Άννας ήταν η στειρότητά της. Και ασφαλώς η Άννα εκτίμησε το γεγονός ότι τη διαβεβαίωσε με καλοσύνη για την αγάπη του.a Αλλά ο Ελκανά δεν ανέφερε καθόλου την κακεντρέχεια της Φενίννας, και η Γραφική αφήγηση δεν αφήνει να εννοηθεί ότι η Άννα τού έκανε κάποια σχετική συζήτηση. Ίσως κατάλαβε ότι το μόνο που θα κατάφερνε αν μαρτυρούσε τη Φενίννα θα ήταν να επιδεινώσει την κατάστασή της. Θα άλλαζε στην ουσία κάτι με την παρέμβαση του Ελκανά; Ή μήπως θα γινόταν χειρότερη η περιφρόνηση της Φενίννας απέναντί της, κάτι που θα μιμούνταν επίσης τα παιδιά και οι υπηρέτες αυτής της μοχθηρής γυναίκας; Η Άννα θα ένιωθε απλώς όλο και μεγαλύτερη απόρριψη μέσα στο ίδιο της το σπιτικό.

 8. Όταν αντιμετωπίζετε μικροπρέπεια ή αδικία, γιατί είναι παρηγορητικό να θυμάστε ότι ο Ιεχωβά είναι ο Θεός της δικαιοσύνης;

⁸ Είτε ο Ελκανά γνώριζε με κάθε λεπτομέρεια τη μικροπρέπεια της Φενίννας είτε όχι, ο Ιεχωβά Θεός τα έβλεπε όλα. Ο Λόγος του αποκαλύπτει την πλήρη εικόνα, παρέχοντας έτσι σοβαρή προειδοποίηση σε όσους χαίρονται με φαινομενικά ασήμαντες πράξεις ζήλιας και μίσους. Από την άλλη, τα αθώα και ειρηνικά άτομα, όπως η Άννα, μπορούν να παρηγορούνται γνωρίζοντας ότι ο Θεός της δικαιοσύνης τακτοποιεί όλα τα ζητήματα στο δικό του χρόνο και με το δικό του τρόπο. (Διαβάστε Δευτερονόμιο 32:4) Ίσως η Άννα το γνώριζε αυτό, διότι εκείνος στον οποίο στράφηκε για βοήθεια ήταν ο Ιεχωβά.

 9. Τι μαθαίνουμε από την προθυμία της Άννας να κάνει το ταξίδι ως τη Σηλώ παρότι ήξερε πώς θα ενεργούσε η αντίζηλός της;

⁹ Νωρίς το πρωί, το σπιτικό έμοιαζε με πολύβουο μελίσσι. Όλοι ετοιμάζονταν για το ταξίδι, ακόμη και τα παιδιά. Για να φτάσει αυτή η μεγάλη οικογένεια στη Σηλώ, έπρεπε να περάσει μέσα από τη λοφώδη περιοχή του Εφραΐμ καλύπτοντας 30 και πλέον χιλιόμετρα.b Η οδοιπορία θα διαρκούσε μία ή δύο μέρες. Η Άννα ήξερε πώς θα ενεργούσε η αντίζηλός της. Ωστόσο, δεν έμεινε στο σπίτι. Έθεσε έτσι εξαίρετο παράδειγμα για τους λάτρεις του Θεού μέχρι σήμερα. Δεν είναι ποτέ σοφό να αφήνουμε την κακή διαγωγή άλλων να παρεμποδίζει τη λατρεία μας προς τον Θεό. Αν κάνουμε κάτι τέτοιο, θα χάσουμε αυτές ακριβώς τις ευλογίες που μας δίνουν τη δύναμη να υπομένουμε.

10, 11. (α) Γιατί πήγε η Άννα μόλις μπόρεσε στη σκηνή της μαρτυρίας; (β) Πώς άνοιξε διάπλατα η Άννα την καρδιά της στον ουράνιο Πατέρα της μέσω προσευχής;

¹⁰ Ύστερα από μια κοπιαστική μέρα οδοιπορίας στους φιδωτούς ορεινούς δρόμους, η μεγάλη οικογένεια κόντευε επιτέλους να φτάσει στη Σηλώ. Την είχαν μπροστά τους​—βρισκόταν σε έναν λόφο σχεδόν περιτριγυρισμένο από άλλους ψηλότερους. Καθώς πλησίαζαν, η Άννα ίσως έκανε πολλές σκέψεις για το τι θα έλεγε στην προσευχή της προς τον Ιεχωβά. Όταν η οικογένεια έφτασε, γευμάτισαν όλοι μαζί. Η Άννα, μόλις μπόρεσε, απομακρύνθηκε από τους υπόλοιπους και πήγε στη σκηνή της μαρτυρίας του Ιεχωβά. Εκεί βρισκόταν ο Αρχιερέας Ηλεί, καθισμένος κοντά στον παραστάτη. Αλλά η προσοχή της Άννας ήταν στραμμένη στον Θεό της. Εδώ, στη σκηνή της μαρτυρίας, ήταν σίγουρη ότι θα εισακουγόταν. Ακόμη και αν κανένας άλλος δεν μπορούσε να καταλάβει απόλυτα τη δυστυχία της, ο Πατέρας της στον ουρανό μπορούσε. Η πίκρα της ξεχείλισε, και άρχισε να κλαίει.

¹¹ Ενώ το σώμα της τρανταζόταν από τα αναφιλητά, η Άννα μιλούσε από μέσα της στον Ιεχωβά. Τα χείλη της έτρεμαν καθώς εξέφραζε νοερά τον πόνο της. Προσευχήθηκε πολλή ώρα, ανοίγοντας διάπλατα την καρδιά της στον Πατέρα της. Δεν ζήτησε, όμως, απλώς από τον Θεό να ικανοποιήσει τη διακαή επιθυμία της για παιδιά. Δεν την ενδιέφερε μόνο να λάβει ευλογίες από τον Θεό αλλά και να του δώσει ό,τι μπορούσε. Έκανε, λοιπόν, μια ευχή, λέγοντας ότι αν αποκτούσε γιο θα αφιέρωνε το παιδί για όλη του τη ζωή στην υπηρεσία του Ιεχωβά.​—1 Σαμ. 1:9-11.

12. Όπως δείχνει το παράδειγμα της Άννας, τι πρέπει να θυμόμαστε όσον αφορά την προσευχή;

¹² Με αυτόν τον τρόπο, η Άννα αποτέλεσε παράδειγμα για όλους τους υπηρέτες του Θεού όσον αφορά την προσευχή. Ο Ιεχωβά παροτρύνει με καλοσύνη το λαό του να Του μιλάει ανοιχτά, ανεπιφύλακτα, να εκφράζει ελεύθερα ενώπιόν Του τις έγνοιες του, όπως θα έκανε ένα παιδί με το στοργικό γονέα του τον οποίο εμπιστεύεται. (Διαβάστε Ψαλμός 62:8· 1 Θεσσαλονικείς 5:17) Ο απόστολος Πέτρος έγραψε υπό θεϊκή έμπνευση τα εξής παρηγορητικά λόγια σχετικά με την προσευχή προς τον Ιεχωβά: “Να ρίχνετε κάθε ανησυχία σας πάνω του, επειδή αυτός ενδιαφέρεται για εσάς”.​—1 Πέτρ. 5:7.

13, 14. (α) Πώς έσπευσε ο Ηλεί να βγάλει εσφαλμένο συμπέρασμα για την Άννα; (β) Πώς έθεσε η Άννα αξιόλογο παράδειγμα πίστης με την απάντησή της προς τον Ηλεί;

¹³ Οι άνθρωποι, όμως, δεν δείχνουν τόση κατανόηση και συμπόνια όση ο Ιεχωβά. Καθώς η Άννα έκλαιγε και προσευχόταν, την ξάφνιασε μια φωνή. Ήταν ο Ηλεί, ο αρχιερέας, ο οποίος την παρατηρούσε όλη αυτή την ώρα και της είπε: «Ως πότε θα συμπεριφέρεσαι ως μεθυσμένη; Απόβαλε το κρασί από πάνω σου». Ο Ηλεί είχε προσέξει τα χείλη της που έτρεμαν, τα αναφιλητά της και τη συναισθηματική της φόρτιση. Αντί να τη ρωτήσει τι της συνέβαινε, έσπευσε να συμπεράνει ότι ήταν μεθυσμένη.​—1 Σαμ. 1:12-14.

¹⁴ Πόσο πρέπει να πληγώθηκε η Άννα! Σαν να μην της έφτανε η οδύνη της, είχε τώρα να αντιμετωπίσει και μια εντελώς αβάσιμη κατηγορία​—μάλιστα δε από κάποιον που κατείχε τόσο αξιότιμη θέση! Εντούτοις, έθεσε και πάλι αξιέπαινο παράδειγμα πίστης. Δεν άφησε τις ατέλειες ενός άλλου να σταθούν εμπόδιο στη λατρεία της προς τον Ιεχωβά. Αποκρίθηκε στον Ηλεί με σεβασμό και του εξήγησε την κατάστασή της. Εκείνος απάντησε, ίσως σε πιο ήπιο τόνο, δείχνοντας ότι είχε καταλάβει το λάθος του: «Πήγαινε με ειρήνη, και είθε ο Θεός του Ισραήλ να κάνει δεκτό το αίτημά σου το οποίο του υπέβαλες».​—1 Σαμ. 1:15-17.

15, 16. (α) Πώς επηρέασε την Άννα το γεγονός ότι άνοιξε την καρδιά της στον Ιεχωβά και του απέδωσε λατρεία στη σκηνή της μαρτυρίας; (β) Πώς μπορούμε να ακολουθούμε το παράδειγμα της Άννας όταν παλεύουμε με αρνητικά συναισθήματα;

¹⁵ Πώς επηρέασε την Άννα το γεγονός ότι άνοιξε την καρδιά της στον Ιεχωβά και του απέδωσε λατρεία εκεί, στη σκηνή της μαρτυρίας του; Η αφήγηση αναφέρει: «Έφυγε . . . η γυναίκα και έφαγε, και το πρόσωπό της δεν έδειχνε πια ανησυχία». (1 Σαμ. 1:18) Η Αγία Γραφή, Ν. Λούβαρι-Α. Χαστούπη λέει εδώ: «Η δε όψις της δεν ήτο πλέον λυπημένη». Η Άννα ένιωθε ανακουφισμένη. Κατά μία έννοια, είχε μεταφέρει το βάρος του συναισθηματικού της φορτίου σε ώμους απείρως μεγαλύτερους και δυνατότερους από τους δικούς της, στους ώμους του ουράνιου Πατέρα της. (Διαβάστε Ψαλμός 55:22) Υπάρχει μήπως κάποιο πρόβλημα το οποίο δεν μπορεί να επωμιστεί εκείνος; Όχι​—ούτε τότε, ούτε τώρα, ούτε ποτέ!

¹⁶ Όταν νιώθουμε καταβαρημένοι, καταρρακωμένοι ή καταλυπημένοι, είναι καλό να ακολουθούμε το παράδειγμα της Άννας και να μιλάμε ανοιχτά σε Εκείνον τον οποίο η Γραφή αποκαλεί “Αυτόν που ακούει προσευχή”. (Ψαλμ. 65:2) Αν το κάνουμε αυτό με πίστη, ίσως διαπιστώσουμε και εμείς ότι η λύπη μας θα αντικατασταθεί από την «ειρήνη του Θεού η οποία υπερέχει από κάθε σκέψη».​—Φιλιπ. 4:6, 7.

17, 18. (α) Πώς υποστήριξε ο Ελκανά την ευχή της Άννας; (β) Τι δεν κατάφερνε πια να κάνει η Φενίννα όσον αφορά την Άννα;

¹⁷ Το επόμενο πρωί, η Άννα επέστρεψε στη σκηνή της μαρτυρίας μαζί με τον Ελκανά. Πιθανότατα του είχε μιλήσει για το αίτημά της και τη δέσμευση που είχε αναλάβει, διότι ο Μωσαϊκός Νόμος έλεγε ότι ο σύζυγος είχε δικαίωμα να ακυρώσει μια ευχή που είχε κάνει η γυναίκα του χωρίς τη δική του συγκατάθεση. (Αριθ. 30:10-15) Αλλά αυτός ο πιστός άνθρωπος δεν έκανε κάτι τέτοιο. Απεναντίας, απέδωσε μαζί με την Άννα λατρεία στον Ιεχωβά στη σκηνή της μαρτυρίας προτού πάρουν το δρόμο της επιστροφής.

¹⁸ Πότε ακριβώς αντιλήφθηκε η Φενίννα ότι δεν κατάφερνε πια να αναστατώνει την Άννα; Η αφήγηση δεν λέει, αλλά η έκφραση «δεν έδειχνε πια ανησυχία» υποδηλώνει ότι το ηθικό της Άννας αναπτερώθηκε από τότε και έπειτα. Όπως και να έχει, η Φενίννα διαπίστωσε γρήγορα ότι η μοχθηρή συμπεριφορά της δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Η Γραφή δεν αναφέρει ποτέ ξανά το όνομά της.

19. Ποια ευλογία έλαβε η Άννα, και πώς έδειξε ότι κατάλαβε σε ποιον τη χρωστούσε;

¹⁹ Καθώς οι μήνες περνούσαν, η ειρήνη διάνοιας που απολάμβανε η Άννα εξελίχθηκε σε κάτι ακόμη καλύτερο​—σε ασυγκράτητη χαρά. Ήταν έγκυος! Μέσα στην ευτυχία της, η Άννα δεν ξέχασε ούτε στιγμή σε ποιον χρωστούσε αυτή την ευλογία. Όταν γεννήθηκε το αγόρι, του έδωσε το όνομα Σαμουήλ, που σημαίνει «Όνομα του Θεού» και αναφέρεται προφανώς στην επίκληση του θεϊκού ονόματος, όπως είχε κάνει η ίδια η Άννα. Εκείνη τη χρονιά, δεν ακολούθησε τον Ελκανά και την οικογένεια στην οδοιπορία για τη Σηλώ. Έκτοτε, έμεινε στο σπίτι με το παιδί επί τρία χρόνια, ωσότου αυτό απογαλακτίστηκε. Μετά, μάζεψε το κουράγιο της για τη μέρα κατά την οποία θα έπρεπε να αποχωριστεί τον αγαπημένο της γιο.

20. Πώς εκπλήρωσε η Άννα και ο Ελκανά την υπόσχεση που είχαν δώσει στον Ιεχωβά;

²⁰ Ο αποχωρισμός δεν πρέπει να ήταν εύκολος. Φυσικά, η Άννα ήξερε ότι ο Σαμουήλ θα ήταν σε καλά χέρια στη Σηλώ, εφόσον μπορεί να τον φρόντιζαν γυναίκες που υπηρετούσαν στη σκηνή της μαρτυρίας. Και πάλι όμως, ήταν τόσο μικρός! Άλλωστε, ποια μητέρα δεν λαχταράει να έχει κοντά της το παιδί της; Εντούτοις, η Άννα και ο Ελκανά έφεραν το αγόρι, όχι βαρυγκομώντας, αλλά γεμάτοι ευγνωμοσύνη. Πρόσφεραν θυσίες στον οίκο του Θεού και παρουσίασαν τον Σαμουήλ στον Ηλεί, θυμίζοντάς του την ευχή της Άννας πριν από τρία χρόνια.

21. Πώς αντανακλούσε η προσευχή της Άννας στον Ιεχωβά τη βαθιά της πίστη; (Βλέπε επίσης το πλαίσιο «Δύο Αξιοσημείωτες Προσευχές».)

²¹ Στη συνέχεια, η Άννα ανέπεμψε μια προσευχή την οποία ο Θεός θεώρησε άξια να συμπεριληφθεί στο Λόγο του. Καθώς διαβάζετε τα λόγια της στα εδάφια 1 Σαμουήλ 2:1-10, θα δείτε τη βαθιά της πίστη να αναβλύζει από κάθε φράση. Η Άννα αίνεσε τον Ιεχωβά για το θαυμαστό τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί τη δύναμή του​—για την απαράμιλλη ικανότητα που έχει να ταπεινώνει τους υπερόπτες, να ευλογεί τους καταδυναστευμένους και να τερματίζει τη ζωή ή ακόμη και να τη σώζει από το θάνατο. Αίνεσε τον Πατέρα της για τη μοναδική αγιότητά του, τη δικαιοσύνη του και την πιστότητά του. Δικαίως, η Άννα μπορούσε να πει: «Βράχος δεν υπάρχει σαν τον Θεό μας». Ο Ιεχωβά είναι απολύτως αξιόπιστος και αναλλοίωτος, καταφύγιο για όλους τους καταδυναστευμένους και τους καταπιεσμένους που στρέφονται σε αυτόν για βοήθεια.

22, 23. (α) Γιατί είμαστε βέβαιοι ότι ο Σαμουήλ μεγάλωσε γνωρίζοντας πως οι γονείς του τον αγαπούσαν; (β) Πώς ευλόγησε περαιτέρω ο Ιεχωβά την Άννα;

²² Ήταν πράγματι προνόμιο για τον μικρό Σαμουήλ να έχει μητέρα με τέτοια πίστη στον Ιεχωβά. Σίγουρα η μητέρα του θα του έλειπε καθώς μεγάλωνε, αλλά δεν ένιωσε ποτέ ξεχασμένος. Χρόνο με το χρόνο, η Άννα επέστρεφε στη Σηλώ και του έφερνε ένα αμάνικο πανωφόρι για την υπηρεσία του στη σκηνή της μαρτυρίας. Κάθε βελονιά του έδειχνε πόσο αγαπούσε και νοιαζόταν το γιο της. (Διαβάστε 1 Σαμουήλ 2:19) Τη φανταζόμαστε να του φοράει το καινούριο πανωφόρι, να το ισιώνει πάνω του και να τον κοιτάζει τρυφερά, λέγοντάς του γλυκά, ενθαρρυντικά λόγια. Ήταν ευλογία για τον Σαμουήλ να έχει τέτοια μητέρα και, όταν μεγάλωσε, αποτέλεσε και ο ίδιος ευλογία για τους γονείς του και για όλο τον Ισραήλ.

²³ Όσο για την Άννα, ούτε και αυτή έμεινε ξεχασμένη. Ο Ιεχωβά την ευλόγησε με γονιμότητα, και γέννησε στον Ελκανά άλλα πέντε παιδιά. (1 Σαμ. 2:21) Ωστόσο, ίσως η μεγαλύτερη ευλογία της Άννας ήταν ο δεσμός ανάμεσα στην ίδια και στον Πατέρα της, τον Ιεχωβά, ο οποίος γινόταν όλο και πιο ισχυρός στο διάβα των ετών. Είθε να συμβαίνει το ίδιο και με εσάς, καθώς μιμείστε την πίστη της Άννας.