Να Μιμείστε την Πίστη Τους
Υπεραμύνθηκε της Αγνής Λατρείας
Ο ΗΛΙΑΣ κοίταξε προς το πλήθος καθώς αυτό ανηφόριζε με κόπο τις πλαγιές του Όρους Κάρμηλος. Ακόμη και στο λυκαυγές, ήταν εύκολο να διακρίνει κάποιος τη φτώχεια και την ανέχεια που ταλάνιζε εκείνους τους ανθρώπους. Τα τριάμισι χρόνια ξηρασίας είχαν αφήσει το στίγμα τους πάνω τους.
Ανάμεσά τους περπατούσαν αγέρωχοι οι 450 προφήτες του Βάαλ, γεμάτοι έπαρση και φλογερό μίσος για τον Ηλία, τον προφήτη του Ιεχωβά. Η Βασίλισσα Ιεζάβελ είχε εκτελέσει πολλούς υπηρέτες του Ιεχωβά, αλλά εκείνος ο άντρας εξακολουθούσε να αντιστέκεται σθεναρά στη λατρεία του Βάαλ. Αλλά για πόσο ακόμη; Ίσως εκείνοι οι ιερείς σκέφτονταν ότι ένας και μόνο άνθρωπος δεν θα μπορούσε ποτέ να υπερισχύσει εναντίον όλων αυτών. (1 Βασιλέων 18:3, 19, 20) Είχε έρθει και ο Βασιλιάς Αχαάβ, με το βασιλικό του άρμα. Ούτε εκείνος συμπαθούσε τον Ηλία.
Ο ολομόναχος αυτός προφήτης επρόκειτο να ζήσει μια ανεπανάληπτη μέρα στη ζωή του. Καθώς ο Ηλίας παρατηρούσε, στηνόταν το σκηνικό για μια από τις πιο δραματικές αναμετρήσεις που έχει δει ποτέ ο κόσμος μεταξύ του καλού και του κακού. Πώς ένιωθε ο ίδιος καθώς χάραζε η μέρα; Δεν ήταν άτρωτος στο φόβο, όντας «άνθρωπος με αισθήματα σαν τα δικά μας». (Ιακώβου 5:17) Τουλάχιστον, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι για το εξής: Περιβαλλόμενος από τον άπιστο λαό, τον αποστάτη βασιλιά τους και εκείνους τους αιμοδιψείς ιερείς, ο Ηλίας ένιωθε έντονα πόσο μόνος ήταν.—1 Βασιλέων 18:22.
Τι είχε οδηγήσει, όμως, τον Ισραήλ σε αυτή την κρίσιμη κατάσταση; Και τι σχέση έχει με εσάς σήμερα η συγκεκριμένη αφήγηση; Η Γραφή μάς παροτρύνει να παρατηρούμε προσεκτικά τους αφοσιωμένους υπηρέτες του Θεού και να “μιμούμαστε την πίστη τους”. (Εβραίους 13:7) Εξετάστε τώρα το παράδειγμα του Ηλία.
Το Αποκορύφωμα μιας Μακρόχρονης Διαμάχης
Επί μεγάλο μέρος της ζωής του, ο Ηλίας, ανήμπορος να αντιδράσει, έβλεπε να παραμερίζεται και να ποδοπατείται ό,τι πιο εκλεκτό είχε να επιδείξει η πατρίδα του και ο λαός του. Βλέπετε, ο Ισραήλ βρισκόταν στη δίνη μιας μακρόχρονης διαμάχης, ενός πολέμου ανάμεσα στην αγνή θρησκεία και στην ψεύτικη, ανάμεσα στη λατρεία του Ιεχωβά Θεού και στην ειδωλολατρία των γύρω εθνών. Στις ημέρες του Ηλία, αυτή η διαμάχη είχε πάρει ιδιαίτερα άσχημη τροπή.
Ο Βασιλιάς Αχαάβ είχε παντρευτεί την Ιεζάβελ, την κόρη του βασιλιά της Σιδώνας. Η Ιεζάβελ ήταν αποφασισμένη να διαδώσει τη λατρεία του Βάαλ στη γη του Ισραήλ και να εξαλείψει τη λατρεία του Ιεχωβά. Ο Αχαάβ δεν άργησε να υποκύψει στην επιρροή της. Έχτισε έναν ναό και ένα θυσιαστήριο στον Βάαλ και πρωτοστάτησε στην προσκύνηση αυτού του ειδωλολατρικού θεού. Πρόσβαλε βαρύτατα τον Ιεχωβά.—1 Βασιλέων 16:30-33.a
Τι καθιστούσε τόσο προσβλητική τη λατρεία του Βάαλ; Το ότι πλανούσε τον Ισραήλ, παρασύροντας πολλούς μακριά από τον αληθινό Θεό. Επρόκειτο επίσης για απεχθή και βάρβαρη θρησκεία. Περιλάμβανε ιεροδουλία αντρών και γυναικών, σεξουαλικά όργια, ακόμη δε και τη θυσία παιδιών. Ο Ιεχωβά αντέδρασε στέλνοντας τον Ηλία στον Αχαάβ για να αναγγείλει μια ξηρασία που θα διαρκούσε μέχρις ότου θα διακήρυττε το τέλος της ο προφήτης του Θεού. (1 Βασιλέων 17:1) Αφού πέρασαν μερικά χρόνια, ο Ηλίας παρουσιάστηκε στον Αχαάβ και του είπε να συγκεντρώσει το λαό καθώς και τους προφήτες του Βάαλ στο Όρος Κάρμηλος.
Τι σημαίνει, όμως, αυτή η διαμάχη για εμάς σήμερα; Μερικοί μπορεί να συμπεραίνουν ότι μια ιστορία για τη λατρεία του Βάαλ δεν έχει αξία τώρα, εφόσον εμείς δεν βλέπουμε γύρω μας ναούς και θυσιαστήρια του Βάαλ. Αλλά αυτή η αφήγηση δεν αποτελεί απλώς αρχαία ιστορία. (Ρωμαίους 15:4) Η λέξη «Βάαλ» σημαίνει «ιδιοκτήτης» ή «κύριος». Ο Ιεχωβά είπε στο λαό του ότι έπρεπε να επιλέξουν εκείνον ως τον «βάαλ» τους, δηλαδή τον συζυγικό ιδιοκτήτη τους. (Ησαΐας 54:5) Δεν συμφωνείτε ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να υπηρετούν διάφορους κυρίους και όχι τον Παντοδύναμο Θεό; Όντως, είτε χρησιμοποιούν οι άνθρωποι τη ζωή τους στην υπηρεσία του χρήματος, της σταδιοδρομίας, της αναψυχής, της σεξουαλικής ευχαρίστησης, είτε τη χρησιμοποιούν στην υπηρεσία οποιουδήποτε από τους αναρίθμητους θεούς που λατρεύονται αντί του Ιεχωβά, επιλέγουν κάποιον κύριο. (Ματθαίος 6:24· Ρωμαίους 6:16) Κατά μία έννοια, λοιπόν, τα πιο δυναμικά χαρακτηριστικά της λατρείας του Βάαλ είναι διάχυτα σήμερα. Εκείνη η αρχαία αντιπαράθεση ανάμεσα στον Ιεχωβά και στον Βάαλ μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε σοφή επιλογή ως προς το ποιον θα υπηρετούμε.
“Παρέπαιαν”—Πώς;
Πάνω στα ανεμοδαρμένα υψώματά του, το Όρος Κάρμηλος προσφέρει πανοραμική θέα του Ισραήλ—από την κοιλάδα του χειμάρρου Κισών κάτω στους πρόποδες του βουνού ως τη Μεγάλη Θάλασσα (Μεσόγειος Θάλασσα) κοντά στα βουνά του Λιβάνου στο μακρινό βορρά.b Αλλά καθώς ανέτειλε ο ήλιος εκείνη την κρισιμότατη ημέρα, η εικόνα ήταν ζοφερή. Ένα πέπλο θανάτου σκέπαζε την άλλοτε γόνιμη γη που είχε δώσει ο Ιεχωβά στα παιδιά του Αβραάμ. Τώρα ήταν μια γη κατάξερη από το καύμα του αμείλικτου ήλιου, ρημαγμένη από την ανοησία του ίδιου του λαού του Θεού! Καθώς εκείνος ο όχλος συγκεντρωνόταν, ο Ηλίας τούς πλησίασε και είπε: «Ως πότε θα παραπαίετε ανάμεσα σε δύο διαφορετικές απόψεις; Αν είναι ο Ιεχωβά ο αληθινός Θεός, ακολουθήστε αυτόν· αλλά αν είναι ο Βάαλ, ακολουθήστε εκείνον».—1 Βασιλέων 18:21.
Τι εννοούσε ο Ηλίας με τη φράση «παραπαίετε ανάμεσα σε δύο διαφορετικές απόψεις»; Εκείνοι οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούσαν ότι έπρεπε να επιλέξουν ανάμεσα στη λατρεία του Ιεχωβά και στη λατρεία του Βάαλ. Νόμιζαν πως μπορούσαν να έχουν και τα δύο—ότι μπορούσαν να κατευνάζουν τον Βάαλ με τις αποκρουστικές τελετουργίες τους και να εξακολουθούν να ζητούν ευεργεσίες από τον Ιεχωβά Θεό. Ενδεχομένως σκέφτονταν ότι ο Βάαλ θα ευλογούσε τις σοδειές τους και τα ζώα τους, ενώ ο «Ιεχωβά των στρατευμάτων» θα τους προστάτευε στη μάχη. (1 Σαμουήλ 17:45) Είχαν ξεχάσει μια βασική αλήθεια—μια αλήθεια που διαφεύγει από πολλούς σήμερα—ότι ο Ιεχωβά δεν μοιράζεται τη λατρεία του με κανέναν. Απαιτεί και αξίζει αποκλειστική αφοσίωση. Οποιαδήποτε λατρεία τού αποδίδεται αναμειγμένη με κάποια άλλη μορφή λατρείας θεωρείται από εκείνον απαράδεκτη, ακόμη και προσβλητική!—Έξοδος 20:5.
Έτσι λοιπόν, εκείνοι οι Ισραηλίτες “παρέπαιαν” όπως ένας άνθρωπος που προσπαθεί να ακολουθήσει δύο δρόμους ταυτόχρονα. Πολλοί κάνουν παρόμοιο λάθος σήμερα, επιτρέποντας σε άλλους «βάαλ» να εισχωρήσουν στη ζωή τους και να παραμερίσουν τη λατρεία του Θεού! Το ηχηρό κάλεσμα του Ηλία με το οποίο τους ζητούσε να σταματήσουν να παραπαίουν μπορεί να βοηθήσει και εμάς να επανεξετάσουμε τις δικές μας προτεραιότητες και τη λατρεία μας.
Μια Κρισιμότατη Δοκιμή
Ο Ηλίας πρότεινε στη συνέχεια μια δοκιμή. Αυτή καθαυτή η δοκιμή ήταν απλούστατη. Οι ιερείς του Βάαλ θα έστηναν ένα θυσιαστήριο και θα ετοίμαζαν πάνω σε αυτό μια θυσία. Κατόπιν θα προσεύχονταν στο θεό τους για να ανάψει τη φωτιά. Ο Ηλίας θα έκανε το ίδιο. Όπως είπε ο Ηλίας: «Ο αληθινός Θεός που θα απαντήσει με φωτιά, αυτός είναι ο αληθινός Θεός». Εκείνος γνώριζε καλά ποιος ήταν ο αληθινός Θεός. Τόσο ισχυρή ήταν η πίστη του ώστε δεν δίστασε να αφήσει τους προφήτες του Βάαλ να κάνουν την αρχή. Έδωσε στους αντιπάλους του κάθε πλεονέκτημα, επιτρέποντάς τους να διαλέξουν τον ταύρο που θα θυσίαζαν και να πλησιάσουν τον Βάαλ πρώτοι.c—1 Βασιλέων 18:24, 25.
Εμείς δεν ζούμε σε εποχή θαυμάτων. Εντούτοις, ο Ιεχωβά δεν έχει αλλάξει. Μπορούμε να έχουμε τόση πεποίθηση σε αυτόν όση είχε και ο Ηλίας. Λόγου χάρη, όταν οι άλλοι διαφωνούν με όσα διδάσκει η Γραφή, δεν χρειάζεται να φοβόμαστε να τους αφήνουμε να εκφράζονται. Όπως ο Ηλίας, μπορούμε να αποβλέπουμε στον αληθινό Θεό για να τακτοποιήσει το ζήτημα. Το κάνουμε αυτό βασιζόμενοι, όχι στον εαυτό μας, αλλά στο θεόπνευστο Λόγο του, ο οποίος είναι σχεδιασμένος «για τακτοποίηση ζητημάτων».—2 Τιμόθεο 3:16.
Οι προφήτες του Βάαλ ετοίμασαν τη θυσία τους και άρχισαν να επικαλούνται το θεό τους. «Ω! Βάαλ, απάντησέ μας!» κραύγαζαν ξανά και ξανά. Συνέχισαν να το κάνουν αυτό καθώς κυλούσαν τα λεπτά και οι ώρες. «Αλλά ούτε φωνή ακουγόταν ούτε απόκριση», λέει η Γραφή. Το μεσημέρι ο Ηλίας άρχισε να τους εμπαίζει, ισχυριζόμενος σαρκαστικά ότι ο Βάαλ θα ήταν πολύ απασχολημένος για να τους απαντήσει, ότι θα βρισκόταν στο αποχωρητήριο για τη φυσική του ανάγκη ή ότι θα κοιμόταν και χρειαζόταν να τον ξυπνήσει κάποιος. «Φωνάξτε με όλη τη δύναμη της φωνής σας», παρότρυνε ο Ηλίας εκείνους τους τσαρλατάνους. Αναμφίβολα, ο ίδιος θεωρούσε τη λατρεία του Βάαλ γελοία πλεκτάνη και ήθελε να διακρίνει και ο λαός του Θεού πόσο κίβδηλη ήταν.—1 Βασιλέων 18:26, 27.
Αντιδρώντας, οι ιερείς του Βάαλ έφτασαν σε ακόμη μεγαλύτερο παραλήρημα και «άρχισαν να φωνάζουν με όλη τη δύναμη της φωνής τους και να κόβονται, σύμφωνα με το έθιμό τους, με λόγχες και με κοντάρια, μέχρι που έκαναν να τρέχει αίμα πάνω τους». Αλλά μάταια! «Ούτε φωνή ακουγόταν ούτε απόκριση, ούτε τους δινόταν προσοχή». (1 Βασιλέων 18:28, 29) Δεν υπήρχε βεβαίως Βάαλ. Ήταν μια επινόηση που συνέλαβε ο Σατανάς για να απομακρύνει τους ανθρώπους από τον Ιεχωβά. Τότε όπως και τώρα, η επιλογή οποιουδήποτε άλλου κυρίου αντί του Ιεχωβά οδηγεί σε απογοήτευση, ακόμη και σε καταισχύνη.—Ψαλμός 25:3· 115:4-8.
Η Απάντηση
Αργότερα εκείνο το απόγευμα, ήρθε η σειρά του Ηλία. Ο ίδιος επισκεύασε ένα θυσιαστήριο του Ιεχωβά που ήταν γκρεμισμένο, αναμφίβολα από εχθρούς της αγνής λατρείας. Χρησιμοποίησε 12 πέτρες, ίσως για να υπενθυμίσει σε πολλούς από το δεκάφυλο έθνος του Ισραήλ ότι εξακολουθούσαν να υπόκεινται στο Νόμο που είχε δοθεί σε όλες τις 12 φυλές. Κατόπιν ετοίμασε τη θυσία του και έβαλε να περιλούσουν τα πάντα με νερό, το οποίο πιθανώς είχαν πάρει από τη Μεσόγειο Θάλασσα εκεί κοντά. Έβαλε μάλιστα να φτιάξουν ένα χαντάκι γύρω από το θυσιαστήριο, γεμίζοντάς το επίσης με νερό. Ενώ είχε δώσει στους προφήτες του Βάαλ κάθε πλεονέκτημα, έκανε το εντελώς αντίθετο με τον Ιεχωβά—τέτοια πεποίθηση είχε στον Θεό του.—1 Βασιλέων 18:30-35.
Όταν όλα ήταν έτοιμα, ο Ηλίας ανέπεμψε μια προσευχή. Η γλαφυρή αλλά απλή προσευχή του έδειξε ξεκάθαρα ποιες ήταν οι προτεραιότητες του Ηλία. Πρώτα από όλα, ήθελε να γίνει γνωστό ότι ο Ιεχωβά, και όχι εκείνος ο Βάαλ, ήταν «Θεός στον Ισραήλ». Δεύτερον, ήθελε να ξέρουν όλοι ότι ο ίδιος δεν ήταν παρά υπηρέτης του Ιεχωβά—κάθε δόξα και τιμή έπρεπε να πάει στον Θεό. Τελικά, έδειξε ότι εξακολουθούσε να ενδιαφέρεται για το λαό του, διότι λαχταρούσε να δει τον Ιεχωβά να κάνει «την καρδιά τους να επιστρέψει». (1 Βασιλέων 18:36, 37) Παρά τα δεινά που είχαν προκαλέσει με την απιστία τους, ο Ηλίας τούς αγαπούσε ακόμη. Στις δικές μας προσευχές προς τον Θεό, μπορούμε άραγε να εκδηλώνουμε παρόμοιο ενδιαφέρον για το όνομα του Θεού, καθώς και ταπεινοφροσύνη και συμπόνια για άλλους που χρειάζονται βοήθεια;
Πριν από την προσευχή του Ηλία, ο όχλος που ήταν παρών μπορεί να αναρωτιόταν αν ο Ιεχωβά θα αποδεικνυόταν ένα κενό ψέμα όπως είχε αποδειχτεί ο Βάαλ. Μετά την προσευχή, όμως, δεν υπήρχε πια χρόνος για να αναρωτηθούν. Η αφήγηση λέει: «Τότε έπεσε η φωτιά του Ιεχωβά και κατέφαγε το ολοκαύτωμα και τα ξύλα και τις πέτρες και το χώμα και έγλειψε το νερό που ήταν στο χαντάκι». (1 Βασιλέων 18:38) Τι εκπληκτική απάντηση! Και πώς αντέδρασε ο λαός;
«Ο Ιεχωβά είναι ο αληθινός Θεός! Ο Ιεχωβά είναι ο αληθινός Θεός!» κραύγασαν όλοι τους. (1 Βασιλέων 18:39) Επιτέλους, διέκριναν την αλήθεια. Ωστόσο, μέχρι τότε δεν είχαν εκδηλώσει πίστη. Για να είμαστε ειλικρινείς, το να παραδεχτεί κάποιος ότι ο Ιεχωβά είναι ο αληθινός Θεός αφού δει να πέφτει φωτιά από τον ουρανό σε απάντηση μιας προσευχής δεν αποτελεί εντυπωσιακή εκδήλωση πίστης. Γι’ αυτό, ο Ηλίας ζήτησε περισσότερα από αυτούς. Τους ζήτησε να κάνουν ό,τι έπρεπε να είχαν κάνει πολλά χρόνια νωρίτερα—να υπακούσουν στο Νόμο του Ιεχωβά. Ο Νόμος του Θεού έλεγε ότι οι ψευδοπροφήτες και οι ειδωλολάτρες έπρεπε να θανατώνονται. (Δευτερονόμιο 13:5-9) Εκείνοι οι ιερείς του Βάαλ ήταν ορκισμένοι εχθροί του Ιεχωβά Θεού οι οποίοι δρούσαν εκούσια εναντίον των σκοπών του. Μήπως άξιζαν έλεος; Τι έλεος εκδηλώθηκε σε όλα τα αθώα παιδιά που κάηκαν ζωντανά ως θυσίες στον Βάαλ; (Παροιμίες 21:13· Ιερεμίας 19:5) Όχι, εκείνοι οι άντρες είχαν ξεπεράσει κατά πολύ τα όρια του ελέους. Γι’ αυτό, ο Ηλίας πρόσταξε να εκτελεστούν, και όντως εκτελέστηκαν.—1 Βασιλέων 18:40.
Μερικοί σύγχρονοι κριτικοί αποδοκιμάζουν την κατάληξη αυτής της δοκιμής στο Όρος Κάρμηλος. Ορισμένοι μπορεί να ανησυχούν μήπως κάποιοι φανατικοί θρησκευόμενοι τη χρησιμοποιήσουν ως δικαιολογία για βίαιες πράξεις θρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Και δυστυχώς, υπάρχουν πάρα πολλοί βίαιοι και φανατικοί θρησκευόμενοι σήμερα. Εντούτοις, ο Ηλίας δεν ήταν φανατικός. Προέβη σε μια δίκαιη εκτέλεση εκ μέρους του Ιεχωβά. Επιπλέον, οι γνήσιοι Χριστιανοί γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να ακολουθήσουν τον τρόπο ενέργειας του Ηλία χρησιμοποιώντας σπαθί εναντίον των ασεβών. Μετά την έλευση του Μεσσία, ο κανόνας που ισχύει για όλους τους μαθητές του Ιησού έγκειται στα λόγια του Χριστού προς τον Πέτρο: «Επίστρεψε το σπαθί σου στη θέση του, γιατί όλοι εκείνοι που παίρνουν σπαθί θα αφανιστούν από σπαθί». (Ματθαίος 26:52) Ο Ιεχωβά θα χρησιμοποιήσει τον Γιο του για να αποδώσει θεϊκή δικαιοσύνη στο μέλλον.
Η ευθύνη του αληθινού Χριστιανού είναι να διάγει μια ζωή πίστης. (Ιωάννης 3:16) Ένας τρόπος για να το κάνει αυτό είναι να μιμείται πιστά άτομα όπως ο Ηλίας. Εκείνος απέδιδε αποκλειστική λατρεία στον Ιεχωβά και παρότρυνε και άλλους να κάνουν το ίδιο. Με τόλμη ξεσκέπασε ως απάτη μια θρησκεία την οποία χρησιμοποίησε ο Σατανάς για να απομακρύνει τους ανθρώπους από τον Ιεχωβά. Εμπιστεύτηκε δε στον Ιεχωβά για την τακτοποίηση των ζητημάτων αντί να βασιστεί στις δικές του ικανότητες και στη δική του θέληση. Πράγματι, ο Ηλίας υπεραμύνθηκε της αγνής λατρείας. Είθε ο καθένας μας να μιμηθεί την πίστη του!
[Υποσημειώσεις]
a Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις προηγούμενες επαφές του Ηλία με τον Αχαάβ, βλέπε το άρθρο «Έχετε Πίστη σαν του Ηλία;» στη Σκοπιά 1 Απριλίου 1992.
b Συνήθως ο Κάρμηλος έχει οργιώδη, καταπράσινη βλάστηση, καθώς υγροί άνεμοι από τη θάλασσα κινούνται ανοδικά στις πλαγιές του, φέρνοντας συχνά βροχές και άφθονη δροσιά. Επειδή απέδιδαν στον Βάαλ τις βροχοπτώσεις, αυτό το βουνό ήταν προφανώς σημαντική τοποθεσία για τη λατρεία του Βάαλ. Άρα, ένας άγονος, ξερός Κάρμηλος αποτελούσε ιδανικό μέρος για να ξεσκεπαστεί ο Βααλισμός ως απάτη.
c Είναι αξιοσημείωτο το ότι ο Ηλίας τούς είπε: “Μη βάλετε φωτιά” στη θυσία. Μερικοί λόγιοι λένε ότι τέτοιου είδους ειδωλολάτρες χρησιμοποιούσαν μερικές φορές θυσιαστήρια με κάποιο μυστικό κοίλωμα από κάτω ώστε να φαίνεται πως η φωτιά άναβε με υπερφυσικό τρόπο.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 20]
Η επιλογή οποιουδήποτε άλλου κυρίου αντί του Ιεχωβά οδηγεί σε απογοήτευση
[Εικόνα στη σελίδα 21]
«Ο Ιεχωβά είναι ο αληθινός Θεός!»