ΝΑ ΜΙΜΕΙΣΤΕ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΤΟΥΣ
Υπέμεινε Παρά την Αδικία
Ο ΗΛΙΑΣ διέσχιζε την Κοιλάδα του Ιορδάνη. Επί εβδομάδες, ταξίδευε από το μακρινό Όρος Χωρήβ προς το βορρά. Τώρα, έχοντας φτάσει επιτέλους στον Ισραήλ, παρατηρούσε αλλαγές στην πατρίδα του. Οι συνέπειες της μεγάλης ξηρασίας υποχωρούσαν σιγά σιγά. Είχαν αρχίσει τα απαλά πρωτοβρόχια, και οι γεωργοί όργωναν τα χωράφια τους. Η καρδιά του προφήτη ίσως γαλήνεψε κάπως βλέποντας τη γη να θεραπεύεται, αλλά αυτό που τον ενδιέφερε περισσότερο ήταν ο λαός. Η πνευματική τους κατάσταση ήταν κακή. Η πληγή της λατρείας του Βάαλ δεν είχε γιατρευτεί, και ο Ηλίας είχε ακόμη πολλά να κάνει.a
Κοντά στην Αβέλ-μεολά, ο Ηλίας είδε να γίνονται εκτεταμένες γεωργικές εργασίες. Είκοσι τέσσερα βόδια ήταν ζεμένα ανά δύο, σχηματίζοντας 12 ζευγάρια που όργωναν στη σειρά ανοίγοντας παράλληλα αυλάκια στο υγρό χώμα. Ο Ηλίας έψαχνε τον τελευταίο ζευγά. Ήταν ο Ελισαιέ, τον οποίο είχε εκλέξει ο Ιεχωβά ως διάδοχό του. Ο Ηλίας νόμιζε κάποτε ότι μόνο εκείνος ήταν όσιος στον Θεό. Ασφαλώς, λοιπόν, ανυπομονούσε να γνωρίσει αυτόν τον άνθρωπο.—1 Βασιλέων 18:22· 19:14-19.
Μήπως ο Ηλίας δίσταζε να του αναθέσει κάποιες ευθύνες του και να μοιραστεί μαζί του τα προνόμιά του; Μήπως ένιωθε άβολα για το ότι κάποια μέρα εκείνος θα του έπαιρνε τη θέση; Δεν μπορούμε να ξέρουμε. Ούτε μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να τον βασάνιζαν τέτοιες ανησυχίες. Άλλωστε, «ήταν άνθρωπος με αισθήματα σαν τα δικά μας». (Ιακώβου 5:17) Όπως και να έχει, η Γραφική αφήγηση αναφέρει: «Ο Ηλίας πήγε προς αυτόν και έριξε το επίσημο ένδυμά του πάνω του». (1 Βασιλέων 19:19) Το επίσημο ένδυμα του Ηλία, ένας μανδύας πιθανότατα από δέρμα προβάτου ή κατσικιού, δήλωνε τον ειδικό διορισμό του από τον Ιεχωβά. Το γεγονός, λοιπόν, ότι το έριξε στους ώμους του Ελισαιέ είχε ιδιαίτερη σημασία. Ο Ηλίας υποτάχθηκε πρόθυμα στην εντολή του Ιεχωβά να διορίσει τον Ελισαιέ διάδοχό του. Εμπιστεύτηκε στον Ιεχωβά και υπάκουσε σε αυτόν.
Από την πλευρά του, ο νεότερος άντρας ήταν πρόθυμος να βοηθήσει τον ηλικιωμένο προφήτη. Ο Ελισαιέ δεν θα διαδεχόταν αμέσως τον Ηλία. Αντίθετα, επί σχεδόν έξι χρόνια, τον συνόδευε και τον βοηθούσε ταπεινά, και ως εκ τούτου αργότερα έγινε γνωστός ως «αυτός που έχυνε νερό στα χέρια του Ηλία». (2 Βασιλέων 3:11) Πόσο παρηγορούσε τον Ηλία το ότι είχε έναν τόσο ικανό, χρήσιμο υπηρέτη! Οι δυο τους πιθανότατα έγιναν καλοί φίλοι. Η αμοιβαία ενθάρρυνση σίγουρα τους βοήθησε να υπομείνουν παρότι έβλεπαν τις τρομερές αδικίες που ήταν διαδεδομένες στη χώρα. Συγκεκριμένα, η πονηρία του Βασιλιά Αχαάβ πήγαινε από το κακό στο χειρότερο.
Έχετε υποστεί ποτέ κάποια αδικία; Σε αυτόν το διεφθαρμένο κόσμο, οι περισσότεροι θα απαντούσαμε ναι. Ένας φίλος που αγαπάει τον Θεό μπορεί να σας βοηθήσει να υπομείνετε. Επίσης, μαθαίνετε πολλά από την πίστη που έδειξε ο Ηλίας όταν αντιμετώπισε αδικίες.
«ΣΗΚΩ, ΚΑΤΕΒΑ ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΝ ΑΧΑΑΒ»
Ο Ηλίας και ο Ελισαιέ αγωνίστηκαν σκληρά για να οικοδομήσουν πνευματικά το λαό. Προφανώς πρωτοστάτησαν στην εκπαίδευση άλλων προφητών, οι οποίοι ίσως ήταν οργανωμένοι σε κάποιου είδους σχολές. Αργότερα, όμως, ο Ηλίας έλαβε νέο διορισμό από τον Ιεχωβά: «Σήκω, κατέβα να συναντήσεις τον Αχαάβ, το βασιλιά του Ισραήλ». (1 Βασιλέων 21:18) Τι είχε κάνει ο Αχαάβ;
Ήταν ήδη αποστάτης, ο χειρότερος βασιλιάς του Ισραήλ ως τότε. Είχε παντρευτεί την Ιεζάβελ, με αποτέλεσμα να επικρατεί η λατρεία του Βάαλ στη χώρα, ενώ συμμετείχε σε αυτήν και ο ίδιος. (1 Βασιλέων 16:31-33) Ο Βααλισμός περιλάμβανε τελετές γονιμότητας, τελετουργική πορνεία, ακόμη και θυσίες παιδιών. Εκτός των άλλων, ο Αχαάβ είχε παρακούσει πρόσφατα την εντολή του Ιεχωβά να εκτελέσει τον πονηρό Σύριο Βασιλιά Βεν-αδάδ. Η άρνησή του αποσκοπούσε προφανώς σε χρηματικό όφελος. (1 Βασιλέων, κεφάλαιο 20) Αλλά η απληστία, ο υλισμός και η βία του Αχαάβ και της Ιεζάβελ είχαν ξεπεράσει πλέον κάθε προηγούμενο.
Ο Αχαάβ είχε ένα κολοσσιαίο ανάκτορο στη Σαμάρεια και ένα παλάτι στην Ιεζραέλ, περίπου 37 χιλιόμετρα μακριά. Αυτή η δεύτερη κατοικία συνόρευε με ένα αμπέλι. Ο Αχαάβ εποφθαλμιούσε αυτό το κομμάτι γης, το οποίο ανήκε σε κάποιον ονόματι Ναβουθέ. Ο Αχαάβ τον κάλεσε και πρότεινε να του δώσει χρήματα ή να ανταλλάξει το αμπέλι του με άλλο. Ωστόσο, ο Ναβουθέ είπε: «Μου είναι αδιανόητο, από την άποψη του Ιεχωβά, να σου δώσω την κληρονομική ιδιοκτησία των προπατόρων μου». (1 Βασιλέων 21:3) Μήπως ήταν πεισματάρης ή απερίσκεπτος; Αυτό υποστηρίζουν πολλοί. Στην ουσία, υπάκουε στο Νόμο του Ιεχωβά ο οποίος δεν επέτρεπε στους Ισραηλίτες να πουλήσουν για πάντα γη που αποτελούσε κληρονομική ιδιοκτησία της οικογένειάς τους. (Λευιτικό 25:23-28) Ο Ναβουθέ δεν διανοούνταν να παραβεί το Νόμο του Θεού. Ήταν άνθρωπος πίστης και θάρρους, εφόσον ήξερε σίγουρα ότι ήταν επικίνδυνο να υψώσει το ανάστημά του στον Αχαάβ.
Φυσικά, ο Αχαάβ αδιαφορούσε πλήρως για το Νόμο του Ιεχωβά. Γύρισε σπίτι «μελαγχολικός και κατηφής», επειδή δεν είχε περάσει το δικό του. Διαβάζουμε: «Ξάπλωσε στο ντιβάνι του και είχε γυρισμένο το πρόσωπό του, και δεν έφαγε ψωμί». (1 Βασιλέων 21:4) Όταν η Ιεζάβελ είδε τον άντρα της κατσουφιασμένο σαν κακομαθημένο παιδί, κατέστρωσε γρήγορα ένα σχέδιο για να του δώσει αυτό που ήθελε—και ταυτόχρονα για να καταστρέψει μια δίκαιη οικογένεια.
Μένουμε άναυδοι με την πονηρία που φανερώνει η πλεκτάνη της. Η Βασίλισσα Ιεζάβελ γνώριζε ότι ο Νόμος του Θεού απαιτούσε να υπάρχουν δύο μάρτυρες για να τεκμηριωθεί σοβαρή καταγγελία. (Δευτερονόμιο 19:15) Έγραψε, λοιπόν, επιστολές στο όνομα του Αχαάβ, διατάζοντας εξέχοντες άντρες της Ιεζραέλ να βρουν δύο άτομα πρόθυμα να εξαπολύσουν μια ψεύτικη κατηγορία εναντίον του Ναβουθέ—την κατηγορία της βλασφημίας, η οποία επέσυρε τη θανατική ποινή. Δυστυχώς το σχέδιό της πέτυχε. «Δύο άχρηστοι άνθρωποι» ψευδομαρτύρησαν εναντίον του Ναβουθέ, με αποτέλεσμα να λιθοβοληθεί μέχρι θανάτου. Σαν να μην έφτανε αυτό, εκτελέστηκαν και οι γιοι του!b (1 Βασιλέων 21:5-14· Λευιτικό 24:16· 2 Βασιλέων 9:26) Ουσιαστικά, ο Αχαάβ αποποιήθηκε την ηγεσία του, αφήνοντας τη γυναίκα του να δράσει ανεξέλεγκτη και να θανατώσει εκείνους τους αθώους.
Φανταστείτε πώς ένιωσε ο Ηλίας όταν ο Ιεχωβά τού αποκάλυψε τι είχε κάνει το βασιλικό ζεύγος. Το να βλέπει κανείς ότι οι πονηροί φαινομενικά θριαμβεύουν σε βάρος των αθώων είναι πολύ αποθαρρυντικό. (Ψαλμός 73:3-5, 12, 13) Στις μέρες μας γίνονται συχνά φοβερές αδικίες—κάποιες φορές ακόμη και από άτομα με εξουσία που ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν τον Θεό. Ωστόσο, παρηγορούμαστε από τη συγκεκριμένη αφήγηση. Μέσω αυτής, η Αγία Γραφή μάς υπενθυμίζει ότι τίποτα δεν μένει κρυφό από τον Ιεχωβά, ο οποίος βλέπει τα πάντα. (Εβραίους 4:13) Και τι κάνει για τις πονηρές πράξεις που βλέπει;
«ΜΕ ΒΡΗΚΕΣ, ΕΧΘΡΕ ΜΟΥ;»
Ο Ιεχωβά έστειλε τον Ηλία στον Αχαάβ, λέγοντάς του ευθέως: «Δες! Είναι στο αμπέλι του Ναβουθέ». (1 Βασιλέων 21:18) Όταν η Ιεζάβελ είπε στον Αχαάβ ότι το αμπέλι πλέον του ανήκε, εκείνος σηκώθηκε αμέσως και έτρεξε να χαρεί το νέο του απόκτημα. Ούτε του πέρασε από το μυαλό ότι ο Ιεχωβά τον παρατηρούσε. Φανταστείτε την έκφρασή του καθώς τριγύριζε στο αμπέλι, κάνοντας όνειρα για το πώς θα το μετέτρεπε σε πανέμορφο κήπο. Ξαφνικά, όμως, εμφανίστηκε ο Ηλίας! Η ευτυχία στο πρόσωπο του Αχαάβ έδωσε τη θέση της στην οργή και στο μίσος, και είπε με θυμό: «Με βρήκες, εχθρέ μου;»—1 Βασιλέων 21:20.
Τα λόγια του Αχαάβ αποκαλύπτουν ότι ήταν διπλά ανόητος. Πρώτον, λέγοντας στον Ηλία: «Με βρήκες, εχθρέ μου», αποκάλυψε ότι ήταν πνευματικά τυφλός. Ο Ιεχωβά τον είχε ήδη “βρει”. Τον είχε δει να καταχράται το δώρο της ελεύθερης βούλησης και να απολαμβάνει τους καρπούς της πονηρής πλεκτάνης της Ιεζάβελ. Ο Θεός είδε ότι στην καρδιά του Αχαάβ η αγάπη για ένα υλικό απόκτημα είχε επισκιάσει οποιοδήποτε ίχνος ελέους, δικαιοσύνης ή συμπόνιας. Δεύτερον, αποκαλώντας τον Ηλία “εχθρό” του, ο Αχαάβ αποκάλυψε ότι μισούσε έναν φίλο του Ιεχωβά Θεού που θα μπορούσε να τον βοηθήσει να αλλάξει την καταστροφική του πορεία.
Παίρνουμε ζωτικά μαθήματα από την ανοησία του Αχαάβ. Πρέπει να θυμόμαστε ότι ο Ιεχωβά Θεός βλέπει τα πάντα. Ως στοργικός Πατέρας, γνωρίζει πότε παρεκκλίνουμε από την ορθή πορεία και επιθυμεί έντονα να αλλάξουμε τις οδούς μας. Για να μας βοηθήσει, χρησιμοποιεί πολλές φορές τους φίλους του—πιστά άτομα τα οποία, σαν τον Ηλία, μεταδίδουν τα λόγια του Θεού στους συνανθρώπους τους. Θα ήταν μεγάλο λάθος να θεωρούμε τους φίλους του Θεού εχθρούς μας!—Ψαλμός 141:5.
Φανταστείτε τον Ηλία να απαντάει στον Αχαάβ: «Σε βρήκα». Τον είχε βρει με την έννοια ότι ήξερε τι άνθρωπος ήταν—κλέφτης, φονιάς και στασιαστής εναντίον του Ιεχωβά Θεού. Ασφαλώς χρειάστηκε αρκετό θάρρος για να υψώσει το ανάστημά του σε αυτόν τον πονηρό άνθρωπο! Κατόπιν, ο Ηλίας ανήγγειλε στον Αχαάβ την καταδίκη του Θεού. Ο Ιεχωβά έβλεπε την πλήρη εικόνα—η πονηρία της οικογένειας του Αχαάβ ήταν τόσο μεγάλη ώστε μόλυνε και το λαό. Ο Ηλίας, λοιπόν, του είπε ότι ο Θεός είχε διατάξει να “σαρωθούν τα πάντα”, να εξαλειφθεί ολόκληρη εκείνη η δυναστεία. Θα κρινόταν επίσης και η Ιεζάβελ.—1 Βασιλέων 21:20-26.
Ο Ηλίας δεν συμπέρανε κυνικά ότι κάποιοι γλιτώνουν παρότι φέρονται πονηρά και άδικα—ένα εύλογο συμπέρασμα στο σημερινό κόσμο. Η συγκεκριμένη Γραφική αφήγηση μας υπενθυμίζει ότι ο Ιεχωβά Θεός δεν βλέπει μόνο τι συμβαίνει, αλλά και ότι αποδίδει δικαιοσύνη στον κατάλληλο καιρό. Ο Λόγος του μας διαβεβαιώνει ότι πλησιάζει η μέρα κατά την οποία θα τερματίσει για πάντα κάθε αδικία! (Ψαλμός 37:10, 11) Ωστόσο, ίσως αναρωτιέστε: “Περιλαμβάνουν οι κρίσεις του Θεού μόνο τιμωρία; Δεν περιλαμβάνουν και εκδήλωση ελέους;”
«ΕΙΔΕΣ ΠΩΣ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕ Ο ΑΧΑΑΒ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ;»
Ίσως ο Ηλίας έμεινε έκπληκτος με την αντίδραση του Αχαάβ στη θεϊκή κρίση. Η αφήγηση αναφέρει: «Μόλις άκουσε ο Αχαάβ αυτά τα λόγια, έσκισε τα ενδύματά του και έβαλε σάκο πάνω στη σάρκα του· και άρχισε να νηστεύει και έμεινε ξαπλωμένος με σάκο και περπατούσε βαρύθυμα». (1 Βασιλέων 21:27) Μετανόησε ο Αχαάβ για τις οδούς του;
Μπορούμε τουλάχιστον να πούμε ότι έκανε ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ο Αχαάβ ταπείνωσε τον εαυτό του—σαφώς κάτι δύσκολο για κάποιον υπερήφανο και αλαζόνα. Ήταν, όμως, αληθινή μετάνοια; Συγκρίνετέ τον με έναν μεταγενέστερο βασιλιά ο οποίος πιθανώς τον ξεπέρασε σε πονηρία—τον Μανασσή. Όταν ο Θεός τον τιμώρησε, εκείνος ταπείνωσε τον εαυτό του και επικαλέστηκε τον Ιεχωβά για βοήθεια. Αλλά δεν έμεινε εκεί. Στη συνέχεια, μεταστράφηκε καταστρέφοντας τις ειδωλολατρικές εικόνες που είχε στήσει, προσπαθώντας να υπηρετεί τον Ιεχωβά και παροτρύνοντας μάλιστα το λαό να κάνει το ίδιο. (2 Χρονικών 33:1-17) Έκανε ο Αχαάβ παρόμοιες ενέργειες; Δυστυχώς όχι.
Παρατήρησε ο Ιεχωβά τη δημόσια εκδήλωση λύπης του Αχαάβ; Ο Ιεχωβά είπε στον Ηλία: «Είδες πώς ταπείνωσε ο Αχαάβ τον εαυτό του εξαιτίας μου; Επειδή ταπείνωσε τον εαυτό του εξαιτίας μου, δεν θα φέρω τη συμφορά στις ημέρες του. Στις ημέρες του γιου του θα φέρω τη συμφορά πάνω στον οίκο του». (1 Βασιλέων 21:29) Συγχώρησε ο Ιεχωβά τον Αχαάβ; Όχι. Μόνο η αληθινή μετάνοια θα οδηγούσε στο θεϊκό έλεος. (Ιεζεκιήλ 33:14-16) Αλλά εφόσον ο Αχαάβ εκδήλωσε μεταμέλεια σε κάποιον βαθμό, ο Ιεχωβά ανταποκρίθηκε εκδηλώνοντας ανάλογο έλεος. Τον διαφύλαξε από μια φρικτή εμπειρία—το να δει ολόκληρη την οικογένειά του να αφανίζεται.
Παρ’ όλα αυτά, η κρίση του Ιεχωβά εναντίον του δεν είχε αλλάξει. Μετέπειτα, ο Ιεχωβά ρώτησε τους αγγέλους του ποιος ήταν ο καλύτερος τρόπος για να ξεγελάσουν τον Αχαάβ ώστε να μπει στη μάχη όπου θα έχανε τη ζωή του. Σε λίγο, η ποινή του εναντίον του Αχαάβ εκτελέστηκε. Ο Αχαάβ τραυματίστηκε στη μάχη και πέθανε στο άρμα του από αιμορραγία. Η αφήγηση προσθέτει την εξής μακάβρια λεπτομέρεια: Όταν έπλυναν το βασιλικό άρμα, οι σκύλοι έγλειψαν το αίμα του βασιλιά. Εκπληρώθηκαν, λοιπόν, ολοφάνερα τα λόγια του Ιεχωβά που είχε πει ο Ηλίας στον Αχαάβ: «Στο μέρος όπου έγλειψαν οι σκύλοι το αίμα του Ναβουθέ, οι σκύλοι θα γλείψουν και το δικό σου αίμα».—1 Βασιλέων 21:19· 22:19-22, 34-38.
Το τέλος του Αχαάβ υπενθύμισε καθησυχαστικά στον Ηλία, στον Ελισαιέ και σε όλα τα πιστά μέλη του λαού του Θεού ότι ο Ιεχωβά δεν είχε ξεχάσει το θάρρος και την πίστη του Ναβουθέ. Αργά ή γρήγορα, ο Θεός της δικαιοσύνης τιμωρεί πάντοτε την πονηρία. Η δε κρίση του περιλαμβάνει και την εκδήλωση ελέους, αν υπάρχει βάση για κάτι τέτοιο. (Αριθμοί 14:18) Τι ισχυρό μάθημα ήταν αυτό για τον Ηλία, ο οποίος υπέμεινε επί δεκαετίες υπό τη διακυβέρνηση εκείνου του πονηρού βασιλιά! Έχετε υποστεί εσείς κάποια αδικία; Ανυπομονείτε να διορθώσει ο Θεός το ζήτημα; Θα κάνετε καλά να μιμείστε την πίστη του Ηλία. Αυτός εξακολούθησε να διακηρύττει τα αγγέλματα του Θεού, με τον πιστό του σύντροφο τον Ελισαιέ, υπομένοντας παρά την αδικία!
a Μέσω μιας ξηρασίας τριάμισι ετών, ο Ιεχωβά είχε καταδείξει ότι ο Βάαλ ήταν εντελώς αδύναμος, παρότι τον λάτρευαν ως εκείνον που έδινε βροχές και καρποφορία στη γη. (1 Βασιλέων, κεφάλαιο 18) Βλέπε τα άρθρα «Να Μιμείστε την Πίστη Τους», στα τεύχη της Σκοπιάς 1 Ιανουαρίου και 1 Απριλίου 2008.
b Αν η Ιεζάβελ φοβήθηκε ότι το αμπέλι θα περνούσε στους κληρονόμους του Ναβουθέ, ίσως θεώρησε σκόπιμο να οργανώσει τη δολοφονία των γιων του. Για μια εξέταση του γιατί επιτρέπει ο Θεός τέτοιες πράξεις καταδυνάστευσης, βλέπε το άρθρο «Οι Αναγνώστες μας Ρωτούν» σε αυτό το τεύχος.