ΠΑΧΟΣ

Οι ελληνικές λέξεις «πάχος» και «παχύς» χρησιμοποιούνται ως αποδόσεις αρκετών εβραϊκών λέξεων οι οποίες περιγράφουν το πάχος ως ουσία, καθώς και αυτό που είναι εύσαρκο και ευτραφές. Αυτές οι εβραϊκές λέξεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης με μεταφορική έννοια για να υποδηλώσουν αυτό που είναι πλούσιο ή εύφορο (όπως στην ελληνική έκφραση «παχύ χώμα») ή για να μεταδώσουν την ιδέα της αναισθησίας ή της νωθρότητας της διάνοιας και της καρδιάς.

Η λέξη χέλεβ χρησιμοποιείται συνήθως για το «πάχος» ζώων (Λευ 3:3) ή ανθρώπων (Κρ 3:22). Το «πάχος των νεφρών», δηλαδή το σκληρό πάχος γύρω από τα νεφρά ή την οσφύ, στα ολοκαυτώματα ορίζεται επίσης από μια άλλη λέξη, τη λέξη πέδερ. (Λευ 1:8, 12· 8:20) Η λέξη χέλεβ εμφανίζεται πρώτη φορά στο εδάφιο Γένεση 4:4 σε σχέση με τη θυσία που πρόσφερε ο Άβελ στον Ιεχωβά, η οποία αποτελούνταν από «τα κομμάτια του πάχους» μερικών πρωτοτόκων του ποιμνίου του. Από εκεί και έπειτα, τις περισσότερες φορές η λέξη χέλεβ σχετίζεται απλώς με τις θυσίες. Χρησιμοποιείται επίσης μεταφορικά για το καλύτερο ή πλουσιότερο μέρος οποιουδήποτε πράγματος. Λόγου χάρη, στο εδάφιο Γένεση 45:18, ο Φαραώ λέει στον Ιωσήφ ότι η οικογένειά του είναι ευπρόσδεκτη να φάει «το παχύ μέρος αυτής της γης». Ανάλογα, επίσης, το εδάφιο Αριθμοί 18:12 λέει: «Όλη την ποσότητα του καλύτερου [χέλεβ] λαδιού και όλη την ποσότητα του καλύτερου [χέλεβ] καινούριου κρασιού και των σιτηρών . . . την έδωσα σε εσένα».—Βλέπε Ψλ 81:16· 147:14.

Ο Νόμος Σχετικά με το Πάχος. Στο τρίτο κεφάλαιο του Λευιτικού, ο Ιεχωβά έδωσε στους Ισραηλίτες οδηγίες σχετικά με τη χρήση του πάχους στις θυσίες συμμετοχής. Όταν πρόσφεραν βόδια ή κατσίκια, έπρεπε να κάνουν το πάχος που υπήρχε γύρω από την οσφύ και τα έντερα και το πάχος που υπήρχε πάνω στα νεφρά, καθώς επίσης την παχιά απόφυση πάνω στο συκώτι, να βγάλουν καπνό πάνω στο θυσιαστήριο. Όταν πρόσφεραν πρόβατα, έπρεπε να προσφέρουν και ολόκληρη την παχιά ουρά. (Τα πρόβατα της Συρίας, της Παλαιστίνης, της Αραβίας και της Αιγύπτου έχουν παχιές ουρές οι οποίες πολλές φορές ζυγίζουν 5 κιλά ή περισσότερο.) Ο Νόμος έλεγε συγκεκριμένα: «Όλο το πάχος ανήκει στον Ιεχωβά . . . Δεν πρέπει να τρώτε κανένα απολύτως πάχος και κανένα απολύτως αίμα».—Λευ 3:3-17.

Το πάχος καιγόταν σε δυνατή φωτιά και καταναλωνόταν εντελώς πάνω στο θυσιαστήριο. Οποιοδήποτε πάχος προσφερόταν στο θυσιαστήριο δεν έπρεπε να μείνει μέχρι το επόμενο πρωί. Πιθανόν να χαλούσε και να γινόταν αηδιαστικό, κάτι πολύ ακατάλληλο για οποιοδήποτε τμήμα των ιερών προσφορών.—Εξ 23:18.

Δεν δεσμεύει τους Χριστιανούς. Μετά τον Κατακλυσμό, όταν επιτράπηκε στον Νώε και στην οικογένειά του να προσθέσουν κρέας στη διατροφή τους, δεν λέχθηκε τίποτα σχετικά με το πάχος. (Γε 9:3, 4) Ωστόσο, η βρώση αίματος απαγορεύτηκε. Αυτό συνέβη 850 και πλέον χρόνια προτού γίνει με τον Ισραήλ η διαθήκη του Νόμου, η οποία απαγόρευε τη βρώση τόσο του αίματος όσο και του πάχους. Τον πρώτο αιώνα Κ.Χ. το κυβερνών σώμα της Χριστιανικής εκκλησίας επιβεβαίωσε ότι η απαγόρευση σχετικά με το αίμα παρέμενε σε ισχύ για τους Χριστιανούς. (Πρ 15:20, 28, 29) Όπως, όμως, συνέβη με τον Νώε και την οικογένειά του, δεν λέχθηκε τίποτα σχετικά με τη βρώση του πάχους από τους Χριστιανούς. Επομένως, ο νόμος εναντίον της βρώσης του πάχους δόθηκε μόνο στο έθνος του Ισραήλ.

Για ποιο λόγο δόθηκε ο νόμος. Υπό τη διαθήκη του Νόμου, τόσο το αίμα όσο και το πάχος θεωρούνταν ότι ανήκαν αποκλειστικά στον Ιεχωβά. Το αίμα περιέχει τη ζωή, την οποία μπορεί να δώσει μόνο ο Ιεχωβά. Επομένως, ανήκει σε αυτόν. (Λευ 17:11, 14) Το πάχος θεωρούνταν το πλουσιότερο μέρος της σάρκας του ζώου. Η προσφορά του πάχους του ζώου γινόταν προφανώς σε αναγνώριση του γεγονότος ότι τα καλύτερα μέρη ανήκουν στον Ιεχωβά, ο οποίος προμηθεύει άφθονα, και καταδείκνυε την επιθυμία του λάτρη να προσφέρει το καλύτερο στον Θεό. Επειδή συμβόλιζε το ότι οι Ισραηλίτες αφιέρωναν ό,τι καλύτερο είχαν στον Ιεχωβά, λεγόταν ότι το πάχος έβγαζε καπνό πάνω στο θυσιαστήριο ως «τροφή» και «κατευναστική οσμή» για αυτόν. (Λευ 3:11, 16) Επομένως, το να φάει κανείς πάχος αποτελούσε παράνομη οικειοποίηση αυτού που ήταν αγιασμένο για τον Θεό, καταπάτηση των δικαιωμάτων του Ιεχωβά. Η βρώση πάχους επέσυρε την ποινή του θανάτου. Εντούτοις, ανόμοια με το αίμα, το πάχος μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς, τουλάχιστον στην περίπτωση ενός ζώου που ψοφούσε ή θανατωνόταν από άλλο ζώο.—Λευ 7:23-25.

Το εύρος της εφαρμογής του νόμου. Λόγω αυτού του τελευταίου εδαφίου, πολλοί σχολιαστές έχουν προσπαθήσει να περιορίσουν την απαγόρευση του εδαφίου Λευιτικό 3:17 μόνο στο πάχος των ζώων που ήταν αποδεκτά για την προσφορά θυσιών, όπως τα βοοειδή, τα πρόβατα και τα κατσίκια. Οι ραβινικές Ιουδαϊκές διδασκαλίες διίστανται σε αυτό το θέμα. Ωστόσο, η προσταγή σχετικά με το πάχος στο εδάφιο Λευιτικό 3:17 συνδέεται με την προσταγή σχετικά με τη βρώση αίματος, έναν νόμο που περιλάμβανε σαφώς το αίμα όλων των ζώων. (Παράβαλε Λευ 17:13· Δευ 12:15, 16.) Άρα, είναι πιο συνεπές να θεωρηθεί ότι και ο νόμος για το πάχος περιλάμβανε το πάχος όλων των ζώων, μεταξύ των οποίων και αυτών που σκότωναν οι Ισραηλίτες για κοινή χρήση.

Η άποψη ότι η απαγόρευση αφορούσε κάθε είδους πάχος δεν αντικρούεται από το εδάφιο Δευτερονόμιο 32:14, το οποίο λέει ότι ο Ιεχωβά έδινε στον Ισραήλ να φάει «το πάχος των κριαριών». Πρόκειται για μεταφορική έκφραση η οποία εννοεί τα καλύτερα ζώα του ποιμνίου ή, όπως την αποδίδει Η Βίβλος της Ιερουσαλήμ, «την πλούσια τροφή των λιβαδιών». (Βλέπε επίσης Da υποσ. και Kx.) Αυτή η ποιητική έννοια υποδηλώνεται από τα επόμενα τμήματα του ίδιου εδαφίου που αναφέρονται στο «πάχος των νεφρών του σιταριού» και στο «αίμα των σταφυλιών». Ανάλογα, και όσον αφορά το εδάφιο Νεεμίας 8:10, όπου δίνεται στο λαό η προσταγή: «Πηγαίνετε, φάτε παχιά κομμάτια», δεν πρέπει να συμπεράνουμε ότι αυτοί κατανάλωσαν στην κυριολεξία αυτούσιο πάχος. Η έκφραση «παχιά κομμάτια» αναφέρεται σε πλούσιες μερίδες, πράγματα όχι ισχνά ή στεγνά, αλλά λαχταριστά, όπως νόστιμες τροφές παρασκευασμένες με φυτικά έλαια. Ως εκ τούτου, η μετάφραση του Νοξ λέει εδώ: «Χορτάστε πλούσιο κρέας», η δε μετάφραση του Μόφατ λέει: «Φάτε τα εκλεκτά κομμάτια».—Βλέπε επίσης ΜΠΚ.

Αυτή η περιοριστική διάταξη του Μωσαϊκού Νόμου δεν εμπόδιζε την εκτροφή ή την πάχυνση προβάτων ή βοοειδών για τροφή. Διαβάζουμε για το «θρεμμένο μοσχάρι» που σφάχτηκε για τον άσωτο γιο. (Λου 15:23) Στην τροφή του Σολομώντα περιλαμβάνονταν «θρεμμένοι κούκοι» και βόδια. (1Βα 4:23) Η εβραϊκή έκφραση ‛εγελ-μαρμπέκ, που μεταφράζεται «θρεμμένο μοσχάρι», εμφανίζεται στο εδάφιο 1 Σαμουήλ 28:24. Οι λέξεις μέαχ και μερί’ αναφέρονται σε ένα “καλοθρεμμένο ζώο”. (Ησ 5:17· Ιεζ 39:18) Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η “πάχυνση” αποσκοπούσε στη δημιουργία λίπους ή στρώσεων πάχους. Απεναντίας, η έννοια είναι και πάλι ότι τα ζώα γίνονταν εύσαρκα, όχι ισχνά.—Παράβαλε Γε 41:18, 19.

Άλλες Εβραϊκές Λέξεις. Μεταξύ των εβραϊκών λέξεων που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν οτιδήποτε παχύ είναι και όσες παράγονται από τη ρίζα σαμέν. Μολονότι αυτή η ρίζα σημαίνει «παχαίνω» (Δευ 32:15· Ιερ 5:28), μεταδίδει επίσης την ιδέα ότι κάποιος είναι «ρωμαλέος». Το ρήμα σαμέν εμφανίζεται στο εδάφιο Ησαΐας 6:10, όπου η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου λέει «κάνε την καρδιά αυτού του λαού παχιά», δηλαδή απαθή και νωθρή, σαν να περικλείονταν οι καρδιές τους από πάχος. Το εδάφιο Κριτές 3:29 λέει ότι ορισμένοι Μωαβίτες ήταν «όλοι τους ρωμαλέοι [σαμέν, κατά κυριολεξία, «παχείς»] και όλοι τους γενναίοι άντρες». Η συγγενική λέξη σέμεν μεταφράζεται συνήθως «λάδι».

Πίσω από το ρήμα ντασέν, το οποίο χρησιμοποιείται και αυτό με την κυριολεκτική έννοια του «παχαίνω», μπορεί να βρίσκεται η ιδέα της “ευδοκίμησης”. Αν συμβαίνει αυτό, τότε το ρήμα ντασέν (και η συγγενική λέξη ντέσεν) υποδηλώνει ευημερία, ευφορία ή αφθονία. Ο Ιεχωβά είπε στον Ισραήλ ότι θα τους έφερνε σε μια γη «στην οποία ρέει το γάλα και το μέλι, και θα φάνε και θα χορτάσουν και θα παχύνουν [βεδασέν]». (Δευ 31:20) Μας λέγεται ότι όποιοι είναι γενναιόδωροι, επιμελείς και βασίζονται στον Ιεχωβά “θα παχυνθούν”, δηλαδή θα ευημερούν πολύ. (Παρ 11:25· 13:4· 28:25) Στο εδάφιο Παροιμίες 15:30 λέγεται ότι τα καλά νέα “παχαίνουν τα κόκαλα”, δηλαδή τα γεμίζουν μυελό—με άλλα λόγια, ζωογονείται όλο το σώμα. Το ουσιαστικό ντέσεν αντανακλά επίσης την ιδέα της μεγάλης ποσότητας, όπως στο εδάφιο Ψαλμός 36:8, όπου λέγεται ότι οι γιοι των ανθρώπων «πίνουν από το πάχος [μιντέσεν· «αφθονία», RS]» του οίκου του Θεού.—Παράβαλε Ιερ 31:14.

Το ουσιαστικό ντέσεν αποδίδεται επίσης «στάχτες» από πολλούς μεταφραστές, όπως για παράδειγμα όταν γίνεται αναφορά στα απορρίμματα από το θυσιαστήριο στη σκηνή της μαρτυρίας. (Λευ 1:16· 4:12· 6:10, 11, KJ, JB, ΒΑΜ, ΛΧ) Ωστόσο, κατά τη γνώμη άλλων λογίων, η λέξη «στάχτες» δεν αποδίδει πλήρως τη ρίζα της πρωτότυπης γλώσσας. Γι’ αυτό, προτιμούν εκφράσεις όπως «στάχτες από τα λίπη» (Ro, ΜΠΚ) ή «λιπώδεις στάχτες» (ΜΝΚ), με το σκεπτικό ότι αυτός ο όρος υποδηλώνει πως το καυτό λίπος από τις θυσίες διαπότιζε τα καμένα καυσόξυλα που υπήρχαν από κάτω.

Η ιδέα ότι κάποιος είναι καλοθρεμμένος και υγιής μεταδίδεται από τη λέξη μπαρί’. Αυτή η λέξη μεταφράζεται με τα επίθετα “παχουλός” (Ιεζ 34:3, 20) και “υγιεινός” (Αββ 1:16), μολονότι μπορεί επίσης να αποδοθεί «παχύς» αναφερόμενη σε ανθρώπους, βοοειδή και σιτηρά.—Γε 41:2, 7· Κρ 3:17.