ΣΚΗΝΗ
Η εβραϊκή λέξη ’όχελ αναφέρεται σε μια λυόμενη κατασκευή για προσωρινή διαμονή, φτιαγμένη από ύφασμα ή δέρμα, που στηρίζεται σε πασσάλους. Αυτές οι σκηνές υπήρξαν από τους αρχαιότερους τύπους ανθρωποποίητων κατοικιών (Γε 4:20· 9:21) και χρησιμοποιούνταν κατά κόρον από νομάδες στη Μέση Ανατολή. (Γε 9:27· Ψλ 83:6) Μια άλλη εβραϊκή λέξη, η λέξη σουκκάχ (σοχ στο εδ. Θρ 2:6), αναφέρεται σε στέγαστρο κατασκευασμένο από κλαδιά και φύλλα δέντρων, μερικές φορές με ξύλινο υπερυψωμένο δάπεδο. Η λέξη σκηνή του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου χρησιμοποιείται με αντίστοιχες έννοιες.—Ματ 17:4· Πρ 15:16.
Σκηνές από Υφάσματα ή Δέρματα. Στην Αγία Γραφή βρίσκουμε κάποιες λεπτομέρειες γύρω από το σχέδιο και τη χρήση των σκηνών. Αυτές οι πληροφορίες μπορούν να συνδυαστούν με τα όσα γνωρίζουμε για τις σκηνές που χρησιμοποιούν οι Άραβες τα πιο πρόσφατα χρόνια, εφόσον φαίνεται ότι οι συγκεκριμένες σκηνές δεν διαφέρουν ουσιαστικά από τις σκηνές της Βιβλικής περιόδου. Πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι οι αρχαιότερες σκηνές ήταν φτιαγμένες από δέρματα ζώων. (Γε 3:21· Εξ 26:14) Μεταξύ των σημερινών Βεδουίνων αποτελούν σύνηθες φαινόμενο οι σκηνές που είναι φτιαγμένες με ύφασμα από μαύρες τρίχες κατσικιών. (Παράβαλε Εξ 36:14· Ασμ 1:5.) Για την κατασκευή μιας τέτοιας ορθογώνιας σκηνής συρράπτονται λωρίδες αυτού του υφάσματος, ενώ το συνολικό μέγεθός της εξαρτάται από τον πλούτο του ιδιοκτήτη και τον αριθμό των ατόμων που στεγάζονται σε αυτήν. Η σκηνή στηρίζεται σε πασσάλους μήκους περίπου 1,5 ως 2 μ., ο ψηλότερος από τους οποίους βρίσκεται κοντά στη μέση. Για να μην τη ρίχνει ο αέρας, στερεώνεται με σχοινιά δεμένα σε μικρότερους πασσάλους. (Κρ 4:21) Για προστασία από τα αδιάκριτα βλέμματα και από τους ανέμους, κρεμούν υφάσματα στα πλάγια της σκηνής, τα οποία όμως μπορούν να ανασηκώσουν ή να αφαιρέσουν για αερισμό.
Φαίνεται ότι στους Βιβλικούς χρόνους χώριζαν τις μεγαλύτερες σκηνές σε δύο τουλάχιστον τμήματα κρεμώντας στο ενδιάμεσο υφάσματα. Η «σκηνή της Σάρρας» που αναφέρεται στο εδάφιο Γένεση 24:67 μπορεί να ήταν το δικό της τμήμα ή μια σκηνή στην οποία έμενε μόνη της, δεδομένου ότι μερικοί πλούσιοι διέθεταν πολλές σκηνές και οι γυναίκες είχαν μερικές φορές τις δικές τους σκηνές. (Γε 13:5· 31:33) Κατά πάσα πιθανότητα, μέσα στη σκηνή έστρωναν καταγής τάπητες.
Οι σκηνές αποτελούσαν χαρακτηριστικό γνώρισμα της νομαδικής ζωής, σε αντίθεση με τα σπίτια όσων είχαν πιο μόνιμο τρόπο διαβίωσης. Ως εκ τούτου, λέγεται για τον Αβραάμ ότι «κατοίκησε σε σκηνές» ενόσω «περίμενε την πόλη που έχει πραγματικά θεμέλια». (Εβρ 11:9, 10) Φαίνεται ότι οι Ισραηλίτες, κατά την παραμονή τους στην Αίγυπτο, έμεναν κυρίως σε σπίτια, όχι σε σκηνές. (Εξ 12:7) Όταν έφυγαν όμως από την Αίγυπτο, άρχισαν και πάλι να μένουν σε σκηνές (Εξ 16:16), τις οποίες και χρησιμοποιούσαν καθ’ όλη τη διάρκεια των 40 ετών στην έρημο. (Λευ 14:8· Αρ 16:26) Σε αυτό το διάστημα, δύο συγκεκριμένες σκηνές ήταν ιδιαίτερα σημαντικές: η σκηνή της μαρτυρίας και η σκηνή του Μωυσή.—Εξ 25:8, 9· 26:1· 33:7· βλέπε ΣΚΗΝΗ ΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ· ΣΚΗΝΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ.
Ακόμη και αφού οι Ισραηλίτες κατέκτησαν την Υποσχεμένη Γη, οι σκηνές εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται περιστασιακά από τους ποιμένες ή τους εργάτες στα χωράφια. (Ασμ 1:8) Το εδάφιο Ζαχαρίας 12:7 αναφέρεται πιθανότατα σε σκηνές τέτοιων ατόμων, καθώς αυτοί θα ήταν οι πρώτοι που θα επηρεάζονταν και θα χρειάζονταν προστασία αν κάποιο εχθρικό έθνος ερχόταν εναντίον της χώρας για να επιτεθεί στην Ιερουσαλήμ. Επίσης, σκηνές χρησιμοποιούσαν τα στρατεύματα ενόσω βρίσκονταν σε μακρινές εκστρατείες, και ιδιαίτερα οι διοικητές.—1Σα 17:54· 1Βα 20:12, 16· 2Βα 7:7· παράβαλε Δα 11:45.
Η μακραίωνη εξοικείωση των Ισραηλιτών με τις σκηνές στάθηκε αναμφίβολα η αφορμή για να χρησιμοποιηθεί ποιητικά η λέξη «σκηνή» εννοώντας οποιοδήποτε είδος κατοικίας, ακόμη και ένα κανονικό σπίτι.—Εξ 12:23, 30· 1Σα 13:2· 1Βα 12:16· Ψλ 78:51.
Στέγαστρα που Χρησιμοποιούνταν ως Σκηνές. Στην ετήσια Γιορτή των Σκηνών στην Ιερουσαλήμ, στήνονταν πρόχειρα στέγαστρα ως σκηνές στις ταράτσες, στις αυλές, στις πλατείες, ακόμη και στην περιοχή του ναού, καθώς επίσης δίπλα στους δρόμους στα περίχωρα της Ιερουσαλήμ. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνταν κλαδιά από λεύκες, ελιές και ελαιώδη δέντρα, καθώς και φύλλα φοίνικα και αρωματικής μυρτιάς. Σκοπός αυτής της γιορτής ήταν να υπενθυμίζει στον Ισραήλ ότι ο Ιεχωβά τούς έβαλε να κατοικήσουν σε σκηνές όταν τους ανέβασε από την Αίγυπτο.—Λευ 23:34, 40-43· Νε 8:15· βλέπε ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΣΚΗΝΩΝ.
Τα στέγαστρα εξυπηρετούσαν επίσης πολλούς πρακτικούς σκοπούς. Ο Ιακώβ έφτιαξε στέγαστρα για να προστατέψει το κοπάδι του και έδωσε σε εκείνον τον τόπο την ονομασία «Σοκχώθ», που σημαίνει «Σκηνές· Στέγαστρα».—Γε 33:17.
Πολλές φορές έφτιαχναν ένα στέγαστρο, ή αλλιώς μια καλύβα, στο αμπέλι ή στο κέντρο του αγρού για να μπορεί να βρίσκει ο φύλακας προστασία από τον καυτό ήλιο καθώς πρόσεχε να μην μπουν κλέφτες ή ζώα. (Ησ 1:8) Εκεί οι θεριστές απολάμβαναν το μεσημεριανό τους γεύμα στον ίσκιο και γλίτωναν χρόνο που αλλιώς θα έχαναν αν γυρνούσαν από τον αγρό. Πυκνοπλεγμένα φύλλα προστάτευαν από τη βροχή όσους κάθονταν από κάτω. (Ησ 4:6) Ο Ιωνάς έφτιαξε ένα τέτοιο στέγαστρο για να προστατεύεται από τον ήλιο καθώς περίμενε να δει τι θα απογίνει η Νινευή, εναντίον της οποίας είχε προφητεύσει.—Ιων 4:5.
Μεταφορικές Χρήσεις. Η εξοικείωση με τις σκηνές και τα στέγαστρα διαφαίνεται επίσης από τις πολλές μεταφορικές αναφορές της Αγίας Γραφής σε αυτές τις κατασκευές. Ο Ησαΐας εκθέτει την ερημωμένη κατάσταση της Ιερουσαλήμ από την άποψη του Ιεχωβά, παρομοιάζοντάς την με στέγαστρο στο αμπέλι, σε αντίθεση με μια πολυπληθή, οικοδομημένη πόλη. (Ησ 1:8) Περιγράφοντας την καταστροφή που θα έβρισκε τους Ιουδαίους, ο Ιερεμίας χρησιμοποίησε ως σύμβολο μια σκηνή. (Ιερ 4:20) Παρομοίασε το ερημωμένο έθνος με γυναίκα της οποίας η σκηνή είχε πέσει και τα σχοινιά της σκηνής της είχαν κοπεί. Την αξιοθρήνητη κατάστασή της επέτεινε το γεγονός ότι οι γιοι της βρίσκονταν στην εξορία, και έτσι δεν είχε απομείνει κανένας για να τη βοηθήσει να σηκώσει και να απλώσει τη σκηνή. (Ιερ 10:20) Όταν οι Βαβυλώνιοι κατέστρεψαν την Ιερουσαλήμ, αυτή η πόλη ως άλλοτε συγκροτημένο σύνολο κατοικιών μπορούσε να περιγραφεί ως η «σκηνή της κόρης της Σιών» μέσα στην οποία ο Θεός είχε εκχύσει την οργή του.—Θρ 2:4.
Ο Ιεχωβά παρουσιάζει τον εαυτό του να κατοικεί σε σκηνή από σύννεφα όταν κατεβαίνει προσωρινά από τον ουρανό στη γη. Εκεί κρύβεται η μεγαλειώδης παντοδυναμία του και από εκεί προέρχονται οι κρότοι της βροντής. (Ψλ 18:9, 11· 2Σα 22:10, 12· Ιωβ 36:29) Ο Δαβίδ παρομοιάζει την κρυψώνα όσων εμπιστεύονται στον Ιεχωβά με τη «σκηνή» του Ιεχωβά.—Ψλ 31:20.
Ο Αμώς κάνει λόγο για την ανέγερση “της σκηνής του Δαβίδ που είναι πεσμένη”. (Αμ 9:11) Ο Δαβίδ έλαβε από τον Ιεχωβά την υπόσχεση ότι η βασιλεία του θα ήταν εδραιωμένη στον αιώνα. Σχετικά με την ανατροπή του βασιλείου του Ιούδα και του τελευταίου βασιλιά του από τη γραμμή του Δαβίδ, του Σεδεκία, ο Ιεζεκιήλ προφήτευσε υπό θεϊκή έμπνευση: «Ερείπιο, ερείπιο, ερείπιο θα το κάνω. Και αυτό δεν πρόκειται να ανήκει σε κανέναν, ώσπου να έρθει εκείνος που έχει το νόμιμο δικαίωμα, και θα το δώσω σε αυτόν». (Ιεζ 21:27) Έκτοτε κανένας βασιλιάς της γραμμής του Δαβίδ δεν κατείχε το «θρόνο του Ιεχωβά» στην Ιερουσαλήμ. (1Χρ 29:23) Ωστόσο, την ημέρα της Πεντηκοστής του 33 Κ.Χ., ο Πέτρος επισήμανε ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν από τη γραμμή του Δαβίδ, καθώς και ότι ήταν αυτός τον οποίο εννοούσε στην ουσία ο Θεός αναφερόμενος στον μόνιμο Βασιλιά. Ο Πέτρος πληροφόρησε τους Ιουδαίους που ήταν συγκεντρωμένοι εκεί στην Ιερουσαλήμ ότι, στις δικές τους ημέρες, ο Ιεχωβά είχε αναστήσει τον Ιησού και τον είχε κάνει και Κύριο και Χριστό. (Πρ 2:29-36) Αργότερα, ο μαθητής Ιάκωβος εξήγησε ότι η προφητεία του Αμώς έβρισκε εκπλήρωση στη σύναξη μαθητών του Χριστού (κληρονόμων της Βασιλείας) τόσο από τους Ιουδαίους όσο και από τους Εθνικούς.—Πρ 15:14-18· Ρω 8:17.
Αναφορικά με την εποχή που ήταν ετοιμοθάνατος, ο Εζεκίας έγραψε: «Η κατοικία μου αποσπάστηκε και αφαιρέθηκε από εμένα σαν τη σκηνή των ποιμένων». (Ησ 38:12) Όπως κάποιος μπορούσε γρήγορα να ρίξει κάτω μια σκηνή που ήταν στημένη σε ένα μέρος και να την απομακρύνει, βγάζοντας τα στηρίγματα και αποσπώντας τους πασσάλους, έτσι και ο τόπος του Εζεκία στη γη των ζωντανών έμοιαζε να είναι κάτι παροδικό που μπορούσε να απομακρυνθεί εύκολα. Αναφερόμενος στο θάνατο, ο Ελιφάς είπε ότι είναι σαν να αποσπά κάποιος το σχοινί της σκηνής, προκαλώντας την κατάρρευσή της.—Ιωβ 4:21.
Κάπως παρόμοια, ο Παύλος χρησιμοποίησε μεταφορικά τη «σκηνή» μιλώντας για τα ανθρώπινα σώματα των γεννημένων από το πνεύμα Χριστιανών. Μια λυόμενη σκηνή είναι πιο ευπαθής και λιγότερο μόνιμη κατοικία από ένα κανονικό σπίτι. Μολονότι υπάρχουν στη γη με θνητό σάρκινο σώμα, οι Χριστιανοί που έχουν το πνεύμα ως εγγύηση της επικείμενης ουράνιας ζωής αποβλέπουν σε «ένα οικοδόμημα από τον Θεό», ένα ουράνιο σώμα που είναι αιώνιο, άφθαρτο.—1Κο 15:50-53· 2Κο 5:1-5· παράβαλε 2Πε 1:13, 14.
Η «σκηνή» χρησιμοποιήθηκε επίσης με έναν άλλον μεταφορικό τρόπο σε αρκετές περιπτώσεις. Η σκηνή ενός ατόμου αποτελούσε τόπο ανάπαυσης και προστασίας από τα στοιχεία της φύσης. (Γε 18:1) Έχοντας υπόψη τα έθιμα της φιλοξενίας, οι επισκέπτες είχαν λόγο να πιστεύουν ότι θα τύγχαναν φροντίδας και σεβασμού όταν γίνονταν δεκτοί στη σκηνή κάποιου. Επομένως, όταν το εδάφιο Αποκάλυψη 7:15 λέει σχετικά με το μεγάλο πλήθος ότι ο Θεός «θα απλώσει τη σκηνή του πάνω τους», υπονοεί προστατευτική φροντίδα και ασφάλεια. (Ψλ 61:3, 4) Ο Ησαΐας μιλάει για τις προετοιμασίες τις οποίες πρέπει να κάνει η σύζυγος του Θεού, η Σιών, για τους γιους που η ίδια θα φέρει σε ύπαρξη. Της λέγεται να “κάνει πιο ευρύχωρο τον τόπο της σκηνής της”. (Ησ 54:2) Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διευρύνει τον τόπο προστασίας για τα παιδιά της.
Στα εδάφια Αποκάλυψη 21:1-3, ο Θεός προέκτεινε το όραμα του Ιωάννη ώστε να φτάσει στην περίοδο της Χιλιετούς Βασιλείας του Χριστού, λέγοντας: «Δείτε! Η σκηνή του Θεού είναι με τους ανθρώπους, και αυτός θα κατοικεί μαζί τους [σκηνώσει μετ’ αὐτῶν, Κείμενο]». Όπως προσκιάστηκε από τη σκηνή της μαρτυρίας στην έρημο, ο Θεός θα κατοικήσει, όχι αυτοπροσώπως, αλλά αντιπροσωπευτικά με τους ανθρώπους καθώς θα πολιτεύεται με αυτούς μέσω “του Αρνιού του Θεού”, που είναι επίσης ο μεγάλος Αρχιερέας.—Εξ 25:8· 33:20· Ιωα 1:29· Εβρ 4:14.