Βασάν — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΒΑΣΑΝ

(Βασάν) [πιθανώς, Εύφορη (Χωρίς Πέτρες) Πεδιάδα].

Μεγάλη περιοχή Α της Θάλασσας της Γαλιλαίας. Σε γενικές γραμμές, τα όρια της Βασάν ήταν το Όρος Αερμών στα Β, η ορεινή περιοχή του όρους Χαουράν (Τζέμπελ εντ Ντρουζ) στα Α, η Γαλαάδ στα Ν και οι λόφοι που περιβάλλουν την ανατολική πλευρά της Θάλασσας της Γαλιλαίας στα Δ.—Δευ 3:3-14· Ιη 12:4, 5.

Η Βασάν βρισκόταν κατά κύριο λόγο σε ένα ψηλό οροπέδιο μέσου ύψους περίπου 600 μ. Η περιοχή αυτή είναι γενικά επίπεδη, παρότι υπάρχουν κάποιες οροσειρές, και το έδαφός της ηφαιστειογενές—περιέχει δε μεγάλες ποσότητες σκληρού πετρώματος μαύρου βασάλτη, ο οποίος κατακρατεί αποτελεσματικά την υγρασία. Το χώμα είναι ένα μείγμα από τόφφο και κοκκινόχωμα. Τα νερά και τα λιωμένα χιόνια που ρέουν από το Όρος Αερμών συνέβαλαν στο να μετατραπεί ολόκληρη η περιοχή σε άριστη γεωργική ζώνη. Η μεγάλη γονιμότητα αυτής της πεδιάδας κατέστησε την περιοχή πλούσιο σιτοβολώνα με εξαιρετικά λιβάδια. Αυτό με τη σειρά του συντέλεσε στο να αναπτυχθούν εκλεκτές ράτσες βοοειδών και προβάτων. Οι ταύροι της Βασάν και τα αρσενικά της πρόβατα εξυμνούνταν σε τραγούδια και ποιήματα και ήταν σύμβολα πλούτου, δύναμης και ευημερίας.—Δευ 32:14· Ιεζ 39:18· Ψλ 22:12.

Οι πεδιάδες της Βασάν φαίνεται ότι ως επί το πλείστον ήταν άδεντρες, αλλά οι οροσειρές ήταν δασοσκεπείς με πελώρια δέντρα, πιθανότατα βελανιδιές (οι οποίες εξακολουθούν και σήμερα να φύονται στην περιοχή). Στις προφητείες, αυτά τα δέντρα χρησιμοποιούνται ως σύμβολα μεγάλης έπαρσης. (Ησ 2:13· Ζαχ 11:1, 2) Τα εδάφια Ιεζεκιήλ 27:5, 6 υποδηλώνουν ότι οι Φοίνικες ναυπηγοί της Τύρου χρησιμοποιούσαν τις αρκεύθους του Σενίρ για να φτιάχνουν τις σανίδες τους και τους ψηλούς κέδρους του Λιβάνου για να φτιάχνουν τα κατάρτια τους, ενώ τα δυνατά κουπιά τους τα έφτιαχναν από τα στιβαρά δέντρα της Βασάν.

Η γονιμότητα και η παραγωγικότητα της Βασάν είναι αναμφίβολα ο λόγος για τον οποίο συσχετίζεται με άλλες παραγωγικές περιοχές όπως ο Κάρμηλος και ο Λίβανος. (Ιερ 50:19· Ησ 33:9) Ο Ιερεμίας συνδέει τα υψώματα της Βασάν με τον Λίβανο ως ένα πλεονεκτικό σημείο από όπου θα έβλεπε κανείς τη συμφορά που επρόκειτο να επέλθει στη γη των Ισραηλιτών λόγω του ότι εγκατέλειψαν τον Ιεχωβά. (Ιερ 22:20) Το «βουνό του Θεού» και το «βουνό κορυφών» της Βασάν, που αναφέρονται στα εδάφια Ψαλμός 68:15, 16, ίσως υποδηλώνουν την ορεινή περιοχή του όρους Χαουράν (Τζέμπελ εντ Ντρουζ). Το Ζαλμών (το οποίο μνημονεύεται στο εδ. Ψλ 68:14) ίσως ήταν η ψηλότερη κορυφή του.

Όπως φαίνεται, η περιοχή της Βασάν παρουσιάζεται πρώτη φορά στο Βιβλικό υπόμνημα στο εδάφιο Γένεση 14:5, στη σχετική αναφορά για τους Ρεφαΐμ (τους γίγαντες) της Αστερώθ-καρναΐμ, οι οποίοι νικήθηκαν από τους βασιλιάδες που εισέβαλαν εκεί την εποχή του Αβραάμ (πριν από το 1933 Π.Κ.Χ.). Όταν έλαβε χώρα η εισβολή των Ισραηλιτών (περ. 1473 Π.Κ.Χ.), ο Ωγ, ο βασιλιάς της Βασάν και τελευταίος εναπομείνας από τους γιγαντόσωμους άντρες εκείνης της περιοχής, ηττήθηκε και θανατώθηκε, και η γη καταλήφθηκε από τον Ισραήλ. (Αρ 21:33-35· Δευ 3:1-3, 11· Ιη 13:12) Η φυλή του Μανασσή έλαβε τη Βασάν ως κληρονομιά, παρ’ όλο που φαίνεται ότι ένα νότιο τμήμα της είχε παραχωρηθεί στη φυλή του Γαδ.—Ιη 13:29-31· 17:1, 5· 1Χρ 5:11, 16, 23.

Οι κύριες πόλεις της Βασάν ήταν η Ασταρώθ (πόλη του Ωγ και μεταγενέστερα Λευιτική πόλη), η Εδρεΐ (η μεθόρια πόλη όπου ο Ισραήλ νίκησε τον Ωγ), η Γκολάν (που επίσης έγινε Λευιτική πόλη και μία από τις τρεις πόλεις καταφυγίου Α του Ιορδάνη) και η Σαλχά. (Δευ 4:41-43· Ιη 9:10· 12:4, 5· 20:8, 9· 1Χρ 6:64, 71) Στην περιοχή Αργόβ και μόνο υπήρχαν 60 περιτειχισμένες πόλεις, και μάλιστα ακόμη και σήμερα ολόκληρη η περιοχή είναι γεμάτη από ερείπια αρχαίων πόλεων.—Δευ 3:3-5· βλέπε ΑΡΓΟΒ Αρ. 2.

Στη διάρκεια της βασιλείας του Σολομώντα μία από τις 12 περιφέρειες που υπάγονταν σε διαχειριστές και οι οποίες είχαν διοριστεί να προμηθεύουν τροφή για τα βασιλικά τραπέζια περιλάμβανε τη Βασάν.—1Βα 4:7, 13.

Στην περιοχή που βρισκόταν Α του Ιορδάνη, η κύρια οδός που συνέδεε Β και Ν, ο αποκαλούμενος «δρόμος του βασιλιά», διερχόταν από τη Βασάν στο ύψος της πόλης Ασταρώθ, και αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με το εξαιρετικά εύφορο έδαφος της Βασάν και τη γειτνίασή της με τη Δαμασκό, την καθιστούσε στόχο στρατιωτικής κατάκτησης. Ο Βασιλιάς Αζαήλ της Δαμασκού κατέλαβε τη Βασάν στη διάρκεια της βασιλείας του Ιηού (περ. 904-877 Π.Κ.Χ.), αλλά προφανώς η Βασάν επανακτήθηκε κατά τη βασιλεία του Ιωάς (2Βα 10:32, 33· 13:25), ή τουλάχιστον είχε επανακτηθεί μέχρι την εποχή του Ιεροβοάμ Β΄ (περ. 844-804 Π.Κ.Χ.). (2Βα 14:25) Ο Θεγλάθ-φελασάρ Γ΄ της Ασσυρίας κατέλαβε ολόκληρη την περιοχή στη διάρκεια της βασιλείας του Φεκά (περ. 778-759 Π.Κ.Χ.).—2Βα 15:29· 1Χρ 5:26.

Κατά τη μεταιχμαλωσιακή περίοδο η Βασάν περιήλθε υπό ελληνική κυριαρχία και αργότερα έγινε ένας από τους κυριότερους σιτοβολώνες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Διαιρέθηκε σε τέσσερις περιφέρειες και, με εξαίρεση τη βορειοανατολική περιφέρεια που λεγόταν Τραχωνίτιδα, στα ονόματα αυτών των περιφερειών διασώζονταν σε κάποιον βαθμό τα αρχικά τοπωνύμια της περιοχής: το όνομα της Γαυλανίτιδας στα Δ προήλθε από την Γκολάν, το όνομα της Αυρανίτιδας στα Ν από την Αυράν και το όνομα της Βαταναίας στο κέντρο από τη Βασάν. Πέρα από μια αναφορά που γίνεται στην Τραχωνίτιδα (Λου 3:1), η Βασάν δεν μνημονεύεται στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές.—Βλέπε ΑΥΡΑΝ.