«Σοφός στην Καρδιά»​—Αλλά και Ταπεινός

1-3. Γιατί μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά είναι ταπεινός;

ΕΝΑΣ πατέρας θέλει να μεταδώσει κάποιο ζωτικό μάθημα στο παιδάκι του. Θέλει να αγγίξει την καρδιά του. Ποια προσέγγιση πρέπει να διαλέξει; Μήπως πρέπει να σταθεί απειλητικά πάνω από το παιδί και να χρησιμοποιήσει σκληρά λόγια; Ή πρέπει να σκύψει στο επίπεδο του παιδιού και να μιλήσει με πράο, ελκυστικό τρόπο; Ασφαλώς ένας σοφός, ταπεινός πατέρας θα επιλέξει την ήπια προσέγγιση.

² Τι είδους Πατέρας είναι ο Ιεχωβά; Υπερήφανος ή ταπεινός, σκληρός ή πράος; Ο Ιεχωβά είναι παντογνώστης και πάνσοφος. Έχετε προσέξει όμως ότι η γνώση και η νοημοσύνη δεν κάνουν απαραιτήτως ταπεινούς τους ανθρώπους; Όπως λέει η Γραφή, «η γνώση κάνει κάποιον να φουσκώνει από υπερηφάνεια». (1 Κορινθίους 3:19· 8:1) Αλλά ο Ιεχωβά, που είναι «σοφός στην καρδιά», είναι και ταπεινός. (Ιώβ 9:4) Αυτό δεν σημαίνει ότι κατέχει με οποιονδήποτε τρόπο χαμηλή θέση ή στερείται μεγαλείου, αλλά ότι δεν έχει υπερηφάνεια. Γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο;

³ Ο Ιεχωβά είναι άγιος. Συνεπώς, η υπερηφάνεια, μια ιδιότητα που μολύνει, δεν υπάρχει μέσα του. (Μάρκος 7:20-22) Ακόμη, προσέξτε τι είπε ο προφήτης Ιερεμίας στον Ιεχωβά: «Ασφαλώς θα θυμηθείς και θα σκύψεις πάνω μου».a (Θρήνοι 3:20) Φανταστείτε! Ο Ιεχωβά, ο Υπέρτατος Κύριος του σύμπαντος, ήταν πρόθυμος να “σκύψει”, δηλαδή να κατεβεί στο επίπεδο του Ιερεμία, για να στρέψει ευνοϊκά την προσοχή του σε αυτόν τον ατελή άνθρωπο. (Ψαλμός 113:7) Ναι, ο Ιεχωβά είναι ταπεινός. Αλλά τι περιλαμβάνει η θεϊκή ταπεινοφροσύνη; Πώς συνδέεται με τη σοφία; Και γιατί είναι σημαντική για εμάς;

4, 5. (α) Τι είναι ταπεινοφροσύνη, πώς εκδηλώνεται, και γιατί ποτέ δεν πρέπει να συγχέεται με την αδυναμία ή την ατολμία; (β) Πώς έδειξε ο Ιεχωβά ταπεινοφροσύνη στον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζε τον Δαβίδ, και πόσο σημαντική είναι για εμάς η ταπεινοφροσύνη του Ιεχωβά;

⁴ Ταπεινοφροσύνη είναι το ταπεινό φρόνημα, η έλλειψη αλαζονείας και υπερηφάνειας. Ως εσωτερική ιδιότητα της καρδιάς, η ταπεινοφροσύνη εκδηλώνεται σε χαρακτηριστικά όπως η πραότητα, η μακροθυμία και η λογικότητα. (Γαλάτες 5:22, 23) Ποτέ όμως δεν πρέπει να συγχέει κάποιος αυτές τις θεοσεβείς ιδιότητες με την αδυναμία ή την ατολμία. Αυτές δεν είναι ασυμβίβαστες με τον δίκαιο θυμό του Ιεχωβά ή με το ότι χρησιμοποιεί καταστροφική δύναμη. Απεναντίας, με την ταπεινοφροσύνη και την πραότητά του, ο Ιεχωβά επιδεικνύει την τεράστια δύναμή του, την ικανότητα που έχει να ελέγχει τον εαυτό του σε τέλειο βαθμό. (Ησαΐας 42:14) Πώς σχετίζεται η ταπεινοφροσύνη με τη σοφία; Ένα Βιβλικό σύγγραμμα σημειώνει: «Η ταπεινοφροσύνη ορίζεται τελικά . . . ως ανιδιοτέλεια και αποτελεί ουσιώδη πηγή κάθε σοφίας». Επομένως, η γνήσια σοφία δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς ταπεινοφροσύνη. Πώς μας ωφελεί η ταπεινοφροσύνη του Ιεχωβά;

⁵ Ο βασιλιάς Δαβίδ έψαλε στον Ιεχωβά: «Μου δίνεις την ασπίδα της σωτηρίας σου, το δεξί σου χέρι με στηρίζει, και η ταπεινοφροσύνη σου με εξυψώνει». (Ψαλμός 18:35) Στην ουσία, ο Ιεχωβά χαμήλωσε τον εαυτό του ώστε να ασχοληθεί με αυτόν τον ατελή άνθρωπο, προστατεύοντάς τον και στηρίζοντάς τον μέρα με τη μέρα. Ο Δαβίδ αντιλαμβανόταν ότι αν έβρισκε σωτηρία​—και ακόμη και αν τελικά αποκτούσε κάποιον βαθμό μεγαλειότητας ως βασιλιάς—​αυτό θα συνέβαινε μόνο χάρη στην προθυμία του Ιεχωβά να ταπεινωθεί με αυτόν τον τρόπο. Αλήθεια, ποιος από εμάς θα είχε κάποια ελπίδα σωτηρίας αν ο Ιεχωβά δεν ήταν ταπεινός, πρόθυμος να χαμηλώσει τον εαυτό του για να ασχοληθεί με εμάς ως πράος και στοργικός Πατέρας;

6, 7. (α) Γιατί δεν αναφέρει ποτέ η Γραφή ότι ο Ιεχωβά είναι μετριόφρων; (β) Ποια σχέση υπάρχει μεταξύ πραότητας και σοφίας, και ποιος θέτει το ύψιστο παράδειγμα σε αυτόν τον τομέα;

⁶ Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ ταπεινοφροσύνης και μετριοφροσύνης. Η μετριοφροσύνη είναι μια όμορφη ιδιότητα την οποία πρέπει να καλλιεργούν οι πιστοί άνθρωποι. Όπως και η ταπεινοφροσύνη, συνδέεται με τη σοφία. Παραδείγματος χάρη, το εδάφιο Παροιμίες 11:2 λέει: «Η σοφία είναι με τους μετριόφρονες». Ωστόσο, η Γραφή δεν αναφέρει ποτέ ότι ο Ιεχωβά είναι μετριόφρων. Γιατί; Η μετριοφροσύνη, όπως χρησιμοποιείται στη Γραφή, υποδηλώνει ότι κάποιος έχει κατάλληλη επίγνωση των περιορισμών του. Ο Παντοδύναμος δεν έχει περιορισμούς εκτός από αυτούς που θέτει ο ίδιος στον εαυτό του λόγω των δικών του δίκαιων κανόνων. (Μάρκος 10:27· Τίτο 1:2) Επιπλέον, ως ο Ύψιστος, δεν υπόκειται στον έλεγχο κανενός. Συνεπώς, η έννοια της μετριοφροσύνης δεν εφαρμόζεται στον Ιεχωβά.

⁷ Ωστόσο, ο Ιεχωβά είναι ταπεινός και πράος. Διδάσκει τους υπηρέτες του ότι η πραότητα είναι ουσιώδης για αληθινή σοφία. Ο Λόγος του μιλάει για την «πραότητα η οποία προέρχεται από σοφία».b (Ιακώβου 3:13) Εξετάστε το παράδειγμα του Ιεχωβά σε αυτόν τον τομέα.

8-10. (α) Γιατί είναι αξιοσημείωτο το ότι ο Ιεχωβά δείχνει προθυμία να αναθέτει ευθύνες και να ακούει; (β) Πώς έχει φερθεί με ταπεινοφροσύνη ο Παντοδύναμος στους αγγέλους του;

⁸ Μια συγκινητική απόδειξη της ταπεινοφροσύνης του Ιεχωβά είναι η προθυμία του να αναθέτει ευθύνες και να ακούει. Και μόνο το γεγονός ότι το κάνει αυτό είναι εκπληκτικό. Ο Ιεχωβά δεν χρειάζεται βοήθεια ή συμβουλή. (Ησαΐας 40:13, 14· Ρωμαίους 11:34, 35) Παρ’ όλα αυτά, η Γραφή μάς δείχνει επανειλημμένα ότι με αυτούς τους τρόπους ο Ιεχωβά δείχνει καταδεκτικότητα.

⁹ Εξετάστε, για παράδειγμα, ένα εξέχον γεγονός στη ζωή του Αβραάμ. Ο Αβραάμ δέχτηκε τρεις επισκέπτες, έναν από τους οποίους αποκάλεσε «Ιεχωβά». Οι επισκέπτες ήταν άγγελοι, αλλά ο ένας από αυτούς ερχόταν εν ονόματι του Ιεχωβά και ενεργούσε εν ονόματί Του. Όταν μιλούσε και ενεργούσε αυτός ο άγγελος, ήταν σαν να μιλούσε και να ενεργούσε ο Ιεχωβά. Με αυτό το μέσο, ο Ιεχωβά είπε στον Αβραάμ ότι άκουσε μεγάλη «κατακραυγή για τα Σόδομα και τα Γόμορρα». Ο Ιεχωβά δήλωσε: «Θα κατεβώ για να δω αν ενεργούν όντως σύμφωνα με την κατακραυγή που έφτασε σε εμένα. Και αν όχι, θα το μάθω». (Γένεση 18:3, 20, 21) Φυσικά, το μήνυμα του Ιεχωβά δεν σήμαινε ότι ο Παντοδύναμος θα “κατέβαινε” προσωπικά. Αντίθετα, έστειλε και πάλι αγγέλους ως εκπροσώπους του. (Γένεση 19:1) Γιατί; Δεν μπορούσε ο Ιεχωβά που βλέπει τα πάντα να “μάθει” την αληθινή κατάσταση εκείνης της περιοχής από μόνος του; Ασφαλώς. Αλλά αντί για αυτό, ο Ιεχωβά έδωσε με ταπεινοφροσύνη σε εκείνους τους αγγέλους τον διορισμό να διερευνήσουν την κατάσταση και να επισκεφτούν τον Λωτ και την οικογένειά του στα Σόδομα.

¹⁰ Επίσης, ο Ιεχωβά ακούει. Κάποτε, ζήτησε από τους αγγέλους του να προτείνουν διάφορους τρόπους για να προκληθεί η πτώση του πονηρού βασιλιά Αχαάβ. Ο Ιεχωβά δεν χρειαζόταν τέτοιου είδους βοήθεια. Εντούτοις, αποδέχτηκε την πρόταση κάποιου αγγέλου και του ανέθεσε να την υλοποιήσει. (1 Βασιλέων 22:19-22) Δεν ήταν ταπεινό αυτό;

11, 12. Πώς διέκρινε ο Αβραάμ την ταπεινοφροσύνη του Ιεχωβά;

¹¹ Ο Ιεχωβά είναι πρόθυμος ακόμη και να ακούει ατελείς ανθρώπους που θέλουν να εκφράσουν τις ανησυχίες τους. Παραδείγματος χάρη, όταν ο Ιεχωβά πρωτοείπε στον Αβραάμ ότι σκόπευε να καταστρέψει τα Σόδομα και τα Γόμορρα, εκείνος ο πιστός άντρας προβληματίστηκε. «Είναι αδιανόητο για εσένα», είπε ο Αβραάμ, προσθέτοντας: «Δεν θα κάνει ο Κριτής όλης της γης αυτό που είναι σωστό;» Ρώτησε αν ο Ιεχωβά θα λυπόταν τις πόλεις σε περίπτωση που βρίσκονταν εκεί 50 δίκαιοι. Ο Ιεχωβά τον διαβεβαίωσε ότι θα τις λυπόταν. Αλλά ο Αβραάμ ρώτησε ξανά κατεβάζοντας τον αριθμό στους 45, έπειτα στους 40, και ούτω καθεξής. Παρά τις διαβεβαιώσεις του Ιεχωβά, ο Αβραάμ επέμεινε ώσπου ο αριθμός έφτασε στους 10. Ίσως ο Αβραάμ δεν είχε κατανοήσει ακόμη πλήρως πόσο ελεήμων είναι ο Ιεχωβά. Αλλά ο Ιεχωβά υπομονετικά και ταπεινά επέτρεψε στον φίλο και υπηρέτη του, τον Αβραάμ, να εκφράσει τις ανησυχίες του με αυτόν τον τρόπο.​—Γένεση 18:23-33.

¹² Πόσοι ευφυείς, μορφωμένοι άνθρωποι θα άκουγαν τόσο υπομονετικά κάποιο άτομο ασύγκριτα κατώτερης νοημοσύνης;c Τέτοια ταπεινοφροσύνη δείχνει ο Θεός μας. Στην ίδια συνομιλία, ο Αβραάμ διέκρινε επίσης ότι ο Ιεχωβά είναι «μακρόθυμος». (Έξοδος 34:6) Ίσως αντιλαμβανόμενος ότι δεν είχε δικαίωμα να αμφισβητήσει τις πράξεις του Υψίστου, ο Αβραάμ ικέτευσε δύο φορές: «Ιεχωβά, σε παρακαλώ, μην ανάψεις από θυμό». (Γένεση 18:30, 32) Φυσικά, ο Ιεχωβά δεν άναψε από θυμό. Διακατέχεται αληθινά από την «πραότητα η οποία προέρχεται από σοφία».

13. Ποια είναι η σημασία της λέξης «λογικός» όπως χρησιμοποιείται στη Γραφή, και γιατί αυτή η λέξη περιγράφει κατάλληλα τον Ιεχωβά;

¹³ Η ταπεινοφροσύνη του Ιεχωβά φανερώνεται και από μια ακόμη όμορφη ιδιότητα​—τη λογικότητα. Δυστυχώς, οι ατελείς άνθρωποι συχνά υστερούν ως προς αυτή την ιδιότητα. Ο Ιεχωβά είναι πρόθυμος, όχι μόνο να ακούει τα νοήμονα πλάσματά του, αλλά και να υποχωρεί όπου δεν υπάρχει σύγκρουση με τις δίκαιες αρχές. Όπως χρησιμοποιείται στη Γραφή, η λέξη «λογικός» κυριολεκτικά σημαίνει «υποχωρητικός». Αυτή η ιδιότητα επίσης αποτελεί διακριτικό γνώρισμα της θεϊκής σοφίας. Το εδάφιο Ιακώβου 3:17 λέει: «Η σοφία που κατεβαίνει από πάνω είναι . . . λογική». Με ποια έννοια είναι λογικός ο πάνσοφος Ιεχωβά; Κατ’ αρχάς, είναι προσαρμοστικός. Θυμηθείτε πως το ίδιο το όνομά του μας διδάσκει ότι ο Ιεχωβά γίνεται οτιδήποτε είναι αναγκαίο προκειμένου να εκπληρώνει τους σκοπούς του. (Έξοδος 3:14) Δεν δείχνει αυτό ένα πνεύμα προσαρμοστικότητας και λογικότητας;

14, 15. Τι μας διδάσκει σχετικά με το ουράνιο τμήμα της οργάνωσης του Ιεχωβά το όραμα του ουράνιου άρματος που είδε ο Ιεζεκιήλ, και πώς διαφέρει αυτή η οργάνωση από τις κοσμικές οργανώσεις;

¹⁴ Υπάρχει μια εντυπωσιακή Βιβλική περικοπή που μας βοηθάει να αντιληφθούμε λίγο καλύτερα την προσαρμοστικότητα του Ιεχωβά. Ο προφήτης Ιεζεκιήλ έλαβε ένα όραμα του ουράνιου τμήματος της οργάνωσης του Ιεχωβά, το οποίο αποτελείται από πνευματικά πλάσματα. Είδε ένα άρμα φοβερών διαστάσεων, το «όχημα» του ίδιου του Ιεχωβά το οποίο βρίσκεται πάντοτε υπό τον έλεγχό Του. Το πιο ενδιαφέρον ήταν ο τρόπος με τον οποίο κινούνταν. Οι γιγάντιοι τροχοί του είχαν τέσσερις πλευρές και ήταν γεμάτοι μάτια ώστε να μπορούν να βλέπουν παντού και να μπορούν να αλλάζουν κατεύθυνση αμέσως, χωρίς να σταματούν ή να στρέφονται. Αυτό δε το γιγάντιο άρμα δεν χρειαζόταν να σέρνεται αργά όπως ένα δυσκίνητο, ανθρωποποίητο όχημα. Μπορούσε να κινείται με ταχύτητα αστραπής, στρίβοντας ακόμη και σε ορθή γωνία! (Ιεζεκιήλ 1:1, 14-28) Ναι, η οργάνωση του Ιεχωβά, όπως και ο παντοδύναμος Κυρίαρχος που έχει τον έλεγχό της, είναι προσαρμοστική στον υπέρτατο βαθμό, καθώς ανταποκρίνεται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες περιστάσεις και ανάγκες τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίζει.

¹⁵ Οι άνθρωποι μπορούν μόνο να προσπαθήσουν να μιμηθούν αυτή την τέλεια προσαρμοστικότητα. Πολύ συχνά όμως, οι άνθρωποι και οι οργανώσεις τους είναι μάλλον άκαμπτοι παρά προσαρμοστικοί, μάλλον παράλογοι παρά υποχωρητικοί. Για παράδειγμα: Ένα υπερδεξαμενόπλοιο ή ένα φορτηγό τρένο ίσως εμπνέει δέος με το μέγεθος και τη δύναμή του. Αλλά μπορεί κάποιο από αυτά να ανταποκριθεί σε μια αιφνίδια αλλαγή των περιστάσεων; Αν ένα εμπόδιο πέσει στις ράγες μπροστά από ένα φορτηγό τρένο, αυτό δεν υπάρχει περίπτωση να στρίψει. Αλλά ούτε μπορεί να σταματήσει από τη μια στιγμή στην άλλη. Ένα βαρύ φορτηγό τρένο μπορεί να χρειαστεί σχεδόν δύο χιλιόμετρα για να ακινητοποιηθεί αφού φρενάρει! Παρόμοια, ένα υπερδεξαμενόπλοιο μπορεί να συνεχίσει να πλέει επί οχτώ χιλιόμετρα αφότου σβήσουν οι μηχανές. Ακόμη και αν οι μηχανές τεθούν σε αντίστροφη κίνηση, το δεξαμενόπλοιο μπορεί να συνεχίσει την πορεία του άλλα τρία χιλιόμετρα! Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με τις ανθρώπινες οργανώσεις που τείνουν να εκδηλώνουν ακαμψία και έλλειψη λογικότητας. Λόγω της υπερηφάνειας, οι άνθρωποι συχνά αρνούνται να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες ανάγκες και περιστάσεις. Αυτή η ακαμψία έχει οδηγήσει επιχειρήσεις στη χρεοκοπία και έχει ανατρέψει κυβερνήσεις. (Παροιμίες 16:18) Πόσο ευτυχισμένοι μπορούμε να είμαστε που ούτε ο Ιεχωβά ούτε η οργάνωσή του είναι έτσι!

16. Πώς έδειξε λογικότητα ο Ιεχωβά ως προς τον τρόπο με τον οποίο φέρθηκε στον Λωτ πριν από την καταστροφή των Σοδόμων και των Γομόρρων;

¹⁶ Εξετάστε και πάλι την καταστροφή των Σοδόμων και των Γομόρρων. Ο Λωτ με την οικογένειά του πήρε ρητές οδηγίες από τον άγγελο του Ιεχωβά: «Φύγε στην ορεινή περιοχή». Ωστόσο, αυτό δεν άρεσε στον Λωτ. «Όχι εκεί, Ιεχωβά, σε παρακαλώ!» ικέτευσε. Πεπεισμένος ότι θα πέθαινε αν έπρεπε να καταφύγει στα βουνά, ο Λωτ παρακάλεσε να επιτραπεί σε αυτόν και στην οικογένειά του να καταφύγουν σε μια κοντινή πόλη, τη Σηγώρ. Ο Ιεχωβά όμως σκόπευε να καταστρέψει εκείνη την πόλη. Επίσης, οι φόβοι του Λωτ δεν είχαν ουσιαστική βάση. Ασφαλώς ο Ιεχωβά θα μπορούσε να διατηρήσει ζωντανό τον Λωτ στα βουνά! Εντούτοις, ο Ιεχωβά υποχώρησε στις παρακλήσεις του Λωτ. «Πολύ καλά, θα σε λάβω και σε αυτό υπόψη μου και δεν θα αφανίσω την πόλη για την οποία μίλησες», είπε ο άγγελος στον Λωτ. (Γένεση 19:17-22) Πόση λογικότητα έδειξε ο Ιεχωβά!

17, 18. Πώς έδειξε λογικότητα ο Ιεχωβά ως προς τον τρόπο με τον οποίο φέρθηκε στους Νινευίτες;

¹⁷ Ο Ιεχωβά επίσης ανταποκρίνεται στην εγκάρδια μετάνοια, κάνοντας πάντοτε αυτό που είναι φιλεύσπλαχνο και δίκαιο. Εξετάστε τι συνέβη όταν ο προφήτης Ιωνάς στάλθηκε στην πονηρή, βίαιη πόλη της Νινευή. Καθώς ο Ιωνάς βάδιζε στους δρόμους της Νινευή, το θεόπνευστο άγγελμα που διακήρυττε ήταν πολύ απλό: Εκείνη η κραταιά πόλη θα καταστρεφόταν σε 40 ημέρες. Ωστόσο, οι συνθήκες άλλαξαν δραστικά. Οι Νινευίτες μετανόησαν!​—Ιωνάς, κεφάλαιο 3.

¹⁸ Διδασκόμαστε πολλά συγκρίνοντας την αντίδραση του Ιεχωβά με την αντίδραση του Ιωνά σε αυτή την τροπή των γεγονότων. Σε εκείνη την περίπτωση, ο Ιεχωβά προσαρμόστηκε, κάνοντας τον εαυτό του να γίνει Εκείνος που συγχωρεί αμαρτίες αντί να γίνει «δυνατός πολεμιστής».d (Έξοδος 15:3) Ο Ιωνάς, από την άλλη μεριά, ήταν άκαμπτος και πολύ λιγότερο ελεήμων. Αντί να αντανακλά τη λογικότητα του Ιεχωβά, ενήργησε περισσότερο σαν το φορτηγό τρένο ή το υπερδεξαμενόπλοιο που αναφέρθηκε νωρίτερα. Αυτός είχε εξαγγείλει καταστροφή, και έπρεπε να έρθει καταστροφή! Δείχνοντας υπομονή όμως, ο Ιεχωβά δίδαξε στον ανυπόμονο προφήτη του ένα αξιομνημόνευτο μάθημα λογικότητας και ελέους.​—Ιωνάς, κεφάλαιο 4.

19. (α) Γιατί μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά είναι λογικός σε σχέση με αυτά που αναμένει από εμάς; (β) Πώς δείχνει το εδάφιο Παροιμίες 19:17 ότι ο Ιεχωβά είναι “αγαθός και λογικός” Κύριος, καθώς και ταπεινός στον υπέρτατο βαθμό;

¹⁹ Τελικά, ο Ιεχωβά είναι λογικός σε σχέση με αυτά που αναμένει από εμάς. Ο βασιλιάς Δαβίδ είπε: «Αυτός ξέρει καλά πώς είμαστε πλασμένοι, θυμάται ότι είμαστε χώμα». (Ψαλμός 103:14) Ο Ιεχωβά κατανοεί τους περιορισμούς μας και τις ατέλειές μας καλύτερα από ό,τι εμείς οι ίδιοι. Ποτέ δεν αναμένει από εμάς περισσότερα από όσα μπορούμε να κάνουμε. Η Γραφή αντιπαραβάλλει τους ανθρώπινους κυρίους που είναι “αγαθοί και λογικοί” με εκείνους που «είναι δύσκολο να τους ευχαριστήσει κανείς». (1 Πέτρου 2:18) Τι είδους Κύριος είναι ο Ιεχωβά; Παρατηρήστε τι λέει το εδάφιο Παροιμίες 19:17: «Αυτός που δείχνει εύνοια στον ασήμαντο δανείζει στον Ιεχωβά». Σαφώς, μόνο ένας καλός και λογικός κύριος θα παρατηρούσε κάθε πράξη καλοσύνης που εκτελείται για χάρη των ασήμαντων. Επιπλέον, αυτό το εδάφιο υποδηλώνει ότι ο Δημιουργός του σύμπαντος στην ουσία θεωρεί τον εαυτό του υπόχρεο σε απλούς ανθρώπους που επιτελούν τέτοιες πράξεις ελέους! Πρόκειται για ταπεινοφροσύνη στον υπέρτατο βαθμό.

20. Ποια διαβεβαίωση υπάρχει ότι ο Ιεχωβά ακούει τις προσευχές μας και απαντάει σε αυτές;

²⁰ Ο Ιεχωβά είναι εξίσου πράος και λογικός στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τους υπηρέτες του σήμερα. Όταν προσευχόμαστε με πίστη, αυτός ακούει. Και μολονότι δεν στέλνει ουράνιους αγγελιοφόρους να μας μιλήσουν, δεν πρέπει να συμπεράνουμε ότι δεν απαντάει στις προσευχές μας. Θυμηθείτε ότι, όταν ο απόστολος Παύλος ζήτησε από τους ομοπίστους του να “προσεύχονται” για να αποφυλακιστεί, πρόσθεσε: «Για να βρεθώ πάλι κοντά σας το συντομότερο». (Εβραίους 13:18, 19) Επομένως, οι προσευχές μας μπορεί να υποκινήσουν τον Ιεχωβά να κάνει αυτό που αλλιώς μπορεί να μην είχε κάνει!​—Ιακώβου 5:16.

21. Τι δεν πρέπει να συμπεράνουμε ποτέ από την ταπεινοφροσύνη του Ιεχωβά, αλλά, αντίθετα, τι πρέπει να κατανοήσουμε για αυτόν;

²¹ Φυσικά, καμία από αυτές τις εκδηλώσεις της ταπεινοφροσύνης του Ιεχωβά​—η πραότητά του, η προθυμία του να ακούει, η μακροθυμία του, η λογικότητά του—​δεν σημαίνει ότι ο Ιεχωβά συμβιβάζει τις δίκαιες αρχές του. Οι κληρικοί του Χριστιανικού κόσμου μπορεί να νομίζουν ότι είναι λογικοί όταν γαργαλούν τα αφτιά των ποιμνίων τους νερώνοντας τους ηθικούς κανόνες του Ιεχωβά. (2 Τιμόθεο 4:3) Αλλά η ανθρώπινη τάση να συμβιβαζόμαστε για χάρη της ευκολίας δεν έχει καμία σχέση με τη θεϊκή λογικότητα. Ο Ιεχωβά είναι άγιος. Ποτέ δεν θα μιάνει τους δίκαιους κανόνες του. (Λευιτικό 11:44) Ας αγαπάμε λοιπόν τη λογικότητα του Ιεχωβά επειδή αυτή όντως αποτελεί απόδειξη της ταπεινοφροσύνης του. Δεν σας συναρπάζει η σκέψη ότι ο Ιεχωβά Θεός, το σοφότερο Ον στο σύμπαν, είναι και εξαιρετικά ταπεινός; Πόσο υπέροχο είναι να πλησιάζουμε αυτόν τον Θεό που εμπνέει δέος, αλλά ταυτόχρονα είναι και πράος, μακρόθυμος και λογικός!