«Ύπαγε Προς τον Μύρμηκα»
«ΥΠΑΓΕ προς τον μύρμηκα, ω οκνηρέ», έγραψε ο Βασιλιάς Σολομών, «παρατήρησον τας οδούς αυτού και γίνου σοφός». Τι μπορεί να μάθει το οκνηρό άτομο—ή κάθε άτομο, σχετικά μ’ αυτό το θέμα—από ένα μυρμήγκι; Ο Σολομών συνέχισε: «Όστις μη έχων άρχοντα, επιστάτην ή κυβερνήτην, ετοιμάζει την τροφήν αυτού το θέρος, συνάγει τας τροφάς αυτού εν τω θερισμώ».—Παροιμίαι 6:6-8.
Ο σοφός βασιλιάς αναφερόταν προφανώς στο μυρμήγκι-θεριστή. Στο Ισραήλ, καθώς και σε πολλά άλλα μέρη, είναι συνηθισμένο φαινόμενο να βλέπει κανείς το μυρμήγκι-θεριστή να τρέχει βιαστικά εδώ κι εκεί, κουβαλώντας ένα σπόρο σχεδόν ίσο σε μέγεθος μ’ αυτό το ίδιο. (Βλέπε επάνω αριστερά.) Μεταφέρει στην υπόγεια αποθήκη τις προμήθειες τροφής που έχει συγκεντρώσει.
Εξαιτίας του ότι η «σιταποθήκη» είναι υπόγεια, μπορεί να γίνει πολύ υγρή στην περίοδο των βροχών, και τότε οι σπόροι θα βλαστήσουν ή θα μουχλιάσουν, αν τους αφήσουν χωρίς φροντίδα. Έτσι τα μυρμήγκια έχουν να κάνουν επιπλέον εργασία. Αμέσως μόλις βγει ο ήλιος, οι εργάτες βγάζουν τους σπόρους στην επιφάνεια για να στεγνώσουν έξω στο ύπαιθρο. (Βλέπε επάνω.) Και προτού δύσει ο ήλιος, τα μυρμήγκια πρέπει να μεταφέρουν ξανά μέσα όλους τους σπόρους. Μερικά μυρμήγκια είναι αρκετά έξυπνα ώστε, αμέσως μόλις μαζέψουν τους σπόρους ή όταν αυτοί αρχίσουν να βλαστάνουν, να κόβουν με τις δαγκάνες τους την άκρη τους που μεγαλώνει.
Η εργασία που κάνουν τα μυρμήγκια δεν τελειώνει με την προετοιμασία της τροφής. Είναι υπεύθυνα και για τη φροντίδα των μικρών. Πρέπει να τοποθετήσουν τα αβγά σε συμπαγείς σωρούς. Πρέπει να θρέψουν τις προνύμφες που βγαίνουν από τα εκκολαπτόμενα αβγά. Πρέπει να περιποιηθούν τις νύμφες. Μάλιστα μερικά μυρμήγκια εκτελούν χρέη κλιματιστή. Όταν κάνει ζέστη στη διάρκεια της ημέρας, κατεβάζουν τις νύμφες πιο βαθιά μέσα στη φωλιά τους. Όταν αρχίζει να πέφτει δροσιά, νωρίς το βράδυ, ξαναφέρνουν τις νύμφες πίσω. Πολλή δουλειά, έτσι δεν είναι;
Καθώς μεγαλώνει η αποικία, πρέπει να χτιστούν καινούρια δωμάτια. Οι εργάτες χρησιμοποιούν τα σαγόνια τους για να σκάβουν και να μεταφέρουν το χώμα έξω. Συνήθως το κάνουν αυτό μετά από βροχή, όταν το χώμα είναι μαλακό. Επίσης, φτιάχνουν με το χώμα «πλίνθους» για τις αρχιτεκτονικές τους κατασκευές—το χτίσιμο των τοίχων και των ταβανιών στις υπόγειες σήραγγες και στους θαλάμους τους.
Τα μυρμήγκια τα κάνουν όλα αυτά χωρίς ‘άρχοντα, επιστάτη ή κυβερνήτη’. Και η βασίλισσα; Αυτή δεν δίνει διαταγές. Απλώς γεννάει αβγά και είναι βασίλισσα με την έννοια ότι είναι η μητέρα της αποικίας. (Βλέπε επάνω.) Ακόμα και χωρίς προϊστάμενο να τα ελέγχει ή εργοδηγό να τα καθοδηγεί, τα μυρμήγκια συνεχίζουν ακούραστα την εργασία τους. Κάποιος παρατήρησε ένα μυρμήγκι που εργαζόταν από τις έξι το πρωί μέχρι τις δέκα το βράδυ!
Μπορείτε να πάρετε κάποιο μάθημα παρατηρώντας το μυρμήγκι; Εργάζεστε σκληρά και κάνετε ό,τι μπορείτε για να βελτιωθείτε στην εργασία σας είτε έχετε κάποιον να σας ελέγχει είτε όχι; (Παροιμίαι 22:29) Μακροπρόθεσμα θα ανταμειφτείτε, ακόμα κι αν ο εργοδότης σας δεν το λαβαίνει υπόψη του. Μπορείτε να απολαμβάνετε καθαρή συνείδηση και προσωπική ικανοποίηση. Όπως παρατήρησε ο Σολομών: «Ο ύπνος του εργαζομένου είναι γλυκύς, είτε ολίγον φάγη, είτε πολύ».—Εκκλησιαστής 5:12.
Αλλά δεν είναι αυτό όλο κι όλο που μπορούμε να μάθουμε από το μυρμήγκι. Τα μυρμήγκια εργάζονται σκληρά από ένστικτο. Μάλιστα, παρατηρείται ότι μερικά μυρμήγκια ακολουθούν στα τυφλά τα ίχνη που αφήνουν άλλα πίσω τους. Αυτά καταλήγουν να τρέχουν σ’ έναν κύκλο, γύρω-γύρω, ώσπου να πέσουν και να πεθάνουν.
Μήπως νιώθετε κι εσείς μερικές φορές ότι τρέχετε σ’ έναν κύκλο κι ότι είστε πάντοτε πολυάσχολοι και κουρασμένοι ενώ ποτέ δεν φτάνετε πουθενά; Αν ναι, τότε είναι καιρός να εξετάσετε ποιος είναι ο σκοπός της σκληρής σας εργασίας και να υπολογίσετε ποια είναι η αληθινή αξία των στόχων σας. Θυμηθείτε τη σοφή συμβουλή του Βασιλιά Σολομώντα: «Φοβού τον Θεόν και φύλαττε τας εντολάς αυτού, επειδή τούτο είναι το παν του ανθρώπου».—Εκκλησιαστής 12:13.