Να Περπατάτε στο “Δρόμο της Ευθύτητας”

«ΘΑ ΠΑΝΕ καλά τα πράγματα για τον δίκαιο», δήλωσε ο προφήτης Ησαΐας, «γιατί αυτοί θα φάνε τους καρπούς των ενεργειών τους». Ο Ησαΐας είπε επίσης: «Ο δρόμος του δικαίου είναι ευθύτητα». (Ησαΐας 3:10· 26:7) Είναι φανερό ότι για να παράγουν οι ενέργειές μας καλούς καρπούς πρέπει να πράττουμε το ευθές στα μάτια του Θεού.

Πώς, όμως, μπορούμε να περπατάμε στο δρόμο της ευθύτητας; Ποιες ευλογίες μπορούμε να αναμένουμε από αυτό; Και πώς μπορούν οι άλλοι να ωφελούνται όταν εμείς συμμορφωνόμαστε με τους δίκαιους κανόνες του Θεού; Στο 10ο κεφάλαιο του Γραφικού βιβλίου των Παροιμιών, ο Βασιλιάς Σολομών του αρχαίου Ισραήλ δίνει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα αντιπαραβάλλοντας τους δικαίους με τους πονηρούς. Καθώς το κάνει αυτό, χρησιμοποιεί 13 φορές τη λέξη «δίκαιος» σε διάφορους τύπους. Εννιά από αυτές τις περιπτώσεις εμφανίζονται στα εδάφια 15 ως 32. Η εξέταση των εδαφίων Παροιμίες 10:15-32, λοιπόν, θα αποδειχτεί ενθαρρυντική.a

Προσκολληθείτε στη Διαπαιδαγώγηση

Ο Σολομών τονίζει τη σπουδαιότητα της δικαιοσύνης, λέγοντας: «Τα πολύτιμα πράγματα του πλουσίου είναι η ισχυρή του πόλη. Η καταστροφή των ασήμαντων είναι η φτώχεια τους. Οι ενέργειες του δικαίου καταλήγουν σε ζωή· τα εισοδήματα του πονηρού καταλήγουν σε αμαρτία».​—Παροιμίες 10:15, 16.

Τα πλούτη μπορούν να χρησιμεύσουν ως προστασία απέναντι σε μερικές αβεβαιότητες της ζωής, όπως μια οχυρωμένη πόλη παρέχει κάποια ασφάλεια σε όσους κατοικούν σε αυτήν. Η φτώχεια, από την άλλη μεριά, μπορεί να είναι καταστροφική όταν υπάρξουν απροσδόκητες εξελίξεις. (Εκκλησιαστής 7:12) Ωστόσο, ο σοφός βασιλιάς θα μπορούσε επίσης να αναφέρεται εμμέσως σε έναν κίνδυνο που αφορά και τα πλούτη και τη φτώχεια. Ο πλούσιος ίσως έχει την τάση να θέτει την πλήρη εμπιστοσύνη του στα πλούτη του και να φαντάζεται ότι τα πολύτιμα πράγματά του είναι «σαν προστατευτικό τείχος». (Παροιμίες 18:11) Ο δε φτωχός ίσως θεωρεί εσφαλμένα ότι, λόγω της φτώχειας του, δεν έχει ελπίδα για το μέλλον. Έτσι λοιπόν, και οι δύο δεν κάνουν καλό όνομα ενώπιον του Θεού.

Όσο για τον δίκαιο, από την άλλη πλευρά, είτε έχει πολλά είτε λίγα από υλική άποψη, οι ενέργειές του που χαρακτηρίζονται από ευθύτητα οδηγούν στη ζωή. Πώς; Είναι ικανοποιημένος με αυτά που έχει. Δεν επιτρέπει στην οικονομική του κατάσταση να τον εμποδίζει να έχει καλή υπόσταση ενώπιον του Θεού. Είτε είναι πλούσιος είτε φτωχός, ο δίκαιος ακολουθεί μια πορεία ζωής που του φέρνει ευτυχία τώρα και ελπίδα για αιώνια ζωή στο μέλλον. (Ιώβ 42:10-13) Ο πονηρός δεν ωφελείται ακόμη και αν αποκτάει πλούτο. Αντί να εκτιμάει την προστατευτική του αξία και να ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, χρησιμοποιεί τα πλούτη του για να διάγει μια ζωή αμαρτίας.

«Όποιος προσκολλάται στη διαπαιδαγώγηση είναι δρόμος προς τη ζωή», συνεχίζει ο βασιλιάς του Ισραήλ, «αλλά όποιος αφήνει τον έλεγχο προκαλεί περιπλάνηση». (Παροιμίες 10:17) Ένας λόγιος της Αγίας Γραφής υποστηρίζει ότι αυτό το εδάφιο μπορεί να κατανοηθεί με δύο τρόπους. Μια πιθανότητα είναι ότι το άτομο που υποτάσσεται στη διαπαιδαγώγηση και επιζητεί τη δικαιοσύνη βρίσκεται στο δρόμο προς τη ζωή, ενώ εκείνος που αφήνει τον έλεγχο περιπλανιέται έξω από αυτόν το δρόμο. Το εδάφιο θα μπορούσε επίσης να σημαίνει ότι «εκείνος που δίνει προσοχή στη διαπαιδαγώγηση δείχνει την οδό για τη ζωή [στους άλλους, επειδή το καλό του παράδειγμα τους ωφελεί], αλλά όποιος αγνοεί τη διόρθωση παροδηγεί τους άλλους». (Παροιμίες 10:17, Νέα Διεθνής Μετάφραση [New International Version]) Όπως και αν έχουν τα πράγματα, πόσο ζωτικό είναι να προσκολλούμαστε στη διαπαιδαγώγηση και να μην εγκαταλείπουμε τον έλεγχο!

Αντικαταστήστε το Μίσος με την Αγάπη

Ο Σολομών παρουσιάζει κατόπιν μια παροιμία με δύο σκέλη που έχουν παρόμοιο νόημα, στην οποία το δεύτερο σκέλος ενισχύει το πρώτο, και λέει: «Όπου υπάρχει κάποιος που καλύπτει μίσος, υπάρχουν χείλη ψεύδους». Αν ένας άνθρωπος έχει μίσος στην καρδιά του για κάποιον άλλον και το αποκρύπτει πίσω από μελιστάλακτα λόγια ή κολακεία, είναι δόλιος​—έχει «χείλη ψεύδους». Ο σοφός βασιλιάς προσθέτει: «Αυτός που κάνει άσχημα σχόλια είναι άφρονας». (Παροιμίες 10:18) Αντί να αποκρύπτουν το μίσος τους, μερικοί εκτοξεύουν ψευδείς κατηγορίες ή διαδίδουν δυσφημιστικά σχόλια για το άτομο που μισούν. Κάτι τέτοιο είναι ανόητο επειδή τα συκοφαντικά σχόλια δεν αλλάζουν το πραγματικό ποιόν ενός ατόμου. Επίσης, ο οξυδερκής ακροατής θα διακρίνει το κακόβουλο πνεύμα και θα χάσει την εκτίμησή του για το συκοφάντη. Έτσι λοιπόν, όποιος διαδίδει άσχημα σχόλια βλάπτει τον εαυτό του.

Εκείνος που ακολουθεί δίκαιη πορεία δεν καταφεύγει ούτε στην απάτη ούτε στη συκοφαντία. Ο Θεός είπε στους Ισραηλίτες: «Δεν πρέπει να μισείς τον αδελφό σου μέσα στην καρδιά σου». (Λευιτικό 19:17) Επίσης, ο Ιησούς συμβούλεψε τους ακροατές του: «Να αγαπάτε [ακόμη και] τους εχθρούς σας και να προσεύχεστε για εκείνους που σας διώκουν· ώστε να αποδειχτείτε γιοι του Πατέρα σας που είναι στους ουρανούς». (Ματθαίος 5:44, 45) Πόσο καλύτερο είναι να γεμίζουμε την καρδιά μας με αγάπη παρά με μίσος!

“Να Κρατάτε τα Χείλη υπό Έλεγχο”

Τονίζοντας την ανάγκη να συγκρατούμε τη γλώσσα, ο σοφός βασιλιάς λέει: «Στην πολυλογία δεν λείπει η παράβαση, αλλά αυτός που κρατάει τα χείλη του υπό έλεγχο ενεργεί φρόνιμα».​—Παροιμίες 10:19.

«Ο ανόητος λέει πολλά λόγια». (Εκκλησιαστής 10:14) Το στόμα του «αναβλύζει ανοησία». (Παροιμίες 15:2) Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε ομιλητικό άτομο είναι ανόητο. Αλλά πόσο εύκολο είναι για κάποιον που μιλάει πολύ να μεταφέρει επιβλαβή κουτσομπολιά ή διαδόσεις! Κατεστραμμένη υπόληψη, πληγωμένα αισθήματα, τεταμένες σχέσεις, ακόμη και σωματική βλάβη​—μπορούν πολλές φορές να οφείλονται στην ανόητη ομιλία. «Στην πολυλογία δεν λείπει η παράβαση». (Παροιμίες 10:19) Επιπλέον, είναι εκνευριστικό να βρίσκεται κάποιος μαζί με ένα άτομο που έχει κάτι να πει για το κάθε ζήτημα. Ας μην είμαστε λοιπόν πολυλογάδες.

Εκτός από το ότι αποφεύγει τα ψέματα, αυτός που κρατάει τα χείλη του υπό έλεγχο ενεργεί φρόνιμα. Σκέφτεται προτού μιλήσει. Υποκινούμενος από αγάπη για τις οδούς του Ιεχωβά και από τη γνήσια επιθυμία να βοηθάει το συνάνθρωπό του, λαβαίνει υπόψη του την επίδραση των λόγων του στους άλλους. Τα σχόλιά του είναι στοργικά και καλοσυνάτα. Συλλογίζεται πώς να κάνει ελκυστικά και υποβοηθητικά αυτά που λέει. Τα λόγια του είναι σαν «χρυσά μήλα σε ασημένια σκαλίσματα»​—πάντοτε προσεγμένα και αξιοπρεπή.​—Παροιμίες 25:11.

“Να Βόσκετε Πολλούς”

«Η γλώσσα του δικαίου είναι εκλεκτό ασήμι», συνεχίζει ο Σολομών, «η καρδιά του πονηρού έχει μικρή αξία». (Παροιμίες 10:20) Ό,τι λέει ο δίκαιος είναι αγνό—σαν εκλεκτό, καθαρό ασήμι, απαλλαγμένο από ακαθαρσία. Αυτό σίγουρα αληθεύει για τους υπηρέτες του Ιεχωβά καθώς διανέμουν τη ζωοσωτήρια γνώση του Λόγου του Θεού σε άλλους. Ο Μεγάλος Εκπαιδευτής τους, ο Ιεχωβά Θεός, τους έχει εκπαιδεύσει και τους έχει “δώσει τη γλώσσα των διδαγμένων, για να ξέρουν με ποιο λόγο να απαντούν στον κουρασμένο”. (Ησαΐας 30:20· 50:4) Πράγματι, η γλώσσα τους είναι σαν εκλεκτό ασήμι εφόσον λέει τη Γραφική αλήθεια. Πόσο απείρως πολυτιμότερα είναι τα λόγια τους για τα άτομα που έχουν ειλικρινή καρδιά από ό,τι οι προθέσεις του πονηρού! Ας μιλάμε με ενθουσιασμό για τη Βασιλεία του Θεού και για τα θαυμαστά του έργα.

Ο δίκαιος είναι ευλογία για τους γύρω του. «Τα χείλη του δικαίου βόσκουν πολλούς», συνεχίζει ο Σολομών, «αλλά οι ανόητοι πεθαίνουν επειδή στερούνται καρδιάς».​—Παροιμίες 10:21.

Πώς “βόσκει πολλούς ο δίκαιος”; Η εβραϊκή λέξη που χρησιμοποιείται εδώ μεταδίδει την ιδέα της “ποίμανσης”. (Παροιμίες 10:21, υποσημείωση στη ΜΝΚ) Έχει την έννοια της καθοδήγησης καθώς και της παροχής τροφής, ακριβώς όπως ο βοσκός στους αρχαίους καιρούς φρόντιζε τα πρόβατά του. (1 Σαμουήλ 16:11· Ψαλμός 23:1-3· Άσμα Ασμάτων 1:7) Ο δίκαιος κατευθύνει ή οδηγεί τους άλλους στην οδό της δικαιοσύνης και η ομιλία του τρέφει όσους τον ακούν. Ως αποτέλεσμα, αυτοί διάγουν πιο ευτυχισμένη, πιο ικανοποιητική ζωή και μπορεί μάλιστα να λάβουν αιώνια ζωή.

Τι θα λεχθεί, όμως, για τον ανόητο; Εφόσον στερείται καρδιάς, δείχνει ότι δεν έχει καλό κίνητρο ούτε ενδιαφέρεται για τις συνέπειες της πορείας του. Ένα τέτοιο άτομο κάνει ό,τι θέλει, χωρίς να συναισθάνεται τις επιπτώσεις. Γι’ αυτό, υφίσταται την τιμωρία για τις πράξεις του. Ενώ ο δίκαιος βοηθάει τους άλλους να μείνουν ζωντανοί, το άτομο που στερείται καρδιάς δεν μπορεί ούτε τον εαυτό του να κρατήσει ζωντανό.

Να Αποφεύγετε τη Χαλαρή Διαγωγή

Η προσωπικότητα ενός ατόμου συχνά γίνεται φανερή από τις αρέσκειες και τις απαρέσκειές του. Δηλώνοντας αυτό το γεγονός, ο βασιλιάς του Ισραήλ λέει: «Για τον άφρονα η εμμονή σε χαλαρή διαγωγή μοιάζει με παιχνίδι, αλλά η σοφία είναι για τον άνθρωπο που έχει διάκριση».​—Παροιμίες 10:23.

Μερικοί θεωρούν παιχνίδι τη χαλαρή διαγωγή και επιδίδονται σε αυτήν για διασκέδαση. Τέτοια άτομα αγνοούν τον Θεό ως αυτόν στον οποίο όλοι θα πρέπει να δώσουν λογαριασμό και εθελοτυφλούν απέναντι στη σφαλερότητα της πορείας τους. (Ρωμαίους 14:12) Η λογική τους διαστρέφεται μέχρι του σημείου να θεωρούν ότι ο Θεός δεν βλέπει την αδικοπραγία τους. Με τις πράξεις τους στην ουσία λένε: «Δεν υπάρχει Ιεχωβά». (Ψαλμός 14:1-3· Ησαΐας 29:15, 16) Τι ανοησία!

Ο άνθρωπος που έχει διάκριση, από την άλλη πλευρά, αντιλαμβάνεται ότι η χαλαρή διαγωγή δεν είναι παιχνίδι. Γνωρίζει ότι αυτή δυσαρεστεί τον Θεό και ότι είναι δυνατόν να καταστρέψει τη σχέση ενός ατόμου μαζί του. Τέτοιου είδους διαγωγή είναι ανόητη επειδή στερεί από τους ανθρώπους τον αυτοσεβασμό, καταστρέφει γάμους, βλάπτει και τη διάνοια και το σώμα, και οδηγεί σε απώλεια της πνευματικότητας. Ενεργούμε σοφά όταν αποφεύγουμε τη χαλαρή διαγωγή και καλλιεργούμε αγάπη για τη σοφία όπως για μια πολυαγαπημένη αδελφή.​—Παροιμίες 7:4.

Να Οικοδομείτε στο Σωστό Θεμέλιο

Τονίζοντας την αξία τού να οικοδομεί κάποιος τη ζωή του σε κατάλληλο θεμέλιο, ο Σολομών δηλώνει: «Εκείνο που φοβάται ο πονηρός θα έρθει πάνω του· αλλά η επιθυμία των δικαίων θα εκπληρωθεί. Όπως όταν περνάει ο θυελλώδης άνεμος, έτσι παύει να υπάρχει ο πονηρός · αλλά ο δίκαιος αποτελεί θεμέλιο στον αιώνα».​—Παροιμίες 10:24, 25.

Ο πονηρός μπορεί να προκαλέσει μεγάλο τρόμο στους άλλους. Τελικά, όμως, αυτό που φοβάται έρχεται πάνω του. Εφόσον δεν έχει ως θεμέλιο τις δίκαιες αρχές, μοιάζει με σαθρό οικοδόμημα το οποίο καταρρέει σε μια σφοδρή θύελλα. Πέφτει όταν δέχεται πίεση. Από την άλλη πλευρά, ο δίκαιος μοιάζει με τον άνθρωπο που ενεργεί σε αρμονία με τα λόγια του Ιησού. Είναι “φρόνιμος άντρας, ο οποίος έχτισε το σπίτι του πάνω στο βράχο”. «Και», είπε ο Ιησούς, «έπεσε η βροχή και ήρθαν οι πλημμύρες και φύσηξαν οι άνεμοι και χτύπησαν με ορμή εκείνο το σπίτι, αλλά αυτό δεν έπεσε, γιατί είχε θεμελιωθεί πάνω στο βράχο». (Ματθαίος 7:24, 25) Ένα τέτοιο άτομο είναι σταθερό​—ο τρόπος σκέψης του και οι ενέργειές του έχουν θεμελιωθεί γερά στις θεϊκές αρχές.

Προτού συνεχίσει να αντιδιαστέλλει τον πονηρό με τον δίκαιο, ο σοφός βασιλιάς παρουσιάζει μια συνοπτική αλλά σημαντική προειδοποίηση λέγοντας: «Όπως το ξίδι στα δόντια και ο καπνός στα μάτια, έτσι είναι ο τεμπέλης σε εκείνους που τον στέλνουν». (Παροιμίες 10:26) Το ξίδι προκαλεί ενόχληση στα δόντια. Το οξικό οξύ που περιέχει δημιουργεί μια ξινή γεύση στο στόμα και είναι δυνατόν να κάνει κάποιον να νιώσει τα δόντια του ευαίσθητα. Ο καπνός κάνει τα μάτια να τσούζουν και να καίνε. Κατάλληλα, λοιπόν, όποιος προσλαμβάνει κάποιον τεμπέλη ή τον χρησιμοποιεί ως εκπρόσωπο είναι βέβαιο ότι θα νιώσει δυσφορία και θα υποστεί απώλεια.

«Η Οδός του Ιεχωβά Είναι Οχυρό»

Ο βασιλιάς του Ισραήλ συνεχίζει: «Ο φόβος του Ιεχωβά θα προσθέσει ημέρες, αλλά τα χρόνια των πονηρών θα συντομευτούν. Η προσδοκία των δικαίων είναι χαρά, αλλά η ελπίδα των πονηρών θα χαθεί».​—Παροιμίες 10:27, 28.

Ο δίκαιος κατευθύνεται από θεοσεβή φόβο και προσπαθεί να ευαρεστεί τον Ιεχωβά με τις σκέψεις, τα λόγια και τις πράξεις του. Ο Θεός ενδιαφέρεται για αυτόν και εκπληρώνει τις δίκαιες προσδοκίες του. Ο πονηρός, όμως, διάγει μια ζωή γεμάτη ασέβεια. Οι ελπίδες του μερικές φορές φαίνεται να εκπληρώνονται αλλά μόνο προσωρινά, επειδή οι ημέρες του συχνά συντομεύονται εξαιτίας κάποιου βίαιου γεγονότος ή μιας ασθένειας που προκαλείται από τον τρόπο ζωής του. Την ημέρα του θανάτου του όλες οι ελπίδες του συντρίβονται.​—Παροιμίες 11:7.

«Η οδός του Ιεχωβά είναι οχυρό για τον άμεμπτο», λέει ο Σολομών, «αλλά καταστροφή επιφυλάσσεται για όσους πράττουν βλαβερά πράγματα». (Παροιμίες 10:29) Εδώ, η οδός του Ιεχωβά δεν αναφέρεται στο δρόμο της ζωής στον οποίο θα πρέπει να περπατάμε, αλλά στον τρόπο πολιτείας του Θεού με την ανθρωπότητα. «Ο Βράχος​—οι ενέργειές του είναι τέλειες», είπε ο Μωυσής, «διότι όλες οι οδοί του είναι δικαιοσύνη». (Δευτερονόμιο 32:4) Οι δίκαιες οδοί του Θεού σημαίνουν ασφάλεια για τους δικαίους και καταστροφή για τους πονηρούς.

Τι οχυρό αποδεικνύεται ο Ιεχωβά για το λαό του! «Ο δίκαιος δεν θα κλονιστεί στον αιώνα· αλλά οι πονηροί δεν θα εξακολουθήσουν να κατοικούν στη γη. Το στόμα του δικαίου παράγει τον καρπό της σοφίας, αλλά η διεστραμμένη γλώσσα θα εκκοπεί. Τα χείλη του δικαίου θα γνωρίσουν την καλή θέληση, αλλά το στόμα των πονηρών είναι διεστραμμένο».​—Παροιμίες 10:30-32.

Οι δίκαιοι σίγουρα ευημερούν και είναι ευλογημένοι επειδή περπατούν στο δρόμο της ευθύτητας. Πράγματι, «η ευλογία του Ιεχωβά πλουτίζει, και εκείνος δεν προσθέτει πόνο σε αυτήν». (Παροιμίες 10:22) Είθε, λοιπόν, να φροντίζουμε πάντοτε να ενεργούμε σε αρμονία με τις θεϊκές αρχές. Ας κρατάμε επίσης τα χείλη μας υπό έλεγχο και ας χρησιμοποιούμε τη γλώσσα μας για να τρέφουμε άλλους με τη ζωοσωτήρια αλήθεια του Λόγου του Θεού και να τους κατευθύνουμε στην οδό της δικαιοσύνης.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Η γλώσσα μπορεί να είναι σαν «εκλεκτό ασήμι»