«Τα Σχέδιά σου θα Εδραιωθούν»
ΣΕ ΜΙΑ μελωδία που συνέθεσε, ο ψαλμωδός Δαβίδ προσευχήθηκε: «Αγνή καρδιά δημιούργησε μέσα μου, Θεέ, και νέο πνεύμα, σταθερό, βάλε μέσα μου. Αποκατάστησε σε εμένα την αγαλλίαση της σωτηρίας σου, και στήριξέ με παρέχοντάς μου πρόθυμο πνεύμα». (Ψαλμός 51:10, 12) Μετά την αμαρτία του με τη Βηθ-σαβεέ, ο μετανοημένος Δαβίδ εκλιπάρησε με αυτά τα λόγια τον Ιεχωβά Θεό να καθαρίσει την καρδιά του και να βάλει μέσα του το πνεύμα, δηλαδή τη διανοητική διάθεση, που θα τον υποκινούσε να κάνει το ορθό.
Δημιουργεί πράγματι ο Ιεχωβά μέσα μας νέα καρδιά, βάζοντας μάλιστα μέσα μας νέο και πρόθυμο πνεύμα; Ή μήπως η αγνή καρδιά είναι κάτι που πρέπει να αγωνιστούμε για να αποκτήσουμε και να διαφυλάξουμε; «Ο Ιεχωβά είναι αυτός που εξετάζει καρδιές», αλλά σε ποιο βαθμό αναμειγνύεται ο ίδιος σε ό,τι συμβαίνει μέσα μας; (Παροιμίες 17:3· Ιερεμίας 17:10) Πόσο επηρεάζει τη ζωή, τα κίνητρα και τις πράξεις μας;
Χρησιμοποιώντας το όνομα του Θεού οχτώ φορές, τα πρώτα εννιά εδάφια του 16ου κεφαλαίου των Παροιμιών μάς δείχνουν πώς μπορούμε να θέσουμε τη ζωή μας υπό τον έλεγχο του Θεού ώστε “τα σχέδιά μας να εδραιωθούν”. (Παροιμίες 16:3) Τα εδάφια 10 ως 15 στρέφουν την προσοχή στην ευθύνη ενός βασιλιά ή άρχοντα.
«Η Διευθέτηση των Πραγμάτων της Καρδιάς»—Από Ποιον;
«Στο χωματένιο άνθρωπο ανήκει η διευθέτηση των πραγμάτων της καρδιάς», δηλώνει το εδάφιο Παροιμίες 16:1α. Είναι σαφές ότι «η διευθέτηση των πραγμάτων της καρδιάς» αποτελεί δική μας ευθύνη. Ο Ιεχωβά ούτε προετοιμάζει την καρδιά μας θαυματουργικά ούτε μας δίνει πρόθυμο πνεύμα. Χρειάζεται να καταβάλλουμε προσπάθεια για να αποκτούμε ακριβή γνώση του Λόγου του, της Αγίας Γραφής, για να στοχαζόμαστε όσα μαθαίνουμε και για να εναρμονίζουμε τις σκέψεις μας με τις δικές του.—Παροιμίες 2:10, 11.
Ωστόσο, το αίτημα του Δαβίδ για «αγνή καρδιά» και «νέο πνεύμα» δείχνει ότι εκείνος αναγνώριζε την αμαρτωλή του τάση και την ανάγκη που είχε για θεϊκή βοήθεια ώστε να καθαρίζει την καρδιά του. Όντας ατελείς, εμείς ίσως μπαίνουμε στον πειρασμό να πράττουμε τα «έργα της σάρκας». (Γαλάτες 5:19-21) Για να “νεκρώσουμε τα μέλη του σώματός μας τα οποία είναι πάνω στη γη όσον αφορά την πορνεία, την ακαθαρσία, τη σεξουαλική όρεξη, τη βλαβερή επιθυμία και την πλεονεξία”, χρειαζόμαστε τη βοήθεια του Ιεχωβά. (Κολοσσαείς 3:5) Πόσο ζωτικό είναι να προσευχόμαστε για να μας βοηθάει ο Θεός να μην ενδίδουμε στους πειρασμούς και να απομακρύνουμε από την καρδιά μας τις αμαρτωλές τάσεις!
Μπορούμε να βοηθήσουμε άλλους στη «διευθέτηση των πραγμάτων» της καρδιάς τους; «Υπάρχει εκείνος που μιλάει αστόχαστα σαν να δίνει χτυπήματα με σπαθί», αναφέρει η Γραφή, «αλλά η γλώσσα των σοφών είναι γιατρειά». (Παροιμίες 12:18) Πότε έχει η γλώσσα μας θεραπευτική επίδραση; Μόνο όταν «από τον Ιεχωβά είναι η απάντηση της γλώσσας», δηλαδή όταν λέμε ορθά από πνευματική άποψη λόγια αλήθειας.—Παροιμίες 16:1β.
«Η καρδιά είναι πιο δόλια από οτιδήποτε άλλο και βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση», λέει η Γραφή. (Ιερεμίας 17:9) Η συμβολική μας καρδιά είναι επιρρεπής στην αυτοδικαίωση και στην αυταπάτη. Προειδοποιώντας για αυτόν τον κίνδυνο, ο Βασιλιάς Σολομών του αρχαίου Ισραήλ αναφέρει: «Όλες οι οδοί του ανθρώπου φαίνονται αγνές στα δικά του μάτια, αλλά ο Ιεχωβά κάνει εκτίμηση των πνευμάτων».—Παροιμίες 16:2.
Η φιλαυτία μπορεί να μας κάνει να δικαιολογούμε τα λάθη μας, να συγκαλύπτουμε τα κακά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας και να εθελοτυφλούμε μπροστά στη δική μας κακία. Ο Ιεχωβά, όμως, δεν μπορεί να εξαπατηθεί. Αυτός κάνει εκτίμηση των πνευμάτων. Το πνεύμα ενός ατόμου είναι η κυρίαρχη διανοητική του διάθεση και συνδέεται με την καρδιά. Σε μεγάλο βαθμό, η ανάπτυξή του εξαρτάται από τη λειτουργία της συμβολικής καρδιάς, κάτι που περιλαμβάνει πράγματα όπως οι σκέψεις, τα συναισθήματα και τα κίνητρά μας. «Αυτός που εξετάζει καρδιές» κάνει εκτίμηση του πνεύματος, και οι κρίσεις του είναι απαλλαγμένες από προσωποληψία ή μεροληψία. Είναι σοφό να περιφρουρούμε το πνεύμα μας.
«Εναπόθεσε τα Έργα σου στον Ιεχωβά»
Το να κάνουμε σχέδια περιλαμβάνει τη διαδικασία της σκέψης—μια δραστηριότητα της καρδιάς μας. Συνήθως οι πράξεις έπονται των σχεδίων. Θα πετύχουν οι προσπάθειές μας; Ο Σολομών λέει: «Εναπόθεσε τα έργα σου στον Ιεχωβά και τα σχέδιά σου θα εδραιωθούν». (Παροιμίες 16:3) Το να εναποθέτουμε τα έργα μας στον Ιεχωβά σημαίνει να θέτουμε την εμπιστοσύνη μας σε αυτόν, να βασιζόμαστε σε αυτόν, να είμαστε αφοσιωμένοι σε αυτόν—να μετατοπίζουμε το βάρος από τους ώμους μας, σαν να λέγαμε, εναποθέτοντάς το στους δικούς του ώμους. Ο ψαλμωδός έψαλε: «Εναπόθεσε στον Ιεχωβά την οδό σου και βασίσου σε αυτόν, και αυτός θα ενεργήσει».—Ψαλμός 37:5.
Εντούτοις, για να εδραιωθούν τα σχέδιά μας πρέπει να εναρμονίζονται με το Λόγο του Θεού και να πηγάζουν από καλά κίνητρα. Επιπλέον, πρέπει να προσευχόμαστε στον Ιεχωβά για βοήθεια και υποστήριξη, και να κάνουμε ευσυνείδητα το καλύτερο που μπορούμε για να ακολουθούμε τις συμβουλές της Γραφής. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να “ρίχνουμε το βάρος μας στον Ιεχωβά” όταν αντιμετωπίζουμε δοκιμασίες ή δυσκολίες, διότι “αυτός θα μας στηρίξει”. Πραγματικά, «ποτέ δεν θα επιτρέψει να κλονιστεί ο δίκαιος».—Ψαλμός 55:22.
«Τα Πάντα ο Ιεχωβά τα Έκανε για το Σκοπό Του»
Τι άλλο θα προκύψει αν εναποθέτουμε τα έργα μας στον Ιεχωβά; «Τα πάντα ο Ιεχωβά τα έκανε για το σκοπό του», λέει ο σοφός βασιλιάς. (Παροιμίες 16:4α) Ο Δημιουργός του σύμπαντος είναι Θεός με σκοπό. Όταν εναποθέτουμε τα έργα μας σε εκείνον, η ζωή μας γεμίζει με δραστηριότητα που έχει σκοπό και νόημα και δεν χαρακτηρίζεται από ματαιότητα. Ο δε σκοπός του Ιεχωβά για τη γη και τον άνθρωπο πάνω σε αυτήν είναι αιώνιος. (Εφεσίους 3:11) Ο Ιεχωβά δημιούργησε τη γη «για να κατοικείται». (Ησαΐας 45:18) Επίσης, ο αρχικός του σκοπός για την ανθρωπότητα στη γη θα γίνει οπωσδήποτε πραγματικότητα. (Γένεση 1:28) Μια ζωή αφιερωμένη στον αληθινό Θεό θα είναι ατέλειωτη και θα έχει νόημα για πάντα.
Ο Ιεχωβά έχει κάνει «ακόμη και τον πονηρό για την κακή ημέρα». (Παροιμίες 16:4β) Δεν δημιούργησε εκείνος τους πονηρούς, διότι «οι ενέργειές του είναι τέλειες». (Δευτερονόμιο 32:4) Ωστόσο, τους επέτρεψε να έρθουν σε ύπαρξη και να συνεχίσουν να ζουν μέχρι να θεωρήσει κατάλληλο να εκτελέσει τη δυσμενή του κρίση. Παραδείγματος χάρη, ο Ιεχωβά είπε στον Φαραώ της Αιγύπτου: «Γι’ αυτόν το λόγο σε κράτησα στη ζωή, για να σου δείξω τη δύναμή μου και για να κάνω το όνομά μου να διακηρυχτεί σε όλη τη γη». (Έξοδος 9:16) Οι Δέκα Πληγές και η καταστροφή του Φαραώ και των στρατευμάτων του στην Ερυθρά Θάλασσα ήταν πράγματι αξιομνημόνευτες εκδηλώσεις της απαράμιλλης δύναμης του Θεού.
Ο Ιεχωβά μπορεί επίσης να κάνει τις καταστάσεις να εξελιχθούν με τέτοιον τρόπο ώστε οι πονηροί να εξυπηρετήσουν εν αγνοία τους το σκοπό του. Ο ψαλμωδός είπε απευθυνόμενος στον Ιεχωβά: «Διότι η οργή του ανθρώπου θα σε εξυμνήσει· το υπόλοιπο του παροργισμού θα το περιζωστείς». (Ψαλμός 76:10) Ο Ιεχωβά μπορεί να επιτρέπει στους εχθρούς του να εκδηλώνουν την οργή τους στους υπηρέτες του—αλλά μόνο όσο χρειάζεται για να διαπαιδαγωγεί το λαό του και έτσι να τον εκπαιδεύει. Οτιδήποτε υπερβαίνει αυτό το σημείο, ο Θεός το αναλαμβάνει προσωπικά.
Αν και ο Ιεχωβά υποστηρίζει τους ταπεινούς υπηρέτες του, τι θα λεχθεί για τον υπερήφανο και τον αλαζόνα; «Όποιος είναι υπερήφανος στην καρδιά είναι απεχθής στον Ιεχωβά», λέει ο βασιλιάς του Ισραήλ. «Και αν χέρι ενώνεται με χέρι, δεν θα υπάρξει απαλλαγή από την τιμωρία». (Παροιμίες 16:5) Όσοι είναι “υπερήφανοι στην καρδιά” μπορεί να συνασπίζονται και να αλληλοϋποστηρίζονται, αλλά δεν θα διαφύγουν την τιμωρία. Είναι σοφό, λοιπόν, να καλλιεργούμε το πνεύμα της ταπεινοφροσύνης ανεξάρτητα από το πόση γνώση διαθέτουμε ή πόσο ικανοί μπορεί να είμαστε ή τι προνόμια υπηρεσίας μπορεί να έχουμε.
«Με το Φόβο του Ιεχωβά»
Επειδή έχουμε γεννηθεί στην αμαρτία, είμαστε επιρρεπείς σε λάθη. (Ρωμαίους 3:23· 5:12) Τι θα μας βοηθήσει να μην κάνουμε σχέδια που θα οδηγήσουν σε κακή πορεία; Το εδάφιο Παροιμίες 16:6 δηλώνει: «Μέσω στοργικής καλοσύνης και αλήθειας γίνεται εξιλέωση για το σφάλμα, και με το φόβο του Ιεχωβά απομακρύνεται κανείς από το κακό». Αν και ο Ιεχωβά με τη στοργική του καλοσύνη και την αλήθεια του κάνει εξιλέωση για τις αμαρτίες μας, ο φόβος του Ιεχωβά είναι αυτός που μας αποτρέπει από το να διαπράξουμε αμαρτίες. Πόσο ζωτικό είναι, παράλληλα με την αγάπη για τον Θεό και την εκτίμηση για τη στοργική του καλοσύνη, να καλλιεργούμε φόβο μήπως τον δυσαρεστήσουμε!
Ο φόβος του Θεού μπαίνει στην καρδιά μας όταν αναπτύσσουμε ευλάβεια και σεβασμό για τη δύναμη του Θεού η οποία εμπνέει δέος. Απλώς σκεφτείτε τη δύναμή του που αντανακλάται στη δημιουργία! Η υπενθύμιση για τη δύναμη που φανερώνουν τα δημιουργικά έργα του Θεού βοήθησε τον πατριάρχη Ιώβ να διορθώσει τον τρόπο σκέψης του. (Ιώβ 42:1-6) Δεν επηρεαζόμαστε και εμείς παρόμοια όταν διαβάζουμε και στοχαζόμαστε τις αφηγήσεις για την πολιτεία του Ιεχωβά με το λαό του, όπως είναι καταγραμμένες στη Γραφή; Ο ψαλμωδός έψαλε: «Ελάτε και δείτε τις ενέργειες του Θεού. Η πολιτεία του με τους γιους των ανθρώπων εμπνέει φόβο». (Ψαλμός 66:5) Δεν πρέπει να παίρνουμε ως δεδομένη τη στοργική καλοσύνη του Ιεχωβά. Όταν οι Ισραηλίτες “στασίασαν και λύπησαν το άγιο πνεύμα του Θεού, ο Ιεχωβά μεταβλήθηκε σε εχθρό τους· πολέμησε ο ίδιος εναντίον τους”. (Ησαΐας 63:10) Από την άλλη πλευρά, «όταν ο Ιεχωβά ευαρεστείται στις οδούς ενός ανθρώπου, κάνει ακόμη και τους εχθρούς του να έχουν ειρήνη μαζί του». (Παροιμίες 16:7) Τι προστασία παρέχει ο φόβος του Ιεχωβά!
«Καλύτερα λίγα με δικαιοσύνη παρά άφθονα προϊόντα χωρίς δίκαιη κρίση», λέει ο σοφός βασιλιάς. (Παροιμίες 16:8) Το εδάφιο Παροιμίες 15:16 δηλώνει: «Καλύτερα λίγα με φόβο του Ιεχωβά παρά άφθονα αποθέματα και συνάμα αναστάτωση». Το ευλαβικό δέος για τον Θεό είναι ασφαλώς ουσιώδες για να παραμείνουμε σε δίκαιη πορεία.
«Η Καρδιά του Χωματένιου Ανθρώπου Μπορεί να Στοχάζεται την Οδό Του»
Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε ως ελεύθερος ηθικός παράγοντας, ικανός να ξεχωρίζει το ορθό από το εσφαλμένο. (Δευτερονόμιο 30:19, 20) Η συμβολική μας καρδιά έχει την ικανότητα να εξετάζει διαφορετικές επιλογές και να προσηλώνεται σε μία ή περισσότερες από αυτές. Δείχνοντας ότι το να κάνουμε επιλογές αποτελεί ευθύνη μας, ο Σολομών λέει: «Η καρδιά του χωματένιου ανθρώπου μπορεί να στοχάζεται την οδό του». Εφόσον γίνει αυτό, «ο Ιεχωβά κατευθύνει τα βήματά του». (Παροιμίες 16:9) Δεδομένου ότι ο Ιεχωβά μπορεί να καθοδηγήσει τα βήματά μας, ενεργούμε σοφά αν επιζητούμε τη βοήθειά του για να “εδραιωθούν τα σχέδιά μας”.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, η καρδιά είναι απατηλή και ικανή για εσφαλμένη λογίκευση. Παραδείγματος χάρη, κάποιο άτομο ίσως διαπράξει αμαρτία, και η καρδιά του μπορεί να καταφύγει στην αυτοδικαίωση. Αντί να εγκαταλείψει την αμαρτωλή του πορεία, το άτομο μπορεί να σκέφτεται ότι ο Θεός είναι στοργικός, καλοσυνάτος, ελεήμων και συγχωρητικός. Ένας τέτοιος άνθρωπος έχει πει στην καρδιά του: «Ο Θεός έχει ξεχάσει. Έχει κρύψει το πρόσωπό του. Δεν πρόκειται ποτέ να το δει αυτό». (Ψαλμός 10:11) Ωστόσο, είναι εσφαλμένο και επικίνδυνο να καταχρόμαστε το έλεος του Θεού.
«Ο Δείκτης και η Ζυγαριά που Είναι Δίκαια Ανήκουν στον Ιεχωβά»
Στρέφοντας την προσοχή του από την καρδιά και τις ενέργειες ενός χωματένιου ανθρώπου σε εκείνες ενός βασιλιά, ο Σολομών λέει: «Εμπνευσμένη απόφαση πρέπει να υπάρχει στα χείλη του βασιλιά· στην κρίση, το στόμα του δεν πρέπει να αποδεικνύεται άπιστο». (Παροιμίες 16:10) Αυτό θα ισχύσει εξάπαντος για τον ενθρονισμένο Βασιλιά Ιησού Χριστό. Η διακυβέρνησή του επί της γης θα εναρμονίζεται με το θεϊκό θέλημα.
Προσδιορίζοντας την πηγή της κρίσης και της δικαιοσύνης, ο σοφός βασιλιάς λέει: «Ο δείκτης και η ζυγαριά που είναι δίκαια ανήκουν στον Ιεχωβά· όλα τα πέτρινα ζύγια του σάκου είναι έργο του». (Παροιμίες 16:11) Ο δείκτης και η ζυγαριά που είναι δίκαια παρέχονται από τον Ιεχωβά. Ο βασιλιάς δεν πρέπει να καθορίζει τέτοιου είδους σταθμά με βάση τις δικές του προτιμήσεις. Όταν βρισκόταν στη γη, ο Ιησούς ανέφερε: «Εγώ δεν μπορώ να κάνω απολύτως τίποτα με δική μου πρωτοβουλία· όπως ακούω, κρίνω· και η κρίση που κάνω είναι δίκαιη, επειδή ζητώ, όχι το δικό μου θέλημα, αλλά το θέλημα εκείνου που με έστειλε». Μπορούμε να αναμένουμε τέλεια δικαιοσύνη από τον Γιο στον οποίο ο Πατέρας «έχει παραδώσει όλη την κρίση».—Ιωάννης 5:22, 30.
Τι άλλο μπορεί να αναμένεται από έναν βασιλιά που εκπροσωπεί τον Ιεχωβά; «Οι πονηρές πράξεις είναι απεχθείς στους βασιλιάδες», λέει ο βασιλιάς του Ισραήλ, «γιατί με τη δικαιοσύνη εδραιώνεται ο θρόνος». (Παροιμίες 16:12) Η Μεσσιανική Βασιλεία διέπεται από τις δίκαιες αρχές του Θεού. Δεν συμμαχεί με “το θρόνο που προκαλεί δεινά”.—Ψαλμός 94:20· Ιωάννης 18:36· 1 Ιωάννη 5:19.
Απόκτηση της Καλής Θέλησης ενός Βασιλιά
Πώς πρέπει να ανταποκρίνονται οι υπήκοοι ενός μεγαλοπρεπούς βασιλιά; Ο Σολομών λέει: «Τα χείλη της δικαιοσύνης φέρνουν ευχαρίστηση σε έναν μεγάλο βασιλιά· και εκείνον που λέει ευθέα πράγματα αυτός τον αγαπάει. Η οργή του βασιλιά είναι αγγελιοφόρος θανάτου, αλλά ο σοφός άνθρωπος την αποτρέπει». (Παροιμίες 16:13, 14) Οι λάτρεις του Ιεχωβά σήμερα παίρνουν στα σοβαρά αυτά τα λόγια και ασχολούνται δραστήρια με το έργο κηρύγματος της Βασιλείας και μαθήτευσης. (Ματθαίος 24:14· 28:19, 20) Γνωρίζουν ότι το να χρησιμοποιούν τα χείλη τους με αυτόν τον τρόπο ευαρεστεί τον Μεσσιανικό Βασιλιά, τον Ιησού Χριστό. Το να αποτρέπει κάποιος τη δυσαρέσκεια ενός ισχυρού ανθρώπινου βασιλιά και να επιζητεί την εύνοιά του ήταν ασφαλώς κάτι σοφό. Πόσο πιο σοφό είναι να επιζητούμε την επιδοκιμασία του Μεσσιανικού Βασιλιά!
«Στο φως του προσώπου του βασιλιά υπάρχει ζωή», συνεχίζει ο Σολομών, «και η καλή του θέληση είναι σαν σύννεφο ανοιξιάτικης βροχής». (Παροιμίες 16:15) Το «φως του προσώπου του βασιλιά» σημαίνει την εύνοιά του, όπως το “φως του προσώπου του Ιεχωβά” υποδηλώνει θεϊκή εύνοια. (Ψαλμός 44:3· 89:15) Όπως τα σύννεφα της βροχής εγγυώνται την ύπαρξη νερού το οποίο θα βοηθήσει στην ωρίμανση της σοδειάς, έτσι και η καλή θέληση του βασιλιά αποτελεί ένδειξη για καλά πράγματα που πρόκειται να έρθουν. Η ζωή υπό τη διακυβέρνηση του Μεσσιανικού Βασιλιά θα είναι γεμάτη ευλογίες και ευημερία, όπως συνέβη σε μικρή κλίμακα με τη διακυβέρνηση του Βασιλιά Σολομώντα.—Ψαλμός 72:1-17.
Καθώς προσμένουμε να αναλάβει η Βασιλεία του Θεού τον έλεγχο κάθε υπόθεσης στον κόσμο, είθε να επιζητούμε τη βοήθεια του Θεού ώστε να καθαρίζουμε την καρδιά μας. Είθε, επίσης, να εμπιστευόμαστε στον Ιεχωβά και να καλλιεργούμε θεοσεβή φόβο. Τότε θα μπορούμε να είμαστε πλήρως πεπεισμένοι ότι “τα σχέδιά μας θα εδραιωθούν”.—Παροιμίες 16:3.
[Εικόνα στη σελίδα 18]
Με ποια έννοια έχει κάνει ο Ιεχωβά «τον πονηρό για την κακή ημέρα»;