Μετά τη Μέρα του Γάμου — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

Κεφάλαιο 3

Μετά τη Μέρα του Γάμου

1. Πώς μπορεί να ωφελήσει το γάμο ενός ατόμου το είδος συνεργασίας που περιγράφεται στα εδάφια Εκκλησιαστής 4:9, 10;

Η ΜΕΡΑ του γάμου σας τελείωσε, και εσείς κι ο σύντροφός σας κάνετε τώρα ένα νέο ξεκίνημα ως οικογένεια. Είναι η ευτυχία σας πλήρης; Δεν είστε πια μόνος, αλλά έχετε ένα σύντροφο στον οποίο να ανοίγετε την καρδιά σας, να μοιράζεστε μαζί του τις χαρές σας καθώς και τα προβλήματά σας. Βρίσκετε ότι τα εδάφια Εκκλησιαστής 4:9, 10 αληθεύουν στην περίπτωσή σας;—«Καλήτεροι οι δύο υπέρ τον ένα· επειδή αυτοί έχουσι καλήν αντιμισθίαν εν τω κόπω αυτών. Διότι, εάν πέσωσιν, ο είς θέλει σηκώσει τον σύντροφον αυτού· αλλ’ ουαί εις τον ένα, όστις πέση και δεν έχη δεύτερον να σηκώση αυτόν». Ανθεί στο γάμο σας αυτό το είδος συνεργασίας; Συνήθως απαιτείται χρόνος και προσπάθεια για να γίνει η ένωση δυο ανθρώπων αρμονική και ευτυχισμένη. Το λυπηρό, όμως, είναι ότι σε πολλούς γάμους αυτό δεν συμβαίνει ποτέ.

2, 3. (α) Με ποιες καταστάσεις που αποτελούν την πραγματικότητα της ζωής έρχεται κανείς αντιμέτωπος μετά τη μέρα του γάμου; (β) Γιατί είναι λογικό να αναμένεται από ένα άτομο να κάνει προσαρμογές μετά το γάμο του;

² Στις ιστορίες αγάπης, το πρόβλημα συνήθως είναι να ενωθούν τα δυο άτομα που αγαπιούνται. Αλλά από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα ζουν ευτυχισμένοι. Στην πραγματική ζωή, όμως, το να ζει κανείς από εκεί και πέρα καθημερινά ευτυχισμένος είναι εκείνο που παρουσιάζει τις πραγματικές δυσκολίες. Μετά τις χαρές της μέρας του γάμου έρχεται η καθημερινή ρουτίνα της ζωής: πρωινό ξύπνημα, δουλειά, ψώνια, μαγείρεμα, πλύσιμο πιάτων, συγύρισμα και τα λοιπά.

³ Η γαμήλια σχέση απαιτεί προσαρμογές. Και οι δυο αρχίσατε αυτή τη σχέση με μερικές τουλάχιστον προσδοκίες και ιδέες που δεν ήταν πολύ πρακτικές και ρεαλιστικές. Όταν αυτά δεν εκπληρωθούν μπορεί να υπάρξει κάποια απογοήτευση μετά τις πρώτες λίγες βδομάδες. Αλλά να θυμάστε ότι κάνατε μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή σας. Δεν ζείτε πια μόνος ούτε με την οικογένεια με την οποία, μέχρι πριν από λίγο, είχατε ζήσει όλα σας τα χρόνια. Ζείτε τώρα μ’ ένα καινούριο άτομο, που μπορεί να ανακαλύψετε ότι δεν γνωρίζετε τόσο καλά όσο νομίζατε. Το πρόγραμμά σας είναι καινούριο, η δουλειά σας μπορεί να είναι κι αυτή καινούρια, ο οικονομικός σας προϋπολογισμός είναι διαφορετικός και υπάρχουν τώρα καινούριοι φίλοι και συγγενείς τους οποίους πρέπει να συνηθίσετε. Η επιτυχία του γάμου σας και η ευτυχία σας εξαρτώνται από την προθυμία σας να κάνετε προσαρμογές.

ΕΙΣΤΕ ΕΥΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΟΣ;

4. Ποιες Γραφικές αρχές θα μπορούσαν να βοηθήσουν ένα παντρεμένο άτομο να κάνει προσαρμογές; (1 Κορινθίους 10:24· Φιλιππησίους 4:5, ΜΝΚ)

⁴ Μερικοί, εξαιτίας της περηφάνιας, δυσκολεύονται να είναι ευπροσάρμοστοι. Αλλά, όπως λέει η Αγία Γραφή, «η υπερηφανία προηγείται του ολέθρου, και η υψηλοφροσύνη του πνεύματος προηγείται της πτώσεως». Η επιμονή με πείσμα μπορεί να είναι ολέθρια. (Παροιμίαι 16:18) Ο Ιησούς σύστησε να είναι κανείς πρόθυμος να ενδίδει και να υποχωρεί, όταν είπε ότι αν κάποιος ζητούσε «να λάβη τον χιτώνα σου, άφες εις αυτόν και το ιμάτιον», και αν ήθελε να «σε αγγαρεύση τις μίλιον έν, ύπαγε μετ’ αυτού δύο». Αντί να φιλονικείτε με κάποιον με τον οποίο έχετε στενή σχέση, ο απόστολος Παύλος ρώτησε: ‘Γιατί μάλλον δεν αφήνετε τον εαυτό σας να αδικηθεί;’ (Ματθαίος 5:40, 41· 1 Κορινθίους 6:7, ΜΝΚ) Αν οι Χριστιανοί μπορούν να φτάσουν σε τέτοια άκρα για να διατηρήσουν ειρήνη με τους άλλους, ασφαλώς δυο παντρεμένα άτομα που αγαπιούνται θα πρέπει να μπορούν να προσαρμόζονται για να πετύχει η νέα τους σχέση.

5. Πώς θα μπορούσε κανείς να σκέφτεται θετικά ή αρνητικά για το γαμήλιο σύντροφό του;

⁵ Οι ευκαιρίες δεν λείπουν για να γίνει κανείς ή ευτυχισμένος ή δυστυχισμένος. Ποιες θα αναζητάτε εσείς; Θα συγκεντρώσετε την προσοχή σας στα θετικά σημεία ή μήπως θα βλέπετε μόνο τα αρνητικά; Η νιόπαντρη γυναίκα μπορεί να σκεφτεί: «Τώρα που παντρευτήκαμε, πού είναι εκείνος ο ρομαντικός άντρας που με πήγαινε σε ενδιαφέροντα μέρη και μου αφιέρωνε τόσο χρόνο; Έχει μπει τώρα στη ρουτίνα της ζωής. Εμένα μ’ έχει συνηθίσει. Σίγουρα δεν είναι ο άντρας που ήξερα!» Ή, απεναντίας, καταλαβαίνει και εκτιμάει το ότι εκείνος τώρα δουλεύει σκληρά για να συντηρεί όπως πρέπει την οικογένειά του; Και προσέχει ο νιόπαντρος άντρας ότι η γυναίκα του δουλεύει σκληρά για να μαγειρεύει και να καθαρίζει, ότι μερικές φορές κουράζεται πολύ και δεν της μένει πολλή ώρα για να προσπαθήσει να γίνει γοητευτική; Ή μήπως λέει μέσα του: «Τι έγινε εκείνη η ελκυστική κοπέλα που παντρεύτηκα; Έχει αλλάξει τώρα που παντρεύτηκε εκείνον που ήθελε»;

6. Όταν ο σύζυγος και η σύζυγος καταβάλλουν πραγματικές προσπάθειες για την επιτυχία του γάμου τους, πώς επηρεάζεται η σχέση του ενός με τον άλλο;

⁶ Και οι δυο πρέπει να είναι ώριμοι και να αντιλαμβάνονται ότι κανείς από τους δυο δεν έχει το χρόνο ή τις δυνάμεις να κάνει όλα τα πράγματα που έκανε πριν από το γάμο. Τώρα είναι ο καιρός να δείξετε προσαρμοστικότητα αναλαμβάνοντας συγχρόνως την πολύ ικανοποιητική ευθύνη να κάνετε το γάμο σας να πετύχει. Αρκεί ένας για να καταστρέψει το γάμο, αλλά χρειάζονται δυο για να κάνουν ένα γάμο να πετύχει. Ο πετυχημένος γάμος είναι κατόρθωμα. Κατόρθωμα θεωρείται η εκτέλεση ενός πράγματος παρά τις δυσκολίες που εγείρονται. Για να κάνετε αυτό το κατόρθωμα, δίνετε ένα κομμάτι από τον εαυτό σας καθώς καταβάλλετε κι οι δυο μαζί την προσπάθεια. Αυτή η κοινή προσπάθεια για έναν κοινό σκοπό σας δένει με το σύντροφό σας· σας ενώνει αδιάρρηκτα· κάνει τους δυο σας ένα. Με τον καιρό, αυτό δημιουργεί ένα δεσμό αγάπης που υπερβαίνει οτιδήποτε αισθανόσασταν πριν από το γάμο, και όταν θα νιώθετε αυτή την ενοποιητική ευτυχία, θα σας είναι ευχάριστο να προσαρμόζεστε ο ένας στις διαφορές του άλλου.

7. Αν πρέπει να παρθούν αποφάσεις, πότε είναι καλό να γίνονται υποχωρήσεις;

⁷ Η περηφάνια σβήνει καθώς μεγαλώνει η αγάπη, και υπάρχει ευτυχία όχι μόνο στο να δίνετε, αλλά και στο να ενδίδετε, να υποχωρείτε όταν πρόκειται για προσωπικές προτιμήσεις και δεν περιλαμβάνονται αρχές. Μπορεί να πρόκειται για την αγορά ενός πράγματος για το σπίτι, ή για το πώς θα περάσετε τις διακοπές. Όταν ο ένας δείχνει ενδιαφέρον για την ευτυχία του άλλου, το αντρόγυνο αρχίζει να συμπεριφέρεται σύμφωνα με τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Μη αποβλέπετε έκαστος τα εαυτού, αλλ’ έκαστος και τα των άλλων».—Φιλιππησίους 2:4.

ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ΑΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΞ

8, 9. Ποια είναι η άποψη της Αγίας Γραφής για τις ιδιαίτερες συζυγικές σχέσεις;

⁸ Η Αγία Γραφή δεν είναι σεμνότυφη στο θέμα των σεξουαλικών σχέσεων. Με ποιητικά σχήματα λόγου, δείχνει την απόλαυση που πρέπει να φέρνει αυτή η ένωση και στους δυο συζύγους· τονίζει, επίσης, ότι οι σεξουαλικές σχέσεις είναι μόνο για αντρόγυνα. Αυτή η περικοπή βρίσκεται στα εδάφια Παροιμίαι 5:15-21, ΛΧ:

«Πίνε ύδωρ από την ιδικήν σου δεξαμενήν, τρέχον ύδωρ από την ιδικήν σου πηγήν. Διατί να διασκορπισθούν έξω αι πηγαί σου, οι ρύακες των υδάτων σου εις τας οδούς; Ας είναι ταύτα δια σε μόνον και όχι δια ξένους μετά σου. Ας είναι η πηγή σου ευλογημένη και λάμβανε απόλαυσιν από την σύζυγον της νεότητός σου. Αξιαγάπητος έλαφος, χαριτωμένη δορκάς—ας σε μεθύουν πάντοτε οι μαστοί της, ευφραίνου πάντοτε με την αγάπην της. Διατί, υιέ μου, να ευφραίνησαι με την σύζυγον άλλου τινός και να εναγκαλίζησαι τον κόλπον μοιχαλίδος; Διότι αι οδοί του ανθρώπου είναι προ των οφθαλμών του Κυρίου και ζυγίζει όλας τας ατραπούς του εις τον ζυγόν».

⁹ Ωστόσο, θα ήταν λάθος να δοθεί τόση έμφαση στο σεξ που να φαίνεται ότι η επιτυχία του γάμου εξαρτάται από τη σεξουαλική ζωή του αντρόγυνου, ή ότι θα μπορούσε το σεξ να αντισταθμίσει σοβαρά μειονεκτήματα σε άλλους τομείς της σχέσης. Η πλημμύρα σεξουαλικής ύλης που προέρχεται από βιβλία, κινηματογραφικές ταινίες και διαφημίσεις—των οποίων το μεγαλύτερο μέρος προορίζεται για τη διέγερση του ερωτικού πάθους—κάνουν το σεξ να φαίνεται πολύ σημαντικό. Όμως, ο Λόγος του Θεού διαφωνεί και συστήνει εγκράτεια σε όλους τους τομείς της ζωής. Ακόμα και στο γάμο, η απόρριψη κάθε περιορισμού μπορεί να οδηγήσει σε πράξεις που εξευτελίζουν τη γαμήλια σχέση.—Γαλάτας 5:22, 23· Εβραίους 13:4.

10. Ποια πράγματα, αν ληφθούν υπόψη, θα μπορούσαν να βοηθήσουν το αντρόγυνο να προσαρμοστεί σεξουαλικά;

¹⁰ Η προσαρμογή στις σεξουαλικές σχέσεις είναι συχνά δύσκολη και μπορεί να πάρει λίγο καιρό μετά το γάμο. Αυτό συνήθως οφείλεται σε έλλειψη γνώσης και στο ότι ο ένας δεν καταφέρνει να διακρίνει τις ανάγκες του άλλου. Θα ήταν υποβοηθητικό να μιλήσετε από πριν μ’ ένα σεβαστό, παντρεμένο και φιλικό σας πρόσωπο. Ο άντρας και η γυναίκα, όχι μόνο πλάστηκαν διαφορετικά, αλλά και αισθάνονται διαφορετικά. Είναι σημαντικό να μην ξεχνάει ο άντρας ότι η γυναίκα έχει ανάγκη από τρυφερότητα. Αλλά δεν πρέπει να υπάρχουν αρνητικά αισθήματα σεμνοτυφίας ή το αίσθημα ότι το σεξ είναι κατά κάποιον τρόπο χυδαίο. Ούτε πρέπει να γίνει ζήτημα κατάκτησης, όπως συμβαίνει με μερικούς άντρες. «Ο ανήρ ας αποδίδη εις την γυναίκα την οφειλομένην εύνοιαν», λέει η Αγία Γραφή, «ομοίως δε και η γυνή εις τον άνδρα». Και όταν γίνεται αυτό, είναι κατάλληλη η Γραφική αρχή: «Μηδείς ας ζητή το εαυτού συμφέρον, αλλ’ έκαστος τα του άλλου». Αν υπάρχει τέτοια αγάπη και επιθυμία να ευχαριστεί ο ένας τον άλλον, τότε και οι δυο θα κάνουν μια καλή προσαρμογή.—1 Κορινθίους 7:3· 10:24.

ΔΙΑΦΩΝΕΙΤΕ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΓΙΝΕΣΤΕ ΔΥΣΑΡΕΣΤΟΣ

11-13. Όταν υπάρχουν διαφωνίες, τι θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας για να μην αφήσουμε τις διαφορές να γίνουν σοβαρά ρήγματα;

¹¹ Δεν υπάρχουν ούτε δυο άτομα πάνω στη γη που να είναι ακριβώς ίδια. Το καθένα είναι αισθητά διαφορετικό από κάθε άλλο. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι δεν υπάρχουν ούτε δυο άνθρωποι που να συμφωνούν σε όλα. Οι περισσότερες διαφωνίες μπορεί να είναι ασήμαντες, αλλά μερικές μπορεί να είναι σοβαρές. Υπάρχουν σπίτια στα οποία οι διαφωνίες γρήγορα οδηγούν το αντρόγυνο στο να αρχίσουν να φωνάζουν, να σπρώχνουν, να χτυπούν και να εκσφενδονίζουν ο ένας εναντίον του άλλου ό,τι βρουν μπροστά τους· ο ένας από τους δυο μπορεί να σηκωθεί και να φύγει από το σπίτι για μέρες ή βδομάδες, ή μπορεί απλώς να μη μιλιούνται μεταξύ τους. Όμως, είναι δυνατό να διαφωνήσουν και χωρίς να εξελιχτεί η διαφωνία τους σε μια τέτοια κατάσταση. Πώς; Αν παραδεχτούν μια βασική αλήθεια.

¹² Όλοι μας είμαστε ατελείς, όλοι έχουμε ελαττώματα, και, παρ’ όλες τις καλές μας προθέσεις, οι αδυναμίες μας εκδηλώνονται. Ο απόστολος Παύλος είχε διαπιστώσει ότι αυτό αλήθευε για τον ίδιο: «Δεν πράττω το αγαθόν, το οποίον θέλω· αλλά το κακόν, το οποίον δεν θέλω, τούτο πράττω». (Ρωμαίους 7:19) Έχουμε κληρονομήσει την αμαρτία από τους πρώτους μας γονείς. Η τελειότητα είναι πέρα από τις δυνάμεις μας. Γι’ αυτό, λοιπόν, «τις δύναται να είπη, Εκαθάρισα την καρδίαν μου, είμαι καθαρός από των αμαρτιών μου;»—Παροιμίαι 20:9· Ψαλμός 51:5· Ρωμαίους 5:12.

¹³ Εμείς τις δικές μας αδυναμίες τις δεχόμαστε και τις δικαιολογούμε. Δεν μπορούμε, λοιπόν, να δεχτούμε και να δικαιολογήσουμε τις αδυναμίες και του γαμήλιου συντρόφου μας; Χωρίς αμφιβολία, εύκολα θα παραδεχτούμε ότι είμαστε αμαρτωλοί, αλλά μήπως παίρνουμε αμυντική στάση και δείχνουμε απροθυμία να παραδεχτούμε ένα συγκεκριμένο αμάρτημα; Και έχουμε την ενόραση να καταλάβουμε ότι αυτή η απροθυμία παραδοχής του λάθους είναι τυπικό χαρακτηριστικό των ανθρώπων, περιλαμβανομένου και του γαμήλιου συντρόφου μας, και δείχνουμε κατανόηση; «Η φρόνησις [ενόραση, ΜΝΚ] του ανθρώπου συστέλλει τον θυμόν αυτού· και είναι δόξα αυτού να παραβλέπη την παράβασιν», λέει η θεόπνευστη παροιμία. Χωρίς αμφιβολία, εσείς, όπως σχεδόν και κάθε άλλος, παραδέχεστε ότι είναι σωστή η αρχή του «χρυσού κανόνα». Ο Ιησούς τον διατύπωσε στην περίφημη Επί του Όρους Ομιλία του: «Πάντα όσα αν θέλητε να κάμνωσιν εις εσάς οι άνθρωποι, ούτω και σεις κάμνετε εις αυτούς». Οι περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν μ’ αυτόν τον κανόνα με τα λόγια· λίγοι, όμως, τον εφαρμόζουν. Η ειλικρινής εφαρμογή του θα έλυνε τα προβλήματα των ανθρώπινων σχέσεων, περιλαμβανομένων και των γαμήλιων προβλημάτων.—Παροιμίαι 19:11· Ματθαίος 7:12.

14, 15. (α) Τι μπορεί να προκύψει όταν κάποιος συγκρίνει δυσμενώς το γαμήλιο σύντροφό του μ’ ένα άλλο άτομο; (β) Σχετικά με ποια ζητήματα γίνονται μερικές φορές άσοφα τέτοιες συγκρίσεις;

¹⁴ Στον καθένα μας αρέσει να τον βλέπουν και να του φέρονται οι άλλοι σαν ξεχωριστό άτομο. Όταν μας συγκρίνουν δυσμενώς με κάποιον άλλο, ίσως θεωρώντας τις ιδιότητές μας ή τις ικανότητές μας κατώτερες, πώς αντιδρούμε; Γενικά, νιώθουμε πόνο ή αγανάκτηση. Είναι σαν να λέμε: «Εγώ δεν είμαι αυτός. Εγώ είμαι ΕΓΩ». Τέτοιες συγκρίσεις γενικά δεν είναι υποβοηθητικές, γιατί όλοι θέλουμε να μας φέρονται οι άλλοι με κατανόηση.

¹⁵ Ας αναφέρουμε ένα παράδειγμα στο σημείο αυτό: Εκφράζετε εσείς, ο σύζυγος, την εκτίμησή σας για τα φαγητά που ετοιμάζει η σύζυγός σας ή μήπως παραπονιέστε ότι δεν μπορεί να μαγειρέψει όπως η μητέρα σας; Πώς ξέρετε πόσο καλά μπορούσε να μαγειρέψει η μητέρα σας όταν ήταν νιόπαντρη; Ίσως η σύζυγός σας να είναι καλύτερη στον τομέα αυτό απ’ ό,τι ήταν η μητέρα σας τότε. Δώστε στη σύζυγό σας την ευκαιρία να εξοικειωθεί με τα νέα της καθήκοντα και να γίνει έμπειρη σ’ αυτά. Και, μήπως παραπονιέστε εσείς, η σύζυγος, ότι ο σύζυγός σας δεν φέρνει στο σπίτι το μισθό που φέρνει ο πατέρας σας; Τι έβγαζε ο πατέρας σας όταν ήταν νιόπαντρος; Αλλά κι αυτό ακόμα δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η βοήθεια που δίνετε στο σύζυγό σας. Σηκώνεστε να του ετοιμάσετε το πρόγευμα προτού πάει στη δουλειά του, ώστε να νιώθει ότι υποστηρίζετε τις προσπάθειές του και τις εκτιμάτε; Μήπως καβγαδίζετε για τα πεθερικά ή διαφωνείτε για τις φιλίες που πρέπει να καλλιεργήσετε ή για την ψυχαγωγία σας; Αυτές οι διαφωνίες καθώς και άλλες μπορεί να υπάρξουν. Πώς θα τις λύσετε;

16. Τι το εσφαλμένο υπάρχει στη θεωρία που υποστηρίζει ότι οι βίαιοι καβγάδες συμβάλλουν στη λύση προβλημάτων;

¹⁶ Μερικοί σύγχρονοι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι οι καβγάδες είναι χρήσιμοι στη λύση προβλημάτων. Η θεωρία τους λέει ότι οι απογοητεύσεις συσσωρεύονται, δημιουργούν πίεση και, τελικά, ξεσπούν σ’ ένα βίαιο καβγά. Μέσα στην έξαψη της οργής, τα πικρά αισθήματα που έτρεφαν και οι δυο σύζυγοι για πολύ καιρό έρχονται στην επιφάνεια, ξεθυμαίνουν και ξεχνιούνται—αυτό υποστηρίζει η θεωρία. Ώσπου να συμβεί αυτό, οι απογοητεύσεις που κρατούν μέσα τους σιγοβράζουν και φουσκώνουν, για να ξεχειλίσουν σε κάποια μελλοντική στιγμή. Αλλά υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να σας κάνουν αυτά τα ξεσπάσματα οργής να πείτε πράγματα που δεν τα πιστεύετε και να ανοίξουν πληγές που δεν κλείνουν. Μπορεί να φερθείτε στο άλλο άτομο τόσο άδικα που να δημιουργηθεί ένα χάσμα το οποίο δεν θα μπορέσετε μετά να γεφυρώσετε. Όπως προειδοποιεί το εδάφιο Παροιμίαι 18:19: «Αδελφός δυσαρεστηθείς υποτάσσεται δυσκολώτερα παρά οχυρά πόλις· αι δε διαφοραί αυτών είναι ως μοχλοί φρουρίου». Η ορθή συμβουλή που βρίσκεται στην Αγία Γραφή είναι: «Παύσον από της φιλονεικίας πριν εξαφθή».—Παροιμίαι 17:14.

ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΕΙΤΕ!

17. Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να μην αφήσουμε τις διαφωνίες να συσσωρευτούν μέσα μας και να πάρουν εκρηκτικές διαστάσεις;

¹⁷ Αντί να αφήνετε τις διαφωνίες να συσσωρεύονται μέσα σας μέχρι που να πάρουν τελικά εκρηκτικές διαστάσεις, είναι πολύ καλύτερο να τις συζητάτε αμέσως μόλις προκύπτουν. Ο συνεχής συλλογισμός γύρω από κάποιο λάθος θα το κάνει σχεδόν πάντα να φαίνεται χειρότερο απ’ όσο πραγματικά είναι. Ή συζητήστε το αμέσως ή ξεχάστε το. Μήπως πρόκειται για κάποιο περαστικό σχόλιο; Αφήστε το να περάσει. Χρειάζεται να συζητηθεί; Μήπως ο σύντροφός σας έκανε κάτι που σας στενοχώρησε; Μην εκδηλώνετε σκληρή αποδοκιμασία· προσπαθήστε ή να εγείρετε το ζήτημα σε μορφή ερώτησης ή να αναφέρετε κάτι που θα οδηγήσει στο να συζητηθεί αυτό. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να πείτε: «Αγάπη μου, υπάρχει κάτι που δεν καταλαβαίνω. Μπορείς να με βοηθήσεις;» Μετά, ακούστε προσεκτικά. Προσπαθήστε να καταλάβετε την άποψη του άλλου ατόμου. Προσέξτε την προειδοποίηση του εδαφίου Παροιμίαι 18:13: «Το να αποκρίνηταί τις πριν ακούση, είναι εις αυτόν αφροσύνη και όνειδος». Σε κανέναν μας δεν αρέσει να βιάζεται κάποιος να βγάλει λάθος συμπεράσματα για εμάς. Αντί, λοιπόν, να αντιδράσετε γρήγορα, προσπαθήστε να διακρίνετε την πρόθεση ή το κίνητρο που υπάρχει πίσω από την πράξη. Κάντε αυτό που συμβουλεύει το εδάφιο Παροιμίαι 20:5: «Η βουλή εν τη καρδία του ανθρώπου είναι ως ύδατα βαθέα· αλλ’ ο συνετός άνθρωπος θέλει ανασύρει αυτήν».

18. Τι θα μπορούσε να μας βοηθήσει να διώξουμε την κακή μας διάθεση;

¹⁸ Μήπως είστε δύσθυμος; Είναι δύσκολο να ζει κανείς μ’ ένα δύσθυμο άτομο. Μερικοί υποστηρίζουν ότι η δυσθυμία δεν ελέγχεται από τον άνθρωπο, αλλά ότι επηρεάζεται από χημικά στοιχεία του εγκεφάλου. Είτε είναι έτσι είτε όχι, τα αισθήματα είναι μεταδοτικά. Εκείνοι που είναι γύρω μας μπορούν να μας μεταδώσουν και χαρά και κατάθλιψη. Η μουσική μπορεί να μας δημιουργήσει διάφορα είδη ψυχικών διαθέσεων. Το ίδιο μπορούν να κάνουν και οι ιστορίες. Οι σκέψεις που φιλοξενούμε στο μυαλό μας επηρεάζουν το πώς αισθανόμαστε. Αν σκέφτεστε συνεχώς αρνητικά πράγματα, θα έχετε κατάθλιψη· με λίγη θέληση μπορείτε να αναγκάσετε το μυαλό σας να κάνει θετικές, αισιόδοξες σκέψεις. Διατηρήστε αυτές τις σκέψεις. (Φιλιππησίους 4:8) Αν το βρίσκετε αυτό δύσκολο, δοκιμάστε κάποια εντατική σωματική δραστηριότητα—κάντε κάποια σκληρή δουλειά, έστω κι αν πρόκειται να ξεριζώσετε αγριόχορτα ή να σφουγγαρίσετε το πάτωμα· βγείτε έξω για λίγο τρέξιμο ή περίπατο στο δάσος ή, ακόμα καλύτερα, βρείτε κάτι χρήσιμο να κάνετε για κάποιον άλλον—κάντε οτιδήποτε, αρκεί να είναι κάτι που θα στρέψει την προσοχή σας και την ενεργητικότητά σας αλλού. Είναι πολύ καλύτερο να καλλιεργείτε μια καλή διάθεση παρά να διατηρείτε μια κακή διάθεση. Και αυτό θα είναι πολύ πιο ευχάριστο για εσάς όπως θα είναι οπωσδήποτε και για το σύντροφό σας!

19. Πώς θα μπορούσε κάποιος να χειριστεί με κατανόηση τη δυσθυμία του γαμήλιου συντρόφου του;

¹⁹ Υπάρχουν, όμως, στιγμές που ορισμένα γεγονότα σας στενοχωρούν πολύ ή σας ταλαιπωρεί κάποια σοβαρή ασθένεια ή ένας πόνος. Ή, στην περίπτωση της συζύγου, ο έμμηνος κύκλος και η εγκυμοσύνη μεταβάλλουν πολύ την έκκριση ισχυρών ορμονών που επηρεάζουν το νευρικό της σύστημα και τα συναισθήματά της. Η γυναίκα μπορεί να αισθάνεται ένταση πριν από την περίοδό της, χωρίς να το αντιλαμβάνεται συνειδητά. Αυτός είναι ένας σοβαρός παράγοντας που πρέπει να θυμάται πάντα ο σύζυγος, ώστε αντί να εκνευρίζεται, να δείχνει ενόραση. Σε τέτοιες ειδικές περιστάσεις, και ο σύζυγος και η σύζυγος πρέπει να αναγνωρίζουν την αιτία που ευθύνεται για οποιαδήποτε αλλαγή στη διάθεση και να αντιδρούν με εποικοδομητικό τρόπο. ‘Η καρδιά του σοφού κάνει το στόμα του να δείχνει ενόραση και στα χείλια του προσθέτει πειστικότητα’. Και ‘ένας αληθινός σύντροφος αγαπάει πάντοτε, και είναι αδελφός που γεννιέται για όποτε υπάρχει στενοχώρια’.—Παροιμίαι 16:23, ΜΝΚ· 17:17, ΜΝΚ.

20-22. (α) Γιατί πρέπει να αποφεύγεται η αδικαιολόγητη ζηλοτυπία; (β) Τι μπορεί να κάνει κανείς για να δώσει στο γαμήλιο σύντροφό του ένα αίσθημα ασφάλειας;

²⁰ Είναι ζηλότυπος ο γαμήλιος σύντροφός σας; Είναι σωστό να είναι ένα άτομο ζηλότυπο για την υπόληψή του, καθώς και για το γάμο του. Όπως η αδρεναλίνη μπορεί και ξαναρχίζει τον καρδιακό παλμό, έτσι και η ζηλοτυπία υποκινεί την ψυχή να αμυνθεί για κάτι ιδιαίτερα αγαπητό. Το αντίθετο της ζηλοτυπίας είναι η αδιαφορία, και δεν πρέπει να νιώθουμε αδιαφορία για το γάμο μας.

²¹ Αλλά υπάρχει κι άλλο ένα είδος ζηλοτυπίας, ένα είδος που υποκινείται από ανασφάλεια και τρέφεται από τη φαντασία. Μια τέτοια παράλογη, καταπιεστική ζηλοτυπία μετατρέπει το γάμο σε δυσάρεστη φυλακή, όπου η εμπιστοσύνη και η αληθινή αγάπη δεν μπορούν να επιβιώσουν. «Η αγάπη δεν φθονεί [δεν είναι ζηλότυπη, ΜΝΚ]» με τέτοιο τρόπο, και η βασανιστική ζηλοτυπία είναι «σαπρία των οστέων».—1 Κορινθίους 13:4· Παροιμίαι 14:30.

²² Αν ο γαμήλιος σύντροφός σας έχει δικαιολογημένη αιτία να αισθάνεται ανασφάλεια, πράγμα που τον οδηγεί σε ζηλοτυπία, να απομακρύνετε αμέσως αυτή την αιτία. Αν δεν υπάρχει πραγματική αιτία, κάντε ό,τι μπορείτε για να αναπτύξετε την εμπιστοσύνη του ζηλότυπου συντρόφου σας με λόγια και, το πιο σπουδαίο ακόμα, με τις πράξεις σας. Αγγίξτε την καρδιά του!

23. Τι θα μπορούσε να λάβει επωφελώς υπόψη του ένα άτομο όταν έχει την τάση να ζητάει βοήθεια από τρίτους για τη λύση προβλημάτων στο γάμο του;

²³ Μπορούν τρίτα άτομα να βοηθήσουν το αντρόγυνο να λύσει τις διαφορές του; Πιθανόν, αλλά δεν πρέπει να καλούνται να το κάνουν αυτό, εκτός αν συμφωνούν και οι δυο σύζυγοι. Πρώτα, «εκδίκασον την δίκην σου μετά του πλησίον σου· και μη ανακάλυπτε το μυστικόν άλλου». (Παροιμίαι 25:9) Υπάρχει ένας ιδιαίτερος κίνδυνος όταν καλούνται να μεσολαβήσουν συγγενείς. Είναι πιθανό να μην ενεργήσουν αμερόληπτα. Η Αγία Γραφή σοφά λέει: «Θέλει αφήσει ο άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα αυτού, και θέλει προσκολληθή εις την γυναίκα αυτού». (Γένεσις 2:24) Το ίδιο εφαρμόζεται και στη σύζυγο σε σχέση με τους γονείς της και το σύζυγό της. Ο σύζυγος και η σύζυγος, αντί να ζητούν από τους γονείς ή τα πεθερικά να μεσολαβήσουν και να πάρουν το μέρος του ενός γαμήλιου συντρόφου εναντίον του άλλου, πρέπει να είναι ενωμένοι μεταξύ τους, αναγνωρίζοντας ότι τα προβλήματά τους είναι δικά τους και ότι πρέπει να βρίσκουν μαζί τις λύσεις. Η προσφυγή σε τρίτους χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου γαμήλιου συντρόφου υποβιβάζει και τους δυο στα μάτια των άλλων. Αν έχετε μια ανοιχτή, ειλικρινή και γεμάτη αγάπη επικοινωνία μεταξύ σας, δεν υπάρχει λόγος να μην μπορείτε να λύνετε εσείς οι ίδιοι τα προβλήματά σας. Μπορείτε να συμβουλεύεστε και άλλα ώριμα άτομα, αλλά η λύση τελικά εξαρτάται από εσάς και το σύντροφό σας.

24, 25. Τι μπορεί να κάνει κανείς αν η περηφάνια παρεμβαίνει στη λύση ενός προβλήματος στο γάμο;

²⁴ ‘Μη έχετε δια τον εαυτόν σας μεγαλύτερη ιδέα από εκείνην που πρέπει να έχετε’, συμβουλεύει ο απόστολος Παύλος. (Ρωμαίους 12:3, ΚΔΤΚ) Και μετά, προσθέτει: ‘Να αναλαμβάνετε την ηγεσία στο να αποδίδετε τιμή ο ένας στον άλλον’. (Ρωμαίους 12:10, ΜΝΚ) Μερικές φορές, όταν θίγεται η περηφάνια μας, θα ήταν καλό να σκεφτόμαστε ότι δεν είμαστε δα και τόσο μεγάλοι. Ασφαλώς, δεν είμαστε μεγάλοι σε σύγκριση με τη γη, και η γη η ίδια είναι μικρή μέσα στο ηλιακό σύστημα, το οποίο, με τη σειρά του, είναι μικροσκοπικό μέσα στο σύμπαν. Στα μάτια του Ιεχωβά «πάντα τα έθνη . . . είναι ως μηδέν· . . . ολιγώτερον παρά το μηδέν και την ματαιότητα». (Ησαΐας 40:17) Τέτοιες σκέψεις μάς βοηθούν να αξιολογούμε σωστά τα πράγματα, να βλέπουμε ότι οι λόγοι της διαφωνίας δεν είναι τελικά και τόσο σοβαροί.

²⁵ Μερικές φορές, μπορεί και η αίσθηση του χιούμορ επίσης να μας βοηθήσει να μην παίρνουμε τον εαυτό μας πολύ στα σοβαρά. Το να μπορείτε να γελάτε με τον εαυτό σας είναι ένδειξη ωριμότητας και εξομαλύνει πολλές δυσκολίες στη ζωή.

«ΡΙΨΟΝ ΤΟΝ ΑΡΤΟΝ ΣΟΥ ΕΠΙ ΠΡΟΣΩΠΟΝ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ»

26, 27. Ποιες Γραφικές αρχές πρέπει να εφαρμόζονται όταν ο ένας γαμήλιος σύντροφος δεν βρίσκει ανταπόκριση από τον άλλον στις προσπάθειές του για τακτοποίηση των διαφορών με ειρηνικό τρόπο, και γιατί;

²⁶ Τι γίνεται αν ο σύντροφός σας δεν ανταποκρίνεται στις προσπάθειες που κάνετε για να λύσετε τις διαφορές σας ειρηνικά; Ακολουθήστε τη Γραφική συμβουλή: «Εις μηδένα μη ανταποδίδετε κακόν αντί κακού». Ο Ιησούς είναι το πρότυπο που πρέπει να μιμηθούμε: ‘Όταν του μιλούσαν άσχημα, αυτός δεν μιλούσε άσχημα σε ανταπόδοση’. Η κοινή συνήθεια μεταξύ των ανθρώπων είναι να ανταποδίδουν τα ίσα. Αλλά αν ακολουθείτε αυτό το δρόμο, τότε αφήνετε τους άλλους να σας διαμορφώνουν, να σας κάνουν αυτό που είστε. Στην πραγματικότητα, σας κάνουν ό,τι είναι οι ίδιοι. Αν αφήσετε να συμβεί αυτό, αρνείστε τον εαυτό σας, τις αξίες που υποστηρίζετε, τις αρχές που θεωρείτε πολύτιμες. Αντί γι’ αυτό, μιμηθείτε τον Ιησού, που παρέμεινε αυτός που ήταν και δεν τον άλλαξαν οι αδυναμίες εκείνων που τον περιέβαλλαν: «Εάν απιστώμεν, εκείνος μένει πιστός· να αρνηθή εαυτόν δεν δύναται».—Ρωμαίους 12:17· 1 Πέτρου 2:23, ΜΝΚ· 2 Τιμόθεον 2:13.

²⁷ Αν είστε αρκετά δυνατός να σταματήσετε έναν κύκλο κακού με το καλό, μπορεί να αρχίσετε έναν κύκλο καλού. «Η γλυκεία [ήπια, ΜΝΚ] απόκρισις καταπραΰνει θυμόν». (Παροιμίαι 15:1) Μια ήπια απάντηση δεν προέρχεται από αδυναμία, αλλά πηγάζει από δύναμη, και ο γαμήλιος σύντροφός σας θα το διακρίνει αυτό. Επειδή πάρα πολλοί άνθρωποι ανταποδίδουν τα ίσα, η εκδήλωση καλοσύνης από μέρους σας, που είναι ακριβώς το αντίθετο, μπορεί να μετατρέψει τον κύκλο του κακού σε κύκλο του καλού. Ορισμένα Γραφικά εδάφια το δείχνουν αυτό. «Όστις ποτίζει, θέλει ποτισθή και αυτός». «Με το αυτό μέτρον, με το οποίον μετρείτε, θέλει αντιμετρηθή εις εσάς». «Ρίψον τον άρτον σου επί πρόσωπον των υδάτων· διότι εν ταις πολλαίς ημέραις θέλεις ευρεί αυτόν». (Παροιμίαι 11:25· Λουκάς 6:38· Εκκλησιαστής 11:1) Μπορεί να χρειαστεί χρόνος μέχρι να αποφέρει η καλοσύνη σας συγκομιδή καλού από το σύντροφό σας. Δεν σπέρνετε ποτέ τη μια μέρα και θερίζετε την επόμενη. Όμως, «ό,τι αν σπείρη ο άνθρωπος, τούτο και θέλει θερίσει· . . . Ας μη αποκάμνωμεν δε πράττοντες το καλόν· διότι εάν δεν αποκάμνωμεν, θέλομεν θερίσει εν τω δέοντι καιρώ».—Γαλάτας 6:7-9.

28. Ποιες είναι μερικές από τις θαυμάσιες αρχές που περιέχει το Γραφικό βιβλίο των Παροιμιών, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη μιας ευτυχισμένης έγγαμης ζωής, και πώς;

²⁸ Να μερικά Γραφικά εδάφια και ερωτήσεις που θα ήταν καλό να εξετάσουν τα αντρόγυνα:

Παροιμίαι 14:29: «Ο μακρόθυμος έχει μεγάλην φρόνησιν· ο δε οξύθυμος ανεγείρει την αφροσύνην αυτού». Όταν δίνετε στον εαυτό σας χρόνο να σκεφτεί, δεν διαπιστώνετε συχνά ότι δεν υπάρχει σοβαρός λόγος να οργιστείτε;

Παροιμίαι 17:27: «Ο κρατών τους λόγους αυτού είναι γνωστικός· ο μακρόθυμος άνθρωπος είναι φρόνιμος [ο άνθρωπος που έχει διάκριση είναι ήρεμος στο πνεύμα, ΜΝΚ]». Κρατάτε εσείς το πνεύμα σας ήρεμο, και συγκρατείτε λόγια που θα εξόργιζαν το σύντροφό σας;

Παροιμίαι 25:11: «Λόγος λαληθείς πρεπόντως [στην κατάλληλη στιγμή, ΜΝΚ] είναι μήλα χρυσά εις ποικίλματα αργυρά». Τα λόγια που είναι κατάλληλα για κάποια στιγμή μπορεί να είναι ακατάλληλα για κάποια άλλη. Έχετε εσείς τη διορατικότητα να διακρίνετε ποια είναι τα κατάλληλα λόγια στην κατάλληλη στιγμή;

Παροιμίαι 12:18: «Ο φλύαρος [εκείνος που μιλάει απερίσκεπτα, ΜΝΚ] είναι ως τραύματα μαχαίρας· η δε γλώσσα των σοφών, ίασις». Προτού μιλήσετε, στέκεστε να σκεφτείτε τι επίδραση θα έχουν τα λόγια σας στο σύντροφό σας;

Παροιμίαι 10:19: «Εν τη πολυλογία δεν λείπει αμαρτία· αλλ’ όστις κρατεί τα χείλη αυτού, είναι συνετός». Μερικές φορές, όταν είμαστε αναστατωμένοι, λέμε και πράγματα που δεν τα πιστεύουμε, και μετά μετανιώνουμε που τα είπαμε. Προσέχετε να μη συμβεί αυτό σ’ εσάς;

Παροιμίαι 20:3: «Τιμή είναι εις τον άνθρωπον να παύη από της έριδος· πας δε άφρων εμπλέκεται εις ταύτην». Χρειάζονται δυο άτομα για να γίνει μια λογομαχία. Είστε αρκετά ώριμος ώστε να σταματήσετε πρώτος;

Παροιμίαι 10:12: «Το μίσος διεγείρει έριδας· αλλ’ η αγάπη καλύπτει πάντα τα σφάλματα». Μήπως αναμοχλεύετε συνέχεια παλιές διαμάχες ή αγαπάτε αρκετά το σύντροφό σας ώστε να τις ξεχνάτε;

Παροιμίαι 14:9, Νέα Αγγλική Βίβλος (New English Bible): «Ο ανόητος είναι πολύ υπερήφανος για να κάνει παραχωρήσεις· οι ευθείς γνωρίζουν τι σημαίνει συνδιαλλαγή». Μήπως είστε πολύ υπερήφανος για να κάνετε παραχωρήσεις και να επιζητάτε ειρήνη στο γάμο σας;

Παροιμίαι 26:20: «Όπου δεν είναι ξύλα, το πυρ σβύνεται». Μπορείτε να σταματήσετε να λογομαχείτε ή μήπως πρέπει εσείς να πείτε την τελευταία λέξη;

Εφεσίους 4:26: «Ο ήλιος ας μη δύη επί τον παροργισμόν σας». Μήπως εμμένετε στις διαφορές και παρατείνετε έτσι την άσχημη κατάσταση και για εσάς και για το σύντροφό σας;

29. Ποια είναι μερικά βασικά πράγματα που πρέπει να έχουμε υπόψη μας όταν επιζητούμε να διατηρήσουμε το γάμο μας ευτυχισμένο;

²⁹ Οι σοφές συμβουλές ωφελούν μόνο όταν μπαίνουν σε εφαρμογή. Δοκιμάστε τες. Παρόμοια, να είστε πρόθυμοι να δοκιμάσετε την υπόδειξη που σας κάνει ο σύντροφός σας. Δείτε αν έχει επιτυχία. Ποιος φταίει αν κάτι δεν πάει καλά; Αυτό δεν έχει σημασία. Σημασία έχει το πώς μπορούν να διορθωθούν τα πράγματα. Να είστε ευπροσάρμοστος, να εκφράζετε τις αντιρρήσεις σας, να τις συζητάτε, και να μην παίρνετε τον εαυτό σας πολύ στα σοβαρά. Να επικοινωνείτε! Αν ‘αγαπάτε το σύντροφό σας όπως τον εαυτό σας’, δεν θα είναι πολύ δύσκολο να προσαρμοστείτε στη γαμήλια σχέση και να την κάνετε ευτυχισμένη.—Ματθαίος 19:19.