Κεφάλαιο 13
Τα Χρόνια της Προχωρημένης Ηλικίας
1, 2. (α) Ποια προβλήματα μπορεί να παρουσιαστούν αφού φύγουν τα παιδιά από το σπίτι; (β) Πώς προσπαθούν μερικοί να χειριστούν το πρόβλημα του ότι γερνούν;
ΑΝ τη ζωή μας δεν τη γεμίζει κάποια δραστηριότητα, σωματική ή διανοητική, μας πιάνει ανία. Η ζωή μάς φαίνεται άδεια και γινόμαστε νευρικοί. Αυτό το πρόβλημα παρουσιάζεται μερικές φορές στους παντρεμένους όταν τα παιδιά τους μεγαλώσουν και φύγουν από το σπίτι. Για πολλά χρόνια, η ζωή τους ήταν γεμάτη από τις ευθύνες που είχαν ως γονείς. Τώρα, όλη αυτή η δραστηριότητα και η ευθύνη της ανατροφής παιδιών ξαφνικά τελείωσε.
2 Εκτός απ’ αυτό, καθώς περνούν τα χρόνια, αρχίζουν να παρουσιάζονται και μερικές σωματικές αλλαγές. Εμφανίζονται ρυτίδες, τα μαλλιά αρχίζουν να ασπρίζουν ή να πέφτουν, και παρουσιάζονται διάφοροι πόνοι που δεν είχαν εκδηλωθεί ποτέ άλλοτε. Το γεγονός είναι ότι γερνάμε. Μερικοί άνθρωποι αρνούνται να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και καταβάλλουν απεγνωσμένες προσπάθειες να αποδείξουν ότι εξακολουθούν να παραμένουν πάντα νέοι. Ξαφνικά αρχίζουν να αναπτύσσουν μεγάλη κοινωνική δραστηριότητα—τρέχουν στα πάρτι ή επιδίδονται υπερβολικά στα σπορ. Μ’ αυτές τις σπασμωδικές κινήσεις το άτομο βρίσκει κάτι να κάνει, βρίσκει όμως και ικανοποίηση; Αισθάνεται πραγματικά χρήσιμο στους άλλους ώστε η ζωή του να έχει αληθινό νόημα;
3. Μολονότι η αναψυχή μπορεί να είναι απολαυστική, τι πρέπει να αποφεύγεται;
3 Η αναψυχή μπορεί βέβαια να είναι απολαυστική. Και στα χρόνια της προχωρημένης σας ηλικίας μπορεί να διαπιστώσετε ότι έχετε διαθέσιμο χρόνο για να κάνετε μερικά πράγματα που δεν μπορούσατε να κάνετε όταν τα παιδιά σας ήταν ακόμα μικρά. Το να αφήσετε, όμως, την αναζήτηση απολαύσεων να γίνει το κύριο ενδιαφέρον σας μπορεί να φέρει σοβαρά προβλήματα.—2 Τιμόθεον 3:4, 5· Λουκάς 8:4-8, 14.
Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΟΤΗΤΑΣ
4, 5. Τι μπορεί να συμβεί όταν ένα άτομο προχωρημένης ηλικίας πιστεύει πως πρέπει να αποδείξει ότι εξακολουθεί να είναι ελκυστικό στο αντίθετο φύλο;
4 Σ’ αυτό το στάδιο της ζωής, δεν είναι λίγοι εκείνοι που φαίνεται να πιστεύουν ότι πρέπει να αποδείξουν πως εξακολουθούν να είναι ελκυστικοί στο αντίθετο φύλο. Η αρχή μπορεί να είναι το φλερτάρισμα με κάποιο άτομο σε μια κοινωνική συγκέντρωση ή αλλού. Οι άντρες, ιδιαίτερα, «τα φτιάχνουν» με νεαρές γυναίκες, και σ’ αυτό τον καιρό της «νέας ηθικής» υπάρχουν και πολλές γυναίκες που αναζητούν επιβεβαίωση της ελκυστικότητάς τους με το να έχουν εξώγαμες σχέσεις. Μερικοί, μολονότι μπορεί να είναι πολλά χρόνια παντρεμένοι, αρχίζουν να καλλιεργούν την ιδέα να αρχίσουν μια «καινούρια ζωή» μ’ ένα νέο γαμήλιο σύντροφο. Μπορεί να προσπαθούν να δικαιολογήσουν αυτό που κάνουν τονίζοντας τα σφάλματα του γαμήλιου συντρόφου τους—ενώ γενικά παίρνουν στα ελαφρά τα δικά τους ελαττώματα, στα οποία περιλαμβάνεται η έλλειψη πιστότητας και προς το σύντροφό τους και προς τις δίκαιες αρχές.
5 Ίσως ξέρουν ότι ο Ιησούς είπε: «Όστις χωρισθή την γυναίκα αυτού εκτός δια πορνείαν [πορνεία: χονδροειδής σεξουαλική ανηθικότητα] και νυμφευθή άλλην, γίνεται μοιχός». Μολονότι ο Ιησούς εδώ τόνισε ότι δεν είναι σωστό να χωρίζει κανείς το γαμήλιο σύντροφό του «δια πάσαν αιτίαν», αυτά τα άτομα είναι πρόθυμα να χρησιμοποιήσουν οποιαδήποτε αιτία για διαζύγιο επιτρέπουν οι κοσμικοί νόμοι. (Ματθαίος 19:3-9) Κατόπιν, συνάπτουν ένα νέο γάμο με κάποιο άτομο, με το οποίο συχνά συνδέονταν πριν ακόμα βάλουν μπροστά το διαζύγιο. Μολονότι γνωρίζουν τι λέει ο Λόγος του Θεού γι’ αυτή τη διαγωγή, συμπεραίνουν ότι ο Θεός, με το μεγάλο του έλεος, θα δείξει «κατανόηση».
6. Πώς θεωρεί ο Ιεχωβά Θεός την έλλειψη σεβασμού για τη συνθήκη του γάμου;
6 Για να μη δελεαστούμε κι εμείς απ’ αυτόν τον ανήθικο τρόπο σκέψης, καλά θα κάνουμε να εξετάσουμε τι είπε ο Ιεχωβά, μέσω του προφήτη του Μαλαχία, στο λαό Ισραήλ: ‘Εκάμετε . . . τούτο· εκαλύπτετε το θυσιαστήριον του Ιεχωβά με δάκρυα, με κλαυθμόν και με στεναγμούς· όθεν δεν αποβλέπει πλέον [με επιδοκιμασία] εις την προσφοράν και δεν δέχεται αυτήν με ευαρέστησιν εκ της χειρός σας. Και λέγετε, Δια τι; Διότι ο Ιεχωβά εστάθη μάρτυς μεταξύ σού και της γυναικός της νεότητός σου, προς την οποίαν συ εφέρθης δολίως· . . . Δια τούτο προσέχετε εις το πνεύμα σας, και ας μη φέρηται μηδείς απίστως προς την γυναίκα της νεότητος αυτού. Διότι ο Ιεχωβά, ο Θεός του Ισραήλ, λέγει ότι μισεί τον αποβάλλοντα αυτήν’. (Μαλαχίας 2:13-16) Ναι, η απιστία στις σχέσεις με το γαμήλιο σύντροφο και η έλλειψη σεβασμού για τη συνθήκη του γάμου καταδικάζονται από τον Θεό· βλάπτουν τη σχέση του ατόμου με τον Ζωοδότη του.
7. Γιατί δεν οδηγεί σε ευτυχία η έλλειψη σεβασμού για τη συνθήκη του γάμου;
7 Μήπως αυτή η πορεία οδηγεί σε μια καλύτερη ζωή; Και βέβαια όχι. Οι καινούριοι γάμοι, που κάνουν τέτοιου είδους άτομα, στηρίζονται σε ασταθές έδαφος. Πρώτα απ’ όλα, έχουν δείξει ότι, ακόμα και σ’ αυτή την πιο πολύτιμη σχέση, δεν αποδείχθηκαν αξιόπιστοι. Είναι αλήθεια ότι ίσως διακρίνουν κάτι ελκυστικό στην προσωπικότητα του νέου συντρόφου, που ο προηγούμενος σύντροφός τους δεν είχε. Αλλά για να το αποκτήσουν αυτό, επιδίωξαν τη δική τους ευχαρίστηση άσχετα με τον πόνο και τη θλίψη που προξένησαν στον άλλον. Σίγουρα αυτή δεν είναι ιδιότητα που συμβάλλει στη συζυγική ευτυχία.
8. Στο γάμο, τι είναι πιο πολύτιμο από τη φυσική ομορφιά;
8 Η ομορφιά τού να παραμένει κανείς πιστός στο γαμήλιο σύντροφό του υπερβαίνει κατά πολύ οποιαδήποτε φυσική ομορφιά. Η φυσική ομορφιά αναπόφευκτα μαραίνεται με τα χρόνια, αλλά η ομορφιά της πιστής αφοσίωσης μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο. Το να θέλετε την ευτυχία ενός άλλου ατόμου και να έχετε την προθυμία να βάλετε τα συμφέροντά του πάνω από τα δικά σας μπορεί να σας φέρει διαρκή ικανοποίηση, επειδή πραγματικά «μακάριον είναι να δίδη τις μάλλον παρά να λαμβάνη». (Πράξεις 20:35) Αν δυο άτομα είναι πολλά χρόνια παντρεμένα, και αν έχουν καλή επικοινωνία μεταξύ τους και εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον, αν έχουν μοιραστεί τις δουλειές, τους στόχους και τις ελπίδες τους, τις δύσκολες και τις καλές στιγμές—και τα έκαναν όλα αυτά από αγάπη—οι ζωές τους θα είναι γνήσια ενωμένες και συνυφασμένες. Έχουν πολλά κοινά—από διανοητική, συναισθηματική και πνευματική άποψη. Η ρομαντική αγάπη που, κατά κάποιο τρόπο, δεν τους άφηνε πριν από το γάμο να δουν ο ένας τα σφάλματα του άλλου, θα δώσει τη θέση της σε μια ολοκάρδια αφοσίωση που κάνει τον καθένα να βλέπει τα μειονεκτήματα του άλλου σαν μια ευκαιρία να βοηθήσει, να καλύψει μια ανάγκη. Μεταξύ τους υπάρχει ένα αίσθημα γνήσιας εμπιστοσύνης, ένα αίσθημα ασφάλειας, επειδή γνωρίζουν ότι θα μείνουν ο ένας στο πλευρό του άλλου ό,τι προβλήματα κι αν παρουσιαστούν. Γι’ αυτούς, φαίνεται πολύ φυσικό πράγμα να μένουν πιστοί ο ένας στον άλλον. Όπως λέει το εδάφιο Μιχαίας 6:8: ‘Αυτός σοι έδειξεν, άνθρωπε, τι το καλόν· και τι ζητεί ο Ιεχωβά παρά σου, ειμή να πράττης το δίκαιον και να αγαπάς έλεος [την όσια αγάπη, ΜΝΚ, υποσημείωση] και να περιπατής ταπεινώς μετά του Θεού σου;’
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕΓΑΛΩΣΑΝ—ΜΙΑ ΝΕΑ ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ
9-11. (α) Είναι σκοπός του Θεού να παραμείνει η σχέση μεταξύ γονέων και παιδιών ακριβώς η ίδια σε όλη τη ζωή; (β) Πώς επηρεάζει αυτό τις συμβουλές που μπορεί να δώσουν οι γονείς σε παιδιά που έχουν πια μεγαλώσει; (γ) Όταν τα παιδιά τους παντρευτούν, ποιανού την ηγεσία πρέπει να σέβονται οι γονείς;
9 Μολονότι ο σύζυγος και η σύζυγος θα παραμείνουν μαζί σ’ όλη τους τη ζωή, δεν είναι διευθέτηση του Δημιουργού να συμβαίνει το ίδιο ανάμεσα στους γονείς και στα παιδιά τους. Είναι αλήθεια ότι όταν τα παιδιά σας ήταν στην ανάπτυξη, σας χρειάζονταν κάθε μέρα. Δεν ήταν μόνο οι υλικές τους ανάγκες που έπρεπε να φροντίσετε, αλλά χρειάζονταν παράλληλα και καθοδήγηση. Όταν τα παιδιά δεν ανταποκρίνονταν πρόθυμα, ίσως εσείς να επιμένατε για ορισμένα πράγματα που ήταν για το καλό τους. Αλλά όταν τα παιδιά ανοίξουν δικό τους σπιτικό, η σχέση σας μ’ αυτά αλλάζει σε κάποιο βαθμό. (Γένεσις 2:24) Αυτό δεν σημαίνει ότι τα αισθήματά σας για τα παιδιά σας αλλάζουν, αλλά ότι συμβαίνει μια μετάθεση ευθύνης. Ο τρόπος, λοιπόν, με τον οποίο ενεργείτε απέναντί τους είναι αυτό που πρέπει να αλλάξει.
10 Μερικές φορές τα παιδιά σας μπορεί ακόμα να χρειάζονται συμβουλές. Και θα είναι απόδειξη σοφίας να δίνουν προσοχή στις σωστές συμβουλές εκείνων που έχουν περισσότερη πείρα στη ζωή. (Παροιμίαι 12:15· 23:22) Αλλά όταν δίνετε συμβουλές σε γιους ή κόρες που ζουν πια στο δικό τους σπίτι, είναι σοφό να το κάνετε αυτό μ’ έναν τρόπο που να δείχνει πως αναγνωρίζετε το γεγονός ότι τις αποφάσεις τώρα τις παίρνουν αυτοί.
11 Αυτό είναι πολύ σπουδαίο αν τα παιδιά έχουν παντρευτεί. Υπάρχουν μερικές χώρες όπου τα καθιερωμένα έθιμα θέτουν τη νύφη κάτω από την επίβλεψη της πεθεράς της. Σε άλλα μέρη, τα πεθερικά ασκούν έντονη επιρροή στις οικογενειακές υποθέσεις. Φέρνει, όμως, αυτό πραγματικά την ευτυχία; Ο Δημιουργός της οικογένειας γνωρίζει ποιο είναι το καλύτερο, και λέει: «Θέλει αφήσει ο άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα αυτού, και θέλει προσκολληθή εις την γυναίκα αυτού». (Γένεσις 2:24) Η ευθύνη των αποφάσεων δεν βαρύνει τώρα ούτε τους γονείς του άντρα ούτε τους γονείς της γυναίκας, αλλά τον ίδιο τον άντρα. «Ο ανήρ είναι κεφαλή της γυναικός, καθώς και ο Χριστός κεφαλή της εκκλησίας», λέει ο Λόγος του Θεού. (Εφεσίους 5:23) Η χαρά που θα αποκομίζετε καθώς θα κάνετε διάφορα πράγματα για τα παιδιά σας, που έχουν πια μεγαλώσει, και αργότερα για τα εγγόνια σας, μπορεί να αυξηθεί πολύ, όταν σέβεστε αυτή τη διευθέτηση.
ΒΡΕΙΤΕ ΧΑΡΑ ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ
12. (α) Αφού τα παιδιά ανοίξουν δικό τους σπίτι, πώς θα μπορούσαν οι γονείς να κάνουν πιο βαθιά την αγάπη που έχουν ο ένας για τον άλλο; (β) Τι άλλο μπορούν να κάνουν οι γονείς για να αποκτήσει η ζωή τους περισσότερο νόημα;
12 Όλοι θέλουμε να νιώθουμε ότι η ζωή μας χρησιμεύει σε κάτι, ότι έχει νόημα. Η ικανοποίηση αυτής της ανάγκης είναι σημαντική για την υγεία σας. Εκτός από τα παιδιά σας, υπάρχουν και πολλοί άλλοι τους οποίους μπορείτε να βοηθήσετε ώστε να μην αισθάνονται κάποιο κενό στη ζωή τους. Τι θα λέγατε για το δικό σας γαμήλιο σύντροφο; Όσο τα παιδιά σας ήταν ακόμα στην ανάπτυξη, μεγάλο μέρος της προσοχής σας κατευθυνόταν σ’ αυτά. Τώρα έχετε την ευκαιρία να κάνετε πιο πολλά πράγματα προσωπικά ο ένας για τον άλλον. Αυτό μπορεί να κάνει τη σχέση σας ακόμα πιο βαθιά. Αλλά γιατί να περιορίσετε τις καλές σας πράξεις μόνο στο δικό σας σπίτι; Μπορείτε να ‘πλατυνθείτε’, βοηθώντας γείτονες που είναι άρρωστοι ή κρατώντας συντροφιά σε ηλικιωμένους που νιώθουν μοναξιά ή παρέχοντας υλική βοήθεια, με όποιους τρόπους μπορείτε, σε άτομα που περιέρχονται σε υλική ανάγκη χωρίς να φταίνε οι ίδιοι γι’ αυτό. (2 Κορινθίους 6:11, 12) Η Αγία Γραφή μάς λέει για τη Δορκάδα, μια γυναίκα που την αγαπούσαν πολύ επειδή «ήτο πλήρης αγαθών έργων και ελεημοσυνών, τας οποίας έκαμνε» σε χήρες. (Πράξεις 9:36, 39) Επαινεί όσους δείχνουν καλοσύνη σ’ εκείνους που υποφέρουν. (Παροιμίαι 14:21) Οι Γραφές περιλαμβάνουν και το ‘να φροντίζει κανείς ορφανά και χήρες στη θλίψη τους’ ως ζωτικό μέρος της λατρείας που ευαρεστεί τον Θεό. (Ιακώβου 1:27, ΜΝΚ) Και η Αγία Γραφή μάς ενθαρρύνει επίσης: «Την δε αγαθοποιίαν και το μεταδοτικόν [το να μοιράζεστε πράγματα με άλλους, ΜΝΚ] μη λησμονείτε, διότι εις τοιαύτας θυσίας ευαρεστείται ο Θεός».—Εβραίους 13:16.
13. Ποιο κίνητρο κάνει την παροχή βοήθειας σε άλλους να αξίζει;
13 Μήπως αυτό σημαίνει ότι το μυστικό της ευτυχίας είναι να απασχολείται κανείς αποκλειστικά σε φιλανθρωπικές πράξεις; Στην πραγματικότητα, αν το κίνητρο δεν είναι πνευματικό, αν δεν είναι η επιθυμία να μιμηθείτε τον Θεό στην εκδήλωση αγάπης, η πορεία αυτή μπορεί να οδηγήσει σε διάψευση των προσδοκιών σας. (1 Κορινθίους 13:3· Εφεσίους 5:1, 2) Γιατί; Επειδή μπορεί να απογοητευτείτε όταν οι άλλοι δεν εκτιμήσουν την καλοσύνη σας ή όταν προσπαθήσουν να επωφεληθούν ανέντιμα από τη γενναιοδωρία σας.
14, 15. Τι είναι εκείνο που κάνει τη ζωή αληθινά ευτυχισμένη και ικανοποιητική;
14 Από την άλλη μεριά, όταν κάποιος αληθινά χρησιμοποιεί τη ζωή του για να υπηρετεί τον Θεό, η μεγαλύτερη ικανοποίησή του προέρχεται από το ότι γνωρίζει πως αυτό που κάνει δίνει ευχαρίστηση στον Δημιουργό του. Η ικανότητά του να ενεργεί προς όφελος των άλλων δεν περιορίζεται από τους υλικούς του πόρους. Αυτός έχει «το ευαγγέλιον της δόξης του μακαρίου Θεού», του Ιεχωβά, και το προνόμιο να το μοιράζεται με άλλους. (1 Τιμόθεον 1:11) Γνωρίζει από την Αγία Γραφή πώς να αντιμετωπίζει τα προβλήματα της ζωής τώρα και ποια είναι η μεγαλειώδης ελπίδα που επιφυλάσσει ο Θεός για το μέλλον. Και τι ευχαρίστηση είναι να μοιράζεται κάποιος αυτά τα καλά νέα με άλλους, και κατόπιν να κατευθύνει την προσοχή τους στην Πηγή των καλών νέων, τον Ιεχωβά Θεό! Όπως είπε ο θεόπνευστος συγγραφέας του εδαφίου Ψαλμός 147:1: ‘Αινείτε τον Ιεχωβά· διότι είναι καλόν να ψάλλωμεν εις τον Θεόν ημών· διότι είναι τερπνόν, η αίνεσις πρέπουσα’.
15 Μόνο όταν κατανοούμε το θέλημα του Ιεχωβά σχετικά με τη ζωή και τον τιμάμε, η ζωή μας γεμίζει νόημα. (Αποκάλυψις 4:11) Θα έχετε γνήσια ικανοποίηση αν, στο βαθμό που επιτρέπουν οι περιστάσεις σας, συμμετέχετε πλήρως στη μετάδοση των αληθειών της Αγίας Γραφής σε άλλους ανθρώπους. Μολονότι τα δικά σας παιδιά θα έχουν μεγαλώσει πια, θα χαίρεστε να βοηθάτε ‘πνευματικά παιδιά’ να μεγαλώσουν κι αυτά. Καθώς θα τα βλέπετε να αναπτύσσονται και να γίνονται ώριμοι Χριστιανοί, θα αισθάνεστε όπως και ο απόστολος Παύλος, όταν έγραψε σε μερικούς τους οποίους είχε βοηθήσει μ’ αυτόν τον τρόπο: «Τις η ελπίς ημών ή η χαρά ή ο στέφανος της καυχήσεως; . . . Διότι σεις είσθε η δόξα ημών και η χαρά».—1 Θεσσαλονικείς 2:19, 20.
ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΕΥΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΟΣ ΟΤΑΝ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΟΙ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ
16, 17. (α) Όταν πρόκειται για προβλήματα, τι πρέπει να αποφεύγεται; (β) Ακόμα κι αν ένα άτομο χάσει το σύντροφό του λόγω θανάτου, τι μπορεί να το βοηθήσει να μην είναι μόνο στην αντιμετώπιση των νέων προβλημάτων;
16 Κάποτε, φυσικά, έρχεται καιρός που πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν πια να κάνουν τόσο πολλά όσα έκαναν άλλοτε. Χρειάζεται να είναι πρόθυμοι να κάνουν προσαρμογές. Εκεί που υπάρχουν προβλήματα υγείας, αυτά χρειάζονται φροντίδα. Θα είναι σοφό, όμως, να είστε ισορροπημένοι, να μην απορροφηθείτε τόσο πολύ απ’ αυτά ώστε να μη διακρίνετε τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται κάθε μέρα στη ζωή σας. Προβλήματα θα υπάρχουν, και αν υπάρχει κάτι εποικοδομητικό που μπορεί κανείς να κάνει γι’ αυτά, είναι σοφό να το κάνει. Αλλά η στενοχώρια δεν φέρνει κανένα καλό, και η επιθυμία να ήταν διαφορετικά τα πράγματα δεν τα μεταβάλλει. Αντί, λοιπόν, να επιθυμείτε το παρελθόν, επωφεληθείτε από τις ευκαιρίες που προσφέρει το παρόν.
17 Το ίδιο ισχύει αν, στα χρόνια της προχωρημένης ηλικίας σας, βρεθείτε πάλι μόνος. Αν είχατε έναν ευτυχισμένο γάμο, ασφαλώς θα διατηρείτε τρυφερές αναμνήσεις. Αλλά η ζωή συνεχίζεται, και τώρα είναι καιρός που χρειάζονται προσαρμογές. Υπάρχουν νέα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσετε, και αν ζείτε μ’ έναν τρόπο που δείχνει πίστη στον Θεό, δεν θα είστε μόνος στην αντιμετώπισή τους.—Ψαλμός 37:25· Παροιμίαι 3:5, 6.
18-20. Ποιοι παράγοντες δίνουν νόημα στη ζωή, ακόμα και στα χρόνια της προχωρημένης ηλικίας;
18 Παρά τις δυσάρεστες πλευρές της ζωής, υπάρχουν πολλά που μπορούν να μας φέρουν χαρά—καλοί φίλοι, ευκαιρίες να κάνουμε διάφορα πράγματα για τους άλλους, η απόλαυση ενός καλού γεύματος, ένα φαντασμαγορικό ηλιοβασίλεμα, το κελάηδημα των πουλιών. Επίσης, μολονότι οι παρούσες περιστάσεις μας μπορεί να μην είναι ιδανικές, έχουμε τη διαβεβαίωση του Θεού ότι θα τερματίσει την ανομία και θα αφαιρέσει από την ανθρωπότητα κάθε θλίψη, στενοχώρια, ασθένεια, και τον ίδιο το θάνατο ακόμη.—Αποκάλυψις 21:4.
19 Είναι αλήθεια ότι εκείνος που είχε σε μεγάλο βαθμό υλιστική άποψη για τη ζωή, μπορεί να διαπιστώσει ότι τα χρόνια της προχωρημένης του ηλικίας είναι άδεια. Ο συγγραφέας του βιβλίου Εκκλησιαστής περιέγραψε τα αποτελέσματα αυτού του τρόπου ζωής, λέγοντας: «Τα πάντα [είναι] ματαιότης». (Εκκλησιαστής 12:8) Αλλά για άντρες πίστης, όπως ήταν ο Αβραάμ και ο Ισαάκ, η Αγία Γραφή λέει ότι έφτασε ο καθένας τους στο τέλος της ζωής του ‘γέροντας και ικανοποιημένος’. (Γένεσις 25:8, ΜΝΚ· 35:29, ΜΝΚ) Πού οφείλεται η διαφορά; Αυτοί οι άντρες είχαν πίστη στον Θεό. Ήταν πεπεισμένοι ότι, στον ορισμένο καιρό του Θεού, οι νεκροί θα ξαναζούσαν, και απέβλεπαν στον καιρό που ο ίδιος ο Θεός θα ίδρυε μια δίκαιη κυβέρνηση για όλη την ανθρωπότητα.—Εβραίους 11:10, 19.
20 Και στη δική σας κατάσταση, επίσης, αν δεν αφήνετε τα προβλήματα του παρόντος να σας εμποδίζουν να βλέπετε τα πολλά όμορφα πράγματα που είναι γύρω σας, καθώς και το θαυμαστό μέλλον που επιφυλάσσει ο Θεός για τους δούλους του, η ζωή σας θα έχει νόημα, και η κάθε μέρα θα σας φέρνει χαρά, σε όλα τα χρόνια της προχωρημένης σας ηλικίας.
[Εικόνα στη σελίδα 176]
Όσο περισσότερο δυο άνθρωποι ζουν μαζί, τόσο περισσότερο οι δυο τους γίνονται ένα