Όταν Αγνοούνται Προειδοποιήσεις και Όταν Δοκιμάζεται ο Θεός

«Ούτε καν όταν το νερό είχε φτάσει στους αστραγάλους τους δεν έλεγαν να το βάλουν στα πόδια».—El Pais, Κολομβία.

ΑΥΤΟΣ ο τίτλος, παρμένος από κάποια κολομβιανή ημερήσια εφημερίδα, ρίχνει φως σε μια από τις αιτίες για την τρομερή απώλεια σε ανθρώπινες ζωές που προκάλεσε η συμφορά που έπληξε το Αρμέρο το Νοέμβριο του 1985. Η Ντόρα Ελίζα Ράντα Εσγκέρα, τηλεφωνήτρια στο Αρμέρο, όταν είδε τις στάχτες που έπεφταν, καθώς και το φουσκωμένο ποτάμι, αντιλήφθηκε τον κίνδυνο και αποφάσισε να σηκωθεί να φύγει. Προειδοποίησε και τους συναδέλφους της στο τηλεφωνικό κέντρο ότι σύντομα θα ξεσπούσε η καταστροφή. Η ίδια εξήγησε αργότερα: «Έβλεπαν το νερό, που . . . έτρεχε ορμητικά, πολύ ορμητικά, αλλά ακόμη και τότε δεν το κουνούσαν από ’κεί». Η Ντόρα έφυγε από την καταδικασμένη πόλη και γλίτωσε.

Οι υπόλοιποι τηλεφωνητές βρήκαν το θάνατο όπως και περίπου 21.000 άλλοι που χάθηκαν όταν το ηφαίστειο Νεβάντο ντελ Ρουίζ ξέρασε έναν ακατάσχετο χείμαρρο από ηφαιστειακή λάσπη, πάγο και κοτρώνες. Μεταξύ εκείνων που αφανίστηκαν, ήταν ο δήμαρχος της πόλης καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της τοπικής αστυνομικής δύναμης, γεγονός που υποδηλώνει ότι σχεδόν κανένας δεν πήρε στα σοβαρά την απειλή—όταν το έκαναν ήταν ήδη πολύ αργά.

Γιατί δεν Σηκώθηκαν Αμέσως να Φύγουν;

Σημάδια και προειδοποιήσεις για τον ερχομό της καταστροφής είχαν δώσει το παρόν. Τότε γιατί τόσο πολλοί κάτοικοι του Αρμέρο δεν τους έδωσαν σημασία; Κατ’ αρχήν, όταν δόθηκε επίσημη προειδοποίηση ήταν αργά· η καταστροφή χτυπούσε ήδη την πόλη. Προηγουμένως, είχαν πει στον κόσμο να είναι ήσυχοι, τους είχαν πει ότι μπορεί και να γινόταν κάποια πλημμύρα, αλλά ότι δεν θα ήταν τίποτα το σοβαρό. Κι όμως, τα νερά του ποταμού Λαγκουνίλα ξεχύθηκαν, σκορπίζοντας κυριολεκτικά το θάνατο, και αφάνισαν την πόλη από το πρόσωπο της γης.

Πιθανόν, μερικοί να μην ήθελαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και τα αποκτήματά τους, γιατί ήξεραν ότι οι λωποδύτες δεν θα αργούσαν να μπουν και να τα κλέψουν. Αυτό αποδείχτηκε πραγματική απειλή. Ο στρατός σκότωσε μερικούς τέτοιους λαφυραγωγούς. Μερικοί που επέζησαν από την καταστροφή γύρισαν πίσω στα πλημμυρισμένα τους σπίτια και βρήκαν τις κλειδαριές βγαλμένες από τις πόρτες και όσο για τα πράγματα αξίας που είχαν, αυτά είχαν κάνει φτερά. Αλλά οι περισσότεροι κάτοικοι δεν ξαναγύρισαν ποτέ στα σπίτια τους—τους πρόλαβε ο θάνατος. Και στις πιο πολλές περιπτώσεις, δεν έμειναν ούτε καν τα σπίτια όρθια για να περιμένουν την επιστροφή των ενοίκων τους.

Άλλοι ίσως να νόμιζαν ότι ο Θεός ή η Παρθένα Μαρία θα έκαναν κάτι για χάρη τους. Είναι όμως λογικό να αναμένουμε σήμερα να παρεμβαίνει ο Θεός για χάρη ορισμένων όταν χτυπά κάποια φυσική καταστροφή; Γιατί θα έπρεπε να σωθούν ορισμένοι με θεϊκή παρέμβαση ενώ κάποιοι άλλοι, σε παρόμοιες συνθήκες, να αφεθούν να πεθάνουν;

Υπάρχει βάσιμος λόγος για να πιστεύει κανείς ότι, όσο ζει, θα του παρέχει ο Θεός θαυματουργική και ειδική προστασία; Μπορεί, λόγου χάρη, ένας οδηγός να αφήνει την τύχη του στα χέρια τού «φύλακα αγγέλου» του ή του «αγίου» της αρεσκείας του; Αυτή η άποψη είναι αβάσιμη αφού πάμπολλοι ειλικρινείς Καθολικοί πέθαναν σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα, παρ’ όλα τα εικονισματάκια του «Αγίου» Χριστόφορου που είχαν. Ή μήπως θα έπρεπε να πιστεύει ο Χριστιανός ότι έχει την ειδική προστασία του Θεού όταν κάνει ένα αεροπορικό ταξίδι; Τι θα πούμε για το θέμα της ειδικής προστασίας στην περίπτωση που ενασχολούμαστε σε κάποιο επικίνδυνο σπορ; Είναι λογικό να δοκιμάζουμε τον Θεό σ’ αυτές τις καταστάσεις;

Το Χέρι του Ιεχωβά δεν Σμικρύνεται

Οι Γραφές μάς βοηθούν να καταλάβουμε ότι υπάρχουν περιπτώσεις που ο Ιεχωβά Θεός μπορεί να παρέμβει υπέρ του λαού του, όταν επηρεάζεται το κήρυγμα των καλών νέων της Βασιλείας ή όταν απειλείται η εκκλησία του. Ο προφήτης Ησαΐας μάς διαβεβαιώνει: «Ιδού, η χειρ του Κυρίου [Ιεχωβά (ΜΝΚ)] δεν εσμικρύνθη, ώστε να μη δύναται να σώση, ουδέ το ωτίον αυτού εβάρυνεν, ώστε να μη δύναται να ακούση».—Ησαΐας 59:1.

Μιλώντας για τους αποστόλους, η Αγία Γραφή δίνει σαφέστατα παραδείγματα του προστατευτικού χεριού του Ιεχωβά. Ο Βασιλιάς Ηρώδης, για να κερδίσει την εύνοια των Ιουδαίων, φυλάκισε τον Πέτρο και έβαλε να τον φρουρούν πολλοί στρατιώτες. Η εκκλησία της Ιερουσαλήμ προσευχόταν θερμά για τον Πέτρο. Τι συνέβη; Ένας άγγελος του Ιεχωβά ήρθε και απελευθέρωσε τον Πέτρο από τη φυλακή. Ο ίδιος ο Πέτρος τα είχε χάσει με ό,τι συνέβαινε. Τελικά, συνειδητοποίησε τι γινόταν και είπε: «Τώρα γνωρίζω αληθώς ότι Κύριος [Ιεχωβά (ΜΝΚ)] εξαπέστειλε τον άγγελον αυτού και με ηλευθέρωσεν εκ της χειρός του Ηρώδου».—Πράξεις 12:1-11.

Η ίδια αφήγηση μάς λέει ότι ο Ηρώδης είχε ήδη θανατώσει τον απόστολο Ιάκωβο, τον αδελφό του Ιωάννη. Ο Ιεχωβά επέτρεψε αυτόν τον μαρτυρικό θάνατο. Επομένως, γίνεται φανερό ότι ενώ ο Ιεχωβά είναι σε θέση να παράσχει προστασία και απελευθέρωση, μπορεί και να επιτρέψει να πάρουν τα γεγονότα το δρόμο τους και έτσι να αφήσει μερικούς αφοσιωμένους δούλους του να αποδείξουν την ακεραιότητά τους μέχρι θανάτου. Τα λόγια του Ιακώβου, του ετεροθαλή αδελφού του Ιησού, είναι κατάλληλα: «Δεν εξεύρετε το μέλλον της αύριον· διότι ποία είναι η ζωή σας; είναι τωόντι ατμός, όστις φαίνεται προς ολίγον και έπειτα αφανίζεται· αντί να λέγητε, Εάν ο Κύριος [Ιεχωβά (ΜΝΚ)] θελήση, και ζήσωμεν, θέλομεν κάμει τούτο ή εκείνο».—Ιακώβου 4:14, 15· παράβαλε Ιώβ 2:3-5.

Το σίγουρο είναι ότι σε καιρούς φυσικών καταστροφών και ατυχημάτων, η Γραφική αρχή έχει την ίδια ισχύ για όλους: «Απρόοπτες περιστάσεις και εναντιότητες θα συναντήσουν όλους αυτούς». (Εκκλησιαστής 9:11, Απόδοση Ηρ. Παπαδημητρίου-Νικ. Π. Βασιλειάδη) Και ενώ είναι βέβαια κατάλληλο να προσευχόμαστε για βοήθεια και προστασία σε καιρούς διωγμού, πρέπει να αναγνωρίζουμε ότι «ο διωγμός είναι αναπόφευκτος για όσους είναι αποφασισμένοι να ζουν μια κυριολεκτικά Χριστιανική ζωή».—2 Τιμόθεον 3:12, Phillips (Φίλιπς).

Πνεύμα Σωφροσύνης

Είναι αλήθεια βέβαια ότι στο παρελθόν ο Ιεχωβά έχει κάνει ενέργειες για να προστατέψει το λαό του, όπως όταν έσωσε το Ισραήλ από την Αίγυπτο και από τα στρατεύματα του Φαραώ, αλλά θα ήταν αλαζονικό να νομίζουμε ότι ο Θεός πρέπει οπωσδήποτε να προστατεύει τον κάθε Χριστιανό από όσα φέρνει ‘η ώρα και οι απρόβλεπτες καταστάσεις’ ή από τις συνέπειες των δικών του παράτολμων ενεργειών. Η επιστολή του Παύλου προς τους Χριστιανούς της Ρώμης, μερικοί από τους οποίους πιθανόν να πέθαναν αργότερα στις αρένες ως μάρτυρες, έχει κάτι να πει πάνω σ’ αυτό: «Διότι λέγω . . . προς πάντας όστις είναι μεταξύ σας, να μη φρονή υψηλότερα παρ’ ό,τι πρέπει να φρονή, αλλά να φρονή ώστε να σωφρονή, κατά το μέτρον της πίστεως, το οποίον ο Θεός εμοίρασεν εις έκαστον». (Ρωμαίους 12:3) Η μετάφραση του Τζ. Μπ. Φίλιπς δηλώνει: «Προσπαθήστε να έχετε μια λογική άποψη για τις ικανότητές σας».

Η συμβουλή που αναφέρει αυτό το εδάφιο εφαρμόζεται το ίδιο και σήμερα, αν και σε διαφορετικό πλαίσιο. Αν κάποιος Χριστιανός φαντάζεται ότι μπορεί να οδηγεί απρόσεκτα ή υπό την επήρεια του αλκοόλ και να «τη γλιτώνει», επειδή αυτός έχει την προστασία του Θεού, δείχνει ότι ‘σωφρονεί’; Έχει μήπως αυτός ο Χριστιανός ‘λογική άποψη για τις ικανότητές του’; Επίσης, αν θέτει τον συνάνθρωπό του σε κίνδυνο, αγαπάει πραγματικά ‘τον πλησίον του όπως τον εαυτό του’;—Ματθαίος 22:39.

Τώρα, ας εφαρμόσουμε το πνεύμα της σωφροσύνης στην περίπτωση που ο άνθρωπος έχει χτίσει συνοικισμούς σε σεισμογενείς περιοχές ή σε μέρη όπου τα ενεργά ηφαίστεια αποτελούν μια, υποβόσκουσα μεν, αλλά υπαρκτή απειλή. Ένα καλό παράδειγμα μιας τέτοιας περίπτωσης είναι η περιοχή που αναφέρθηκε προηγουμένως, η περιοχή γύρω από το ηφαίστειο Νεβάντο ντελ Ρουίζ στην Κολομβία. Σύμφωνα με την κολομβιανή ημερήσια εφημερίδα El Pais, ο αρχιτέκτονας Σέζαρ Ζαράτε ετοίμασε το 1982 μια μελέτη που έδειχνε ότι ο ποταμός Λαγκουνίλα είχε κατακλύσει το Αρμέρο και στο παρελθόν και ότι η πόλη εξακολουθούσε να μην έχει επαρκή προστατευτικά έργα. Ήταν επίσης γνωστό ότι το ηφαίστειο Νεβάντο ντελ Ρουίζ είχε εκραγεί έξι φορές από το 1570 και ύστερα. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το ηφαίστειο ενεργοποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα, τη μια φορά μετά από 140 χρόνια και 9 μήνες και την επόμενη μετά από 110 χρόνια και 2 μήνες.

Αυτή η πληροφορία στάλθηκε στην κυριακάτικη έκδοση της κολομβιανής εφημερίδας El Tiempo λίγες βδομάδες πριν από την καταστροφή του Αρμέρο. Δήλωνε κατηγορηματικά: «Η επόμενη πλημμύρα . . . θα λάβει χώρα γύρω στα μέσα του Νοεμβρίου αυτού του έτους. Παρατηρούνται ήδη τα χαρακτηριστικά σημάδια: καπνός από τον κρατήρα ‘Αρένας’. Βροχή από στάχτες και αέρια. Μόλυνση του νερού και των σπαρτών. Οσμές που φέρνουν εμετό . . . Στις 11 Σεπτεμβρίου έβγαινε από το ηφαίστειο ένα έντονο βουητό. Τα χιόνια στις κορφές σταδιακά λιώνουν . . . Συνεπώς, είναι ώρα να αναλάβουμε δράση».

Το άρθρο όμως δεν δημοσιεύτηκε. Ίσως το είδαν σαν άσκοπη κινδυνολογία. Οι εκδότες της El Tiempo το απόδωσαν αργότερα σε «έλλειψη προορατικότητας, έλλειψη προαίσθησης ή [στην] αφελή άποψη ότι τίποτα δεν θα συνέβαινε».

Ωστόσο, το Νεβάντο ντελ Ρουίζ έκανε την έκρηξή του ακριβώς στην ώρα του, το βράδυ της 13ης Νοεμβρίου 1985. Πάνω από 20.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Αρμέρο, και χιλιάδες ήταν τα θύματα της Τσιντσίνα και άλλων πόλεων εκεί γύρω. Μεταξύ των νεκρών του Αρμέρο ήταν και 41 Μάρτυρες του Ιεχωβά και ενδιαφερόμενα άτομα. Μερικοί απερίσκεπτα έτρεξαν στην Αίθουσα Βασιλείας, που βρισκόταν στα χαμηλά. Σαρώθηκαν και θάφτηκαν μαζί της. Ευτυχώς, άλλοι Μάρτυρες κατάφεραν να καταφύγουν σε πιο ψηλά σημεία και σώθηκαν.

Όπως γίνεται φανερό είναι εύκολο η «στερνή γνώση» να είναι σοφή. Αλλά τουλάχιστον παίρνουμε μαθήματα από κάτι τέτοια τρομερά συμβάντα.

Προειδοποιήσεις των Αρχαίων Χρόνων που Αγνοήθηκαν

Η Αγία Γραφή μάς δίνει παραδείγματα μερικών που αγνόησαν καίριες προειδοποιήσεις ή έλεγαν με το νου τους ότι ‘δεν θα γίνει στις μέρες τους’ ή στο μέρος της γης όπου έμεναν. Αυτό φαίνεται ολοκάθαρα από την περίπτωση του Λωτ, που προειδοποιήθηκε να σηκωθεί και να φύγει γρήγορα από τα Σόδομα και Γόμορρα. Εκείνος προειδοποίησε τους γαμπρούς του, λέγοντάς τους: «Σηκώθητε, εξέλθετε εκ του τόπου τούτου· διότι καταστρέφει ο Κύριος την πόλιν». Πώς αντέδρασαν οι γαμπροί του; «Εφάνη [ο Λωτ] εις τους γαμβρούς αυτού ως αστεϊζόμενος». Αλλά το «αστείο» δεν κράτησε για πολύ. Ο Ιεχωβά έκανε να πέσει βροχή από θειάφι και φωτιά πάνω στις καταδικασμένες, διεφθαρμένες πόλεις. Οι γαμπροί πέθαναν μαζί με τους ανήθικους κατοίκους εκείνης της περιοχής. Η γυναίκα του Λωτ που, απ’ ό,τι φαίνεται, έφευγε από τα Σόδομα γεμάτη αμφιβολίες και δυσπιστία, «περιβλέψασα όπισθεν [του Λωτ] έγεινε στήλη άλατος».—Γένεσις 19:12-26.

Πριν από 1.900 και πλέον χρόνια, ο Ιησούς προφήτεψε ότι θα ερχόταν στην Ιερουσαλήμ μια φοβερή καταστροφή. Έδωσε συγκεκριμένες λεπτομέρειες για το τι θα συνέβαινε πριν έρθει η ερήμωση της πόλης λέγοντας: «Όταν δε ίδητε την Ιερουσαλήμ περικυκλουμένην υπό στρατοπέδων, τότε γνωρίσατε ότι επλησίασεν η ερήμωσις αυτής». Πρόσθεσε και την εξής προειδοποίηση: «Τότε οι όντες εν τη Ιουδαία ας φεύγωσιν εις τα όρη, και οι εν μέσω αυτής ας αναχωρώσιν έξω, και οι εν τοις αγροίς ας μη εμβαίνωσιν εις αυτήν».—Λουκάς 21:20-24.

Όταν τα ρωμαϊκά στρατεύματα περικύκλωσαν την Ιερουσαλήμ, το έτος 66 μ.Χ., οι Χριστιανοί της πόλης αναγνώρισαν το σημάδι που τους είχε δώσει ο Ιησούς. Και τότε, ο στρατηγός Κέστιος Γάλλος, τη στιγμή που είχε εξασφαλισμένη μια πλήρη κατάκτηση, για κάποιο ανεξήγητο λόγο απόσυρε τα στρατεύματά του. Αυτή ήταν η ευκαιρία που περίμεναν οι Χριστιανοί· σηκώθηκαν γρήγορα-γρήγορα και πήγαν στην άλλη πλευρά του Ιορδάνη. Το 70 μ.Χ. οι Ρωμαίοι ξαναγύρισαν με στρατηγό τον Τίτο και κατάστρεψαν την Ιερουσαλήμ. Εκατοντάδες χιλιάδες Ιουδαίοι, που έμειναν στην καταδικασμένη πόλη, πέθαναν τις μέρες της πολιορκίας και των εχθροπραξιών.

Είναι αλήθεια βέβαια ότι σ’ αυτές τις περιπτώσεις είχαν δοθεί θεϊκές προειδοποιήσεις. Αλλά το θέμα είναι ότι ελάχιστοι ήταν αυτοί που πρόσεξαν το μήνυμα και γλίτωσαν. Η πλειονότητα δεν του έδωσε καμιά σημασία. Αρνήθηκαν να πάρουν στα σοβαρά την προειδοποίηση του Θεού.

Ποιος Είναι ο Σωστός Τρόπος για να Δοκιμάσουμε τον Θεό;

Ακόμα και στην περίπτωση των φυσικών καταστροφών, συχνά υπάρχουν προειδοποιήσεις—η παλιότερη ιστορία της περιοχής, πρόσφατα σημάδια ή επιστημονικά στοιχεία—που υποδηλώνουν ότι το ενδεχόμενο κινδύνου μέσα σε κάποια συγκεκριμένη χρονική περίοδο είναι σοβαρό. Ίσως οι πιθανότητες για πλημμύρα σε κάποια περιοχή είναι μεγάλες. Σε μια τέτοια περίπτωση, ένας λογικός άνθρωπος πρέπει να ζυγίσει όλους τους παράγοντες για να αποφασίσει αν είναι αναγκαίο και σκόπιμο να μετακομίσει σε κάποια άλλη περιοχή. Φυσικά, είναι αδύνατο να προβλεφθεί ο τόπος και ο χρόνος κάθε φυσικής καταστροφής. Ωστόσο, μπορεί να ληφθεί υπόψη ο νόμος των μέσων όρων, καθώς και τα περιθώρια ασφάλειας που υπάρχουν για την περίπτωση που θα συμβεί το κακό. Ωστόσο, δεν είναι λογικό να αναμένουμε ειδική προστασία από τον Θεό. Κάτι τέτοιο θα έθετε τον Θεό σε δοκιμασία με τρόπο που δεν θα ήταν ούτε θεμιτός ούτε ισορροπημένος.

Εντούτοις, ο Ιεχωβά μάς καλεί να τον δοκιμάσουμε, με μια διαφορετική έννοια. Τον καιρό του προφήτη Μαλαχία, το Ισραήλ δοκίμαζε με εσφαλμένο τρόπο τον Θεό προσφέροντας στο θυσιαστήριο θυσίες κακής ποιότητας. Με τις προσφορές μιασμένου ψωμιού και χωλών ζώων που έκαναν, έδειχναν ότι καταφρονούσαν το τραπέζι του Ιεχωβά. Μέσω του Μαλαχία, ο Ιεχωβά τους κάλεσε να μεταστραφούν και να διορθώσουν την πορεία ενέργειάς τους. «Φέρετε πάντα τα δέκατα εις την αποθήκην, δια να ήναι τροφή εις τον οίκον μου· και δοκιμάσατέ με τώρα εις τούτο, λέγει ο Κύριος [Ιεχωβά (ΜΝΚ)] των δυνάμεων, εάν δεν σας ανοίξω τους καταρράκτας του ουρανού και εκχέω την ευλογίαν εις εσάς, ώστε να μη αρκή τόπος δι’ αυτήν».—Μαλαχίας 3:10.

Ναι, από πλευράς πνευματικών ευλογιών, μπορούμε να ‘δοκιμάσουμε’, δηλαδή να αποδείξουμε την πιστότητα του Ιεχωβά. Αν ζητούμε πρώτα τη Βασιλεία του και τη δικαιοσύνη του, τότε, όπως είπε ο Ιησούς, όλα ‘τα υπόλοιπα αναγκαία πράγματα θα μας προστεθούν’. Επιπλέον, ο Ιησούς είπε: «Αιτείτε, και θέλει σας δοθή· ζητείτε, και θέλετε ευρεί, κρούετε, και θέλει σας ανοιχθή». Αν οι ατελείς άνθρωποι δίνουν καλά δώρα στα παιδιά τους, «πόσω μάλλον ο Πατήρ σας ο εν τοις ουρανοίς θέλει δώσει αγαθά εις τους ζητούντας παρ’ αυτού [σε αρμονία με το θέλημά του];»—Ματθαίος 6:33· 7:7-11· 1 Ιωάννου 5:14.

Ακριβώς τώρα, δίνεται μια προειδοποίηση στα έθνη για το ότι σύντομα ο Ιεχωβά θα αρχίσει να εκτελεί τη δίκαιη κρίση του ενάντια σε όλα τα μέρη του σατανικού συστήματος πραγμάτων. (Αποκάλυψις 16:14, 16· 18:20) Εκατομμύρια συνετοί άνθρωποι προσέχουν αυτό το μήνυμα, που το κηρύττουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, και διαχωρίζουν τη θέση τους, πηγαίνοντας με το μέρος της διακυβέρνησης της Βασιλείας του Θεού. Βγαίνουν από τη διεφθαρμένη πολιτική και θρησκευτική συμμαχία πριν να είναι πολύ αργά. (Αποκάλυψις 18:4) Κάνοντάς το αυτό, προετοιμάζονται για ατελεύτητη ζωή στη γη μας που θα βρίσκεται, όπως και οι ίδιοι, κάτω από τη διακυβέρνηση του Χριστού και θα μεταμορφωθεί σε παράδεισο δικαιοσύνης. Προσέχετε εσείς αυτή την προειδοποίηση;—2 Πέτρου 3:13· Τίτον 1:2.

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Ένα δίπλωμα που βρέθηκε στα ερείπια του Αρμέρο υπενθυμίζει σκληρά ότι χιλιάδες δεν πρόσεξαν τις προειδοποιήσεις

[Εικόνα στη σελίδα 22]

Δείχνει ο τρόπος που οδηγείτε ότι έχετε Χριστιανική σωφροσύνη;

[Εικόνες στη σελίδα 23]

Η ερημωμένη περιοχή όπου βρισκόταν κάποτε το Αρμέρο. Εδώ χάθηκαν πάνω από 20.000 άνθρωποι

Τα συντρίμμια αυτού του αυτοκινήτου μιλάνε από μόνα τους για το μέγεθος της καταστροφής που έπληξε το Αρμέρο