ΝΕΦΘΑΛΙ
(Νεφθαλί) [Η Πάλη Μου].
1. Ο δεύτερος γιος που γέννησε στον Ιακώβ η υπηρέτρια της Ραχήλ, η Βαλλά, στην Παδάν-αράμ. (Γε 35:25, 26· Εξ 1:1, 4· 1Χρ 2:1, 2) Εφόσον η Βαλλά είχε αντικαταστήσει την κυρία της τη Ραχήλ, η στείρα Ραχήλ θεώρησε τον Νεφθαλί, όπως και τον μεγαλύτερο αμφιθαλή αδελφό του τον Δαν, δικό της γιο. Μολονότι η αδελφή της η Λεία είχε ήδη αποκτήσει μέχρι τότε τέσσερις γιους (Γε 29:32-35), η Ραχήλ ήταν τόσο περιχαρής για το ότι κατάφερε να αποκτήσει και δεύτερο γιο μέσω της υπηρέτριάς της ώστε αναφώνησε: «Με δυνατή πάλη πάλεψα με την αδελφή μου. Και βγήκα νικήτρια!» Το όνομα που δόθηκε σε αυτόν το γιο, Νεφθαλί (που σημαίνει «Η Πάλη Μου»), εξέφραζε κατάλληλα τα αισθήματα της Ραχήλ τον καιρό της γέννησής του.—Γε 30:2-8.
Αργότερα, ο ίδιος ο Νεφθαλί έγινε πατέρας τεσσάρων γιων: του Ιασιήλ (Ιαχσιήλ), του Γουνί, του Ιεσέρ και του Σιλέμ (Σαλλούμ). (Γε 46:24· 1Χρ 7:13) Όταν ο ετοιμοθάνατος πατριάρχης Ιακώβ ανέφερε στους γιους του τι θα τους συνέβαινε «στο τελικό διάστημα των ημερών», η δήλωση που έκανε για τον Νεφθαλί, αν και από τις συντομότερες, ήταν ευνοϊκή.—Γε 49:1, 2, 21.
2. Η φυλή του Ισραήλ που έλαβε το όνομα του Νεφθαλί και αποτελούνταν από τέσσερις πατριές καταγόμενες από τους γιους του, τον Ιασιήλ, τον Γουνί, τον Ιεσέρ και τον Σιλέμ. (Αρ 26:48, 49) Έναν περίπου χρόνο αφότου οι Ισραηλίτες έφυγαν από την Αίγυπτο, οι μάχιμοι άντρες αυτής της φυλής από 20 χρονών και πάνω αριθμούσαν 53.400. (Αρ 1:42, 43) Στην έρημο, η φυλή του Νεφθαλί, υπό την ηγεσία του αρχηγού της του Αχιρά, στρατοπέδευε Β της σκηνής της μαρτυρίας μαζί με τις φυλές του Ασήρ και του Δαν. Ως μέρος της τρίφυλης υποδιαίρεσης του στρατοπέδου του Δαν, η φυλή του Νεφθαλί, μαζί με τον Δαν και τον Ασήρ, προχωρούσε τελευταία στην οδοιπορία και κατείχε την καίρια θέση της οπισθοφυλακής.—Αρ 1:15, 16· 2:25-31· 7:78· 10:25-28.
Όταν έγινε μια δεύτερη απογραφή, περίπου τέσσερις δεκαετίες μετά την Έξοδο από την Αίγυπτο, ο αριθμός των ακμαίων αντρών της φυλής είχε πέσει στους 45.400. (Αρ 26:50) Ανάμεσα στους άντρες που έχασε η φυλή ήταν και ο Νααβί, ένας από τους δέκα κατασκόπους οι οποίοι είχαν φέρει άσχημη αναφορά και αποθάρρυναν τους Ισραηλίτες από το να μπουν στην Υποσχεμένη Γη.—Αρ 13:14, 16, 31-33· 14:35-37.
Αφού τελικά πέρασε τον Ιορδάνη και συμμετείχε στην κατάκτηση της Ιεριχώς και της Γαι υπό την ηγεσία του Ιησού του Ναυή, η φυλή του Νεφθαλί ήταν μεταξύ των φυλών που “στάθηκαν για την κατάρα” μπροστά στο Όρος Εβάλ. (Ιη 6:24, 25· 8:28, 30-35· Δευ 27:13) Όταν ήρθε η ώρα να διαμοιράσουν τη χώρα σε κληρονομικά μερίδια για τις φυλές, ο Φεδαήλ, ως ο θεϊκά διορισμένος εκπρόσωπος της φυλής του Νεφθαλί, βοήθησε τον Ιησού του Ναυή και τον ιερέα Ελεάζαρ σε αυτό το έργο.—Αρ 34:16, 17, 28· Ιη 19:51.
Εδαφική Κληρονομιά. Η περιοχή που παραχωρήθηκε στη φυλή του Νεφθαλί βρισκόταν στο βόρειο τμήμα της Υποσχεμένης Γης. (Δευ 34:1, 2) Προς την Α συνόρευε με τη Θάλασσα της Γαλιλαίας και τον Ιορδάνη Ποταμό. Κατά μήκος του δυτικού της συνόρου εκτεινόταν για κάποια απόσταση η περιοχή του Ασήρ. Η περιοχή του Ζαβουλών συνόρευε με τον Νεφθαλί και από τη Δ και από το Ν, ενώ στο Ν βρισκόταν ο Ισσάχαρ. (Παράβαλε Ιη 19:32-34.) Μολονότι λέγεται πως το όριο του Νεφθαλί έφτανε ως τον «Ιούδα κοντά στον Ιορδάνη» (Ιη 19:34), αυτό προφανώς δεν σημαίνει ότι εκτεινόταν ως την περιοχή της φυλής του Ιούδα, η οποία βρισκόταν αρκετά νοτιότερα του Νεφθαλί. Στην προκειμένη περίπτωση, το όνομα “Ιούδας” εννοεί πιθανότατα την περιοχή Α του Ιορδάνη την οποία κατείχε η οικογένεια του Ιαείρ. Μολονότι ο Ιαείρ, από τη συγγένεια του πατέρα του, λογιζόταν Μανασσίτης λόγω της γιαγιάς του (Αρ 32:41· Ιη 13:29, 30), ήταν απόγονος του Ιούδα μέσω του παππού του. (1Χρ 2:5, 21, 22) Γι’ αυτό, η περιοχή που δόθηκε στην οικογένεια του Ιαείρ θα μπορούσε κατάλληλα να αποκαλείται “Ιούδας” με βάση την καταγωγή του Ιαείρ.
Μέσα στην περιοχή του Νεφθαλί υπήρχαν 19 οχυρωμένες πόλεις και οι οικισμοί τους. (Ιη 19:35-39) Μία από αυτές τις πόλεις, η Κέδες, δόθηκε στους Λευίτες και χαρακτηρίστηκε ιερή ως πόλη καταφυγίου. (Ιη 20:7, 9) Άλλες δύο πόλεις, η Αιμμάθ (Αιμμώθ-δωρ ή Αιμμών) και η Καρθάν (Κιριαθαΐμ), ορίστηκαν και αυτές για τους Λευίτες. (Ιη 19:35· 21:6, 32· 1Χρ 6:62, 76) Από τη Βαιθ-σεμές και τη Βαιθ-ανάθ, δύο άλλες πόλεις του Νεφθαλί, δεν εκδιώχθηκαν οι Χαναναίοι αλλά υποτάχθηκαν και υποβλήθηκαν σε καταναγκαστική εργασία.—Κρ 1:33.
Η γη την οποία κατείχε κάποτε η φυλή του Νεφθαλί, αν και ορεινή (Ιη 20:7), είναι εύφορη. Ιδιαίτερα γόνιμη είναι η τριγωνική πεδιάδα (της Γεννησαρέτ) στη βορειοδυτική πλευρά της Θάλασσας της Γαλιλαίας και η περιοχή της Χούλα. Η ευλογία που απηύθυνε ο Μωυσής στον Νεφθαλί ίσως να παραπέμπει στην εδαφική κληρονομιά της φυλής. «Χορτασμένος είναι ο Νεφθαλί από την επιδοκιμασία και γεμάτος με την ευλογία του Ιεχωβά. Πάρε στην κατοχή σου τη δύση και το νότο». (Δευ 33:23) Η λέξη «δύση» μπορεί επίσης να αποδοθεί και «θάλασσα» (AS, υποσ.· ΚΛΠ) ή «λίμνη» (RS· ΛΧ· ΜΠΚ), συνεπώς θα μπορούσε να εννοεί τη Θάλασσα της Γαλιλαίας, ο δε “νότος” ίσως υποδηλώνει τη νοτιότερη περιοχή του Νεφθαλί η οποία συνορεύει με αυτή τη θάλασσα. Επίσης, μολονότι το κείμενο παραπέμπει στη Θάλασσα της Γαλιλαίας, είναι πιθανή και η εξής απόδοση: «Η θάλασσα και τα ψάρια της είναι ιδιοκτησία του».—ΜΝΚ, υποσ.
Από την Εποχή των Κριτών Μέχρι την Εξορία. Στην προφητεία που εξήγγειλε ο Ιακώβ από την επιθανάτια κλίνη του, αποκάλεσε τον Νεφθαλί «λυγερή ελαφίνα». (Γε 49:21) Αυτό πιθανώς να υποδήλωνε τη σβελτάδα και την επιδεξιότητα της φυλής στον πόλεμο, κάτι που φαίνεται να επιβεβαιώνει η ιστορία της φυλής. Δέκα χιλιάδες άντρες από τον Νεφθαλί και τον Ζαβουλών ανταποκρίθηκαν θαρραλέα στο κάλεσμα του Βαράκ να πολεμήσουν εναντίον των άρτια εξοπλισμένων δυνάμεων που είχε υπό τις διαταγές του ο Σισάρα, και στη συνέχεια ευλογήθηκαν με νίκη. Ο ίδιος ο Βαράκ ανήκε προφανώς στη φυλή του Νεφθαλί, δεδομένου ότι η πόλη όπου κατοικούσε φαίνεται πως ήταν η Κέδες στην περιοχή του Νεφθαλί. (Κρ 4:6-15· 5:18) Η φυλή του Νεφθαλί υποστήριξε επίσης τον Κριτή Γεδεών στη μάχη εναντίον των Μαδιανιτών.—Κρ 6:34, 35· 7:23, 24.
Χρόνια αργότερα, 1.000 αρχηγοί και 37.000 άλλοι πολεμιστές από τη φυλή του Νεφθαλί πήγαν στη Χεβρών για να κάνουν τον Δαβίδ βασιλιά όλου του Ισραήλ. Για το εορταστικό συμπόσιο που έγινε στα πλαίσια αυτού του γεγονότος, έφεραν τροφή μέχρι και από τις μακρινές περιοχές του Ισσάχαρ, του Ζαβουλών και του Νεφθαλί. (1Χρ 12:23, 34, 38-40) Υπό την ηγεσία του Βασιλιά Δαβίδ, η φυλή του Νεφθαλί φαίνεται ότι είχε αξιοσημείωτη συμβολή στην καθυπόταξη των εχθρών του Ισραήλ.—Ψλ 68:Επιγρ., 1, 27.
Μερικές δεκαετίες μετά τη διαίρεση του βασιλείου του Ισραήλ, ο Νεφθαλί υφίστατο ενοχλήσεις από τον Σύριο Βασιλιά Βεν-αδάδ Α΄. (1Βα 15:20· 2Χρ 16:4) Περίπου δύο αιώνες αργότερα, στη διάρκεια της βασιλείας του Φεκά, κάτοικοι του Νεφθαλί οδηγήθηκαν σε εξορία από τον Ασσύριο Θεγλάθ-φελασάρ Γ΄. (2Βα 15:29) Σχεδόν έναν αιώνα μετά την ανατροπή του βόρειου βασιλείου, ο Βασιλιάς Ιωσίας του Ιούδα επέκτεινε με τόλμη την εξάλειψη των συναφών με την ειδωλολατρία αντικειμένων μέχρι τα ερημωμένα μέρη του υπό ασσυριακή κατοχή Νεφθαλί, στο μακρινό Β.—2Χρ 34:1-7.
Η Προφητεία του Ησαΐα. Το εδάφιο Ησαΐας 9:1 μπορεί κάλλιστα να αναφέρεται στην ταπείνωση που υπέστη ο Νεφθαλί στα χέρια των Ασσυρίων: «Η συσκότιση δεν θα είναι όπως όταν αυτή η γη αντιμετώπιζε πίεση, όπως τον προγενέστερο καιρό όταν κάποιος μεταχειρίστηκε περιφρονητικά τη γη του Ζαβουλών και τη γη του Νεφθαλί». Κατόπιν ο Ησαΐας υποδεικνύει ότι σε μελλοντικό καιρό θα αποδιδόταν τιμή σε αυτό που κάποιοι είχαν μεταχειριστεί με περιφρόνηση—«την οδό δίπλα στη θάλασσα, στην περιοχή του Ιορδάνη, τη Γαλιλαία των εθνών». Ο Ησαΐας συνεχίζει: «Ο λαός που περπατούσε στο σκοτάδι είδε μεγάλο φως. Όσο για εκείνους που κατοικούσαν στη γη της βαθιάς σκιάς, φως έλαμψε πάνω τους». (Ησ 9:1, 2) Αυτά ακριβώς τα λόγια τα παρέθεσε ο Ματθαίος (4:13-17) και τα εφάρμοσε στον Χριστό Ιησού, «το φως του κόσμου», και στη δράση του. (Ιωα 8:12) Εφόσον ο Ιησούς κατέστησε την Καπερναούμ στην περιοχή του Νεφθαλί «δική του πόλη» (Ματ 4:13· 9:1), μπορούσε υπό μία έννοια να θεωρηθεί ότι ανήκε στον Νεφθαλί. Συνεπώς, και τα προφητικά λόγια του Ιακώβ σχετικά με τον Νεφθαλί, «Δίνει λόγια κομψότητας», μπορούσαν λογικά να εφαρμοστούν στον Ιησού. (Γε 49:21) Ο Γιος του Θεού έδωσε πράγματι «λόγια κομψότητας», κάτι το οποίο έκανε ακόμη και κάποιους υπηρέτες που είχαν σταλεί για να τον συλλάβουν να πουν: «Ποτέ δεν έχει μιλήσει έτσι άλλος άνθρωπος».—Ιωα 7:46.
Μνημονεύεται σε Οράματα. Στο όραμα του Ιεζεκιήλ, η γη που ορίστηκε για τον Νεφθαλί βρισκόταν ανάμεσα στον Ασήρ και στον Μανασσή (Ιεζ 48:3, 4), ενώ μία από τις πύλες της πόλης «Ο Ιεχωβά Ο Ίδιος Είναι Εκεί» έφερε το όνομα του Νεφθαλί. (Ιεζ 48:34, 35) Επίσης σε όραμα, ο απόστολος Ιωάννης άκουσε ότι 12.000 είχαν σφραγιστεί από την (πνευματική) φυλή του Νεφθαλί.—Απ 7:4, 6.