Κεφάλαιο Εφτά

Τέσσερις Λέξεις που Άλλαξαν τον Κόσμο

1. Πόσο εκτεταμένα ήταν τα αποτελέσματα τεσσάρων λέξεων που γράφτηκαν πριν από πολύ καιρό πάνω σε έναν τοίχο;

ΤΕΣΣΕΡΙΣ απλές λέξεις που γράφτηκαν πάνω σε έναν σοβατισμένο τοίχο. Ωστόσο, εκείνες οι τέσσερις λέξεις κατατρόμαξαν έναν ισχυρό ηγέτη. Ανήγγειλαν την εκθρόνιση δύο βασιλιάδων, το θάνατο του ενός από αυτούς και το τέλος μιας ισχυρής παγκόσμιας δύναμης. Εκείνες οι λέξεις είχαν ως αποτέλεσμα να ταπεινωθεί μια θρησκευτική τάξη που απολάμβανε μεγάλο σεβασμό. Και το πιο σπουδαίο, εξύψωσαν την αγνή λατρεία του Ιεχωβά και επαναβεβαίωσαν την κυριαρχία του σε έναν καιρό κατά τον οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι έδειχναν ελάχιστη εκτίμηση και για τα δυο. Μάλιστα αυτές οι λέξεις έριξαν φως σε παγκόσμια γεγονότα των ημερών μας! Πώς ήταν δυνατόν τέσσερις λέξεις να επιτύχουν τόσα πράγματα; Ας δούμε.

2. (α) Τι συνέβη στη Βαβυλώνα μετά το θάνατο του Ναβουχοδονόσορα; (β) Ποιος ηγέτης είχε τώρα την εξουσία;

² Είχαν περάσει δεκαετίες αφότου συνέβησαν τα γεγονότα που περιγράφονται στο 4ο κεφάλαιο του βιβλίου του Δανιήλ. Η 43χρονη βασιλεία του υπερήφανου Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα στη Βαβυλώνα τερματίστηκε με το θάνατό του το 582 Π.Κ.Χ. Αρκετοί διάδοχοι αναδείχτηκαν από την οικογένειά του, αλλά ο πρόωρος θάνατος ή η δολοφονία τερμάτισαν τη διακυβέρνηση του ενός μετά του άλλου. Τελικά, ένας άντρας ονόματι Ναβονίδης κατέλαβε το θρόνο μέσω εξέγερσης. Ο Ναβονίδης, γιος μιας αρχιέρειας η οποία υπηρετούσε τον θεό-σελήνη Σιν, προφανώς δεν είχε εξ αίματος συγγένεια με το βασιλικό οίκο της Βαβυλώνας. Ορισμένοι ειδήμονες υποστηρίζουν ότι παντρεύτηκε μια κόρη του Ναβουχοδονόσορα για να νομιμοποιήσει τη διακυβέρνησή του, έκανε συμβασιλιά του το γιο τους τον Βαλτάσαρ και κατά διαστήματα του ανέθετε την ευθύνη της Βαβυλώνας επί χρόνια. Αν έχουν έτσι τα πράγματα, ο Βαλτάσαρ ήταν εγγονός του Ναβουχοδονόσορα. Είχε μάθει άραγε από τις εμπειρίες του παππού του ότι ο Ιεχωβά είναι ο Υπέρτατος Θεός, ικανός να ταπεινώσει οποιονδήποτε βασιλιά; Κάθε άλλο!—Δανιήλ 4:37.

ΕΝΑ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΟ

3. Πώς θα περιγράφατε το συμπόσιο του Βαλτάσαρ;

³ Το 5ο κεφάλαιο του βιβλίου του Δανιήλ ξεκινάει περιγράφοντας ένα συμπόσιο. «Ο δε Βαλτάσαρ ο βασιλιάς έκανε ένα μεγάλο συμπόσιο για χίλιους από τους μεγιστάνες του, και μπροστά σε αυτούς τους χίλιους έπινε κρασί». (Δανιήλ 5:1) Όπως μπορείτε να φανταστείτε, θα πρέπει να χρειάστηκε μια τεράστια αίθουσα για να χωρέσουν όλοι αυτοί οι άντρες, μαζί με τις δευτερεύουσες συζύγους και τις παλλακίδες του βασιλιά. Ένας λόγιος σημειώνει: «Τα βαβυλωνιακά συμπόσια ήταν μεγαλόπρεπα, μολονότι συνήθως κατέληγαν σε μεθύσι. Πάνω στο τραπέζι βρισκόταν άφθονο κρασί, το οποίο εισήγαν από ξένες χώρες, μαζί με πολυτέλειες κάθε είδους. Η αίθουσα ευωδίαζε από τα αρώματα· τραγουδιστές και οργανοπαίκτες ψυχαγωγούσαν τους καλεσμένους που είχαν συγκεντρωθεί για την περίσταση». Ο Βαλτάσαρ, καθισμένος στην πρωτοκαθεδρία όπου μπορούσαν να τον βλέπουν όλοι, έπινε το κρασί του ασταμάτητα.

4. (α) Γιατί μπορεί να φαίνεται παράξενο το γεγονός ότι οι Βαβυλώνιοι συμποσίαζαν τη νύχτα της 5ης/6ης Οκτωβρίου του 539 Π.Κ.Χ.; (β) Προφανώς τι ήταν αυτό που έδινε στους Βαβυλωνίους αυτοπεποίθηση ενώ αντιμετώπιζαν στρατεύματα εισβολής;

⁴ Φαίνεται παράξενο το γεγονός ότι οι Βαβυλώνιοι είχαν τόσο εύθυμη διάθεση εκείνη τη νύχτα—την 5η/6η Οκτωβρίου του 539 Π.Κ.Χ. Η χώρα τους ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση και τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά για αυτούς. Ο Ναβονίδης είχε ηττηθεί πρόσφατα από τις δυνάμεις εισβολής των Μηδοπερσών και είχε καταφύγει στη Βορσίπα, νοτιοδυτικά της Βαβυλώνας. Και τώρα οι στρατιές του Κύρου είχαν στρατοπεδεύσει ακριβώς έξω από τη Βαβυλώνα. Εντούτοις, ο Βαλτάσαρ και οι μεγιστάνες του δεν φαινόταν να ανησυχούν. Στο κάτω κάτω, η πόλη τους ήταν η απόρθητη Βαβυλώνα! Τα κολοσσιαία τείχη της υψώνονταν πάνω από βαθιές τάφρους γεμάτες με τα νερά του μεγάλου ποταμού Ευφράτη ο οποίος έρρεε διαμέσου της πόλης. Κανένας εχθρός δεν είχε καταλάβει τη Βαβυλώνα εξ εφόδου επί χίλια και πλέον χρόνια. Γιατί, λοιπόν, να ανησυχούν; Ο Βαλτάσαρ ίσως σκέφτηκε ότι ο θόρυβος από το ξέφρενο γλέντι τους θα έδειχνε στους εχθρούς που βρίσκονταν έξω την αυτοπεποίθηση που είχαν και θα τους αποκαρδίωνε.

5, 6. Τι έκανε ο Βαλτάσαρ υπό την επήρεια του κρασιού, και γιατί αυτό αποτελούσε χονδροειδή προσβολή κατά του Ιεχωβά;

⁵ Δεν πέρασε πολλή ώρα και η υπερβολική κατανάλωση ποτού άρχισε να επηρεάζει τον Βαλτάσαρ. Όπως λέει το εδάφιο Παροιμίες 20:1, «το κρασί είναι χλευαστής». Αλλά σε αυτή την περίπτωση, το κρασί έκανε το βασιλιά να διαπράξει μια σοβαρότατη ανοησία. Διέταξε να φέρουν στο συμπόσιο τα ιερά σκεύη από το ναό του Ιεχωβά. Αυτά τα σκεύη, τα οποία είχαν παρθεί ως λάφυρα όταν κατέλαβε την Ιερουσαλήμ ο Ναβουχοδονόσορ, έπρεπε να χρησιμοποιούνται μόνο για την αγνή λατρεία. Ακόμη και οι Ιουδαίοι ιερείς που είχαν εξουσιοδοτηθεί να τα χρησιμοποιούν στο ναό της Ιερουσαλήμ στο παρελθόν είχαν προειδοποιηθεί να κρατούν τον εαυτό τους καθαρό.—Δανιήλ 5:2· παράβαλε Ησαΐας 52:11.

⁶ Ωστόσο, ο Βαλτάσαρ σκόπευε να προβεί σε μια ακόμη πιο προσβλητική ενέργεια. “Ο βασιλιάς και οι μεγιστάνες του, οι παλλακίδες του και οι δευτερεύουσες σύζυγοί του ήπιαν κρασί και αίνεσαν τους θεούς τους χρυσούς και τους ασημένιους, τους χάλκινους, τους σιδερένιους, τους ξύλινους και τους πέτρινους”. (Δανιήλ 5:3, 4) Άρα, ο Βαλτάσαρ ήθελε να εξυψώσει τους ψεύτικους θεούς του πάνω από τον Ιεχωβά! Φαίνεται ότι αυτή η νοοτροπία ήταν συνηθισμένη στους Βαβυλωνίους. Περιφρονούσαν τους Ιουδαίους αιχμαλώτους τους ενώ παράλληλα χλεύαζαν τη λατρεία τους και δεν τους έδιναν καμιά ελπίδα επιστροφής στην αγαπημένη τους πατρίδα. (Ψαλμός 137:1-3· Ησαΐας 14:16, 17) Ο μεθυσμένος μονάρχης ίσως νόμιζε ότι, ταπεινώνοντας εκείνους τους αιχμαλώτους και προσβάλλοντας τον Θεό τους, θα εντυπωσίαζε τις γυναίκες του και τους αξιωματούχους του, και θα φαινόταν ισχυρός.a Αλλά έστω και αν ο Βαλτάσαρ ένιωσε ως έναν βαθμό συνεπαρμένος από την αίσθηση της εξουσίας, αυτό δεν κράτησε πολύ.

Η ΓΡΑΦΗ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ

7, 8. Πώς διακόπηκε το συμπόσιο του Βαλτάσαρ, και πώς επηρέασε αυτό το βασιλιά;

⁷ «Εκείνη τη στιγμή», αναφέρει η θεόπνευστη αφήγηση, «εμφανίστηκαν τα δάχτυλα ενός ανθρώπινου χεριού και έγραφαν μπροστά από το λυχνοστάτη, πάνω στο σοβά του τοίχου του ανακτόρου του βασιλιά, και ο βασιλιάς έβλεπε την πίσω μεριά του χεριού που έγραφε». (Δανιήλ 5:5) Τι φοβερό θέαμα! Ένα χέρι εμφανίστηκε από το πουθενά και άρχισε να αιωρείται στον αέρα κοντά σε μια καλοφωτισμένη πλευρά του τοίχου. Φανταστείτε την απότομη σιγή που πρέπει να επικράτησε στο πάρτι, καθώς οι φιλοξενούμενοι γύρισαν και άρχισαν να το παρατηρούν με το στόμα ανοιχτό. Το χέρι άρχισε να γράφει ένα μυστηριώδες άγγελμα πάνω στο σοβά.b Τόσο απειλητικό και τόσο αξιομνημόνευτο ήταν αυτό το φαινόμενο ώστε, ακόμη και σήμερα, η έκφραση «η γραφή στον τοίχο» χρησιμοποιείται σε διάφορες γλώσσες για να υποδηλώσει μια προειδοποίηση επερχόμενης συμφοράς.

⁸ Πώς επηρεάστηκε αυτός ο υπερήφανος βασιλιάς που είχε προσπαθήσει να εξυψώσει τον εαυτό του και τους θεούς του πάνω από τον Ιεχωβά; «Τότε η όψη του βασιλιά αλλοιώθηκε, και οι σκέψεις του τον τρόμαξαν, και οι αρθρώσεις των γοφών του λύνονταν, και τα γόνατά του χτυπούσαν το ένα με το άλλο». (Δανιήλ 5:6) Ο Βαλτάσαρ φιλοδοξούσε να φανεί μεγαλόπρεπος και επιβλητικός ενώπιον των υπηκόων του. Αντί για αυτό, έγινε η ίδια η προσωποποίηση του πανικού—το πρόσωπό του έγινε άσπρο σαν πανί, οι γοφοί του κλονίζονταν, ολόκληρο το σώμα του έτρεμε τόσο δυνατά ώστε τα γόνατά του χτυπούσαν το ένα με το άλλο. Ήταν πράγματι αληθινά τα λόγια που έψαλε ο Δαβίδ στον Ιεχωβά: «Τα μάτια σου είναι ενάντια στους υπερόπτες για να τους ρίξεις χαμηλά».—2 Σαμουήλ 22:1, 28· παράβαλε Παροιμίες 18:12.

9. (α) Γιατί ο τρόμος του Βαλτάσαρ δεν ήταν ίδιος με το θεοσεβή φόβο; (β) Ποια προσφορά έκανε ο βασιλιάς στους σοφούς της Βαβυλώνας;

⁹ Πρέπει να σημειωθεί ότι ο φόβος του Βαλτάσαρ δεν ήταν ίδιος με το θεοσεβή φόβο, τη βαθιά ευλάβεια για τον Ιεχωβά, που είναι η αρχή κάθε σοφίας. (Παροιμίες 9:10) Όχι, αυτός ήταν νοσηρός τρόμος και παρήγαγε κάθε άλλο παρά σοφία σε εκείνον τον έντρομο μονάρχη.c Αντί να ζητήσει συγχώρηση από τον Θεό που μόλις είχε προσβάλει, φώναξε δυνατά να φέρουν «τους επικαλούμενους πνεύματα, τους Χαλδαίους και τους αστρολόγους». Μάλιστα διακήρυξε: «Οποιοσδήποτε άνθρωπος διαβάσει αυτή τη γραφή και μου φανερώσει την ερμηνεία της, με πορφύρα θα ντυθεί, με περιδέραιο χρυσό γύρω από το λαιμό του, και θα γίνει ο τρίτος άρχοντας του βασιλείου». (Δανιήλ 5:7) Ο τρίτος άρχοντας του βασιλείου θα ήταν στ’ αλήθεια ισχυρός, εφόσον ανώτεροί του θα ήταν μόνο οι δύο ανάσσοντες βασιλιάδες, ο Ναβονίδης και ο ίδιος ο Βαλτάσαρ. Αυτή η θέση, σύμφωνα με το έθιμο, θα πρέπει να προοριζόταν για το μεγαλύτερο γιο του Βαλτάσαρ. Τόσο απεγνωσμένα ήθελε ο βασιλιάς να του εξηγηθεί αυτό το θαυματουργικό άγγελμα!

10. Πόσο επιτυχημένες ήταν οι προσπάθειες που κατέβαλαν οι σοφοί να ερμηνεύσουν τη γραφή στον τοίχο;

¹⁰ Οι σοφοί κατέκλυσαν τη μεγάλη αίθουσα. Δεν ήταν λίγοι, εφόσον η Βαβυλώνα ήταν μια πόλη βουτηγμένη στην ψεύτικη θρησκεία και γεμάτη ναούς. Αναμφίβολα υπήρχαν πάρα πολλοί που ισχυρίζονταν ότι διάβαζαν οιωνούς και ερμήνευαν μυστηριώδεις γραφές. Αυτοί οι σοφοί πρέπει να ενθουσιάστηκαν με την προοπτική που ανοιγόταν μπροστά τους. Τώρα ήταν η ευκαιρία να ασκήσουν την τέχνη τους μπροστά σε υψηλά πρόσωπα, να κερδίσουν την εύνοια του βασιλιά και να αναρριχηθούν σε μια θέση μεγάλης ισχύος. Αλλά πόσο παταγώδης ήταν η αποτυχία τους! «Δεν ήταν αρκετά ικανοί να διαβάσουν τη γραφή ή να κάνουν γνωστή στο βασιλιά την ερμηνεία».d—Δανιήλ 5:8.

11. Ποιοι μπορεί να ήταν οι λόγοι για τους οποίους οι σοφοί της Βαβυλώνας δεν ήταν σε θέση να διαβάσουν τη γραφή;

¹¹ Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα αν στάθηκε αδύνατον για τους σοφούς της Βαβυλώνας να αποκρυπτογραφήσουν αυτή καθαυτή τη γραφή—τα ίδια τα γράμματα. Αν πράγματι συνέβαινε αυτό, εκείνοι οι αδίστακτοι άντρες θα είχαν όλη την άνεση να επινοήσουν οποιαδήποτε παραπλανητική ερμηνεία, ακόμη και κάποια που να ήταν κολακευτική για το βασιλιά. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι μπορούσαν να διαβάσουν τα γράμματα. Εφόσον, όμως, η αραμαϊκή και η εβραϊκή γλώσσα γράφονταν χωρίς φωνήεντα, κάθε λέξη θα μπορούσε να έχει αρκετές πιθανές σημασίες. Αν συνέβαινε αυτό, οι σοφοί πιθανώς δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσουν ποιες ήταν οι σωστές λέξεις. Ακόμη και αν είχαν καταφέρει να τις βρουν, και πάλι θα ήταν ανίκανοι να συλλάβουν τη σημασία των λέξεων προκειμένου να τις ερμηνεύσουν. Ούτως ή άλλως, ένα πράγμα είναι βέβαιο: Οι σοφοί της Βαβυλώνας απέτυχαν—οικτρά!

12. Τι απέδειξε η αποτυχία των σοφών;

¹² Έτσι, οι σοφοί της Βαβυλώνας εκτέθηκαν ως αγύρτες και η αξιοσέβαστη θρησκευτική τους τάξη ως απάτη. Τι απογοήτευση προκάλεσαν! Όταν ο Βαλτάσαρ είδε ότι η εμπιστοσύνη του σε εκείνους τους θρησκευομένους ήταν μάταιη, τρόμαξε ακόμη περισσότερο, η όψη του έγινε ακόμη πιο άσπρη, μάλιστα δε και οι μεγιστάνες του «βρίσκονταν σε αμηχανία».e—Δανιήλ 5:9.

ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΕΝΑΣ ΑΝΤΡΑΣ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΕΝΟΡΑΣΗ

13. (α) Γιατί πρότεινε η βασίλισσα να κληθεί ο Δανιήλ; (β) Τι είδους ζωή ζούσε ο Δανιήλ;

¹³ Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή μπήκε στην αίθουσα του συμποσίου η ίδια η βασίλισσα—προφανώς η μητέρα του βασιλιά. Είχε ακούσει για την αναταραχή που επικρατούσε στο συμπόσιο και ήξερε κάποιον ο οποίος θα μπορούσε να αποκρυπτογραφήσει τη γραφή στον τοίχο. Πριν από δεκαετίες, ο πατέρας της ο Ναβουχοδονόσορ είχε διορίσει τον Δανιήλ επικεφαλής όλων των σοφών του. Η βασίλισσα τον θυμόταν ως άντρα με «πνεύμα εξαιρετικό και γνώση και ενόραση». Το γεγονός ότι ο Βαλτάσαρ φαίνεται να μη γνώριζε τον Δανιήλ δείχνει πως ο προφήτης πιθανόν να είχε χάσει την υψηλή κυβερνητική του θέση μετά το θάνατο του Ναβουχοδονόσορα. Αλλά η εξοχότητα είχε μικρή σημασία για τον Δανιήλ. Εκείνον τον καιρό πιθανόν να είχε περάσει την ηλικία των 90 ετών και εξακολουθούσε να υπηρετεί πιστά τον Ιεχωβά. Μολονότι είχαν περάσει περίπου οχτώ δεκαετίες εξορίας στη Βαβυλώνα, παρέμενε γνωστός με το εβραϊκό του όνομα. Ακόμη και η βασίλισσα τον αποκάλεσε Δανιήλ και δεν χρησιμοποίησε το βαβυλωνιακό όνομα που του είχε δοθεί παλιότερα. Αυτή πρότρεψε το βασιλιά: «Ας κληθεί . . . ο Δανιήλ για να φανερώσει την ερμηνεία».—Δανιήλ 1:7· 5:10-12.

14. Σε ποια δύσκολη θέση βρέθηκε ο Δανιήλ όταν είδε τη γραφή στον τοίχο;

¹⁴ Ο Δανιήλ κλήθηκε και εμφανίστηκε ενώπιον του Βαλτάσαρ. Ήταν δυσάρεστο για το βασιλιά να ζητάει χάρη από αυτόν τον Ιουδαίο, του οποίου τον Θεό μόλις είχε προσβάλει. Ωστόσο, ο Βαλτάσαρ προσπάθησε να κολακέψει τον Δανιήλ, προσφέροντάς του την ίδια αμοιβή—την τρίτη θέση στο βασίλειο—αν κατάφερνε να διαβάσει και να εξηγήσει τις μυστηριώδεις λέξεις. (Δανιήλ 5:13-16) Ο Δανιήλ σήκωσε τα μάτια του να δει τη γραφή στον τοίχο, και το άγιο πνεύμα τού έδωσε τη δυνατότητα να διακρίνει τη σημασία της. Επρόκειτο για ένα άγγελμα συμφοράς από τον Ιεχωβά Θεό! Πώς ήταν δυνατόν να αναγγείλει ο Δανιήλ χωρίς περιστροφές σε αυτόν το ματαιόδοξο βασιλιά—και μάλιστα μπροστά στις συζύγους του και στους μεγιστάνες του—μια σκληρή κρίση σε βάρος του; Φανταστείτε σε τι δύσκολη θέση βρέθηκε ο Δανιήλ! Μήπως παρασύρθηκε από τα κολακευτικά λόγια του βασιλιά και από την προσφορά του που περιλάμβανε πλούτη και εξοχότητα; Θα απάλυνε άραγε ο προφήτης την εξαγγελία του Ιεχωβά;

15, 16. Ποιο ζωτικό δίδαγμα δεν είχε πάρει από την ιστορία ο Βαλτάσαρ, και πόσο συχνά συμβαίνει το ίδιο και σήμερα;

¹⁵ Ο Δανιήλ μίλησε με παρρησία και είπε: «Τα δώρα σου ας μείνουν σε εσένα και δώσε σε άλλους τις αμοιβές σου. Εγώ, ωστόσο, θα διαβάσω τη γραφή στο βασιλιά και την ερμηνεία θα κάνω γνωστή σε αυτόν». (Δανιήλ 5:17) Κατόπιν, ο Δανιήλ αναγνώρισε τη μεγαλοσύνη του Ναβουχοδονόσορα, ενός βασιλιά ο οποίος ήταν τόσο δυνατός ώστε μπορούσε να θανατώνει, να χτυπάει, να εξυψώνει ή να ταπεινώνει όποιον ήθελε. Αλλά ο Δανιήλ θύμισε στον Βαλτάσαρ ότι ο Ιεχωβά, «ο Ύψιστος Θεός», είχε δώσει στον Ναβουχοδονόσορα μεγαλοσύνη. Ο Ιεχωβά ήταν που ταπείνωσε εκείνον τον ισχυρό βασιλιά όταν έγινε υπερόπτης. Ναι, ο Ναβουχοδονόσορ είχε υποχρεωθεί να μάθει ότι «ο Ύψιστος Θεός είναι Άρχοντας στη βασιλεία των ανθρώπων και ότι όποιον θέλει εγκαθιστά σε αυτήν».—Δανιήλ 5:18-21.

¹⁶ Ο Βαλτάσαρ “τα γνώριζε όλα αυτά”. Εντούτοις, δεν είχε διδαχτεί από την ιστορία. Στην πραγματικότητα, είχε υπερβεί κατά πολύ την αμαρτία του Ναβουχοδονόσορα, δηλαδή την επιζήμια υπερηφάνειά του, και είχε προβεί σε μια εντελώς αναιδή ενέργεια κατά του Ιεχωβά. Ο Δανιήλ ξεσκέπασε την αμαρτία του βασιλιά. Επιπρόσθετα, ενώπιον εκείνης της ειδωλολατρικής σύναξης, είπε με θάρρος στον Βαλτάσαρ ότι οι ψεύτικοι θεοί “δεν έβλεπαν τίποτα ούτε άκουγαν τίποτα ούτε γνώριζαν τίποτα”. Ο θαρραλέος προφήτης του Θεού πρόσθεσε ότι, αντίθετα με εκείνους τους άχρηστους θεούς, ο Ιεχωβά είναι ο Θεός «στο χέρι του οποίου είναι η πνοή σου». Μέχρι και σήμερα, οι άνθρωποι θεοποιούν άψυχα πράγματα, ειδωλοποιώντας τα χρήματα, την καριέρα τους, το γόητρο, ακόμη και τις απολαύσεις. Αλλά τίποτα από αυτά τα πράγματα δεν μπορεί να δώσει ζωή. Μόνο ο Ιεχωβά είναι εκείνος στον οποίο οφείλουμε όλοι μας την ίδια την ύπαρξή μας, στον οποίο βασιζόμαστε για κάθε μας πνοή.—Δανιήλ 5:22, 23· Πράξεις 17:24, 25.

ΛΥΝΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΓΡΙΦΟΣ!

17, 18. Ποιες ήταν οι τέσσερις λέξεις που είχαν γραφτεί στον τοίχο, και ποια είναι η κατά γράμμα σημασία τους;

¹⁷ Ο ηλικιωμένος προφήτης έκανε τώρα αυτό που είχε σταθεί αδύνατον για όλους τους σοφούς της Βαβυλώνας. Διάβασε και ερμήνευσε τη γραφή που είχε χαραχτεί στον τοίχο. Ήταν τα εξής λόγια: «Μενέ, Μενέ, Θεκέλ και Φαρσίν». (Δανιήλ 5:24, 25) Τι σημαίνουν αυτά τα λόγια;

¹⁸ Κατά γράμμα, αυτά τα λόγια σημαίνουν «μία μνα, μία μνα, ένας σίκλος και μισοί σίκλοι». Καθεμιά από αυτές τις λέξεις ήταν μια μονάδα μέτρησης του βάρους των χρημάτων, και κατατάσσεται σε φθίνουσα σειρά ανάλογα με την αξία της. Πόσο αινιγματικό ήταν αυτό! Έστω και αν οι Βαβυλώνιοι σοφοί κατάφεραν να προσδιορίσουν τα γράμματα, δεν είναι διόλου παράδοξο το γεγονός ότι δεν μπορούσαν να τα ερμηνεύσουν.

19. Ποια ήταν η ερμηνεία της λέξης «Μενέ»;

¹⁹ Υπό την επιρροή του αγίου πνεύματος του Θεού, ο Δανιήλ εξήγησε: «Αυτή είναι η ερμηνεία του λόγου: Μενέ, ο Θεός αρίθμησε τις ημέρες της βασιλείας σου και την τερμάτισε». (Δανιήλ 5:26) Τα σύμφωνα της πρώτης λέξης θα μπορούσαν να σχηματίσουν τόσο τη λέξη «μνα» όσο και μια μορφή της αραμαϊκής λέξης η οποία σημαίνει «υπολογίζω» ή «αριθμώ», ανάλογα με τα φωνήεντα που θα πρόσθετε ο αναγνώστης. Ο Δανιήλ γνώριζε καλά ότι η εξορία των Ιουδαίων πλησίαζε στο τέλος της. Από τα 70 χρόνια της προειπωμένης διάρκειάς της, τα 68 είχαν ήδη περάσει. (Ιερεμίας 29:10) Ο Μεγάλος Χρονομέτρης, ο Ιεχωβά, είχε αριθμήσει τις ημέρες κατά τις οποίες η Βαβυλώνα θα βασίλευε ως παγκόσμια δύναμη, και το τέλος ήταν πιο κοντά από όσο νόμιζε οποιοσδήποτε στο συμπόσιο του Βαλτάσαρ. Στην πραγματικότητα, ο χρόνος είχε τελειώσει—όχι μόνο για τον Βαλτάσαρ, αλλά και για τον πατέρα του, τον Ναβονίδη. Αυτός ίσως είναι ο λόγος για τον οποίο η λέξη «Μενέ» γράφτηκε δύο φορές—για να αναγγείλει το τέλος της βασιλείας και των δύο εκείνων βασιλιάδων.

20. Ποια ήταν η εξήγηση της λέξης «Θεκέλ», και πώς εφαρμόστηκε στον Βαλτάσαρ;

²⁰ Αντίθετα, η λέξη «Θεκέλ» είχε γραφτεί μόνο μία φορά και στον ενικό αριθμό. Αυτό μπορεί να δείχνει ότι απευθυνόταν κυρίως στον Βαλτάσαρ. Μάλιστα κάτι τέτοιο θα ήταν κατάλληλο, διότι αυτός είχε εκδηλώσει προσωπικά χονδροειδή έλλειψη σεβασμού για τον Ιεχωβά. Αυτή καθαυτή η λέξη σημαίνει «σίκλος», αλλά τα σύμφωνα θα μπορούσαν να σχηματίζουν και τη λέξη «ζυγίζομαι». Γι’ αυτό, ο Δανιήλ είπε στον Βαλτάσαρ: «Θεκέλ, ζυγίστηκες στη ζυγαριά και βρέθηκες ελλιπής». (Δανιήλ 5:27) Για τον Ιεχωβά, ολόκληρα έθνη είναι τόσο ασήμαντα όσο και το λεπτό στρώμα σκόνης στη ζυγαριά. (Ησαΐας 40:15) Δεν έχουν τη δύναμη να ανατρέψουν τους σκοπούς του. Με τι θα μπορούσε, λοιπόν, να ισοδυναμεί ένας αλαζόνας βασιλιάς; Ο Βαλτάσαρ είχε προσπαθήσει να εξυψώσει τον εαυτό του πάνω από τον Κυρίαρχο του σύμπαντος. Παρότι ήταν απλώς ένας άνθρωπος είχε τολμήσει να προσβάλει τον Ιεχωβά και να χλευάσει την αγνή λατρεία, αλλά “είχε βρεθεί ελλιπής”. Ναι, ο Βαλτάσαρ άξιζε στο πλήρες την κρίση που πλησίαζε ολοταχώς!

21. Πώς η λέξη «Φαρσίν» αποτελούσε τριπλό λογοπαίγνιο, και τι έδειχνε αυτή η λέξη σχετικά με το μέλλον της Βαβυλώνας ως παγκόσμιας δύναμης;

²¹ Η τελευταία λέξη στον τοίχο ήταν «Φαρσίν». Ο Δανιήλ τη διάβασε στον ενικό αριθμό, «Φερές», μάλλον επειδή απευθυνόταν στον έναν βασιλιά ενώ ο άλλος ήταν απών. Αυτή η λέξη ολοκλήρωσε το μεγάλο γρίφο του Ιεχωβά με ένα τριπλό λογοπαίγνιο. Κατά γράμμα, η λέξη «φαρσίν» σημαίνει «μισοί σίκλοι». Αλλά τα γράμματα θα μπορούσαν, επίσης, να έχουν δύο άλλες σημασίες—«διαιρέσεις» και «Πέρσες». Γι’ αυτό, ο Δανιήλ προείπε: «Φερές, η βασιλεία σου διαιρέθηκε και δόθηκε στους Μήδους και στους Πέρσες».—Δανιήλ 5:28.

22. Πώς αντέδρασε ο Βαλτάσαρ στη λύση του γρίφου, και ποια ελπίδα ίσως να έτρεφε;

²² Έτσι, ο γρίφος λύθηκε. Η ισχυρή Βαβυλώνα επρόκειτο σύντομα να πέσει στα χέρια των μηδοπερσικών δυνάμεων. Ο Βαλτάσαρ, μολονότι αποκαρδιώθηκε όταν άκουσε αυτή την εξαγγελία της συμφοράς, κράτησε το λόγο του. Έβαλε τους υπηρέτες του να ντύσουν τον Δανιήλ με πορφύρα, να του φορέσουν ένα χρυσό περιδέραιο και να διαλαλήσουν ότι ήταν ο τρίτος άρχοντας στο βασίλειο. (Δανιήλ 5:29) Ο Δανιήλ δεν αρνήθηκε να δεχτεί αυτές τις τιμές, αναγνωρίζοντας ότι αντανακλούσαν την τιμή που οφείλεται στον Ιεχωβά. Φυσικά, ο Βαλτάσαρ ίσως έλπιζε να απαλύνει την κρίση του Ιεχωβά τιμώντας τον προφήτη Του. Αν το πίστευε αυτό, τότε ήταν πράγματι πολύ αργά για να πετύχει κάτι.

Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΒΑΒΥΛΩΝΑΣ

23. Ποια αρχαία προφητεία έβρισκε την εκπλήρωσή της ακόμη και την ώρα που γινόταν το συμπόσιο του Βαλτάσαρ;

²³ Ακόμη και την ώρα που ο Βαλτάσαρ και οι αυλικοί του έπιναν προς τιμήν των θεών τους και χλεύαζαν τον Ιεχωβά, ένα μεγαλειώδες σκηνικό εκτυλισσόταν στο σκοτάδι, έξω από τα ανάκτορα. Η προφητεία που είχε διατυπωθεί μέσω του Ησαΐα σχεδόν δύο αιώνες νωρίτερα έβρισκε την εκπλήρωσή της. Σχετικά με τη Βαβυλώνα, ο Ιεχωβά είχε προείπει: «Όλο το στεναγμό που γινόταν εξαιτίας της τον έκανα να σταματήσει». Ναι, όλη η καταπίεση που είχε ασκήσει εκείνη η πονηρή πόλη σε βάρος του εκλεκτού λαού του Θεού επρόκειτο να τερματιστεί. Με ποιο μέσο; Η ίδια προφητεία έλεγε: «Ανέβα, Ελάμ! Στήσε πολιορκία, Μηδία!» Το Ελάμ έγινε μέρος της Περσίας μετά τις ημέρες του προφήτη Ησαΐα. Τον καιρό του συμποσίου του Βαλτάσαρ, που είχε και αυτό προειπωθεί από τον Ησαΐα στην ίδια προφητεία, η Περσία και η Μηδία είχαν ενώσει τις δυνάμεις τους προκειμένου να “ανεβούν” και να “στήσουν πολιορκία” κατά της Βαβυλώνας.—Ησαΐας 21:1, 2, 5, 6.

24. Ποιες λεπτομέρειες σχετικά με την πτώση της Βαβυλώνας είχαν προειπωθεί στην προφητεία του Ησαΐα;

²⁴ Μάλιστα είχε προειπωθεί ακόμη και το όνομα του αρχηγού εκείνων των δυνάμεων, όπως και τα βασικά χαρακτηριστικά της πολεμικής στρατηγικής του. Περίπου 200 χρόνια νωρίτερα, ο Ησαΐας είχε προφητεύσει ότι ο Ιεχωβά θα έχριε κάποιον ονόματι Κύρο για να στραφεί κατά της Βαβυλώνας. Στη διάρκεια της επιδρομής του όλα τα εμπόδια θα εξομαλύνονταν μπροστά του. Τα νερά της Βαβυλώνας θα “ξεραίνονταν” και οι ισχυρές της πύλες θα αφήνονταν ανοιχτές. (Ησαΐας 44:27–45:3) Έτσι και έγινε. Οι στρατιές του Κύρου εξέτρεψαν τον ποταμό Ευφράτη, χαμηλώνοντας τη στάθμη των νερών ώστε να μπορέσουν να κινηθούν μέσα από την κοίτη του ποταμού. Οι πύλες στα τείχη της Βαβυλώνας είχαν αφεθεί ανοιχτές από απρόσεκτους φρουρούς. Όπως επιβεβαιώνουν και οι κοσμικοί ιστορικοί, η εισβολή στην πόλη έγινε την ώρα που οι κάτοικοί της γλεντοκοπούσαν. Η Βαβυλώνα εκπορθήθηκε χωρίς να υπάρξει σχεδόν καμιά αντίσταση. (Ιερεμίας 51:30) Συνέβη, ωστόσο, τουλάχιστον ένας αξιοσημείωτος θάνατος. Ο Δανιήλ ανέφερε: «Την ίδια εκείνη νύχτα ο Βαλτάσαρ, ο Χαλδαίος βασιλιάς, θανατώθηκε και ο Δαρείος ο Μήδος έλαβε τη βασιλεία όταν ήταν περίπου εξήντα δύο χρονών».—Δανιήλ 5:30, 31.

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΡΑΦΗ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ

25. (α) Γιατί αποτελεί η αρχαία Βαβυλώνα κατάλληλο σύμβολο του σημερινού παγγήινου συστήματος της ψεύτικης θρησκείας; (β) Με ποια έννοια κρατούνταν οι σύγχρονοι υπηρέτες του Θεού αιχμάλωτοι στη Βαβυλώνα;

²⁵ Η θεόπνευστη αφήγηση που βρίσκεται στο 5ο κεφάλαιο του βιβλίου του Δανιήλ είναι γεμάτη νόημα για εμάς. Ως κέντρο ψεύτικων θρησκευτικών συνηθειών, η αρχαία Βαβυλώνα αποτελεί κατάλληλο σύμβολο της παγκόσμιας αυτοκρατορίας της ψεύτικης θρησκείας. Αυτό το παγγήινο συνονθύλευμα απάτης, το οποίο απεικονίζεται στην Αποκάλυψη σαν μια αιμοδιψής πόρνη, ονομάζεται «Βαβυλώνα η Μεγάλη». (Αποκάλυψη 17:5) Αδιαφορώντας για όλες τις προειδοποιήσεις σχετικά με τις ψεύτικες διδασκαλίες και συνήθειές της οι οποίες δυσφημούν τον Θεό, έχει επιφέρει διωγμό σε εκείνους που κηρύττουν την αλήθεια του Λόγου του Θεού. Σαν τους κατοίκους της Ιερουσαλήμ και του Ιούδα στην αρχαιότητα, το πιστό υπόλοιπο των χρισμένων Χριστιανών ήταν πράγματι εξόριστο στη “Βαβυλώνα τη Μεγάλη” όταν ο υποκινούμενος από τον κλήρο διωγμός διέκοψε στην ουσία το έργο κηρύγματος της Βασιλείας το 1918.

26. (α) Πώς έπεσε η «Βαβυλώνα η Μεγάλη» το 1919; (β) Ποια προειδοποίηση πρέπει να προσέξουμε εμείς οι ίδιοι και να μεταδώσουμε και σε άλλους;

²⁶ Ξαφνικά, όμως, η «Βαβυλώνα η Μεγάλη» έπεσε! Επρόκειτο ουσιαστικά για μια αθόρυβη πτώση—ακριβώς όπως έπεσε σχεδόν αθόρυβα και η αρχαία Βαβυλώνα, το 539 Π.Κ.Χ. Ωστόσο, αυτή η συμβολική πτώση ήταν ερημωτική. Συνέβη το 1919 Κ.Χ., όταν ο λαός του Ιεχωβά ελευθερώθηκε από την αιχμαλωσία στη Βαβυλώνα και ευλογήθηκε με τη θεϊκή επιδοκιμασία. Αυτό έβαλε τέλος στην εξουσία που ασκούσε η «Βαβυλώνα η Μεγάλη» πάνω στο λαό του Θεού και σημείωσε την έναρξη της περιόδου κατά την οποία αυτή θα ξεσκεπαζόταν δημόσια ως απάτη ανάξια εμπιστοσύνης. Εκείνη η πτώση αποδείχτηκε μη αναστρέψιμη, και η τελική της καταστροφή πλησιάζει. Οι υπηρέτες του Ιεχωβά, λοιπόν, επαναλαμβάνουν την προειδοποίηση: «Βγείτε από αυτήν, λαέ μου, αν δεν θέλετε να συμμετάσχετε με αυτήν στις αμαρτίες της». (Αποκάλυψη 18:4) Έχετε δώσει προσοχή σε αυτή την προειδοποίηση; Τη μεταδίδετε και σε άλλους;f

27, 28. (α) Ποια ζωτική αλήθεια δεν διέφυγε ποτέ της προσοχής του Δανιήλ; (β) Ποιες αποδείξεις έχουμε ότι ο Ιεχωβά πρόκειται σύντομα να ενεργήσει εναντίον του σημερινού πονηρού κόσμου;

²⁷ Άρα, η γραφή βρίσκεται στον τοίχο σήμερα—αλλά όχι μόνο για τη “Βαβυλώνα τη Μεγάλη”. Θυμηθείτε μια ζωτική αλήθεια που κατέχει κεντρική θέση στο βιβλίο του Δανιήλ: Ο Ιεχωβά είναι ο Παγκόσμιος Κυρίαρχος. Αυτός, και μόνο αυτός, έχει το δικαίωμα να εγκαθιστά άρχοντα στους ανθρώπους. (Δανιήλ 4:17, 25· 5:21) Καθετί που εναντιώνεται στους σκοπούς του Ιεχωβά θα φύγει από τη μέση. Είναι ζήτημα χρόνου το να ενεργήσει ο Ιεχωβά. (Αββακούμ 2:3) Για τον Δανιήλ, το πλήρωμα του χρόνου ήρθε τελικά στη δέκατη δεκαετία της ζωής του. Τότε είδε τον Ιεχωβά να βγάζει από τη μέση μια παγκόσμια δύναμη—μια δύναμη που καταπίεζε το λαό του Θεού από τότε που ο Δανιήλ ήταν παιδί.

²⁸ Υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις ότι ο Ιεχωβά Θεός έχει τοποθετήσει στον ουράνιο θρόνο έναν Άρχοντα για τους ανθρώπους. Το γεγονός ότι ο κόσμος έχει αγνοήσει αυτόν τον Βασιλιά και έχει εναντιωθεί στη διακυβέρνησή του αποτελεί ακλόνητη απόδειξη πως ο Ιεχωβά σύντομα θα σαρώσει όλους εκείνους που εναντιώνονται στη διακυβέρνηση της Βασιλείας. (Ψαλμός 2:1-11· 2 Πέτρου 3:3-7) Ενεργείτε εσείς όπως επιτάσσει το επείγον των καιρών μας και θέτετε την εμπιστοσύνη σας στη Βασιλεία του Θεού; Αν ναι, τότε έχετε πράγματι διδαχτεί από τη γραφή στον τοίχο!

[Υποσημειώσεις]

ΤΙ ΔΙΑΚΡΙΝΑΤΕ;

• Πώς διακόπηκε το συμπόσιο του Βαλτάσαρ τη νύχτα της 5ης/6ης Οκτωβρίου του 539 Π.Κ.Χ.;

• Ποια ήταν η ερμηνεία της γραφής στον τοίχο;

• Ποια προφητεία για την πτώση της Βαβυλώνας εκπληρωνόταν την ώρα που γινόταν το συμπόσιο του Βαλτάσαρ;

• Ποια σημασία έχει για την εποχή μας η αφήγηση σχετικά με τη γραφή στον τοίχο;

[Ολοσέλιδη εικόνα στη σελίδα 98]

[Ολοσέλιδη εικόνα στη σελίδα 103]