Ωφελούν Καθόλου τα Παθήματα;
ΠΟΛΛΟΙ άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν σοβαρά παθήματα σκληραίνουν τις καρδιές τους. Άλλοι που περνούν τις ίδιες ή ακόμα χειρότερες καταστάσεις γίνονται πιο συμπονετικοί και πονόψυχοι προς τους συνανθρώπους τους. Παρόμοια, υπάρχουν άτομα που αρνούνται και την ίδια την ύπαρξη του Θεού όταν υφίστανται κακουχίες για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ άλλοι περνούν σοβαρές δοκιμασίες έχοντας ακλόνητη πίστη στον Παντοδύναμο. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Συχνά οι άνθρωποι σκληραίνουν τις καρδιές τους και χάνουν την πίστη τους επειδή θεωρούν τον εαυτό τους πολύ σπουδαίο και δεν αναγνωρίζουν ότι είναι αμαρτωλοί και ζουν σε έναν κόσμο που αγνοεί το νόμο του Θεού. Αποδίδουν εσφαλμένα στον Παντοδύναμο τα άσχημα πράγματα για τα οποία ευθύνονται οι άνθρωποι. Γι’ αυτόν το λόγο, δεν αποκομίζουν κανένα όφελος από τις δυσκολίες και, όταν βρουν ανακούφιση, ίσως εκδηλώσουν μια προσωπικότητα με περισσότερα από πριν ανεπιθύμητα χαρακτηριστικά.
Για να μη συμβεί αυτό σ’ εμάς, πρέπει να φροντίσουμε να αποκομίζουμε κάποιο όφελος από οτιδήποτε και αν μας τύχει. Αυτό απαιτεί να έχουμε την ορθή άποψη για τα ανθρώπινα παθήματα. Στη Γραφή, το βιβλίο των Θρήνων μας βοηθάει πάρα πολύ να δούμε αυτό το ζήτημα από τη σωστή πλευρά.
Διατηρώντας Ελπίδα
Αυτό το βιβλίο αποτελείται από πέντε ποιήματα που είναι θρήνοι ή μοιρολόγια για την τρομερή καταστροφή που ήρθε πάνω στην Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλώνιους. Στο τρίτο από αυτά τα ποιήματα, ο προφήτης Ιερεμίας, με κατεύθυνση του πνεύματος του Θεού, ξεχειλίζει από έντονα συναισθήματα, τα οποία αντιπροσωπεύουν τα συναισθήματα ολόκληρου του έθνους που το παρομοιάζει με έναν ‘άνθρωπο [ικανό άντρα (ΜΝΚ)]’. (Θρήνοι 3:1, ΜΝΚ) Ο Ιερεμίας είχε υποστεί παθήματα μαζί με ολόκληρο το έθνος, αλλά αυτή η κατάσταση δεν σκλήρυνε την καρδιά του. Πρόσμενε γεμάτος ελπίδα τον καιρό που ο λαός του Θεού θα είχε πάλι την εύνοιά Του και παραδεχόταν ότι αυτό που συνέβη στο έθνος ήταν μια δίκαιη εκτέλεση της θείας κρίσης.
Η ελπίδα της μελλοντικής λύτρωσης στήριζε τον Ιερεμία. Διαβάζουμε: ‘Οπωσδήποτε η ψυχή σου [ο ίδιος ο Ιεχωβά] θα θυμηθεί και θα σκύψει πάνω μου. Γι’ αυτό και εγώ θα δείξω στάση αναμονής’. (Θρήνοι 3:20, 21, ΜΝΚ) Στη διάνοια του Ιερεμία δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία ότι ο Ιεχωβά θα έδειχνε τελικά εύνοια στον μετανοημένο λαό Του. Είχαν πράγματι ταπεινωθεί πάρα πολύ, έφτασαν μέχρι το σημείο να υποστούν ολοκληρωτική ήττα. Αλλά ο Ιεχωβά θα έσκυβε, σαν να λέγαμε, από την ουράνια θέση του και θα τους ανύψωνε από την εξευτελιστική τους κατάσταση. Ο Ιερεμίας έπαιρνε κουράγιο από αυτήν τη σκέψη και περίμενε υπομονετικά τον καιρό που ο Ιεχωβά θα ενεργούσε υπέρ του μετανοημένου λαού Του.
Έτσι, όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια οδυνηρή κατάσταση, δεν πρέπει να χάνουμε την ελπίδα μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε το γεγονός ότι οι δοκιμασίες έχουν μια αρχή αλλά και ένα τέλος επίσης. Ούτε πρόκειται ποτέ ο Ύψιστος να επιτρέψει οι πιστοί του δούλοι να υπόκεινται συνέχεια σε παθήματα μαζί με αυτούς που δεν ανήκουν στον αφοσιωμένο λαό του. Γι’ αυτόν το λόγο πρέπει να περιμένουμε υπομονετικά μέχρι να φέρει ο Ιεχωβά σίγουρη ανακούφιση.
Το γεγονός και μόνο ότι κάποιος είναι ακόμα ζωντανός πρέπει να του δίνει αιτίες να ελπίζει. Στα χρόνια του Ιερεμία, η πόλη της Ιερουσαλήμ και η γη του Ιούδα ερημώθηκαν και πολλοί Ισραηλίτες θανατώθηκαν. Παρ’ όλα αυτά, υπήρχαν μερικοί που επέζησαν. Αυτό αποδείκνυε ότι ο Θεός συνέχιζε να δείχνει έλεος στο λαό του. Διαβάζουμε: «Έλεος [στοργική καλοσύνη (ΜΝΚ)] του Κυρίου είναι, ότι δεν συνετελέσθημεν, επειδή δεν εξέλιπον οι οικτιρμοί αυτού. Ανανεόνονται εν ταις πρωίαις· μεγάλη είναι η πιστότης σου. Ο Κύριος είναι η μερίς μου, είπεν η ψυχή μου· δια τούτο θέλω ελπίζει [θα δείξω στάση αναμονής (ΜΝΚ)] επ’ αυτόν».—Θρήνοι 3:22-24.
Αν δεν έδειχνε ο Θεός τη στοργική καλοσύνη, το συμπονετικό ενδιαφέρον του για το λαό του, δεν θα είχε επιζήσει κανένας Ισραηλίτης. Αλλά ο Ιεχωβά Θεός έδειξε πράγματι έλεος. Άρα θα συνέχιζε να δείχνει άφθονο έλεος στο λαό του, το οποίο θα ανανεωνόταν κάθε πρωί. Το γεγονός ότι η πιστότητα του Ιεχωβά είναι μεγάλη, έδειχνε με βεβαιότητα ότι οι δούλοι του μπορούσαν να βασίζονται στο έλεός του. Θα γίνονταν σταθεροί, όχι αδύναμοι ή αποτυχημένοι. Όσο θα συνέχιζε να είναι ο Ύψιστος η μερίδα, ή η κληρονομιά του λαού του, αυτοί είχαν λόγους να συνεχίσουν να περιμένουν μια αλλαγή στις δύσκολες συνθήκες τους, συνθήκες που ο Ιεχωβά είχε επιτρέψει να υποστούν εξαιτίας της απιστίας τους.
Πώς να Περιμένουμε Υπομονετικά
Τι θα πρέπει να χαρακτηρίζει μια τέτοια προσμονή; Το βιβλίο των Θρήνων απαντά: «Αγαθός ο Κύριος [Ιεχωβά (ΜΝΚ)] εις τους προσμένοντας αυτόν, εις την ψυχήν την εκζητούσαν αυτόν. Καλόν είναι και να ελπίζη τις και να εφησυχάζη [να περιμένει και μάλιστα σιωπηλά (ΜΝΚ)] εις την σωτηρίαν του Κυρίου [Ιεχωβά (ΜΝΚ)]. Καλόν εις τον άνθρωπον να βαστάζη ζυγόν εν τη νεότητι αυτού. Θέλει κάθησθαι κατά μόνας και σιωπά, επειδή ο Θεός επέβαλε φορτίον επ’ αυτόν. Θέλει βάλει το στόμα αυτού εις το χώμα, ίσως ήναι ελπίς. Θέλει δώσει την σιαγόνα εις τον ραπίζοντα αυτόν· θέλει χορτασθή από ονειδισμού».—Θρήνοι 3:25-30.
Παρατηρήστε ότι κάποιος που περνάει μια τέτοια περίοδο συμφοράς πρέπει να συνεχίσει να προσμένει γεμάτος ελπίδα ότι ο Θεός θα φέρει ανακούφιση και να τον πλησιάσει περισσότερο. Αυτό το άτομο πρέπει να είναι υπομονετικό περιμένοντας σιωπηλά ή χωρίς παράπονα ώσπου να φέρει ο Παντοδύναμος λύτρωση ή σωτηρία. Είναι πολύ ωφέλιμο για ένα τέτοιο άτομο το να έχει μάθει να βαστάζει ένα ζυγό παθημάτων στη νεότητά του. Γιατί; Επειδή θα του είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση αργότερα στη ζωή του, χωρίς να χάσει την ελπίδα του. Αφού ξέρει ότι έχει περάσει μεγάλες κακουχίες στο παρελθόν, έχει βάσιμη ελπίδα ότι θα τα καταφέρει ξανά.
Όταν ένα άτομο έχει ένα ζυγό συμφοράς τοποθετημένο πάνω του, δεν πρέπει να γυρνάει εδώ και εκεί κάνοντας τα παράπονά του. Όχι, πρέπει να κάθεται μόνος του, όπως κάποιος που μοιρολογάει, και να παραμένει σιωπηλός. Πρέπει να ξαπλώσει μπρούμυτα αγγίζοντας με το στόμα του το χώμα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υποστεί ταπεινά τις δοκιμασίες που ο Θεός επιτρέπει να υφίσταται και να προσμένει γεμάτος ελπίδα να έρθει η λύτρωσή του. Δεν πρέπει να επαναστατήσει ενάντια στους διώκτες του αλλά να δεχτεί υπομονετικά την κακομεταχείριση, που μπορεί να περιλαμβάνει λόγια ή και έργα. Αυτό μας θυμίζει τη συμπεριφορά του Ιησού Χριστού. Η αφήγηση της Γραφής αναφέρει: «Όστις λοιδορούμενος δεν αντελοιδόρει, πάσχων δεν ηπείλει, αλλά παρέδιδεν εαυτόν εις τον κρίνοντα δικαίως».—1 Πέτρου 2:23.
Επιπλέον, είναι ζωτικό να θυμούμαστε όταν δοκιμάζουμε παθήματα ότι ο Θεός δεν επιδοκιμάζει τα μισητά πράγματα που μπορεί να κάνουν οι άνθρωποι. Ο Ύψιστος, όμως, επιτρέπει να συμβούν ορισμένα πράγματα έχοντας υπόψη του κάποιο καλό σκοπό. Αυτό εκφράζεται κατάλληλα στο βιβλίο των Θρήνων με τα επόμενα λόγια: «Διότι ο Κύριος [Ιεχωβά (ΜΝΚ)] δεν απορρίπτει εις τον αιώνα· αλλ’ εάν και θλίψη, θέλει όμως και οικτειρήσει κατά το πλήθος του ελέους αυτού. Διότι δεν θλίβει εκ καρδίας αυτού ουδέ καταθλίβει τους υιούς των ανθρώπων. Το να καταπατή τις υπό τους πόδας αυτού πάντας τους δεσμίους της γης· το να διαστρέφη κρίσιν ανθρώπου κατέναντι του προσώπου του Υψίστου· το να αδική άνθρωπον εν τη δίκη αυτού· ο Κύριος δεν βλέπει [δεν επιδοκιμάζει (ΜΝΚ)] ταύτα».—Θρήνοι 3:31-36.
Στην περίπτωση των άπιστων Ισραηλιτών, ο Ιεχωβά Θεός επέτρεψε να αντιμετωπίσουν μια τρομερή κατάσταση από τους Βαβυλώνιους. Τους απέρριψε και έφτασε μέχρι το σημείο να επιτρέψει να εξοριστούν. Μολαταύτα, αυτό έγινε με έναν καλό σκοπό υπόψη, δηλαδή, να συγκεντρωθεί ένα μετανοημένο υπόλοιπο από αυτούς που επέζησαν και τους απόγονούς τους. Σ’ αυτό το υπόλοιπο θα έδειχνε έλεος ο Ιεχωβά. Ο Παντοδύναμος δεν έβρισκε ευχαρίστηση τιμωρώντας τους Ισραηλίτες. Δεν ήταν η επιθυμία της καρδιάς του να τους προκαλέσει λύπη και συμφορά παραδίδοντάς τους στα χέρια των εχθρών τους. Ο Ιεχωβά δεν επικρότησε τον τρομερό τρόπο με τον οποίο αυτοί συμπεριφέρθηκαν στο λαό του. Δεν επιδοκίμασε αυτούς που κατέθλιψαν αιχμάλωτους πολέμου, αυτούς που απέρριψαν τα θεόδοτα δικαιώματα των άλλων, και αυτούς που αρνήθηκαν να αποδώσουν δικαιοσύνη σε μια δικαστική υπόθεση.
Έτσι λοιπόν, όταν υποφέρουμε παθήματα στα χέρια των ανθρώπων, δεν πρέπει να κατηγορούμε τον Θεό για τις αδικίες που διαπράττουν οι άνθρωποι. Ο Ύψιστος δεν επιδοκιμάζει τη βία και την καταπίεσή τους. Τελικά, αυτοί έχουν να δώσουν λόγο σ’ αυτόν για τις άδικες πράξεις τους.
Επιπλέον, είναι δυνατό οι ίδιοι οι άνθρωποι να προξενήσουν παθήματα στους εαυτούς τους. Οι άπιστοι Ισραηλίτες γύρισαν την πλάτη στον Ιεχωβά Θεό απορρίπτοντας την προστατευτική του φροντίδα. Τότε λοιπόν, ο Θεός δίκαια τους εγκατέλειψε στα χέρια των εχθρών τους. Γι’ αυτό, δεν είχαν κανένα λόγο να παραπονιούνται για ό,τι τους είχε συμβεί. Αυτό τονίζεται στην ερώτηση: «Δια τι ήθελε γογγύσει άνθρωπος ζων, άνθρωπος, δια την ποινήν της αμαρτίας αυτού;» (Θρήνοι 3:39) Αντί να παραπονιούνται, οι Ισραηλίτες έπρεπε να επιστρέψουν μετανοημένοι στον Ιεχωβά, ικετεύοντάς τον για έλεος. Διαβάζουμε: «Ας ερευνήσωμεν τας οδούς ημών και ας εξετάσωμεν και ας επιστρέψωμεν [καθαροί (ΜΝΚ)] εις τον Κύριον. Ας υψώσωμεν τας καρδίας ημών και τας χείρας προς τον Θεόν τον εν τοις ουρανοίς, λέγοντες, Ημαρτήσαμεν και απεστατήσαμεν».—Θρήνοι 3:40-42.
Ναι, δεν ήταν καιρός για γκρίνιες και παράπονα. Ήταν καιρός ‘να ερευνήσουν τις οδούς τους’, την πορεία της ζωής τους ή της διαγωγής τους, και να εξετάσουν ποιο ήταν το αποτέλεσμα. Αντί να συνεχίσουν τη δική τους πορεία προς βλάβη τους, έπρεπε να επιστρέψουν στον Ιεχωβά και να συμμορφωθούν με τις εντολές του. Εξωτερικές εκδηλώσεις μετάνοιας, όπως το να υψώνουν τα χέρια για προσευχή, δεν ήταν αρκετές. Έπρεπε να μετανοιώσουν ειλικρινά για τις αμαρτίες τους.
Έτσι, όταν αντιμετωπίζουμε παθήματα, πρέπει να εξετάσουμε την πορεία της ζωής μας. Μήπως εμείς οι ίδιοι δημιουργήσαμε τα προβλήματα αγνοώντας το νόμο του Θεού; Αν είναι έτσι, δεν έχουμε κανένα λόγο να κατηγορούμε τον Ύψιστο. Αντίθετα, πρέπει να αποδείξουμε ότι ωφεληθήκαμε από την επώδυνη πειθαρχία εγκαταλείποντας την εσφαλμένη πορεία μας και επιστρέφοντας μετανοημένοι στον Θεό. Αν προσπαθούμε να διάγουμε μια καθαρή ζωή και παρ’ όλα αυτά δοκιμάζουμε συμφορές, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Θεός δεν επιδοκιμάζει αυτά που οι πονηροί άνθρωποι μπορεί να μας κάνουν. Στο μεταξύ, πρέπει να υποστούμε τις δοκιμασίες μας ταπεινά, περιμένοντας υπομονετικά και χωρίς παράπονα μέχρι να φέρει ο Ιεχωβά Θεός την ανακούφιση. Αν εφαρμόζουμε τη συμβουλή του Λόγου του Θεού όταν αντιμετωπίζουμε παθήματα, θα ωφεληθούμε. Θα μάθουμε να είμαστε υπομονετικοί, καρτερικοί, και να στηριζόμαστε πλήρως στον Ιεχωβά. Ποτέ δεν θα μιμηθούμε τους μισητούς τρόπους των καταπιεστών, αλλά θα συνεχίζουμε να είμαστε ευγενικοί και συμπονετικοί προς τους συνανθρώπους μας.
[Εικόνα στη σελίδα 23]
Ο Ιερεμίας, ο οποίος συνέθεσε τους Θρήνους, μπορούσε να γράψει από προσωπική του εμπειρία για τα παθήματα