ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
(Αλέξανδρος) [Υπερασπιστής Αντρών].
1. Αλέξανδρος ο Μέγας, γιος του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας και της συζύγου του Ολυμπιάδας, ο οποίος γεννήθηκε στην Πέλλα το 356 Π.Κ.Χ. Παρότι δεν κατονομάζεται στην Αγία Γραφή, η διακυβέρνησή του ως ηγεμόνα της πέμπτης παγκόσμιας αυτοκρατορίας προλέχθηκε δύο αιώνες πριν από τη γέννησή του.—Δα 8:5-7, 20, 21.
Λίγο μετά τα 20, δύο χρόνια αφότου είχε ανεβεί στο θρόνο, έπειτα από τη δολοφονία του πατέρα του, ο Αλέξανδρος ξεκίνησε να κατακτήσει τον κόσμο. (Δα 8:5) Αυτός ο ορμητικός νεαρός που υπήρξε στρατιωτική ιδιοφυΐα παρέτασσε το σχετικά μικρό στράτευμά του σε σχηματισμό φάλαγγας μεγάλου βάθους, μια τακτική που εισήγαγε ο πατέρας του και ανέπτυξε ο Αλέξανδρος σε υψηλά επίπεδα αποτελεσματικότητας.
Αντί να καταδιώξει τους Πέρσες που είχαν τραπεί σε φυγή έπειτα από δύο αποφασιστικές νίκες του στη Μικρά Ασία (η πρώτη στον Γρανικό Ποταμό και η δεύτερη στην Πεδιάδα της Ισσού, όπου μια μεγάλη περσική δύναμη υπολογιζόμενη γύρω στο μισό εκατομμύριο υπέστη ολοκληρωτική ήττα), ο Αλέξανδρος έστρεψε την προσοχή του στη νησιωτική πόλη της Τύρου. Αιώνες νωρίτερα είχε προλεχθεί ότι τα τείχη, οι πύργοι, τα σπίτια, ακόμη δε και το χώμα της Τύρου θα ρίχνονταν μέσα στη θάλασσα. (Ιεζ 26:4, 12) Ως εκ τούτου, είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο το ότι ο Αλέξανδρος πήρε τα ερείπια της ηπειρωτικής πόλης την οποία είχε καταστρέψει ο Ναβουχοδονόσορ χρόνια νωρίτερα και κατασκεύασε με αυτά μια δίοδο μήκους 800 μ. μέχρι τη νησιωτική πόλη. Το σφυροκόπημα από το ναυτικό του και τις πολεμικές μηχανές του κατέστρεψε αυτή την υπερήφανη θαλασσοκράτειρα, τον Ιούλιο του 332 Π.Κ.Χ.
Η Ιερουσαλήμ, αντιθέτως, άνοιξε τις πύλες της για να παραδοθεί και, σύμφωνα με τον Ιώσηπο (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΑ΄, 337 [viii, 5]), οι Ιουδαίοι έδειξαν στον Αλέξανδρο το προφητικό βιβλίο του Δανιήλ, πιθανώς το 8ο κεφάλαιο, σύμφωνα με το οποίο ένας κραταιός Έλληνας βασιλιάς θα καθυπέτασσε και θα κατακτούσε την Περσική Αυτοκρατορία. Ως αποτέλεσμα, ο Αλέξανδρος δεν κατέστρεψε την Ιερουσαλήμ και κινήθηκε Ν προς την Αίγυπτο, όπου χαιρετίστηκε ως ελευθερωτής. Εκεί ίδρυσε την Αλεξάνδρεια, τη μητρόπολη των γραμμάτων όπου έγινε η Μετάφραση των Εβδομήκοντα. Στρέφοντας τις βλέψεις του προς τα ανατολικά, ο Αλέξανδρος επέστρεψε από την Αίγυπτο διαμέσου της Παλαιστίνης, και κοντά στα Γαυγάμηλα, κατατρόπωσε με 47.000 άντρες το τεράστιο αναδιοργανωμένο περσικό στράτευμα. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο Δαρείος Γ΄ δολοφονήθηκε από πρώην φίλους του, η Βαβυλώνα παραδόθηκε και ο Αλέξανδρος προέλασε για να κατακτήσει τα Σούσα και την Περσέπολη. Από εκεί συνέχισε την εκστρατεία του για την Ινδία προτού στραφεί και πάλι προς τα δυτικά.
Γεγονότα Μετά τις Κατακτήσεις. Ο Αλέξανδρος είχε μεγάλα σχέδια για τη Βαβυλώνα την οποία σκόπευε να ανοικοδομήσει και να κάνει πρωτεύουσά του, αλλά τα σχέδια αυτά δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Όπως είχε προείπει ο Δανιήλ, ο Αλέξανδρος «έσπασε» και καταρρίφθηκε—μέσω του θανάτου του. (Δα 8:8) Η φιλοδοξία που έτρεφε να ανοικοδομήσει τη Βαβυλώνα δεν υλοποιήθηκε, όχι απλώς επειδή το 323 Π.Κ.Χ. σε ηλικία 32 ετών—στην ακμή της ζωής του—πέθανε ξαφνικά από ελώδη πυρετό ο οποίος επιδεινώθηκε από τον αλόγιστο τρόπο της ζωής του, αλλά επειδή ο Ιεχωβά πολύ νωρίτερα είχε αποφασίσει ότι η Βαβυλώνα δεν θα ανοικοδομούνταν ποτέ.—Ιερ 50:35-40.
Στη διάρκεια της σύντομης σταδιοδρομίας του ο Αλέξανδρος παντρεύτηκε τη Ρωξάνη, κόρη του ηττημένου βασιλιά της Βακτριανής, καθώς και τη Στάτειρα, κόρη του Πέρση βασιλιά Δαρείου Γ΄. Από τη Ρωξάνη απέκτησε έναν γιο ο οποίος ονομάστηκε Αλέξανδρος. Και από κάποια Βαρσίνη απέκτησε έναν νόθο γιο ο οποίος ονομάστηκε Ηρακλής. Ωστόσο, η προφητεία του Δανιήλ είχε προείπει ότι η αυτοκρατορία του θα περιερχόταν «όχι στους απογόνους του», και πράγματι, προτού περάσουν πολλά χρόνια, όλη η οικογένεια του Αλεξάνδρου και οι κληρονόμοι του εξοντώθηκαν. (Δα 11:3, 4) Επιπλέον είχε γραφτεί: «Και το ότι έσπασε, και σηκώθηκαν τελικά τέσσερα αντ’ αυτού, δείχνει ότι θα σηκωθούν τέσσερα βασίλεια από το έθνος του, αλλά χωρίς να έχουν τη δική του δύναμη». (Δα 8:22) Επομένως, δεν ήταν απλή ιστορική σύμπτωση το ότι η αυτοκρατορία διαμοιράστηκε ανάμεσα σε τέσσερις στρατηγούς του Αλεξάνδρου: ο Σέλευκος ο Νικάτωρ πήρε τη Μεσοποταμία και τη Συρία, ο Κάσσανδρος τη Μακεδονία και την υπόλοιπη Ελλάδα, ο Πτολεμαίος ο Λάγου την Αίγυπτο και την Παλαιστίνη, και ο Λυσίμαχος τη Θράκη και τη Μικρά Ασία.
Οι κατακτήσεις του Αλεξάνδρου επηρέασαν βαθύτατα την ιστορία με την εξάπλωση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού στα πέρατα του κόσμου. Η Κοινή Ελληνική έγινε η διεθνής γλώσσα, και έτσι το δεύτερο τμήμα της Αγίας Γραφής γράφτηκε στην Κοινή Ελληνική και όχι στην εβραϊκή.
2. Γιος του Σίμωνα από την Κυρήνη και αδελφός του Ρούφου. Ο πατέρας τους εξαναγκάστηκε να μεταφέρει το ξύλο βασανισμού του Ιησού.—Μαρ 15:21· Λου 23:26.
3. Συγγενής του Πρωθιερέα Άννα ο οποίος ήταν παρών στη δίκη του Πέτρου και του Ιωάννη.—Πρ 4:6.
4. Ιουδαίος στην Έφεσο ο οποίος ήταν παρών όταν οι αργυροχόοι υποκίνησαν οχλαγωγία κατά του Παύλου. Όταν ο Αλέξανδρος αποπειράθηκε να τους μιλήσει, ο εξαγριωμένος όχλος κατέπνιξε τη φωνή του κραυγάζοντας.—Πρ 19:33, 34.
5. Κάποιος ο οποίος, μαζί με τον Υμέναιο, “ναυάγησε σχετικά με την πίστη του” και αποκόπηκε εξαιτίας της βλασφημίας του. (1Τι 1:19, 20) Πιθανώς το ίδιο πρόσωπο με τον Αρ. 6 πιο κάτω.
6. Ο χαλκουργός για τον οποίο δόθηκε προειδοποίηση στον Τιμόθεο, επειδή είχε προξενήσει «πολλά κακά» στον Παύλο.—2Τι 4:14, 15.
[Πλαίσιο στη σελίδα 161]
Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΒΙΒΛΙΚΕΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ
Προφητεία
Εκπλήρωση
«Ένας τράγος . . . χτύπησε το κριάρι και έσπασε τα δυο του κέρατα». «Το κριάρι που είδες να έχει τα δύο κέρατα αντιπροσωπεύει τους βασιλιάδες της Μηδίας και της Περσίας. Και ο τριχωτός τράγος αντιπροσωπεύει το βασιλιά της Ελλάδας». (Δα 8:5, 7, 20, 21)
Έπειτα από δύο νίκες επί των μηδοπερσικών δυνάμεων στη Μικρά Ασία, ο στρατός του Αλεξάνδρου συνέχισε την προέλασή του πρώτα προς το Ν και κατόπιν προς την Α, κατατροπώνοντας τη Μηδοπερσική Αυτοκρατορία
«Και το χώμα σου [της Τύρου], μέσα στο νερό θα [το] βάλουν». (Ιεζ 26:4, 12)
Το 332 Π.Κ.Χ., ο Αλέξανδρος χρησιμοποίησε τα ερείπια της ηπειρωτικής πόλης της Τύρου για να κατασκευάσει με αυτά μια δίοδο μέχρι τη νησιωτική πόλη, την οποία και κατέστρεψε
«Μόλις κραταιώθηκε, το μεγάλο κέρατο έσπασε». (Δα 8:8)
Το 323 Π.Κ.Χ., σε ηλικία 32 ετών, ο Αλέξανδρος αρρώστησε και πέθανε
«Θα είσαι [η Βαβυλώνα] ερημότοπος στον αιώνα». (Ιερ 51:26)
Ως αποτέλεσμα, τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του για ανοικοδόμηση της Βαβυλώνας και ανάδειξή της σε πρωτεύουσά του απέτυχαν, τελικά δε αυτός ο τόπος έγινε ερημότοπος
«Η βασιλεία του θα συντριφτεί και θα διαιρεθεί . . . αλλά όχι στους απογόνους του». (Δα 11:4)
Οι κληρονόμοι του Αλεξάνδρου δολοφονήθηκαν και το βασίλειο κατέρρευσε
«Το μεγάλο κέρατο έσπασε και άρχισαν να ανεβαίνουν . . . τέσσερα αντ’ αυτού». (Δα 8:8, 22)
Το 301 Π.Κ.Χ. τέσσερις από τους στρατηγούς του Αλεξάνδρου είχαν αναλάβει διαφορετικά τμήματα της πρώην αυτοκρατορίας
[Εικόνα στη σελίδα 162]
Μετάλλιο που φέρεται ότι απεικονίζει τον Μέγα Αλέξανδρο