Κεφάλαιο Οχτώ

Σώζεται από το Στόμα των Λιονταριών!

1, 2. (α) Πώς οργάνωσε ο Δαρείος ο Μήδος τη διευρυμένη αυτοκρατορία του; (β) Περιγράψτε τα καθήκοντα και την εξουσία των σατραπών.

Η ΒΑΒΥΛΩΝΑ είχε πέσει! Η αιωνόβια αίγλη που απολάμβανε ως παγκόσμια δύναμη είχε εξανεμιστεί μέσα σε λίγες ώρες. Μια καινούρια εποχή άρχιζε—η εποχή των Μήδων και των Περσών. Ως διάδοχος στο θρόνο του Βαλτάσαρ, ο Δαρείος ο Μήδος είχε μπροστά του ένα δύσκολο έργο, να οργανώσει τη διευρυμένη αυτοκρατορία του.

² Μια από τις πρώτες ενέργειες στις οποίες προέβη ο Δαρείος ήταν ο διορισμός 120 σατραπών. Πιστεύεται ότι εκείνοι που υπηρετούσαν με αυτή την ιδιότητα επιλέγονταν μερικές φορές ανάμεσα από τους συγγενείς του βασιλιά. Ούτως ή άλλως, κάθε σατράπης κυβερνούσε μια μεγάλη περιφέρεια ή κάποιο μικρότερο τμήμα της αυτοκρατορίας. (Δανιήλ 6:1) Στα καθήκοντά του περιλαμβανόταν η συλλογή φόρων και η καταβολή των τελών στη βασιλική αυλή. Μολονότι υπόκειτο στον περιοδικό έλεγχο ενός επισκέπτη εκπροσώπου του βασιλιά, ο σατράπης είχε μεγάλη εξουσία. Ο τίτλος του σήμαινε «προστάτης του Βασιλείου». Στην επαρχία του ο σατράπης θεωρούνταν υπεξούσιος βασιλιάς, ο οποίος κατείχε σχεδόν κυρίαρχη εξουσία.

3, 4. Γιατί έδειξε ο Δαρείος εύνοια στον Δανιήλ, και σε ποια θέση τον διόρισε ο βασιλιάς;

³ Τι ρόλο θα έπαιζε ο Δανιήλ σε αυτή τη νέα διευθέτηση; Θα απομάκρυνε άραγε ο Δαρείος ο Μήδος από τη θέση του αυτόν τον ηλικιωμένο Ιουδαίο προφήτη, που ήταν τώρα πάνω από ενενήντα χρονών; Κάθε άλλο! Χωρίς αμφιβολία, ο Δαρείος κατάλαβε ότι ο Δανιήλ είχε προείπει με ακρίβεια την πτώση της Βαβυλώνας και ότι μια τέτοια πρόβλεψη απαιτούσε υπεράνθρωπη διάκριση. Επιπρόσθετα, ο Δανιήλ είχε πείρα δεκαετιών στο χειρισμό που απαιτούσαν οι διάφορες ομάδες αιχμαλώτων οι οποίες βρίσκονταν στη Βαβυλώνα. Ο Δαρείος είχε την πρόθεση να διατηρήσει ειρηνικές σχέσεις με τους υπηκόους του που είχε υποτάξει πρόσφατα. Συνεπώς, θα ήθελε αναμφίβολα να έχει κοντά του στο θρόνο κάποιον με τη σοφία και την πείρα του Δανιήλ. Με ποια ιδιότητα;

⁴ Θα ήταν αρκετά παράξενο αν ο Δαρείος διόριζε τον Ιουδαίο εξόριστο Δανιήλ στη θέση του σατράπη. Αλλά φανταστείτε τι αναστάτωση θα πρέπει να επικράτησε όταν ο Δαρείος ανακοίνωσε ότι είχε αποφασίσει να κάνει τον Δανιήλ έναν από τους τρεις ανώτερους αξιωματούχους οι οποίοι θα επέβλεπαν τους σατράπες! Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο Δανιήλ «άρχισε να ξεχωρίζει», αποδεικνύοντας ότι ήταν καλύτερος από τους άλλους ανώτερους αξιωματούχους. Πράγματι, «πνεύμα εξαιρετικό» βρισκόταν σε αυτόν. Ο Δαρείος, μάλιστα, σκόπευε να του δώσει τη θέση του πρωθυπουργού.—Δανιήλ 6:2, 3.

5. Πώς πρέπει να αντέδρασαν οι άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες στο διορισμό του Δανιήλ, και γιατί;

⁵ Οι άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες πρέπει να έγιναν έξω φρενών από το θυμό τους. Δεν μπορούσαν να ανεχτούν το γεγονός ότι ο Δανιήλ—ο οποίος δεν ήταν ούτε Μήδος ούτε Πέρσης ούτε μέλος της βασιλικής οικογένειας—θα βρισκόταν σε μια θέση που θα του επέτρεπε να ασκεί εξουσία πάνω τους! Πώς μπόρεσε ο Δαρείος να εξυψώσει έναν ξένο και να του δώσει τέτοια εξοχότητα, παραβλέποντας τους συμπατριώτες του, ακόμη και την ίδια του την οικογένεια; Μια τέτοια κίνηση πρέπει να φαινόταν άδικη. Εκτός αυτού, οι σατράπες προφανώς δεν έβλεπαν με καλό μάτι την ακεραιότητα του Δανιήλ, η οποία πίστευαν ότι θα περιόριζε τις ανέντιμες και διεφθαρμένες συνήθειές τους. Ωστόσο, οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες δεν τολμούσαν να μιλήσουν στον Δαρείο για αυτό το ζήτημα. Στο κάτω κάτω, ο Δαρείος έτρεφε μεγάλη εκτίμηση για τον Δανιήλ.

6. Πώς προσπάθησαν οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες να δυσφημήσουν τον Δανιήλ, και γιατί αποδείχτηκε μάταιη αυτή η προσπάθεια;

⁶ Γι’ αυτό, εκείνοι οι φθονεροί πολιτικοί συνωμότησαν μεταξύ τους. Προσπάθησαν «να βρουν κάποια αφορμή εναντίον του Δανιήλ αναφορικά με τη βασιλεία». Μήπως υπήρχε κάτι το εσφαλμένο στον τρόπο με τον οποίο εκπλήρωνε τις ευθύνες του; Μήπως ήταν ανέντιμος; Οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες δεν μπορούσαν να βρουν οποιαδήποτε αμέλεια ή διαφθορά στον τρόπο με τον οποίο εκτελούσε ο Δανιήλ τα καθήκοντά του. «Δεν θα βρούμε σε αυτόν τον Δανιήλ καμιά αφορμή», σκέφτηκαν, «εκτός αν βρούμε εναντίον του κάτι σε σχέση με το νόμο του Θεού του». Έτσι λοιπόν, εκείνοι οι ύπουλοι άντρες έστησαν μια πλεκτάνη. Πίστευαν ότι θα τελείωναν με τον Δανιήλ μια για πάντα.—Δανιήλ 6:4, 5.

ΣΤΗΝΕΤΑΙ ΜΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΗ ΠΛΕΚΤΑΝΗ

7. Ποια πρόταση υπέβαλαν στο βασιλιά οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες, και με ποιον τρόπο το έκαναν αυτό;

⁷ Τον Δαρείο τον πλησίασε μια ομάδα ανώτερων αξιωματούχων και σατραπών, οι οποίοι «μπήκαν όλοι μαζί». Η αραμαϊκή έκφραση που χρησιμοποιείται εδώ ενέχει την ιδέα της θορυβώδους αναταραχής. Προφανώς, εκείνοι οι άντρες δημιούργησαν την εντύπωση ότι είχαν να παρουσιάσουν στον Δαρείο ένα ζήτημα εξαιρετικά επείγον. Μπορεί να σκέφτηκαν ότι θα ήταν πιο απίθανο να αμφισβητήσει την πρότασή τους αν την παρουσίαζαν με πεποίθηση και ως κάτι που απαιτούσε άμεση δράση. Γι’ αυτό, μπήκαν αμέσως στο θέμα, λέγοντας: «Όλοι οι ανώτεροι αξιωματούχοι του βασιλείου, οι ύπαρχοι και οι σατράπες, οι ανώτεροι βαθμοφόροι του βασιλιά και οι κυβερνήτες, έκαναν συμβούλιο για να θεσπιστεί βασιλικό νομοθέτημα και να επιβληθεί απαγόρευση, ότι για τριάντα ημέρες όποιος κάνει αίτημα προς οποιονδήποτε θεό ή άνθρωπο εκτός προς εσένα, βασιλιά, να ριχτεί στο λάκκο των λιονταριών».a—Δανιήλ 6:6, 7.

8. (α) Γιατί θα πρέπει να είδε με καλό μάτι ο Δαρείος τον προτεινόμενο νόμο; (β) Ποιο ήταν το πραγματικό κίνητρο των ανώτερων αξιωματούχων και των σατραπών;

⁸ Τα ιστορικά γραπτά αρχεία επιβεβαιώνουν ότι ήταν συνηθισμένο στη Μεσοποταμία να θεωρούνται και να λατρεύονται οι βασιλιάδες ως θεοί. Άρα, χωρίς αμφιβολία, ο Δαρείος βρήκε αυτή την πρόταση κολακευτική. Επίσης, ίσως να πίστευε ότι θα υπήρχε και ένα πρακτικό όφελος. Μην ξεχνάτε ότι, για τους κατοίκους της Βαβυλώνας, ο Δαρείος ήταν ξένος και νεοφερμένος. Αυτός ο καινούριος νόμος θα τον βοηθούσε να εδραιωθεί ως βασιλιάς και θα παρακινούσε τα πλήθη που ζούσαν στη Βαβυλώνα να εκφράσουν δημόσια την πιστότητα και την υποστήριξή τους προς το καινούριο καθεστώς. Αλλά οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες δεν ενδιαφέρονταν διόλου για την ευημερία του βασιλιά όταν πρότειναν τη θέσπιση αυτού του διατάγματος. Το πραγματικό τους κίνητρο ήταν να παγιδέψουν τον Δανιήλ, επειδή γνώριζαν ότι είχε τη συνήθεια να προσεύχεται στον Θεό τρεις φορές την ημέρα μπροστά στα ανοιχτά παράθυρα του ανωγείου του.

9. Γιατί δεν θα δημιουργούσε πρόβλημα ο καινούριος νόμος για τους περισσότερους μη Ιουδαίους;

⁹ Θα δημιουργούσε άραγε αυτός ο περιορισμός σχετικά με την προσευχή πρόβλημα για όλες τις θρησκευτικές ομάδες στη Βαβυλώνα; Όχι απαραίτητα, κυρίως επειδή η απαγόρευση θα ίσχυε μόνο έναν μήνα. Επιπρόσθετα, λίγοι θα ήταν οι μη Ιουδαίοι που θα θεωρούσαν συμβιβασμό το να αποδώσουν προσωρινά τη λατρεία τους σε έναν άνθρωπο. Κάποιος μελετητής της Αγίας Γραφής παρατηρεί: «Η λατρεία του βασιλιά δεν αποτελούσε παράξενη απαίτηση για εκείνο το έθνος που ήταν το πιο ειδωλολατρικό· συνεπώς, όταν ζητήθηκε από τους Βαβυλωνίους να αποδώσουν στον κατακτητή—τον Δαρείο τον Μήδο—το λατρευτικό σεβασμό που όφειλαν σε έναν θεό, εκείνοι πρόθυμα συμμορφώθηκαν με αυτή την απαίτηση. Μόνο οι Ιουδαίοι αποστρέφονταν μια τέτοια απαίτηση».

10. Πώς θεωρούσαν οι Μήδοι και οι Πέρσες έναν νόμο τον οποίο είχε θεσπίσει ο βασιλιάς τους;

¹⁰ Εν πάση περιπτώσει, οι επισκέπτες του Δαρείου τον πρότρεψαν να “θεσπίσει το νομοθέτημα και να υπογράψει το έγγραφο, προκειμένου να μην αλλάξει αυτό, σύμφωνα με το νόμο των Μήδων και των Περσών, ο οποίος δεν αναιρείται”. (Δανιήλ 6:8) Στην αρχαία Ανατολή, το θέλημα του βασιλιά συχνά θεωρούνταν απόλυτο. Αυτό διαιώνιζε την ιδέα ότι ήταν αλάθητος. Ακόμη και ένας νόμος που θα επέφερε το θάνατο αθώων ανθρώπων έπρεπε να παραμένει σε ισχύ!

11. Πώς θα επηρέαζε τον Δανιήλ το διάταγμα του Δαρείου;

¹¹ Χωρίς να σκεφτεί τον Δανιήλ, ο Δαρείος υπέγραψε το διάταγμα. (Δανιήλ 6:9) Κάνοντάς το αυτό, εν αγνοία του υπέγραφε τη θανατική καταδίκη του πιο πολύτιμου αξιωματούχου του. Ναι, ήταν βέβαιο ότι αυτό το διάταγμα θα επηρέαζε τον Δανιήλ.

Ο ΔΑΡΕΙΟΣ ΑΝΑΓΚΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΔΩΣΕΙ ΔΥΣΜΕΝΗ ΚΡΙΣΗ

12. (α) Τι έκανε ο Δανιήλ μόλις έμαθε για τον καινούριο νόμο; (β) Ποιοι παρακολουθούσαν τον Δανιήλ, και γιατί;

¹² Σύντομα, ο Δανιήλ έμαθε για το νόμο που επέβαλλε περιορισμούς στην προσευχή. Αμέσως, μπήκε στο σπίτι του και πήγε στο ανώγειό του, όπου τα παράθυρα ήταν ανοιχτά προς την Ιερουσαλήμ.b Εκεί ο Δανιήλ άρχισε να προσεύχεται στον Θεό «όπως έκανε τακτικά και προηγουμένως». Ίσως ο Δανιήλ να σκέφτηκε ότι ήταν μόνος του, αλλά οι συνωμότες τον παρακολουθούσαν. Ξαφνικά, «μπήκαν μέσα όλοι μαζί», αναμφίβολα με τον ίδιο θορυβώδη τρόπο με τον οποίο είχαν πλησιάσει τον Δαρείο. Τώρα το έβλεπαν με τα ίδια τους τα μάτια—ο Δανιήλ “έκανε αίτημα και εκλιπαρούσε για εύνοια ενώπιον του Θεού του”. (Δανιήλ 6:10, 11) Οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες είχαν όλες τις αποδείξεις που χρειάζονταν προκειμένου να κατηγορήσουν τον Δανιήλ ενώπιον του βασιλιά.

13. Τι ανέφεραν στο βασιλιά οι εχθροί του Δανιήλ;

¹³ Οι εχθροί του Δανιήλ ρώτησαν με πανουργία τον Δαρείο: «Δεν υπάρχει η απαγόρευση την οποία εσύ υπέγραψες ότι για τριάντα ημέρες όποιος άνθρωπος κάνει αίτημα προς οποιονδήποτε θεό ή άνθρωπο εκτός προς εσένα, βασιλιά, θα ριχτεί στο λάκκο των λιονταριών;» Ο Δαρείος αποκρίθηκε: «Το ζήτημα είναι έγκυρο σύμφωνα με το νόμο των Μήδων και των Περσών, ο οποίος δεν αναιρείται». Τότε οι συνωμότες μπήκαν κατευθείαν στο θέμα. «Ο Δανιήλ, που είναι από τους εξορίστους του Ιούδα, δεν έδειξε σεβασμό για εσένα, βασιλιά, ούτε για την απαγόρευση που υπέγραψες, αλλά τρεις φορές την ημέρα κάνει το αίτημά του».—Δανιήλ 6:12, 13.

14. Προφανώς, γιατί οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες είπαν για τον Δανιήλ ότι ήταν «από τους εξορίστους του Ιούδα»;

¹⁴ Είναι αξιοσημείωτο πως οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες είπαν για τον Δανιήλ ότι ήταν «από τους εξορίστους του Ιούδα». Προφανώς, ήθελαν να τονίσουν ότι αυτός ο Δανιήλ, τον οποίο ο Δαρείος είχε εξυψώσει δίνοντάς του τέτοια εξοχότητα, στην ουσία δεν ήταν τίποτα παραπάνω από ένας Ιουδαίος δούλος. Πίστευαν πως, παρότι κατείχε αυτή την ιδιότητα, σίγουρα δεν ήταν υπεράνω του νόμου—άσχετα με το τι αισθήματα έτρεφε ο βασιλιάς για αυτόν!

15. (α) Πώς αντέδρασε ο Δαρείος στα νέα που του έφεραν οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες; (β) Πώς έδειξαν στη συνέχεια την περιφρόνησή τους για τον Δανιήλ οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες;

¹⁵ Οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες ίσως περίμεναν να τους ανταμείψει ο βασιλιάς για την οξύνοια με την οποία είχαν διεξαγάγει τις έρευνές τους. Αν όντως είχαν αυτή την άποψη, τότε τους περίμενε μια έκπληξη. Ο Δαρείος ταράχτηκε πάρα πολύ με τα νέα που του έφεραν. Αντί να οργιστεί με τον Δανιήλ ή να τον ρίξει αμέσως στο λάκκο των λιονταριών, ο Δαρείος αγωνιζόταν όλη την ημέρα για να τον διασώσει. Αλλά οι προσπάθειές του απέβησαν μάταιες. Σύντομα, οι συνωμότες επέστρεψαν και απαίτησαν ξεδιάντροπα να θανατωθεί ο Δανιήλ.—Δανιήλ 6:14, 15.

16. (α) Γιατί σεβόταν ο Δαρείος τον Θεό του Δανιήλ; (β) Ποια ελπίδα είχε ο Δαρείος σχετικά με τον Δανιήλ;

¹⁶ Ο Δαρείος διαπίστωσε ότι δεν ήταν σε θέση να κάνει τίποτα για αυτό το ζήτημα. Ο νόμος δεν μπορούσε να αναιρεθεί ούτε μπορούσε να συγχωρηθεί η «παράβαση» του Δανιήλ. Το μόνο που μπορούσε να πει ο Δαρείος στον Δανιήλ ήταν: «Ο Θεός σου, τον οποίο εσύ υπηρετείς ακατάπαυστα, αυτός θα σε σώσει». Φαίνεται ότι ο Δαρείος σεβόταν τον Θεό του Δανιήλ. Ο Ιεχωβά ήταν εκείνος που είχε δώσει στον Δανιήλ την ικανότητα να προείπει την πτώση της Βαβυλώνας. Επίσης, ο Θεός είχε δώσει στον Δανιήλ «πνεύμα εξαιρετικό», το οποίο τον έκανε να ξεχωρίζει από τους άλλους ανώτερους αξιωματούχους. Ο Δαρείος ίσως γνώριζε ότι, πριν από δεκαετίες, αυτός ο ίδιος Θεός είχε απελευθερώσει τρεις νεαρούς Εβραίους από ένα πύρινο καμίνι. Πιθανόν, ο βασιλιάς να έλπιζε ότι ο Ιεχωβά θα απελευθέρωνε τώρα τον Δανιήλ, εφόσον ο Δαρείος δεν είχε τη δυνατότητα να ακυρώσει το νόμο που είχε υπογράψει. Γι’ αυτό, ο Δανιήλ ρίχτηκε στο λάκκο των λιονταριών.c Κατόπιν, «έφεραν μια πέτρα και την τοποθέτησαν στο στόμιο του λάκκου, και ο βασιλιάς τη σφράγισε με το σφραγιδοφόρο δαχτυλίδι του και με το σφραγιδοφόρο δαχτυλίδι των μεγιστάνων του, προκειμένου να μην αλλάξει τίποτα στην περίπτωση του Δανιήλ».—Δανιήλ 6:16, 17.

ΜΙΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

17, 18. (α) Τι δείχνει ότι ο Δαρείος είχε στενοχωρηθεί με την κατάσταση του Δανιήλ; (β) Τι συνέβη όταν ο βασιλιάς επέστρεψε στο λάκκο των λιονταριών το επόμενο πρωί;

¹⁷ Κατηφής, ο Δαρείος επέστρεψε στο ανάκτορό του. Δεν έφεραν μπροστά του μουσικούς, διότι δεν είχε όρεξη για διασκέδαση. Απεναντίας, ο Δαρείος έμεινε ξάγρυπνος όλη τη νύχτα και νήστεψε. «Ο ύπνος του έφυγε από αυτόν». Την αυγή, ο Δαρείος πήγε εσπευσμένα στο λάκκο των λιονταριών. Φώναξε με λυπημένη φωνή: «Δανιήλ, υπηρέτη του ζωντανού Θεού, ο Θεός σου, τον οποίο εσύ υπηρετείς ακατάπαυστα, μπόρεσε να σε σώσει από τα λιοντάρια;» (Δανιήλ 6:18-20) Έκπληκτος—και ανακουφισμένος—πήρε απάντηση!

¹⁸ «Βασιλιά, είθε να ζεις στους αιώνες». Με αυτόν το γεμάτο σεβασμό χαιρετισμό, ο Δανιήλ έδειξε ότι δεν έτρεφε εχθρικά αισθήματα για το βασιλιά. Κατανοούσε ότι η πραγματική αιτία του διωγμού του δεν ήταν ο Δαρείος, αλλά οι φθονεροί ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες. (Παράβαλε Ματθαίος 5:44· Πράξεις 7:60.) Ο Δανιήλ συνέχισε: «Ο Θεός μου έστειλε τον άγγελό του και έκλεισε το στόμα των λιονταριών και δεν με εξολόθρευσαν, εφόσον ενώπιόν του βρέθηκε αθωότητα σε εμένα· και επίσης ενώπιόν σου, βασιλιά, βλαβερή πράξη δεν έχω κάνει».—Δανιήλ 6:21, 22.

19. Πώς είχαν εξαπατήσει και χρησιμοποιήσει τον Δαρείο οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες;

¹⁹ Τι τύψεις συνείδησης πρέπει να ένιωσε ο Δαρείος όταν άκουσε αυτά τα λόγια! Ήξερε από την αρχή ότι ο Δανιήλ δεν είχε κάνει τίποτα για το οποίο να αξίζει να ριχτεί στο λάκκο των λιονταριών. Ο Δαρείος αντιλαμβανόταν πολύ καλά ότι οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες είχαν συνωμοτήσει για να θανατώσουν τον Δανιήλ και ότι είχαν χρησιμοποιήσει το βασιλιά για να επιτύχουν τους ιδιοτελείς τους στόχους. Με το να επιμείνουν ότι «όλοι οι ανώτεροι αξιωματούχοι του βασιλείου» είχαν προτείνει τη θέσπιση του διατάγματος, υπονοούσαν πως είχαν συμβουλευτεί και τον Δανιήλ σχετικά με αυτό το ζήτημα. Ο Δαρείος θα ασχολούνταν αργότερα με αυτούς τους ύπουλους άντρες. Αλλά πρώτα, έδωσε εντολή να ανεβάσουν τον Δανιήλ από το λάκκο των λιονταριών. Θαυματουργικά, ο Δανιήλ δεν είχε πάθει ούτε γρατσουνιά!—Δανιήλ 6:23.

20. Τι συνέβη στους κακεντρεχείς εχθρούς του Δανιήλ;

²⁰ Τώρα που ήταν ασφαλής ο Δανιήλ, ο Δαρείος είχε να φροντίσει για κάποιο άλλο ζήτημα. «Ο βασιλιάς έδωσε εντολή και έφεραν αυτούς τους ακμαίους άντρες που είχαν κατηγορήσει τον Δανιήλ και έριξαν μέσα στο λάκκο των λιονταριών αυτούς, τους γιους τους και τις συζύγους τους· και πριν φτάσουν καν στον πυθμένα του λάκκου, τα λιοντάρια τούς άρπαξαν και συνέτριψαν όλα τα κόκαλά τους».d—Δανιήλ 6:24.

21. Αναφορικά με τη μεταχείριση που είχαν τα μέλη των οικογενειών των παραβατών, ποια αντίθεση υπήρχε ανάμεσα στο Μωσαϊκό Νόμο και στους νόμους ορισμένων αρχαίων πολιτισμών;

²¹ Η θανάτωση, όχι μόνο των συνωμοτών, αλλά και των συζύγων τους και των παιδιών τους μπορεί να φαίνεται παράλογα σκληρή. Αντίθετα, ο Νόμος που έδωσε ο Θεός μέσω του προφήτη Μωυσή όριζε: «Οι πατέρες δεν πρέπει να θανατώνονται εξαιτίας των παιδιών, και τα παιδιά δεν πρέπει να θανατώνονται εξαιτίας των πατέρων. Ο καθένας πρέπει να θανατώνεται για τη δική του αμαρτία». (Δευτερονόμιο 24:16) Ωστόσο, σε ορισμένους αρχαίους πολιτισμούς δεν ήταν ασυνήθιστο να εκτελούνται και τα μέλη της οικογένειας του παραβάτη μαζί με τον ίδιο, σε περίπτωση σοβαρού εγκλήματος. Αυτό πιθανόν να γινόταν για να μην μπορούν αργότερα τα μέλη της οικογένειας να πάρουν εκδίκηση. Εντούτοις, αυτή η ενέργεια κατά των οικογενειών των ανώτερων αξιωματούχων και των σατραπών δεν έγινε με υπαιτιότητα του Δανιήλ. Το πιθανότερο είναι ότι αυτός ένιωθε θλίψη για τη συμφορά που έφεραν στις οικογένειές τους εκείνοι οι πονηροί άντρες.

22. Ποια καινούρια διακήρυξη εξέδωσε ο Δαρείος;

²² Οι πανούργοι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες είχαν εξαλειφθεί. Ο Δαρείος εξέδωσε μια διακήρυξη που έλεγε: «Από εμένα δόθηκε η διαταγή ότι σε κάθε μέρος όπου εξουσιάζει η βασιλεία μου οι άνθρωποι θα τρέμουν και θα φοβούνται ενώπιον του Θεού του Δανιήλ. Διότι αυτός είναι ο ζωντανός Θεός και διαμένει στους αιώνες, και η βασιλεία του είναι βασιλεία που δεν θα καταστραφεί και η εξουσία του είναι για πάντα. Αυτός σώζει και απελευθερώνει και εκτελεί σημεία και θαυμαστά πράγματα στους ουρανούς και στη γη, γιατί έσωσε τον Δανιήλ από το πέλμα των λιονταριών».—Δανιήλ 6:25-27.

ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟ ΑΚΑΤΑΠΑΥΣΤΑ

23. Τι παράδειγμα έθεσε ο Δανιήλ σχετικά με την κοσμική του εργασία, και πώς μπορούμε να του μοιάσουμε;

²³ Ο Δανιήλ έθεσε ένα θαυμάσιο παράδειγμα για όλους τους σύγχρονους υπηρέτες του Θεού. Η διαγωγή του ήταν πάντοτε άψογη. Στην κοσμική του εργασία, ο Δανιήλ «ήταν αξιόπιστος και ούτε αμέλεια ούτε κάτι το διεφθαρμένο βρισκόταν σε αυτόν». (Δανιήλ 6:4) Παρόμοια, ο Χριστιανός πρέπει να είναι φιλόπονος στην εργασία του. Αυτό δεν σημαίνει ότι, στον εργασιακό χώρο, θα είναι ένα αδίστακτο άτομο που αγωνίζεται σκληρά για να αποκτήσει υλικά πλούτη ή που ποδοπατάει τους άλλους προκειμένου να ανεβεί επαγγελματικά. (1 Τιμόθεο 6:10) Η Αγία Γραφή απαιτεί από το Χριστιανό να εκπληρώνει τις κοσμικές του υποχρεώσεις έντιμα και με ολόψυχο τρόπο, «όπως για τον Ιεχωβά».—Κολοσσαείς 3:22, 23· Τίτο 2:7, 8· Εβραίους 13:18.

24. Πώς απέδειξε ο Δανιήλ ότι δεν έκανε συμβιβασμούς στο ζήτημα της λατρείας;

²⁴ Αναφορικά με τη λατρεία του, ο Δανιήλ δεν έκανε συμβιβασμούς. Οι πάντες γνώριζαν τη συνήθεια που είχε να προσεύχεται. Επιπρόσθετα, οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες ήξεραν καλά ότι ο Δανιήλ έπαιρνε στα σοβαρά τη λατρεία του. Ήταν πράγματι πεπεισμένοι ότι θα ενέμενε σε αυτόν τον καθιερωμένο τρόπο ενέργειάς του έστω και αν αυτό απαγορευόταν από κάποιον νόμο. Τι θαυμάσιο παράδειγμα για τους σημερινούς Χριστιανούς! Και αυτοί φημίζονται για το ότι θέτουν τη λατρεία του Θεού στην πρώτη θέση. (Ματθαίος 6:33) Αυτό πρέπει να είναι καταφανές στον περίγυρο, διότι ο Ιησούς πρόσταξε τους ακολούθους του: «Ας λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον Πατέρα σας που είναι στους ουρανούς».—Ματθαίος 5:16.

25, 26. (α) Τι μπορεί να συμπεράνουν μερικοί σχετικά με την πορεία ενέργειας του Δανιήλ; (β) Γιατί πίστευε ο Δανιήλ ότι αν άλλαζε τον καθιερωμένο τρόπο ενέργειάς του αυτό θα ισοδυναμούσε με συμβιβασμό;

²⁵ Μερικοί ίσως πουν ότι ο Δανιήλ θα μπορούσε να είχε αποφύγει το διωγμό αν προσευχόταν στον Ιεχωβά μυστικά στη διάρκεια των 30 εκείνων ημερών. Στο κάτω κάτω, δεν είναι απαραίτητο να έχει κάποιος μια συγκεκριμένη στάση του σώματος ή να βρίσκεται σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο για να τον ακούσει ο Θεός. Αυτός μπορεί να διακρίνει ακόμη και τους στοχασμούς της καρδιάς. (Ψαλμός 19:14) Ωστόσο, ο Δανιήλ πίστευε ότι οποιαδήποτε αλλαγή στον καθιερωμένο τρόπο ενέργειάς του θα ισοδυναμούσε με συμβιβασμό. Γιατί;

²⁶ Εφόσον η συνήθεια που είχε ο Δανιήλ να προσεύχεται ήταν πασίγνωστη, τι εντύπωση θα δινόταν αν τη διέκοπτε ξαφνικά; Οι άλλοι θα μπορούσαν κάλλιστα να συμπεράνουν ότι ο Δανιήλ φοβήθηκε τους ανθρώπους και ότι το διάταγμα του βασιλιά επισκίαζε το νόμο του Ιεχωβά. (Ψαλμός 118:6) Αλλά ο Δανιήλ έδειξε με τις ενέργειές του ότι απέδιδε στον Ιεχωβά την αποκλειστική του αφοσίωση. (Δευτερονόμιο 6:14, 15· Ησαΐας 42:8) Φυσικά, κάνοντάς το αυτό, ο Δανιήλ δεν έδειξε έλλειψη σεβασμού περιφρονώντας το νόμο του βασιλιά. Ούτε, όμως, δείλιασε ώστε να συμβιβαστεί. Ο Δανιήλ απλώς εξακολούθησε να προσεύχεται στο ανώγειό του, «όπως έκανε τακτικά» προτού εκδοθεί το διάταγμα του βασιλιά.

27. Πώς μπορούν οι υπηρέτες του Θεού σήμερα να μοιάσουν στον Δανιήλ αναφορικά με (α) το να υποτάσσονται στις ανώτερες εξουσίες; (β) το να υπακούν στον Θεό ως άρχοντα μάλλον παρά στους ανθρώπους; (γ) το να αγωνίζονται να συμβιώνουν ειρηνικά με όλους τους ανθρώπους;

²⁷ Οι υπηρέτες του Θεού σήμερα μπορούν να μάθουν από το παράδειγμα του Δανιήλ. Συνεχίζουν να “υποτάσσονται στις ανώτερες εξουσίες”, υπακούοντας στους νόμους της χώρας στην οποία ζουν. (Ρωμαίους 13:1) Αλλά όταν οι νόμοι των ανθρώπων αντίκεινται στους νόμους του Θεού, ο λαός του Ιεχωβά υιοθετεί τη στάση των αποστόλων του Ιησού, οι οποίοι δήλωσαν θαρραλέα: «Πρέπει να υπακούμε στον Θεό ως άρχοντα μάλλον παρά στους ανθρώπους». (Πράξεις 5:29) Κάνοντάς το αυτό, οι Χριστιανοί δεν προωθούν την εξέγερση ή το στασιασμό. Αντίθετα, στόχος τους είναι απλώς να συμβιώνουν ειρηνικά με όλους τους ανθρώπους ώστε να “ζουν μια ήρεμη και ήσυχη ζωή με πλήρη θεοσεβή αφοσίωση”.—1 Τιμόθεο 2:1, 2· Ρωμαίους 12:18.

28. Με ποια έννοια υπηρετούσε ο Δανιήλ τον Ιεχωβά «ακατάπαυστα»;

²⁸ Σε δύο περιπτώσεις ο Δαρείος σχολίασε ότι ο Δανιήλ υπηρετούσε τον Θεό «ακατάπαυστα». (Δανιήλ 6:16, 20) Η αραμαϊκή ρίζα της λέξης που μεταφράζεται «ακατάπαυστα» σημαίνει «κινούμαι σε κύκλο». Μεταδίδει την ιδέα του συνεχούς κύκλου, ενός πράγματος που γίνεται ασταμάτητα. Η ακεραιότητα του Δανιήλ ήταν τέτοια. Ακολουθούσε μια προβλέψιμη πορεία. Δεν υπήρχε αμφιβολία για το τι θα έκανε ο Δανιήλ όταν αντιμετώπιζε δοκιμασίες, είτε μεγάλες είτε μικρές. Θα συνέχιζε να ακολουθεί την πορεία που είχε καθιερώσει ήδη πριν από δεκαετίες—μια πορεία οσιότητας και πιστότητας στον Ιεχωβά.

29. Πώς μπορούν οι υπηρέτες του Ιεχωβά σήμερα να ωφεληθούν από την πιστή πορεία του Δανιήλ;

²⁹ Οι σημερινοί υπηρέτες του Θεού χρειάζεται να ακολουθούν την πορεία του Δανιήλ. Πράγματι, ο απόστολος Παύλος νουθέτησε όλους τους Χριστιανούς να εξετάζουν το παράδειγμα που έθεσαν θεοφοβούμενοι άνθρωποι του παρελθόντος. Διαμέσου πίστης, «εκτέλεσαν δικαιοσύνη, απέκτησαν υποσχέσεις» και—προφανώς αναφορικά με τον Δανιήλ—«έφραξαν στόματα λιονταριών». Ως υπηρέτες του Ιεχωβά σήμερα, ας εκδηλώνουμε πίστη ακατάπαυστα όπως ο Δανιήλ και «ας τρέχουμε με υπομονή τον αγώνα που έχει τεθεί μπροστά μας».—Εβραίους 11:32, 33· 12:1.

[Υποσημειώσεις]

ΤΙ ΔΙΑΚΡΙΝΑΤΕ;

• Γιατί αποφάσισε ο Δαρείος ο Μήδος να χρησιμοποιήσει τον Δανιήλ σε μια υψηλή θέση;

• Ποια ύπουλη πλεκτάνη επινόησαν οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι σατράπες; Πώς έσωσε ο Ιεχωβά τον Δανιήλ;

• Τι μάθατε δίνοντας προσοχή στο παράδειγμα πιστότητας του Δανιήλ;

[Ολοσέλιδη εικόνα στη σελίδα 114]

[Ολοσέλιδη εικόνα στη σελίδα 121]

[Εικόνα στη σελίδα 127]

Ο Δανιήλ υπηρετούσε τον Ιεχωβά «ακατάπαυστα». Εσείς κάνετε το ίδιο;