Μηδοπερσία—Η Τέταρτη Εξέχουσα Παγκόσμια Δύναμη της Βιβλικής Ιστορίας
Οι Μήδοι και οι Πέρσες ήταν αναμειγμένοι σε πολλά γεγονότα που αναφέρει η Αγία Γραφή. Αναφέρονται επίσης σ’ ένα μεγάλο αριθμό Βιβλικών προφητειών. Θα θέλατε να μάθετε περισσότερα γύρω απ’ αυτόν τον αρχαίο και ενδιαφέροντα λαό;
ΟΙ Μήδοι και οι Πέρσες της αρχαιότητας προέλαυναν! Επικεφαλής τους ήταν ο Κύρος ο Μέγας, που ήδη είχε κάτω από τον έλεγχό του μια ολόκληρη αυτοκρατορία. Τώρα συγκέντρωσε την προσοχή του στην ισχυρή Βαβυλώνα, τη μεγαλύτερη παγκόσμια δύναμη εκείνων των ημερών.
Μέσα στην πρωτεύουσα της Βαβυλώνας, ο Βασιλιάς Βαλτάσαρ ο οποίος, όπως αναφέρει η Αγία Γραφή, βρισκόταν «εν τη γεύσει του οίνου», παράθετε συμπόσιο σε χίλιους εξέχοντες καλεσμένους. Πάνω στο γλέντι, υμνούσαν τους ειδωλολατρικούς θεούς τους πίνοντας από τα ιερά σκεύη που είχαν πάρει από το ναό του Ιεχωβά στην Ιερουσαλήμ. (Δανιήλ 5:1-4) Ένιωθαν ασφαλείς επειδή τους περιστοίχιζαν τα ισχυρά τείχη της Βαβυλώνας.
Απέξω ωστόσο, ο στρατός του Κύρου είχε αλλάξει το ρου του ποταμού Ευφράτη, ο οποίος κυλούσε μέσα από τη Βαβυλώνα. Καθώς απομακρύνθηκε αυτό το φυσικό εμπόδιο, οι στρατιώτες προχώρησαν τσαλαβουτώντας στην κοίτη του ποταμού, πέρασαν μπροστά από τα τείχη της Βαβυλώνας και μπήκαν στην πόλη από τις ανοιχτές πόρτες που έβλεπαν προς το ποτάμι. Πριν ανατείλει ο ήλιος, ο Βαλτάσαρ ήταν νεκρός, η Βαβυλώνα είχε πέσει και η Μηδοπερσία είχε γίνει η τέταρτη εξέχουσα παγκόσμια δύναμη της Βιβλικής ιστορίας. Ποιοι ήταν όμως οι Μήδοι και οι Πέρσες;
Οι Μήδοι κατάγονταν από τα υψίπεδα της ορεινής περιοχής που βρίσκονταν ανατολικά της Ασσυρίας. Μερικά ανάγλυφα που βρέθηκαν στη Συρία τους απεικονίζουν να φοράνε κάτι που φαίνεται να είναι πανωφόρι από προβιά πάνω από το χιτώνα καθώς και μπότες που δένονταν ψηλά, μια κατάλληλη ενδυμασία για τις βουκολικές εργασίες τους πάνω στα υψίπεδα. Οι Μήδοι δεν άφησαν σχεδόν καθόλου γραπτά αρχεία. Τα περισσότερα πράγματα που γνωρίζουμε γι’ αυτούς τα μαθαίνουμε από την Αγία Γραφή, από ασσυριακά κείμενα και από κλασικούς Έλληνες ιστοριογράφους. Οι Πέρσες, αρχικά διήγαν μια συχνά νομαδική ζωή στην περιοχή νότια του Περσικού κόλπου. Καθώς η αυτοκρατορία τους μεγάλωνε, ανάπτυξαν μια αξιοσημείωτη επιθυμία για πολυτέλεια.
Στην αρχή κυριαρχούσαν οι Μήδοι, αλλά το 550 π.Χ., ο Κύρος ο Μέγας της Περσίας, νίκησε μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα τον Μήδο βασιλιά Αστυάγη. Ο Κύρος συνδύασε τα έθιμα και τους νόμους των δυο λαών, ένωσε τα βασίλειά τους, και επέκτεινε τις κατακτήσεις τους. Αν και οι Μήδοι υποτάσσονταν στους Πέρσες, η αυτοκρατορία είχε σαφώς δυαδικό χαρακτήρα. Οι Μήδοι κρατούσαν υψηλά αξιώματα και οδηγούσαν τα περσικά στρατεύματα. Οι ξένοι τους ανάφεραν ως Μήδους και Πέρσες ή, όταν χρησιμοποιούσαν ένα μεμονωμένο όρο, έλεγαν «οι Μήδοι».
Προτού επιτεθούν στη Βαβυλώνα οι Μήδοι και οι Πέρσες, δόθηκε στον προφήτη Δανιήλ το όραμα ενός δικέρατου κριού που παρίστανε αυτό το δυαδικό έθνος. Ο Δανιήλ έγραψε: «Και τα κέρατα ήσαν υψηλά, το εν όμως υψηλότερον του άλλου· και το υψηλότερον εξεφύτρωσεν ύστερον». Δεν υπήρχε αμφιβολία για την ταυτότητα του κριού, γιατί ο άγγελος είπε στον Δανιήλ: «Ο κριός, τον οποίον είδες, ο έχων τα δύο κέρατα, είναι οι βασιλείς της Μηδίας και της Περσίας».—Δανιήλ 8:3, 20.
Ο Δανιήλ ήταν και ο ίδιος μέσα στη Βαβυλώνα όταν αυτή έπεσε και είδε με τα ίδια του τα μάτια την άφιξη των Μήδων και των Περσών. Ο Δαρείος ο Μήδος, ο πρώτος κυβερνήτης αυτής της πόλης που μόλις είχε κατακτηθεί, διόρισε 120 σατράπες οι οποίοι βρίσκονταν κάτω από τις προσταγές τριών αξιωματούχων. Ο Δανιήλ ήταν ένας απ’ αυτούς τους τρεις. (Δανιήλ 5:30–6:3) Έχοντας υπόψη την υψηλή διοικητική θέση που είχε ο Δανιήλ πριν καθώς και μετά την πτώση της Βαβυλώνας, είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε ότι ο Κύρος δεν είχε ενημερωθεί για την εβραϊκή προφητεία η οποία, 200 χρόνια πρωτύτερα, είχε πει ότι τη Βαβυλώνα θα την καταλάμβανε κάποιος που θα είχε το όνομα Κύρος.—Ησαΐας 45:1-3.
Η Αναστήλωση της Ιερουσαλήμ
Η πτώση της Βαβυλώνας άνοιξε το δρόμο για την αναβίωση κάποιας άλλης πόλης, της Ιερουσαλήμ. Η Ιερουσαλήμ κειτόταν ερειπωμένη για σχεδόν 70 χρόνια, από τότε που καταστράφηκε από τους Βαβυλώνιους, το 607 π.Χ. Η Βιβλική προφητεία είχε πει ότι μέσω του Κύρου, η Ιερουσαλήμ θα ξαναχτιζόταν και θα έμπαιναν τα θεμέλια του ναού της.—Ησαΐας 44:28.
Συνέβη πράγματι αυτό; Ναι. Ο ιερέας, λόγιος και γραμματέας Έσδρας αναφέρει πως ο Κύρος εξέδωσε ένα διάταγμα που έλεγε ότι οι λάτρεις του Ιεχωβά μπορούσαν ‘να ανέβουν στην Ιερουσαλήμ, η οποία είναι στην Ιουδαία, και να ανοικοδομήσουν τον οίκο Ιεχωβά του Θεού του Ισραήλ—αυτός είναι ο αληθινός Θεός—στην Ιερουσαλήμ’. (Έσδρας 1:3, ΜΝΚ) Τα εδάφια Έσδρας 2:64, 65 αναφέρουν ότι περίπου 50.000 άτομα έκαναν το τετράμηνο ταξίδι επιστροφής στην Ιερουσαλήμ, κουβαλώντας μαζί τους τούς θησαυρούς του ναού. Το 537 π.Χ. άρχισε να κατοικείται και πάλι η γη—ακριβώς 70 χρόνια μετά την πτώση της Ιερουσαλήμ.—Ιερεμίας 25:11, 12· 29:10.
Η αρχαιολογία έχει πιστοποιήσει ότι αυτό το διάταγμα ήταν σε αρμονία με την πολιτική του Κύρου. Σ’ έναν πήλινο κύλινδρο που βρέθηκε στα ερείπια της Βαβυλώνας, ο Κύρος λέει: «Έδωσα πίσω σε (αυτές) τις ιερές πόλεις . . . των οποίων οι ναοί βρίσκονταν ερειπωμένοι για πολύ καιρό, τα ομοιώματα τα οποία ζούσαν παλιά εκεί μέσα και ίδρυσα μόνιμους ναούς γι’ αυτά. Συγκέντρωσα (επίσης) όλους τους (πρώην) κατοίκους τους και (τους) έδωσα πίσω τη γη τους».
Αργότερα, εχθροί των Ιουδαίων από τη Σαμάρεια κατάφεραν να εκδοθεί μια αυτοκρατορική απαγόρευση που σταμάτησε την ανοικοδόμηση του ναού. Οι προφήτες του Ιεχωβά Αγγαίος και Ζαχαρίας υποκίνησαν το λαό και το έργο της ανέγερσης ξανάρχισε. Ο «Δαρείος ο βασιλεύς» διέταξε να ερευνήσουν να βρουν το αρχικό διάταγμα του Κύρου με το οποίο επέτρεπε την αναστήλωση του ναού. Η Αγία Γραφή λέει ότι στα Εκβάτανα, όπου βρισκόταν η θερινή κατοικία του Κύρου, βρέθηκε ένας ρόλος το υπόμνημα του οποίου βεβαίωνε ότι η ανοικοδόμηση του ναού ήταν νόμιμη. Η ανοικοδόμηση ολοκληρώθηκε στο έκτο έτος του Πέρση βασιλιά Δαρείου Α΄.—Έσδρας 4:4-7, 21· 6:1-15.
Αποδείξεις Μεγαλείου
Στην όραση που αναφέρθηκε προηγουμένως, ο Δανιήλ είχε δει το δικέρατο μηδοπερσικό κριό «κερατίζοντα προς δύσιν και προς βορράν και προν νότον· και ουδέν θηρίον [άλλα έθνη] ηδύνατο να σταθή έμπροσθεν αυτού και δεν υπήρχεν ο ελευθερών εκ της χειρός αυτού· αλλ’ έκαμνε κατά την θέλησιν αυτού και εμεγαλύνθη». (Δανιήλ 8:4) Τουλάχιστον μέχρι την εποχή του Δαρείου, αυτό το όραμα είχε εκπληρωθεί. Σε ανάμνηση των κατορθωμάτων του, ο Δαρείος ο Μέγας έβαλε να φιλοτεχνήσουν ένα γιγαντιαίο ανάγλυφο με τη μορφή του, το οποίο μπορεί κανείς να δει ακόμη και σήμερα ψηλά στην επιφάνεια ενός απότομου βράχου στο Μπισιτούν, στον παλιό δρόμο που ένωνε τη Βαβυλώνα με τα Εκβάτανα. Εκτός από την κατάληψη της Βαβυλώνας, ο μηδοπερσικός «κριός» κυρίεψε περιοχές που βρίσκονταν σε τρεις κύριες κατευθύνσεις: βόρεια ως το εσωτερικό της Ασσυρίας, δυτικά ως και τη Μικρά Ασία και νότια ως το εσωτερικό της Αιγύπτου.
Περίπου 640 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από τη θερινή τους κατοικία στα Εκβάτανα, οι Πέρσες αυτοκράτορες έχτισαν ένα τεράστιο παλάτι στην Περσέπολη. Ένα ανάγλυφο που βρίσκεται εκεί απεικονίζει τον Δαρείο στο θρόνο του, και σε μια επιγραφή ο ίδιος αναφέρει κομπαστικά: «Εγώ είμαι ο Δαρείος, ο μεγάλος βασιλιάς, ο βασιλιάς των βασιλιάδων, ο βασιλιάς των χωρών . . . που έχτισα αυτό το παλάτι». Λίγοι πανύψηλοι κίονες αυτής της έξοχης πρωτεύουσας στέκονται ακόμη. Μια άλλη πρωτεύουσα βρισκόταν στα Σούσα (Σούσαν), που βρίσκεται στο κέντρο μεταξύ Βαβυλώνας, Περσέπολης και Εκβατάνων. Εκεί ο Δαρείος ο Μέγας έχτισε άλλο ένα μεγαλόπρεπο παλάτι.
Τον Δαρείο διαδέχτηκε ο γιος του Ξέρξης, που προφανώς ήταν ο «Ασσουήρης» που αναφέρεται στο βιβλίο της Εσθήρ στην Αγία Γραφή. Εκεί λέει ότι ο Ασσουήρης βασίλευε «από της Ινδίας έως της Αιθιοπίας, επί εκατόν εικοσιεπτά επαρχιών» όσο καθόταν «επί τον θρόνον της βασιλείας αυτού, εν Σούσοις τη βασιλευούση». Εκεί ήταν που ο Ασσουήρης έκανε βασίλισσά του την όμορφη νεαρή Εσθήρ. (Εσθήρ 1:1, 2· 2:17) Στο μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, μπορεί κανείς να δει ένα πλούσια διακοσμημένο κιονόκρανο σε μορφή ταύρου το οποίο βρισκόταν στην κορυφή ενός πανύψηλου κίονα του παλατιού του, καθώς επίσης και διακοσμητικές τοιχογραφίες που απεικονίζουν περήφανους Πέρσες τοξότες και υπέροχες μορφές ζώων. Τα αλαβάστρινα μπουκάλια που είχαν για αρώματα, τα κοσμήματα, καθώς και άλλα αντικείμενα που βρέθηκαν εκεί ταιριάζουν κατάλληλα με τα λεγόμενα της Αγίας Γραφής για το σχολαστικό καλλωπισμό της Εσθήρ και για τη χλιδή που επικρατούσε στα Σούσα.—Εσθήρ 1:7· 2:9, 12, 13.
Οι Έλληνες, που ήταν εχθροί με τον Ξέρξη, έλεγαν διάφορες ιστορίες γι’ αυτόν τον Πέρση βασιλιά· έλεγαν πως είχε γαμήλια προβλήματα και πως δήθεν τον κατεύθυναν κάποιοι αυλικοί του. Αν και τα γεγονότα ίσως να είναι συγκεχυμένα ή να έχουν διαστρεβλωθεί, αυτές οι ιστορίες φαίνεται ότι περιέχουν μερικά βασικά σημεία του βιβλίου της Εσθήρ, το οποίο λέει ότι ο βασιλιάς καθαίρεσε την ατίθαση βασίλισσα Αστίν και την αντικατέστησε με την Εσθήρ, καθώς επίσης και ότι ο εξάδελφος της Εσθήρ, ο Μαροδοχαίος, έλαβε μια θέση μεγάλης ισχύος στο βασίλειο.—Εσθήρ 1:12, 19· 2:17· 10:3.
Εκδηλώνεται Καλοσύνη προς τους Λάτρεις του Ιεχωβά
Το έτος 468 π.Χ., ο διάδοχος του Ξέρξη, ο Αρταξέρξης (ο Μακρόχειρας), εξουσιοδότησε τον Έσδρα τον ιερέα, ο οποίος ζούσε στη Βαβυλώνα μετά την αρχική απελευθέρωση των Ιουδαίων από τον Κύρο, να επιστρέψει στην Ιερουσαλήμ και να προωθήσει εκεί την αγνή λατρεία του Ιεχωβά. Περίπου 1.500 άντρες μαζί με τις οικογένειές τους—ίσως 6.000 άτομα, συνολικά—συνόδευσαν τον Έσδρα παίρνοντας μαζί τους μεγάλες συνεισφορές για το ναό του Ιεχωβά.—Έσδρας 7:1, 6, 11-26.
Σ’ αυτό το παλάτι στα Σούσα ήταν επίσης που αυτός ο ίδιος Αρταξέρξης, στο 20ό έτος της βασιλείας του (455 π.Χ.), ικανοποίησε το αίτημα του Νεεμία να γυρίσει πίσω και να ανοικοδομήσει την Ιερουσαλήμ και τα τείχη της. Αυτό σημείωσε την αρχή ‘των εβδομήκοντα εβδομάδων’ ετών της προφητείας του Δανιήλ, η οποία προσδιόριζε με ακρίβεια ότι η εμφάνιση του Ιησού ως «του Χριστού του ηγουμένου» θα γινόταν το 29 μ.Χ.a—Δανιήλ 9:24, 25· Νεεμίας 1:1· 2:1-9.
Στην Ελεφαντίνη, ένα μικρό νησάκι στο δέλτα του ποταμού Νείλου, βρέθηκαν μερικά έγγραφα γραμμένα πάνω σε πάπυρο στην αραμαϊκή γλώσσα. Αυτά τα έγγραφα αποδεικνύουν την ακρίβεια με την οποία οι Βιβλικοί συγγραφείς Έσδρας και Νεεμίας περιγράφουν τόσο τις καταστάσεις όσο και τις επίσημες κοινοποιήσεις κατά τη διάρκεια της περσικής κυριαρχίας. Στο βιβλίο του Biblical Archaeology (Βιβλική Αρχαιολογία), ο καθηγητής Γκ. Έρνεστ Ράιτ δηλώνει: «Τώρα . . . είμαστε σε θέση να δούμε ότι τα αραμαϊκά του Έσδρα ήταν ακριβώς τα αραμαϊκά εκείνης της εποχής, ενώ τα κυβερνητικά έγγραφα έχουν εκείνη τη γενική μορφή την οποία έχουμε συνηθίσει να συνδέουμε με το περσικό πολίτευμα». Ένα από τα έγγραφα περιείχε κάποιο περσικό βασιλικό διάταγμα σχετικά με τον εορτασμό του Πάσχα από την ιουδαϊκή παροικία της Αιγύπτου.
Η Μηδοπερσία Υποκύπτει στην Ελλάδα
Στο όραμα που είδε ο Δανιήλ, η Μηδοπερσία παριστανόταν από ένα δικέρατο κριό. Στη συνέχεια είδε, δυο αιώνες προτού συμβεί, ότι «τράγος ήρχετο από της δύσεως» και ότι προχωρούσε τόσο γρήγορα ώστε «δεν ήγγιζε το έδαφος». Αυτός ο τράγος που πήγαινε τόσο γρήγορα συνέχισε και «εκτύπησε τον κριόν και συνέτριψε τα δύο κέρατα αυτού· και δεν ήτο δύναμις εν τω κριώ να σταθή έμπροσθεν αυτού». (Δανιήλ 8:5-7) Δείχνει η ιστορία ότι συνέβη κάτι τέτοιο στη Μηδοπερσία;
Ναι, το έτος 334 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος εκστράτευσε από την Ελλάδα που βρισκόταν στα δυτικά. Με αστραπιαία ταχύτητα, όπως αυτής του τράγου, διέσχισε την Ασία κερδίζοντας αλλεπάλληλες νίκες ενάντια στους Πέρσες. Τελικά, το 331 π.Χ., στα Γαυγάμηλα διέλυσε τον περσικό στρατό που αποτελούνταν από ένα εκατομμύριο άντρες. Ο ηγέτης τους, ο Δαρείος Γ΄, τράπηκε σε φυγή και αργότερα δολοφονήθηκε από πρώην φίλους του. Η τέταρτη παγκόσμια δύναμη είχε καταρριφθεί, τα κέρατά της είχαν σπάσει και η αυτοκρατορία του Αλέξανδρου έγινε η πέμπτη εξέχουσα παγκόσμια δύναμη της Βιβλικής ιστορίας. Μ’ αυτή θ’ ασχοληθούμε στο τεύχος της 15 Απριλίου 1988.
Η παγκόσμια δύναμη της Μηδοπερσίας διάρκεσε λίγο παραπάνω από δυο αιώνες—από τη νύχτα που κυρίεψε τη Βαβυλώνα το 539 π.Χ. μέχρι που έπεσε από τον Αλέξανδρο. Είναι περίπου το ίδιο μήκος χρόνου που έχει περάσει από τη Γαλλική Επανάσταση ή από την ίδρυση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Σ’ αυτήν τη σχετικά σύντομη περίοδο, οι Μήδοι και οι Πέρσες έπαιξαν, χωρίς να το θέλουν, μεγάλο ρόλο στην επεξεργασία του σκοπού του Ιεχωβά Θεού και στην εκπλήρωση των αλάνθαστων προφητειών του.
[Υποσημειώσεις]
a Για μια λεπτομερή ανάλυση αυτής της προφητείας και της εκπλήρωσής της, βλέπε το βιβλίο «Ελθέτω η Βασιλεία σου», που εκδόθηκε από τη Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά, σελίδες 56-66.
[Χάρτης/Εικόνα στη σελίδα 26]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
Μηδοπερσική Αυτοκρατορία
ΙΝΔΙΑ
Εκβάτανα
Σούσα (Σούσαν)
Περσέπολις
Βαβυλώνα
Ιερουσαλήμ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
[Εικόνα]
Ερείπια της Περσέπολης, της τυπικής πρωτεύουσας της Περσίας
[Ευχαριστίες]
Manley Studios
[Εικόνα στη σελίδα 29]
Ο τύμβος του Κύρου στο Ιράν