ΙΕΖΡΑΕΛ
(Ιεζραέλ) [Ο Θεός θα Σπείρει]. ΙΕΖΡΑΕΛΙΤΗΣ (Ιεζραελίτης).
1. Απόγονος του Ιούδα, πιθανώς προπάτορας των κατοίκων της Ιεζραέλ (Αρ. 3) ή οικιστής της.—1Χρ 4:1, 3.
2. Γιος του προφήτη Ωσηέ τον οποίο απέκτησε με τη σύζυγό του τη Γόμερ. (Ωσ 1:3, 4) Για την προφητική σημασία του ονόματος «Ιεζραέλ», βλέπε Αρ. 4.
3. Άγνωστη πόλη στην ορεινή περιοχή του Ιούδα, την οποία πιθανώς ίδρυσε το πρόσωπο που εξετάζεται στον Αρ. 1. (Ιη 15:20, 48, 56) Η εν λόγω Ιεζραέλ ήταν χωρίς αμφιβολία η πατρίδα της Αχινοάμ, συζύγου του Δαβίδ.—1Σα 25:43· 27:3.
4. Πόλη στο σύνορο της περιοχής του Ισσάχαρ. (Ιη 19:17, 18) Σήμερα η Ιεζραέλ ταυτίζεται με το Ζερίν (Τελ Γιζραέλ), το οποίο βρίσκεται περίπου 11 χλμ. ΒΒΑ της Τζενίν (Εν-γαννίμ). Λίγο νοτιοανατολικότερα βρίσκεται μια ημισεληνοειδής ράχη αποτελούμενη από ασβεστολιθικούς λόφους η οποία κατά παράδοση ταυτίζεται με το Όρος Γελβουέ.
Το δεύτερο ήμισυ του δέκατου αιώνα Π.Κ.Χ., στην Ιεζραέλ βρισκόταν το ανάκτορο του Βασιλιά Αχαάβ του Ισραήλ και του διαδόχου του, του Ιωράμ, παρότι η Σαμάρεια ήταν η πραγματική πρωτεύουσα του βόρειου βασιλείου. (1Βα 18:45, 46· 21:1· 2Βα 8:29) Στο αμπέλι του Ναβουθέ, κοντά στο ανάκτορο της Ιεζραέλ, ο προφήτης Ηλίας εξέφερε την κρίση του Ιεχωβά εναντίον του οίκου του Αχαάβ. (1Βα 21:17-29) Η προφητεία εκπληρώθηκε. Ο Ιηού θανάτωσε το γιο του Αχαάβ, τον Βασιλιά Ιωράμ, και στη συνέχεια πέταξε το πτώμα του στο χωράφι του Ναβουθέ. Η σύζυγος του Αχαάβ, η Ιεζάβελ, έγινε βορά των νεκροφάγων σκύλων της Ιεζραέλ όταν την έριξαν από το παράθυρο κατ’ εντολήν του Ιηού. Τα κεφάλια των 70 γιων του Αχαάβ, οι οποίοι εκτελέστηκαν από τους παιδοκόμους τους στη Σαμάρεια, στοιβάχτηκαν σε δύο σωρούς στην πύλη της Ιεζραέλ. Κανένας από τους διακεκριμένους άντρες του Αχαάβ, τους γνωστούς του και τους ιερείς που ήταν στην Ιεζραέλ δεν διέφυγε.—-2Βα 9:22-37· 10:5-11.
Η Προφητεία του Ωσηέ. Τα λόγια του Ιεχωβά προς τον Ωσηέ (1:4) σχετικά με τις «αιματοχυσίες της Ιεζραέλ» δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι αναφέρονται στην εξόντωση του ασεβούς οίκου του Αχαάβ από τον Ιηού. Ο Ιηού χρησιμοποιήθηκε ως εκτελεστικό όργανο του Ιεχωβά στην απόδοση θεϊκής κρίσης. Ωστόσο, τα εσφαλμένα κίνητρα που ώθησαν τον Ιηού να επιτρέψει τη συνέχιση της μοσχολατρίας μπορεί κάλλιστα να τον οδήγησαν στο να γίνει και ο ίδιος ένοχος αιματοχυσίας.—2Βα 10:30, 31.
Το προφητικό όνομα Ιεζραέλ, το οποίο κατόπιν εντολής του Ιεχωβά έδωσε ο Ωσηέ στο γιο που είχε αποκτήσει από τη Γόμερ, υποδείκνυε ότι στο μέλλον Εκείνος θα λογαριαζόταν με τον οίκο του Ιηού. Ο Θεός θα “έσπερνε” σπόρο με την έννοια ότι θα προκαλούσε το διασκορπισμό του. Η τακτοποίηση του λογαριασμού με τον οίκο του Ιηού έλαβε χώρα όταν ο τρισέγγονος του Ιηού, ο Ζαχαρίας, δολοφονήθηκε έπειτα από έξι μήνες διακυβέρνησης, και ο δολοφόνος Σαλλούμ σφετερίστηκε το θρόνο. (2Βα 15:8-10) Με αυτόν τον τρόπο έφτασε στο τέλος της η δυναστεία του Ιηού. Περίπου 50 χρόνια αργότερα, το 740 Π.Κ.Χ., όταν το βόρειο βασίλειο καταλήφθηκε από την Ασσυρία και οι κάτοικοί του εξορίστηκαν, η βασιλική διακυβέρνηση του οίκου του Ισραήλ τερματίστηκε ολοκληρωτικά. Τότε το «τόξο του Ισραήλ», δηλαδή η στρατιωτική του ισχύς, συντρίφτηκε οριστικά. Η προφητεία είχε υποδηλώσει ότι αυτό θα λάβαινε χώρα στην Κοιλάδα της Ιεζραέλ, πιθανώς επειδή οι Ασσύριοι κέρδισαν μια αποφασιστική νίκη εκεί.—Ωσ 1:4, 5.
Ωστόσο, μέσω του Ωσηέ του προφήτη του, ο Ιεχωβά έστρεψε την προσοχή και σε μια ευνοϊκή σημασία του ονόματος Ιεζραέλ. Επανασυνάγοντας το υπόλοιπο του Ισραήλ και του Ιούδα και επαναφέροντας το λαό του στη γη τους, ο Ιεχωβά θα έσπερνε σπόρο, κάνοντάς τους να αυξηθούν αριθμητικά εκεί.—Ωσ 1:11· 2:21-23· παράβαλε Ζαχ 10:8-10.
5. Η γεωγραφική έκταση που καταλάμβανε η Κοιλάδα της Ιεζραέλ. Αυτή η ονομασία χρησιμοποιείται συχνά μόνο για την κοιλάδα που εκτεινόταν νοτιοανατολικά της πόλης Ιεζραέλ στον Ισσάχαρ μέχρι τη Βαιθ-σεάν στο δυτικό άκρο της Κοιλάδας του Ιορδάνη. Ωστόσο, η ονομασία «Κοιλάδα της Ιεζραέλ» χρησιμοποιείται σήμερα και για την κοιλάδα Δ της Ιεζραέλ, την Πεδιάδα της Εσδρηλών (ελληνικός τύπος του εβραϊκού ονόματος Ιεζραέλ). Έτσι λοιπόν, η «Κοιλάδα της Ιεζραέλ» με την ευρύτερη έννοια του όρου περιλαμβάνει ολόκληρη την πεδιάδα από την οροσειρά του Καρμήλου μέχρι τον Ιορδάνη Ποταμό.
Χτισμένη στην άκρη μιας βραχώδους κατωφέρειας, η πόλη της Ιεζραέλ (Ζερίν) δεσπόζει σε ολόκληρο το ανατολικό τμήμα της Κοιλάδας της Ιεζραέλ που εκτείνεται νοτιοανατολικά σε μήκος 19 χλμ. σχεδόν και πλάτος περίπου 3 χλμ. Την εποχή του Ιησού του Ναυή αυτή η περιοχή βρισκόταν υπό την κυριαρχία Χαναναίων οι οποίοι διέθεταν μια ισχυρή δύναμη καλά εξοπλισμένων αρμάτων. (Ιη 17:16) Επίσης, στην Κοιλάδα της Ιεζραέλ ο Γεδεών και οι 300 άντρες του είδαν το σωτήριο χέρι του Ιεχωβά καθώς οι εχθρικές δυνάμεις των Μαδιανιτών, των Αμαληκιτών και των κατοίκων της Ανατολής έχοντας περιέλθει σε κατάσταση σύγχυσης στράφηκαν η μία εναντίον της άλλης. (Κρ 6:33· 7:12-22) Αργότερα, ο στρατός του Ισραήλ υπό τον Βασιλιά Σαούλ, ενόσω ήταν αντιμέτωπος με τους εχθρικούς Φιλισταίους, στρατοπέδευσε κοντά στην πηγή της Ιεζραέλ (πιθανώς την Έιν Τζαλούντ στο βορειοδυτικό κλάδο του Όρους Γελβουέ ή την Έιν ελ-Μέιγιτε κάτω από την κωμόπολη Ζερίν). Ακολούθως, από την Ιεζραέλ ήρθε η είδηση για το θάνατο του Σαούλ και του γιου του, του Ιωνάθαν. (1Σα 29:1, 11· 2Σα 4:4) Έπειτα, η Ιεζραέλ και τα περίχωρά της περιήλθαν στην επικράτεια του γιου του Σαούλ, του Ις-βοσθέ. (2Σα 2:8, 9) Τέλος, κατά τη βασιλεία του Σολομώντα, ο διορισμός του διαχειριστή Βαανά περιλάμβανε την εύφορη Κοιλάδα της Ιεζραέλ.—1Βα 4:7, 12.