Κεφάλαιο 14
Η Νηστεία για τις Κρίσεις που Έχει Εκτελέσει ο Θεός Είναι Ακατάλληλη
1. Πότε είναι αμφισβητήσιμη η καταλληλότητα της νηστείας, ακόμη και για γεγονότα του παρελθόντος, και πώς επηρεάζει η νηστεία και το πένθος τη συμμετοχή κάποιου στο έργο του Θεού;
ΕΙΝΑΙ άραγε ένας καιρός ευημερίας κατάλληλος καιρός για νηστεία; Και μάλιστα όταν αυτή η ευημερία προέρχεται από το χέρι του Δημιουργού του ουρανού και της γης; Αν ο Θεός στον οποίο αποδίδεται η λατρεία είναι ευχαριστημένος και χαρούμενος με τους λάτρεις του, είναι κατάλληλο να πενθούν οι λάτρεις του, ακόμη και αν πρόκειται για το παρελθόν; Δεν θα ήταν πιο ενισχυτική και αναζωογονητική για τους λάτρεις του η συμμετοχή στη χαρά Του, ώστε να συνεχίσουν το έργο που τους έχει αναθέσει, αντί της νηστείας και του πένθους; Ο Νεεμίας, κυβερνήτης της περσικής επαρχίας του Ιούδα τον πέμπτο αιώνα, είπε κάποτε στο λαό, στην Ιερουσαλήμ: «Η χαρά του Ιεχωβά είναι το οχυρό σας».—Νεεμίας 8:10.
2. Σχεδόν δύο χρόνια μετά την τελική προφητεία του Αγγαίου, πόσες ευλογημένες σοδειές θα πρέπει να είχαν μαζέψει οι Ιουδαίοι, και γιατί;
2 Τα παραπάνω ερωτήματα ανέκυψαν κατά το τέταρτο έτος της βασιλείας του Δαρείου Α΄ της Περσικής Αυτοκρατορίας, δηλαδή το έτος 518 Π.Κ.Χ. Τον καιρό που τέθηκαν αυτά τα ερωτήματα έμεναν είκοσι ημέρες για να συμπληρωθούν δύο χρόνια από τότε που ο Ιεχωβά, μέσω του προφήτη Αγγαίου, είχε πει στους Ιουδαίους που είχαν μόλις ξαναρχίσει να εργάζονται στα θεμέλια του δεύτερου ναού της Ιερουσαλήμ: «Προσηλώστε την καρδιά σας, παρακαλώ, σε αυτό από τούτη την ημέρα και στο εξής, από την εικοστή τέταρτη ημέρα του ένατου μήνα, από την ημέρα που τέθηκε το θεμέλιο του ναού του Ιεχωβά· προσηλώστε την καρδιά σας σε αυτό: Υπάρχει ως τώρα σπόρος στο λάκκο της αποθήκευσης των σιτηρών; Και ως τώρα, το κλήμα και η συκιά και η ροδιά και το ελαιόδεντρο—δεν έχει καρποφορήσει, έτσι δεν είναι; Από αυτή την ημέρα θα παρέχω ευλογία». (Αγγαίος 2:18, 19) Από τότε θα πρέπει να είχαν μαζέψει δύο ευλογημένες σοδειές από τη γη.
3. Πότε και πώς έθεσε η αντιπροσωπεία των αντρών από τη Βαιθήλ το ερώτημα για το αν ήταν κατάλληλο να νηστέψουν;
3 Τώρα που τίθεται το ζήτημα της νηστείας και του πένθους, ο Ιεχωβά απαντάει μέσω του προφήτη του Ζαχαρία. Ο προφήτης μάς λέει: «Επιπλέον, το τέταρτο έτος του Δαρείου του βασιλιά, ήρθε ο λόγος του Ιεχωβά στον Ζαχαρία, την τέταρτη ημέρα του ένατου μήνα, δηλαδή του Χισλέβ. Και η Βαιθήλ έστειλε τον Σαρασάρ και τον Ρεγέμ-μέλεχ και τους άντρες του για να απαλύνουν το πρόσωπο του Ιεχωβά, λέγοντας στους ιερείς που ανήκαν στον οίκο του Ιεχωβά των στρατευμάτων και στους προφήτες, ναι, λέγοντας: “Να κλάψω τον πέμπτο μήνα, τηρώντας αποχή, όπως έκανα όλα αυτά τα χρόνια;”»—Ζαχαρίας 7:1-3.
4. Για ποιο γεγονός νήστευαν προφανώς οι κάτοικοι της Βαιθήλ τον πέμπτο μήνα κάθε έτους;
4 Η Βαιθήλ ήταν μια από τις πόλεις οι οποίες επανιδρύθηκαν στη γη του Ισραήλ από τους Ιουδαίους που επέστρεψαν από την εξορία στη Βαβυλώνα. (Έσδρας 2:28· 3:1) Όταν ο Σαρασάρ και ο Ρεγέμ-μέλεχ, οι οποίοι ήρθαν από εκεί, έθεσαν το ερώτημα «Να κλάψω;» αναφέρονταν στον κάθε κάτοικο της Βαιθήλ ατομικά. «Όλα αυτά τα χρόνια» οι κάτοικοι της Βαιθήλ τηρούσαν κάποια νηστεία, αποχή από τροφή, τον πέμπτο σεληνιακό μήνα κάθε έτους. Προφανώς την τηρούσαν τη δέκατη ημέρα εκείνου του μήνα (Αβ) για να θυμούνται ότι εκείνη την ημέρα ο Νεβουζαραδάν, ο αρχηγός της σωματοφυλακής του Ναβουχοδονόσορα, έπειτα από δύο ημέρες επιθεώρησης κατέκαψε την πόλη της Ιερουσαλήμ και το ναό της. (Ιερεμίας 52:12, 13· 2 Βασιλέων 25:8, 9) Τώρα, όμως, που το πιστό υπόλοιπο των Ιουδαίων ανοικοδομούσε το ναό του Ιεχωβά στην Ιερουσαλήμ και είχε φτάσει μάλιστα στα μισά περίπου του έργου, έπρεπε να τηρούν αυτή τη νηστεία οι κάτοικοι της Βαιθήλ;
5. Ποιες άλλες νηστείες τηρούσαν ετήσια οι κάτοικοι της Βαιθήλ, και σε ανάμνηση ποιων γεγονότων;
5 Οι κάτοικοι της Βαιθήλ τηρούσαν επίσης άλλες τρεις νηστείες. Μία από αυτές γινόταν την τρίτη ημέρα του έβδομου σεληνιακού μήνα (Τισρί), σε ανάμνηση της δολοφονίας του Κυβερνήτη Γεδαλία, που καταγόταν από το βασιλικό οίκο του Δαβίδ και είχε διοριστεί από τον Ναβουχοδονόσορα κυβερνήτης της γης για τους φτωχούς Ιουδαίους στους οποίους είχε επιτραπεί να μείνουν στη γη μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ. (2 Βασιλέων 25:22-25· Ιερεμίας 40:13 ως 41:10) Τηρούσαν άλλη μια νηστεία τη δέκατη ημέρα του δέκατου μήνα Τεβέθ, σε ανάμνηση της ημέρας κατά την οποία ο Ναβουχοδονόσορ, ο βασιλιάς της Βαβυλώνας, άρχισε τη μακρά πολιορκία της Ιερουσαλήμ. (2 Βασιλέων 25:1, 2· Ιερεμίας 52:4, 5) Μια τέταρτη νηστεία γινόταν την ένατη ημέρα του τέταρτου μήνα (Ταμμούζ), επειδή εκείνη ήταν η ημέρα που οι Βαβυλώνιοι άνοιξαν ρήγμα στα τείχη της Ιερουσαλήμ, το 607 Π.Κ.Χ., και μπήκαν στην καταδικασμένη πόλη.—2 Βασιλέων 25:2-4· Ιερεμίας 52:6, 7· Ζαχαρίας 8:19.
6. Τι είχε εκφράσει ο Ιεχωβά μέσω των πρώτων τριών γεγονότων των οποίων τηρούσαν την ανάμνηση, και επομένως ποιο ερώτημα εγείρεται κατάλληλα;
6 Τα γεγονότα σε ανάμνηση των οποίων τηρούσαν νηστείες μέχρι το έτος 519 Π.Κ.Χ., δηλαδή, η αρχή της πολιορκίας της Ιερουσαλήμ, η διάνοιξη του ρήγματος στα τείχη της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλώνιους και η καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του ναού της από τα στρατεύματα της Βαβυλώνας, αποτελούσαν όλα εκτέλεση των κρίσεων του Ιεχωβά. Και ενώ η δολοφονία του Κυβερνήτη Γεδαλία από έναν δόλιο Ιουδαίο δεν ήταν εκτέλεση κάποιας κρίσης από τον Θεό, ωστόσο οδήγησε στην πλήρη εγκατάλειψη και ερήμωση της γης του Ιούδα, ακριβώς όπως είχε ορίσει ο Ιεχωβά. Όλα αυτά ήταν πένθιμα γεγονότα για τους ανυπάκουους Ιουδαίους. Αλλά μήπως οι κρίσεις που εκτέλεσε ο Ιεχωβά ήταν πράγματα για τα οποία έπρεπε να νηστεύουν και να πενθούν; Είναι η εκπλήρωση του θελήματος του Θεού κάτι για το οποίο πρέπει να θρηνεί κανείς; Είναι μήπως κάτι κακό, στην ανάμνηση του οποίου θα πρέπει να νιώθει θλίψη;
7, 8. (α) Σε ποιον αποκαλύφτηκε άμεσα η άποψη του Ιεχωβά για αυτό το ζήτημα; (β) Αντί να νηστεύουν, τι θα έπρεπε να είχαν κάνει, και πότε;
7 Η άποψη του Θεού για αυτό το ζήτημα αποκαλύφτηκε στον Ζαχαρία τον προφήτη του και όχι στους ιερείς τους οποίους πήγαν να ρωτήσουν ο Σαρασάρ και ο Ρεγέμ-μέλεχ, οι οποίοι είχαν έρθει από τη Βαιθήλ με αυτή την αποστολή. Ο θεόπνευστος Ζαχαρίας αναφέρει:
8 «Και ο λόγος του Ιεχωβά των στρατευμάτων συνέχισε να έρχεται σε εμένα, λέγοντας: “Πες σε όλο το λαό του τόπου και στους ιερείς: «Όταν νηστεύατε και γινόταν θρήνος τον πέμπτο μήνα και τον έβδομο μήνα, και αυτό επί εβδομήντα χρόνια, μήπως πράγματι νηστεύατε για εμένα, ναι για εμένα; Και όταν τρώγατε και όταν πίνατε, δεν ήσασταν εσείς αυτοί που έτρωγαν και δεν ήσασταν εσείς αυτοί που έπιναν; Δεν έπρεπε να υπακούσετε στα λόγια τα οποία φώναζε ο Ιεχωβά μέσω των προηγούμενων προφητών, ενόσω η Ιερουσαλήμ ήταν κατοικημένη και απολάμβανε ηρεμία, με τις πόλεις της ολόγυρά της, και ενόσω κατοικούνταν η Νεγκέμπ [η νότια περιοχή] και η Σεφηλά [οι κάμποι];»”»—Ζαχαρίας 7:4-7.
9. Από ποια άποψη το ότι νήστευαν αυτά τα εβδομήντα χρόνια και έπειτα από αυτά ήταν σαν να έτρωγαν και να έπιναν, και τι θα ήταν καλύτερο να είχαν κάνει;
9 Όταν οι εξόριστοι Ιουδαίοι νήστευαν στη διάρκεια των εβδομήντα χρόνων ερήμωσης της γης του Ιούδαa και επίσης στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων από τότε που το υπόλοιπο είχε επιστρέψει στην πατρίδα του, μήπως νήστευαν πράγματι για τον Ιεχωβά; Ήταν αυτή νηστεία την οποία Εκείνος μπορούσε να δεχτεί; Ήταν νηστεία που τους είχε επιβάλει εκείνος; Δεν ήταν νηστεία για την καταστροφή πραγμάτων τα οποία ο ίδιος είχε καταδικάσει σε καταστροφή; Αυτού του είδους η αποχή από τροφή δεν διέφερε σε τίποτα από την εντρύφηση σε τροφή και ποτό. Έτρωγαν για τον εαυτό τους. Παρόμοια, νήστευαν για τον εαυτό τους, για τις συμφορές που τους είχαν βρει επειδή δεν υπάκουσαν στα λόγια τα οποία είχε διακηρύξει ο Θεός τους μέσω του Ιερεμία και άλλων προγενέστερων προφητών. Εφόσον διακρατούσαν τέτοια στάση, πώς θα μπορούσαν να ωφεληθούν πνευματικά από τη νηστεία που έκαναν; Πώς θα μπορούσε μια τέτοια νηστεία να τους προδιαθέσει περισσότερο να κάνουν το θέλημα του Θεού; Θα ήταν καλύτερα να είχαν υπακούσει τότε παρά να νηστεύουν τώρα για τις συμφορές που τους βρήκαν επειδή δεν είχαν υπακούσει στον Θεό ευθύς εξαρχής.
10. Μήπως η νηστεία θα τακτοποιούσε τα ζητήματα, και ποια προληπτικά μέτρα θα έπρεπε να έχουν πάρει εκείνοι που περιλαμβάνονταν;
10 Αυτό που τακτοποιεί τα ζητήματα κάποιου με τον Θεό δεν είναι η νηστεία για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Απεναντίας, είναι η μεταστροφή από την ανυπάκουη πορεία και οι καλές, θετικές πράξεις σε αρμονία με τις εντολές του Θεού. Σε σχέση με αυτό, ας προσέξουμε τι ειπώθηκε κατόπιν στον Ζαχαρία για να το μεταφέρει: «Και ο λόγος του Ιεχωβά συνέχισε να έρχεται στον Ζαχαρία, λέγοντας: “Αυτό είπε ο Ιεχωβά των στρατευμάτων: «Με αληθινή δικαιοσύνη να κρίνετε· και να δείχνετε ο ένας προς τον άλλον στοργική καλοσύνη και ελέη· και μη διαπράττετε απάτη σε βάρος χήρας ή αγοριού που είναι ορφανό από πατέρα, σε βάρος πάροικου ή ταλαιπωρημένου, και μη σχεδιάζετε κακό ο ένας εναντίον του άλλου στην καρδιά σας». Αλλά εκείνοι αρνούνταν να δώσουν προσοχή και έστρεφαν πεισματικά τον ώμο, και τα αφτιά τους τα έκαναν να μην ανταποκρίνονται για να μην ακούν. Και την καρδιά τους την έκαναν σαν σμύριδα για να μην υπακούσουν στο νόμο και στα λόγια που έστειλε ο Ιεχωβά των στρατευμάτων με το πνεύμα του, μέσω των προηγούμενων προφητών· ώστε υπήρξε μεγάλη αγανάκτηση από μέρους του Ιεχωβά των στρατευμάτων”.
11. Τι έκανε ο Ιεχωβά στους κατοίκους εξαιτίας του ότι αρνούνταν να ακούσουν όταν εκείνος τους φώναζε, και με ποια συνέπεια για τη γη;
11 »“Και όπως αυτός φώναζε και εκείνοι δεν άκουγαν, έτσι και εκείνοι φώναζαν και εγώ δεν άκουγα”, είπε ο Ιεχωβά των στρατευμάτων. “Και με θυελλώδη ορμή τούς έριξα σε όλα τα έθνη τα οποία εκείνοι δεν είχαν γνωρίσει· και η γη έμεινε έρημη πίσω τους, καθώς κανείς δεν περνούσε μέσα από αυτήν και κανείς δεν επέστρεφε· και έκαναν την επιθυμητή γη αντικείμενο κατάπληξης”».—Ζαχαρίας 7:8-14.
12. Ποια πορεία θα επέτρεπε στους επαναπατρισμένους Ιουδαίους να παραμείνουν στη γη τους—η τήρηση νηστειών ή κάτι άλλο;
12 Αυτά ήταν λόγια χωρίς περιστροφές για τον Σαρασάρ, τον Ρεγέμ-μέλεχ και τους άντρες που είχαν έρθει μαζί τους από τη Βαιθήλ. Η αγαπημένη τους πατρίδα είχε παραμείνει έρημη εβδομήντα χρόνια εξαιτίας της κακίας και της ανυπακοής στο νόμο του Θεού, ο οποίος απαιτούσε δικαιοσύνη σε αρμονία με την αλήθεια καθώς και στοργική καλοσύνη και ελέη. Τώρα, η επιστροφή τους από τη Βαβυλώνα είχε θέσει τέλος στην ερήμωση της γης τους. Μπορούσαν να παραμείνουν σε αυτή τη γη αν ακολουθούσαν μια πορεία αντίθετη από αυτήν των πατέρων τους, μια πορεία υπακοής. Το να νηστεύουν σε ανάμνηση των συμφορών τους δεν επρόκειτο να τους εξασφαλίσει κάτι τέτοιο. Για να δείξουν υπακοή, όφειλαν να συνεχίσουν το έργο του ναού.
13. Γιατί θα ήταν ακατάλληλη η νηστεία για τα πένθιμα γεγονότα που έζησε ο λαός του Ιεχωβά στη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, και ως εκ τούτου ποια πορεία είναι κατάλληλο να ακολουθήσουμε;
13 Μήπως εμείς σήμερα πρόκειται να πενθούμε ή να νηστεύουμε στις επετείους των συμφορών ή των πένθιμων γεγονότων που έζησαν οι λάτρεις του Ιεχωβά στη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου; Αν αυτά τα πράγματα ήταν κρίσεις που εκτελέστηκαν από Αυτόν για τις παραβάσεις του οργανωμένου λαού Του, δεν είναι αυτές οι εκτελέσεις θεϊκής κρίσης σωστές και κατάλληλες; Το να πενθούμε ή να νηστεύουμε για αυτά τα πράγματα τα οποία εκφράζουν τις δίκαιες κρίσεις του Θεού είναι ακατάλληλο. Δεν πρέπει να πενθούμε ή να νηστεύουμε για το ότι υποφέραμε λόγω αυτών. Κάτι τέτοιο θα ήταν εγωιστικό—δεν θα ήταν νηστεία για τον Ιεχωβά αλλά λύπη για τον εαυτό μας. Μάθετε από τα μαθήματα του παρελθόντος και εφαρμόστε τα τώρα! Έπειτα, με μάτια στεγνά από δάκρυα, ας χαιρόμαστε για το ότι αποκατασταθήκαμε στην εύνοια του Ιεχωβά και ας προχωρούμε ακάθεκτα στο έργο του ναού του!
[Υποσημείωση]
a Τα «εβδομήντα χρόνια» κατά τα οποία τηρούσαν νηστείες δεν είναι δυνατόν να άρχισαν με την πρώτη εκτόπιση των Ιουδαίων από τους Βαβυλώνιους το 617 Π.Κ.Χ., διότι η τελική πολιορκία της Ιερουσαλήμ από τον Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα ξεκίνησε εννιά περίπου χρόνια αργότερα, και έντεκα περίπου χρόνια αργότερα έλαβε χώρα η διάνοιξη του ρήγματος στα τείχη της πόλης (στις 9 Θαμμούζ), η καταστροφή της πόλης (στις 10 Αβ) και η δολοφονία του Κυβερνήτη Γεδαλία τον έβδομο μήνα (Τισρί)—αυτά ήταν τα πένθιμα γεγονότα για τα οποία τηρούσαν νηστείες. Συνεπώς, τα «εβδομήντα χρόνια» κατά τα οποία τηρούνταν νηστείες άρχισαν αφότου έλαβαν χώρα αυτές οι τρεις τελευταίες πένθιμες συμφορές, το έτος 607 Π.Κ.Χ. Αυτό αποδεικνύει ότι η γη παρέμεινε ερημωμένη επί εβδομήντα χρόνια και ότι αυτά τα «εβδομήντα χρόνια» άρχισαν το 607 Π.Κ.Χ. και τελείωσαν το 537 Π.Κ.Χ.—Βλέπε «Ιουδαϊκή Αρχαιολογία» του Φλάβιου Ιώσηπου, Βιβλίο Ι΄, κεφάλαιο ΙΧ, παράγραφο 7.