ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Το όνομα του Θεού είναι Ιεχωβά και θεωρείται ότι σημαίνει «Αυτός Κάνει να Γίνεται». Ο Ιεχωβά είναι ο παντοδύναμος Θεός, και δημιούργησε τα πάντα. Έχει τη δύναμη να κάνει οτιδήποτε αποφασίσει.

Στην εβραϊκή γλώσσα, το όνομα του Θεού γραφόταν με τέσσερα γράμματα. Στην ελληνική γλώσσα, τα αντίστοιχα γράμματα είναι ΓΧΒΧ. Το όνομα του Θεού εμφανίζεται σχεδόν 7.000 φορές στο πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο της Αγίας Γραφής. Άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν διαφορετικούς τύπους του ονόματος Ιεχωβά, προφέροντάς το όπως συνηθίζεται στη γλώσσα τους.

▸ Κεφ. 1, παρ. 15

Ο Συγγραφέας της Αγίας Γραφής είναι στην πραγματικότητα ο Θεός, αλλά χρησιμοποίησε ανθρώπους για να τη γράψουν. Αυτό μοιάζει με κάποιον επιχειρηματία ο οποίος λέει στη γραμματέα του να γράψει μια επιστολή που περιέχει τις σκέψεις του. Ο Θεός χρησιμοποίησε το άγιο πνεύμα του για να καθοδηγήσει αυτούς που έγραψαν τη Γραφή να καταγράψουν τις σκέψεις του. Το πνεύμα του Θεού τούς καθοδήγησε με διάφορους τρόπους​—μερικές φορές τους έκανε να δουν οράματα ή όνειρα, τα οποία στη συνέχεια κατέγραψαν.

▸ Κεφ. 2, παρ. 5

Είναι διδασκαλίες της Αγίας Γραφής που εξηγούν μια βασική αλήθεια. Για παράδειγμα, η αρχή «οι κακές συναναστροφές φθείρουν τις ωφέλιμες συνήθειες» μας διδάσκει ότι οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρεφόμαστε μας επηρεάζουν είτε θετικά είτε αρνητικά. (1 Κορινθίους 15:33) Επίσης, η αρχή «ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει» μας διδάσκει ότι δεν μπορούμε να γλιτώσουμε από τις συνέπειες των πράξεών μας.​—Γαλάτες 6:7.

▸ Κεφ. 2, παρ. 12

Είναι ένα άγγελμα από τον Θεό. Θα μπορούσε να είναι μια εξήγηση του θελήματος του Θεού, μια ηθική διδασκαλία, μια εντολή ή μια κρίση. Μπορεί επίσης να είναι ένα άγγελμα σχετικά με κάτι που θα συμβεί στο μέλλον. Υπάρχουν πολλές προφητείες της Γραφής που έχουν ήδη εκπληρωθεί.

▸ Κεφ. 2, παρ. 13

Ο Ιησούς είναι ο μόνος που εκπλήρωσε τις πολλές προφητείες της Γραφής σχετικά με τον Μεσσία. Βλέπε το πλαίσιο «Προφητείες Σχετικά με τον Μεσσία».

▸ Κεφ. 2, παρ. 17, υποσ.

Ο Ιεχωβά δημιούργησε τη γη ώστε να είναι ένα παραδεισένιο σπίτι για τους ανθρώπους που τον αγαπούν. Ο σκοπός του δεν έχει αλλάξει. Σύντομα, ο Θεός θα εξαλείψει την κακία και θα δώσει στον λαό του αιώνια ζωή.

▸ Κεφ. 3, παρ. 1

Ο Σατανάς είναι ο άγγελος που ξεκίνησε τον στασιασμό εναντίον του Θεού. Αποκαλείται «Σατανάς», που σημαίνει «Ανθιστάμενος», επειδή πολεμάει εναντίον του Ιεχωβά. Επίσης αποκαλείται Διάβολος, που σημαίνει «Συκοφάντης». Αυτό το όνομα του δόθηκε επειδή λέει ψέματα για τον Θεό και εξαπατά τους ανθρώπους.

▸ Κεφ. 3, παρ. 4

Ο Ιεχωβά δημιούργησε τους αγγέλους πολύ πριν δημιουργήσει τη γη. Οι άγγελοι δημιουργήθηκαν για να ζουν στον ουρανό. Υπάρχουν πάνω από εκατό εκατομμύρια άγγελοι. (Δανιήλ 7:10) Κάθε άγγελος έχει το όνομά του και την προσωπικότητά του. Οι όσιοι άγγελοι αρνούνται ταπεινά να δεχτούν λατρεία από τους ανθρώπους. Στις τάξεις τους υπάρχει ιεραρχία και τους ανατίθενται διάφοροι διορισμοί. Για παράδειγμα, υπηρετούν ενώπιον του θρόνου του Ιεχωβά, μεταδίδουν τα αγγέλματά του, προστατεύουν και καθοδηγούν τους υπηρέτες του στη γη, εκτελούν τις κρίσεις του και υποστηρίζουν το έργο κηρύγματος. (Ψαλμός 34:7· Αποκάλυψη 14:6· 22:8, 9) Στο μέλλον, θα πολεμήσουν μαζί με τον Ιησού στον πόλεμο του Αρμαγεδδώνα.​—Αποκάλυψη 16:14, 16· 19:14, 15.

▸ Κεφ. 3, παρ. 5· Κεφ. 10, παρ. 1

Οτιδήποτε νιώθουμε, σκεφτόμαστε ή κάνουμε το οποίο είναι εναντίον του Ιεχωβά ή του θελήματός του είναι αμαρτία. Επειδή η αμαρτία βλάπτει τη σχέση μας με τον Θεό, εκείνος μας έχει δώσει νόμους και αρχές που μας βοηθούν να αποφεύγουμε την εσκεμμένη αμαρτία. Στην αρχή, ο Ιεχωβά δημιούργησε τα πάντα τέλεια, αλλά όταν ο Αδάμ και η Εύα επέλεξαν να μην υπακούσουν στον Ιεχωβά, αμάρτησαν και έπαψαν να είναι τέλειοι. Γέρασαν λοιπόν και πέθαναν. Έτσι και εμείς, επειδή κληρονομήσαμε την αμαρτία από τον Αδάμ, γερνάμε και πεθαίνουμε.

▸ Κεφ. 3, παρ. 7· Κεφ. 5, παρ. 3

Είναι ο πόλεμος που θα κάνει ο Θεός για να καταστρέψει τον κόσμο του Σατανά και κάθε κακία.

▸ Κεφ. 3, παρ. 13· Κεφ. 8, παρ. 18

Η Βασιλεία του Θεού είναι η κυβέρνηση την οποία έχει εγκαθιδρύσει ο Θεός στον ουρανό. Ο Ιησούς Χριστός κυβερνάει ως Βασιλιάς της. Στο μέλλον, ο Ιεχωβά θα χρησιμοποιήσει τη Βασιλεία για να εξαλείψει κάθε κακία. Η Βασιλεία του Θεού θα κυβερνάει τη γη.

▸ Κεφ. 3, παρ. 14

Ο Θεός δημιούργησε τον Ιησού πριν από οτιδήποτε άλλο. Ο Ιεχωβά τον έστειλε στη γη ώστε να πεθάνει για όλους τους ανθρώπους. Όταν ο Ιησούς θανατώθηκε, ο Ιεχωβά τον ανέστησε. Ο Ιησούς κυβερνάει τώρα στον ουρανό ως Βασιλιάς της Βασιλείας του Θεού.

▸ Κεφ. 4, παρ. 2

Η Γραφή προφήτευσε, δηλαδή προείπε, πότε θα εμφανιζόταν ο Μεσσίας. Αυτό θα γινόταν στο τέλος μιας χρονικής περιόδου που αποκαλείται 69 εβδομάδες, η οποία άρχισε το έτος 455 Π.Κ.Χ. και τελείωσε το έτος 29 Κ.Χ.

Πώς ξέρουμε ότι τελείωσε το 29 Κ.Χ.; Οι 69 εβδομάδες άρχισαν το έτος 455 Π.Κ.Χ. όταν ο Νεεμίας έφτασε στην Ιερουσαλήμ και άρχισε την ανοικοδόμηση της πόλης. (Δανιήλ 9:25· Νεεμίας 2:1, 5-8) Η λέξη «εβδομάδα» μάς φέρνει στο μυαλό τον αριθμό «εφτά». Οι εβδομάδες σε αυτή την προφητεία δεν είναι εβδομάδες εφτά ημερών αλλά εβδομάδες εφτά ετών, σύμφωνα με τον προφητικό κανόνα «μία ημέρα για ένα έτος». (Αριθμοί 14:34· Ιεζεκιήλ 4:6) Αυτό σημαίνει ότι κάθε εβδομάδα διαρκεί εφτά χρόνια και ότι οι 69 εβδομάδες ισοδυναμούν με 483 χρόνια (69 x 7). Αν μετρήσουμε 483 χρόνια από το 455 Π.Κ.Χ., φτάνουμε στο έτος 29 Κ.Χ. Ακριβώς εκείνο το έτος ο Ιησούς βαφτίστηκε και έγινε ο Μεσσίας!​—Λουκάς 3:1, 2, 21, 22.

Η ίδια προφητεία προείπε άλλη μια εβδομάδα, δηλαδή άλλα εφτά χρόνια. Μέσα σε αυτό το διάστημα, το έτος 33 Κ.Χ., ο Μεσσίας θα θανατωνόταν, και το έτος 36 Κ.Χ. τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού θα άρχιζαν να κηρύττονται σε όλα τα έθνη και όχι μόνο στους Ιουδαίους.​—Δανιήλ 9:24-27.

▸ Κεφ. 4, παρ. 7

Η Αγία Γραφή διδάσκει ότι ο Ιεχωβά Θεός είναι ο Δημιουργός και ότι δημιούργησε τον Ιησού πριν από όλα τα άλλα πράγματα. (Κολοσσαείς 1:15, 16) Ο Ιησούς δεν είναι ο Παντοδύναμος Θεός. Ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι ήταν ίσος με τον Θεό. Μάλιστα, είπε: «Ο Πατέρας είναι μεγαλύτερος από εμένα». (Ιωάννης 14:28· 1 Κορινθίους 15:28) Αλλά μερικές θρησκείες διδάσκουν την Τριάδα, δηλαδή ότι ο Θεός είναι τρία πρόσωπα σε ένα: ο Πατέρας, ο Γιος και το άγιο πνεύμα. Η λέξη «Τριάδα» δεν υπάρχει στην Αγία Γραφή. Είναι ψεύτικη διδασκαλία.

Το άγιο πνεύμα είναι η ενεργός δύναμη του Θεού, δηλαδή η αόρατη δύναμή του σε δράση, την οποία ο Θεός χρησιμοποιεί για να κάνει το θέλημά του. Δεν είναι πρόσωπο. Για παράδειγμα, οι πρώτοι Χριστιανοί “γέμισαν άγιο πνεύμα”, και ο Ιεχωβά είπε: «Θα εκχύσω από το πνεύμα μου πάνω σε κάθε είδους σάρκα».​—Πράξεις 2:1-4, 17.

▸ Κεφ. 4, παρ. 12· Κεφ. 15, παρ. 17

Όταν οι αληθινοί Χριστιανοί λατρεύουν τον Θεό, δεν χρησιμοποιούν τον σταυρό. Γιατί;

1. Ο σταυρός χρησιμοποιείται στην ψεύτικη θρησκεία εδώ και πάρα πολύ καιρό. Στα αρχαία χρόνια, χρησιμοποιούνταν στη λατρεία της φύσης και σε ειδωλολατρικές σεξουαλικές τελετουργίες. Τα πρώτα 300 χρόνια μετά τον θάνατο του Ιησού, οι Χριστιανοί δεν χρησιμοποιούσαν τον σταυρό στη λατρεία τους. Πολύ αργότερα, ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος έκανε τον σταυρό σύμβολο της Χριστιανοσύνης. Αυτό το σύμβολο χρησιμοποιήθηκε για να κάνει την Χριστιανοσύνη πιο δημοφιλή. Αλλά ο σταυρός δεν είχε καμία σχέση με τον Ιησού Χριστό. Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (New Catholic Encyclopedia) εξηγεί: «Ο σταυρός εντοπίζεται τόσο σε προχριστιανικούς όσο και σε μη Χριστιανικούς πολιτισμούς».

2. Ο Ιησούς δεν πέθανε πάνω σε σταυρό. Οι λέξεις του πρωτότυπου κειμένου που αποδίδονται «σταυρός» βασικά σημαίνουν «όρθιο ξύλο», «πάσσαλος» ή «δέντρο». Η έκδοση Δε Κομπάνιον Μπάιμπλ (The Companion Bible) εξηγεί: «[Η λέξη σταυρός] ποτέ δεν σημαίνει δύο κομμάτια ξύλο τοποθετημένα σταυρωτά σε οποιαδήποτε γωνία . . . Στην ελληνική γλώσσα της [Καινής Διαθήκης] δεν υπάρχει τίποτα που να υπονοεί καν δύο κομμάτια ξύλο». Ο Ιησούς πέθανε πάνω σε ένα όρθιο ξύλο.

3. Ο Ιεχωβά δεν θέλει να χρησιμοποιούμε εικόνες ή σύμβολα στη λατρεία μας.​—Έξοδος 20:4, 5· 1 Κορινθίους 10:14.

▸ Κεφ. 5, παρ. 12

Ο Ιησούς έδωσε στους μαθητές του την εντολή να τηρούν την Ανάμνηση του θανάτου του. Το κάνουν αυτό κάθε χρόνο στις 14 Νισάν, την ίδια ημερομηνία που οι Ισραηλίτες γιόρταζαν το Πάσχα. Το κρασί και το ψωμί, τα οποία αντιπροσωπεύουν το σώμα και το αίμα του Ιησού, περνούν μπροστά από όλους στην Ανάμνηση. Εκείνοι που θα κυβερνήσουν με τον Ιησού στον ουρανό τρώνε από το ψωμί και πίνουν από το κρασί. Εκείνοι που έχουν την ελπίδα να ζήσουν για πάντα στη γη παρακολουθούν με σεβασμό την Ανάμνηση αλλά δεν τρώνε από το ψωμί ούτε πίνουν από το κρασί.

▸ Κεφ. 5, παρ. 21

Στη Μετάφραση Νέου Κόσμου, η λέξη «ψυχή» χρησιμοποιείται για να περιγράψει (1) ένα άτομο, (2) ένα ζώο ή (3) τη ζωή ενός ατόμου ή ενός ζώου. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα:

• Ένα άτομο. «Στις ημέρες του Νώε, . . . λίγοι άνθρωποι, συγκεκριμένα οχτώ ψυχές, πέρασαν με ασφάλεια μέσα από το νερό». (1 Πέτρου 3:20) Εδώ η λέξη «ψυχές» αναφέρεται σε ανθρώπους​—τον Νώε και τη σύζυγό του, τους τρεις γιους τους, καθώς και τις συζύγους των γιων τους.

• Ένα ζώο. «Ο Θεός είπε: “Ας γεμίσουν τα νερά με πολυπληθή ζωντανά πλάσματα [«ζωντανές ψυχές», υποσημείωση] και ας πετούν πετούμενα πλάσματα πάνω από τη γη διασχίζοντας τον ενδιάμεσο χώρο των ουρανών”. Ύστερα ο Θεός είπε: “Ας βγάλει η γη ζωντανά πλάσματα [«ζωντανές ψυχές», υποσημείωση] κατά τα είδη τους, κατοικίδια ζώα και ερπετά και άγρια ζώα της γης κατά τα είδη τους”. Και έγινε έτσι».​—Γένεση 1:20, 24.

• Τη ζωή ενός ατόμου ή ενός ζώου. Ο Ιεχωβά είπε στον Μωυσή: «Όλοι εκείνοι που ήθελαν να σε σκοτώσουν [«ζητούσαν την ψυχή σου», υποσημείωση] έχουν πεθάνει». (Έξοδος 4:19) Όταν ο Ιησούς ήταν στη γη, είπε: «Εγώ είμαι ο καλός ποιμένας· ο καλός ποιμένας παραδίδει τη ζωή [«την ψυχή», υποσημείωση] του για χάρη των προβάτων».​—Ιωάννης 10:11.

  Επιπρόσθετα, όταν ένα άτομο κάνει κάτι με “όλη του την ψυχή”, αυτό σημαίνει ότι το κάνει πρόθυμα και όσο καλύτερα μπορεί. (Ματθαίος 22:37· Δευτερονόμιο 6:5) Η λέξη «ψυχή» μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει την επιθυμία ή την όρεξη ενός ζωντανού πλάσματος. Ένα νεκρό άτομο ή ένα νεκρό σώμα μπορεί να χαρακτηριστεί νεκρή ψυχή.​—Αριθμοί 6:6· Παροιμίες 23:2· Ησαΐας 56:11· Αγγαίος 2:13.

▸ Κεφ. 6, παρ. 5· Κεφ. 15, παρ. 17

Η λέξη ρούαχ του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου και η αντίστοιχη λέξη πνεῦμα του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου έχουν διάφορες σημασίες. Αλλά πάντα αναφέρονται σε κάτι που είναι αόρατο στους ανθρώπους, όπως ο άνεμος ή η αναπνοή των ανθρώπων και των ζώων. Αυτές οι λέξεις μπορούν επίσης να αναφέρονται σε πνευματικά πρόσωπα καθώς και στο άγιο πνεύμα, το οποίο είναι η ενεργός δύναμη του Θεού. Η Αγία Γραφή δεν διδάσκει ότι κάποιο ξεχωριστό μέρος του ανθρώπου συνεχίζει να ζει μετά τον θάνατό του.​—Έξοδος 35:21· Ψαλμός 104:29· Ματθαίος 12:43· Λουκάς 11:13.

▸ Κεφ. 6, παρ. 5· Κεφ. 15, παρ. 17

Σε διάφορες μεταφράσεις της Γραφής, η λέξη γέεννα του πρωτότυπου κειμένου αποδίδεται «κόλαση». Ωστόσο, Γέεννα είναι το όνομα μιας κοιλάδας κοντά στην Ιερουσαλήμ, όπου έκαιγαν και κατέστρεφαν τα σκουπίδια. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι στην εποχή του Ιησού πετούσαν ζώα ή ανθρώπους σε αυτή την κοιλάδα για να τους βασανίσουν ή να τους κάψουν ζωντανούς. Επομένως, η Γέεννα δεν συμβολίζει κάποιον αόρατο τόπο όπου οι άνθρωποι βασανίζονται και καίγονται αιώνια. Όταν ο Ιησούς μίλησε για εκείνους που ρίχνονται στη Γέεννα, αναφερόταν σε ολοκληρωτική καταστροφή.​—Ματθαίος 5:22· 10:28.

▸ Κεφ. 7, παρ. 20

Αυτή είναι η προσευχή που έδωσε ο Ιησούς στους μαθητές του όταν τους δίδαξε πώς να προσεύχονται. Αποκαλείται επίσης Πάτερ Ημών ή υποδειγματική προσευχή. Για παράδειγμα, ο Ιησούς μάς δίδαξε να προσευχόμαστε με αυτόν τον τρόπο:

• «Ας αγιαστεί το όνομά σου»

  Προσευχόμαστε να καθαρίσει ο Ιεχωβά το όνομά του, ή αλλιώς την υπόληψή του, από κάθε ψέμα ώστε όλοι στον ουρανό και στη γη να τιμούν και να σέβονται το όνομα του Θεού.

• «Ας έρθει η Βασιλεία σου»

  Προσευχόμαστε να καταστρέψει η κυβέρνηση του Θεού τον ασεβή κόσμο του Σατανά, να κυβερνήσει τη γη και να κάνει τη γη παράδεισο.

• «Ας γίνει το θέλημά σου . . . στη γη»

  Προσευχόμαστε να εκπληρωθεί ο σκοπός του Θεού για τη γη ώστε να μπορούν οι υπάκουοι, τέλειοι άνθρωποι να ζήσουν για πάντα στον Παράδεισο, όπως ήθελε ο Ιεχωβά όταν τους δημιούργησε.

▸ Κεφ. 8, παρ. 2

Ο Ιεχωβά προμήθευσε το λύτρο για να σώσει τους ανθρώπους από την αμαρτία και τον θάνατο. Το λύτρο ήταν το τίμημα που απαιτούνταν ώστε να εξαγοραστεί η τέλεια ανθρώπινη ζωή που έχασε ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, και να αποκατασταθεί η τραυματισμένη σχέση του ανθρώπου με τον Ιεχωβά. Ο Θεός έστειλε τον Ιησού στη γη ώστε να πεθάνει για όλους τους αμαρτωλούς. Χάρη στον θάνατο του Ιησού, όλοι οι άνθρωποι έχουν την ευκαιρία να ζήσουν για πάντα και να γίνουν τέλειοι.

▸ Κεφ. 8, παρ. 21· Κεφ. 9, παρ. 13

Η προφητεία στο βιβλίο του Δανιήλ, κεφάλαιο 4, μας διδάσκει ότι ο Θεός θα εγκαθίδρυε τη Βασιλεία του το 1914.

Η προφητεία: Ο Ιεχωβά έκανε τον βασιλιά Ναβουχοδονόσορα να δει ένα προφητικό όνειρο σχετικά με ένα μεγάλο δέντρο που κόπηκε. Στο όνειρο, τοποθετήθηκαν γύρω από το στέλεχος του δέντρου σιδερένια και χάλκινα δεσμά ώστε να σταματήσει να μεγαλώνει για μια περίοδο “εφτά καιρών”. Στη συνέχεια, το δέντρο θα μεγάλωνε ξανά.​—Δανιήλ 4:1, 10-16.

Τι σημαίνει αυτή η προφητεία για εμάς: Το δέντρο αντιπροσωπεύει τη διακυβέρνηση του Θεού. Επί πολλά χρόνια, ο Ιεχωβά χρησιμοποιούσε βασιλιάδες στην Ιερουσαλήμ για να κυβερνούν το έθνος του Ισραήλ. (1 Χρονικών 29:23) Αλλά αυτοί οι βασιλιάδες έγιναν άπιστοι και η διακυβέρνησή τους τερματίστηκε. Η Ιερουσαλήμ καταστράφηκε το έτος 607 Π.Κ.Χ. Τότε άρχισαν οι «εφτά καιροί». (2 Βασιλέων 25:1, 8-10· Ιεζεκιήλ 21:25-27) Όταν ο Ιησούς είπε ότι «η Ιερουσαλήμ θα καταπατείται από τα έθνη μέχρι να συμπληρωθούν οι προσδιορισμένοι καιροί των εθνών», αναφερόταν στους “εφτά καιρούς”. (Λουκάς 21:24) Επομένως, οι «εφτά καιροί» δεν τελείωσαν όταν ήταν ο Ιησούς στη γη. Ο Ιεχωβά υποσχέθηκε να διορίσει έναν Βασιλιά στο τέλος των “εφτά καιρών”. Η διακυβέρνηση αυτού του νέου Βασιλιά, του Ιησού, θα έφερνε μεγάλες ευλογίες για τον λαό του Θεού σε ολόκληρη τη γη για πάντα.​—Λουκάς 1:30-33.

Η διάρκεια των “εφτά καιρών”: Οι «εφτά καιροί» διήρκεσαν 2.520 χρόνια. Αν μετρήσουμε 2.520 χρόνια από το έτος 607 Π.Κ.Χ., καταλήγουμε στο έτος 1914. Τότε, ο Ιεχωβά έκανε τον Ιησού, τον Μεσσία, Βασιλιά της Βασιλείας του Θεού στον ουρανό.

Πώς καταλήγουμε στον αριθμό 2.520; Η Γραφή μάς λέει ότι τρεισήμισι καιροί ισοδυναμούν με 1.260 ημέρες. (Αποκάλυψη 12:6, 14) Άρα, οι «εφτά καιροί» είναι ο διπλάσιος αριθμός, δηλαδή 2.520 ημέρες. Οι 2.520 ημέρες ισοδυναμούν με 2.520 χρόνια σύμφωνα με τον προφητικό κανόνα «μία ημέρα για ένα έτος».​—Αριθμοί 14:34· Ιεζεκιήλ 4:6.

▸ Κεφ. 8, παρ. 23

Η λέξη «αρχάγγελος» σημαίνει «αρχηγός των αγγέλων». Η Γραφή αναφέρει μόνο έναν αρχάγγελο, και το όνομά του είναι Μιχαήλ.​—Δανιήλ 12:1· Ιούδα 9.

Ο Μιχαήλ είναι ο Αρχηγός του στρατεύματος των πιστών αγγέλων του Θεού. Το εδάφιο Αποκάλυψη 12:7 λέει: “Ο Μιχαήλ και οι άγγελοί του πολέμησαν με τον δράκοντα και τους αγγέλους του”. Το βιβλίο της Αποκάλυψης αναφέρει ότι ο Αρχηγός του στρατεύματος του Θεού είναι ο Ιησούς, άρα Μιχαήλ είναι ένα άλλο όνομα του Ιησού.​—Αποκάλυψη 19:14-16.

▸ Κεφ. 9, παρ. 4

Αυτή η έκφραση αναφέρεται στη χρονική περίοδο κατά την οποία θα συνέβαιναν σημαντικά γεγονότα στη γη λίγο πριν καταστρέψει η Βασιλεία του Θεού τον κόσμο του Σατανά. Παρόμοιες εκφράσεις, όπως “η τελική περίοδος του συστήματος πραγμάτων” και «η παρουσία του Γιου του ανθρώπου», χρησιμοποιούνται σε προφητείες της Γραφής και αναφέρονται στην ίδια χρονική περίοδο. (Ματθαίος 24:3, 27, 37) «Οι τελευταίες ημέρες» ξεκίνησαν όταν η Βασιλεία του Θεού άρχισε να κυβερνάει στον ουρανό το 1914 και θα τελειώσουν όταν καταστραφεί ο κόσμος του Σατανά στον Αρμαγεδδώνα.​—2 Τιμόθεο 3:1· 2 Πέτρου 3:3.

▸ Κεφ. 9, παρ. 5

Όταν ο Θεός επαναφέρει στη ζωή κάποιον που έχει πεθάνει, αυτό ονομάζεται ανάσταση. Στη Γραφή αναφέρονται εννιά αναστάσεις. Ο Ηλίας, ο Ελισαιέ, ο Ιησούς, ο Πέτρος και ο Παύλος έκαναν όλοι τους αναστάσεις. Αυτά τα θαύματα έγιναν αποκλειστικά και μόνο με τη δύναμη του Θεού. Ο Ιεχωβά υπόσχεται να αναστήσει “δικαίους και αδίκους” για να ζήσουν στη γη. (Πράξεις 24:15) Η Γραφή μιλάει και για ανάσταση στον ουρανό. Αυτή γίνεται όταν όσοι επιλέγονται, δηλαδή χρίονται, από τον Θεό ανασταίνονται για να ζήσουν στον ουρανό με τον Ιησού.​—Ιωάννης 5:28, 29· 11:25· Φιλιππησίους 3:11· Αποκάλυψη 20:5, 6.

▸ Κεφ. 9, παρ. 13

Πνευματισμός είναι η εσφαλμένη συνήθεια να προσπαθεί κάποιος να επικοινωνήσει με πνεύματα, δηλαδή δαίμονες, είτε άμεσα είτε μέσω κάποιου άλλου, όπως είναι οι μάγοι-γιατροί, οι πνευματιστές ή τα μέντιουμ. Οι άνθρωποι που ασκούν πνευματισμό το κάνουν αυτό επειδή πιστεύουν στην εσφαλμένη διδασκαλία σύμφωνα με την οποία κάποιο μέρος μας επιζεί μετά τον θάνατο και γίνεται πανίσχυρο πνεύμα. Εκτός των άλλων, οι δαίμονες προσπαθούν να επηρεάσουν τους ανθρώπους ώστε να μην υπακούν στον Θεό. Δαιμονική συνήθεια είναι επίσης η ενασχόληση με την αστρολογία, τη μαντεία, τη μαγεία, τις δεισιδαιμονίες, τον αποκρυφισμό και το υπερφυσικό. Πολλά βιβλία, περιοδικά, ταινίες, αφίσες ακόμα και τραγούδια κάνουν τους δαίμονες, τη μαγεία και το υπερφυσικό να φαίνονται ως κάτι ακίνδυνο ή συναρπαστικό. Πολλά επικήδεια έθιμα, όπως προσευχές για την ανάπαυση των ψυχών, μνημόσυνα ή αγρυπνίες, επίσης περιλαμβάνουν επαφή με τους δαίμονες. Πολλές φορές, οι άνθρωποι κάνουν χρήση ναρκωτικών όταν προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τη δύναμη των δαιμόνων.​—Γαλάτες 5:20· Αποκάλυψη 21:8.

▸ Κεφ. 10, παρ. 10· Κεφ. 16, παρ. 4

Ο Ιεχωβά είναι ο Παντοδύναμος Θεός, και δημιούργησε ολόκληρο το σύμπαν. (Αποκάλυψη 15:3) Να γιατί είναι ο Ιδιοκτήτης των πάντων και έχει κυριαρχία, δηλαδή απόλυτη εξουσία, πάνω στη δημιουργία του. (Ψαλμός 24:1· Ησαΐας 40:21-23· Αποκάλυψη 4:11) Έχει φτιάξει νόμους για όλα όσα έχει δημιουργήσει. Ο Ιεχωβά έχει επίσης την εξουσία να διορίζει άλλους για να είναι κυβερνήτες. Εμείς υποστηρίζουμε την κυριαρχία του Θεού όταν τον αγαπάμε και τον υπακούμε.​—1 Χρονικών 29:11.

▸ Κεφ. 11, παρ. 10

Η έκτρωση είναι μια σκόπιμη ενέργεια που προκαλεί τον θάνατο ενός αγέννητου παιδιού. Δεν είναι ατύχημα ούτε το αποτέλεσμα μιας φυσικής αντίδρασης του ανθρώπινου σώματος. Από τη στιγμή της σύλληψης, το παιδί δεν είναι απλώς άλλο ένα μέρος του σώματος της μητέρας. Το παιδί είναι ξεχωριστό άτομο.

▸ Κεφ. 13, παρ. 5

Πρόκειται για μια ιατρική διαδικασία κατά την οποία μεταφέρεται ολικό αίμα ή ένα από τα τέσσερα κύρια συστατικά του στο σώμα κάποιου ατόμου από το σώμα κάποιου άλλου ή από αίμα που έχει αποθηκευτεί. Τα τέσσερα κύρια συστατικά του αίματος είναι το πλάσμα, τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια.

▸ Κεφ. 13, παρ. 13

Στη Γραφή, η λέξη «διαπαιδαγώγηση» δεν είναι απλώς συνώνυμη της τιμωρίας. Όταν διαπαιδαγωγούμαστε, διδασκόμαστε, εκπαιδευόμαστε και διορθωνόμαστε. Ο Ιεχωβά ποτέ δεν διαπαιδαγωγεί με βάναυσο ή σκληρό τρόπο. (Παροιμίες 4:1, 2) Ο Ιεχωβά θέτει υπέροχο παράδειγμα για τους γονείς. Η διαπαιδαγώγηση που δίνει είναι τόσο αποτελεσματική ώστε κάποιος μπορεί τελικά να αγαπήσει τη διαπαιδαγώγηση. (Παροιμίες 12:1) Ο Ιεχωβά αγαπάει τον λαό του και τον εκπαιδεύει. Τους παρέχει διδασκαλία η οποία διορθώνει εσφαλμένες αντιλήψεις και τους βοηθάει να μάθουν να σκέφτονται και να ενεργούν με τρόπο που εκείνος επιδοκιμάζει. Για τους γονείς, η διαπαιδαγώγηση περιλαμβάνει το να βοηθούν τα παιδιά τους να κατανοούν γιατί πρέπει να είναι υπάκουα. Επίσης σημαίνει να τα διδάσκουν να αγαπούν τον Ιεχωβά, να αγαπούν τον Λόγο του, την Αγία Γραφή, και να κατανοούν τις αρχές της.

▸ Κεφ. 14, παρ. 13

Είναι αόρατα, πονηρά πνευματικά πλάσματα με υπερανθρώπινες δυνάμεις. Οι δαίμονες είναι πονηροί άγγελοι. Έγιναν πονηροί όταν επέλεξαν να είναι εχθροί του Θεού παρακούοντάς τον. (Γένεση 6:2· Ιούδα 6) Πήραν το μέρος του Σατανά στον στασιασμό του εναντίον του Ιεχωβά.​—Δευτερονόμιο 32:17· Λουκάς 8:30· Πράξεις 16:16· Ιακώβου 2:19.

▸ Κεφ. 16, παρ. 4