Να Ρίχνετε Κάθε Ανησυχία σας στον Ιεχωβά
“Να ρίχνετε κάθε ανησυχία σας πάνω [στον Ιεχωβά], επειδή αυτός ενδιαφέρεται για εσάς”.—1 ΠΕΤΡ. 5:7.
1, 2. (α) Γιατί δεν πρέπει να απορούμε όταν αντιμετωπίζουμε κάποια ανησυχία; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.) (β) Τι θα εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο;
ΖΟΥΜΕ σε πολύ πιεστικούς καιρούς. Ο Σατανάς ο Διάβολος έχει κυριευτεί από πικρόχολο θυμό και «γυρίζει σαν λιοντάρι που βρυχιέται, ζητώντας να καταβροχθίσει κάποιον». (1 Πέτρ. 5:8· Αποκ. 12:17) Συνεπώς, δεν απορούμε που κατά καιρούς ακόμα και εμείς, οι υπηρέτες του Θεού, νιώθουμε κάποια αισθήματα ανησυχίας. Εξάλλου, μερικές φορές, θεοφοβούμενοι υπηρέτες του Ιεχωβά στο παρελθόν, όπως ο Βασιλιάς Δαβίδ, είχαν «αγωνιώδη ανησυχία». (Ψαλμ. 13:2, Μετάφραση Νέου Κόσμου [στην αγγλική]) Θυμηθείτε επίσης ότι ο απόστολος Παύλος ένιωθε «ανησυχία για όλες τις εκκλησίες». (2 Κορ. 11:28) Αλλά τι μπορούμε να κάνουμε όταν μας κατακλύζουν αισθήματα ανησυχίας;
2 Ο στοργικός ουράνιος Πατέρας μας πρόστρεχε σε βοήθεια των υπηρετών του στο παρελθόν, αλλά δίνει και σε εμάς σήμερα τη δυνατότητα να βρίσκουμε μεγάλη ανακούφιση από τη στενοχώρια ή την ανησυχία. Η Αγία Γραφή μάς παροτρύνει: “Να ρίχνετε κάθε ανησυχία σας πάνω του, επειδή αυτός ενδιαφέρεται για εσάς”. (1 Πέτρ. 5:7) Πώς όμως μπορείτε να το κάνετε αυτό; Ας εξετάσουμε τέσσερις τρόπους—μέσω εγκάρδιας προσευχής, διαβάζοντας τον Λόγο του Θεού και κάνοντας στοχασμούς γύρω από αυτόν, επωφελούμενοι από το άγιο πνεύμα του Ιεχωβά και μιλώντας για τα αισθήματά σας σε κάποιον που εμπιστεύεστε. Καθώς αναλύουμε αυτούς τους τέσσερις τρόπους, δείτε αν μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποια πρακτικά βήματα που θέλετε να κάνετε.
“ΡΙΞΤΕ ΣΤΟΝ ΙΕΧΩΒΑ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΠΟΥ ΣΗΚΩΝΕΤΕ”
3. Πώς μπορείτε να “ρίχνετε στον Ιεχωβά το βάρος που σηκώνετε” μέσω προσευχής;
3 Ένα πρώτο βήμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να πλησιάσουμε τον Ιεχωβά μέσω ένθερμης προσευχής. Όταν έρχεστε αντιμέτωποι με καταστάσεις που προκαλούν ταραχή, φόβο ή ανησυχία, να ανοίγετε την καρδιά σας στον στοργικό ουράνιο Πατέρα σας. Ο ψαλμωδός Δαβίδ ικέτευσε τον Ιεχωβά: «Δώσε ακρόαση, Θεέ, στην προσευχή μου». Παρακάτω στον ίδιο ψαλμό, είπε: «Ρίξε στον Ιεχωβά το βάρος που σηκώνεις, και αυτός θα σε στηρίξει». (Ψαλμ. 55:1, 22) Όταν έχετε κάνει ό,τι περνάει από το χέρι σας για να λύσετε ένα πρόβλημα, η εγκάρδια προσευχή οπωσδήποτε θα επιτελέσει περισσότερα από την ανησυχία. Αλλά πώς μπορεί να σας βοηθήσει η προσευχή ώστε να μη σας κατακλύζουν οι ανησυχητικές σκέψεις και η αγωνία;—Ψαλμ. 94:18, 19.
4. Όταν ανησυχούμε, γιατί είναι τόσο σημαντική η προσευχή;
4 Διαβάστε Φιλιππησίους 4:6, 7. Ο Ιεχωβά είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ένθερμες, εγκάρδιες και επίμονες δεήσεις μας. Πώς; Δίνοντάς μας εσωτερική γαλήνη που μπορεί να απαλλάξει τη διάνοια και την καρδιά μας από οδυνηρά συναισθήματα. Πολλοί το πιστοποιούν αυτό από προσωπική πείρα. Εκεί που προηγουμένως βασανίζονταν από ανησυχία, από κάποιο κακό προαίσθημα, ο Θεός τούς χάρισε ένα βαθύ αίσθημα ειρήνης και ηρεμίας που ουσιαστικά ξεπερνούσε την ανθρώπινη κατανόηση. Αυτό μπορείτε να το βιώσετε και εσείς. Τότε, «η ειρήνη του Θεού» θα θριαμβεύσει επί οποιασδήποτε δυσκολίας αντιμετωπίζετε. Μπορείτε να εμπιστευτείτε πλήρως τη συμπονετική υπόσχεση του Ιεχωβά: «Μη φοβάσαι, γιατί εγώ είμαι μαζί σου. Μην ατενίζεις γύρω σου, γιατί εγώ είμαι ο Θεός σου. Θα σε ενδυναμώσω. Μάλιστα θα σε βοηθήσω».—Ησ. 41:10.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΙΡΗΝΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
5. Πώς μας φέρνει εσωτερική ειρήνη ο Λόγος του Θεού;
5 Ένας δεύτερος τρόπος για να αποκτήσουμε εσωτερική ειρήνη είναι να διαβάζουμε και να στοχαζόμαστε Γραφικά εδάφια. Γιατί είναι σημαντικό αυτό; Η Γραφή περιέχει πρακτική πνευματική καθοδηγία που μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε, να μειώσετε ή να διαχειριστείτε την ανησυχία. Μην παραβλέπετε το γεγονός ότι ο Λόγος του Θεού είναι ωφέλιμος και αναζωογονητικός επειδή περιέχει τα λόγια σοφίας του ίδιου του Δημιουργού. Καθώς συλλογίζεστε τις σκέψεις του Θεού—είτε μέρα είτε νύχτα—και εξετάζετε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να αξιοποιήσετε την πρακτική καθοδηγία της Γραφής, θα ενδυναμώνεστε πάρα πολύ. Ο Ιεχωβά συνέδεσε συγκεκριμένα το να διαβάζει κάποιος τον Λόγο του με το να είναι «θαρραλέος και ισχυρός» και να μη “συνταράζεται ούτε να τρομοκρατείται”.—Ιησ. Ναυή 1:7-9.
6. Ποια θετική επίδραση μπορούν να έχουν πάνω σας τα λόγια του Ιησού;
6 Στον Λόγο του Θεού, βρίσκουμε τις καθησυχαστικές εκφράσεις του Ιησού. Τα λόγια και οι διδασκαλίες του ήταν πηγή αναζωογόνησης για τους ακροατές του. Πλήθη ελκύονταν κοντά του επειδή ηρεμούσε τις ταραγμένες καρδιές, ενίσχυε τους αδύναμους και παρηγορούσε τους καταθλιμμένους. (Διαβάστε Ματθαίος 11:28-30) Έδειχνε στοργικό, στοχαστικό ενδιαφέρον για τις πνευματικές, τις συναισθηματικές και τις σωματικές ανάγκες των άλλων. (Μάρκ. 6:30-32) Η υπόσχεση του Ιησού ότι θα μας στηρίζει εξακολουθεί να ισχύει. Μπορεί να αποδειχτεί εξίσου αληθινή για εσάς όπως ήταν και για τους αποστόλους που ταξίδευαν μαζί του. Για να ωφεληθείτε, δεν χρειάζεται να βρίσκεστε κυριολεκτικά δίπλα στον Ιησού. Ως ουράνιος Βασιλιάς, εκείνος συνεχίζει να νιώθει και να δείχνει συμπόνια. Έτσι λοιπόν, όταν ανησυχείτε, ο Ιησούς μπορεί με έλεος να “προστρέξει σε βοήθειά σας” και να “σας βοηθήσει στον κατάλληλο καιρό”. Ναι, ο Ιησούς μπορεί να σας βοηθήσει να τα βγάλετε πέρα με τη στενοχώρια, καθώς επίσης να γεμίσει την καρδιά σας με ελπίδα και θάρρος.—Εβρ. 2:17, 18· 4:16.
ΘΕΟΣΕΒΕΙΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
7. Πώς θα ωφεληθείτε καθώς ο Θεός ανταποκρίνεται όταν του ζητάτε άγιο πνεύμα;
7 Ο Ιησούς υποσχέθηκε ότι ο Πατέρας μας στον ουρανό οπωσδήποτε θα δώσει άγιο πνεύμα σε εκείνους που ζητούν από Αυτόν. (Λουκ. 11:10-13) Έτσι τίθεται στη διάθεσή σας ένα τρίτο, ισχυρό μέσο για να απαλύνετε την ανησυχία—ο καρπός του πνεύματος. Αυτές οι θετικές ιδιότητες που παράγονται από την ενεργό δύναμη του Θεού αντανακλούν την ίδια την προσωπικότητα του παντοδύναμου Θεού. (Διαβάστε Γαλάτες 5:22, 23· Κολ. 3:10) Καθώς καλλιεργείτε τον καρπό αυτού του πνεύματος, οι σχέσεις σας με τους άλλους θα βελτιώνονται. Ως αποτέλεσμα, θα διαπιστώνετε ότι πολλές καταστάσεις που διαφορετικά θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανησυχία δεν προκύπτουν καν. Δείτε για λίγο πώς θα σας βοηθήσει ο καρπός του πνεύματος.
8-12. Πώς θα σας βοηθάει ο καρπός του αγίου πνεύματος του Θεού να τα βγάζετε πέρα με πιεστικές καταστάσεις ή να τις αποφεύγετε;
8 «Αγάπη, χαρά, ειρήνη». Όταν προσπαθείτε να φέρεστε στους άλλους με σεβασμό, πιθανότατα θα είστε σε καλύτερη θέση να διαχειρίζεστε τα δικά σας αρνητικά συναισθήματα. Γιατί; Επειδή καθώς δείχνετε αδελφική αγάπη, τρυφερή στοργή και τιμή, θα αποφεύγετε καταστάσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανησυχία.—Ρωμ. 12:10.
9 «Μακροθυμία, καλοσύνη, αγαθότητα». Θα προάγετε ειρηνικές σχέσεις αν ακολουθείτε τη νουθεσία: «Να δείχνετε καλοσύνη ο ένας στον άλλον και τρυφερή συμπόνια, συγχωρώντας ανεπιφύλακτα ο ένας τον άλλον». (Εφεσ. 4:32) Ενεργώντας έτσι, προλαβαίνετε τη δημιουργία καταστάσεων που διαφορετικά θα προκαλούσαν ανησυχία. Επίσης, μπορείτε να διαχειρίζεστε πιο αποτελεσματικά καταστάσεις που δημιουργούνται εξαιτίας της ανθρώπινης ατέλειας.
10 «Πίστη». Σήμερα, η ανησυχία μας σχετίζεται συχνά με την έγνοια για τα χρήματα και τα υλικά αποκτήματα. (Παρ. 18:11) Συνεπώς, η ισχυρή πίστη στη στοργική φροντίδα του Ιεχωβά μπορεί να σας βοηθάει να τα βγάζετε πέρα με τέτοιου είδους ανησυχία ή να την αποφεύγετε. Πώς συμβαίνει αυτό; Μπορείτε να γλιτώσετε από πολλή ανησυχία δίνοντας προσοχή στη θεόπνευστη συμβουλή του αποστόλου Παύλου να μένουμε «ικανοποιημένοι με τα παρόντα πράγματα». Ο ίδιος προσθέτει: «Διότι [ο Θεός] έχει πει: “Δεν πρόκειται να σε αφήσω ούτε πρόκειται να σε εγκαταλείψω”. Ώστε εμείς να έχουμε μεγάλο θάρρος και να λέμε: “Ο Ιεχωβά είναι βοηθός μου· δεν θα φοβηθώ. Τι μπορεί να μου κάνει άνθρωπος;”»—Εβρ. 13:5, 6.
11 «Πραότητα, εγκράτεια». Σκεφτείτε πόσο πρακτικό και αποτελεσματικό είναι να εκδηλώνετε αυτές τις ιδιότητες. Πιθανότατα, έτσι θα αποφεύγετε ενέργειες που θα προκαλούσαν ανησυχία σε εσάς προσωπικά, και θα ωφελείστε αποφεύγοντας “τη μοχθηρή πικρία, τον θυμό, την οργή, την κραυγή και τα υβριστικά λόγια”.—Εφεσ. 4:31.
12 Ομολογουμένως, θα χρειαστείτε ταπεινοφροσύνη προκειμένου να υποταχθείτε στο «κραταιό χέρι του Θεού» και να “ρίξετε κάθε ανησυχία σας πάνω του”. (1 Πέτρ. 5:6, 7) Αλλά καθώς καλλιεργείτε ταπεινοφροσύνη, θα βαδίζετε σε ένα μονοπάτι που οδηγεί στην εύνοια και στην υποστήριξη του Θεού. (Μιχ. 6:8) Διατηρώντας ρεαλιστική εικόνα για τις σωματικές, τις διανοητικές και τις συναισθηματικές ικανότητές σας, θα είναι λιγότερο πιθανό να σας κατακλύζει η ανησυχία, εφόσον θα στηρίζεστε στον Θεό.
«ΠΟΤΕ ΜΗΝ ΑΝΗΣΥΧΗΣΕΤΕ»
13. Τι εννοούσε ο Ιησούς όταν είπε: «Ποτέ μην ανησυχήσετε»;
13 Στο εδάφιο Ματθαίος 6:34 (διαβάστε), βρίσκουμε τη σοφή συμβουλή του Ιησού: «Ποτέ μην ανησυχήσετε». Αλλά ίσως φαίνεται δύσκολο να ακολουθήσουμε αυτή τη συμβουλή. Τι εννοούσε ο Ιησούς όταν είπε: «Ποτέ μην ανησυχήσετε»; Προφανώς, δεν θα μπορούσε να εννοεί ότι ένας υπηρέτης του Θεού δεν θα ένιωθε ανησυχία κάποια στιγμή στη ζωή του. Προηγουμένως είδαμε τα λόγια του Δαβίδ και του Παύλου γύρω από αυτό το ζήτημα. Ο Ιησούς εδώ βοηθούσε τους μαθητές του να αντιληφθούν ότι η ακατάλληλη ή η υπερβολική ανησυχία δεν λύνει τα προβλήματα. Η κάθε μέρα έχει τις δικές της δυσκολίες, γι’ αυτό οι Χριστιανοί δεν χρειάζεται να προσθέτουν στις έγνοιες του σήμερα ανησυχητικές σκέψεις για το παρελθόν ή το μέλλον. Πώς μπορείτε να εφαρμόσετε τη συμβουλή του Ιησού και να βρείτε ανακούφιση από την εξουθενωτική ανησυχία;
14. Πώς μπορείτε να τα βγάζετε πέρα με την ανησυχία για το παρελθόν σας;
14 Ένας βαθμός ανησυχίας μπορεί να προκαλείται από παλιές πράξεις ή αστοχίες. Κάποιος μπορεί να βασανίζεται από ενοχές για κάτι που έκανε στο παρελθόν, ακόμα και πριν από πολλά χρόνια. Υπήρχαν φορές που ο Βασιλιάς Δαβίδ ένιωθε ότι “τα σφάλματά του περνούσαν πάνω από το κεφάλι του”. Όπως παραδέχτηκε: «Βόγκησα δυνατά από το στεναγμό της καρδιάς μου». (Ψαλμ. 38:3, 4, 8, 18) Σε εκείνη την κατάσταση, τι θα ήταν σοφό να κάνει ο Δαβίδ; Τι έκανε; Εμπιστεύτηκε στο έλεος και στη συγχωρητικότητα του Ιεχωβά. Είπε με πεποίθηση: «Ευτυχισμένος είναι εκείνος του οποίου η ανταρσία έχει συγχωρηθεί».—Διαβάστε Ψαλμός 32:1-3, 5.
15. (α) Γιατί δεν πρέπει να ανησυχείτε για το παρόν; (β) Ποια πρακτικά βήματα μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε την ανησυχία; (Βλέπε το πλαίσιο «Μερικοί Πρακτικοί Τρόποι για να Μειώσετε την Ανησυχία».)
15 Άλλες φορές, μπορεί να ανησυχείτε για το παρόν. Λόγου χάρη, όταν ο Δαβίδ έγραψε τον 55ο Ψαλμό, φοβόταν για τη ζωή του. (Ψαλμ. 55:2-5) Εντούτοις, δεν επέτρεψε στην ανησυχία να καταστρέψει την πεποίθησή του στον Ιεχωβά. Ο Δαβίδ έκανε τα προβλήματά του θέμα ένθερμης προσευχής, αλλά κατανοούσε επίσης πόσο σημαντικό ήταν να κάνει πρακτικά βήματα για να αντιμετωπίσει την αιτία της ανησυχίας. (2 Σαμ. 15:30-34) Διδαχτείτε από τον Δαβίδ. Αντί να επιτρέπετε στην ανησυχία να σας κατακλύζει, κάντε όποια βήματα μπορείτε ώστε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση και έπειτα αφήστε με πεποίθηση τα ζητήματα στα χέρια του Ιεχωβά.
16. Πώς μπορεί να ενισχύσει την πίστη σας η σημασία του ονόματος του Θεού;
16 Πολλές φορές, η αδικαιολόγητη ανησυχία προκύπτει όταν ένας Χριστιανός ταλανίζεται από πιθανά μελλοντικά προβλήματα. Ωστόσο, δεν υπάρχει λόγος να σας συντρίβει η ανησυχία για γεγονότα σχετικά με τα οποία δεν ξέρετε τίποτα. Γιατί; Επειδή τα πράγματα συχνά δεν εξελίσσονται τόσο άσχημα όσο φοβόμασταν. Επιπλέον, δεν υπάρχει κατάσταση που να βρίσκεται πέρα από τον έλεγχο του Θεού στον οποίο μπορείτε να ρίχνετε κάθε ανησυχία σας. Το ίδιο το όνομά του θεωρείται ότι σημαίνει «Αυτός Κάνει να Γίνεται». (Έξοδ. 3:14) Η βαθιά σημασία του θεϊκού ονόματος μας διαβεβαιώνει ότι ο Θεός είναι πλήρως ικανός να διασφαλίζει ότι οι σκοποί του για χάρη των υπηρετών του επιτελούνται. Να είστε βέβαιοι ότι ο Θεός μπορεί να ανταμείψει τους πιστούς του και να τους βοηθήσει να τα βγάζουν πέρα με την ανησυχία για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.
ΕΓΚΑΡΔΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
17, 18. Πώς μπορεί η καλή επικοινωνία να σας βοηθήσει να αντιμετωπίζετε την ανησυχία;
17 Ένας τέταρτος τρόπος για να αντιμετωπίζετε την ανησυχία είναι η καλή επικοινωνία, το να μιλάτε για τα αισθήματά σας σε κάποιον που εμπιστεύεστε. Ο γαμήλιος σύντροφός σας, ένας καλός φίλος ή κάποιος πρεσβύτερος ίσως είναι σε θέση να σας βοηθήσει να δείτε την ανησυχία σας στη σωστή της διάσταση. «Η έντονη ανησυχία στην καρδιά του ανθρώπου θα την κάνει να λυγίσει, αλλά ο καλός λόγος τη χαροποιεί». (Παρ. 12:25) Η ειλικρινής και έντιμη επικοινωνία μπορεί να αποδειχτεί μεγάλη βοήθεια για να κατανοήσετε και να αντιμετωπίσετε τις ανησυχίες σας. Η Γραφή μάς λέει: «Τα σχέδια ανατρέπονται όπου δεν υπάρχει εμπιστευτική συζήτηση, αλλά στο πλήθος των συμβούλων υπάρχει επιτυχία».—Παρ. 15:22.
18 Ο Ιεχωβά βοηθάει επίσης τους Χριστιανούς να αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες μέσω των εβδομαδιαίων συναθροίσεων. Εκεί μπορείτε να συναναστρέφεστε με ομοπίστους σας που νοιάζονται για εσάς και θέλουν να ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλον. (Εβρ. 10:24, 25) Τέτοια «ανταλλαγή ενθάρρυνσης» θα ανανεώνει τα πνευματικά σας αποθέματα και θα σας διευκολύνει να τα βγάζετε πέρα με οποιαδήποτε ανησυχία.—Ρωμ. 1:12.
Η ΣΧΕΣΗ ΣΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ—Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΑΣ
19. Γιατί μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι η σχέση σας με τον Θεό θα σας δίνει δύναμη;
19 Δείτε πώς κάποιος πρεσβύτερος στον Καναδά έμαθε πόσο σημαντικό είναι να ρίχνει την ανησυχία του στον Ιεχωβά. Έχει πολύ αγχωτική εργασία ως καθηγητής και σχολικός σύμβουλος, και επιπλέον παλεύει με μια αγχώδη διαταραχή. Πώς τα βγάζει πέρα; «Πάνω από όλα», εξηγεί, «αυτό που μου δίνει τη μεγαλύτερη δύναμη για να αντιμετωπίζω τις συναισθηματικές δυσκολίες είναι το να εργάζομαι σκληρά ώστε να ενισχύω τη σχέση μου με τον Ιεχωβά. Η υποστήριξη των αληθινών φίλων και των πνευματικών αδελφών είναι ζωτική σε καιρούς στενοχώριας. Εκφράζομαι ανοιχτά και με ειλικρίνεια στη γυναίκα μου για τα αισθήματά μου. Οι συμπρεσβύτεροί μου και ο επίσκοπος περιοχής μού πρόσφεραν ανεκτίμητη βοήθεια ώστε να βλέπω τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση. Ζήτησα επίσης ιατρική βοήθεια, έκανα αλλαγές στη διαχείριση του χρόνου μου, και ξεχώρισα χρόνο για χαλάρωση και άσκηση. Με τον καιρό, άρχισα να ελέγχω καλύτερα την κατάσταση. Όταν υπάρχουν πράγματα τα οποία δεν μπορώ να ελέγξω, αφήνω τα ζητήματα στα χέρια του Ιεχωβά».
20. (α) Πώς μπορούμε να ρίχνουμε την ανησυχία μας στον Θεό; (β) Τι θα δούμε στο επόμενο άρθρο;
20 Συνοψίζοντας, είδαμε πόσο σημαντικό είναι να ρίχνουμε την ανησυχία μας στον Θεό μέσω εγκάρδιας προσευχής καθώς επίσης διαβάζοντας τον Λόγο του και κάνοντας στοχασμούς γύρω από αυτόν. Εξετάσαμε επίσης πόσο σημαντικό είναι να καλλιεργούμε τον καρπό του πνεύματός του, να μιλάμε για τα αισθήματά μας σε κάποιον που εμπιστευόμαστε και να αντλούμε δύναμη από εποικοδομητική Χριστιανική συναναστροφή. Στο επόμενο άρθρο, θα δούμε πώς μας στηρίζει περαιτέρω ο Ιεχωβά παρέχοντάς μας την ελπίδα της ανταμοιβής.—Εβρ. 11:6.