Ερωτήσεις από Αναγνώστες

◼ Εννοούν τα λόγια του Ιησού στο εδάφιο Ματθαίος 11:24 ότι αυτοί τους οποίους κατέστρεψε ο Ιεχωβά με φωτιά στα Σόδομα και Γόμορρα θα αναστηθούν;

Απαντώντας ευσυνείδητα σ’ αυτή την ερώτηση τα χρόνια που πέρασαν, έχουμε εξετάσει τα λόγια του Ιησού στα εδάφια Ματθαίος 10:14, 15· 11:20-24· και Λουκάς 10:13-15. Μια πρόσφατη αναθεώρηση αυτού του ζητήματος δείχνει ότι δεν χρειάζεται να θεωρούμε αυτά τα εδάφια ως δηλώσεις για το μέλλον των ανθρώπων των Σοδόμων και των Γομόρρων. Πριν εξετάσουμε και άλλα σχόλια που κάνει η Αγία Γραφή για τους ανθρώπους που καταστράφηκαν σε εκείνες τις πόλεις, ας εξετάσουμε τι είπε ο Ιησούς.

Τον καιρό που ήταν στη Γαλιλαία, ο Ιησούς ‘ονείδισε [επιτίμησε (ΜΝΚ)] τις πόλεις, στις οποίες έγιναν τα περισσότερα θαύματά του, επειδή δεν μετανόησαν’. Κατονόμασε τρεις: «Ουαί εις σε, Χοραζίν, ουαί εις σε, Βηθσαϊδάν· διότι εάν τα θαύματα τα γενόμενα εν υμίν εγίνοντο εν τη Τύρω και Σιδώνι, προ πολλού ήθελον μετανοήσει . . . Εις την Τύρον και Σιδώνα ελαφροτέρα θέλει είσθαι η τιμωρία εν ημέρα κρίσεως [πιο υποφερτό θα είναι τη Μέρα της Κρίσης (ΜΝΚ)] παρά εις εσάς. Και συ, Καπερναούμ, η υψωθείσα έως του ουρανού [μήπως θα υψωθείς ως τον ουρανό; (ΜΝΚ)], θέλεις καταβιβασθή έως άδου· διότι εάν τα θαύματα τα γενόμενα εν σοι εγίνοντο εν Σοδόμοις, ήθελον μείνει μέχρι της σήμερον. . . . Εις την γην των Σοδόμων ελαφροτέρα θέλει είσθαι η τιμωρία εν ημέρα κρίσεως [θα είναι πιο υποφερτό τη Μέρα της Κρίσης (ΜΝΚ)] παρά εις σε». (Ματθαίος 11:20-24) Ο Ιησούς έκανε παρόμοιες δηλώσεις όταν απέστειλε τους 12 μαθητές να κηρύξουν και αργότερα, όταν απέστειλε τους 70.—Ματθαίος 10:14, 15· Λουκάς 10:13-15.

Πριν από το 1964, θεωρούσαμε ότι αυτά τα εδάφια σημαίνουν πως οι άνθρωποι της Χοραζίν, της Βηθσαϊδάν και της Καπερναούμ άξιζαν αιώνια καταστροφή. Ωστόσο, άρθρα της Σκοπιάς του 1964 και του 1965 διασαφήνισαν ότι όλοι όσοι είναι στον Άδη, ή αλλιώς στον Σιεόλ, (στον κοινό τάφο του ανθρώπινου γένους) θα βγουν από εκεί στην ανάσταση και από εκεί και έπειτα θα ‘κρίνονται κατά τα έργα τους’.—Αποκάλυψις 20:13.

Αυτά τα άρθρα έκαναν επίσης τον εξής συλλογισμό: Τα εδάφια Ματθαίος 11:23 (Κείμενο· ΜΝΚ) και Λουκάς 10:15 (Κείμενο· ΜΝΚ) λένε ότι η Καπερναούμ δεν θα υψωνόταν ως στον ουρανό, αλλά θα ‘καταβιβαζόταν ως τον άδη’, πράγμα που υποδηλώνει, τουλάχιστον, υποβίβαση των ανθρώπων εκείνης της πόλης. Στην ίδια περικοπή, ο Ιησούς ανέφερε τις αρχαίες πόλεις Τύρο και Σιδώνα. Σύμφωνα με τα εδάφια Ιεζεκιήλ 32:21, 30, ορισμένοι άνθρωποι της Σιδώνας, οι οποίοι είχαν καταδικαστεί από τον Θεό, πήγαν στον Σιεόλ. (Ησαΐας 23:1-9, 14-18· Ιεζεκιήλ 27:2-8) Αφού ο Ιησούς παραλλήλισε την Τύρο και τη Σιδώνα με τα Σόδομα, αυτό έδειχνε ότι και οι άνθρωποι των Σοδόμων βρίσκονταν στον Σιεόλ.

Όμως, μια επανεξέταση των εδαφίων Ματθαίος 11:20-24, έγειρε ερωτηματικά σχετικά με το αν ο Ιησούς συζητούσε εκεί για αιώνια κρίση και ανάσταση. Το σημείο που ήθελε να τονίσει ήταν το πόσο αδιάφοροι ήταν οι άνθρωποι της Χοραζίν, της Βηθσαϊδάν και της Καπερναούμ, και επομένως το πόσο απίθανο ήταν ότι θα άλλαζαν, ακόμα και στην Ημέρα της Κρίσης. Αυτό που είπε ο Ιησούς, πως δηλαδή θα ήταν ‘πιο υποφερτό’ για την Τύρο και τη Σιδώνα και για τα Σόδομα και τα Γόμορρα ‘τη Μέρα της Κρίσης’, ήταν ένα είδος υπερβολής (σχήμα λόγου για να τονιστεί ένα σημείο), την οποία δεν είχε, κατ’ ανάγκη, την πρόθεση να την πάρουμε κατά γράμμα, όπως ακριβώς και άλλες παραστατικές υπερβολές τις οποίες χρησιμοποίησε. Για παράδειγμα:

«Ευκολώτερον δε είναι ο ουρανός και η γη να παρέλθωσι παρά μία κεραία του νόμου να πέση». «Ο ουρανός και η γη θέλουσι παρέλθει, οι δε λόγοι μου δεν θέλουσι παρέλθει». (Λουκάς 16:17· 21:33· Ματθαίος 5:18· παράβαλε Εβραίους 1:10-12.) Ξέρουμε ότι ο κατά γράμμα ουρανός και η κατά γράμμα γη δεν θα παρέλθουν ποτέ. (Ψαλμός 78:69· 104:5· Εκκλησιαστής 1:4) Ο Ιησούς είπε επίσης: «Ευκολώτερον είναι κάμηλος να περάση δια της τρύπης της βελόνης παρά πλούσιος να εισέλθη εις την βασιλείαν του Θεού». (Μάρκος 10:25) Σίγουρα, ο Ιησούς δεν εννοούσε ότι κανένας πλούσιος δεν θα μπορούσε να γίνει σε καμιά περίπτωση μαθητής· μερικοί πλούσιοι του πρώτου αιώνα έγιναν χρισμένοι Χριστιανοί. (1 Τιμόθεον 6:17-19) Ο Ιησούς χρησιμοποίησε αυτή την υπερβολή για να τονίσει πόσο δύσκολο είναι για έναν πλούσιο να θέσει τον Θεό πριν από τον υλικό πλούτο και τις ανέσεις.—Λουκάς 12:15-21.

Επομένως, όταν ο Ιησούς είπε ότι ‘θα ήταν πιο υποφερτό τη Μέρα της Κρίσης για την Τύρο και τα Σόδομα’ δεν εννοούσε κατ’ ανάγκη ότι εκείνοι οι άνθρωποι θα είναι παρόντες τη Μέρα της Κρίσης. Μπορεί απλώς να τόνιζε πόσο αδιάφοροι και αξιοκατάκριτοι ήταν οι περισσότεροι άνθρωποι στη Χοραζίν, στη Βηθσαϊδάν και στην Καπερναούμ. Λέμε οι περισσότεροι, επειδή μερικοί από την Καπερναούμ δέχτηκαν τον Χριστό. (Μάρκος 1:29-31· Λουκάς 4:38, 39) Ωστόσο, βασικά αυτές οι πόλεις τον απέρριψαν. Μερικοί κάτοικοί τους, όπως συνέβη και με τους γραμματείς και τους Φαρισαίους, μπορεί μάλιστα να αμάρτησαν κατά του αγίου πνεύματος, αμαρτία η οποία είναι αδύνατον να συγχωρεθεί ακόμη και ‘στον μέλλοντα αιώνα [στο σύστημα πραγμάτων που θα έρθει (ΜΝΚ)]’. Αυτά τα άτομα πηγαίνουν στη Γέεννα.—Ματθαίος 12:31, 32· 23:33.

Εκτός από τα όσα είπε ο Ιησούς γι’ αυτό το σημείο, τα εδάφια Ιεζεκιήλ 32:21, 30 μας λένε ότι οι ειδωλολάτρες κάτοικοι των αρχαίων πόλεων Τύρου και Σιδώνας είναι στον Σιεόλ· έτσι αυτοί πρόκειται να αναστηθούν. Τι θα πούμε λοιπόν, για τους κατοίκους ‘της γης των Σοδόμων τη Μέρα της Κρίσης’; Απλώς και μόνο το γεγονός ότι ο Ιησούς παραλλήλισε τη Σιδώνα με τα Σόδομα δεν αποδεικνύει ποιες είναι οι μελλοντικές προοπτικές εκείνων των ασεβών, τους οποίους ο Θεός κατέστρεψε με θειάφι και φωτιά. Αλλά, ας δούμε τι άλλο λέει η Αγία Γραφή γι’ αυτό το ζήτημα.

Ένα από τα σχόλια που είναι περισσότερο επί του σημείου βρίσκεται στο εδάφιο Ιούδα 7. Ο Ιούδας είχε μόλις μιλήσει (1) για Ισραηλίτες που καταστράφηκαν λόγω έλλειψης πίστης και (2) για αγγέλους που αμάρτησαν και είναι ‘φυλαγμένοι με παντοτινά δεσμά για την κρίση της μεγάλης ημέρας’. Κατόπιν, ο Ιούδας έγραψε: «Καθώς τα Σόδομα και τα Γόμορρα . . . πρόκεινται παράδειγμα, τιμωρούμεναι με το αιώνιον πυρ». Η εφαρμογή που έχει γίνει σ’ αυτό το εδάφιο είναι ότι αυτές καθαυτές οι πόλεις καταστρέφονται αιώνια, και όχι οι άνθρωποι. Όμως, αν ληφθούν υπόψη τα εδάφια Ιούδα 5 και 6, πιθανόν οι περισσότεροι άνθρωποι θα θεωρήσουν ότι το εδάφιο 7 εννοεί τιμωρία για άτομα. (Παρόμοια θα θεωρήσουν ότι τα εδάφια Ματθαίος 11:20-24 επικρίνουν ανθρώπους, και όχι πέτρες ή κτίρια.) Κάτω απ’ αυτό το φως, το εδάφιο Ιούδα 7 εννοεί ότι οι ασεβείς των Σοδόμων και των Γομόρρων κρίθηκαν και καταστράφηκαν αιώνια.a

Κοιτάζοντας και αλλού, είναι αξιοσημείωτο ότι διαπιστώνουμε πως, πάνω από μια φορά, η Αγία Γραφή συνδέει τον Κατακλυσμό και τα Σόδομα και τα Γόμορρα. Τι λένε τα συμφραζόμενα σ’ αυτές τις περιπτώσεις;

Ο Ιησούς, όταν ρωτήθηκε για ‘τη συντέλεια του αιώνος [συστήματος πραγμάτων (ΜΝΚ)]’ προείπε το ερχόμενο «τέλος» και μια ‘μεγάλη θλίψη τέτοια που δεν έχει ξαναγίνει απ’ αρχής κόσμου’. (Ματθαίος 24:3, 14, 21) Στη συνέχεια μίλησε για ‘τις ημέρες του Νώε’ και για τα όσα ‘έγιναν στις ημέρες του Λωτ’ ως παραδείγματα ανθρώπων που δεν έδωσαν καθόλου σημασία στην προειδοποίηση για την επικείμενη καταστροφή. Ο Ιησούς πρόσθεσε: «Ωσαύτως θέλει είσθαι καθ’ ην ημέραν ο Υιός του ανθρώπου θέλει φανερωθή». (Λουκάς 17:26-30· παράβαλε Ματθαίος 24:36-39.) Μήπως ο Ιησούς έδειχνε με παραστατικό τρόπο απλώς και μόνο ποια θα ήταν η στάση των ανθρώπων ή μήπως τα συμφραζόμενα αυτών των παραδειγμάτων υποδηλώνουν ότι περιλαμβάνονταν αιώνιες κρίσεις;

Αργότερα, ο Πέτρος έγραψε για τις κρίσεις του Θεού και για την τιμωρία που Εκείνος επέβαλε σε όσους το άξιζαν. Στη συνέχεια, ο Πέτρος χρησιμοποίησε τρία παραδείγματα: Οι άγγελοι που αμάρτησαν, ο αρχαίος κόσμος των ημερών του Νώε και εκείνοι που καταστράφηκαν στα Σόδομα και Γόμορρα. Οι τελευταίοι, έγραψε ο Πέτρος, ‘έθεσαν υπόδειγμα για τους ασεβείς σχετικά με τα όσα πρόκειται να γίνουν’. (2 Πέτρου 2:4-9) Κατόπιν, παρέβαλε την καταστροφή που υπέστησαν οι άνθρωποι στον Κατακλυσμό με την επικείμενη «ημέραν της κρίσεως και της απωλείας των ασεβών ανθρώπων». Αυτή προηγείται των υποσχεμένων νέων ουρανών και της υποσχεμένης νέας γης.—2 Πέτρου 3:5-13.

Έτσι, στο τέλος του παρόντος ασεβούς συστήματος, θα έχουν υποστεί τελική κρίση αυτοί τους οποίους θα εκτελέσει ο Θεός; Αυτό υποδηλώνουν τα εδάφια 2 Θεσσαλονικείς 1:6-9: «Είναι δίκαιον ενώπιον του Θεού να ανταποδώση θλίψιν εις τους όσοι σας θλίβουσιν, εις εσάς δε τους θλιβομένους άνεσιν μεθ’ ημών, όταν ο Κύριος Ιησούς αποκαλυφθή απ’ ουρανού μετά των αγγέλων της δυνάμεως αυτού εν πυρί φλογός, κάμνων εκδίκησιν εις τους μη γνωρίζοντας Θεόν και εις τους μη υπακούοντας εις το ευαγγέλιον του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, οίτινες θέλουσι τιμωρηθή με όλεθρον αιώνιον από προσώπου του Κυρίου και από της δόξης της δυνάμεως αυτού».

Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα ομοιότητα ανάμεσα στη φρασεολογία αυτής της περιγραφής και στα όσα είπε ο Ιούδας ότι συνέβησαν στην περίπτωση των Σοδόμων. Επιπλέον, τα εδάφια Ματθαίος 25:31-46 και Αποκάλυψις 19:11-21 υποδηλώνουν ότι ‘τα ερίφια’ που θα εκκοπούν στον επικείμενο πόλεμο του Θεού θα υποστούν «κόλασιν [εκκοπή (ΜΝΚ)] αιώνιον» στη «λίμνην του πυρός», η οποία συμβολίζει μόνιμο αφανισμό.b—Αποκάλυψις 20:10, 14.

Συνεπώς, επιπρόσθετα μ’ αυτά που λέει το εδάφιο Ιούδα 7, η Αγία Γραφή χρησιμοποιεί τα Σόδομα και Γόμορρα και τον Κατακλυσμό ως υποδείγματα για το καταστροφικό τέλος του παρόντος ασεβούς συστήματος. Είναι προφανές λοιπόν, ότι εκείνοι τους οποίους εκτέλεσε ο Θεός σ’ αυτές τις κρίσεις του παρελθόντος, υπέστησαν αμετάκλητη καταστροφή. Φυσικά, ο καθένας μας μπορεί να δει αν έτσι έχουν τα πράγματα με το να αποδειχτεί πιστός στον Ιεχωβά τώρα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να ζήσουμε στο νέο κόσμο και να δούμε ποιους θα αναστήσει και ποιους δεν θα αναστήσει ο Θεός. Εμείς ξέρουμε ότι οι κρίσεις του είναι τέλειες. Ο Ελιού μας διαβεβαιώνει: «Βεβαίως, ο Θεός δεν θέλει πράξει ασεβώς, ουδέ θέλει διαστρέψει ο Παντοδύναμος την κρίσιν».—Ιώβ 34:10, 12.

[Υποσημειώσεις]