Απόδοση Τιμής στους Ηλικιωμένους Γονείς Μας

1. Τι χρέη οφείλουμε στους γονείς μας, και επομένως πώς θα πρέπει να νιώθουμε για αυτούς και να ενεργούμε απέναντί τους;

‘ΑΚΟΥ τον πατέρα σου που προκάλεσε τη γέννησή σου και μην καταφρονείς τη μητέρα σου απλώς επειδή γέρασε’, συμβούλεψε ο σοφός άνθρωπος της αρχαιότητας. (Παροιμίες 23:22) ‘Ποτέ δεν θα το έκανα εγώ αυτό!’ μπορεί να πείτε. Αντί να καταφρονούμε τη μητέρα μας—ή τον πατέρα μας—οι περισσότεροι από εμάς νιώθουμε βαθιά αγάπη για αυτούς. Αναγνωρίζουμε ότι τους οφείλουμε πολλά πράγματα. Πρώτα από όλα, οι γονείς μας μάς έδωσαν τη ζωή. Αν και ο Ιεχωβά είναι η Πηγή της ζωής, χωρίς τους γονείς μας απλώς δεν θα υπήρχαμε. Τίποτα από αυτά που μπορούμε να δώσουμε στους γονείς μας δεν είναι τόσο πολύτιμο όσο η ίδια η ζωή. Έπειτα, σκεφτείτε την αυτοθυσία, την έντονη ανησυχία, τα έξοδα και τη στοργική προσοχή που περιλαμβάνονται για να βοηθηθεί ένα παιδί να προχωρήσει στο μονοπάτι που οδηγεί από τη βρεφική ηλικία στην ενηλικίωση. Πόσο λογικό είναι, λοιπόν, που ο Λόγος του Θεού συμβουλεύει: «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου . . . ώστε να πηγαίνουν καλά τα πράγματα για εσένα και να παραμείνεις πολύ καιρό πάνω στη γη»!—Εφεσίους 6:2, 3.

2. Πώς μπορούν τα ενηλικιωμένα παιδιά να αποδίδουν την «οφειλόμενη ανταμοιβή» στους γονείς τους;

² Ο απόστολος Παύλος έγραψε στους Χριστιανούς: «Ας μαθαίνουν [τα παιδιά ή τα εγγόνια] πρώτα να ασκούν θεοσεβή αφοσίωση μέσα στο ίδιο τους το σπιτικό και να εξακολουθούν να αποδίδουν την οφειλόμενη ανταμοιβή στους γονείς τους και στους παππούδες τους, γιατί αυτό είναι ευπρόσδεκτο ενώπιον του Θεού». (1 Τιμόθεο 5:4) Τα ενηλικιωμένα παιδιά προσφέρουν αυτή την «οφειλόμενη ανταμοιβή» δείχνοντας εκτίμηση για τα χρόνια της αγάπης, της εργασίας και της φροντίδας που τους αφιέρωσαν οι γονείς και οι παππούδες τους. Ένας τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μπορούν να το κάνουν αυτό είναι με το να αναγνωρίζουν ότι οι ηλικιωμένοι, όπως και όλοι οι άλλοι, χρειάζονται αγάπη και καθησύχαση—πολλές φορές απεγνωσμένα. Όπως όλοι μας, αυτοί χρειάζεται να αισθάνονται ότι τους θεωρούν πολύτιμους. Χρειάζεται να νιώθουν ότι η ζωή τους αξίζει.

3. Πώς μπορούμε να τιμούμε τους γονείς και τους παππούδες μας;

³ Έτσι, μπορούμε να τιμούμε τους γονείς και τους παππούδες μας δείχνοντάς τους ότι τους αγαπάμε. (1 Κορινθίους 16:14) Αν οι γονείς μας δεν ζουν μαζί μας, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι είναι πολύ σημαντικό για αυτούς να μαθαίνουν νέα μας. Ένα ευχάριστο γράμμα, κάποιο τηλεφώνημα ή μια επίσκεψη μπορούν να συμβάλουν πολύ στη χαρά τους. Η Μίγιο, που ζει στην Ιαπωνία, έγραψε τα εξής όταν ήταν 82 ετών: «Η κόρη μου [της οποίας ο άντρας είναι περιοδεύων διάκονος] μου λέει: ‘Μητέρα, σε παρακαλώ «περιόδευσε» μαζί μας’. Μου στέλνει το προγραμματισμένο δρομολόγιό τους καθώς και το τηλέφωνο στο οποίο θα βρίσκονται κάθε εβδομάδα. Μπορώ να ανοίξω το χάρτη μου και να πω: ‘Τώρα βρίσκονται εδώ!’ Πάντοτε ευχαριστώ τον Ιεχωβά για την ευλογία που μου χάρισε να έχω ένα τέτοιο παιδί».

4. Πώς ενθάρρυνε η Ιουδαϊκή θρησκευτική παράδοση την απανθρωπιά απέναντι στους ηλικιωμένους γονείς;

⁴ Θα μπορούσε η απόδοση τιμής στους γονείς να περιλαμβάνει και τη φροντίδα για τις υλικές τους ανάγκες; Ναι. Πολλές φορές συμβαίνει αυτό. Στις ημέρες του Ιησού, οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες υποστήριζαν την παράδοση που έλεγε ότι, αν κάποιος δήλωνε πως τα χρήματά του ή η περιουσία του ήταν «δώρο αφιερωμένο στον Θεό», απαλλασσόταν από την ευθύνη να τα χρησιμοποιήσει αυτά για τη φροντίδα των γονέων του. (Ματθαίος 15:3-6) Πόσο απάνθρωπο ήταν αυτό! Στην πραγματικότητα, εκείνοι οι θρησκευτικοί ηγέτες ενθάρρυναν τους ανθρώπους να μην τιμούν τους γονείς τους, αλλά να τους συμπεριφέρονται περιφρονητικά, αρνούμενοι ιδιοτελώς να τους παράσχουν ό,τι χρειάζονταν. Ποτέ δεν θα θέλαμε να κάνουμε κάτι τέτοιο!—Δευτερονόμιο 27:16.

5. Παρ’ όλες τις παροχές που δίνουν οι κυβερνήσεις ορισμένων χωρών, γιατί η απόδοση τιμής στους γονείς περιλαμβάνει μερικές φορές και την προσφορά οικονομικής βοήθειας;

⁵ Σε πολλές χώρες σήμερα, κυβερνητικά κοινωνικά προγράμματα καλύπτουν μερικές από τις υλικές ανάγκες των ηλικιωμένων, όπως είναι η τροφή, ο ρουχισμός και η στέγη. Επιπλέον, οι ίδιοι οι ηλικιωμένοι μπορεί να κατάφεραν να βάλουν κάτι στην άκρη για τα γηρατειά τους. Αλλά, αν αυτά τα αποθέματα εξαντληθούν ή αποδειχτούν ανεπαρκή, τα παιδιά τιμούν τους γονείς τους κάνοντας ό,τι μπορούν για να καλύψουν τις ανάγκες των γονέων. Μάλιστα, η φροντίδα για τους ηλικιωμένους γονείς είναι απόδειξη θεοσεβούς αφοσίωσης, δηλαδή της αφοσίωσης που εκδηλώνει κάποιος στον Ιεχωβά Θεό, τον Πρωτουργό της οικογενειακής διευθέτησης.

6. Ποιες διευθετήσεις έχουν κάνει μερικοί όσον αφορά το πού θα κατοικήσουν προκειμένου να φροντίζουν για τις ανάγκες των γονέων τους;

⁶ Πολλά ενήλικα παιδιά έχουν ανταποκριθεί στις ανάγκες των φιλάσθενων γονέων τους εκδηλώνοντας αγάπη και αυτοθυσία. Μερικοί πήραν τους γονείς τους στο σπίτι τους ή μετακόμισαν προκειμένου να βρίσκονται κοντά τους. Άλλοι εγκαταστάθηκαν στο σπίτι των γονέων τους. Συχνά, αυτού του είδους οι διευθετήσεις αποδεικνύονται ευλογία τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά.

7. Γιατί είναι καλό να μην ενεργείτε βιαστικά όταν παίρνετε αποφάσεις σχετικά με τους ηλικιωμένους γονείς;

⁷ Μερικές φορές, όμως, αυτές οι μετακινήσεις δεν έχουν καλή έκβαση. Γιατί; Ίσως επειδή οι αποφάσεις παίρνονται πολύ βιαστικά ή βασίζονται αποκλειστικά και μόνο στα συναισθήματα. ‘Ο οξυδερκής εξετάζει τα βήματά του’, επισημαίνει σοφά η Αγία Γραφή. (Παροιμίες 14:15) Για παράδειγμα, υποθέστε ότι η ηλικιωμένη μητέρα σας δυσκολεύεται επειδή ζει μόνη, και εσείς νομίζετε ότι θα την ωφελούσε αν ερχόταν να εγκατασταθεί στο σπίτι σας. Καθώς εξετάζετε με οξυδέρκεια τα βήματά σας, θα μπορούσατε να αναλογιστείτε τα εξής: Ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες της; Μήπως υπάρχουν κάποιες ιδιωτικές ή κρατικές υπηρεσίες παροχής βοήθειας οι οποίες προσφέρουν μια αποδεκτή εναλλακτική λύση; Θέλει η ίδια να μετακομίσει; Αν ναι, με ποιους τρόπους θα επηρεαστεί η ζωή της; Μήπως θα χρειαστεί να αφήσει πίσω τις φίλες της; Πώς θα την επηρεάσει αυτό συναισθηματικά; Έχετε συζητήσει αυτά τα θέματα μαζί της; Πώς θα επηρεάσει αυτή η μετακίνηση εσάς, το σύντροφό σας ή τα παιδιά σας; Αν η μητέρα σας χρειάζεται φροντίδα, ποιος θα την παρέχει; Μπορείτε να μοιραστείτε την ευθύνη; Έχετε συζητήσει το θέμα με όλους τους άμεσα ενδιαφερομένους;

8. Ποιους θα μπορούσατε να συμβουλευτείτε όταν αποφασίζετε πώς να βοηθήσετε τους ηλικιωμένους γονείς σας;

⁸ Εφόσον η ευθύνη της φροντίδας βαραίνει όλα τα παιδιά μέσα σε μια οικογένεια, θα ήταν σοφό να κάνετε ένα οικογενειακό συμβούλιο ώστε να συμμετάσχουν όλοι στη λήψη των αποφάσεων. Θα ήταν υποβοηθητικό να μιλήσετε στους πρεσβυτέρους της Χριστιανικής εκκλησίας ή σε αδελφούς που έχουν αντιμετωπίσει κάποια παρόμοια κατάσταση. ‘Τα σχέδια ανατρέπονται όπου δεν υπάρχει εμπιστευτική συζήτηση’, προειδοποιεί η Αγία Γραφή, ‘αλλά στο πλήθος των συμβούλων υπάρχει επιτυχία’.—Παροιμίες 15:22.

9, 10. (α) Παρά την προχωρημένη τους ηλικία, τι είδους εκτίμηση θα πρέπει να δείχνετε στους ηλικιωμένους; (β) Ανεξάρτητα από τις ενέργειες τις οποίες μπορεί να κάνει για τους γονείς του ένα ενηλικιωμένο παιδί, τι θα πρέπει πάντοτε να τους αποδίδει;

⁹ Η απόδοση τιμής στους ηλικιωμένους γονείς μας απαιτεί συμπόνια και κατανόηση. Καθώς τα χρόνια αφήνουν τα σημάδια τους, οι ηλικιωμένοι μπορεί να το βρίσκουν ολοένα και πιο δύσκολο να περπατούν, να τρώνε και να θυμούνται. Μπορεί να χρειάζονται βοήθεια. Πολλές φορές τα παιδιά γίνονται υπερπροστατευτικά και προσπαθούν να τους καθοδηγούν. Αλλά οι ηλικιωμένοι είναι ενήλικοι με σοφία και πείρα μιας ολόκληρης ζωής, μιας ζωής που δαπάνησαν φροντίζοντας τον εαυτό τους και παίρνοντας τις δικές τους αποφάσεις. Το είναι τους και ο αυτοσεβασμός τους μπορεί να περιστρέφονται γύρω από το ρόλο τους ως γονέων και ενηλίκων. Οι γονείς που νιώθουν υποχρεωμένοι να παραχωρήσουν τον έλεγχο της ζωής τους στα παιδιά τους μπορεί να πάθουν κατάθλιψη ή να θυμώσουν. Μερικοί δυσαρεστούνται και αντιστέκονται σε πράγματα που θεωρούν ότι είναι προσπάθειες για αποστέρηση της ανεξαρτησίας τους.

¹⁰ Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις για τέτοια προβλήματα, αλλά είναι ένδειξη καλοσύνης να επιτρέπετε στους ηλικιωμένους γονείς να φροντίζουν τον εαυτό τους και να παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις όσο είναι δυνατόν. Είναι σοφό να μην παίρνετε αποφάσεις όσον αφορά το τι είναι καλύτερο για τους γονείς σας χωρίς να μιλήσετε πρώτα στους ίδιους. Μπορεί να έχουν καταπέσει πολύ. Επιτρέψτε τους, όμως, να κρατήσουν ό,τι τους έχει απομείνει. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι, όσο λιγότερο προσπαθείτε να ελέγχετε τη ζωή των γονέων σας, τόσο καλύτερη θα είναι η σχέση σας μαζί τους. Αυτοί θα είναι πιο ευτυχισμένοι, και το ίδιο θα συμβαίνει με εσάς. Ακόμη και αν είναι απαραίτητο να επιμείνετε να γίνουν ορισμένα πράγματα για το καλό τους, το να τιμάτε τους γονείς σας απαιτεί να τους αποδίδετε την αξιοπρέπεια και το σεβασμό που αξίζουν. Ο Λόγος του Θεού συμβουλεύει: ‘Μπροστά στα γκρίζα μαλλιά πρέπει να σηκώνεσαι και πρέπει να δείχνεις εκτίμηση για το πρόσωπο του ηλικιωμένου’.—Λευιτικό 19:32.

11-13. Αν η σχέση ενός ενήλικου παιδιού με τους γονείς του δεν υπήρξε καλή στο παρελθόν, πώς μπορεί το παιδί να αντιμετωπίσει την πρόκληση που παρουσιάζει η φροντίδα τους όταν αυτοί είναι προχωρημένης ηλικίας;

¹¹ Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν μερικές φορές τα ενήλικα παιδιά όσον αφορά την απόδοση τιμής στους ηλικιωμένους γονείς τους περιλαμβάνει τη σχέση που είχαν με τους γονείς τους παλιότερα. Μπορεί ο πατέρας σας να ήταν ψυχρός και άστοργος, η μητέρα σας να ήταν καταπιεστική και σκληρή. Πιθανόν να αισθάνεστε ακόμη απογοητευμένοι, θυμωμένοι ή πληγωμένοι επειδή οι γονείς σας δεν ήταν όπως θα τους θέλατε. Μπορείτε να υπερνικήσετε τέτοια συναισθήματα;a

¹² Ο Μπάσι, που μεγάλωσε στη Φινλανδία, αφηγείται: «Ο πατριός μου είχε υπηρετήσει ως αξιωματικός των Ες-Ες στη ναζιστική Γερμανία. Νευρίαζε πολύ εύκολα και τότε γινόταν επικίνδυνος. Έδερνε τη μητέρα μου πολλές φορές μπροστά στα μάτια μου. Μια φορά που είχε θυμώσει μαζί μου, άρπαξε τη ζώνη του και με χτύπησε με την αγκράφα της στο πρόσωπο. Με χτύπησε τόσο δυνατά ώστε με έριξε από την άλλη μεριά του κρεβατιού».

¹³ Ωστόσο, υπήρχε και η άλλη όψη του ζητήματος. Ο Μπάσι προσθέτει: «Από την άλλη πλευρά, εργαζόταν πολύ σκληρά και δεν λογάριαζε τον εαυτό του καθώς φρόντιζε για τις υλικές ανάγκες της οικογένειας. Ποτέ δεν μου έδειξε πατρική στοργή, όμως εγώ γνώριζα ότι είχε ψυχικά τραύματα. Η μητέρα του τον είχε διώξει από το σπίτι όταν ήταν παιδάκι. Από μικρός βασιζόταν στις γροθιές του και πήγε στον πόλεμο όταν ήταν ακόμη νεαρός. Τον καταλάβαινα μέχρι ενός βαθμού και δεν τον κατηγορούσα. Όταν μεγάλωσα, ήθελα να τον βοηθήσω όσο μπορούσα ως το θάνατό του. Δεν ήταν εύκολο· όμως έκανα ό,τι μπορούσα. Προσπάθησα να είμαι καλός γιος μέχρι τέλους, και νομίζω ότι μου το αναγνώρισε αυτό».

14. Ποια εδάφια ισχύουν σε όλες τις καταστάσεις, περιλαμβανομένων και εκείνων που εγείρονται σε σχέση με τη φροντίδα ηλικιωμένων γονέων;

¹⁴ Σε οικογενειακές καταστάσεις, όπως και σε άλλα ζητήματα, ισχύει η συμβουλή της Αγίας Γραφής: «Ντυθείτε με την τρυφερή στοργή της συμπόνιας, με καλοσύνη, ταπεινοφροσύνη, πραότητα και μακροθυμία. Συνεχίστε να ανέχεστε ο ένας τον άλλον και να συγχωρείτε ο ένας τον άλλον ανεπιφύλακτα, αν κανείς έχει αιτία για παράπονο εναντίον κάποιου άλλου. Ακριβώς όπως ο Ιεχωβά σάς συγχώρησε ανεπιφύλακτα, έτσι να συγχωρείτε και εσείς».—Κολοσσαείς 3:12, 13.

15. Γιατί είναι η παροχή φροντίδας στους γονείς κάτι το θλιβερό μερικές φορές;

¹⁵ Η παροχή φροντίδας σε ένα φιλάσθενο γονέα απαιτεί σκληρή εργασία, η οποία συνεπάγεται πολύ κόπο, πολλές ευθύνες και εξαντλητικό ωράριο. Αλλά το πιο δύσκολο μέρος είναι συχνά η συναισθηματική πλευρά. Είναι θλιβερό να βλέπετε τους γονείς σας να χάνουν την υγεία τους, τη μνήμη τους και την ανεξαρτησία τους. Η Σάντι, από το Πόρτο Ρίκο, αφηγείται: «Η μητέρα μου ήταν ο πυρήνας της οικογένειάς μας. Η παροχή φροντίδας σε αυτήν ήταν κάτι το πολύ οδυνηρό. Πρώτα άρχισε να κουτσαίνει· κατόπιν χρειαζόταν μπαστούνι, έπειτα έναν περιπατητήρα και στη συνέχεια αναπηρικό καροτσάκι. Ύστερα από αυτό, επιδεινώθηκε σταδιακά η κατάστασή της μέχρι που πέθανε. Είχε προσβληθεί από καρκίνο των οστών και χρειαζόταν συνεχή φροντίδα—μέρα-νύχτα. Την πλέναμε, την ταΐζαμε και της διαβάζαμε. Ήταν πολύ δύσκολη κατάσταση—ιδιαίτερα από συναισθηματικής πλευράς. Όταν κατάλαβα ότι η μητέρα μου πέθαινε, έκλαψα γιατί την αγαπούσα πάρα πολύ».

16, 17. Ποιες συμβουλές μπορούν να βοηθήσουν το άτομο που παρέχει τέτοια φροντίδα να διατηρήσει μια ισορροπημένη άποψη των πραγμάτων;

¹⁶ Αν βρεθείτε σε κάποια παρόμοια κατάσταση, τι μπορείτε να κάνετε για να τα βγάλετε πέρα; Θα σας βοηθήσει πολύ το να ακούτε τον Ιεχωβά μέσω ανάγνωσης της Αγίας Γραφής και να του μιλάτε μέσω προσευχής. (Φιλιππησίους 4:6, 7) Από πρακτική άποψη, φροντίστε να τρώτε ισορροπημένα γεύματα και να κοιμάστε αρκετά. Κάνοντάς το αυτό, θα είστε σε καλύτερη θέση, τόσο συναισθηματικά όσο και σωματικά, να φροντίζετε το αγαπημένο σας πρόσωπο. Ίσως καταφέρνετε να διευθετείτε κάπου-κάπου ένα διάλειμμα από το καθημερινό σας πρόγραμμα. Ακόμη και αν δεν είναι εφικτό να πάτε διακοπές, είναι ωστόσο σοφό να προγραμματίσετε κάποιο χρόνο για χαλάρωση. Για να μπορέσετε να φύγετε, ίσως καταφέρετε να διευθετήσετε να μείνει κάποιος άλλος μαζί με τον άρρωστο γονέα σας.

¹⁷ Δεν είναι ασυνήθιστο για τους ενηλίκους που παρέχουν τέτοια φροντίδα να έχουν παράλογες απαιτήσεις από τον εαυτό τους. Αλλά μη νιώθετε ένοχοι για αυτά που δεν μπορείτε να κάνετε. Σε μερικές περιπτώσεις, ίσως χρειαστεί να εμπιστευτείτε το αγαπημένο σας πρόσωπο στη φροντίδα κάποιας κλινικής. Αν είστε εσείς το άτομο που παρέχει τη φροντίδα, να έχετε λογικές απαιτήσεις από τον εαυτό σας. Πρέπει να εξισορροπείτε τις ανάγκες, όχι μόνο των γονέων σας, αλλά επίσης των παιδιών σας, του συζύγου σας και τις δικές σας.

18, 19. Ποια υπόσχεση για υποστήριξη έχει δώσει ο Ιεχωβά, και ποια εμπειρία δείχνει ότι τηρεί αυτή την υπόσχεση;

¹⁸ Μέσω του Λόγου του, της Αγίας Γραφής, ο Ιεχωβά παρέχει στοργικά καθοδηγία η οποία μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ ένα άτομο καθώς φροντίζει τους ηλικιωμένους γονείς του, αλλά αυτή δεν είναι η μόνη βοήθεια που παρέχει. ‘Ο Ιεχωβά είναι κοντά σε όλους όσους τον επικαλούνται’, έγραψε ο ψαλμωδός υπό θεϊκή έμπνευση. ‘Θα ακούσει την κραυγή τους για βοήθεια και θα τους σώσει’. Ο Ιεχωβά θα σώσει, δηλαδή θα διατηρήσει, τους πιστούς του μέσα και από τις πιο δύσκολες καταστάσεις.—Ψαλμός 145:18, 19.

¹⁹ Η Μίρνα, από τις Φιλιππίνες, το διαπίστωσε αυτό όταν φρόντιζε τη μητέρα της, η οποία έχασε τις σωματικές της δυνάμεις εξαιτίας ενός εγκεφαλικού. «Δεν υπάρχει τίποτα πιο καταθλιπτικό από το να βλέπεις ένα αγαπημένο σου πρόσωπο να υποφέρει, να μην μπορεί να σου πει πού πονάει», γράφει η Μίρνα. «Ήταν σαν να τη βλέπω να πνίγεται σιγά-σιγά, χωρίς να μπορώ να κάνω κάτι. Πολλές φορές έπεφτα στα γόνατα και μιλούσα στον Ιεχωβά λέγοντάς του πόσο κουρασμένη ήμουν. Κραύγαζα σαν τον Δαβίδ, ο οποίος εκλιπαρούσε τον Ιεχωβά να βάλει τα δάκρυά του σε ένα ασκί και να τον θυμηθεί. [Ψαλμός 56:8] Σύμφωνα με την υπόσχεσή του, ο Ιεχωβά μού έδωσε την απαιτούμενη δύναμη. ‘Ο Ιεχωβά έγινε στήριγμα για εμένα’».—Ψαλμός 18:18.

20. Ποιες υποσχέσεις της Αγίας Γραφής βοηθούν τα άτομα που παρέχουν φροντίδα να παραμένουν αισιόδοξα, ακόμη και αν πεθάνει το άτομο το οποίο φροντίζουν;

²⁰ Έχει ειπωθεί ότι η φροντίδα ηλικιωμένων γονέων είναι μια «ιστορία χωρίς ευχάριστο τέλος». Παρά τις καλύτερες προσπάθειες του ατόμου που παρέχει τη φροντίδα, τα ηλικιωμένα άτομα μπορεί να πεθάνουν, όπως συνέβη με τη μητέρα της Μίρνα. Ωστόσο, εκείνοι που εμπιστεύονται στον Ιεχωβά γνωρίζουν ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος της υπόθεσης. Ο απόστολος Παύλος είπε: «Έχω ελπίδα προς τον Θεό . . . ότι πρόκειται να γίνει ανάσταση και δικαίων και αδίκων». (Πράξεις 24:15) Όσοι έχουν χάσει ηλικιωμένους γονείς στο θάνατο παρηγορούνται με την ελπίδα της ανάστασης, καθώς και με την υπόσχεση για ένα χαρμόσυνο νέο κόσμο που θα φέρει ο Θεός, έναν κόσμο στον οποίο «ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια».—Αποκάλυψη 21:4.

21. Ποια καλά αποτελέσματα φέρνει η απόδοση τιμής στους ηλικιωμένους γονείς;

²¹ Οι υπηρέτες του Θεού νιώθουν βαθιά εκτίμηση για τους γονείς τους, ακόμη και αν οι γονείς έχουν γεράσει. (Παροιμίες 23:22-24) Τους τιμούν. Κάνοντάς το αυτό, γεύονται τα όσα αναφέρει η θεόπνευστη παροιμία: ‘Ο πατέρας σου και η μητέρα σου θα χαίρονται, και εκείνη που σε γέννησε θα ευφραίνεται’. (Παροιμίες 23:25) Και πάνω από όλα, εκείνοι που τιμούν τους ηλικιωμένους γονείς τους ευαρεστούν και τιμούν επίσης τον Ιεχωβά Θεό.