ΣΗΜΕΙΟ

Αντικείμενο, ενέργεια, κατάσταση ή ασυνήθιστο θέαμα που έχει σημασία λόγω του ότι υποδηλώνει κάτι άλλο, παρόν ή μελλοντικό. Το σημείο (εβρ. κείμενο, ’ωθ· ελλ. κείμενο, σημεῖον) μπορεί να αποτελούσε απόδειξη αυθεντικότητας ή εξουσίας, προειδοποίηση για κίνδυνο ή υπόδειξη της σοφής πορείας που έπρεπε να ακολουθηθεί.

Ανάμεσα στα πολλά σημεία που έχει προμηθεύσει ο Ιεχωβά για την καθοδήγηση του ανθρώπου, τα πρώτα που αναφέρονται είναι οι ουράνιοι φωτοδότες, ο ήλιος και η σελήνη. (Γε 1:14) Αυτοί αποτελούν μέσα για τον προσδιορισμό του χρόνου, καθώς και ορατά σημεία της ύπαρξης και των ιδιοτήτων του Θεού. (Ψλ 19:1-4· Ρω 1:19, 20) Τα έθνη έχουν “τρομοκρατηθεί”, όπως δηλώνει το εδάφιο Ιερεμίας 10:2, προφανώς επειδή αποβλέπουν σε αυτούς τους φωτοδότες καθώς και στα αστέρια για οιωνούς, λόγου χάρη μέσω της αστρολογίας.

Σε Τι Αποσκοπούν τα Σημεία. Ο Ιεχωβά έδωσε σημεία για να πιστοποιήσει ότι τα λόγια του ήταν αληθινά και αξιόπιστα. (Ιερ 44:29· 1Σα 2:31-34· 10:7, 9· 2Βα 20:8-11) Τα σημεία αυτά καταδείκνυαν την υποστήριξη του Θεού προς τον Μωυσή ή προς άλλους υπηρέτες Του (Εξ 3:11, 12· παράβαλε Κρ 6:17, 20-22), προς κάποιον απόστολο (2Κο 12:12) ή προς τη Χριστιανική εκκλησία (1Κο 14:22).

Τα σημεία δεν ήταν απαραίτητα για να αποδειχτεί ότι κάποιος είχε τη θεϊκή υποστήριξη, όπως φαίνεται από την περίπτωση του Ιωάννη του Βαφτιστή. (Ιωα 10:41· Ματ 11:9-11) Επίσης, ένας ψευδοπροφήτης ίσως εκτελούσε κάποιο σημείο, αλλά η ψευδής ταυτότητά του μπορούσε να αποκαλυφτεί με τα μέσα που παρείχε ο Ιεχωβά.—Δευ 13:1-5· 18:20-22· Ησ 44:25· Μαρ 13:22· 2Θε 2:9· Απ 13:13, 14· 19:20.

Ορισμένα σημεία αποτελούν υπενθυμίσεις, υπομνήσεις, ενθυμήματα. (Γε 9:12-14· 17:11· Ρω 4:11) Τα Σάββατα και το Πάσχα συνιστούσαν σημεία ενθύμησης για τους Ιουδαίους. (Εξ 13:3-9· 31:13· Ιεζ 20:12, 20) Ένα κατά γράμμα ή συμβολικό σημείο μπορούσε να αποτελεί προσδιοριστικό στοιχείο.—Αρ 2:2· Εξ 12:13.

Απαιτούν Σημείο από τον Ιησού. Ο Ιησούς εκτέλεσε κατά τη διάρκεια της διακονίας του πολυάριθμα σημεία που βοήθησαν πολλούς να θέσουν πίστη σε αυτόν. (Ιωα 2:23) Εντούτοις, τα σημεία δεν παρήγαγαν πίστη σε σκληρόκαρδους ανθρώπους. (Λου 2:34· Ιωα 11:47, 53· 12:37· παράβαλε Αρ 14:11, 22.) Όταν σε δύο περιπτώσεις κάποιοι θρησκευτικοί ηγέτες ζήτησαν από τον Ιησού να τους δείξει σημείο από τον ουρανό, πιθανώς είχαν την απαίτηση να εκτελέσει εκείνος, ως απόδειξη του ότι ήταν ο Μεσσίας, το σημείο που προειπώθηκε στα εδάφια Δανιήλ 7:13, 14, σύμφωνα με το οποίο ο “γιος του ανθρώπου” θα εμφανιζόταν με τα σύννεφα των ουρανών για να αναλάβει τη βασιλική του εξουσία. Δεν ήταν όμως ο καιρός του Θεού για να εκπληρωθεί εκείνη η προφητεία, και ο Χριστός δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει μια φανταχτερή επίδειξη απλώς για να ικανοποιήσει τις ιδιοτελείς τους απαιτήσεις. (Ματ 12:38· 16:1) Απεναντίας, τους είπε ότι το μόνο σημείο που θα τους δινόταν ήταν «το σημείο του Ιωνά του προφήτη». (Ματ 12:39-41· 16:4) Έπειτα από τρεις περίπου ημέρες στην κοιλιά ενός τεράστιου ψαριού, ο Ιωνάς πήγε και κήρυξε στη Νινευή. Με αυτόν τον τρόπο ο Ιωνάς έγινε «σημείο» για την πρωτεύουσα της Ασσυρίας. Η γενιά του Ιησού έλαβε «το σημείο του Ιωνά» όταν ο Χριστός πέρασε μέρη τριών ημερών στον τάφο και αναστήθηκε, ενώ κατόπιν οι μαθητές του εξήγγειλαν τις αποδείξεις εκείνου του γεγονότος. Έτσι ο Χριστός αποτέλεσε σημείο για εκείνη τη γενιά, αλλά ακόμη και αυτό δεν έπεισε την πλειονότητα των Ιουδαίων.—Λου 11:30· 1Κο 1:22.

Το Σημείο της Παρουσίας του Χριστού. Λίγο πριν από το θάνατο του Ιησού, οι απόστολοί του τον ρώτησαν: «Ποιο θα είναι το σημείο της παρουσίας σου και της τελικής περιόδου του συστήματος πραγμάτων;» (Ματ 24:3· Μαρ 13:4· Λου 21:7) Υπήρχαν ευδιάκριτες διαφορές ανάμεσα σε αυτή την ερώτηση και στα αιτήματα των θρησκευτικών ηγετών για σημείο. Αν και μπορούσαν να δουν αυτοπροσώπως τον ίδιο και τα έργα του, εκείνοι οι ηγέτες δεν τον δέχτηκαν ως Μεσσία και Προσδιορισμένο Βασιλιά. (Ιωα 19:15) Σε μια περίπτωση του ζήτησαν σημείο «για να τον βάλουν σε πειρασμό» (Λου 11:16), ενώ ορισμένοι μπορεί να ήθελαν να δουν σημεία του Ιησού από άσκοπη περιέργεια, όπως ο Ηρώδης. (Λου 23:8) Σε πλήρη αντίθεση, οι μαθητές που ζήτησαν να μάθουν το σημείο της παρουσίας του Χριστού τον είχαν ήδη δεχτεί ως Μεσσία και Βασιλιά. (Ματ 16:16) Ο Ιησούς, όμως, είχε πει ότι η Βασιλεία δεν θα ερχόταν «με εξαιρετικά εμφανή τρόπο». (Λου 17:20) Συνεπώς (αν και οι απόστολοι πίστευαν εσφαλμένα ότι η Βασιλεία θα εγκαθιδρυόταν στη γη· Πρ 1:6), δεν ήθελαν να είναι κατά την έλευση της Βασιλείας σαν τους Ιουδαίους ηγέτες—τυφλοί ως προς την παρουσία του Ιησού. Σε αρμονία με αυτό, δεν ζητούσαν να εκτελεστεί μπροστά τους κάποιο θαυματουργικό σημείο, αλλά να μάθουν ποιο θα ήταν το μελλοντικό προσδιοριστικό σημείο.

Ο Ιησούς απάντησε περιγράφοντας ένα σύνθετο «σημείο», αποτελούμενο από πολλές ενδείξεις όπως πόλεμοι, σεισμοί, διωγμός των Χριστιανών και κήρυγμα σχετικά με τη Βασιλεία. (Ματ 24:4-14, 32, 33) Όταν οι μαθητές ρώτησαν τον Ιησού για το «σημείο», το αντικείμενο της συζήτησής τους ήταν η καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του ναού της (Λου 21:5-7), και η απάντηση του Ιησού ανέφερε προφητείες που αφορούσαν την Ιερουσαλήμ και την Ιουδαία και εκπληρώθηκαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. (Λου 21:20· Ματ 24:15) Αλλά η απάντησή του αφορούσε επίσης την εγκαθίδρυση της Βασιλείας του Θεού και τις συνέπειες που θα είχε αυτό το γεγονός σε ολόκληρη την ανθρωπότητα.—Λου 21:31, 35.

«Το σημείο του Γιου του ανθρώπου». Στην ίδια περίπτωση, ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: «Και τότε θα εμφανιστεί στον ουρανό το σημείο του Γιου του ανθρώπου, και τότε όλες οι φυλές της γης θα χτυπούν τον εαυτό τους θρηνώντας και θα δουν τον Γιο του ανθρώπου να έρχεται πάνω στα σύννεφα του ουρανού με δύναμη και μεγάλη δόξα». (Ματ 24:30· Λου 21:27) Ακριβώς πριν από αυτό το σχόλιο, ο Ιησούς είχε μιλήσει για τον προφήτη Δανιήλ. (Ματ 24:15· Δα 9:27· 11:31) Από την έκφραση που χρησιμοποίησε εδώ, είναι προφανές ότι αναφερόταν στα εδάφια Δανιήλ 7:13, 14, όπου το όραμα απεικόνιζε “με τα σύννεφα των ουρανών κάποιον που ήταν σαν γιος ανθρώπου” και τον παρουσίαζε να αποκτάει πρόσβαση στον «Παλαιό των Ημερών» και να λαβαίνει μια «βασιλεία που δεν θα καταστραφεί». Αυτό συνέδεε «το σημείο του Γιου του ανθρώπου» με τον καιρό κατά τον οποίο ο Ιησούς θα ασκούσε βασιλική εξουσία. Ο Ιησούς εφάρμοσε την έκφραση «Γιος του ανθρώπου» και την προφητεία των εδαφίων Δανιήλ 7:13, 14 στον εαυτό του.—Ματ 26:63, 64· Μαρ 14:61, 62.

Περίπου το 96 Κ.Χ., 26 χρόνια μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, ο Ιωάννης έγραψε σχετικά με πράγματα που θα λάβαιναν χώρα στο μέλλον και είδε σε όραμα τον Ιησού Χριστό να «έρχεται με τα σύννεφα, και θα τον δει κάθε μάτι, καθώς και εκείνοι που τον τρύπησαν με δόρυ». (Απ 1:1, 7) Έτσι λοιπόν, τόσο αυτή η δήλωση σχετικά με κάτι που θα συνέβαινε μετά το 96 Κ.Χ. όσο και αυτό που είπε ο Χριστός σχετικά με «το σημείο του Γιου του ανθρώπου» ανέφεραν ότι ο Ιησούς θα ερχόταν μέσα στα σύννεφα και θα τον έβλεπαν όλοι οι άνθρωποι. (Βλέπε ΣΥΝΝΕΦΟ.) Θα πρέπει να σημειωθεί, όμως, ότι ενώ το ρήμα ὁράω του πρωτότυπου κειμένου, το οποίο χρησιμοποιείται στα εδάφια Ματθαίος 24:30 και Αποκάλυψη 1:7, μπορεί να σημαίνει κατά κυριολεξία «βλέπω, κοιτάζω», μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί μεταφορικά για τη διανοητική όραση, με την έννοια «διακρίνω, παρατηρώ».—Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, των Λίντελ και Σκοτ, Εκδόσεις «Ι. Σιδέρης», 1921, Τόμ. 3, σ. 342.

Για σύγκριση των όρων «θαύματα», «θαυμαστά προμηνύματα» και «σημεία», βλέπε ΘΑΥΜΑΣΤΟ ΠΡΟΜΗΝΥΜΑ· ΘΑΥΜΑΤΑ.