Κεφάλαιο 62

Μάθημα Ταπεινοφροσύνης

Ο ΙΗΣΟΥΣ, αφού θεράπευσε το δαιμονισμένο αγόρι στην περιοχή κοντά στην Καισάρεια του Φιλίππου, θέλει να γυρίσει σπίτι, στην Καπερναούμ. Όμως, θέλει να μείνει μόνος με τους μαθητές του στο ταξίδι, για να τους προετοιμάσει κι άλλο για το θάνατό του και για τις ευθύνες που εκείνοι θα αναλάβουν από εκεί και ύστερα. ‘Ο Γιος του ανθρώπου θα παραδοθεί σε χέρια ανθρώπων’, τους εξηγεί, ‘και αυτοί θα τον θανατώσουν, αλλά παρ’ όλο που θα θανατωθεί, θα αναστηθεί τρεις μέρες μετά’.

Αν και ο Ιησούς μίλησε και προηγουμένως γι’ αυτό, και τρεις απόστολοι είδαν τη μεταμόρφωση, όπου έγινε συζήτηση για ‘την αναχώρησή του’, οι ακόλουθοί του ακόμη δεν μπορούν να καταλάβουν αυτό το ζήτημα. Κανένας βέβαια δεν προσπαθεί να αρνηθεί το γεγονός ότι ο Ιησούς θα θανατωθεί, όπως είχε κάνει ο Πέτρος προηγουμένως, αλλά φοβούνται και δεν τον ρωτούν τίποτα παραπάνω γι’ αυτό το ζήτημα.

Τελικά, επιστρέφουν στην Καπερναούμ, την οποία ο Ιησούς χρησιμοποιεί σαν ένα είδος αφετηρίας στη διάρκεια της διακονίας του. Στην πόλη αυτή μένουν επίσης ο Πέτρος και αρκετοί άλλοι απόστολοι. Εκεί, πλησιάζουν τον Πέτρο κάποιοι που μαζεύουν το φόρο για το ναό και, προσπαθώντας ίσως να δείξουν ότι ο Ιησούς παραβιάζει κάποιο αποδεκτό έθιμο, τον ρωτούν: ‘Δεν πληρώνει ο δάσκαλός σου τις δυο δραχμές για το φόρο του ναού;’

‘Και βέβαια’, απαντάει ο Πέτρος.

Ο Ιησούς, που μπορεί να μπήκε στο σπίτι λίγο αργότερα, ξέρει τι έγινε. Γι’ αυτό, πριν καν αναφέρει το ζήτημα ο Πέτρος, ο Ιησούς τον ρωτάει: ‘Τι λες Σίμωνα; Από ποιους εισπράττουν δασμούς ή κεφαλικό φόρο οι βασιλιάδες της γης; Από τους γιους τους ή από τους ξένους;’

‘Από τους ξένους’, αποκρίνεται ο Πέτρος.

‘Άρα λοιπόν, οι γιοι απαλλάσσονται από το φόρο’, παρατηρεί ο Ιησούς. Αφού λοιπόν ο Πατέρας του Ιησού είναι ο Βασιλιάς του σύμπαντος, Εκείνος ο οποίος λατρεύεται στο ναό, δεν υπάρχει στην ουσία νομική απαίτηση να πληρώνει ο Γιος του Θεού φόρο για το ναό. ‘Αλλά για να μην τους κάνουμε να προσκόψουν’, του λέει ο Ιησούς, ‘θα πας στη θάλασσα, θα ρίξεις το αγκίστρι και θα πιάσεις το πρώτο ψάρι που θα τσιμπήσει· όταν του ανοίξεις το στόμα θα βρεις ένα στατήρα [νόμισμα αξίας τεσσάρων αττικών δραχμών]. Πάρ’ το και δώσ’ τους το, για μένα και για σένα’.

Μόλις μαζεύονται όλοι μαζί οι μαθητές, μετά την επιστροφή τους στην Καπερναούμ, πιθανόν στο σπίτι του Πέτρου, ρωτούν: ‘Ποιος άραγε να είναι ο μεγαλύτερος στη βασιλεία των ουρανών;’ Ο Ιησούς ξέρει τι κρύβεται πίσω από την ερώτησή τους, γιατί είχε καταλάβει τι γινόταν μεταξύ τους όση ώρα τον ακολουθούσαν, καθώς επέστρεφαν από την Καισάρεια του Φιλίππου. Γι’ αυτό τους ρωτάει: ‘Για ποιο πράγμα λογομαχούσατε στο δρόμο;’ Αμήχανοι οι μαθητές μένουν σιωπηλοί, γιατί είχαν μαλώσει για το ποιος απ’ όλους τους είναι ο μεγαλύτερος.

Μετά από τρία σχεδόν χρόνια διδασκαλίας από τον Ιησού, φαίνεται απίστευτο που κάθονται οι μαθητές και μαλώνουν για τέτοια πράγματα; Αυτό φανερώνει τη δύναμη που έχει η επίδραση της ανθρώπινης ατέλειας και του θρησκευτικού παρελθόντος. Η Ιουδαϊκή θρησκεία, με την οποία μεγάλωσαν οι μαθητές, τόνιζε σε κάθε δοσοληψία το ζήτημα της θέσης και της τάξης. Μπορεί, εξάλλου, ο Πέτρος να νιώθει ανώτερος, επειδή ο Ιησούς τού υποσχέθηκε ότι θα πάρει ορισμένα ‘κλειδιά’ για τη Βασιλεία. Τέτοιες ιδέες μπορεί να έχουν ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, γιατί είχαν το προνόμιο να γίνουν μάρτυρες της μεταμόρφωσης του Ιησού.

Όπως και να έχει το πράγμα, ο Ιησούς κάνει κάτι με παραστατικό και προτρεπτικό τρόπο, σε μια προσπάθεια να διορθώσει τη στάση τους. Φωνάζει ένα παιδί, το βάζει να σταθεί ανάμεσά τους, το αγκαλιάζει και λέει: ‘Μόνο αν αλλάξετε και γίνετε σαν μικρά παιδιά, θα μπείτε στη βασιλεία των ουρανών. Όποιος λοιπόν ταπεινώσει τον εαυτό του σαν αυτό το μικρό παιδί, αυτός είναι ο μεγαλύτερος στη βασιλεία των ουρανών, και όποιος δεχτεί ένα τέτοιο μικρό παιδί στο όνομά μου, δέχεται κι εμένα’.

Τι υπέροχος τρόπος για να διορθώσει τους μαθητές του! Ο Ιησούς δεν νευρίασε μαζί τους, δεν άρχισε να τους λέει ότι είναι περήφανοι, άπληστοι και φιλόδοξοι. Όχι· αλλά για να τους διορθώσει και να τους διδάξει με παραστατικό τρόπο, τους έφερε για παράδειγμα τα μικρά παιδιά, που δείχνουν χαρακτηριστική μετριοφροσύνη, δεν έχουν φιλοδοξίες και γενικά ούτε που τους περνάει από το μυαλό να έχουν τάξεις αναμεταξύ τους. Μ’ αυτόν τον τρόπο, ο Ιησούς δείχνει ότι χρειάζεται να καλλιεργήσουν οι μαθητές του τις ιδιότητες αυτές που χαρακτηρίζουν τα ταπεινόφρονα παιδιά. Όπως καταλήγει ο Ιησούς: ‘Εκείνος που φέρεται σαν να είναι ο μικρότερος απ’ όλους σας, εκείνος είναι μεγάλος’. Ματθαίος 17:22-27· 18:1-5· Μάρκος 9:30-37· Λουκάς 9:43-48.

▪ Στο γυρισμό στην Καπερναούμ, ποια διδασκαλία επαναλαμβάνει ο Ιησούς, και πώς τη δέχονται οι μαθητές;

▪ Γιατί δεν είναι υποχρεωμένος ο Ιησούς να πληρώνει το φόρο για το ναό, αλλά γιατί τον πληρώνει;

▪ Τι μπορεί να συντέλεσε στη λογομαχία που είχαν οι μαθητές, και πώς τους διορθώνει ο Ιησούς;