Πώς να Ενισχύσετε τους Γαμήλιους Δεσμούς
«ΣΥΓΧΩΡΕΙΤΑΙ εις τον άνθρωπον να χωρισθή την γυναίκα αυτού δια πάσαν αιτίαν;» ρώτησαν οι Φαρισαίοι οι οποίοι προσπαθούσαν να παγιδέψουν τον Μεγάλο Διδάσκαλο, τον Ιησού Χριστό. Εκείνος τους απάντησε κάνοντας μια αναφορά στον πρώτο ανθρώπινο γάμο και έθεσε έναν κανόνα για το ζήτημα: «Εκείνο . . . το οποίον ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος ας μη χωρίζη».
Οι Φαρισαίοι ανταπάντησαν ότι ο Μωυσής έκανε πρόβλεψη για διαζύγιο καθορίζοντας ότι έπρεπε να εκδίδεται «έγγραφον διαζυγίου [πιστοποιητικό αποπομπής, ΜΝΚ]». Ο Ιησούς τούς απάντησε: «Ο Μωυσής δια την σκληροκαρδίαν σας συνεχώρησεν εις εσάς να χωρίζησθε τας γυναίκας σας· απ’ αρχής όμως δεν έγεινεν ούτω. Σας λέγω δε ότι όστις χωρισθή την γυναίκα αυτού εκτός δια πορνείαν και νυμφευθή άλλην, γίνεται μοιχός».—Ματθαίος 19:3-9.
Αρχικά, ο γάμος προοριζόταν να είναι ένας μόνιμος δεσμός. Ούτε ο θάνατος δεν θα είχε χωρίσει το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι, και αυτό επειδή δημιουργήθηκαν ως τέλειοι άνθρωποι με την προοπτική της αιώνιας ζωής. Ωστόσο, αυτοί αμάρτησαν. Η αμαρτία τους αμαύρωσε τον ανθρώπινο γάμο. Ο εχθρός θάνατος άρχισε να χωρίζει τα αντρόγυνα. Ο Θεός θεωρεί το θάνατο ως το τέλος ενός γάμου, όπως διαβάζουμε στην Αγία Γραφή: «Η γυνή είναι δεδεμένη δια του νόμου εφ’ όσον καιρόν ζη ο ανήρ αυτής· εάν δε ο ανήρ αυτής αποθάνη, είναι ελευθέρα να υπανδρευθή με όντινα θέλει, μόνον να γίνηται τούτο εν Κυρίω». (1 Κορινθίους 7:39) Αυτό διαφέρει πολύ από θρησκευτικές ιδέες όπως το σάτι, σύμφωνα με το οποίο μια σύζυγος, με το θάνατο του συζύγου της, πείθεται ή εξαναγκάζεται να θανατωθεί στην πυρά με την πεποίθηση ότι ο γαμήλιος δεσμός συνεχίζεται σε κάποιο είδος μεταθανάτιας ζωής.
Η Πρόβλεψη που Υπήρχε στα Πλαίσια του Μωσαϊκού Νόμου
Τον καιρό που δόθηκε ο Μωσαϊκός Νόμος, οι συζυγικές σχέσεις είχαν εκφυλιστεί σε σημείο που ο Ιεχωβά, εξαιτίας της σκληροκαρδίας των Ισραηλιτών, έκανε πρόβλεψη για διαζύγιο. (Δευτερονόμιον 24:1, ΜΝΚ) Δεν ήταν σκοπός του Θεού να κάνουν οι Ισραηλίτες κακή χρήση αυτού του νόμου ώστε να παίρνουν διαζύγιο από τις συζύγους τους εξαιτίας μηδαμινών σφαλμάτων, πράγμα που είναι προφανές από την εντολή Του ότι θα έπρεπε να αγαπούν το συνάνθρωπό τους όπως τον εαυτό τους. (Λευιτικόν 19:18) Ακόμη και η έκδοση του πιστοποιητικού διαζυγίου χρησίμευε ως ανασταλτικός παράγοντας, επειδή στα πλαίσια της διαδικασίας κατά την οποία θα συντασσόταν το πιστοποιητικό, ο σύζυγος ο οποίος ήθελε διαζύγιο έπρεπε να συμβουλευτεί κατάλληλα εξουσιοδοτημένους άντρες, οι οποίοι θα προσπαθούσαν να επιτύχουν συμφιλίωση. Όχι, ο Θεός δεν έδωσε αυτόν το νόμο για να κατοχυρώσει το δικαίωμα κάποιου να παίρνει διαζύγιο από τη σύζυγό του «δια πάσαν αιτίαν».—Ματθαίος 19:3.
Ωστόσο, οι Ισραηλίτες τελικά αγνόησαν το πνεύμα του νόμου και εκμεταλλεύτηκαν αυτή τη διάταξη ώστε να παίρνουν διαζύγιο εξαιτίας οποιασδήποτε ιδιοτροπίας τους. Τον πέμπτο αιώνα Π.Κ.Χ., αυτοί φέρονταν δόλια στις συζύγους της νεότητάς τους, παίρνοντας διαζύγιο από αυτές για κάθε αιτία. Ο Ιεχωβά με σταθερότητα τους είπε ότι μισούσε το διαζύγιο. (Μαλαχίας 2:14, 15· 2:16, ΜΝΚ) Με βάση αυτό το ιστορικό ο Ιησούς καταδίκασε το διαζύγιο όπως το συνήθιζαν οι Ισραηλίτες στην εποχή του.
Η Μόνη Θεμιτή Βάση για Διαζύγιο
Ο Ιησούς, ωστόσο, ανέφερε μια θεμιτή βάση για διαζύγιο: την πορνεία. (Ματθαίος 5:31, 32· 19:8, 9) Η πρωτότυπη λέξη πορνεία περιλαμβάνει όλες τις μορφές αθέμιτης σεξουαλικής συνουσίας έξω από τα πλαίσια του Γραφικού γάμου, είτε αυτό γίνεται με κάποιο άτομο του ίδιου φύλου είτε με άτομο του αντίθετου φύλου είτε γίνεται με κάποιο ζώο.
Ακόμη και έτσι, ο Ιησούς δεν συνιστούσε να παίρνει κάποιος διαζύγιο από τον άπιστο σύντροφό του. Εναπόκειται στον αθώο ή στην αθώα σύντροφο να σταθμίσει τις συνέπειες που περιλαμβάνονται και να αποφασίσει αν θέλει διαζύγιο. Οι γυναίκες σύζυγοι που αναλογίζονται το διαζύγιο με αυτή τη Γραφική βάση ίσως να θέλουν επίσης να σκεφτούν τη δήλωση που έκανε ο Θεός όταν εξέφερε κρίση κατά της πρώτης γυναίκας για την αμαρτία της. Παράλληλα με τη θανατική καταδίκη, ο Θεός είπε ειδικά στην Εύα: ‘Η λαχτάρα σου θα είναι για το σύζυγό σου και αυτός θα σε κατεξουσιάζει’. (Γένεσις 3:16, ΜΝΚ) Το Σχολιολόγιο της Παλαιάς Διαθήκης (Commentary on the Old Testament), των Κ. Φ. Κάιλ και Φ. Ντέλιτς, περιγράφει αυτή τη ‘λαχτάρα’ ως «επιθυμία που φτάνει στα όρια της αρρώστιας». Ομολογουμένως, αυτή η λαχτάρα δεν είναι το ίδιο ισχυρή σε όλες τις συζύγους, αλλά, όταν μια αθώα σύζυγος σκέφτεται το διαζύγιο, θα ήταν σοφό να λάβει υπόψη της τις συναισθηματικές ανάγκες που έχουν κληρονομήσει από την Εύα οι γυναίκες. Ωστόσο, καθώς το εξωγαμιαίο σεξ από την πλευρά του ένοχου συντρόφου θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόλυνση του αθώου συντρόφου από σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, περιλαμβανομένου και του AIDS, μερικά άτομα έχουν αποφασίσει να καταφύγουν στο διαζύγιο, όπως εξήγησε ο Ιησούς.
Σπέρνονται οι Σπόροι της Οικογενειακής Αναστάτωσης
Η ρίζα της σκληροκαρδίας των ανθρώπων βρίσκεται στην αμαρτία που διέπραξε το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι εναντίον του Θεού. (Ρωμαίους 5:12) Οι σπόροι των οικογενειακών συγκρούσεων σπάρθηκαν όταν το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι αμάρτησε εναντίον του ουράνιου Πατέρα του. Πώς έγινε αυτό; Όταν η πρώτη γυναίκα, η Εύα, δελεάστηκε από ένα φίδι ώστε να φάει από το απαγορευμένο δέντρο, προχώρησε και έφαγε τον καρπό. Μόνο αφότου είχε πάρει αυτή τη σημαντική απόφαση μίλησε στο σύζυγό της για όσα της είχε πει το φίδι. (Γένεσις 3:6) Ναι, είχε ενεργήσει χωρίς να συμβουλευτεί το σύζυγό της. Εδώ βρίσκεται το πρότυπο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν πολλές οικογένειες σήμερα—έλλειψη εγκάρδιας επικοινωνίας.
Αργότερα, όταν ήρθαν αντιμέτωποι με τις συνέπειες της αμαρτίας τους, τόσο ο Αδάμ όσο και η Εύα κατέφυγαν στην ίδια τακτική που ακολουθούν πολλά ζευγάρια σήμερα όταν έχουν προβλήματα, δηλαδή στην επίρριψη των ευθυνών σε άλλους. Ο πρώτος άντρας, ο Αδάμ, επέρριψε τις ευθύνες για ό,τι είχε κάνει τόσο στη σύζυγό του όσο και στον Ιεχωβά, λέγοντας: «Η γυνή την οποίαν έδωκας να ήναι μετ’ εμού, αυτή μοι έδωκεν από του δένδρου, και έφαγον». Η γυναίκα με τη σειρά της είπε: «Ο όφις με ηπάτησε, και έφαγον».—Γένεσις 3:12, 13.
Η από μέρους του Ιεχωβά εξαγγελία κρίσης για τον Αδάμ και την Εύα πρόβλεψε έναν ακόμη παράγοντα για τα προβλήματα που θα αναπτύσσονταν. Αναφερόμενος στη σχέση της με το σύζυγό της, ο Ιεχωβά είπε στην Εύα: ‘Θα σε κατεξουσιάζει’. Πολλοί σύζυγοι σήμερα, όπως ο Ισάο που αναφέρθηκε στο πρώτο άρθρο μας, κατεξουσιάζουν τις συζύγους τους με άσπλαχνο τρόπο, χωρίς να ενδιαφέρονται για τα αισθήματα των συζύγων τους. Παρ’ όλα αυτά, πολλές σύζυγοι συνεχίζουν να λαχταρούν την προσοχή του συζύγου τους. Όταν αυτή η λαχτάρα δεν ικανοποιείται, οι γυναίκες σύζυγοι μπορεί να απαιτούν αυτή την προσοχή και να ενεργούν εγωιστικά. Καθώς πολλοί είναι οι σύζυγοι που κατεξουσιάζουν τις συζύγους τους και πολλές είναι οι σύζυγοι που λαχταρούν την προσοχή των συζύγων τους, ο εγωισμός υπερισχύει και η ειρήνη χάνεται. Σε ένα δημοσίευμα με τίτλο «Πώς να Αναλύσετε τα Σημερινά Διαζύγια», ο Σούνσκε Σεριζάουα είπε: «Αν δεν λάβουμε υπόψη μας την ουσία της τάσης τού ‘να κάνει ο καθένας το δικό του’, δηλαδή να δίνει προτεραιότητα στα δικά του συμφέροντα, ξαφνικά γίνεται αδύνατον να αναλύσουμε τα διαζύγια σήμερα».
Ο Ιεχωβά, ωστόσο, προμήθευσε καθοδήγηση μέσα στο Λόγο του, έτσι ώστε τα υπάκουα αντρόγυνα να μπορούν να απολαμβάνουν σε κάποιο βαθμό συζυγική ευτυχία ακόμη και στην ατελή κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Ο Ισάο ακολούθησε την κατεύθυνση του Θεού και τώρα απολαμβάνει μια ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή. Ας δούμε πώς οι αρχές της Αγίας Γραφής βοηθούν τους ανθρώπους να ενισχύσουν το γαμήλιο δεσμό.
Να Τακτοποιείτε τα Ζητήματα Συζητώντας Τα
Σε πολλούς γάμους, η έλλειψη επικοινωνίας, η διάθεση του να επιρρίπτονται ευθύνες σε άλλους και οι ιδιοτελείς τάσεις καθιστούν δύσκολο για το σύζυγο και τη σύζυγο να κατανοούν ο ένας τα συναισθήματα του άλλου. «Με προϋπόθεση την αμοιβαία έκφραση των αισθημάτων, η οικειότητα απαιτεί απόλυτη εμπιστοσύνη. Όμως σήμερα, η εμπιστοσύνη σπανίζει», αναφέρει η ερευνήτρια Κάριλ Σ. Έιβερι. Αυτή η εμπιστοσύνη οικοδομείται καθώς πολλαπλασιάζονται τα μύχια αισθήματα τα οποία οι σύζυγοι εκφράζουν αμοιβαία. Αυτό απαιτεί εγκάρδια επικοινωνία ανάμεσα στο σύζυγο και στη σύζυγο.
Το βιβλίο Παροιμίαι χρησιμοποιεί μια εικόνα για να ενθαρρύνει την αμοιβαία έκφραση των ενδόμυχων σκέψεων λέγοντας: «Η βουλή εν τη καρδία του ανθρώπου είναι ως ύδατα βαθέα· αλλ’ ο συνετός άνθρωπος [ο άνθρωπος που έχει διάκριση, ΜΝΚ] θέλει ανασύρει αυτήν». (Παροιμίαι 20:5) Οι γαμήλιοι σύντροφοι πρέπει να ασκούν διάκριση και να ανασύρουν τις σκέψεις από τα βάθη της καρδιάς του συντρόφου τους. Φανταστείτε ότι ο σύντροφός σας είναι αναστατωμένος. Αντί να πείτε με τη σειρά σας: «Πέρασα και εγώ δύσκολη μέρα», γιατί να μη ρωτήσετε καλοσυνάτα: «Πέρασες δύσκολη μέρα; Τι συνέβη;» Μπορεί να απαιτηθεί χρόνος και προσπάθεια για να ακούσετε το σύντροφό σας, αλλά συνήθως είναι πιο ευχάριστο, πιο ικανοποιητικό και λιγότερο χρονοβόρο να διαθέτετε χρόνο με αυτόν τον τρόπο παρά να αγνοείτε το σύντροφό σας και να πρέπει να ασχοληθείτε με φορτισμένα αισθήματα που εκρήγνυνται αργότερα.
Για να κερδηθεί η εμπιστοσύνη, πρέπει καθένας από τους δυο να είναι ειλικρινής και να προσπαθεί να εκφράζει τα αισθήματά του με τρόπο που ο άλλος σύντροφος να μπορεί να καταλάβει. ‘Να λέτε την αλήθεια’, παροτρύνει ο Λόγος του Θεού, ‘επειδή είμαστε μέλη που ανήκουν το ένα στο άλλο’. (Εφεσίους 4:25, ΜΝΚ) Το να λέτε την αλήθεια απαιτεί διάκριση. Ας υποθέσουμε πως μια σύζυγος αισθάνεται ότι ο σύζυγός της δεν την ακούει. Προτού μιλήσει, πρέπει να αναλογιστεί την παροιμία: ‘Όποιος συγκρατεί τα λόγια του διακατέχεται από γνώση, και αυτός που έχει διάκριση έχει ήρεμο πνεύμα’. (Παροιμίαι 17:27, ΜΝΚ) Αντί να κατηγορήσει το σύζυγό της λέγοντας: «Ποτέ δεν με ακούς!» θα ήταν πολύ καλύτερα να εκφράσει ήρεμα τα αισθήματά της προτού συσσωρευτεί μέσα της η αναστάτωση και η απογοήτευση. Θα μπορούσε ίσως να αποκαλύψει το πώς αισθάνεται λέγοντας κάτι σαν αυτό: «Ξέρω ότι είσαι πολυάσχολος, αλλά αν περνούσα λίγο περισσότερο χρόνο μαζί σου, αυτό θα με έκανε πολύ ευτυχισμένη».
Πράγματι, ‘τα σχέδια ανατρέπονται εκεί όπου δεν υπάρχει εμπιστευτική συνομιλία’. (Παροιμίαι 15:22, ΜΝΚ) Η σύντροφός σας σάς αγαπά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να διαβάσει τη σκέψη σας. Πρέπει να κάνετε με διακριτικό τρόπο γνωστό στη σύντροφό σας το πώς αισθάνεστε. Αυτό θα σας βοηθήσει, ως Χριστιανικό αντρόγυνο, να κάνετε στοργικές προσαρμογές προκειμένου ‘να τηρείτε την ενότητα του πνεύματος με τον ενωτικό δεσμό της ειρήνης’.—Εφεσίους 4:2, 3, ΜΝΚ.
Πάρτε για παράδειγμα τον Κάζουο, ο οποίος είχε μανία με τα τυχερά παιχνίδια και αντιμετώπιζε συνεχή γκρίνια από τη σύζυγό του. Τα χρέη, τα οποία ανέρχονταν σε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια, τον είχαν πνίξει. Καθώς δανείστηκε χρήματα για να πληρώσει τα χρέη του, βυθίστηκε πιο βαθιά στο τέλμα. Κατόπιν άρχισε να μελετάει την Αγία Γραφή, και τελικά βρήκε το κουράγιο να μιλήσει στη σύζυγό του για τα προβλήματά του. Ήταν προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει τις κατηγορίες της. Ωστόσο, αιφνιδιάστηκε όταν η σύζυγός του, η οποία μελετούσε την Αγία Γραφή περισσότερο καιρό, απάντησε ήρεμα: «Ας προσπαθήσουμε να βρούμε κάποιον τρόπο για να ξεπληρώσουμε τα χρέη».
Ξεκινώντας από την επόμενη μέρα, επισκέφτηκαν τους πιστωτές τους και άρχισαν να πληρώνουν τα χρέη τους, πουλώντας μέχρι και το σπίτι τους. Χρειάστηκε σχεδόν ένας χρόνος για να ξεχρεώσουν. Τι άλλαξε την Κίμιε, τη σύζυγό του; Η ίδια λέει: «Τα λόγια που βρίσκονται στο 4ο κεφάλαιο της προς Φιλιππησίους επιστολής, στα εδάφια 6 και 7 [ΜΝΚ], είναι πράγματι αληθινά. ‘Μην ανησυχείτε για τίποτα, αλλά στο καθετί με προσευχή και δέηση μαζί με ευχαριστία ας γνωστοποιούνται τα αιτήματά σας στον Θεό· και η ειρήνη του Θεού που υπερέχει από κάθε σκέψη θα περιφρουρήσει τις καρδιές σας και τις διανοητικές σας δυνάμεις μέσω του Χριστού Ιησού’». Και πρόσθεσε: «Μια φίλη μου, που εξεπλάγη βλέποντας πόσο χαρούμενη ήμουν παρά τις δυσκολίες, άρχισε να μελετάει την Αγία Γραφή μαζί μου». Ο Κάζουο και η σύζυγός του έχουν βαφτιστεί στο μεταξύ και τώρα απολαμβάνουν μια ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή.
Εκτός από το ότι εμπιστεύονταν ο ένας τον άλλον λέγοντας την αλήθεια, οι σύζυγοι που είχαν τις παραπάνω εμπειρίες, άντρες και γυναίκες, έκαναν κάτι που βοηθάει τα ζευγάρια να λύνουν τα συζυγικά τους προβλήματα. Επικοινωνούσαν με τον Πρωτουργό της γαμήλιας διευθέτησης, τον Ιεχωβά Θεό. Παρά τις πιέσεις και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ζευγάρια, αυτός θα τους ευλογήσει με την ειρήνη του Θεού που υπερέχει από κάθε σκέψη, αν κάνουν το καλύτερο που μπορούν για να εφαρμόσουν τις αρχές του και αφήνουν τα υπόλοιπα στο χέρι του. Το να προσεύχονται μαζί είναι ιδιαίτερα υποβοηθητικό. Ο σύζυγος πρέπει να αναλαμβάνει την ηγεσία και να ‘ανοίγει την καρδιά του’ ενώπιον του Θεού, επιζητώντας την καθοδηγία του και την κατεύθυνσή του σε κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτός και η σύζυγός του. (Ψαλμός 62:8) Ο Ιεχωβά Θεός θα ακούσει οπωσδήποτε αυτές τις προσευχές.
Ναι, είναι δυνατόν να ενισχύσουμε το δεσμό του γάμου. Ακόμη και τώρα, που ζούμε με όλες μας τις ατέλειες σε μια ταραγμένη κοινωνία, τα αντρόγυνα μπορούν να βρουν μεγάλη χαρά στη σχέση τους. Μπορείτε να βρείτε επιπρόσθετες πρακτικές εισηγήσεις και θεϊκές συμβουλές στο βιβλίο Πώς να Κάνετε την Οικογενειακή σας Ζωή Ευτυχισμένη, το οποίο είναι έκδοση της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά. Επιπλέον, τα ζευγάρια που προσπαθούν ένθερμα να εφαρμόζουν τις Γραφικές αρχές έχουν την ελπίδα να είναι ενωμένα με το δεσμό της αγάπης στο νέο κόσμο που πρόκειται να έρθει σύντομα και τον οποίο θα δημιουργήσει ο Θεός.